"Ποιοι είμαστε;"

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

       «Τις εστιν ο νικών τον κόσμον, ει μη ο πιστεύων ότι Ιησούς εστιν ο υιός του Θεού.» (Ιωάν. Καθολ. Α΄)

       Κάθε φορά που αναρωτιέμαι  "ποιος είμαι", ανοίγω  ένα φιλοσοφικό διάλογο με τον εαυτό μου. Δεν είναι, λοιπόν, παράξενο που ανατρέχω  στο Ευαγγέλιο ή σε κάποιο φιλόσοφο , όπως τώρα στον Διογένη, που τον συμπαθώ γιατί είναι εύθυμος. Ο φιλόσοφος, κατά το Διογένη, πρέπει να λέει την αλήθεια και να είναι εύθυμος. Να έχει το νου του στην Κόλαση και να μην απελπίζεται, όπως λέει ο άγιος Σιλουανός, ο αγιορείτης.

        Ο Διογένης ο Λαέρτιος ο Κυνικός φιλόσοφος της αρχαιότητας, είχε κάνει τη ζωή του την ίδια, φιλοσοφία. Π.χ. για τη φτώχεια του, (ο Διογένης προτιμούσε, όπως όλοι οι αρχαίοι Κυνικοί, να ζει φτωχά). Η φτώχεια, κατά τον Διογένη,  αποτελεί μια αυτόματη βοήθεια στη  φιλοσοφία: αυτά για τα οποία η φιλοσοφία  προσπαθεί να πείσει δια μέσου επιχειρημάτων, η φτώχεια τα επιβάλλει  αναγκαστικά στην πράξη.  Η φτώχεια είναι ένα είδος αρετής , που την διδάσκεται κανείς αυτόματα."

        Όταν οι Κυνικοί, ο Διογένης, ο Κράτης, ο Ζήνων, αντάλλαξαν τον πλούτο με την εσχάτη ένδεια  έδειξαν - σ΄ όσους μπορούν να το βλέπουν-  ποιος είναι ο φυσικός τρόπος, σύμφωνα με τον οποίο πρέπει να ζει ο άνθρωπος, και τί πλούτος υπάρχει στην απέριττη ζωή."1

        Ο Διογένης πίστευε, επίσης, ότι ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως αυτάρκης.  Όταν ο Διογένης έχασε το δούλο του, τον Μάνη, δεν έψαξε να τον βρει. Είναι φοβερό, είπε, ο Μάνης να μπορεί να ζει χωρίς το Διογένη, κι ο Διογένης να μην μπορεί να ζει χωρίς το Μάνη.

        Η ιστορία αυτή είναι και μια παραβολή αν στη θέση του Διογένη βάλουμε  την πνευματική φύση του ανθρώπου (το νου και την ψυχή)  και στη θέση του υπηρέτη βάλουμε  τη χοϊκή φύση του ανθρώπου, (το χοϊκό φρόνημα και τα πάθη).

        Ο Διογένης πίστευε ότι ο άνθρωπος έχει δύο φύσεις, την χοϊκή (σώμα, περιβάλλον), η οποία γεννήθηκε για να υπηρετεί την πνευματική του φύση (νους και ψυχή). Για τον Διογένη ευτυχία είναι η γαλήνη της ψυχής.

        Όταν πήγα στο σπίτι ενός φίλου, του Γιώργου,  να με φιλέψει, μου έδειξε στο σαλόνι τη θέση όπου υπήρχε το πορτραίτο του, ακριβώς απέναντι από την είσοδο. Όποιος έμπαινε στο διαμέρισμα το πρώτο πράγμα που αντίκριζε ήταν το πορτραίτο του.

        -Επειδή σου αρέσουν οι ιστορίες, είπε , θα σου πω την μικρή ιστορία αυτού του πορτραίτου.      

        Περίμενα να ακούσω την ιστορία του  με ενδιαφέρον, γιατί εκτός του ότι  ο Γιώργος  μιλάει αργά,  έχει επίσης το χάρισμα των απλών ανθρώπων, οι οποίοι αναφέρονται  σε γεγονότα και όχι σε σκέψεις και θεωρίες.

        Την εποχή αυτή της επιστημονικής  ανάλυσης  κανένας δεν μιλάει για  συγκεκριμένα πράγματα. Ζούμε την εποχή του αφηρημένου.  Ίσως επειδή για να δεις τα συγκεκριμένα πράγματα, πρέπει να τα δεις με αγάπη, ενώ στο αφηρημένο δεν υπάρχει θέση για την αγάπη.

        -Μια μέρα, καθώς κοίταζα, το πορτραίτο, είπε ο Γιώργος,  αναρωτήθηκα: "ποιος είμαι;"  Κι αφού δεν έλαβα καμιά απάντηση συνειδητοποίησα ότι δεν είμαι κανένας. Έτσι ξεκρέμασα το κάδρο και έβαλα στη θέση του την εικόνα του Χριστού, που βλέπεις και μου έδειξε την εικόνα με τη μορφή του Κυρίου.  Από τότε κάθε φορά που μπαίνω και βγαίνω από το σπίτι μου, μιλώ στο Χριστό.

         .Ο καθηγητής κ. Κορναράκης στο βιβλίο του «Σχιζοφρένεια ή ασκητισμός» μιλάει για την αληθινή φύση του ανθρώπου. Λέει πως δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε, ότι αυτό που θεωρούμε ότι είναι ο εαυτός μας δεν είναι παρά ένα προσωπείο, που πρέπει να το πετάξουμε για να βάλουμε το Χριστό μέσα μας. Η αληθινή ζωή είναι η εν Χριστώ ζωή. Για να ζήσει ο Χριστός μέσα μας, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τη χοϊκή  μας φύση , ότι δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα προσωπείο, που πρέπει να το αποβάλουμε.

          Ο κόσμος ωθείται να θεωρεί ως μόνη αξία τα χρήματα και την περιουσία.  Οι νομοθεσίες των κρατών προστατεύουν τα περιουσιακά δικαιώματα. Οι νομοθεσίες με την προστασία τους για τα περιουσιακά δίκαια περιφρονούν τον άνθρωπο ως αξία αυτή καθ΄ εαυτή. Ο άνθρωπος είναι για τις νομοθεσίες αυτές το μέσον για να κυκλοφορεί το χρήμα. Ο άνθρωπος ως πρόσωπο γεννημένο να έχει αξία από μόνο του, ο άνθρωπος που ποτέ δεν μπορεί να υπάρξει  ως μέσον για οτιδήποτε άλλο,  περιφρονείται και τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται.

          Θλίβομαι που οι νέοι δεν βοηθούνται να συνειδητοποιήσουν τον αληθινό τους εαυτό. Τα βιβλία που προβάλλονται είναι γραμμένα από ανθρώπους οι  οποίοι δεν πιστεύουν οι ίδιοι , ούτε τους άλλους  αφήνουν να πιστέψουν. Θα μου πείτε, είναι τόσο απλό, να κάνεις τους νέους που δεν είναι ακόμα κοντά στην Εκκλησία, να επιστρέψουν σ΄ αυτήν; Η απάντηση είναι ότι η ίδια η ζωή ωθεί τους σημερινούς νέους να διακρίνουν ανάμεσα στο αληθινό και στο ψεύτικο. Ήδη είναι φανερό πού οδηγούν οι μύθοι, οι ψευδαισθήσεις, η παθητικότητα.

          Το αψευδές στόμα του Κυρίου Ιησού είπε, "Άνευ εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν". Χωρίς το Χριστό είμαστε ανίσχυροι μπροστά στις αρχές και τις εξουσίες του σκότους του αιώνος τούτου.

1. (N.M.Σκουτερόπουλος, Οι αρχαίοι Κυνικοί, Εκδ.Γνώση.)