Ιστορία του πολιτισμού

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου  

            Στις απαρχές του πολιτισμού, οι άνθρωποι είναι ακόμα σε άγρια κατάσταση. Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι απόλυτα σεβαστή. Ο άνθρωπος θεωρεί τον άνθρωπο, πράγμα (RES). Αγνοεί τον εσωτερικό του εαυτό. Τα συναισθήματα, η αλληλεγγύη, η ευσπλαχνία, δεν υπάρχουν ή είναι σαν να μην υπάρχουν.

            Μόνο το πνεύμα μερικών φωτισμένων ανθρώπων προσπαθεί να αφυπνίσει τον κόσμο και να τον απελευθερώσει απ’ την αγριότητά του. Διατυπώνει αρχές για το σεβασμό της ζωής. Αγωνίζεται για να γίνουν γενικά αποδεκτές. Αλλά τις εποχές της παρακμής, οι άνθρωποι επιστρέφουν ξανά στην άγρια κατάσταση, ανακαλύπτοντας κάθε φορά, μια νέα βαρβαρότητα.

            Οι διανοούμενοι, τώρα, μιλούν για το τέλος της ιστορίας. Προφανώς εννοούν ως τέλος της ιστορίας, το τέλος του πολιτισμού. Όπως πριν τον πολιτισμό, έτσι και τώρα, η ανθρώπινη ζωή δεν είναι σεβαστή, ως αξία απόλυτη. Η αποδιάρθρωση των κοινωνιών θυμίζει μυρμηγκοφωλιές που πεθαίνουν. Η ενότητα της ανθρώπινης φύσεως είναι ακατανόητη κι’ η αγάπη ανέφικτη. Η παγκόσμια ειρήνη, ουτοπία! Ποιος θα εμποδίσει την αυτοκτονία της γης; Οι ισχυροί, που καταδυναστεύουν τους λαούς και τα έθνη, αποπροσανατολίζουν τον κόσμο απ’ τα πραγματικά του προβλήματα. Δημιουργούν καινούριους μύθους, που με τίμημα τη θυσία αναρίθμητων θυμάτων, διατηρούν μια ψεύτικη, επιφανειακή ειρήνη.

            Ωστόσο, ο σεβασμός στις αρχές του πολιτισμού, δεν εξέλιπε, ούτε θα εκλείψει ποτέ. Το γνήσιο πρότυπο, η αρχετυπική εικόνα, παραμένει. Νέα, φωτεινά πνεύματα, θα αναζητήσουν πάλι το γνήσιο πρότυπο, και θα αγωνιστούν, για να το κάνουν γενικά αποδεκτό, όπως γίνεται πάντα, σε κάθε καινούρια αρχή.

            Γιατί, όπως λέει ο Ιβο Αντριτς, «όλα μπορούν να συμβούν. Όλα. Ένα μόνο δεν μπορεί: Δε γίνεται να λείψουν από παντού και για πάντα, οι σπουδαίοι κι οι σοφοί άνθρωποι με τη μεγάλη ψυχή, που για την αγάπη του Θεού, θα στήσουν κτίσματα στέρεα και αιώνια!».