Ναόμι Καβάσε, Πληγωμένο Δάσος

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Η γιαπωνέζικη ταινία της Ναόμι Καβάσε " Πληγωμένο Δάσος" περιγράφει την ιστορία δύο ανθρώπων που χάθηκαν στο δάσος όπου δεν μπόρεσαν να επιβιώσουν και πέθαναν. Η ταινία ονομάζει το δάσος «πληγωμένο», γιατί δεν μπορεί να θρέψει δυο ανθρώπους. Στην πραγματικότητα δεν είναι το δάσος πληγωμένο, αλλά οι άνθρωποι, που πέθαναν από τη θλίψη τους, γιατί δεν μπόρεσαν να βαστάξουν την απώλεια των αγαπημένων τους προσώπων. Ο θάνατος γι΄ αυτούς είναι λύτρωση, γιατί θέτει τέρμα στην αβάσταχτη θλίψη τους. Ο σύγχρονος άνθρωπος προβάλλει στη γη την αδυναμία του να ζήσει και βλέπει το τέλος της σαν τέλος της θλίψης του.

Το τέλος της θλίψης είναι η κεντρική ιδέα της γιαπωνέζικης ταινίας «Πληγωμένο δάσος». Θέματης ταινίας είναι η θλίψη (και πως τελειώνει) δυο πληγωμένων ανθρώπων από το θάνατο των δικών τους , ενός γέρου, που δεν μπόρεσε να αντέξει την απώλεια της αγαπημένης του συζύγου και έχασε το λογικό του και της νεαρής γυναίκας που τον προσέχει, η οποία έχασε το παιδί της. Το τέλος της θλίψης για τους δυο αυτούς ήρωες της ταινίας είναι και το τέλος της ζωής τους, αφού δοκιμάσουν την απελπισία και την απόγνωση, χαμένοι σ΄ ένα δάσος, από όπου τίποτα δεν μπορεί να τους σώσει από το θάνατο. Το μήνυμα της ταινίας είναι ότι η βαθειά θλίψη δεν τελειώνει παρά μόνο με το θάνατο.

Για τους Ιάπωνες, που η τελετουργική αυτοκτονία είναι παράδοση, το τέλος της θλίψης μαζί με το τέλος της ζωής φαίνεται λογικό, όσο παράλογο φαίνεται σε μας, να πιστεύει κανείς ότι για να τελειώσει η θλίψη πρέπει να τελειώσει και η ζωή. Είναι τόσο βαθειά ριζωμένη η αντίληψη αυτήστους Ιάπωνες ,ώστε τίποτα δεν μπόρεσε να καταργήσει το έθιμο της αυτοκτονίας που κανείς δεν ξέρει από πότε επικρατεί στην Ιαπωνία.

Με τη χριστιανική διδασκαλία και τη νίκη του θανάτου με την Ανάσταση του Χριστού φαίνεται σε μας παράξενο να πιστεύει κανείς ότι αυτό είναι το τέλος της θλίψης, ο θάνατος. Αλλά η αντίληψη αυτή επικρατούσε και στην Ελλάδα όπως και παντού πριν την ενανθρώπιση του Χριστού. Αρκεί να διαβάσει κανείς τα αρχαία επιγράμματα, αλλά και την αρχαία φιλοσοφία, για να διαπιστώσει ότι μπροστά στο θάνατο τα πάντα βουβαίνονται. Ούτε η ποίηση ούτε η φιλοσοφία έχει τον παραμικρό λόγο να αρθρώσει, για να σώσει τον άνθρωπο απ΄ την απελπισία και την απόγνωση.

Οι ήρωες της ταινίας «Πληγωμένο δάσος» χάνουν την ελπίδα τους και στη ζωή, όπως και στη λύτρωση από τη θλίψη. Λίγες μόνο στιγμές πριν το θάνατο η θλίψη τελειώνει. Είναι οι λιγοστές στιγμές της χαράς σ’ αυτούς που χάθηκαν στο «πληγωμένο δάσος», οι στιγμές λίγο πριν το θάνατό τους, στη σκέψη ότι πεθαίνοντας, πεθαίνει και η θλίψη τους. Παράξενο πως μπορούν να αρκούνται σε τόσο λίγα (οι ανατολίτες είναι πάντοτε λιτοδίαιτοι) ενώ σε μας ένα τέτοιο τέλος της θλίψης θα ήταν δώρο άδωρο.

Η ίδια ιστορία της θλίψης που εξοντώνει τον άνθρωπο θα μπορούσε να παιχθεί αντί στο δάσος, σε μια πόλη που είναι σαν φυλακή ή μέσα σε μια φυλακή κι ακόμα χειρότερα μέσα σ΄ ένα λευκό κελί. Γιατί η βαθειά θλίψη δεν διαφέρει απ΄ την αποστέρηση της φυλακής. Στο «πληγωμένο δάσος» υπήρχαν τα πάντα, αλλά οι ήρωες της ιστορίας δεν έβλεπαν τίποτα Θα μπορούσαν να επιβιώσουν, αν δεν είχαν τη δική τους εσωτερική πλήρη αποστέρηση που είναι η απελπισία και η κατάθλιψη.