28.11.09

Μια προσευχή του Στρατηγού Μακρυγιάννη

(Απ΄ το βιβλίο «Στρατηγού Μακρυγιάννη Οράματα και Θάματα», Εκδόσεις Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος. Δημοσιεύεται με την ευγενική άδεια του Εκδότη. Δυστυχώς δεν μπορώ να το γράψω με τόνους και πνεύματα όπως είναι στο βιβλίο! Μ.Ε.Λ.)

Εις την δόξα, εις την δόξα, εις την δόξα του Θεού , της αϊα Τριάδος, της Θεοτόκος, του α-Γιάννη του Βαφτιστή και πάντα των αγίων και του αγίου Βασιλείου, να πρεσβέψει εις την παντοδυναμίαν του και εις την βασιλείαν του, να μας λευτερώσει τώρα εις το νέον έτος, να μας λευτερώσει από την κακία μας, από την διοτέλειά μας και από τα πάθη μας και από την επιβουλίαν των ξένων.
Η παντοδυναμία σου είσαι πολυέλεος, πολυεύσπλαχνος , η αγαθότη σου είναι άβυσσος της θαλάσσης. Έλεος ζητώ, να μου καθαρίσεις την αμαρτωλή μου ψυχή και τα βρωμερά μου σπλάχνα και να μου δώσεις ταπεινοσύνη, σωφροσύνη και πίστη καθαρά, να δυνηθώ να σε προσκυνήσω και να σε δοξολογήσω και να σε ευνογήσω με καθαρότης και να σε περικαλέσω, ο αμαρτωλός, δια της πρεσβείας της Θεοτόκος και των αγίων, να σώσει την ματοκυλισμένη μου πατρίδα και θρησκείαν και γενικώς τους τίμιους ανθρώπους, όσοι φέρνουν δοξολογίαν είς την παντοδυναμίαν σου και εις την βασιλείαν σου, τρισυπόστατε Θεέ, σωτήρα του παντός, να μας σώσεις, να μας λευτερώσεις από τα κοφτερά δόντια των γουρνόλυκων. Τρέχομεν εις το έλεός σου και εις την εσπλαχνίαν σου και της βασιλείας σου. Το έλεός σου ζητούμεν, οι αμαρτωλοί και οι αδύνατοι, οι ανάξιοι δούλοι σου και σκλάβοι σου. Συχώρησέ με , Κύριέ μου, οπού σε βάρυνα. Πού αλλού να τρέξω; Πού αλλού να τρέξομεν οι ανάξιοι δούλοι σου, πού αλλού οι αδύνατοι να βρούμεν δικιοσύνη, ποιός ποιμένας και πίτροπός σου έχει δικιοσύνη να δικιώσει το δίκιον του κάθε ανθρώπου; Θεέ του ουρανού και της γης και της θάλασσας. Σώσε μας, η παντοδυναμία σου, ότι χαθήκαμεν εδώ και εις την άλλη ζωή. Κύριε, με τί στόμα να σε περικαλέσουμεν, με τί μάτια να σηκώσουμεν να σε τηράξομεν και να περικαλέσουμεν το πανάγαθό σου όνομα και της βασιλείας σου; Κύριε, η παντοδυναμία σου επολέμησες, αγωνίστης, εσπαλχνίστης, η παντοδυναμία σου και η βασιλεία σου, και ανάστησες νεκρούς, πεθαμένους, λιωμένους τόσες αιώνες, και τους πεθαμένους και λιωμένους και ολίγους και αδύνατους και αμαθείς, με δεμένα σκοινιά τα περισσότερα τουφέκια, και με χωρίς αναγκαία του πολέμου, ξιπόλυτοι και γυμνοί και νηστικοί τις περισσότερες φορές, και αντινέργειες των δυνατών, πενήντα χιλιάδες δεν ήμαστεν ποτές εις τον πόλεμον, στεριά και του πελάου, και ν’ αφανιστούν περίτου τετρακόσιες χιλιάδες ψυχές, ντόπιοι και ξένοι Τούρκοι, δύναμη δική μας ήτον, αντρεία δική μας ήταν, αρετή και πατριωτισμός δικός μας ήταν, ότι πατριωτισμόν και αρετή θυσιάζομεν. Και τώρα χερότερον είχαμεν, και τότε μας έσωσες, πανάγαθε Θεέ, μας ανάστησες και μας σώνεις κάθε στιγμήν και κάθε… από την διοτέλειά μας, από την χαμέρπειά μας, από την απιστία μας πωλούμεν, και την παντοδυναμίαν σου και την βασιλείαν σου κατακρένομεν, καταλαλούμεν. Καταπωλήσαμεν μέσα εις τις αγορές και σοκάκια δισκοπότηρα, ότι δεν ματαείχαμεν την ανάγκη τους να μεταλάβομεν, πουλήσαμεν τα πολυτίμητα ευαγγέλια και όλα τα γερά των ναών σου, και ζωντανά και τόπους, και κατακερματίσαμεν και τ’ άγια μοναστήρια και τις εκκλησίες, και τις φκιάσαμεν σπίτια, αχούρια και τα εξής. Ό,τι ανταμεβή ήβρες από τους Οβραίους, οπού ’ταν αλλόθρησκοι και σε σταύρωσαν, ήβρες και από εκείνους οπού κοπίασες και κοπιάζεις και ανάστησες και αναστήνεις, από τους ορθόδοξους χριστιανούς. Με τί πρόσωπον, Κύριέ μου, να παρουσιαστώμεν ομπρός σου, και με τί στόμα και γλώσσα να σε περικαλέσουμεν και εις το εξής, οπού κιντυνεύομεν, οι αχάριστοι, οι διοτελείς, οι κακοί τεμπέληδες του κόσμου, οι προδότες και ασεβείς, κάθε γερόν πράμα!
Θεοτόκε, μητέρα του παντός, το καύκημα της παρθενίας, το καύκημα της αρετής και τα πάντα της αγαθότης, προστρέχομεν οι αμαρτωλοί, οι αδύνατοι, εις εσπλαχνίαν της αγαθότης σου, να λυπηθείς τους αθώους εκείνους οπού φέρνουν την αμαρτωλή τους προσευχή ’λικρινώς εις τον παντουργόν και εις την βασιλείαν του, εκείνους οπού ’τρεξαν ξιπόλυτοι και γυμνοί, εκείνους οπού άφησαν χήρες και αρφανά, εκείνους οπού ’χυσαν το αίμα τους, κατά τον όρκον τους, ν’ αναστηθεί δια της δυνάμεως του Παντοκράτορα η σκλαβωμένη τους πατρίδα και να λαμπρυθεί ο σταυρός της ορθοδοξίας, και δι’ αυτόν τον όρκον αυτείνοι πέθαναν δι αυτείνη την πατρίδα και θρησκεία, και θυσίασαν και το έχει τους, και πολλών οι γυναίκες τους, τα παιδιά τους, οι συγγενείς τους διακονεύουν και ταλαιπωρούνται ξιπόλυτοι, γυμνοί, νηστικοί στα σοκάκια εκείνης της ματοκυλισμένης πατρίδος οπού ζύμωσαν οι γονέοι τους και οι συγγενείς τους με το αίμα τους, και την γοδέρουν σήμερα και την τρώνε και την προδίνουν οι γουρνόλυκοι με τ’ ακονισμένα δόντια και οι σύντροφοί τους αυτεινών οι τοιούτοι. Θεοτόκο, μήτηρ του παντός, αυτούς τους αθώους να λυπηθείς, αυτούς τους γυμνούς και ταλαίπωρους. Αυτείνοι φέρνουν δοξολογίαν εις τον Θεόν και την βασιλείαν του. Να πρεσβέψεις εις την παντοδυναμίαν του ν’ αναστήσει πίσου τους γερούς του ναούς, τ’ άγια τα μοναστήρια οπού τρώγαν ψωμί οι δυστυχισμένοι, αφού αυτά όπου ζούσαν πολύ αδύνατοι από την ευλογίαν του Θεού και από τους κόπους των πατέρων, των καλογέρων – δεν ήταν καπιτσίνοι δυτικοί, ήταν υπηρέτες των μαναστηριών της ορθοδοξίας. Δεν ήταν τεμπέληδες, δούλευαν και προσκυνούσαν. Και εις τον αγώνα της πατρίδος σ΄ αυτά τα μοναστήρια γενόταν τα μυστικοσυμβούλια, συναζόταν τα ολίγα αναγκαία του πολέμου, και εις τον πόλεμον θυσίαζαν και σκοτωνόταν αυτείνοι οι υπηρέτες των μαναστηριών και των εκκλησιών – τριάντα είναι μόνον με μένα σκοτωμένοι έξω εις τους πολέμους και εις το το Νιόκαστρο, και εις την Αθήνα. Έλιωσαν αυτείνοι οι πατέρες, τώρα εις τα γερατειά τους βασανίζονται πολύ εις τους δρόμους. Θεοτόκο μου, να περικαλέσεις τον αφέντη μας και τον μονογενή σου ν’ αναστήσει πίσου αυτά, και τις άγιες εκκλησίες του, οπού κατακερματίσαμεν εμείς οι αχάριστοι και μας ήβρε η δίκια του οργή και της βασιλείας του, να τον περικαλέσεις, Θεοτόκο μου, να τα αναστήσει πίσου, και να σηκώσει τη δίκια του οργή οπού ’χει σε μας τους αχάριστους και να φέρει πίσου την ευκή του και την ευλογία του και της βασιλείας του, οπού την στερηθήκαμεν από την κακία μας και διοτέλεια μας και εγίναμεν η παλιόψαθα της κοινωνίας, και εγίναμεν καθώς φαινόμαστε ως την σήμερον. Το έλεός του είναι άβυσσος της θαλάσσης, και τους ανόητους εμάς και τους διοτελείς να μας ενώσει και να μας φωτίσει και να μας δώσει εις το εξής πατριωτικά αιστήματα δια την πατρίδα μας και θρησκεία μας, και πίστη καθερά να ’χωμεν εις τον παντουργό μας και εις την βασιλείαν του, να μας σώσει εδώ και εις την παντοτινή ζωή, να δώσει του γερατείου του ρήνη και ομόνοιαν , την ευκή του και την ευλογία του, και εις τους προκρίτους, τους ποιμένες, και γενικώς τον λαόν του, να ’ρθει πίσου η νεκρανάστασή του δια της ευλογίας του. Προστρέχομεν οι αμαρτωλοί, οι ανάξιοι δούλοι σου και οι σκλάβοι σου εις το έλεός σου και εις την εσπλαχνίαν σου και της βασιλείας σου. έλεος ζητούμεν, να μας δώσεις καθαρά σπλάχνα και καθαρά ψυχή, να δυνηθώμεν να σε προσκυνήσουμεν και να σε δοξολογήσουμεν μ’ εξ όλης καρδίας, ευεργέτη και προστάτη αληθινέ.»

26.11.09

Πολιτική ανυπακοή

Μ.Ε.Λαγκουβάρδου



Η πολιτική ανυπακοή δεν είναι «αντίσταση στο πονηρό», κατά παράβαση της Εντολής του Χριστού , ούτε βία και αναρχία, η οποία είναι ακόμα χειρότερη κι απ’ το χειρότερο καθεστώς του κόσμου. Η πολιτική ανυπακοή είναι δικαίωμα του πολίτη με την προϋπόθεση ότι ο πολίτης είναι ελεύθερος, με την Χριστιανική έννοια της ελευθερίας από τα πάθη. Στην πολιτική ανυπακοή δεν χρησιμοποιούμε μεθόδους του πονηρού για να αντισταθούμε στο πονηρό.
Ο Αμερικανός φιλόσοφος της πολιτικής ανυπακοής Χένρυ Ντέϊβιντ Θορώ άσκησε το δικαίωμά του της πολιτικής ανυπακοής αρνούμενος να πληρώσει τους φόρους στην πολιτεία, η οποία ασκώντας καταχρηστικά την δημοκρατική εξουσία διατηρούσε το καθεστώς της δουλείας. Ο Θορώ πίστευε πως ,όταν η πολιτεία κάνει κατάχρηση της δημοκρατικής εξουσίας, ο πολίτης μόνο μέσα στη φυλακή είναι ελεύθερος!
Ο Θορώ προτίμησε να κλειστεί στη φυλακή και να έχει ελεύθερο το πνεύμα του και καθαρή τη συνείδησή του, παρά να δεχθεί τη συμπαιγνία με αυτούς που κάνουν κατάχρηση της δημοκρατικής εξουσίας!Ο παρακάτω διάλογος που διεξήχθη μεταξύ των δύο φιλοσόφων του Θορώ και του Έμερσον στη φυλακή, όταν ο Έμερσον πήγε να τον δει, έμεινε ιστορικός: «Θορώ, γιατί είσαι εδώ;», ρώτησε ο Έμερσον. «Έμερσον, γιατί δεν είσαι εδώ;», απάντησε ο Θορώ.
Πολιτική ανυπακοή υπό τα σημερινά Ελληνικά δεδομένα είναι η άρνηση πληρωμής φόρων αν η Ελληνική πολιτεία δεν σταματήσει αμέσως το διωγμό της Ορθόδοξης Πίστης κόντρα στο Σύνταγμα, στις ρήτρες του πολιτισμού και στην εκπεφρασμένη βούληση του Ελληνικού λαού. Η συγκέντρωση των υπογραφών τριών εκατομμυρίων Ελλήνων για τις ταυτότητες ήταν μια μορφή πολιτικής ανυπακοής , η οποία όμως καταστρατηγήθηκε και δεν έφερε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Μια νέα συγκέντρωση υπογραφών για την άρνηση καταβολής των φόρων θα έχει άμεσα θετικά αποτελέσματα. Κανένας δεν μπορεί να εμποδίσει ένα λαό να υπερασπιστεί την πίστη του και την ελευθερία του!
Στη δημοκρατία κανείς δεν είναι πάνω από το νόμο, ούτε οι άρχοντες. Αυτό σημαίνει, πως τόσο οι πολίτες όσο και τα όργανα του κράτους ασκούν τα δικαιώματα που τους παρέχουν οι νόμοι , χωρίς να κάνουν κατάχρηση. Αν τα όργανα του κράτους κάνουν κατάχρηση υποχρεώνονται να αποζημιώσουν τα θύματά τους το ίδιο όπως οι πολίτες είναι υπόχρεοι σε αποζημίωση σε περίπτωση καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος.. Τα θύματα της κατάχρησης δικαιώματος ή της κατάχρησης εξουσίας δικαιούνται να προσφύγουν στη δικαιοσύνη και να ζητήσουν δικαστική προστασία. Οι πολίτες που υπέστησαν ζημία ή ηθική βλάβη δικαιούνται να ζητήσουν την επανόρθωση της ζημίας ή χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη.
«Η άσκηση του δικαιώματος απαγορεύεται εάν αύτη υπερβαίνει προφανώς τα όρια τα επιβαλλόμενα εκ της καλής πίστεως ή των χρηστών ηθών ή εκ του κοινωνικού ή οικονομικού σκοπού του δικαιώματος». Το άρθρο αυτό περιγράφει την κατάχρηση δικαιώματος (ή εξουσίας) με τους όρους του πολιτισμού. Τα δικαιώματα και η εξουσία ασκούνται χωρίς να αντιβαίνουν στον πολιτισμό. Η καλή πίστη, τα χρηστά ήθη, ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός είναι μερικές από τις αρχές του πολιτισμού που καθορίζουν τα ηθικά όρια μέσα στα οποία ασκείται η εξουσία του κράτους και τα δικαιώματα των πολιτών.
Τα δικαστήρια υποχρεούνται να ερμηνεύουν τους νόμους σύμφωνα με το Σύνταγμα και με τον πολιτισμό. Σε περίπτωση καταχρηστικής άσκησης της εξουσίας η πολιτική ανυπακοή είναι νόμιμη. Οι αμβλώσεις π.χ. ή οι γάμοι ομοφυλοφίλων , η καύση των νεκρών, ο διωγμός της Εκκλησίας του Χριστού κ.α. προσκρούουν στις αρχές του πολιτισμού. Κάθε πολίτης μπορεί να ζητήσει δικαστική προστασία και να υποχρεώσει τους άρχοντες να του καταβάλουν αποζημίωση για την ζημία ή την ηθική βλάβη που υπέστη από την καταχρηστική άσκηση της εξουσίας τους .
Η δημοκρατία, όταν υπάρχει, φυλάει τον εαυτό της από την κατάχρηση της δημοκρατικής εξουσίας. Όταν δεν υπάρχει τα όργανα του κράτους είναι πάνω από τους νόμους. Στην περίπτωση αυτή η μόνη άμυνα του πολίτη είναι η πολιτική ανυπακοή. Όταν τα άμεσα όργανα του κράτους κάνουν κατάχρηση δημοκρατικής εξουσίας , αν και ορκίζονται να εφαρμόζουν το Σύνταγμα και τους νόμους, η ανυπακοή του πολίτη είναι νόμιμη.
Η δημοκρατία φυλάει η ίδια τον εαυτό της από τις καταχρήσεις της δημοκρατικής εξουσίας των οργάνων της πολιτείας και εγγυάται η ίδια την ειρήνη και τη δικαιοσύνη.

24.11.09

Λύθηκε ο Διάβολος;

Μ.Ε.Λαγκουβάρδου



Στη γλώσσα του Καραγκιόζη σε κάθε άτσαλη, άμορφη, ασουλούπωτη συμπεριφορά η ερώτηση είναι «τους ξέφυγες ή σ΄ αμόλυσαν;». Στη γλώσσα της
Κρητικής μαντινάδας κάθε ανάποδη, απερίγραπτη κατάσταση περιγράφεται με την εικόνα των ναυτικών «οι καπετάνιοι στο κουπί κι οι μούτσοι στο τιμόνι».
Στην Αποκάλυψη, το τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, ο άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής περιγράφει την ίδια εποχή, την τελευταία εποχή με την εικόνα του λυμένου Διαβόλου. Ο Διάβολος λύεται από τα δεσμά του στα οποία τον έριξε η ενανθρώπιση του Χριστού και αφήνεται ελεύθερος μέχρι την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού και το τέλος του κόσμου. Αυτή είναι η τελευταία εποχή η εποχή του Αντιχρίστου.
Όλες αυτές οι εκφράσεις είναι ανθρωποπαθείς με την έννοια ότι δεν μπορούν να αποδοθούν παρά μόνο με τον τρόπο που μπορούμε να καταλάβουμε όπως μέσα απ΄ τα αινίγματα και όχι πρόσωπο με πρόσωπο. Η εικόνα του λυμένου Διαβόλου είναι μια παραβολή που σημαίνει την εποχή που το Κακό δρα απροκάλυπτα, δηλαδή τη σημερινή εποχή που ονομάζεται «Νέα Εποχή» ή «Νέα Τάξη» ή «Εποχή του Υδροχόου» κ.α.
Τι σημαίνουν τα λόγια «το Κακό δρα απροκάλυπτα;». Για να μπούμε στο νόημα αυτής της φράσης παραθέτουμε μερικά παραδείγματα μιας «φανταστικής» κυβέρνησης, που δείχνουν πώς το Κακό δρα απροκάλυπτα. ( Κάθε ομοιότητα με πραγματική κυβέρνηση είναι συμπτωματική).
Μια τέτοια κυβέρνηση θα μπορούσε να έχει σκοπό π.χ. να καταργήσει την ομοιογένεια των πολιτών ώστε να μην συνδέονται οι πολίτες μεταξύ τους με ιδιαίτερους δεσμούς και με κοινά ιδανικά και να μην έχουν ενότητα και αγάπη.
Οι πολίτες με τα προγράμματα που εφαρμόζει η φανταστική κυβέρνηση φέρνοντας αλλόφυλους και αλλοεθνείς από όλο τον κόσμο γίνονται μειοψηφία στον τόπο τους. Η χώρα είναι ένα «ξέφραγο αμπέλι» σύμφωνα με την μαρξιστική αντίληψη ότι μοναδική αξία είναι η οικονομία .
Αν σου έτυχε ποτέ να μιλήσεις για την πατρίδα τους με υπηκόους των χωρών στις οποίες επικράτησε ο Μαρξισμός θα σε ξάφνιασε η οργή τους. Κανείς δεν ήθελε να ακούσει για πατρίδα . Τι τους έκαναν τους ανθρώπους αυτούς; Τους έκλεψαν τα παιδικά τους χρόνια, τους παιδικούς φίλους, τους δεσμούς τους με τον τόπο τους , με τους δικούς τους, με τη θρησκεία τους, με τα ήθη και έθιμά τους, τους έκλεψαν με άλλα λόγια την ψυχή με υλικά ανταλλάγματα;
Η Φύση πίσω απ΄ την οποία φαίνεται το χέρι του Δημιουργού διδάσκει να ζεις μαζί με αυτήν όχι εναντίον της. Αντίθετα με το νόμο της Φύσης η θεωρία του Μαρξισμού διδάσκει την αιώνια πάλη δηλαδή να ζεις εναντίον της Φύσης. Το αληθινό πρόσωπο του Μαρξισμού και του υλισμού της φανταστικής κυβέρνησης της Νέας Εποχής φαίνεται στην στάση των αναπτυγμένων οικονομικά κρατών απέναντι στη Φύση.
Η φανταστική κυβέρνηση συνεπής στους σκοπούς και στις επιδιώξεις της ,δρώντας ως απροκάλυπτο Κακό λαμβάνει μέτρα που διαλύουν την οικογένεια, εξευτελίζουν την πατρίδα και διαφθείρουν και αλλοιώνουν την Πίστη. Ο κόσμος αντί να τη σταματήσει στον κατήφορό της , ναρκωμένος με την καλοπέραση και συνηθισμένος στην παθητικότητα και στην ήττα την στηρίζει και την ενισχύει!
Το παράδειγμα της φανταστικής κυβέρνησης και της πολιτείας της δείχνει καθαρά τι περιμένει τον κόσμο μια εποχή στην οποία το Κακό δρα απροκάλυπτα. Αυτή είναι η εποχή στην οποία ο Διάβολος λύθηκε γιατί ο Χριστός και η πίστη στο Χριστό δεν τον δεσμεύει πια. Το κράτος είναι άθεο για να είναι φίλος του λαού (λαϊκό κράτος). Δεν μπορεί να αγαπήσει το Θεό και μπορεί να αγαπήσει το «λαό»!
Ο Απόστολος Παύλος εφιστά την προσοχή των Εβραίων στην επιστολή του προς αυτούς για την εποχή που το Κακό δρα απροκάλυπτα, χωρίς τη δέσμευση του Χριστού: «Ο Ιησούς Χριστός είναι ο ίδιος χτες, σήμερα και για πάντα. Μην παρασύρεστε από διάφορες ξένες διδασκαλίες. Είναι προτιμότερο να στηρίζετε την καρδιά σας στη χάρη του Θεού παρά σε φαγητά. Όσοι βασίστηκαν σ΄ αυτά, δεν είδαν καμιά ωφέλεια.» (Εβραίους 13,8-9)

"Ελευθερία"

20.11.09

Αν ενώπιον του Θεού

Μ.Ε.Λαγκουβάρδου


Αν ενώπιον του Θεού δεν είμαι τίποτα, τί με νοιάζει ο έπαινος των ανθρώπων;
"Αν άρεσα στους ανθρώπους" λέει κάποιος Άγιος "δεν θα ήμουν δούλος του Χριστού"

Επειδή δεν αγαπούσα παρά μόνο τον εαυτό μου απομακρύνθηκα απ΄ το Θεό κι όλες οι καλές πραμμάτειες που μου χάρισε για το ταξίδι της ζωής έγιναν ασήκωτες . Η χαρά του εαυτού έγινε φιλαυτία, ο έρωτας έγινε φιληδονία, η τροφή έγινε γαστριμαργία . Τώρα για να πλησιάσω το Θεό πρέπει να πάρω τον αντίστροφο δρόμο και να μετατρέψω το ασήκωτο φορτίο μου σε καλές πραμμάτειες. Πρέπει να αποκοπώ απ΄ τα δεσμά των παθών μου για να πλησιάσω το Θεό. Σαν το μωρό που πρώτα αποκόπτεται απ΄ τους μαστούς της μητρός του και κατόπιν λαμβάνει στερεά τροφή.

Αυτό σημαίνουν τα λόγια του Αγίου " Εις θάνατον παραδιδόμεθα δια Ιησούν. Πρέπει πολλά πράγματα να πεθάνουν για μένα ή εγώ να πεθάνω γι΄ αυτά. Πρέπει να λέω όπως για το αλκοόλ που με πειράζει εξαιτίας της υπέρτασής μου "αυτό έχει πεθάνει για μένα" ¨η "εγώ έχω πεθάνει για το αλκοόλ". "Εις θάνατον παραδιδόμεθα δια Ιησούν. Ελογίσθημεν ως πρόβατα σφαγής".
Για να υπερβείς τη λύπη που δηλητηριάζει τη ζωή σου και σε φθείρει να προσεύχεσαι και για όλους και γι΄ αυτούς που σε στενοχωρούν. "Μην ψάχνεις να βρεις την αλήθεια στις λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής, αλλά στην ίδια την ουσία της ζωής".

"Ο πατήρ μου και η μήτηρ μου εγκατέλειπόν με, ο δε Κύριος προσελάβετό με".
"Αίματι Θεού ο ιός του όφεως απεπλύνατο" (Εκ του Δοξαστικού του Εσπερινού της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού).

Ο Αββάς Βενιαμίν είπεν εις του υιούς του όταν απέθνησκε: " Πάντοτε χαίρετε. Αδιαλείπτως προσεύχεσθε. Εν παντί ευχαριστείτε. Αυτά κάμνετε και θα σωθείτε".

Στο ειλητάριο του Άγίου Μακαρίου του Αιγυπτίου αναγράφονται αυτά τα λόγια με δυσανάγνωστο τρόπο, ώστε να μπορεί να το διαβάσει κανείς μόνο αν έχει υπομονή και πίστη, γιατί αλλιώς μπορεί και να τον βλάψουν. Δυστυχώς η ευκολία της σημερινής ζωής μας βλάφτει σε πολλά πράματα. "Ο αγαπών τον Θεόν εν Αυτώ εστί".

" Καμιά σκέψη δεν αξίζει να τη σκέφτεσαι, αν δεν είναι σκέψη του Θεού. Καμια αναπνοή δεν αξίζει χωρίς να ευχαριστείς τον Ένα Τριαδικό Θεό στον οποίο ανήκει".

18.11.09

Η αγάπη της απλότητας

Μ.Ε.Λαγκουβάρδου

Η αγάπη της απλότητας είναι η αγάπη του μέτρου και της αρμονίας. Το άμορφο, το άκομψο, το ασουλούπωτο δεν ήταν ποτέ αγαπητό στους Έλληνες που όταν το συναντούσαν το περιγελούσαν και το χλεύαζαν. Μόνον οι χαζοί ήταν άκομψοι και ασουλούπωτοι. Αυτοί που δεν ήξεραν την αξία του μέτρου, του ρυθμού και της αρμονίας γιατί δεν τους έκοβε το μυαλό.
Ο κόσμος που αγαπάει την απλότητα ξέρει την ομορφιά του απλού, του λιτού και γενικά της ζωής στα ανθρώπινα μέτρα γιατί την διδάχθηκε από την οικογένεια, το σχολείο και της Εκκλησία. Πολλοί όμως εγκαταλείφθηκαν από την Παιδεία. Αυτοί παρασύρθηκαν κι ακολουθούν ξενόφερτους τρόπους κυρίως τον Αμερικανικό ο οποίος επειδή προέρχεται από ένα χαρμάνι λαών και εθνών είναι ρευστός, απροσδιόριστος και απρόβλεπτος.
Αυτός ο κόσμος που αγαπάει την απλότητα κουράστηκε από την απουσία του μέτρου κι από την ακαλαισθησία της εποχής μας . Πάντοτε η διαφορά ανάμεσα στους Έλληνες και στους άλλους λαούς ιδίως στους Ασιάτες ήταν αισθητή, αλλά δεν την συναντούσε ο Έλληνας στον τόπο του. Στην εποχή μας η διαφορά και οι αντιθέσεις επιβλήθηκαν στον τόπο του. Αυτή είναι η αιτία που οι Έλληνες νιώθουμε σήμερα αποκομμένοι απ΄ τις ρίζες μας και ζούμε με την πίκρα του ξενιτεμού, σαν να είμαστε εξόριστοι στην πατρίδα μας.
Μια τέτοια εποχή ήταν και η Αλεξανδρινή εποχή. Οι Έλληνες είχαν αναμιχθεί με αλλόφυλους και αλλοεθνείς. Την ατμόσφαιρα αυτή της ανάμιξης του Ελληνικού πνεύματος της λιτότητας με το πνεύμα της απολυταρχίας και της υπερβολής των ασιατικών λαών και των βαρβάρων λαών της Δύσης ζούμε τώρα και εμείς αυτή τη δύσκολη και «ανοικονόμητη» εποχή.
Όσο πιο πολύ αγωνίζεσαι, ευγενικέ αναγνώστη, να βρεις λίγη ησυχία και να νιώσεις λίγη ψυχική γαλήνη άλλο τόσο η ζωή σου γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκη. Αλλά μήπως δεν ήταν έτσι από τα αρχαία χρόνια; Διαβάστε τα λόγια αυτά του Ξενοφώντος για να δείτε πόσο φαίνονται σαν να γράφτηκαν σήμερα: « Την ώρα που οι άλλοι αγοράζουν ακριβά τα αντικείμενα των απολαύσεών τους, εγώ προμηθεύομαι χωρίς δαπάνη τις χαρές της ψυχής, που είναι άπειρα πιο καθαρές»
Πάντοτε οι Έλληνες αγαπούσαν την απλότητα και την λιτότητα και λυπούνταν όταν την έχαναν. Η ζωή τους και τα έργα τους είχε την αίσθηση του μέτρου. Δεν ήθελαν να υπερβαίνουν τα μέτρα του ανθρώπου. Αγαπούσαν τη ζωή και τη φιλοσοφία στα ανθρώπινα μέτρα.. Η ανάγκη αυτή για την απλότητα ανταποκρίνονταν στο σεβασμό του ανθρώπου ως πρόσωπο. Σ’ αυτό τον σεβασμό στηρίχθηκε η δημοκρατία.
Η ίδια διαφορά υπάρχει και σήμερα ανάμεσα στο Ελληνικό πνεύμα όπως εξακολουθεί να ζει στην Ορθόδοξη Παράδοση και στο πνεύμα των ξένων προς τον Ελληνισμό εθνών, που αγνοούν την αξία του ανθρώπου ως πρόσωπο. Η περιφρόνηση του σεβασμού του ανθρώπου ως πρόσωπο σήμερα , αύριο θα είναι περιφρόνηση της ίδιας της ζωής. Έτσι γίνεται με τους φτωχούς λαούς που πεθαίνουν από την πείνα , ενώ οι πλούσιοι λαοί αντί να μοιράζουν τον πλούτο τους κατασκευάζουν νέα όπλα για να τον φυλάξουν καλύτερα .

16.11.09

Περί Οικουμενισμού

Μ.Ε.Λαγκουβάρδου


Η Ορθοδοξία είναι μέσα στην καρδιά μου σαν μια διαρκής ανησυχία για την πίστη μου. Απορώ βλέποντας πολλούς να εφησυχάζουν, ακόμα και επισκόπους και πατριάρχες! Η ελπίδα μου είναι οι μοναχοί και οι εφτά χιλιάδες που δεν προσκύνησαν τον Βάαλ.
Μετά από τριάντα χρόνια στενής φιλίας με έναν Αμερικανό ποιητή τον Ρόμπερτ Λαξ, καθολικό το θρήσκευμα, κατάλαβα ότι ήταν θύμα του Οικουμενισμού. Τόσο δύσκολο είναι να αντιληφθεί ένας κοσμικός όπως εγώ την πλάνη του Οικουμενισμού;
Είναι και για επισκόπους το ίδιο δύσκολο να αντιληφθούν την πλάνη του Οικουμενισμού; Πέφτουν κι αυτοί θύματα της πλάνης του Οικουμενισμού; Υπάρχουν επίσκοποι που δε διαφέρουν απ΄ τους συνηθισμένους ανθρώπους που θεωρούν άλλες απολαβές ανώτερες από τα πνευματικά αγαθά; Δεν είναι το πνεύμα αυτό που προέχει ; Ούτε την ανησυχία των πιστών νιώθουν;
Τα πρώτα σημάδια της πλάνης του Οικουμενισμού τα επισήμανα από την αρχή της γνωριμίας μου με τον φίλο μου συγγραφέα μεταφράζοντας αποσπάσματα απ΄ το πνευματικό του ημερολόγιο. Σε κάποιο σημείο έγραφε ότι «όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην αλήθεια» και ότι η μόνη διαφορά μεταξύ των θρησκειών είναι «ποιος είναι ο θρησκευτικός ηγέτης». Στην περίπτωση της Ορθοδοξίας και του Παπισμού έγραφε πως η διαφορά τους είναι στο ποιος θα είναι ο θρησκευτικός ηγέτης ο πάπας ή ο πατριάρχης.
Πρώτη και τελευταία φορά που διαφώνησα με το φίλο μου ήταν τριάντα χρόνια μετά την γνωριμία μας. « Πώς είναι δυνατόν όλες οι θρησκείες να είναι το ίδιο» τον ρώτησα. « Πώς εννοείς εν τοιαύτη περιπτώσει τα λόγια του Ιησού «εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η ζωή;»
Όταν άκουσε την ερώτησή μου είδα για πρώτη φορά μια αλλοίωση στο πρόσωπό του, που του αφαιρούσε όλη την λάμψη και την ομορφιά του. Το πρόσωπό του δεν ήταν όπως το έβλεπα τόσα χρόνια όμορφο, αθώο, με μια παιδική τρυφερότητα στα μάτια του.
«Πες μου, τι πρέπει άλλο να μάθω;» ψιθύρισε με δυσκολία. Δεν μπόρεσα δυστυχώς να τον βοηθήσω να δει την πλάνη του οικουμενισμού. Είναι απίστευτο πώς δεν έβλεπε π.χ. την αντίθεση ανάμεσα στο Χριστό και στον Ινδουϊσμό και τις άλλες δαιμονικές θρησκείες ή την αίρεση του παπισμού ή του προτεσταντισμού!
Μετά το θάνατο του φίλου μου έγραψα ένα δοκίμιο γι’ αυτόν στο οποίο εκτός απ΄ την περιγραφή του ίδιου και της ζωής του απαντούσα και στην πλάνη του οικουμενισμού με αποσπάσματα από τα βιβλία του Γέροντος Σωφρονίου. Το δοκίμιο αποτελούνταν από καμιά τριανταριά σελίδες και οι μισές από αυτές ήταν για τον οικουμενισμό.
Το δοκίμιο αυτό μεταφρασμένο στα αγγλικά το έστειλα στην Αμερική στο περιοδικό ενός καθολικού πανεπιστημίου, στο «Merton seasonal”. Την επιμέλεια της έκδοσης ανέλαβε κάποιος πανεπιστημιακός, που ήταν και ο επιμελητής του αρχείου του φίλου μου. Ύστερα από πολύ καιρό μου έστειλε ένα γράμμα στο οποίο μου ανακοίνωσε με λύπη του ότι το συμβούλιο δέχεται κατ΄ αρχήν το κείμενο με τον όρο να περικοπούν οι σελίδες περί οικουμενισμού. Ο επιμελητής με παρακαλούσε να μην του θυμώσω γιατί δεν είναι απόφαση δική του.
Τελικά υποχωρώντας στο δαίμονα της ματαιοδοξίας δέχτηκα να δημοσιευτεί έστω και χωρίς το σπουδαιότερο μέρος του. Τώρα βέβαια μετανοώ αλλά είναι αργά γιατί το κείμενο δημοσιεύτηκε.
Παραθέτω ένα απόσπασμα περί οικουμενισμού απ΄ το βιβλίο μιας ανώνυμης συγγραφέως, πρώην Ινδουίστριας, όπως δημοσιεύεται στο βιβλίο του Ιερομονάχου Σεραφείμ Ρόυζ «Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος», Εκδ. Μορφή, τυπωθήτω, σελ.50».
« Το απίστευτο γεγονός είναι ότι λίγοι βλέπουν ότι η ίδια η δύναμη που θα ανέτρεπε το χριστιανικό δόγμα δεν είναι από μόνη της τίποτα άλλο, παρά ένα αντίθετο σύστημα δογμάτων. Αυτά τα δυο δογματικά συστήματα δεν μπορούν να αναμειχθούν ή να εμπλουτίσουν» το ένα το άλλο, γιατί είναι τελείως αντίθετα.
Αν οι Χριστιανοί πειστούν να πετάξουν τα δόγματά τους ή να τα αλλοιώσουν για να προσαρμοστούν με την απαίτηση για ένα πιο εκσυγχρονισμένο ή παγκόσμιο¨ Χριστιανισμό, έχουν χάσει τα πάντα, γιατί αυτό που είναι αγαπητό στους Χριστιανούς και στους Ινδουιστές προέρχεται άμεσα από τα δόγματά τους. Κα τα ινδουιστικά δόγματα είναι ευθεία απόρριψη των χριστιανικών δογμάτων. Αυτό οδηγεί σε ένα συμπέρασμα που σοκάρει: ό,τι οι Χριστιανοί θεωρούν κακό, οι Ινδουιστές το θεωρούν καλό, και αντιστρόφως ό,τι οι Ινδουιστές θεωρούν κακό οι Χριστιανοί το θεωρού καλό.
Η αληθινή πάλη έγκειται σ΄ αυτό: ότι το έσχατο αμάρτημα για το Χριστιανό είναι η έσχατη συνειδητοποίηση καλού για τον Ινδουϊστή. Οι Χριστιανοί αναγνώριζαν πάντα την υπερηφάνεια ως το βασικό αμάρτημα- την πηγή όλων των αμαρτιών. Και ο Εωσφόρος είναι το αρχέτυπο της υπερηφάνειας.(…) Αλλά για τον Ινδουισμό γενικά η μόνη «αμαρτία» είναι να μην πιστεύεις στον εαυτό σου και στην ανθρωπότητα όπως στον ίδιο το Θεό: «Ο Θεός μας είναι ο άνθρωπος».
Από αυτό μπορεί κανείς να δει ότι τα δόγματα του Ινδουϊσμού και του Χριστιανισμού να στέκονται αντιμέτωπα, και το ένα προκαλεί ανοιχτά το άλλο ως προς τη φύση του Θεού, τη φύση του ανθρώπου και το σκοπό της ανθρώπινης ύπαρξης.
Στην Ινδία, συνεχίζει η ανώνυμη συγγραφέας ο «Θεός» λατρεύεται επίσης ως Κακό , με τη μορφή της θεάς Κάλι. Αυτό το τέρμα μας επιφυλάσσει το μέλλον, όταν πια δεν υπάρχει χριστιανικό δόγμα. Το λέω αυτό από προσωπική εμπειρία, επειδή έχω λατρέψει την Κάλι στην Ινδία και σ΄ αυτή τη χώρα τα (την Αμερική). Κι αυτή (η θεά Κάλι) που είναι ο σατανάς δεν είναι κορόϊδο. Αν εγκαταλείψεις τον Ζώντα Θεό, ο θρόνος δεν πρόκειται να παραμείνει άδειος.»
Το σήμα κατατεθέν του Ινδουϊσμού: «Ας λατρέψουμε τον Τρόμο για δική του χάρη. Πόσο λίγοι τολμούν να λατρέψουν το Θάνατο! Ποιος μπορεί να πει ότι ο Θεός δεν εκδηλώνεται ως Κακό, όπως εκδηλώνεται και ως Καλό; Αλλά μόνο οι Ινδουϊστές τολμούν να τον λατρέψουν ως Κακό» (Βιβεκανάντα).
Αυτό το τέρμα μας επιφυλάσσει το μέλλον, όταν πια δεν υπάρχει χριστιανικό δόγμα. «Όλοι οι θεοί των εθνών είναι δαιμόνια»

12.11.09

Να γράφεις χαμογελώντας

Μ.Ε.Λαγκουβάρδου


Να γράφεις χαμογελώντας. "Ιλαρόν δότην αγαπά ο Θεός". Να γράφεις χαμογελώντας, ή βαδίζοντας ή όρθιος στο πόδι θα πει να γράφεις με ενθουσιασμό. Τα πιο πολλά από τα κείμενα αυτά είναι γραμμένα με ενθουσιασμό και δημοσιευμένα γρήγορα-γρήγορα πριν περάσει ο ενθουσιασμός. Δεν είναι κείμενα γραμμένα με τη συνταγή του παλιού ράφτη "δύο μέτρα, μία κόψε". Αν άφηνα να περάσει ο ενθουσιασμός πριν τα γράψω και πριν τα δημοσιεύσω δεν θα τα έγραφα κι αν τα έγραφα δεν θα τα δημοσίευα ποτέ. Σ' αυτό το είδος του γραψίματος δεν ισχύει το ρητό των αρχαίων "δεύτερες σκέψεις κρείττονες".Να γράφεις με ενθουσιασμό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να γράψεις δοκίμιο. Αν γράφεις δοκίμιο χωρίς ενθουσιασμό αυτό που γράφεις είναι περισσότερο επιστημονική μελέτη παρά δοκίμιο.

Το γράψιμο αυτό του δοκιμίου το περιγράφει πολύ καλά ο Ντίνος Χριστιανόπουλος στο δοκίμιό του με τίτλο "τί είναι δοκίμιο". Ήθελε να γράψει ένα δοκίμιο νομίζω για το "ρεμπέτικο". Συγκέντρωσε μπροστά του, καθώς λέει ο ίδιος, όλα τα σχετικά βοηθήματα που διέθετε και έγραψε ένα κείμενο που δεν του άρεσε καθόλου. Έμοιαζε περισσότερο με επιστημονική μελέτη παρά με δοκίμιο. Άφησε στην μπάντα τα βοηθήματα και έγραψε απλά αυτά που είχε στη σκέψη του και στην καρδιά του.

"Δίδαξε το στόμα σου" λέει αββάς Ποιμήν " να λέγη εκείνα όπου έχει η καρδιά σου". Για μένα ισχύει επίσης αυτό που λέει κάποιος Άγγλος συγγραφέας, δεν θυμάμαι το όνομά του: «Καμιά σκέψη δεν είναι άξια να τη σκέφτεσαι, αν δεν είναι σκέψη του Θεού. Καμιά αναπνοή δεν είναι άξια χωρίς να ευχαριστείς Αυτόν που μας χάρισε την αληθινή αναπνοή». Τα λόγια αυτά μιλούν για τον ενθουσιασμό όχι μόνο στή σκέψη, αλλά ακόμα και στην αναπνοή. Είναι αυτό που λέει ο Απόστολος Παύλος "Δει εν παντί ευχαριστείν" (Πρέπει να έχουμε πνεύμα ευχαριστίας δηλαδή ενθουσιασμό στο λόγο, στα έργα ή στη σκέψη). Ο Κύριος δεν θέλει την μεμψιμοιρία του πονηρού δούλου, που έκρυψε το τάλαντό του στη γη.

Θα μου πείτε γιατί να γράφει κανείς δοκίμιο που θέλει ενθουσιασμό και να μην γράφει κείμενα που είναι πιο κοντά στη μελέτη παρά στο δοκίμιο; Η αντίρρηση είναι σωστή: Αυτός που είναι επιστήμων ή είναι ειδικός και πρέπει να γράψει επιστημονική μελέτη, ας γράψει, διαφορετικά αν αυτό που γράφεις θέλεις να φτάσει στην καρδιά του άλλου, πρέπει να γράψεις από την καρδιά σου. «Μόνο αυτό που λέγεται με αγάπη θα ακουστεί».

«Δεν καιγόταν η καρδιά μας, την ώρα που μας μιλούσε!» είπαν οι μαθητές του Ιησού που δεν Tον αντιλήφθηκαν όταν τους μιλούσε στο δρόμο προς Εμμαούς. Τόσο μεγάλη ήταν η επίδραση των λόγων του Ιησού. «Ουδέποτε μίλησε άνθρωπος, όπως αυτός ο άνθρωπος» έλεγαν οι όχλοι που άκουγαν τον Ιησού να τους μιλάει. Ο Απόστολος Πέτρος ωμολόγησε τον Κύριο ως Χριστό, Υιό του Θεού με αυτά τα λόγια: «Ρήματα ζωής αιωνίου έχεις».

11.11.09

Ούτε «ενωμένη» ούτε «Ευρώπη»

Μ.Ε.Λαγκουβάρδου


Η «Ενωμένη Ευρώπη» είναι μύθος. Ούτε ενωμένη είναι ούτε Ευρώπη. Πώς είναι ενωμένη όταν τα μέλη της δεν είναι ισότιμα και πως είναι Ευρώπη, όταν είναι πιο κοντά στην ασιατική απολυταρχία παρά στην ηπιότητα του ευρωπαϊκού πνεύματος; Παράδειγμα η στάση της στους πρόσφατους πολέμους, στην συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή της Κύπρου καθώς και στο θέμα της εισόδου της Τουρκίας. Η Τουρκία κατά πάσα πιθανότητα θα γίνει μέλος της «Ενωμένης Ευρώπης» χωρίς να πάψει ουσιαστικά την στρατιωτική κατοχή της Κύπρου και τις διεκδικήσεις της και τις απειλές με πόλεμο κατά της Ελλάδος, δύο κρατών- μελών της «Ενωμένης Ευρώπης» ! Εξάλλου κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί στο μέλλον, όταν η Τουρκία αισθάνεται ότι μπορεί να εκτουρκίσει την Ευρώπη, όπως έγινε με δεκάδες λαούς της Μικράς Ασίας.
Ελληνικοί είναι οι μύθοι του Αισώπου για τις «λεόντειες συμφωνίες» αλλά η νέα γενιά των Ελλήνων δεν τους διαβάζει και δεν τους κατανοεί. Κάθε λεόντειος συμφωνία είναι συμφωνία «προσχώρησης». Άρα δεν είναι συμφωνία στην οποία θέτουν τα αντισυμβαλλόμενα μέρη τους όρους τους. Είναι αποδοχή των όρων των άλλων που βρίσκονται σε θέση να θέτουν όρους, αντίθετα με τα μέλη που προσχωρούν έτσι ή αλλιώς υπό την προϋπόθεση ότι εξυπηρετείται το συμφέρον των ισχυρών.
Η Ελλάδα είναι μια μικρή γεωργική χώρα, στην οποία το περιβάλλον έχει υποστεί σχετικά μικρότερη καταστροφή γιατί δεν ανέπτυξε βαριά βιομηχανία κι ούτε είναι σε θέση να αναπτύξει, για να ανταγωνιστεί τα μεγάλα βιομηχανικά κράτη. Άρα στη χώρα αυτή προέχει η γεωργία και η μικρή, οικογενειακή επιχείρηση. Αν η Ενωμένη Ευρώπη ήταν πράγματι ενωμένη θα ενίσχυε την Ελλάδα στους τομείς εκείνους, όπου μπορεί να αναπτυχθεί και να εξασφαλίσει καλύτερη ποιότητα ζωής στο λαό της.
Η Ενωμένη Ευρώπη αγνοεί τι είναι σημαντικό για την Ελλάδα και προωθεί τα δικά της σχέδια, που είναι να μεταβάλουν τους πάντες σε υπηρέτες και σε καταναλωτές. Οι Έλληνες στην Ευρώπη δεν θα είναι στο μέλλον ούτε παραγωγοί, ούτε δημιουργοί, ούτε τεχνίτες, αλλά μόνο θα προσφέρουν υπηρεσίες και θα καταναλώνουν ό,τι δημιουργούν οι άλλοι. Δεν θα έχουν την παραμικρή αυτάρκεια και θα κρέμονται από τα μεγαλο-καταστήματα. Αν αυτά κλείσουν για μια βδομάδα οι Έλληνες της Ενωμένης Ευρώπης ή θα μεταναστεύσουν σε άλλα κράτη η θα μεταναστεύσουν στον άλλο κόσμο. Όσοι απομείνουν θα ζουν ως εξόριστοι στην πατρίδα τους.
Αν οι ισχυροί της Ευρώπης Άγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί ήθελαν αληθινή Ενωμένη Ευρώπη το πρώτο που θα εγγυούνταν θα ήταν η ασφάλεια των συνόρων της. Η Ενωμένη Ευρώπη ( και η Ελλάδα μαζί) σαν τον Πόντιο Πιλάτο νίπτει τας χείρας της και καλεί αυτούς που την επιβουλεύονται να γίνουν μέλη της «Ενωμένης Ευρώπης». Δεν έχει σημασία για την «Ενωμένη Ευρώπη», αν η νοοτροπία τους , το ήθος τους και η ιστορία τους τόσο η παλιά όσο και η πρόσφατη είναι ασιατική.
Παρόλα αυτά στόχος δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η Ορθοδοξία. Ο καθολικισμός με το αλάθητο του Πάπα και ο προτεσταντισμός με το ατομικό αλάθητο είναι πιο κοντά στο Ισλάμ παρά στην Ορθοδοξία. Λατρεύουν το ίδιο τη δύναμη, ακόμα και χωρίς ηθικά όρια. Ο στόχος είναι η Ορθοδοξία γιατί είναι το μοναδικό εμπόδιο στην επιβολή της απολυταρχίας και στην γηραιά Ήπειρο, όπως έγινε στην Ασία, όπου δεκάδες λαοί έχασαν την υπόστασή τους.
Η Ενωμένη Ευρώπη είναι μύθος. Ούτε ενωμένη είναι ούτε Ευρώπη είτε με την Τουρκία είτε χωρίς αυτήν.

9.11.09

Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος,Είναι το χαμόγελο "προσωπικό δεδομένο";

Είναι το χαμόγελο "προσωπικό δεδομένο"; Πήγα στην αρμόδια υπηρεσία και υπέβαλα αίτηση με τα σχετικά δικαιολογητικά (ιατρικές εξετάσεις και φωτογραφίες διαβατηρίου) για την ανανέωση του διπλώματος οδηγήσεως.
Ο φωτογράφος που τράβηξε τις φωτογραφίες μου είπε να μη χαμογελώ και να κρύψω το σταυρό που φορώ. Συνοφρυώθηκα παρά τη θέλησή μου και έκρυψα το σταυρό, ο Κύριος να με συγχωρήσει, κάτω απ΄ το σακάκι μου. Είναι ένα μικρό σταυρουδάκι από σχοινί σ΄ ένα μικρό κομποσχοίνι με λιλιπούτειους κόμπους.
Ύστερα από κάμποσες μέρες μου τηλεφώνησαν από την υπηρεσία συγκοινωνιών ότι η κεντρική υπηρεσία δεν τις δέχτηκε τις φωτογραφίες και να τους πάω άλλες.
Δεν μου είπαν γιατί οι φωτογραφίες δεν είναι καλές. Μήπως γιατί υπάρχει κάποια υποψία χαμόγελου και δεν είμαι ολωσδιόλου αγέλαστος; Ή μήπως φταίει το κομποσκοινάκι μου που είχα κρεμασμένο στο λαιμό;
Απορώ πως ο υπολογιστής ή ο υπάλληλος διέκρινε το μαύρο κομποσκοινάκι πάνω στο μαύρο πουκάμισο. Στην αρχή φοβήθηκα μήπως έχουν κανένα μηχάνημα που βλέπει το σταυρό ακόμα κι όταν τον φοράμε κατάσαρκα.
Είναι το χαμόγελο "προσωπικό δεδομένο"; Απαγορεύεται το σταυρουδάκι, απαγορεύεται το χαμόγελο, απαγορεύεται το κομποσκοίνι; Έτσι εννοεί το σεβασμό του πολίτη η Ενωμένη Ευρώπη; Θυμίζει Μάο τσε Τουνγκ της πολιτιστικής επανάστασης. Είναι κάθε διαφοροποίηση "προσωπικό δεδομένο"; Ο Μάο είχε επιβάλλει στους Κινέζους την ομοιομορφία (άντρες γυναίκες φορούσαν όλοι την ίδια ενδυμασία, ένα είδος φόρμας της δουλειάς), η Ενωμένη Ευρώπη επιβάλλει την ομοιόμορφη εμφάνιση του ανέκφραστου και του κενού από αισθήματα και εσωτερική ζωή ανθρώπου. Ο άνθρωπος παραβάλλεται με το βόδι, όπως προφήτεψε ο Δαβίδ. Ο άνθρωπος «εξομοιώθηκε με τα κτήνη».
Η Ενωμένη Ευρώπη θεωρεί το χαμόγελο «προσωπικό δεδομένο». Το χαμόγελο παραβιάζει την ιδιωτική ζωή! Το ίδιο κι ο σταυρός και το κοσμποσκοίνι! Στην Αγγλία κάποια εποχή κινδύνευες να κλειστείς στη φυλακή αν δεν έδειχνες σοβαρός, σύμφωνα με το καθιερωμένο στιλ . Πράγματι ο Άγγλος ποιητής Όσκαρ Ουάϊλντ φυλακίστηκε γιατί αμφισβήτησε την σοβαροφάνεια και την υποκρισία της κοινωνίας της εποχής του!
Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ενωμένης Ευρώπης καταδιώκεται λοιπόν το χαμόγελο στις φωτογραφίες που έχουν σχέση με το κράτος, για να προστατεύσουν το απόρρητο της ιδιωτικής ζωής , ενώ παραλλήλως σχεδιάζεται η κατάργηση του απορρήτου των καταθέσεων των Τραπεζών όσον αφορά τους μικρο-καταθέτες, γιατί ποιος είναι σε θέση να ελέγξει τους μεγάλους;
Άλλαξα φωτογράφο. Πήγα σε άλλον που μου τράβηξε, ας ελπίσουμε, τις «σωστές» φωτογραφίες, τις οποίες ξαναπήγα στην αρμόδια υπηρεσία και περιμένω να τις δεχτούν. Εκτός αν μου επιβάλλουν να τις αλλάξω για τρίτη φορά.
Ο ευγενικός αναγνώστης που θέλει να ανανεώσει το δίπλωμά του πρέπει να προσέξει πολύ αν δεν θέλει να πληρώσει δυο φορές τις φωτογραφίες του, να πάρει ύφος σοβαρό και προς Θεού αν έχει επάνω του σταυρό ή κομποσχοίνι να τα κρύψει.
Ένας φοβερός τσάρος στη Ρωσία επειδή δεν του άρεσαν αυτοί που άφηναν γενειάδα ευχόταν να είχαν όλοι μια γενειάδα, για να την κόψει. Το ίδιο και κάποιος μονάρχης στην Ευρώπη, που δεν του άρεσε η ελευθερία του λόγου, ευχόταν να είχαν όλοι οι ρήτορες μια γλώσσα, για να την κόψει. Έχει δίκιο ο κόσμος που δεν βλέπει με καλό μάτι την ομοιομορφία!

7.11.09

Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος, Οι προκλήσεις του σκότους

Στην εικόνα του αγίου Σιλουανού του Αγιορείτη είναι γραμμένα αυτά τα λόγια που απευθύνει ο άγιος στον σύγχρονο άνθρωπο: «νά ’χεις το νου σου στην Κόλαση και να μην απελπίζεσαι».
«Τι θα γινόμαστε χωρίς τους δαίμονες;» λέει ένας σύγχρονος Γέρων Ρουμάνος. Πολλοί πιστεύουν ότι «χωρίς τα εμπόδια δεν θα είχε νόημα η ζωή». «Κάθε εμπόδιο για καλό» λένε οι απλοί άνθρωποι
Πώς συμβιβάζονται όλα αυτά με τον πόνο, τη θλίψη και τους στεναγμούς που προκαλούν στον άνθρωπο τα εμπόδια που ο Εχθρός του ανθρώπου βάζει μπροστά του;
Στο ποίημά του για τον πόλεμο ο Κουβανός ποιητής Εμπέρτο Παντίλια μεταξύ των άλλων γράφει: « Από καιρό σε καιρό/ ο πόλεμος έρχεται να μας αποκαλύψει την παθητικότητά μας,/ να μας συνηθίσει στην ήττα.»
Ο ποιητής έγραψε το εν λόγω ποίημα για τον πόλεμο, για να πει ακριβώς αυτό, ότι η παθητικότητα μας συνηθίζει στην ήττα. Το ότι αποφεύγουμε να αγωνιστούμε σημαίνει ότι είμαστε ήδη νικημένοι.
Με λίγους στίχους ο ποιητής περιγράφει την πνευματική κατάσταση του ανθρώπου στη σημερινή εποχή. Δεν θά ’πρεπε να θλιβόμαστε για τα εμπόδια που ολοένα μεγαλώνουν . Αυτά είναι τα χτυπήματα στην πόρτα μας, για να μας ξυπνήσουν. Χρωστάμε χάρη στον οικουμενισμό και στην παγκοσμιοποίηση στις δυο αυτές σύγχρονες προκλήσεις του σκότους;
Η στάση των αγίων της Εκκλησίας δεν είναι παθητική. Η ζωή τους είναι ένας διαρκής αγώνας με τις αρχές και με τις εξουσίες του σκότους. Κάποιος άγιος όταν έφτασε στην απάθεια παρακαλούσε το Θεό να του πάρει την κατάσταση της απάθειας για να αγωνίζεται.
Από όλα αυτά συμπεραίνει κανείς ότι χειρότερος εχθρός του ανθρώπου δεν είναι οι δαίμονες και τα εμπόδιά τους αλλά η παθητικότητα και ο εφησυχασμός. Ο Κύριος πριν θεραπεύσει τον παράλυτο απ΄ την σωματική του παράλυση , τον θεράπευσε απ΄ την πνευματική και ψυχική του παράλυση. «Τί θέλεις να σου κάνω;.» τον ρώτησε. Την ίδια ερώτηση που έκανε και στον τυφλό. Ο τυφλός απάντησε αμέσως: «Κύριε, ίνα αναβλέψω» (Κύριε να με κάνεις να δω). Ο παράλυτος όμως εξαιτίας της παθητικότητάς του, αντί να απαντήσει ευθέως δικαιολογεί τον εαυτό του. Τον ενδιαφέρει περισσότερο η παθητική του στάση και λιγότερο η θεραπεία του .
Οφείλουμε χάρη στην παγκοσμιοποίηση και στον οικουμενισμό που αφυπνίζουν τους πιστούς (τον Κλήρο και το λαό). Είναι φυσικό να υπερβάλουμε όσον αφορά την πραγματική απειλή. Η υπερβολή μας αυτή είναι σημάδι αφύπνισης. Μεγαλοποιούμε τον κίνδυνο όπως αυτός που ξυπνάει τη νύχτα από κάποιον εφιάλτη και νομίζει ότι το σπίτι του πήρε φωτιά.
«Η παγκοσμιοποίηση – η έννοιά της είναι ακόμα ρευστή- δεν επιβάλλεται από κάποιο κέντρο εξουσίας. Είναι σαν μια αρρώστια που χτυπάει από μέσα και προσβάλλει τους θεσμούς και γενικά τα ανθρώπινα δημιουργήματα από τα οποία αφαιρεί το πνευματικό τους βάθος. (…) Προσβάλλει την ενότητα στην οικογένεια, στη γλώσσα, στη θρησκεία. Αρπάζει την ψυχή με αντάλλαγμα υλικά πράγματα» (Μ.Λαγκουβάρδου Η παγκοσμιοποίηση και η μοίρα των Ελλήνων, Περιοδικό Ευθύνη, τ.ΚΗ’ σ.563).
«Είδα τον σατανά να πέφτει ως αστραπή στη γη»; Τα λόγια αυτά του Κυρίου σημαίνουν ότι οι δαίμονες υπηρετούν το σχέδιο του Θεού και ότι «ουδείς δύναται να βάλει άλλο θεμέλιο της ζωής του από αυτό που υπάρχει, ο Ιησούς Χριστός.
Η επιστήμη δεν δέχεται ότι υπάρχουν δαίμονες επειδή άλλαξε το όνομά τους και τους έδωσε το επιστημονικό όνομα «ψυχο-πνευματικές καταστάσεις που δρουν αυτόνομα και καταλύουν την ελευθερία του ανθρώπου». Ο σύγχρονος άνθρωπος αντάλλαξε το φόβο των δαιμόνων με τις φοβίες και με τα άγχη του. Τα ουσιαστικά γνωρίσματα των δαιμόνων είναι τα εξής: πρώτον είναι πνεύματα, δεύτερον έχουν δική τους βούληση (δρουν αυτόνομα), και τρίτον και το σπουδαιότερο εμποδίζουν την ελευθερία, τη χαρά και τη ζωή του ανθρώπου.
Οφείλουμε χάρη στην παγκοσμιοποίηση και στον οικουμενισμό. Εξαιτίας τους Κλήρος και λαός συνειδητοποιούμε πια ότι ο πραγματικός κίνδυνος δεν προέρχεται από αυτούς αλλά απ΄ την παθητικότητα και τον εφησυχασμό στον οποίο μας έριξε η καλοπέραση των τελευταίων ετών , η οποία όπως φαίνεται προσεγγίζει στο τέλος της .

"Ζωηφόρος"

6.11.09

Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος, Είναι το σύγχρονο κράτος φεουδαρχικό;

Είναι το σύγχρονο κράτος φεουδαρχικό; Τα ουσιώδη γνωρίσματα του φεουδαλικού συστήματος είναι το φέουδο και η υποτέλεια, Τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης φεουδαρχίας είναι 1) τα φέουδα (τα μεγάλα συμφέροντα) 2) η υποτέλεια του κράτους στα μεγάλα συμφέροντα και 3) η καταστρατήγηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Δεν είναι σεβαστός ο άνθρωπος ως πρόσωπο.
Στο φεουδαλικό σύστημα οι φεουδάρχες επιβάλλουν τις θελήσεις τους στο κράτος , το δε κράτος δεν μπορεί να υπερασπιστεί τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη. Η εξουσία αντί να είναι σύμμαχος του πολίτη γίνεται αντίπαλός του. Και δεν φτάνει μόνο αυτό. Αποστερεί τον πολίτη από τη σοφία των πατέρων του νομίζοντας ότι με αυτόν τον τρόπο προσφέρει υπηρεσία στο λαό!
Το παράδοξο είναι ότι η Γαλλική Επανάσταση προέβη στην διακήρυξη των δικαιωμάτων του πολίτη και συγχρόνως κήρυξε την αθεϊα, ενώ η αληθινή έννοια του πολίτη θεμελιώνεται στα διδάγματα της Χριστιανικής Διδασκαλίας!
Το παράδοξο της Γαλλικής Επανάστασης επαναλαμβάνεται έτσι στη σύγχρονη εποχή. Το σύγχρονο φεουδαρχικό κράτος νομίζει ότι υπηρετεί τους πολίτες με το να γίνεται άθεο, ενώ δεν διαθέτει κανέναν ανώτερο πολιτισμό να υποκαταστήσει τη Χριστιανική Διδασκαλία, γιατί απλώς δεν υπάρχει. Έτσι γίνεται ολοένα πιο εχθρικό προς τους υπηκόους του. Ο κόσμος εκφράζει τη δυσαρέσκειά του και την αγανάκτησή του από ένα τέτοιου είδους κράτος είτε με την αποχή του από τις εκλογές είτε με την απροθυμία του να συνεργαστεί μαζί του.
Το σύγχρονο κράτος με τον αθεϊσμό του όχι μόνο στερεί τους υπηκόους του από τα ανθρώπινα δικαιώματα του πολίτη, αλλά υποσκάπτει και τον ίδιο τον εαυτό του. Πολλοί πιστεύουν ότι η Εκκλησία έχει ανάγκη από το κράτος ενώ το αντίθετο συμβαίνει: το κράτος έχει ανάγκη από την Εκκλησία και την Χριστιανική Διδασκαλία, για να υπερασπιστεί τα δικαιώματα του πολίτη. Η δημοκρατία δεν λειτουργεί όταν το κράτος δεν σέβεται τους υπηκόους του ως πρόσωπα, γιατί οι πολίτες δεν συνεργάζονται μαζί του.
Η σύγχρονη φεουδαρχία αντί να ανακουφίσει τον κόσμο απ΄ τις ασθένειες και τη φτώχεια χρησιμοποιεί την επιστήμη και την τεχνολογία για το κέρδος και αδιαφορεί για τις στρατιές των ανέργων που δημιουργούν οι μηχανές.
Στην ιστορία της ανθρωπότητας αυτοκρατορίες και πολιτισμοί καταποντίστηκαν στον απολυταρχισμό τους γιατί πολέμησαν τους συνεκτικούς δεσμούς των ανθρώπων κι αντί σύμμαχοι με τους λαούς τους έγιναν αντίπαλοι και εχθροί.
Λένε ότι η Αμερική τώρα δεν έχει αντίπαλο δέος. Δεν αληθεύει. Αντίπαλο δέος είναι οι ίδιοι οι υπήκοοι. Όταν οι κατέχοντες την εξουσία γίνονται επικίνδυνοι για τους ίδιους τους υπηκόους τους αργά ή γρήγορα το φεουδαρχικό κράτος αυτοκτονεί.
Αυτοί που κατέχουν την εξουσία στον τόπο μας, ας αναρωτηθούν ποιοι είναι οι συνεκτικοί δεσμοί του λαού μας κι αντί να τους πολεμούν, να τους προστατεύουν ως κόρην οφθαλμού . Το κράτος όταν γίνεται επικίνδυνο για το λαό του αυτοκτονεί μαζί με την αλαζονεία του και τη διαφθορά του.

4.11.09

Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος , Ένα υπόδειγμα εξομολόγησης

Στην κινηματογραφική ταινία του Γουίλιαμ Γουάϊλερ «Ιστορία ενός ντέτεκτιβ» με τον Κέρκ Ντάγκλας και την Έληνορ Πάρκερ υπάρχει να υπόδειγμα εξομολόγησης.
Η κεντρική ιδέα της ταινίας που βασίζεται στο έργο του Σίδνευ Κίνγκσλευ είναι ότι η συγχώρηση του πατέρα (και της μητέρας) είναι προύπόθεση για μια μακρά και ευτυχισμένη ζωή. Αν δεν συγχωρήσουμε τον πατέρα μας η ζωή μας θα είναι ταραγμένη. Όταν δεν συγχωρούμε συγχέουμε την πνευματική μας ενέργεια με την λογική και τα πάθη μας παραμένουν αδέσποτα. Σε όλη μας τη ζωή είμαστε δέσμιοι των παθών.
Η ωριμότητα του ανθρώπου αρχίζει από τη στιγμή που συγχωρούμε τον πατέρα μας. Ίσως κι εμείς αν είμαστε στη θέση του να κάνουμε τις ίδιες πράξεις που δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε. Την μισητή εικόνα του πατέρα την προβάλλουμε σ΄εκείνους με τους οποίους είμαστε σκληροί κι ανάλγητοι.
Ουσιαστικά πρόκειται για την παράβαση της Εντολής «τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου για να ζήσεις μακρά και ευτυχισμένη ζωή».
Στο τέλος του έργου, λίγες στιγμές πριν το θάνατό του ο ήρωας αναγνωρίζει το λάθος που έκανε στη ζωή του. Αυτά είναι τα τελευταία λόγια του «Γιατί τα κάνουμε όλα αυτά; Ποιος ξέρει; (Εννοεί γιατί κανείς είναι τόσο σκληρός και δεν μπορεί να συγχωρήσει τους άλλους, ακόμα κι αυτούς που αγαπάει, ακόμα και τον ίδιο τον εαυτό του)."Έχτισα όλη τη ζωή μου πάνω στο μίσος του πατέρα μου. Κι αυτός ήταν πάντοτε μαζί μου και γελούσε. Ίσως νά ’κλαιγε. Ο φουκαράς ίσως κι αυτός να μην μπορούσε να συγκρατηθεί.
(Κάνει το σταυρό του). «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Θεέ μου, λυπάμαι εκ βάθους καρδίας που σε προσέβαλα. Αποποιούμαι όλες τις αμαρτίες μου, γιατί φοβάμαι την απώλεια του Παραδείσου και τα μαρτύρια της Κόλασης».
Έτσι ο ήρωας αφήνει την τελευταία του πνοή στην αγκαλιά του καλύτερου φίλου του που έχει ζήσει μαζί του την τραγωδία της ζωής του. Ο φίλος του συνεχίζει και ολοκληρώνει την εξομολόγησή του ήρωα με αυτά τα λόγια , που είναι ένα υπόδειγμα εξομολόγησης : « Αλλά περισσότερο, επειδή Σε προσέβαλα, Κύριέ μου, Εσένα που είσαι Πανάγαθος και αξίζεις όλη μου την αγάπη. Δεσμεύομαι με τη Χάρη Σου, να εξομολογηθώ τις αμαρτίες μου, να μετανοήσω και να αλλάξω τη ζωή μου. Αμήν.»

3.11.09

Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος , Αίθουσα Αναμονής Οδοντιατρείου

(Αίθουσα αναμονής Οδοντιατρείου: Πρόσωπα: Ένας άντρας και μια γυναίκα):
ΑΝΤΡΑΣ: ( Κάθεται σε μια άκρη και κοιτάζει προς την είσοδο.)
ΓΥΝΑΙΚΑ ( Μπαίνει στην αίθουσα , παίρνει ένα περιοδικό και κάθεται στην άλλη άκρη κάνοντας πως διαβάζει. Δεν κοιτάζει καθόλου προς το μέρος του άντρα. Δείχνει ότι δεν έχει καν αντιληφθεί ότι υπάρχει κι άλλος άνθρωπος στην αίθουσα. Σκέφτεται: « Έπρεπε να πω «καλημέρα». Ο άνθρωπος με κοίταζε και περίμενε να τον χαιρετίσω. Φέρθηκα με αγένεια. Δεν ήθελα να τον ενοχλήσω. Μπορεί να έδειχνα υπερβολική οικειότητα και να μ’ έπαιρνε για χαζή. Πρέπει να διορθώσω την γκάφα μου. Στρέφεται προς το μέρος του άντρα) : «Ήρθε η οδοντογιατρός;» ρωτάει.
ΑΝΤΡΑΣ: (Σκέφτεται: Όσο δεν με χρειαζόταν αγνοούσε ότι υπάρχω. Τώρα που με χρειάζεται τώρα πήρε είδηση ότι υπάρχω. Όταν ήρθε δεν είπε «καλημέρα». Στο χωριό μου αν έμπαινε κανείς κάπου και ξεχνούσε να χαιρετίσει αυτούς που βρίσκονταν εκεί τον πείραζαν : « Πεινούσες πολύ φαίνεται και την έφαγες την «καλημέρα».
Αυτό συνέβαινε συνήθως στα παιδιά, που δεν χαιρετούσαν, γιατί ντρέπονταν και γιατί φοβούνταν ότι οι μεγάλοι δεν θα τα έδιναν σημασία και μάλλον θα τους ενοχλούσαν , αν τους χαιρετούσαν. Κάποτε δυο άντρες κάθονταν στο καφενείο και έπιναν τον καφέ τους. Στα πόδια του ενός καθόταν ο γιος του, ένας πιτσιρίκος γύρω στα έξη. Είχε βαρεθεί να περιμένει και μιλούσε στον πατέρα του: «Πατέρα. Πατέρα. Πατέρα». Ο πατέρας ούτε γύρισε να τον κοιτάξει. Ο μικρός δέχτηκε τη μοίρα του και περίμενε στωικά τον πατέρα του, καθισμένος καταγής.
ΑΝΤΡΑΣ: (Στρέφεται προς τη γυναίκα): «Μέσα είναι». (Συνεχίζει τις σκέψεις του):Ξέρεις τι είμαι για σένα αυτή τη στιγμή; Είμαι ο Θεός σου. Θα μπορούσες να πεθάνεις και χάρις σε μένα να γλιτώσεις τη ζωή σου. Στην πραγματικότητα σε μένα ή σε κάποιους άλλους χρωστάς τη ζωή σου. Μήπως δεν θυσιάστηκαν άλλοι για σένα;
Αν πάθεις κάτι την ώρα που είσαι εδώ, ποιος θα σε βοηθήσει; Δεν θα σε βοηθήσω εγώ που είμαι τώρα δίπλα σου; Δεν θα τρέξω να φωνάξω ασθενοφόρο, δεν θα σου δώσω κουράγιο για να μη χάσεις το ηθικό σου, δεν θα σου συμπαρασταθώ όσο μπορώ; Ποιος θα σε βοηθήσει εδώ τώρα αυτή τη στιγμή; Οι γονείς σου, τα αδέρφια σου, οι αγαπημένοι σου; Εγώ είμαι τώρα για σένα οι γονείς σου και τα αδέρφια σου και οι αγαπημένοι σου. Τους άλλους πρέπει να τους υπολογίζουμε σαν το Θεό, λέει ο άγιος Ευάγριος. «Πρώτα βλέπουμε το γείτονα κι ύστερα τον αδελφό», λέει η παροιμία.
Ή μήπως έχασες εντελώς την εμπιστοσύνη σου στους ανθρώπους κι αντί να σε παρηγορεί και να σε ενισχύει η παρουσία τους σε προκαλεί φόβο; Μήπως έχασες την πίστη σου και βλέπεις τους άλλους όπως ο Σαρτρ που έλεγε, πως οι άλλοι είναι η Κόλαση; Φαντάσου να έμενες μόνη σ΄ αυτήν την πόλη. Να μην υπήρχε κανείς. Δεν θα σ’ έπιανε πανικός;
Δεν ξέρεις ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε ούτε στιγμή εντελώς μόνοι; Αν δεν έχουμε εμπιστοσύνη στους άλλους κι αν φοβούμαστε είναι γιατί δεν έχουμε εμπιστοσύνη και γιατί φοβούμαστε τον ίδιο τον εαυτό μας.