Η έννοια του αυθεντικού

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Ο άνθρωπος αρρωσταίνει όταν υφίσταται έννοιες που του επιβάλλονται χωρίς να τις αποδέχεται

Κάθε ζωή έχει ένα νόημα.Ο άνθρωπος κανονικά οφείλει να ανακαλύψει ελεύθερα εκείνο που είναι, να δώσει στον εαυτό του το δικό του νόημα.

Ο Γιουγκ απέδειξε ότι οι αρρώστιες προέρχονται από έννοιες επιβαλλόμενες, τις οποίες ο άνθρωπος υφίσταται χωρίς να τις αποδέχεται.Ο Γιούνγκ διακηρύσσει, σαν μια βεβαιότητα, ότι κάθε ζωή έχει ένα νόημα και ότι έργο κάθε γιατρού είναι να οδηγήσει τον πάσχοντα σ΄ αυτήν την ανακάλυψη και ότι αυτή συνεπάγεται μια σαφή θρησκευτική συνειδητοποίηση.

“Εκείνος που περνά από εκεί μπορεί να πει ήσυχα: Ήταν μια χάρις του Θεού.”Εκείνος που το δοκίμασε, κατέχει ένα θησασυρό ανεκτίμητο και μια πηγή που χορηγεί ένα νόημα στη ζωή.”Το μέλλον εξαρτάται από το πνευματικό μεταϋποκειμενικό περιεχόμενο της ανθρώπινης ψυχής. Μετά τίνος και δια τίνος ο άνθρωπος θα ζήσει τη μοίρα του.”(Π.Ευδοκίμωφ, Η πάλη με το Θεό, σελ.49).

“Έγινα εγώ μικρότερος” ,μου είπε ο κύριος Γ. που καθόταν δίπλα μου στο καφενείο. Εννοούσε ότι έγινε μικρότερος με το συγγενή του, με τον οποίο είχαν διακόψει τις σχέσεις τους, εξαιτίας κάποιας περιουσιακής διαφοράς.

Χάρηκα για την απόφαση του φίλου μου να ταπεινώσει τον εγωισμό του, για χάρη της καλής σχέσης με το συγγενή του. Νίκησες, του είπα. Στις σχέσεις των ανθρώπων δεν έχει σημασία ποιος έχει δίκιο, αλλά ποιος αγαπάει.

Έρχεται κάποια στιγμή στον καθένα από εμάς, που νιώθει την ανάγκη να αναθεωρήσει την νοοτροπία που επικρατεί στον κόσμο. Δεν τον ικανοποιεί πια. Βλέπει καθαρά ότι δεν είναι το κριτήριο της αξίας της ζωής του εκεί όπου το τοποθετεί ο κόσμος. Δεν θέλει πια να πιστεύει σε μύθους. Θέλει να βρει την αλήθεια.

Το Ευαγγέλιο του Λουκά που διαβάζεται στην εκκλησία την Δευτέρα της Τυροφάγου γράφει:

Εγένετο δε και φιλονεικία εν αυτοίς, το τις αυτών δοκεί είναι μείζων. Ο δε είπεν αυτοίς. Οι βασιλείς των εθνών κυριεύουσιν αυτών, και οι εξουσιάζοντες αυτών ευεργέται καλούνται. Υμείς δε ουχ ούτως, αλλ΄ ο μείζων εν υμίν γινέσθω ως ο νεώτερος, και ο ηγούμενος ως ο διακονών (…)Εγώ δε ειμί εν μέσω υμών ως ο διακονών.

(Έγινε μεταξύ τους φιλονεικία για το ποιος απ΄ αυτούς είναι ανώτερος. Ο Ιησούς τους είπε, οι βασιλείς των εθνών καταδυναστεύουν τους λαούς κι οι δυνάστες τιτλοφορούνται ευεργέτες. Εσείς όμως δεν πρέπει να κάνετε το ίδιο, αλλά ο ανώτερος ανάμεσά σας πρέπει να γίνει σαν τον κατώτερο κι o αρχηγός σαν τον υπηρέτη (…)Εγώ είμαι σαν τον υπηρέτη ανάμεσά σας.)

Ο ευαγγελιστής Ιωάννης στην τρίτη καθολική επιστολή του την οποία απευθύνει στον πρεσβύτερο Γάϊο γράφει μεταξύ άλλων: Συ εν αληθεία περιπατείς. Μειζοτέραν τούτων ουκ έχω χαράν, ίνα ακούω τα εμά τέκνα εν αληθεία περιπατούντα…. Αγαπητέ μη μιμού το κακόν, αλλά το αγαθόν. Ο αγαθοποιών εκ του Θεού εστιν. Ο κακοποιών, ουχ εώρακεν τον Θεόν….Ειρήνη σοι..

(Πολύ χάρηκα από τις πληροφορίες περαστικών αδελφών, πως μένεις πιστός στην αλήθεια και ζεις σύμφωνα με αυτήν. Καμιά άλλη δεν έχω μεγαλύτερη χαρά παρά να μαθαίνω πως τα παιδιά μου ζουν σύμφωνα με την αλήθεια…Αγαπητέ μην παίρνεις ως πρότυπο το κακό αλλά το καλό. Όποιος κάνει το καλό είναι παιδί του Θεού. Όποιος κάνει το κακό δεν έχει δει το Θεό. ..Η ειρήνη του Θεού να σε συντροφεύει)

Στις ανθρώπινες σχέσεις εκείνο που προέχει είναι η αυθεντικότητα, ο άνθρωπος να είναι άνθρωπος. Όλα τα άλλα μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα, π.χ. αν είναι βασιλεύς ή στρατιώτης ή πλούσιος ή πένης ή δίκαιος ή αμαρτωλός.

Ο υπαρξιστής φιλόσοφος Χάϊντεγκεν στηρίζει την αυθεντικότητα στο ότι ο άνθρωπος είναι μοναδικός στο θάνατό του. “Είμαι ανθρώπινο ον κατά την αυθεντικότητά μου σημαίνει ότι είμαι ένα ον προς θάνατον.”Εννοεί ότι κανείς δεν μπορεί να πεθάνει το θάνατο ενός άλλου.

Ο Τσέχος ποιητής Ρίλκε στο βιβλίο του των Ωρών κάνει αυτή την προσευχή: Θεέ μου, το θάνατό του δώσε στον καθένα” εννοώντας να δώσει ο Θεός να συνειδητοποιήσει ο κάθε άνθρωπος την αυθεντικότητά του, ότι είναι μοναδικός μπροστά στο θάνατό του.

Ο Γιάσπερς, ένας από τους εξέχοντες υπαρξιστές φιλοσόφους, διαπραγματεύεται επίσης την αυθεντικότητα σε σχέση με την αληθινή φύση της ανθρώπινης ύπαρξης: Ο Γιάσπερς διέκρινε στο ανθρώπινο ον το πεπερασμένο κομμάτι του, αυτό που μπορεί να αναλυθεί και να γνωσθεί και το αιώνιο στοιχείο του, την αυθεντική πλευρά του, που δεν μπορεί να ορισθεί εννοιολογικά, αλλά μπορεί μόνο να βιωθεί.

Κατά τον Γιάσπερς ο άνθρωπος ή συμβιβάζεται με την πεπερασμένη φύση του και η ύπαρξή του δεν είναι αυθεντική ή αντιπαρατίθεται στις οριακές καταστάσεις του κι η ύπαρξή του γίνεται αυθεντική και τότε βιώνει τον αληθινό εαυτό του. (Θ.Πελεγρίνη, Λεξικό Φιλοσοφίας, Ελληνικά Γράμματα).

Για μας τους χριστιανούς , ο άνθρωπος είναι αυθεντικός επειδή είναι άνθρωπος προς θάνατον και ανάστασιν. Οι χριστιανοί προσδοκώντας την ανάσταση των νεκρών και την ζωή του μέλλοντος αιώνος τηρούν τις εντολές του Χριστού, τις οποίες έχουν εγχαραγμένες στην ψυχή τους. “Αν με αγαπάτε τις εντολές μου τηρήσατε.”