"Τί έμαθα; 'Ο,τι έπαθα!" (Το μυστήριον του προγεύματος)

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Σήμερα το πρωί διάβασα αυτήν την περικοπή από το Ευαγγέλιο του Λουκά, κεφάλαιο δέκατο τέταρτο που αναφέρεται στη θεραπεία ενός που έπασχε από υδρωπικία, μια αρρώστια που έχει σχέση με την τροφή. Ήταν που θα έγραφα σήμερα για την τροφή και συγκεκριμένα για το πρόγευμα.

Το Ευαγγέλιο αρχίζει με τις λέξεις "τω καιρώ εκείνω, εισήλθεν ο Ιησούς εις οίκον τινός αρχόντων των Φαρισαίων σαββάτω φαγείν άρτον, και αυτοί ήσαν παρατηρούμενοι αυτόν."

Παραθέτω την πρώτη περίοδο από την περικοπή αυτή, που δε θυμάμαι να την έχω ξαναδιαβάσει: "Τω καιρώ εκείνω, εισήλθεν ο Ιησούς εις οίκον τινός των αρχόντων των Φαρισαίων σαββάτω φαγείν άρτον, και αυτοί ήσαν παρατηρούμενοι αυτόν. Και ιδού άνθρωπός τις ην υδρωπικός έμπροσθεν αυτού. Και αποκριθείς ο Ιησούς είπε προς τους νομικούς και Φαρισαίους λέξων. Ει έξεστι τω σαββάτω θεραπεύειν; Οι δε ησύχασαν. Και επιλαβόμενος ιάσατο αυτόν και απέλυσε. Και αποκριθείς προς αυτούς είπε. Τίνος υμών υιός ή βους εις φρέαρ εμπεσείται, και ουκ ευθέως ανασπάσει αυτόν εν τη ημέρα του σάββάτου;"

'Ετσι ο Ιησούς αποκάλυψε την υπόκρισία που έκρυβε η τυπολατρεία των Φαρισαίων.

Το έναυσμα να γράψω τις γραμμές που ακολουθούν μου έδωσε αυτό που διάβασα κάποτε σχετικά με το πρόγευμα στο βιβλίο "οι τροφές που αγαπάει η καρδιά". Δεν θυμάμαι τον συγγραφέα και τον εκδότη. Γράφει το βιβλίο ότι ύστερα από σχετικές ιατρικές έρευνες σε εβδομήντα χιλιάδες ανθρώπους οι ερευνητές παρετήρησαν ότι τις πρωϊνές ώρες η καρδιά μας είναι πιο ευάλωτη αν δεν πήραμε το πρόγευμά μας. Για κάποιο λόγο που δεν μπόρεσαν να εξακριβώσουν το πρόγευμα που το παίρνουμε αμέσως μετά την έγερση προστατεύει την καρδιά μας. Γι' αυτό ονόμασαν την ιδιότητα αυτή του προγεύματος ως "το μυστήριον του προγεύματος". Εννοείται ότι πρέπει να ρωτήσει κανείς το γιατρό του τόσο για την ώρα του προγεύματος όσο και για το είδος και την ποσότητα της τροφής.

Όσο για μένα προσωπικά ετοιμάζω το πρόγευμα από βραδύς, ώστε μόλις ξυπνώ, να παίρνω το πρόγευμά μου στο κρεβάτι,όπως έκαναν οι Γάλλοι αριστοκράτες. Το πρόγευμα αυτό αποτελείται από ένα ξηρό δαμάσκηνο και δύο ξερά βερίκοκα που μουλιάζουν από βραδύς. Σε ένα άλλο βάζο αναμιγνύω ένα κουταλάκι μαύρη μελάσα, ένα κουταλάκι ταχίνη, και ένα κουταλάκι τριμμένο αμύγδαλο , τα οποία ανακατεύω με μερικές σταγόνες νερό για να γίνουν σαν αλοιφή. Αυτό το πρωϊνό περιέχει αρκετό κάλιο και μαγνήσιο, που χαλαρώνουν τα αγγεία και ασβέστιο που μαζί με το νάτριο τα σφίγγουν. Εγώ προτιμώ το κάλιο και το μαγνήσιο γιατί αγαπώ τη χαλάρωση και την ησυχία, παρά την ένταση. Χρειάζεται όμως και το ασβέστιο και λίγο νάτριο, μια ελιά έχει αρκετό για τις ανάγκες της ημέρας.

"Τί έμαθα; Ό,τι έπαθα;", μου είπε μια μέρα ο παπα-Ηλίας για να χαρώ. Δεν αγαπούσα τη γνώση των βιβλίων, όπως και εκείνος το ίδιο, με εξαίρεση βέβαια τις πηγές. "Βοσκούσαμε" (βοσκή ονόμαζε τη μελέτη των πηγών) κι οι δυο με το ίδιο πάθος.

Όταν κάποιος σου μιλάει από την πείρα του (οι άγιοι δεν έγραφαν ποτέ κάτι που δεν το είχαν δοκιμάσει οι ίδιοι στο πετσί τους), πρέπει να το κρατάς στη μνήμη σου. Μπορεί ύστερα από καμιά τριανταριά χρόνια να σε βοηθήσει. Τόσο έκανα εγώ να καταλάβω αυτά που μου έλεγε ο πνευματικός μου! Εννοώ τόσο χρονικό διάστημα ή και μεγαλύτερο χρειάζεται να περάσει για να γίνει η ψιλή γνώση βίωμα!

Πέρασαν πάνω από τριάντα χρόνια που προσέχω τη διατροφή μου. Ως διατροφή δεν εννοώ απλώς το είδος , την ποιότητα, την ποσότητα, τον αριθμό των γευμάτων κ.α. Εννοώ την επιρροή της διατροφής στην σωματική, την ψυχική και την πνευματική μου κατάσταση.
Η Εντολή της νηστείας συνδέεται με την προσευχή. Κάποιος άγιος της Εκκλησίας μας λέει να τρώμε τόσο, όσο να μπορούμε να προσευχόμαστε.Έτσι η τροφή δεν θα εμποδίζει την προσευχή μας.

Ότι η τροφή δεν είναι μόνο σωματική, αν και είναι υλική τροφή, αλλά είναι και πνευματική, όταν πριν αρχίσουμε το φαγητό μας ζητάμε από τον Κύριο Ιησού να ευλογήσει την τροφή μας: "Χριστέ ο Θεός ημών ευλόγησον την βρώσιν και πόσιν των δούλων σου."

Ο Θεός ευλογεί τη ζωή μας, όταν ζητήσουμε την ευλογία Του. Χωρίς την ευλογία του Θεού η ζωή μας είναι χειρότερη από τα φυτά και τα ζώα, γιατί εκείνα δέχονται την ευλογία του Θεού, χωρίς να τη ζητήσουν. Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να ζητήσει την ευλογία του Θεού ή να ζητήσει από το Θεό να ζει αυτόνομα. Στην περίπτωση αυτή ο Θεός αίρει την ευλογία Του. Ο οίκος μας αφίεται έρημος. Η ζωή μας χωρίς την ευλογία του Θεού είναι γεμάτη ενοχές. Την ευχαρίστηση διαδέχεται η ενοχή, όταν δεν υπάρχει η ευλογία του Θεού σε ό,τι χαίρεται ο άνθρωπος.