Του Μόσχου Λαγκουβάρδου
Η μακαρίτισσα η γιαγιά μου Βασιλική, εκ Δεσκάτης Γρεβενών, όταν αναφερόταν στη δυστυχισμένη ζωή, έλεγε «να ζεις και να ζένεσαι». Δεν ξέρω ακριβώς την έννοια που έδινε στο ρήμα «ζένομαι». Έδινε την έννοια την αρχαία του «βράζω» ή έδινε την έννοια ότι στη δυστυχία ο άνθρωπος δε ζει τη ζωή, αλλά η ζωή τον ζει, όπως γίνεται με τα ζώα. Εννοούσε ότι ο δυστυχισμένος «βράζει » ή ότι ο δυστυχισμένος δε ζει τη ζωή, αλλά η ζωή τον ζει. Στην πραγματικότητα όταν λέμε «αυτός ο άνθρωπος ζει» (με έψιλον γιώτα), σημαίνει «αυτός ο άνθρωπος βράζει». (Ζέει=ζει). Το ορθό είναι «ζη» όχι «ζει». Η γιαγιά μου χρησιμοποιούσε πολλές ομηρικές λέξεις. Και γνώριζε και θεραπείες που εφαρμόζονταν την εποχή του Ομήρου, όπως είναι η θεραπεία της «αναζωογόνησης», που την εφάρμοζε σε μένα.
Ο άνθρωπος ζει τη ζωή και θέλει να την γνωρίσει κι η ανώτερη γνώση είναι η αγάπη. Το ζώο το ζει η ζωή κι η γνώση του είναι η ζωή του. Δεν έχει όρεξη να γνωρίσει τη ζωή του και τον εαυτό του. Αρκεί ότι ζει. Ο άνθρωπος είναι ζώο που «φύσει ορέγεται το ειδέναι», δηλαδή εκ φύσεως αγαπάει την γνώση του εαυτού του και της ζωής του. Ο άνθρωπος γνωρίζεται απ΄ το πνεύμα του και το ζώο γνωρίζεται απ΄ τη ζωτικότητά του.
Ζούμε, λοιπόν, τη ζωή ή η ζωή μας ζει; Εξαρτάται από την ψυχή, το θάρρος, τον ενθουσιασμό, ιδιότητες του ανθρώπου. Αν η ζωή μας ζει, κυριαρχούν οι ιδιότητες του ζώου δηλαδή η ζωτικότητα και λείπουν οι ανθρώπινες ιδιότητες, η ανθρώπινη ψυχή ή αλλιώς «πνεύμα».
Οι Κρητικοί λένε τη σοφή αυτή μαντινάδα:
«Ετσά μας καταντήσανε οι βουρλισμένοι χρόνοι
Οι καπετάνιοι στο κουπί κι οι μούτσοι στο τιμόνι»
Εξαρτάται από αυτούς τους δυο, τους καπετάνιους (ο ενθουσιασμός, η τόλμη, το πνεύμα) και τους μούτσους (ζωτικότητα) , ποιοι είναι στο κουπί και ποιοι είναι στο τιμόνι. Στο κουπί πρέπει να είναι τη ζωτικότητα και στο τιμόνι πρέπει να ναι η ψυχή, (το πνεύμα). Αν στο κουπί είναι ο ενθουσιασμός και στο τιμόνι είναι η ζωτικότητα, δε ζούμε τη ζωή, αλλά η ζωή μας ζει, όπως τα ζώα, που χρειάζονται εμψύχωση. Αν στο κουπί είναι η ζωτικότητα και στο τιμόνι η ψυχή, ζούμε τη ζωή. Το ίδιο πράγμα λέει κι η Επιστήμη.
Ο άνθρωπος ζει τη ζωή. Το ζώο το ζει η ζωή. Η διαφορά είναι μεταξύ των ρημάτων «αναζωογονούμαι» και «εμψυχώνομαι». Το ζώο έχει ζωτικότητα, αλλά δεν έχει ενθουσιασμό. Το ζώο χρειάζεται εμψύχωση. Ο άνθρωπος έχει ενθουσιασμό αλλά δεν έχει ζωτικότητα. Ο άνθρωπος χρειάζεται ζωτικότητα.
Αν ζω τη ζωή αυτό σημαίνει ότι το πνεύμα μου είναι στο τιμόνι κι η ζωτικότητα είναι στο κουπί. Αν η ζωή με ζει αυτό σημαίνει η ζωτικότητα είναι στο τιμόνι και το πνεύμα μου στο κουπί.
Αυτό εννοούσε ο Πλάτων όταν έλεγε, πως πρέπει να κυβερνούν οι φιλόσοφοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου