Λήθη θανάτου

Του Μόσχου Λαγκοκυβάρδου

Η γιαγιά μου, η μακαρίτισσα Βασιλική, συνέδεε τη λήθη του θανάτου με την αδικία. Για τη γιαγιά μου, αυτός που αδικεί, απλώς ξεχνάει ότι υπάρχει θάνατος. Ξεχνάει επίσης ότι θα παραδώσει το πνεύμα του (ψυχή). Οι απλοί άνθρωποι αναρωτιούνται γι΄αυτούς που αδικούν, τί ψυχή θα παραδώσουν;

Πράγματι η λήθη του θανάτου συμβαδίζει με την αδικία και με τον ολοκληρωτισμό. Οι δικτάτορες και τα όργανά τους όταν καταπιέζουν τους λαούς ξεχνούν ότι δε θα ζουν αιώνια. Ο Δαβίδ συνδέει τη λήθη του θανάτου με την αδικία. «Θύσατε θυσίαν δικαιοσύνης», λέει στον 4ο ψαλμό του .

Με αυτό το πνεύμα ο 4ος ψαλμός του Δαβίδ είναι μια προετοιμασία για το θάνατο. Για τους φιλοσόφους η προετοιμασία για το θάνατο, είναι η ίδια η ζωή. Οι αρχαίοι φιλόσοφοι ονομάζουν τη ζωή «σπουδή θανάτου». Κι οι ορθόδοξοι μοναχοί, επίσης μνημονεύουν το θάνατο πάντοτε

Σταχυολογούμε μερικούς στίχους από τον ψαλμό αυτόν. «Εν τω επικαλείσθαι με εισήκουσάς μου, ο Θεός της δικαιοσύνης μου, εν θλίψει επλάτυνάς με. (…) Υιοί ανθρώπων έως πότε βαρυκάρδιοι; Ινατί αγαπάτε ματαιότητα και ζητείτε ψεύδος; (…) Οργίζεσθε και μη αμαρτάνετε. α λέγετε εν ταις καρδίαις υμών, ,επί ταις κοίταις υμών κατανύγητε. Θύσατε θυσίαν δικαιοσύνης και ελπίσατε επί Κύριον. Πολλοί λέγουσι, τις δείξει ημίν τα αγαθά; Εσημειώθη εφ’ ημάς το φως του προσώπου, Κύριε.(…) Εν ειρήνη επί το αυτό κοιμηθήσομαι και υπνώσω, ότι συ Κύριε, κατά μόνας επ’ ελπίδι κατώκισάς με.»

Μερικοί που έχουν διαρκή μνήμη θανάτου, όταν ξαπλώνουν στο κρεβάτι για να κοιμηθούν, λένε τα λόγια που είπε ο Χριστός επάνω στο σταυρό: «Πάτερ, εις χείρας σου παραδίδω το πνεύμα μου.» Πιστεύουν ότι ο ύπνος είναι όπως ο θάνατος. Ότι κατά τη διάρκεια του ύπνου παραδίδουμε το πνεύμα μας στο Χριστό.

Μου κάνουν εντύπωση δύο στίχοι της νεκρώσιμης ακολουθίας που αναφέρονται στο νεκρό και που λέγονται προς τους ζώντες . Πρόκειται για τους στίχους «ούτος εξέλιπεν της συγγενείας του» και « ούτος προσετέθη εις τους πατέρες αυτού». Πράγματι ο αποθανών αποχωρίζεται από τους συγγενείς του στη γη. Αλλά ποια είναι η έννοια, της πρόσθεσής του στους πατέρες του;

Όποια και αν είναι η έννοια είναι κατά το πνεύμα της νεκρώσιμης ακολουθίας, μια διδαχή προς τους ζώντες. Σαν να λέει «αν έχετε κάτι εναντίον των πατέρων σας, να το εξαλείψετε γρήγορα: "α λέγετε εν ταις καρδίαις υμών, επί ταις κοίταις υμών κατανύγητε." Δεν θα 'ταν υπερβολή αν λέγαμε, ότι καθένας από εμάς, αν βασανίζεται και υποφέρει ψυχικά, πρέπει να αναλογιστεί, μήπως δεν έχει συγχωρήσει τους πατέρες του.

Αλλά τί βλέπουμε να συμβαίνει στην πραγματικότητα; Αυτοί που δεν συγχωρούν τον πατέρα τους, μάλλον αποτελούν την πελατεία των ψυχιάτρων. Να θυμούμαστε πάντα τα λόγια «ούτος εξέλιπε της συγγενείας του (εννοεί τους ζώντες» και προσετέθη είς τους πατέρες του στον ουρανό.