10.2.18

ΜΙα βαθύτερη κριτική της τηλεόρασης

του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου

«Υπάρχει μια ζωή αόρατη, η ζωή της ψυχής»
Άγιος Πορφύριος

  Η τηλεόραση σαν διαδικασία στερεί τον θεατή από την δυνατότητα επαφής με τον εσωτερικό του κόσμο. Τον αποξενώνει απ’ την πνευματική του ζωή. Ο κόσμος γίνεται ένας τόπος, που όπως λέει ο Καμύ, δεν έχεις που να ακουμπήσεις την καρδιά σου.

Ο θεατής της τηλεόρασης ακόμα κι όταν επιλέγει τα καλύτερα προγράμματα κινείται μέσα σ΄ έναν εικονικό κόσμο, σαν τον ονειροπόλο που έχει χάσει την επαφή του με την πραγματικότητα. Στον αληθινό άνθρωπο ο νους είναι ο κυρίαρχος και η φαντασία υπακούει. Στον θεατή της τηλεόρασης η φαντασία και ο εικονικός της κόσμος είναι ο κυρίαρχος και ο νους ο υπηρέτης. Η τηλεόραση μετατρέπει το θεατή σε χαλασμένο ασύρματο που δεν έχει πια καμιά επαφή με τον εσωτερικό άνθρωπο και τον εσωτερικό του κόσμο.

Το παράδοξο είναι ότι ο θεατής πείθεται ότι με την τηλεόραση είναι μέσα στα πράγματα. Δεν είναι σε θέση να ξεχωρίσει την εικόνα από την πραγματικότητα, την ουσία από τα επιφαινόμενα, σύμφωνα με τη διάκριση του Αριστοτέλη. Ο Πλάτων θεωρούσε τον εικονικό κόσμο «τρίτον τι της αληθείας» κι ο Πίνδαρος ονόμαζε τον άνθρωπο που δεν έχει εσωτερική ζωή «σκιάς όναρ», δηλαδή μια σκιά του Άδη, που ονειρεύεται. Μόνο ένα θαύμα σαν αυτό της ανάστασης των νεκρών μπορεί να δώσει ζωή σ΄ αυτόν τον άνθρωπο.

Ο Θεατής της τηλεόρασης εκλαμβάνει τις εικόνες της πραγματικότητας ως την ίδια την πραγματικότητα. Η σύγχυσή του αυτή επεκτείνεται και στην καθημερινή του ζωή. Σκέφτεται τη ζωή αντί να τη ζεί. Συγχέει το πράγμα με την εικόνα. Κανείς δεν μπορεί να έχει μια πραγματική σχέση με την νοερή εικόνα κάποιου. Η πραγματική σχέση «απαιτεί ζωντανή συνάντηση με το άλλο πρόσωπο. Απαιτεί αλληλεπίδραση στην καρδιά, στην ψυχή, στο μυαλό και στο σώμα.» (Ματθαίου Γκαλατίν, Διψώντας για το Θεό, Εκδόσεις «Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος», Μήλεσι 2000). Ο άνθρωπος αυτός χάνει τη ζωή του.

Φαντασθείτε λοιπόν έναν κόσμο γεμάτο ψεύτικους ανθρώπους, που νομίζουν ότι ζουν ενώ είναι νεκροί. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, πάντοτε κυκλοφορούσαν ανάμεσα στους ζωντανούς και μερικοί νεκροί, αλλά ήταν λίγοι. Ήταν αυτοί που δραπέτευσαν από τον Άδη, όταν ο Ηρακλής σκότωσε για λίγα μήλα τον κέρβερο τον φύλακα του Άδη και έμεινε ο Άδης αφύλακτος.

Το ίδιο έγκλημα με τον Ηρακλή κάνει κι η τηλεόραση,που κλέβει την αληθινή ζωή και την αντικαθιστά με μια ψεύτικη, εικονική ζωή. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι ο Άδης είναι ο σκοτεινός εκείνος τόπος, όπου οι ψυχές δεν βλέπουν τα αληθινά πρόσωπα των ανθρώπων και βλέπούν μόνο σκιές. Μήπως τώρα στον εικονικό κόσμο της τηλεόρασης βλέπει κανείς τα αληθινά πρόσωπα των ανθρώπων;

Πηγή: Μικρά Δοκίμια μέσω Σαλογραίας

Δεν υπάρχουν σχόλια: