25.2.09

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Το αντίδοτο στην κρίση

Ο Ρίλκε στο βιβλίο του της φτώχειας και του θανάτου, γράφει πως η φτώχεια και ο θάνατος καίει μέσα στον άνθρωπο ό,τι δεν είναι αγάπη. Το ποιητικό αυτό βιβλίο του Ρίλκε είναι επίκαιρο σήμερα, που τείνει να καταλάβει τον κόσμο ο πανικός, από την απειλή της αναγκαστικής φτώχειας.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει επίσης επάνω στο ίδιο θέμα , πως η λύση σε ένα παρόμοιο πρόβλημα είναι να κάνεις το αναγκαίο, θεληματικό: «Εκούσιον ποίει το ακούσιον».
Πριν μπούμε όμως στο ενδιαφέρον θέμα μας για την χρηματική κρίση και το αντίδοτό της, τη θεληματική φτώχεια, θα διευκρινίσουμε γενικά την έννοια της πραγματικότητας (του ρεαλισμού όπως λέγεται σήμερα), για να μη νομίζει κανείς ότι δεν στηριζόμαστε στην πραγματικότητα και απλώς θεωρητικολογούμε.
Αυτό είναι αναγκαίο να γίνει γιατί ζούμε σε μια εποχή στην οποία επικρατεί η σύγχυση, το άγχος και η αγωνία όχι μόνον για το παρόν και για το μέλλον αλλά και για το παρελθόν.
Για μένα η απάντηση στο ερώτημα, όπως και σε άλλα ουσιώδη ερωτήματα εξαρτάται από τις αιώνιες αλήθειες που δεν περιέχονται ούτε στους μύθους , ούτε στις θεωρίες της φιλοσοφίας ακόμα και της επιστήμης, αλλά στην αποκάλυψη του Θεού, όπως αυτή καταγράφεται στα ιερά κείμενα.
Όταν διαβάζεις τα ιερά κείμενα διαπιστώνεις ότι οι θεόπνευστοι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας παίρνουν όλα τα πράγματα απ΄ την καλή τους πλευρά. Στην αρχή του χερουβικού ύμνου στη Θεία Λειτουργία ο ιερέας λέγει κατ΄ ιδίαν αυτήν την ευχή: «Η δε γλώττα υμών καθαρευέτω από ρημάτων ακαθάρτων». Γιατί; Μήπως η στάση αυτή είναι εκτός πραγματικότητας ; Καθόλου δεν είναι εκτός πραγματικότητας. Πραγματικότητα δεν είναι η αρνητική πλευρά των πραγμάτων , όπως διατείνεται ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης Τέχνης, δήθεν χάριν της αλήθειας και του αυθορμητισμού. Η αρνητική πλευρά των πραγμάτων υπάρχει, αλλά δεν είναι αυτή η αλήθεια τους. Αυτό αποδεικνύεται στην πράξη. Ποιο είναι , για παράδειγμα , το πραγματικό σταφύλι, το καλό ή το σαπρό; Μήπως δεν λέμε όταν τρώμε ένα καλό σταφύλι: «αυτό είναι σταφύλι». Λέει κανείς το ίδιο, τρώγοντας το σάπιο. Ξέρει τι είναι πραγματικό σταφύλι αυτός που δεν έφαγε ποτέ ένα καλό σταφύλι; Με τον ίδιο τρόπο επιδοκιμάζουμε την αλήθεια κάθε πράγματος. Αν θέλουμε να μιλάμε αληθινά και όχι για να κάνουμε εντύπωση ή για να συνταράξουμε τους άλλους , το ορθό είναι να παίρνουμε πάντοτε τα πράγματα απ΄ την καλή τους πλευρά.
Ποια είναι λοιπόν η καλή πλευρά της σημερινής κρίσης του χρήματος και ποιο είναι το αντίδοτο σ΄ αυτήν; Το χρήμα φαίνεται ότι είναι η βάση των επαγγελμάτων. Τα επαγγέλματα υπάρχουν γιατί υπάρχει το χρήμα. Πριν απ΄ το χρήμα δεν υπήρχαν επαγγέλματα ούτε κοινωνία, ούτε αγορά. Όλοι έκαναν τα πάντα για να επιβιώσουν. Όπως κάνει τα πάντα ένας λαθρομετανάστης για να επιβιώσει στην ξένη χώρα. Το χρήμα λοιπόν είναι καλό και το επάγγελμα είναι καλό. Χάρις σ΄ αυτό υπάρχει προσωπική ελευθερία. Δίχως χρήμα και δίχως επάγγελμα ο άνθρωπος γίνεται δούλος. Η σημερινή εξέλιξη των πραγμάτων δείχνει ότι υπάρχει επιβουλή της ελευθερίας του ανθρώπου , ότι απειλούνται άμεσα τα προσωπικά, κοινωνικά, πολιτικά και λοιπά δικαιώματά του.
Στην Κατοχή, όπως μου διηγούνταν κάποιος γέρος φίλος μου, πρώην δικαστής,

το χρήμα ουσιαστικά είχε καταργηθεί. Με το μισθό του αγόραζε ένα μολύβι. Υπηρετούσε τότε στη Βέροια και όλοι οι δικαστές για να ζήσουν φόρτωναν κάρβουνο στα τραίνα ή έκαναν όποια άλλη χειρωνακτική εργασία υπήρχε. Ο πρόεδρος που δεν πήγαινε στο σταθμό του τραίνου να φορτώσει κάρβουνα πέθανε κι αυτός και η οικογένειά του.
Η ανυπαρξία χρήματος ή η ανεπάρκεια πλήττει όλα τα επαγγέλματα , φτάνει ακόμα και να τα καταργήσει και να μετατρέψει τον επαγγελματία σε ανειδίκευτο εργάτη. Με τη δύναμη αυτή περιορίζει ή καταργεί τα δικαιώματα των εργαζομένων και όλες τις κοινωνικές τους κατακτήσεις, οι οποίες τους παρέχουν μια κάποια προσωπική ελευθερία και ανεξαρτησία έναντι του πλούτου.
Ο στόχος του χρήματος (εννοείται αυτών που έχουν τον έλεγχό του) είναι να παρουσιάσει την εργασία ως περιττή. Ο σημερινός άνθρωπος ήδη νιώθει τη φρίκη ότι όχι μόνο η εργασία, αλλά και η ίδια η ανθρωπότητα είναι περιττή γι΄ αυτούς που
είναι άρρωστοι από το φόβο του υπερπληθυσμού.
Πρέπει να τους πούμε ότι είναι άρρωστοι και ότι οδηγούν τη γη στην αυτοκτονία. Οι κυβερνήσεις και οι οργανώσεις δεν έχουν το θάρρος και τη δύναμη να ομολογήσουν ότι αντί να είναι σύμμαχοι και συμπαραστάτες των πολιτών τους , τους αποδυναμώνουν και τους προετοιμάζουν να δεχθούν παθητικά τη στέρηση της ελευθερίας τους.
Στον Όμηρο η Θέτις, η μητέρα του Αχιλλέα, ικέτευε να κάνουν το γιο της αθάνατο εκείνους ακριβώς τους θεούς που ήθελαν το θάνατό του, γιατί πίστευε ότι αυτοί είναι οι φίλοι της και οι σύμμαχοί της. Μήπως δεν κάνουμε και οι πολίτες το ίδιο με τις κυβερνήσεις, τα κόμματα και τις οργανώσεις, που αντί να αγωνίζονται
για την ενότητα οι ίδιοι προκαλούν τη διχόνοια μεταξύ μας;
Ποια είναι λοιπόν η καλή πλευρά της χρηματικής κρίσης και ποιο είναι το αντίδοτο; Από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα ό,τι απειλεί την ελευθερία, τον πολιτισμό και την ίδια τη ζωή του ανθρώπου εφαρμόζει πάντοτε την ίδια τακτική, την τακτική του «διαίρει και βασίλευε». Η προσδοκία του Θεανθρώπου Ιησού ήταν αυτή: Να γίνουν όλοι οι άνθρωποι ένα, που σημαίνει να μην είναι κανείς αδιάφορος για την αθλιότητα όπου κι αν υπάρχει, αλλά να περιορίζουμε τις επιθυμίες μας , να γινόμαστε θεληματικά φτωχοί για τους άλλους. Ο αυτοπεριορισμός και η θεληματική φτώχεια σφυρηλατεί την ενότητα μεταξύ μας. Αντί αυτού οι οργανώσεις σπρώχνουν τους πάντες εναντίον των πάντων. Η φτώχεια και ο θάνατος καίει μέσα μας ό,τι δεν είναι αγάπη. Αυτή είναι η καλή πλευρά της κρίσης. Και το αντίδοτο; Η αυτοσυγκράτηση, η θεληματική (αντί η αναγκαστική) φτώχεια. Έτσι θα σταματήσει η παραφροσύνη και θα λειτουργήσει η αληθινή δημοκρατία.

"Ρεθυμνιώτικα Νέα"

23.2.09

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Η πιο πολιτισμένη αστυνομία του κόσμου

Η πιο πολιτισμένη αστυνομία του κόσμου!


Η πιο πολιτισμένη αστυνομία του κόσμου είναι η ελληνική! Το γνωρίζω εξ ιδίας πείρας. Συνεργάστηκα μαζί της πολλά χρόνια, ως πταισματοδίκης . Αλλά δεν με εκπλήττει ότι η ελληνική αστυνομία είναι η πιο πολιτισμένη από όλες τις αστυνομίες του κόσμου. Δεν με εκπλήττει γιατί οι Έλληνες , σαν γένος , αγαπούν τη συζήτηση και όχι τη βία. Με τη συζήτηση λύνουν τα προβλήματά τους και με τη συζήτηση απολαμβάνουν τη χαρά της επαφής και της επικοινωνίας.
Οι Έλληνες συζητούν μεταξύ τους. Όχι μόνο οι γνωστοί και οι φίλοι. Έχω παρακολουθήσει ατέλειωτες συζητήσεις αστυνομικών με κακοποιούς. Θα παραθέσω μερικά παραδείγματα που δείχνουν την αγάπη για τη συζήτηση , αλλά και την ηπιότητα και ανεκτικότητα απέναντι στο κακό, που επιδεικνύει η ελληνική αστυνομία, έτσι όπως ταιριάζει στην αστυνομία μιας ορθόδοξης, χριστιανικής χώρας, όπου ισχύουν στην πράξη οι ρήσεις του Ευαγγελίου, «αγαπάτε τους εχθρούς σας», «αλλήλων τα βάρη βαστάζετε», «εφόσον εποιήσατε ενί τούτων των ελαχίστων εμοί εποιήσατε» κ.α.
Έτσι γινόταν τουλάχιστον πριν έρθει η τηλεόραση να αλλάξει την ιδιοσυγκρασία των Ελλήνων. Τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες πρόδωσαν, δυστυχώς, την αγάπη τους στη συζήτηση, εξαιτίας της τηλεόρασης, που σαν το μυθολογικό τέρας της Μέδουσας, η θέα της ακινητοποιεί τα θύματά της και τα μετατρέπει σε στήλες από μάρμαρο. Κανένας δεν έχει όρεξη για συζήτηση, όταν υπάρχει τηλεόραση.
Τους είδες την ώρα του ποδοσφαίρου; Στέκουν , ώρες ολόκληρες, ασάλευτοι , βουβοί, σαν μαρμαρωμένοι, με τα κεφάλια ψηλά. Απορείς πώς δεν τους πονάει ο σβέρκος και η πλάτη. Κάποιες στιγμές γίνονται έξαλλοι και κραυγάζουν. Αλλά μόνον μέχρις αυτού. Δεν πιάνονται στα χέρια, όπως συμβαίνει αλλού. Και μέσα στην εξαλλοσύνη τους περιορίζονται στο λόγο ή στην κραυγή.
Ο πολιτισμός της Ελλάδας εκφράζεται με την ηπιότητα τόσο των πολιτών όσο και των αρχών και ιδίως της αστυνομίας, που είναι επιφορτισμένη να χρησιμοποιήσει ακόμα και την ένοπλη βία, όταν είναι απολύτως αναγκαία. Πριν την οιονεί κατάληψη της πατρίδας μας από τους λαθρομετανάστες δεν υπήρχε στον τόπο μας η βία αυτή, που προκαλεί τη φρίκη και τον αποτροπιασμό στην κοινωνία μας τα τελευταία χρόνια.
Όταν πρόκειται να αναφερθώ στη συνεργασία μου ως δικαστικός, με τους αστυνομικούς στις διάφορες περιοχές της χώρας, όπου υπηρέτησα, αρχίζω πάντοτε με την ευγένεια ενός αστυνομικού, που ένα πρωινό , σε κάποιο χωριό της Θεσσαλίας, την ώρα που γινόταν η σύλληψη κάποιου πλούσιου αγρότη, για χρέη στο Δημόσιο, μου πρόσφερε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο.
Αναρωτήθηκα γιατί ο απλός αυτός αστυνομικός, ευρισκόμενος εν υπηρεσία, σ΄ ένα χωριό της Λάρισας, χωρικός κι αυτός , ένιωσε την ανάγκη να εκφράσει με αυτόν τον ευγενικό τρόπο τα φιλικά του αισθήματα προς εμένα. Ίσως με συμπάθησε γιατί δε βιαζόμουν, αλλά άκουγα υπομονετικά , μαζί με τους αστυνομικούς, τις αντιρρήσεις του αγρότη που δεν δεχόταν να συλληφθεί! Γιατί να βιαστώ να φύγω απ΄ το χωριό και να μην χαρώ τη δροσιά, την ησυχία και την ομορφιά των κήπων και των σπιτιών του;
Μπορεί να φαίνεται παράξενο να περιμένεις να μπει κάποιος στη φυλακή με τη θέλησή του , χωρίς καταναγκασμό. Στις περιπτώσεις αυτές δεν χωράει ευγένεια, ούτε στον Καραγκιόζη. Δεν λες στον κατάδικο «παρακαλώ, περάστε στη φυλακή». Εντούτοις και σ΄ αυτές τις περιπτώσεις ισχύει η ελληνική παροιμία, «περισσότερα πετυχαίνεις μ΄ ένα κουταλάκι μέλι, παρά με ένα βαρέλι ξύδι». Κάθε φορά που ασκήθηκε βία δεν μας βγήκε σε καλό. Έτσι περιμέναμε να ακούσουμε όλες τις ιστορίες του αγρότη, ώσπου να δεχθεί να μας ακολουθήσει.
Μια φορά που οι αστυνομικοί έχασαν την υπομονή τους και προσπάθησαν να συλλάβουν κάποιον στο σπίτι του, παρόλο που ήταν αυτοί καμία δεκαριά δεν τα κατάφεραν και απλώς ξέσχισαν τα πουκάμισά τους και γρατσουνίστηκαν. Έτσι τον πήραν πάλι με το καλό, ώσπου δέχτηκε τελικά να μας ακολουθήσει, αφού πείστηκε ότι δεν γινόταν αλλιώς.
Μια άλλη φορά στη Βέροια, κάποιος είχε σκοτώσει τη γειτόνισσά του και πήγαμε τη νύχτα να τον συλλάβουμε. «Δεν βγαίνω νύχτα απ΄ το σπίτι μου», είπε. «Ο πατέρας μου έλεγε να μη βγαίνεις ποτέ απ΄ το σπίτι σου, τη νύχτα». Είχε την απαίτηση να περιμένουμε μέχρι το πρωί, για να μας ακολουθήσει. Ήταν ένας γιγαντόσωμος αγρότης με λαιμό ταύρου. Κανένας δεν μπορούσε να τον ξεκολλήσει απ’ το κάθισμά του. Δεν θυμάμαι πώς τον κατάφεραν και τον συνέλαβαν. Οπωσδήποτε πάλι με το καλό. Και στην δύσκολη αυτή περίπτωση εκείνο που προείχε ήταν ο λόγος και όχι η βία.
Θαύμαζες την υπομονή των αστυνομικών. Όλοι έκαναν ό,τι μπορούσαν και κανένας δεν κοίταζε το ρολόϊ. Δεν υπήρχε ωράριο εργασίας.
Ότι η πολιτισμένη συμπεριφορά απέναντι στον πολίτη, ακόμα κι όταν παραβαίνει το νόμο, προέχει στην ελληνική αστυνομία – εξαιρέσεις οπωσδήποτε υπάρχουν- δείχνει το παρακάτω περιστατικό. ( Ο αστυνομικός, γνωρίζει , ότι αν διασαλευτεί η τάξη, ακόμα κι αν δεν είναι αυτός υπαίτιος, θα είναι εις βάρος του).
Πόσοι αστυνομικοί και πόσοι φύλακες είδαν πριν κάμποσα χρόνια τον υπουργό δικαιοσύνης, να κρατάει όρθιους στο διάδρομο τους εκπροσώπους των Αρχών, ενόσω εκείνος μιλούσε στο γραφείο του διευθυντή των φυλακών με έναν κατάδικο, θανατοποινίτη;
Τι έννοια έχει λοιπόν ο εξαναγκασμός σε παραίτηση των υπαλλήλων των φυλακών, σε περίπτωση απόδρασης κρατουμένων, όταν δεν παραιτείται ο ίδιος ο υπουργός δικαιοσύνης; Η ηπιότητα στην συμπεριφορά απέναντι στον πολίτη, ακόμα κι όταν παρανομεί, είναι γενική στην Ελλάδα και πηγάζει απ΄ τον πολιτισμό της.

19.2.09

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Πώς εκφαυλίζεται ένας κόσμος;

Πώς εκφαυλίζεται ένας κόσμος;



Η μεγαλύτερη απάτη του χλευαστή, αυτή που προκαλεί και τη χειρότερη ζημία (ηθική βλάβη) στο κοινωνικό σύνολο, ιδίως στους νέους, είναι ο εκφαυλισμός, ο οποίος συνίσταται στη δημόσια εκδήλωση έλλειψης αγάπης και στην αποδοχή της εκ μέρους του πλήθους. (Μόνον ως πλήθος οι άνθρωποι μένουν απαθείς και ασυγκίνητοι σε εκδηλώσεις ψυχικής σκληρότητας και έλλειψης αγάπης, συμπόνιας και κατανόησης).
Οποιοσδήποτε άλλος, πλην του χλευαστή, έδειχνε δημοσίως τέτοια ψυχική σκληρότητα σε βάρος των συνανθρώπων του, θα προκαλούσε στον κόσμο αφενός μεν αγανάκτηση και οίκτο για τον ψυχικά ανάλγητο και αφετέρου κατανόηση και συμπάθεια για τα θύματά του, ακόμα κι αν “συνεργάστηκαν” τα ίδια στη θυματοποίησή τους.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις δεν γελάει κανείς, γιατί δεν είναι για γέλια, αλλά για κλάματα. Αυτός είναι ο λόγος που η διαπόμπευση είναι ανεπίτρεπτη σε ελεύθερα και δημοκρατικά καθεστώτα. Φαντασθείτε την επιπολαιότητα του χλευαστή, όταν χρησιμοποιεί δήθεν τη χλεύη ως ένα μέσον “στον αγώνα του για τις δημοκρατικές του ιδέες”!

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Ο χλευαστής και τα θύματά του

Ο χλευαστής και τα θύματά του


Του Μόσχου Λαγκουβάρδου


Η δικαιολογία για το χλευασμό είναι ότι το θύμα αξίζει να το χλευάσει κανείς, γιατί το ίδιο με τη συμπεριφορά του ή με το χαρακτήρα του δίνει αφορμή για να το χλευάσουν. Άρα βλάπτει το ίδιο τον εαυτό του και δεν μπορεί να περιμένει από κανέναν να του φερθεί καλύτερα ή να του αποκαταστήσει, κατά κάποιο τρόπο, την ηθική βλάβη. “Ο εξ οικείου πταίσματος ου δοκεί ζημιούσθαι”. Ο υπαίτιος της ζημίας δεν δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση. Αλλά τι είναι χλευασμός; Ποια είναι η έννοιά του;
Ο χλευασμός προέρχεται απ’ το ρήμα “χλευάζω”, που σημαίνει κοροϊδεύω κάποιον. Ο χλευασμός είναι πάντα δόλιος γιατί στην πραγματικότητα είναι κρυμμένη κακία. Όχι μόνο δεν υπάρχει “αθώος” χλευασμός αλλά επί πλέον κατέχει και ξεχωριστή θέση στο οπλοστάσιο του Διαβόλου, γιατί κατορθώνει, χάρη στο γέλιο, να αποφεύγει τη γενική αποδοκιμασία, που επισύρουν οι υπόλοιπες σατανικές μέθοδοι (λάσπη, απειλή, ψυχολογική και απόλυτη βία κ.ά.).
Πράγματι, χάρη στο γέλιο δεχόμαστε πράγματα, που δεν θα δεχόμασταν ποτέ άλλοτε, με κανένα τρόπο. Γελώντας με κάτι το έχουμε ήδη αποδεχθεί, χωρίς προηγουμένως να κρίνουμε αν είναι σωστό ή όχι. Το γέλιο παρακάμπτει τον κριτικό νου και εμποδίζει την κριτική σκέψη. Αυτός είναι ο λόγος που η γελοιοποίηση χρησιμοποιήθηκε από τα ολοκληρωτικά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο, για την ηθική εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων. Με το γέλιο το πλήθος κι ο καθένας που μετέχει σε αυτό δέχεται ακόμα και πράγματα που αντιβαίνουν στο ήθος του ή που δεν στέκονται στη λογική. Π.χ. ποτέ δεν θα θεωρούσε κανείς σωστή τη σκέψη, ότι επειδή υπάρχει το χυδαίο, πρέπει να το βάλει κανείς μέσα στο σπίτι του. Ή αφού τα παιδιά ακούν στο δρόμο βωμολοχίες, γιατί να μην τις ακούν και στην τάξη, στο σχολείο ή αφού βλέπουν στην τηλεόραση ή στον ηλεκτρονικό υπολογιστή αισχρότητες, γιατί να μην τις βλέπουν και στα βιβλία τους, στις σχολικές βιβλιοθήκες.
Είναι φανερό ότι η γελοιοποίηση στο χλευασμό κάποιου δεν γίνεται χωρίς δόλο και χωρίς εξαπάτηση. Η γελοιοποίηση των θυμάτων αποφέρει στο χλευαστή υλικό ή ηθικό όφελος, που δεν θα ήταν θεμιτό, αν δεν υπήρχε η κοροϊδία και το γέλιο. Η δικαιολογία ότι το θύμα “αξίζει” να γελοιοποιηθεί, είτε γιατί έφταιξε και πρέπει να σωφρονιστεί, για να μην το ξανακάνει, είτε για να χρησιμεύσει ως παράδειγμα προς διδαχήν των άλλων, δεν ευσταθεί.
Η δικαιολογία είναι αβάσιμη, γιατί παρόλο που ο χλευαστής μπορεί να υποκρίνεται ότι θλίβεται για το κατάντημα της κοινωνίας και του κόσμου ολόκληρου, εντούτοις δεν μπορεί να αποκρύψει το γεγονός, ότι εκμεταλλεύεται προς όφελός του το κατάντημα αυτό, για το οποίο χύνει κροκοδείλια δάκρια.
Ποιους κοροϊδεύουν ο χλευαστής κι εκείνοι που σκέφτονται σαν αυτόν και γελούν με τους χλευασμούς του; Ο χλευαστής κοροϊδεύει μόνο τα θύματά του ή κοροϊδεύει (εξαπατά) κι όσους συμμετέχουν στη χλεύη και στην κρυμμένη κακία του; Με ποια κριτήρια ο χλευαστής χρησιμοποιεί ένα τόσο φοβερό θυματοποιό μηχανισμό, ο οποίος δεν στρέφεται απλώς μόνο εναντίον εκείνων που επιλέγει ο ίδιος να χλευάσει, αλλά στρέφεται κυρίως εναντίον του κοινωνικού συνόλου; Ή ο κόσμος πρέπει να επαφίεται στην “ευαισθησία” του χλευαστή, που χρησιμοποιεί μια φοβερή δύναμη χωρίς ηθικά όρια, όπως στα απολυταρχικά καθεστώτα;
Η μεγαλύτερη απάτη του χλευαστή, αυτή που προκαλεί και τη χειρότερη ζημία (ηθική βλάβη) στο κοινωνικό σύνολο, ιδίως στους νέους, είναι ο εκφαυλισμός, ο οποίος συνίσταται στη δημόσια εκδήλωση έλλειψης αγάπης και στην αποδοχή της εκ μέρους του πλήθους. (Μόνον ως πλήθος οι άνθρωποι μένουν απαθείς και ασυγκίνητοι σε εκδηλώσεις ψυχικής σκληρότητας και έλλειψης αγάπης, συμπόνιας και κατανόησης).
Οποιοσδήποτε άλλος, πλην του χλευαστή, έδειχνε δημοσίως τέτοια ψυχική σκληρότητα σε βάρος των συνανθρώπων του, θα προκαλούσε στον κόσμο αφενός μεν αγανάκτηση και οίκτο για τον ψυχικά ανάλγητο και αφετέρου κατανόηση και συμπάθεια για τα θύματά του, ακόμα κι αν “συνεργάστηκαν” τα ίδια στη θυματοποίησή τους.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις δεν γελάει κανείς, γιατί δεν είναι για γέλια, αλλά για κλάματα. Αυτός είναι ο λόγος που η διαπόμπευση είναι ανεπίτρεπτη σε ελεύθερα και δημοκρατικά καθεστώτα. Φαντασθείτε την επιπολαιότητα του χλευαστή, όταν χρησιμοποιεί δήθεν τη χλεύη ως ένα μέσον “στον αγώνα του για τις δημοκρατικές του ιδέες”!

16.2.09

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Πολιτικός είναι ο πολιτισμένος

Πολιτικός είναι ο πολιτισμένος

Πολιτικός είναι ο πολιτισμένος, αυτός που γνωρίζει και που εφαρμόζει τις αρχές του πολιτισμού. Πολιτικός, κατά λέξη, θα πει αυτός που είναι της πόλης, όπως χωρικός είναι αυτός που είναι του χωριού και θαλασσινός αυτός που είναι της θάλασσας. Αλλά ο πολιτικός με την έννοια αυτού που ασχολείται με τα κοινά, είναι ο πολιτισμένος, για τους λόγους που θα αναπτύξουμε , εν συντομία , στις γραμμές που ακολουθούν.
Είναι βασική αρχή του χριστιανικού πολιτισμού , του ανώτερου από όλους τους πολιτισμούς της γης, ως πολιτισμού της ηπιότητας και της αγάπης και όχι της αγριότητας και του φόβου, οι νόμοι να ψηφίζονται απ΄ τα αρμόδια όργανα και να ερμηνεύονται σύμφωνα με τις αρχές του πολιτισμού. Άρα οι πολιτικοί είναι οι πολιτισμένοι, εκείνοι που γνωρίζουν και εφαρμόζουν τις αρχές του χριστιανικού πολιτισμού. Σύμφωνα με τις αρχές αυτές ο άνθρωπος δεν είναι πράγμα και απολαμβάνει σεβασμού ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, θρησκείας, γλώσσας κλπ.
Δεν νοείται , όχι μόνο στην Ελλάδα ή στην χριστιανική Ευρώπη, αλλά και σε όλο τον κόσμο, πολιτικός που δεν πιστεύει στο Χριστό και δεν γνωρίζει την χριστιανική διδασκαλία. Έτσι θα μπορέσουμε να καταλάβουμε, πώς αλλόθρησκοι , Εβραίοι, Ινδουιστές, βουδιστές, ακόμα και άθεοι, υποστηρίζουν ότι ο κόσμος πρέπει να γίνει χριστιανικός και πως ο εικοστός πρώτος αιώνας, αν δεν είναι χριστιανικός δεν θα υπάρξει καθόλου!
Η σύγκρουση των πολιτισμών για τα μεγάλα πνεύματα, αλλά και για τον κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο είναι σύγκρουση ανάμεσα στην αγριότητα και το φόβο και την ηπιότητα και την αγάπη , που διώχνει το φόβο και τον καταναγκασμό. Ο λόγος που, με τόση αγωνία ,πολλοί διανοούμενοι και πολλοί απλοί άνθρωποι , στηρίζουν τις ελπίδες τους στον χριστιανικό πολιτισμό, είναι ότι η αγριότητα, ο φόβος κι ο καταναγκασμός , με τις σημερινές δυνάμεις της καταστροφής, είναι σε θέση να εξαφανίσει για πάντα. τη ζωή απ΄ τη γη.
‘Ότι ο άνθρωπος πριν το Χριστό ήταν ένα πράγμα έχει χιλιοειπωθεί και είναι περιττό να το επαναλάβουμε εδώ. Ο Χριστός δίδαξε την ανθρωπότητα , με το παράδειγμά του, της θεληματικής σταύρωσής του, της θυσίας του αθώου, πώς να πάψει να δημιουργεί θύματα. Αυτή είναι η διδασκαλία του να αγαπάμε τους άλλους σαν τον εαυτό μας.
Η έμπρακτη διδασκαλία του Χριστού και όχι οι γενικές ιδέες, οι θεωρίες και οι φιλοσοφίες μεταμόρφωσαν την ανθρωπότητα. Έκτοτε οι πολιτισμένοι άνθρωποι αποστρέφονται την αγριότητα, το φόβο και τον καταναγκασμό των παγανιστικών θρησκειών του απολύτου, όπως και του αθεϊστικού μηδενισμού και επιλέγουν την ηπιότητα της χριστιανικής διδασκαλίας.
«Μη με σκοτώσεις», αυτό λένε τα μάτια, ο καθρέφτης της ψυχής κάθε ανθρώπου από την εποχή του Κάϊν και του φόνου του δικαίου αδερφού του Άβελ, μέχρι τη σύγχρονη εποχή των ολοκληρωτικών καθεστώτων και του υλισμού.
Ύστερα από όλα αυτά ελπίζω , ευγενικέ αναγνώστη, ότι συμφωνείς μαζί μου ότι «ο πολιτικός είναι ο πολιτισμένος», γνωρίζει τις αρχές του πολιτισμού και τις εφαρμόζει στην πράξη, αλλιώς ο κόσμος το νιώθει και αποκαλεί τον μη αληθινό πολιτικό, «πολιτικάντη».
Το ερώτημα λοιπόν είναι ποιοι είναι οι νόμοι που ψηφίζουν οι πολιτικοί και ποιοι είναι οι νόμοι που ψηφίζουν οι «πολιτικάντηδες», όπως π.χ. ο νόμος για το κάψιμο των νεκρών. Συμφωνεί ο νόμος αυτός με τις αρχές του Ελληνικού Χριστιανικού Πολιτισμού; Όχι βέβαια. Το κάψιμο των νεκρών εκφράζει τις θρησκείες της Άπω Ανατολής και την αθεϊα, που περιφρονούν το σώμα, γιατί το θεωρούν εμπόδιο και εχθρό, για τις μεγάλες γενικές ιδέες και θεωρίες περί του απολύτου. Τι σχέση έχουμε εμείς με τον απολυταρχισμό της Ανατολής και του αθεϊσμού, στους οποίους η ζωή δεν έχει αξία, ούτε σέβονται το σώμα, ως ναό του πνεύματος, όπως πιστεύουμε στη δική μας Παράδοση;
Η έλλειψη σεβασμού στο ανθρώπινο σώμα, είναι περιφρόνηση στον ίδιο τον άνθρωπο, ως συγκεκριμένη, μοναδική οντότητα. Οι θεωρίες αυτές του υλισμού λατρεύουν μεγάλες γενικές ιδέες και περιφρονούν τον συγκεκριμένο άνθρωπο, εσένα ευγενικέ αναγνώστη και εμένα και τον καθένα, όταν έχει την ατυχία να έχει την ανάγκη τους. Ούτε στοιχειώδη ευγνωμοσύνη στο φίλο και στο σύντροφό μας, που μαζί περάσαμε χαρές και λύπες μιας ολόκληρης ζωής. Στάχτη και σκόνη, και ευχή να μην ξαναυπάρξει , αυτή είναι η στάση του ανθρώπου ο οποίος απομακρύνθηκε απ΄ το Θεό.
Ο κόσμος περιμένει ηγέτες που να αγαπάνε το Χριστό.

"Ρεθεμνιώτικα Νέα"

14.2.09

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Το άλυτο πρόβλημα

Η ένδεια,η ανίατη ασθένεια, ο θάνατος είναι άλυτα προβλήματα. Στην πραγματικότητα όμως το άλυτο πρόβλημα είναι παράδοξο, γιατί ενώ είναι άλυτο μπορούμε αντί να το απορρίψουμε ή να το κρύψουμε, και να αποφύγουμε να το σκεφτόμαστε, να το υπερβούμε. Παράδειγμα ο Ιώβ. Η γυναίκα του τον παρότρυνε να βλαστημήσει το Θεό και να πεθάνει. Ο Ιώβ της είπε: "Τα καλά τα δεχθήκαμε απ΄ το Θεό, τα κακά δεν θα τα δεχθούμε;". Η στάση του Ιώβ δεν σημαίνει μια απλή αναγκαστική αποδοχή, αλλά μια αποδοχή από αγάπη στο Θεό στον Οποίο ανήκουν τα πάντα,τα πάντα είναιδικά Του, ακόμα και η ζωή και ο θάνατός μας. Τα λόγια αυτά του Ιώβ μου θυμίζουν τα λόγια του Ρηνιού, της μάνας των ψαράδων στον Άγιο Στέφανο της Καλύμνου, "και τα καλά και τα κακά δεχούμενα", εννοείται "δεχούμενα" με αγάπη σ΄Αυτόν ΄που όχι μόνον ανήκουν τα πάντα ,αλλά και επιστρέφουν τα πάντα.
Όταν ο Απόστολος Παύλος ζήτησε από τον Ιησού να τον θεραπεύσει, ο Ιησούς του είπε: "Σου αρκεί η χάρη".Ύστερα από αυτό ο Απόστολος δεν ζητούσε απ΄ τον Κύριο, να του αφαιρέσει τις δυσκολίες, αλλά να του δίνει δύναμη να τις δέχεται και να τις υπομένει.Όλα είνα του Θεού. Ένα βράδυ κάποιος γεωργός είπε στη γυναίκα του" Αύριο θα πάω στο χωράφι". "Πες, πρώτα ο Θεός", είπε η γυναίκα του. "Αύριο θα πάω στο χωράφι, ο κόσμος να χαλάσει", επανέλαβε ο γεωργός. Την άλλη μέρα το πρωί ξεκίνησε για το χωράφι. Στο δρόμο τον έπιασε δυνατή μπόρα κι αναγκάστηκε να γυρίσει στο σπίτι του. Χτύπησε την πόρτα και είπε στη γυναίκα του να τον ανοίξει. "Ποιος είναι;", ρώτησε η γυναίκα του. "Ο άντρας σου, πρώτα ο Θεός", είπε ο γεωργός που είχε γίνει μουσκίδι απ΄ τη βροχή.
Το πιο μεγάλο άλυτο πρό βλημα είναι το πρόβλημα της ένδειας και του θανάτου. Και στην πτωχεία και στο θάνατο η υπέρβαση του φόβου γίνεται με την από αγάπη αποδοχή του θελήματος του Θεού. Επειδή αγαπούμε το Θεό πάνω από όλα και από την περιουσία μας και τη ζωή μας ακόμα, αποδίδουμε τα πάντα σ΄Αυτόν που ανήκουν (τα σα εκ των σων σοι προσφέρουμε) και παραδίδουμε θεληματικά τη ζωή μας Σ' Αυτόν που μας αγαπάει περισσότερο από όσο αγαπάμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας. Άρα η με αγάπη αποδοχή του θελήματος του Θεού, αντί απόρριψη, απόκρυψη ή άρνηση και αντίσταση, είναι η υπέρβαση του φοβου της πτωχείας και του θανάτου. Έτσι αποδοχή του άλυτου προβλήματος της ανίατης αρρώστειας, της φτώχειας,ακόμα και του θανάτου είναι πράξεις υπέρτατης αγάπης. "Αφαιρούν από μέσα μας ό,τι δεν είναι φωτιά της αγάπης".(Αντάμωφ).

Μόσχος Λαγκουβάρδος, "Ψυχικόν γαρ το πάθος"

Λαρισινά
Δοκίμια
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου


«Ψυχικόν γαρ το πάθος»

Όταν ο γενναίος στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου Περδίκας αρρώστησε, τον είδε ο αγαπημένος φίλος του, ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης, ο οποίος διέγνωσε αμέσως ότι ο φίλος του στρατηγός δεν έπασχε στο σώμα αλλά στην ψυχή. Ήταν βαριά πληγωμένος απ΄ την αγάπη. «Ψυχικόν γαρ το πάθος», είπε.
Από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα όλοι οι μεγάλοι άνθρωποι διαθέτουν τη μεγαλύτερη ίσως από όλες τις αρετές, την αρετή της διακρίσεως. Τίποτα δεν είναι σωστό, αν δεν έχουμε διάκριση. Δεν έχουμε όλοι δυστυχώς το γνώρισμα αυτό της ανωτερότητας, που χρειάζεται μεγάλη εσωτερική καλλιέργεια, μόρφωση, αρετή, παιδεία για να το αποκτήσουμε. Πόσο μεγάλη είναι η αρετή της διάκρισης φαίνεται και από την απάντηση, που έδωσε κάποιος μοναχός στο Άγιον Όρος σε κάποιον προσκυνητή, που τον ρώτησε να μάθει για την μοναχική άσκηση. «Δεν κάνουμε κατάχρηση του κόσμου», είπε.
Αν θέλεις να βρεις τη διαφορά μεταξύ του ηθικού βίου και της ηθικής παραλυσίας, ευγενικέ αναγνώστη, αρκεί να δεις τη διαφορά ανάμεσα στην αρετή της διάκρισης και στην κακία της κατάχρησης. Οι έχοντες διάκριση δεν κάνουν κατάχρηση του κόσμου. Μόνον όταν δεν έχουμε διάκριση, δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε το ουσιώδες απ΄ το επουσιώδες για να φυλάξουμε το πολυτιμότερο από το ευτελέστερο.
Οι σημερινοί πολιτικοί τα έχουν μπερδέψει. Πιστεύουν ότι το πολυτιμότερο δεν είναι το συμφέρον του τόπου, αλλά το κόμμα. Έτσι σκέφτονται στην πλειονότητά τους οι πολιτικοί και οι συνδικαλιστές. Αλλά τους πολίτες τους ενδιαφέρει να βρεθούν λύσεις στα προβλήματά τους και λιγότερο το κόμμα. Ας βρει τις λύσεις όποιο κόμμα θέλει. Ο κόσμος δεν ξεχνά ότι «όλα βλάπτουν το ίδιο την Ελλάδα», όπως θα ‘λεγε ο Καβάφης. Απόδειξη ότι θεωρούν το κόμμα σπουδαιότερο απ΄ το συμφέρον των πολιτών είναι ότι δεν μπορούν να ομονοήσουν ούτε στα εθνικά θέματα, με αποτέλεσμα να δείχνουν στους εχθρούς της Ελλάδος, ότι η χώρα μας είναι διαλυμένη κι όποιος θέλει μπορεί να την καταλάβει όποτε θέλει.
Σκεφθείτε ότι οι Κινέζοι έχουν αυτήν την παροιμία: «Ετοιμάσου να κατακτήσεις ένα λαό που ξέχασε την ετυμολογία της γλώσσας του.» Και εμείς εδώ έχουμε την ηγεσία της Εκπαίδευσης, που κατήργησε το μάθημα της ετυμολογίας γιατί δεν μπορεί να διδαχθεί με το μονοτονικό σύστημα. Η ίδια ηγεσία κατήργησε και το μάθημα της ηθικής.
Ο συνηθισμένος άνθρωπος είναι αυτός που τον περιγράφει πολύ σωστά η ελληνική δημώδης παροιμία «βρήκαμε παπά, να θάψουμε και τους ζωντανούς». Για το συνηθισμένο άνθρωπο ό,τι ισχύει κάπου ισχύει παντού. Εδώ ισχύει η σοφή κρητική μαντινάδα: «Ετσά μας καταντήσανε οι βουρλισμένοι χρόνοι/ Οι καπετάνιοι στο κουπί κι οι μούτσοι στο τιμόνι». Έτσι συμβαίνει όταν δεν έχουμε διάκριση τόσον για τους ανθρώπους, όσο και για τα προβλήματα.
Τα προβλήματα χωρίζονται σε δυο κατηγορίες στα προβλήματα που λύνονται με διάφορους τρόπους και στα προβλήματα που δεν λύνονται με τίποτε. Αυτά που δε λύνονται με τίποτε, έχουν την τάση κάθε φορά που οι αρμόδιοι ασχολούνται με αυτά, να γίνονται χειρότερα , όπως π.χ. τα προβλήματα της Εκπαίδευσης, που με κάθε «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση» η Εκπαίδευση γίνεται χειρότερη από πριν . Το ίδιο συμβαίνει με το πρόβλημα της κίνησης των δρόμων. Όσο πιο πολύ φαρδαίνουν οι δρόμοι τόσο πιο μεγάλη γίνεται η κίνηση των αυτοκινήτων. ΄Ένα άλλο άλυτο πρόβλημα είναι οι δικαστικές υποθέσεις. Όσο πιο πολλοί γίνονται οι δικαστές και οι δικηγόροι τόσο αυξαίνει ο αριθμός των δικαστικών υποθέσεων και τόσο περισσότερο καθυστερεί η έκδοση των δικαστικών αποφάσεων και η απονομή της δικαιοσύνης γενικά. Φυσικά χωρίς δικαιοσύνη ούτε δημοκρατία υπάρχει!
Τα άλυτα προβλήματα μοιάζουν με τους επισκέπτες. Όσο πιο πολύ αυξάνουν οι περιποιήσεις τόσο περισσότερο κάθονται. Μια φορά για να διώξει κάποιος έναν επισκέπτη που δεν έλεγε να φύγει, του πήρε την πετσέτα από το μπάνιο. Ο επισκέπτης κατάλαβε και έφυγε. Ο Άντον Τσέχωβ, ο περίφημος Ρώσσος χιουμορίστας διηγηματογράφος, ( τα διηγήματά του είναι το καλύτερο αντίδοτο στη μελαγχολία) , συνιστά τον εξής τρόπο να διώξεις τον ανεπιθύμητο επισκέπτη: Να του ζητήσεις δανεικά.

"Ελευθερία"

9.2.09

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Το εκλεπτυσμένο

"Της ψυχής την ομορφιά πρέπει να φυλάξουμε. Αυτήν θα ξυπνήσει ο Θεός από το γένος των ανθρώπων" Άγιος Εφραίμ ο Σύρος

Για το φυτό το πιο σπουδαίο είναι το πιο εκλεπτυσμένο, το άνθος. Όταν ένα φυτό αρχίζει να ξεραίνεται, αρχίζει από αυτό που βρίσκεται χαμηλά και φυλάει μέχρι
το τέλος αυτό που βρίσκεται πιο ψηλά, στην κορυφή, το πιο εκλεπτυσμένο, το άνθος.
Ο κόσμος φθείρεται και η επιθυμία του πεθαίνει. Όλες οι κοσμικές επιθυμίες δε δίνουν ούτε μια στάλα γαλήνη. Γιατί τις κυνηγάς;
Η Τεχνη πρέπει να ανεβάζει την ψυχή του ανθρώπου. Παραθέτω τα λόγια του ζωγράφου Νικολάϊ Σερόφ από την κινηματογραφική ταινία για τη ζωή του «Χρώματα ζωής» :"Το συναίσθημα δείχνει αξιοπρέπεια. Είναι η ανθρώπινη ύπαρξη. Είναι να ξέρεις ότι η ζωή, η ζωή είναι πολύ μικρή. Πολύ, πολύ μικρή. Ξέρω ότι στην ηλικία μου αυτό είναι συναίσθημα. Και είμαι περήφανος γι΄ αυτό. Όμως εκεί όπου έχετε οδηγήσει τη λέξη αυτή με ενοχλεί απίστευτα. Το κλάμα, ο πόνος, η σκέψη, η αγάπη, η πραγματική αγάπη είναι τα θεμέλια της ανθρωπότητας. Αυτά χτίζουν γέφυρες. Δημιουργούν Ρέμπραντ, Βαν Γκόγκ, Μονέ, Ρενουάρ (...)Ορκίστηκα να μη συμμετάσχω στην ασχήμια αυτού του κόσμου, που πήρε μακριά μου ό,τι πιο όμορφο είχα"

Οι επιθυμίες του κόσμου είναι θλίψη και βάρος πνεύματος. Η λύπη απ΄ τις κοσμικές επιθυμίες φθείρουν τον άνθρωπο και τον οδηγούν στο θάνατο.Το πιο ανώτερο, το πιο εκλεπτυσμένο και το πιο ευτυχισμένο είναι το να αγαπάς τον Κύριο και Θεό σου μ' όλη την καρδιά σου, μ' όλη την ψυχή σου, μ' όλο το νου σου και μ' όλη τη δύναμή σου και τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου. "Συνδεθήτε με τον Κύριον με το σύνδεσμο της πίστεως και της αγάπης και βάλετε τον Κύριον ως την πιο υψηλή αξία της ζωής"
"Η επιστήμη και η κοινωνία πρέπει να στρέψουν την προσοχή τους σε καινούριες, λεπτές κινήσεις, για να μπορέσουμε να δουμε, να σκεφτούμε και να ενεργήσουμε με αρμονικότερους τρόπους (..) Το ιδιαίτερα περίτεχνο παίζει αποφασιστικό ρόλο σ΄ όλες τις όψεις της φύσης και είναι σημαντικό να κοιτάμε κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων, για να δούμε την ίδια τη λεπτότητα (..) Διαλύοντας τα άκαμπτα πρότυπα σκέψης και αντίδρασης , επιτρέπουμε να λειτουργήσει κάτι ταχύτερο και πιο εκλεπτυσμένο. Στην πραγματικότητα, η ίδια η σκέψη μπορεί να είναι μόνο ένα μικρό και σχετικά χονδροειδές μέρος των ικανοτήτων του νου. Όσο περισσότερο χώρο παραχωρούμε στο εκλεπτυσμένο, τόσο αγγίζουμε την καρδιά του σύμπαντος και πίνουμε από τα δημιουργικά του νερά." (F.David Peat, Η φιλοσοφική λίθος, Εκδ.Τραυλός, σε.254-255).
"Η Ρώμη έγινε παντοδύναμη χάρη στη στρατιωτική και πολιτική ιδιοφυϊα της, και έπειτα έμαθε από την Ελλάδα να ζει και πνευματικά. Εμείς γίναμε ισχυροί χάρη στην επιστημονική και βιομηχανική μας ιδιοφυϊα. Αν όμως θέλουμε να δικαιώσουμε αυτή τη δύναμη, να τη χρησιμοποιήσουμε προς διαρκές όφελός μας και να συνεισφέρουμε κάτι αιώνιο στην εξέλιξη του ανθρωπίνου γένους, μόνο ένας τρόπος υπάρχει: να κατανοήσουμε και να μεταδώσουμε ένα σύστημα υψηλών πνευματικών ιδανικών. Μερικά τέτοια συστήματα τα επινοούμε μόνοι μας. Πολλά τα παίρνουμε από το χριστιανισμό. ΚΙ άλλα τόσα- καλλιτεχνικά, φιλοσοφικά και λογοτεχνικά- τα έχουμε παραλάβει από τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό, ανεκτίμητη κληρονομιά Πραγματικό καθήκον του ανθρώπου δεν είναι να επεκτείνει την εξουσία του ούτε να πολλαπλασιάσει τον πλούτο του πέρα από όσο του είναι αναγκαίο, αλλά να εμπλουτίσει και να απολαύσει το μόνο άφθαρτο αγαθό: την ψυχή του." (Gilbert Highet,Η Κλασική Παράδοση, Ελληνικές και Ρωμαϊκές Επιδράσεις στη Λογοτεχνία της Δύσης, Εκδόσεις Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, σελ.720-721).

Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Εναντιομορφία

Ενότητα

--------------------------------------------------------------------------------

Ενότητα υπάρχει στην υπέρβαση των αντιθέτων. Παράδειγμα η ενότητα των αντιθέτων στη μουσική. Στη μουσική (ή στη συμπεριφορά του ανώτερου ανθρώπου) θέση και η αντίθεση ταιριάζουν σε ένα ανώτερο επίπεδο.
Κάθε ερώτηση επιδέχεται μια ερωτηματική απάντηση.

Μπορείς να δεις σε Dvd αριστουργηματική ταινία "Ο θρύλος του Φρουρίου του Σουράμ", που είναι γεμάτη σχήματα εναντιομορφίας. Εναντιομορφία υπάρχει όταν δυο πράγματα που βρίσκονται στην αντίθετη θέση είναι εξίσου όμορφα, όπως είναι όμορφη και ολόκληρη η ενότητά τους.

Την εναντιομορφία την αγνοούν τα πολιτικά κόμματα, που στηρίζονται στην ιδέα της αιώνιας πάλης των τάξεων, ή στο ο θάνατός σου ή ζωή μου.

Είναι δυστύχημα το ότι δεν καλλιεργείται η αγάπη στη μουσική. Η μουσική μας δίνει το παράδειγμα της υπέρβασης των αντιθέτων.

8.2.09

Άπις Λαμποριόσα

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Απόγονοι του Μεγαλέξαντρου;

Απόγονοι του Μεγαλέξαντρου;

Είδα μια κινηματογραφική ταινία, ένα ντοκυμανταίρ του Ερίκ Βαλί "Κυνηγοί αγρίων μελισσών". Οι κυνηγοί αγρίων μελισσών ζουν από το άγριο μέλι της μεγαλύτερης μέλισσας του κόσμου της μέλισσας "άπις λαμποριόσας" ,όπως λέγεται. Όταν οι μέλισσες φεύγουν οι νομάδες αυτοί των Ιμαλαϊων του Νεπάλ γίνονται αλιείς. Κανείς δεν ξέρει ποια είναι η ρίζα τους. Δεν έχουν καμία συγγένεια με τους γύρω λαούς. Δεν ασχολούνται με τη γεωργία, όπως οι γύρω τους και δεν κατέχουν καθόλου δική τους γης. Ζουν νομαδικά και πηγαίνουν όπου πηγαίνουν οι μέλισσες. Είναι ευγενικοί, όμορφοι, φιλοτιμοι, φλόξενοι και δεν ζήτησαν ποτέ από κανέναν τίποτα. Οι οχτώ στις δέκα λέξεις που ακούγονται στην ταινία είναι αρχαίες ελληνικές, όπως "άκων" (ακόντιο)(άκουνα), "κήτος" ( το κοίλο μέρος της βάρκας) , "μαχατόρ", που σημαίνει μάστορας, οδηγός, από το "μέγας" και "τορ", από το ρήμα "τόρω", που σημαίνει ανοίγω δρόμο (τορό), οδηγώ. Από την ίδια λέξη "τορώ" γίνονται και οι λέξεις
διδάκτωρ, μαγαζάτωρ κλπ.Από την ίδια ρίζα "ρω" προέρχεται και οι λέξεις "ρίζα" και "ρήγας". Η φυλή αυτή, που όπως είπαμε είναι ξεκομένη εντελώς από τις φυλές των ιθαγενών γύρως τους και κανείς δεν ξέρει από που προήλθε ονομάζει τον εαυτό της "Ραγκί", απ΄ την ελληνική λέξη "Ρήγας",("Ραγικοί, ραγκί"), που σημαίνει απόγονοι
του βασιλιά. Συγκινητική είναι η θυσία του κόκκορα που κάνουν στα θεμέλια του έργου τους, στη ρίζα του μεγάλου δέντρου,πριν αρχίσει το τρύγημα του άγριο μελιού της μέλισσας " άπις λαμποριόσας", που θυμίζει τη θυσία του κόκκορα, που γινόταν σε μας μέχρι τελευταία στην αρχή κάθε μεγάλου έργου. Κάνει επίσης εντύπωση ότι δεν απέκτησαν δική τους γη και δεν ασχολήθηκαν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Επίσης κάνει εντύπωση η έλλειψη της παραμικρής συγγένειας με τις γύρω φυλές,πράγμα που δείχνει ότι ήρθαν από κάπου μακριά και ποτέ δε ρίζωσαν πουθενά, αλλά έμειναν εκεί να ζουν ως νομάδες, για να μένει πάντοτε μέσα στην ψυχή τους η νοσταλγία της μακρινής πατρίδα και ο πόθος του γυρισμου τους σ΄αυτήν.
Είναι πολύ πιθανόν και η φυλή αυτή των "Ρατζί" να είναι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Και μάλιστα Κρήτες, αφού στην Κρήτη πρέπει να υπήρχε η παράδοση της ασχολίας με το κυνήγι του άγριου μελιού. (Στην Κρήτη ανετράφη ο Δίας, τρεφόμενος με μέλι).
Την υπόθεση αυτή ενισχύει η ιδιαίτερότητά τους,σε σύγκριση με τους άλλους, πράγμα το οποίο τονίζει ο δημιουργός της ταινίας, ο Ερίκ Βαλί, ο οποίος ασχοληθηκε μαζί τους και μελέτησε τον πολιτισμό τους πάνω από 25 χρόνια. Αν και στην ταινία δεν αναφέρει τίποτε σχετικό με την καταγωγή τους - απλώς επισημαίνει ότι είναι διαφορετικοί από τους άλλους και ξεχωρίζουν για την ευγένεια,την ομορφιά, την
καλαισθησία,την υπερηφάνεια (ποτέ δεν ζήτησαν από κανέναν τίποτα, λέει χαρακτηριστικά) , τη φιλοξενία τους και τη φιλοτιμία τους- ο Έλληνας θεατής που ακούει τις ελληνικές λέξεις, που βλέπει το ευγενικό τους φέρσιμο και τη φιλοτιμία τους νιώθει μέσα του τη βεβαιότητα , ότι οι Ρατζοί είναι όπως το λένε οι ίδιοι απόγονοι του μεγάλου Ρήγα, του Μεγαλέξαντρου. Μπορεί οι παππούδες τους να θυμούνταν, ίσως και οι ίδιοι να θυμούνται το όνομά του.
Ο Ερίκ Βαλί λέει πως κίνησε την περιέργειά του η μνεία που γίνεται σ΄ αυτούς σε κείμενα του 1930. Του έγραψα ένα γράμμα (ένα μήνυμα σε κάποια διεύθυνση στο διάδίκτιο, αλλά δεν ξέρω αν το έλαβε, γιατί δεν μου απάντησε ποτέ. Ίσως κάποιος δικός μας μελετητής, να ξέρει γι΄ αυτούς. Μακάρι να γράψει κάτι, να μάθουμε κι εμείς περισσότερα.
Συνιστούμε ολόψυχα στον ευγενικό αναγνώστη να δει την ωραία και ενδιαφέρουσα αυτή κινηματογραφική ταινία, που είναι γεμάτη όμορφους, αξιαγάπητους ανθρώπους, θαυμάσια τοπία και πανέμορφη μουσική.

7.2.09

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Η ηλεκτρονική μου διεύθυνση

Η ηλεκτρονική μου διεύθυνση είναι:m_lagouvardos@hotmail.com
Θα χαρώ να λάβω τα μηνύματα αυτών που θέλουν να επικοινωνήσουν
μαζί μου. Γράφω και δημοσιεύω πάνω από πενήντα χρόνια, από αγάπη,
που σημαίνει ότι ένας απός τους στόχους είναι και η επικοινωνία
με αυτούς που σκέφτονται και νιώθουν περίπου όπως κι εγώ.
Μέσα σε μισό αιώνα γραφής και δημοσίευσης έλαβα μόνο μία
υβριστική επιστολή κι ακόμα δεν καταλαβαίνω γιατί ο άνθρωπος
αυτός μπήκε στον κόπο να τη γράψει.
Γι' αυτόν μόνον δεν αξίζει να κρύβω τη διεύθυνσή μου.
Πολλές φορές θέλησα να γράψω για να ευχαριστήσω τους συντάκτες
κειμένων που μου άρεσαν και γενικά τους δημιουργούς στο χώρο
τών Καλών Τεχνών, αλλά κανείς δεν λέει τη διεύθυνσή του.Φοβούνται
τους ενοχλητικούς;Δεν ξέρω.
Δεν μου αρέσει να φορώ μαύρα γυαλιά για να μη με αναγνωρίζουν , ούτε
να κρύβομαι πίσω από ψευδώνυμα. Μαύρα γυαλιά φορούσαν οι πράκτορες
στη Λατινική Αμερική και οι ηθοποιοί, που ξενυχτούσαν και τους ενοχλούσε
το ως της ημέρας. Δεν είμαι πράκτορας, ούτε ηθοποιός και το ξενύχτι με
πειράζει.
Κάποτε ήθελα να στείλω ένα μήνυμα στο Υπουργείο Εξωτερικών και μου είπαν
στον ΟΤΕ ότι δεν έχει φαξ, εκτός από το γραφείο που επικυρώνει τα αντίγραφα.
Δεν θέλουν οι υπουργοί να τους ενοχλούν με τις αναφορές τους οι πολίτες.
Το δικαίωμα να αναφέρεσαι στις αρχές προστατεύεται από το Σύνταγμα.
Αλλά ο υπουργός είναι σπουδαίο πρόσωπο και ασχολούνται πολλοί μαζί του.
Με ένα απλό άνθρωπο, ποιος ασχολείται;
Κρίμα που το θάρρος και η ελευθερία της σκέψης καταπολεμείται απ΄το σχολείο
ακόμα. Δεν μαθαίνουν τα παιδιά να σκέφτονται. Υπερασπισθείτε τη σκέψη. Η σκέψη
είναι το πιο δυνατό όπλο που έχουμε και κανείς δεν μπορεί να μας το πάρει, αν
δεν το δώσουμε οι ίδιοι. Αυτό που προεχει είναι το δυνατό πνεύμα. Αλλά δυνατό
πνεύμα δίχως ελεύθερη σκέψη δεν υπάρχει.

Κρίμα που όλα αυτά δεν γίνονται αντιληπτά και νομίζει κανείς ότι το να ανήκει
στον κόσμο του, και να ξεχωρίζει από τους άλλους είναι κατάκτηση, ενώ είναι
δουλεία. Είμαστε κοινωνικοί εκ φύσεως. Χρειαζόμαστε τους άλλους. Δεν μπορούμε
να ζήσουμε μόνοι μας. Δεν υπάρχει τίποτε ανώτερο απ΄ το να προσφέρεις υπηρεσία
στους άλλους. Θα ζήσουμε και θα δουλέψουμε για τους άλλους.
Γι' αυτό πρέπει να ξέρουμε τις μεθόδους με τις οποίες μάχονται την ικανότητά μας
να σκεφτόμαστεκαι να μην τους αφήσουμε να το πετύχουν. Αντιθέτως πρέπει να τους
πούμε, ότι είναι άρρωστοι.

6.2.09

Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Πηγαίνοντας προς την Σινώπη

«Πηγαίνοντας προς την Σινώπην»

Δεν νομίζω ότι υπάρχει κανείς σήμερα που ξέρει πού πηγαίνουμε. Μια φορά στην Κίνα των μυθικών χρόνων συνέβη μια παρόμοια κρίση με τη δική μας . Είχαν μαζέψει όλα τα χρήματα οι λίγοι κι ο κόσμος υπέφερε απ΄ την ανεργία και τη φτώχεια. Ο αυτοκράτορας που διοικούσε τη χώρα έμεινε στην ιστορία ως ο πρώτος σοφός της Κίνας, με το όνομα ο Κίτρινος Αυτοκράτορας. Οι Κινέζοι θεωρούν την εποχή του , αρχή του πολιτισμού της Κίνας. Θα αναρωτηθείτε ίσως τι έκανε τόσο σπουδαίο, ώστε να αρχίζει από αυτόν ο πολιτισμός της Κίνας;
Ο Κίτρινος αυτοκράτορας παραιτήθηκε απλώς. Αλλά όχι μόνον αυτό. Έψαξε να βρει και τον πιο άξιο να κυβερνήσει τη χώρα, αυτόν που θα ήταν ο καλύτερος όχι μόνο στις διοικητικές του ικανότητες και στις γνώσεις, αλλά κυρίως στην αρετή. Έπρεπε να είναι ταπεινός και ολιγαρκής, για να είναι το παράδειγμα σε όλους τους πολίτες.
«Μόνο αυτός που θα μπορέσει να μάθει στους πλούσιους να είναι ολιγαρκείς και να αρκούνται σ΄ αυτά που έχουν, θα σώσει τον κόσμο απ΄ την παραφροσύνη». Αυτό πίστευε ο σοφός Κίτρινος Αυτοκράτορας της αρχαίας Κίνας, που σε μια παρόμοια κρίση σαν αυτήν της εποχής μας κάλεσε ένα σοφό να κυβερνήσει την Κίνα, τον ασκητή Χαν Σαν, που ασκήτευε στο Κρύο Βουνό.
Ταξιδεύοντας πλουτίζει κανείς τις γνώσεις του , - όταν μάλιστα κατέχει μεγάλο αξίωμα - και πρέπει, έτσι σοφός που έγινε, να βοηθήσει τη χώρα του. Πρέπει να τον ενδιαφέρει το σπουδαιότερο: η Παιδεία που δεν παρέχει μόνο γνώσεις και διοικητικές ικανότητες, αλλά και ήθος, εσωτερική καλλιέργεια, σεμνότητα , δικαιοσύνη, τιμιότητα, ολιγάρκεια , αρετές γενικά.
Ποιο εκπαιδευτικό σύστημα δίνει τέτοια μόρφωση στον πολίτη, ώστε αντί να κυνηγάει την εξουσία , να τον κυνηγάει η εξουσία; Ποιοι πολιτικοί που κατέχουν δημόσια αξιώματα , αγωνιούν να βρεθούν οι καλύτεροι γιατί πονούν τον τόπο τους περισσότερο κι απ΄ τον εαυτό τους;
Δεν νομίζω ότι υπάρχει κανείς σήμερα που ξέρει πού πηγαίνουμε. Κι όταν λέω κανείς δεν εννοώ τους φτωχούς ανθρώπους, που κανείς δεν νοιάζεται πως σκέφτονται και τι νιώθουν. Εννοώ τους πολιτικούς, ιδίως εκείνους που νιώθουν και φέρονται σαν τον αρχαίο Πέρση βασιλιά Μιθριδάτη που τον περιγράφει ο Καβάφης στο ποίημά του «Εν πορεία προς την Σινώπην». Παραθέτω ολόκληρο το ποίημα από το βιβλίο Κ.Π.Καβάφη, Τα Ποιήματα, έκδοση «Ίκαρος Εκδοτική Εταιρία»:
«Ο Μιθριδάτης, ένδοξος και κραταιός,/μεγάλων πόλεων ο κύριος,/ κάτοχος ισχυρών στρατών και στόλων,/ πηγαίνοντας προς την Σινώπην πέρασε από δρόμον/ εξοχικόν, πολύ απόκεντρον/ όπου ένας μάντις είχε κατοικίαν./ Έστειλεν αξιωματικό του ο Μιθριδάτης/ τον μάντι να ρωτήσει πόσα θ’ αποκτήσει ακόμη/ στο μέλλον αγαθά, πόσες δυνάμεις άλλες./ Έστειλεν αξιωματικό του, και μετά/ προς την Σινώπην την πορεία του ξακολούθησε./Ο μάντις αποσύρθηκε σ΄ένα δωμάτιο μυστικό./ Μετά περίπου μισήν ώρα βγήκε/ περίφροντις, κ’ είπε στον αξιωματικό: «Ικανοποιητικώς δεν μπόρεσα να διευκρινίσω./ Κατάλληλη δεν είν’ η μέρα σήμερα ./ Κάτι σκιώδη πράγματα είδα. Δεν κατάλαβα καλά.- Μα ν’ αρκεσθεί , φρονώ,/ με τόσα που έχει ο βασιλεύς./ Τα περισσότερα εις κινδύνους θα τον φέρουν./ Θυμήσου να τον πεις αυτό, αξιωματικέ:/ με τόσα που έχει, προς Θεού, ν’ αρκείται!/ Η τύχη ξαφνικές έχει μεταβολές./ Να πεις στον βασιλέα Μιθριδάτη: /λίαν σπανίως βρίσκεται ο εταίρος του προγόνου του/ ο ευγενής, που εγκαίρως με την λόγχην γράφει/ στο χώμα επάνω το σωτήριον Φεύγε Μιθριδάτα.»
Θα αναρωτιέσαι, ευγενικέ αναγνώστη : πού πηγαίνουμε με πολιτικούς σαν Πέρσες ηγεμόνες του Καβάφη;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"

Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, "Η Θυσία" του Αντρέϊ Ταρκόφσκι

Η «θυσία» του Αντρέϊ Ταρκόφσκι


Τι θα πρόσφερες στο Θεό, για να μη γίνει ποτέ ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα, που θα αφανίσει τη ζωή από τη γή; Θα μπορούσες να προσφέρεις στο Θεό τις προσκολλήσεις σου στα δικαιώματα σον στην οικογένεια, στην ιδιοκτησία, στη φήμη, στα χρήματα, στις ανέσεις; Αυτή είναι η κεντρική ιδέα της αριστουργηματικής κινηματογραφικής ταινίας του Αντρέι Ταρκόφσκι «Η Θυσία». Μια θυσία που μοιάζει με την αποταγή των μοναχών, που με αντάλλαγμα τη σωτηρία της ψυχής τους προσφέρουν τα πάντα στο Θεό, στον Οποίο άλλωστε ανήκουν. Αυτό σημαίνουν τα λόγια «Τα σα εκ των σων».
Όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του, θα τη χάσει, λέει ο Χριστός. Και όποιος αγαπάει τη γυναίκα του και τα παιδιά του και την ιδιοκτησία του περισσότερο από Αυτόν δεν είναι άξιος να λέγεται μαθητής Του. «Πήγαινε πούλησε τα κτήματα σον και ακολούθησε με» είπε στο νέο, που ήθελε να γίνει μαθητής του. Και στη Μάρθα την αδελφή του φίλου του Λάζαρου είπε «Μάρθα, Μάρθα, μεριμνάς και τυρβάζει περί πολλά», δηλαδή ασχολείσαι με ένα σωρό δευτερεύοντα πράγματα, ενώ ένα πράγμα, το πιο σημαντικό από όλα σου διαφεύγει: η ψυχή σου. «Τι θα δώσει ο άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής του;»
Ο ήρωας της ταινίας, ο Αλεξάντερ, ένας δημοσιογράφος, προσεύχεται στο Θεό να αποτρέψει την πυρηνική καταστροφή και τον προσφέρει ως θυσία ό,τι πολυτιμότερο έχει στη ζωή του. Σαν τον μοναχό παραιτείται από όλα του τα δικαιώματα, από το δικαίωμα να έχει οικογένεια, γυναίκα, παιδιά και από το δικαίωμα να έχει ιδιοκτησία.
Σαν τον μοναχό, που είναι ο μόνος άνθρωπος που κληρονομείται εν ζωή. Ο μοναχός χάνει τη ζωή του για χάρη του Χριστού και του Ευαγγελίου πιστεύοντας στα λόγια του Χριστού, πως αυτός που θέλει να σώσει τη ζωή του πρέπει να τη χάσει. Ο ήρωας της ταινίας βάζει φωτιά στο σπίτι του, ένα αρχοντικό σπίτι στην εξοχή, που όπως φαίνεται χρειάστηκε τους κόπους ολόκληρης ζωής για να το αποκτήσει και εγκαταλείπει την οικογένειά του τηρώντας την εντολή του Χριστού, ως τη μοναδική οδό σωτηρίας μπροστά στην απειλή μιας ολοκληρωτικής καταστροφής.
Ο Ταρκόφσκι είναι Ρώσος ορθόδοξος χριστιανός. Στην ταινία του «Η Θυσία» διαπραγματεύεται ένα θέμα, που είναι η πεμπτουσία της ορθόδοξης πίστης: την προσφορά αυτών που αγαπάει στο Θεό είτε ως ευχαριστία, είτε ως θυσία για να είναι η αγάπη του έμπρακτη και η ικεσία του αληθινή. Η Εκκλησία έχει το αποκλειστικό προνόμιο της θείας Ευχαριστίας και της ευχαριστιακής ζωής. Μετέχοντας στην Εκκλησία αναγνωρίζαμε ότι ο κόσμος είναι δημιουργία του Θεού και ότι εμείς δεν είμαστε ιδιοκτήτες, αλλά διαχειριστές της πρόθυμοι κάθε στιγμή να προσφέρουμε τα πάντα σ' Αυτόν που του ανήκουν τα πάντα.
Η πράξη αυτή τον ήρωα του Ταρκόφσκι φαίνεται σαν ένας παραλογισμός, σ' αυτόν που κρίνει επιπόλαια . Τον παραλογισμό αυτόν θέλει να υποδηλώσει η εικόνα στην αρχή της ταινίας, όπου ο ήρωας μαζί με τον ανήλικο γιο του, που έχει προσωρινά χάσει τη μιλιά του, φυτεύουν ένα ξεραμένο δέντρο, με την ελπίδα ότι ποτίζοντάς το, ύστερα από μακρά επιμονή, το ξεραμένο δέντρο θα ανθίσει. «Εν αρχή είναι ο λόγος» Με τα λόγια αυτά του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου αρχίζει η ταινία και με αυτά τα λόγια που τα ψιθυρίζει ο γιος του ήρωα, όταν ξαναβρίσκει τη λαλιά του, τελειώνει. «Εν αρχή ην ο λόγος. Γιατί ήταν έτσι μπαμπά;» ρωτάει τον πατέρα που λείπει.
Είναι παραλογισμός να χάνεις τη ζωή σου, για να τη σώσεις; Η εμπειρία της τέλειας αγάπης διδάσκει πως όταν θυσιάζεις στο Θεό για χάρη των συνανθρώπων σου, ανακαλύπτεις, ότι δεν χάνεις, αλλά κερδίζεις. Όταν αντίθετα δεν θυσιάζεις, το μόνο που κερδίζεις σίγουρα είναι η πίκρα της αποξένωσης. Πόσοι από αγάπη στην περιουσία τους αποξενώθηκαν ακόμα κι από τους οικείους τους;
Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδος
(Από το βιβλίο «Ο Θεός του θερισμού», έκδοση του συγγραφέα, Διακίνηση Βιβλιοπωλεία «Παιδεία», Λάρισα,τηλ,2410.239038,284304).

4.2.09

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Πότε φοβούνται οι κυβερνήτες;

«Οι κυβερνήται σου φόβω φοβηθήσονται»
Ιεζεκιήλ .27.28

Τι νιώθουν άραγε οι κυβερνήτες για τους λαούς; Η Αγία Γραφή λέει πως οι άρχοντες καταδυναστεύουν τους λαούς. Οπωσδήποτε δε νιώθουν αγάπη. Μάλλον νιώθουν φόβο παρά αγάπη. Όταν οι κυβερνήτες αγαπούν τον πολίτη οι πολίτες είναι ευτυχείς. Όταν οι κυβερνήτες φοβούνται τον πολίτη, οι πολίτες δυστυχούν. Τι φοβούνται οι κυβερνήτες; Οι κυβερνήτες φοβούνται τον ίδιο τον εαυτό τους περισσότερο κι απ΄ τους πολίτες, να μη χάσουν την εξουσία. Φοβούνται γιατί καταλαμβάνουν την εξουσία με διάφορες μεθόδους και τεχνικές, ενώ ο αληθινός κυβερνήτης δεν επιδιώκει την εξουσία, αλλά την αποφεύγει για να βρεθεί ο πιο άξιος.
Ο τρόπος που κατακτούν τα πολιτικά κόμματα και οι πολιτικοί την εξουσία είναι τρόπος που γεμίζει την ψυχή με ενοχή. Η ψυχή είναι σαν την κόρη του ματιού. Το παραμικρό ξένο σώμα. την ενοχλεί. Έτσι και η ενοχή κάνει την ψυχή να υποφέρει και να φοβάται, αντί να αγαπάει. Με τις ενοχές έρχεται ο φόβος και η δειλία. Φόβος ακόμα και εκεί που δεν υπάρχει φόβος.
Υπάρχουν σήμερα κυβερνήτες που βάζουν τη χώρα τους πάνω και απ΄ τη ζωή τους και τη ζωή των παιδιών τους, σαν τους κυβερνήτες άλλων εποχών; Αν το ισχυριστεί κανείς θα τον γελάσουν. Οι κυβερνήτες άλλων εποχών ήταν υπεύθυνοι με τη ζωή τουςκαι τη ζωή των παιδιών τους. Δεν ήταν ανεύθυνοι όπως είναι οι ανώτατοι άρχοντες σήμερα που λογοδοτούν μόνο στην ..Ιστορία. Ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Κωνσταντίνος Παλαιολόγος αρνήθηκε να υπογράψει την παράδοση της Πόλης στους Τούρκους με τίμημα τη ζωή του και τη ζωή των παιδιών του! Οι Τούρκοι κρατούν την Πόλη ως κατακτητές , με τη δύναμη των όπλων.
Δεν φοβούνταν οι κυβερνήτες αυτοί; Οι τριακόσιοι του Λεωνίδα δεν φοβούνταν μπροστά στα περσικά στίφη του Δαρείου; Η αγάπη διώχνει το φόβο. Αγαπούσαν την πατρίδα τους πιο πολύ απ΄ τη ζωή τους. Αν για τους σημερινούς κυβερνήτες αυτό που προέχει δεν είναι η ευτυχία των πολιτών, σημαίνει ότι δεν τους αγαπούν περισσότερο απ΄ τον εαυτό τους, και δεν είναι καθαροί από ενοχές, γιατί δεν νοιάζονται να βρεθούν οι πιο άξιοι να κυβερνήσουν.
Τους πολέμους δεν τους αρχίζουν ούτε τους τελειώνουν οι λαοί. Τους πολέμους τους αρχίζουν και τους τελειώνουν οι κυβερνήσεις. Ωστόσο καμιά κυβέρνηση στον κόσμο δεν θα άρχιζε ποτέ φανερά έναν πόλεμο, αν φοβόταν τον ίδιο το λαό της, αν δεν του είχε εμπιστοσύνη ότι δεν θα στρεφόταν κάποτε εναντίον της. Μια τέτοια κυβέρνηση φοβάται όχι μόνο το ενδεχόμενο της ήττας , αλλά και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση π.χ. όταν δεν έχει την ομόθυμη υποστήριξη του λαού, ούτε έχει με το μέρος της την διεθνή κοινή γνώμη.
Οι φιλοπόλεμες κυβερνήσεις αυτού του είδους δεν θα κηρύξουν ποτέ τον πόλεμο εναντίον μιας άλλης χώρας, γιατί φοβούνται ακόμα και εκεί όπου δεν υπάρχει φόβος. Οι κυβερνήσεις αυτού του είδους είναι κρυπτοπόλεμες. Κρύβουν τις πολεμικές τους ενέργειες κάτω απ΄ τον μανδύα των προκλήσεων. Επιδιώκουν να εμφανιστούν ότι επιθυμούν την ειρήνη και οι πολεμικές τους ενέργειες δεν γίνονται με τη δική τους πολιτική βούληση, αλλά είναι προκλήσεις φιλοπόλεμων στοιχείων. Κι αυτό γιατί δεν έχουν την ανδρεία, που δίνει η εμπιστοσύνη, η ενότητα και η αγάπη του λαού.
Μη φοβάστε, λέει ο Χριστός αυτούς που μπορούν να σκοτώσουν το σώμα και δεν μπορούν να κάνουν τίποτε την ψυχή. Να φοβάστε αυτούς που μπορούν να σκοτώσουν την ψυχή.

3.2.09

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Ο δρόμος της φωτιάς

Ο δρόμος της φωτιάς

«Έχουν αντιληφθεί οι Ελληνικές Κυβερνήσεις και οι Έλληνες
ότι οι Τούρκοι κάνουν πόλεμο και δεν προκαλούν απλώς την
Ελλάδα;»


Στο βιβλίο «Ο δρόμος του Σαμουράϊ» του Μιγιαμότο Μουσάσι (1584-1645), στο κεφάλαιο «Ο δρόμος της φωτιάς» ο συγγραφέας περιγράφει την τεχνική του μάχεσθαι. Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό νομίζει κανείς ότι ο συγγραφέας περιγράφει λεπτομερώς την πολεμική τακτική που εφαρμόζει η Τουρκία εναντίον της Ελλάδος τα τελευταία χρόνια.
Ο Σαμουράϊ εξηγώντας την στρατηγική του, δίνει τις παρακάτω οδηγίες ως προς την τεχνική του μάχεσθαι: «Να εξωθείτε τον εχθρό, εκεί όπου μπορεί να στραβοπατήσει. Να του προκαλείτε την αίσθηση, ότι κινδυνεύει, με το να τον ταλαιπωρείτε και να τον ξαφνιάζετε. Επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι να διατηρείτε συνεχώς το πνεύμα του εχθρού αναποφάσιστο. Η πρωτοβουλία θα ανήκει έτσι πάντοτε σε σας.»
« Να δημιουργείτε τρόμο με το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού. Να δημιουργείτε σύγχυση. Πρέπει να κάνετε τον εχθρό, να χάσει την αποφασιστικότητά του. Προσποιηθείτε και κάνετε να νομίζει ο εχθρός, ότι θα εμπλακείτε στενά μαζί του, μόνο και μόνο για να του προκαλείτε σύγχυση. Αυτή είναι η ουσία της τέχνης του μάχεσθαι».
Αυτή είναι η ουσία της τέχνης του μάχεσθαι. Εννοείται ότι όταν μια χώρα δέχεται αυτόν τον πόλεμο από μια άλλη, εκτός του ότι πρέπει να αντιμετωπίζει τις πολεμικές ενέργειες του εχθρού, σαν πολεμικές ενέργειες, με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, ταυτοχρόνως πρέπει να είναι έτοιμη είτε ως προς την υλική προπαρασκευή είτε ως προς το ηθικό των ανθρώπων. Αντί του εφησυχασμού και της παράδοσης στον ψευδοευδαιμονισμό, να τονίζεται η αγάπη για την ελευθερία και ο σεβασμός των ηθικών αξιών, γιατί η αληθινή δύναμη είναι πνευματική.
Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να μετριάζεται ο τόνος των οποιωνδήποτε αντιπαραθέσεων. Να δίδεται έμφαση στην ενότητα, στα στοιχεία που μας ενώνουν. Ο καθένας ας υπερασπίζεται, στο δικό του χώρο τις ανώτερες αξίες, αυτές για τις οποίες αξίζει κανείς να ζει ή και να πεθάνει. Η αγάπη για την υλική δύναμη, την απογυμνωμένη από τις αξίες της ζωής, έφερε την αταξία και το χάος.
Ύστερα από όλα αυτά, έχοντας υπόψη τη στάση της Τουρκίας έναντι της Ελλάδος, γεννάται το ερώτημα, έχουν αντιληφθεί οι Ελληνικές Κυβερνήσεις και οι Έλληνες ότι οι Τούρκοι κάνουν πόλεμο και δεν προκαλούν απλώς την Ελλάδα;
Δεν ωφελεί να μη λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Πρέπει να πάψουμε να τρεφόμαστε με αυταπάτες θεωρώντας τον πόλεμο των Τούρκων προκλήσεις. Η τακτική αυτή ευνοεί τον εχθρό. Οι Τούρκοι είναι επιτήδειοι στο να εμφανίζονται ουδέτεροι.
(«Η ζωή είναι πνευματική», Εκδόσεις των φίλων, Αθήνα 1998)

Μόσχος Λαγκουβάρδος,Γράμμα σε Έλληνα πολιτικό

Σας στέλνω το μικρό αυτό δοκίμιο, το "δρόμο της φωτιάς",
με την πίστη ότι θα βοηθήσετε να γίνει κοινή συνείδηση ότι
η Ελλάδα δεν πρέπει να τρέφεται με αυταπάτες
και ότι είναι άμεση ανάγκη, επειδή στην πραγματικότητα β ρισκόμαστε
σε πόλεμο, να καλλιεργήσουμε την ενότητα.
Η ζωή είναι πνευματική και η δύναμη επίσης.
Βοηθείστε τους Έλληνες να συνειδητοποιήσουν την κατάστασή τους.

Αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα χωρίς σημείο αναφοράς
την πίστη στο Χριστό. Ο Χριστός είναι ο Λόγος του Θεού.

Χωρίς το Λόγο είμαστε όλοι καραγκιόζηδες.
Με τη σημερινή πολιτική ο Καραγκιόζης έχασε
τη δουλειά του.
Ο κόσμος γελάει με τις δηλώσεις των πολιτικών.
Όλοι τους χωρίς εξαίρεση φανερά ή κρυφά έχουν ένα καϋμό,
την εξουσία, πως θα την κατακτήσουν και πως θα τη διατηρήσουν.
Οι πολίτες είναι απελπισμένοι. Σε κανένα δεν δίνει χαρά
η προοπτική "να αλλάξει αρρώστια".

Οι πολίτες ευτυχούν όταν οι άρχοντες αγαπούν τον πολίτη.
Κανένας δεν αγαπάει τον πολίτη.
Αυτή είναι η δυστυχία.

Μετά τιμής
Μόσχος Λαγκουβάρδος

2.2.09

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Δυο διαφορετικές ιστορίες για την κραυγή

“Αν ο άνθρωπος μέμφεται τον εαυτό του
είναι δυνατός παντού»
Αββάς Ποιμήν (Αιγύπτιος μοναχός)

Αυτές είναι δυο διαφορετικές ιστορίες για την κραυγή, μία απ΄ τον Ιταλικό κινηματογράφο και μία απ΄ το Ευαγγέλιο. Η ταινία «Η κραυγή» του Αντονιόνι έχει θέμα την ιστορία ενός ανθρώπου που οδηγείται στην απελπισία και στην απόγνωση, όταν η γυναίκα που αγαπάει τον εγκαταλείπει.
Η αξιόλογη αυτή ταινία του διάσημου σκηνοθέτη είναι ένα κλασικό παράδειγμα του ανθρώπου, που πληγώθηκε η υπερηφάνειά του και ο ανδρισμός του, και δεν μπορεί να δει τίποτε άλλο πέραν απ τον πληγωμένο του εγωισμό. Τυφλός απ΄ το πάθος του δεν γνωρίζει τον εαυτό του, και γι΄ αυτό δεν μετανοεί για τα λάθη του, ούτε έχει τη δύναμη να αναθεωρήσει τη ζωή του και να αρχίσει μια καινούρια ζωή.
Η μετάνοια σε κάνει ήρεμο και ταπεινό. Σου δίνει όχι μόνο τη δύναμη να δεις καθαρά τα πράγματα αλλά και τη διάθεση να αρχίσεις μια νέα ζωή. Έτσι κάθε φορά που μετανοούμε αρχίζουμε απ΄ την αρχή. Αντίθετα η απουσία της μετάνοιας οδηγεί τον άνθρωπο στο θάνατο. Ο Χριστός διδάσκει: «Εάν μη μετανοήσετε, πάντες ωσαύτως απολείσθε» ( Λουκ. 13,3.5.)
Ο Άλντο, ο ήρωας της ταινίας, τον οποίο υποδύεται ο Στηβ Κόχραν, συζεί με την Ίρμα, τη γυναίκα ενός μετανάστη στην Αυστραλία. Όταν η Ιρμα μαθαίνει το θάνατο του συζύγου της εγκαταλείπει τον Άλντο, με τον οποίο συζεί εφτά χρόνια και ακολουθεί κάποιον άλλον.
Ο Αντονιόνι ονομάζει την ταινία του αυτή «Κραυγή», γιατί περιγράφει το δράμα ενός ανθρώπου , που μέσα στον πόνο του βουβαίνεται και η συμπεριφορά του μοιάζει με κραυγή απελπισίας.
Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο ο Ευαγγελιστής περιγράφει με λεπτομέρειες το περιστατικό μιας γυναίκας από τη Χαναάν, που κραυγάζει στο Χριστό να θεραπεύσει την κόρη της: «Κύριε βοήθησέ με, η κόρη μου βασανίζεται από δαιμόνιο». Ο Ιησούς είπε: «Έχω αποσταλεί μόνο για τους πλανεμένους Ισραηλίτες» . Η γυναίκα όμως ήρθε και τον προσκύνησε λέγοντας: «Κύριε, βοήθησέ με». Αυτός της αποκρίθηκε: «Δεν είναι σωστό να πάρει κανείς το ψωμί των παιδιών και να το πετάξει στα σκυλιά». «Ναι, Κύριε, αλλά και τα σκυλιά τρώνε από τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι των κυρίων τους». Τότε ο Ιησούς της απάντησε: « Μεγάλη είναι η πίστη σου , γυναίκα! Ας γίνει όπως το θέλεις. Και από κείνη την ώρα γιατρεύτηκε η θυγατέρα της».
Το παράδειγμά της γυναίκας από τη Χαναάν γίνεται ένα μάθημα για όλους τους ανθρώπους. Η πίστη της δίνει την ελπίδα, ότι η κόρη της θα θεραπευτεί. Με αυτήν την ελπίδα ο εγωισμός και η υπερηφάνεια δεν έχουν θέση στην καρδιά της.
Ο ήρωας της ταινίας του Αντονιόνι δεν πιστεύει και δεν ελπίζει σε τίποτα πέρα απ΄ το εγώ του. Η αιτία του δράματος που ζει φαίνεται να είναι η εγκατάλειψή του απ΄ τη γυναίκα που αγαπάει, αλλά αυτό δεν είναι παρά μόνο η αφορμή. Ο εχθρός του Άλντο είναι η υπερηφάνειά του και ο εγωισμός του, είναι ο ίδιος ο εαυτός του . Αν ο Άλντο αναγνώριζε το λάθος του, θα είχε τη δύναμη να αναθεωρήσει τη ζωή του και να αρχίσει μια καινούρια ζωή, αντί να αφήσει την απελπισία του ,να τον καταστρέψει.
Ο Άλντο αντίθετα με την Χαναναία δεν γνωρίζει τι είναι αυτό που προέχει, και που μπροστά σ΄ αυτό ο εγωισμός και η υπερηφάνεια δεν έχουν αξία. Ο Άλντο μάχεται για τον πληγωμένο εγωισμό του και οδηγείται στην απόγνωση γιατί δεν μπορεί να ικανοποιήσει τα δυο αυτά μεγάλα πάθη του. Η Χαναναία νικάει τον εγωισμό της και την υπερηφάνειά της με την πίστη . Η ταπεινή θέση στην οποία βρίσκεται δεν μπορεί να τη χωρίσει απ΄ την αγάπη του Θεού. «Τι θα μας χωρίσει από την αγάπη του Θεού ;» Εντούτοις υπάρχουν πάμπολλες περιπτώσεις στις οποίες οι κραυγές των ανθρώπων προς το Θεό μένουν χωρίς απάντηση.
Η κραυγή της Χαναναίας είναι κραυγή ελπίδας, αντίθετα με την κραυγή του ήρωα της ταινίας του Αντονιόνι, που είναι κραυγή απελπισίας. Το Ευαγγέλιο μας δίνει ένα παράδειγμα, ότι αυτό που προέχει δεν είναι ο εγωισμός και η υπερηφάνεια, που μας χωρίζει από τους άλλους κι από το Θεό, αλλά η πίστη. Τίποτα δεν μπορεί να μας χωρίσει απ΄ την αγάπη του Θεού, αν πιστεύουμε σ΄ Αυτόν.