Το θάρρος του υπάρχειν

Του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου

Ο Πάουλ Τίλιχ στο βιβλίο του "Το θάρρος του υπάρχειν" γράφει κάπου, πως όταν η αναζήτηση της διασκέδασης γίνεται επιστήμη, τότε δεν έχουμε το θάρρος να υπάρχουμε. Θα προτιμούσαμε να μην ζούμε.

Γιατί η αναζήτηση της διασκέδασης (ευχαρίστησης, ηδονής) μας οδηγεί σ'  αυτή τη δειλία για τη ζωή;
Για να απαντήσουμε σ΄ αυτό το ερώτημα πρέπει να στηριχθούμε σ΄ αυτό που υπάρχει, που σημαίνει ότι δεχόμαστε ότι ζούμε όπως μπορούμε και όχι όπως θέλουμε. Συνεπώς σκεφτόμαστε με βάση αυτό που είναι και όχι αυτό που θα  θέλαμε να είναι.

Στην πραγματικότητα η ηδονή δεν είναι απόλυτη ούτε μπορεί να ζει κανείς για την ηδονή, αποφεύγοντας τις δυσκολίες. Για να πας σε ένα ήσυχο μέρος, δεν μπορείς να πάς από ένα ήσυχο μέρος. Έτσι είναι η πραγματικότητα. Για να πάς κάπου να ξεκουραστείς θα πάς από κάπου που θα κουραστείς. Απόλυτη είναι η ηδονή μόνον σ΄ αυτόν που δε ζει στην πραγματικότητα.

Η αναζήτηση της ηδονής δεν είναι αυτόνομη. Θα μου πείτε ,γιατί όχι; Γιατί η ζωή μας διδάσκει ότι δεν γίνεται χωρίς αγώνα. Ακόμα κι αν μπορούσε κανείς να ζει χωρίς να αγωνίζεται με τις δυσκολίες της ζωής, αυτό το είδος της ζωής οδηγεί στην ατροφία και στο μαρασμό. Ατροφούν και μαραίνονται ακόμα και τα όργανα της ηδονής. Και η ίδια η ηδονή δεν θέλει αυτόν που τα παρατάει όλα για χάρη της.

Είναι προς όφελός μας που η ηδονή όσο γλυκιά κι αν είναι δεν γίνεται να την κάνουμε σκοπό στη ζωή μας, όπως υποστηρίζει ο Επίκουρος στην θεωρία του., Αυτός που θα τον ακολουθήσει όχι μόνο στη θεωρία, αλλά και στην πράξη, αργά ή γρήγορα θα πάθει μαρασμό. του νου στην αρχή κι ύστερα και της ψυχής και του σώματος. Ακόμα κι αν περιορίσει την αυτονομία της ηδονής στις πνευματικές ηδονές, σύμφωνα με την επικούρεια θεωρία.

Ο άνθρωπος ως πνεύμα, ψυχή και σώμα είναι καμωμένος για να δουλεύει στην μεγαλύτερή του ένταση. Παράδειγμα ο εγκέφαλος που τον τρέφουν οι δυσκολίες και όσο πιο πολύ τον κουράζουμε τόσο περισσότερο ανανεώνεται κι όσο πιο πολύ τον αφήνουμε αχρησιμοποίητο, τόσο πιο πολύ απειλείται από μαρασμό. Το ίδιο και η ψυχή αυτού που ζει για την ηδονή σιγά σιγά αποχαυνώνεται, χάνει την ανδρεία της, και τελικά τρέμει τη σκιά της από το φόβο για την ίδια τη ζωή. Βέβαια τα λάθη στην περιοχή του νου και της ψυχής, τα πληρώνει τελικά το σώμα μας, γιατί είναι αθώο. Η κατάχρηση είναι του νου και της ψυχής.