Το νόημα της ζωής

Του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου


«Είτε ζώμεν, είτε θνήσκομεν του Κυρίου εσμέν»
(Η ζωή μας κι ο θάνατός μας είναι του Κυρίου)
Ματθ. 3, 3-6


Ένα όμορφο δημοτικό τραγούδι της περιοχής Δεσκάτης Γρεβενών μιλάει για την αγάπη το πιο πολύτιμο πράγμα του κόσμου. Ένας νέος καβαλάρης σε δροσερή πηγή έχασε τα χρυσά φλουριά και το άρωμα του μόσχου, τα πιο πολύτιμα πράγματα που είχε, αλλά δεν λυπήθηκε γι΄ αυτά: «Δεν κλαίω τα χρυσά φλουριά, ούτε τ’ άρωμα του μόσχου. Μόν’ κλαίω το μαντήλι που τό ’χε η αγάπη κεντητό».
Ο ίδιος φόβος και η λύπη για τη ζωή δίχως αγάπη είναι και για το θάνατο δίχως αγάπη. Αυτό σημαίνουν οι στίχοι της προσευχής του Ρίλκε: «Θεέ μου, το θάνατό του δώσε στον καθένα». Ο Ρίλκε προσεύχεται να κάνει ο Θεός να έχει νόημα ο θάνατος, όπως και η ζωή, γιατί δεν υπάρχει τίποτε πιο σκληρό από τη ζωή και το θάνατο δίχως νόημα.
Η ανάγκη για το νόημα της ζωής είναι η μεγαλύτερη ανάγκη, πιο μεγάλη κι απ΄ την ανάγκη της επιβίωσης ή της αναπαραγωγής. Η Χριστιανική Διδασκαλία διδάσκει ότι ο Θεός προνοεί για τον άνθρωπο. «Πολλών στρουθίων διαφέρετε υμείς». Θυσιάστηκε γι΄ αυτόν. Πέθανε στο σταυρό και αναστήθηκε. Η δυστυχία του ανθρώπου δεν του είναι ξένη. Ο Θεός εννοεί τον πόνο του ανθρώπου. Αυτό σημαίνουν τα λόγια του Ψαλμού: «Πού πορευθώ από του πνεύματός σου και από του προσώπου σου πού φύγω(..) Εάν κατεβώ στον Άδη, βρίσκεσαι εκεί». Ακόμα και στον πιο σκληρό δρόμο μας ο Ιησούς πορεύεται πριν από μας. "Προπορεύου, Κύριε Ιησού", αυτή ήταν η προσευχή κάποιου που έπασχε από χρόνια ασθένεια. Κάθε φορά που έμπαινε στο χειρουργείο ικέτευε τον Κύριο να πορευτεί πριν από αυτόν. Έτσι οι φόβοι του εξαφανίζονταν. Ο ποιητής Ρίλκε πίστευε ότι ζει ο Κύριος μέσω αυτού: «Κύριε, η στάμνα σου είμαι» γράφει σε κάποιο ποίημά του που θυμίζουν τα λόγια του Αποστόλου Παύλου «Ζω δε ουκέτι εγώ ζει εν εμοί Χριστός». .
Ο πρώτος που ανέβηκε μόνος στο Έβερεστ , στην υψηλότερη κορυφή των Ιμαλαϊων, ο Έντμοντ Χίλαρυ, έγραψε στο Ημερολόγιό του, πως δεν ήταν ποτέ μόνος. Ένιωθε πάντα μια αόρατη παρουσία να είναι μαζί του. Τώρα, στην εποχή μας, μέσα στην ερημιά της σύγχρονης μεγαλούπολης, ακόμα κι αν δεν νιώθουμε ποτέ την παρουσία του Θεού μαζί μας, ωστόσο αισθανόμαστε την ανάγκη να ρωτήσουμε: «Είσαι εδώ, μαζί μου, Ιησού;». Ο πιστός χριστιανός , στον μεγάλο πόνο του, νιώθει ότι ο Χριστός υποφέρει γι΄ αυτόν. Νιώθει σαν το παιδί, που ο πατέρας του σηκώνει το φορτίο του
Κάποιος φοβόταν πως , αν τον εγκατέλειπε η γυναίκα του και δεν ζούσε μαζί με τα παιδιά του που υπεραγαπούσε θα πέθαινε απ΄ τη λύπη του. Όταν όμως συνέβη αυτό που φοβόταν ένιωθε σαν να μη χώρισε αυτός, αλλά χώρισε γι΄ αυτόν ο Χριστός. Σαν να ήταν η δυστυχισμένη ζωή του ζωή του Χριστού.
Ο λαός πιστεύει ότι ο Θεός δίνει δύναμη, ότι στέλνει τον άγγελό του αρωγό και προστάτη του ανθρώπου. Εκείνοι που έχουν αυτές τις εμπειρίες έχουν εμπιστοσύνη στην πρόνοια και στην ευσπλαχνία του Θεού. Στη μεγάλη οδύνη ο Θεός στέλνει τον άγγελό Του. Ο Θεός δεν δοκιμάζει τον άνθρωπο περισσότερο από όσο μπορεί να αντέξει.
Παραθέτω τα λόγια του π. Συμεών του Αγιορείτη. Πόσο ανάγκη τα είχα τα ενθαρρυντικά αυτά λόγια ιδίως όταν ήμουν νέος; Αναλογίζομαι τι ζημία προκαλούν στους νέους τα βιβλία που οι συγγραφείς δεν έχουν πίστη στο Θεό και θέλουν να παρασύρουν και τον αναγνώστη τους στο σκεπτικισμό τους και στην απιστία τους:
«Οι μοναχοί ζουν εν Χριστώ και γι΄ αυτό ερωτεύονται τα πάντα που τα προσφέρουν με τρόπο ερωτικό μπροστά στο θρόνο του Θεού. Κάθε χριστιανός είναι καλεσμένος να εκτελεί μέσα του καθημερινά και διηνεκώς τη θεία αναφορά, τη Θεία Λειτουργία, λέγοντας διηνεκώς μυστικά και μ΄ όλη την ύπαρξη του το «Τα Σα εκ των Σων, Σοι προσφέρομεν κατά πάντα και δια πάντα». Σήμερα γίνεται ένα αδιάκοπο γκρέμισμα και είναι προνόμιο να ζούμε σ' ένα πολιτισμό πού χάνεται, πού καταστρέφεται, πού είναι ερείπιο. (…)
Προνόμιο γιατί ο πολιτισμός αυτός είναι ψεύτικος. Φτιάχτηκε απ΄ τον άνθρωπο πού θέλησε δίχως Θεό να γίνει Θεός. Τώρα αυτός ο πολιτισμός γκρεμίζεται Πέφτει το ψεύτικο και ο άνθρωπος αναγκαστικά συνειδητοποιεί το αδιέξοδο πού δημιουργήθηκε γύρω του απ΄ τον πολιτισμό. Και δεν υπάρχει αμφιβολία, πως ο άνθρωπος θα αναγκασθεί να ψάξει και να βρει τη μοναδική αυθεντική αξία πού είναι το πρόσωπο του Θεού. Είναι ή αύρα πού θα θεραπεύσει την ψυχή του βασανισμένου και πονεμένου σημερινού ανθρώπου. Από αυτή την άποψη, ζούμε σε προνομιακή εποχή.» (Απόσπασμα από συνέντευξη του π. Συμεών του Αγιορείτη στην Εφημερίδα «Ελευθεροτυπία»).
Γεννήθηκα και μεγάλωσα μέσα στον πόλεμο κι ένιωσα όλη τη φρίκη του. Τη ζωή μου τη σημάδεψε ο φόβος του θανάτου. Από τα νεανικά μου χρόνια με βασάνιζε το ερώτημα γιατί ζω. Όταν ήμουν είκοσι ετών περίπου αρρώστησα και νοσηλεύθηκα σε κάποιο νοσοκομείο. κι ένιωσα μεγάλο φόβο για τη ζωή μου. Τα μόνα πράγματα που πήρα μαζί μου ήταν δύο βιβλία. Για κακή μου τύχη τα βιβλία αυτά ήταν γεμάτα σκεπτικισμό, οι συγγραφείς τους δεν πίστευαν στο Θεό. Τα βιβλία τους αντί να με βοηθήσουν και να με στηρίξουν με βύθισαν ακόμα περισσότερο στην απελπισία και στην απόγνωση.
Όταν άρχισα κι εγώ να γράφω - στην αρχή κρατούσα σημειώσεις από αξιόλογα βιβλία- πολύ γρήγορα κατάλαβα ότι το πιο σπουδαίο για μένα ήταν να νιώθω ότι με χρειάζονται, ότι με έχουν ανάγκη, ότι είμαι για κάποιους μοναδικός, όπως κι εκείνοι είναι μοναδικοί για μένα. Το αίσθημα αυτό νιώθουμε με την αγάπη του Κυρίου Ιησού Χριστού.