23.5.09

Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Ένας φτωχός επίσκοπος

Είχα ακούσει για τον Αντώνιο, τον μητροπολίτη Σιατίστης, ότι είναι απλός, ότι ζει φτωχικά και αξίζει να τον ιδείς και να πάρεις την ευλογία του. Πήγαμε με ένα φίλο μου δάσκαλο, παρά τις άσχημες καιρικές συνθήκες : Ήταν χειμώνας καιρός και σε όλη τη διαδρομή από τη Λάρισα μέχρι τη Σιάτιστα χιόνιζε. Μας δέχθηκε πολύ απλά, σε ένα χώρο χωρίς θέρμανση και μας έκανε καλό, που είχαμε μπροστά μας έναν άνθρωπο, σαν αυτόν .
Είχαμε ανάγκη από την παρουσία του, γιατί νιώθαμε μια γλυκιά ανάπαυση στην ψυχή μας, έτσι ψυχικά ταλαιπωρημένοι που είμαστε κι οι δυο, ο φίλος μου από τον πρόσφατο θάνατο του γιου του κι εγώ από το χωρισμό μου. Φεύγοντας μας ξεπροβόδισε μέχρι την εξώπορτα, ενώ έξω έπεφτε πυκνό χιόνι, ασκεπής, δίχως παλτό, με το φτωχό του ράσο μόνο. Δεν είμαστε γνωστοί του. Ήταν η πρώτη φορά που πήγαμε. Έκλεισε την σιδερένια πόρτα πίσω μας κι αφού έμεινε λίγο να μας κοιτάζει, γύρισε στην ερημική του κατοικία.
Μας έκανε βαθιά εντύπωση γιατί δεν είχαμε ξαναδεί έναν τέτοιο άνθρωπο, που δεν τον άγγιξαν καθόλου τα εξωτερικά μεγαλεία της υψηλής θέσης του. Μήπως ήταν ένας επίσκοπος που εκλέχτηκε από τους μοναχούς των μοναστηριών, όπως εκλέγονταν παλιά οι επίσκοποι και όχι από τους αρχιμανδρίτες των πόλεων; Θύμιζε περισσότερο μοναχό παρά επίσκοπο. Ήταν φτωχός, ακτήμων και επισκεπτόταν τους γέρους και τους εγκαταλειμμένους που τους φρόντιζε ο ίδιος μεταβαίνοντας στα σπίτια τους πεζή. Ο χαρακτήρας του και η ζωή του δεν σκανδάλισε κανέναν. Αυτό ζήτησε απ΄ το Θεό στις προσευχές του, αυτό του χάρισε ο Θεός: ταπείνωση, καθαρή συνείδηση και ψυχική γαλήνη. Ο επίσκοπος Αντώνιος μετέστη εις Κύριον και προσετέθη στους πατέρες του πριν από μερικά χρόνια.
Με δυσκόλεψε πολύ να καταλάβω γιατί τα πνευματικά αγαθά είναι ανώτερα απ΄ τα υλικά, αν και θεωρητικά υποστήριζα ότι αυτό που προέχει είναι το πνεύμα. Κάποιος γνωστός μου γιατρός, σε σχετική συζήτηση, μου είπε κάποτε: «Μόσχο, τίποτε δεν είναι τόσο πειστικό από τη νοστιμιά της μπριτζόλας», εννοώντας ότι τα υλικά αγαθά προέχουν και όχι τα πνευματικά. Τα πνευματικά αγαθά είναι για τους αργόσχολους, γι΄ αυτούς που έχουν λύσει το οικονομικό τους πρόβλημα.
Έτσι διδάχτηκε στο πανεπιστήμιο ο γιατρός, όπως όλοι μας. Τώρα έτσι διδάσκονται και στο λύκειο και στο γυμνάσιο. Αλλά δεν είναι αυτή η αλήθεια. Το ήξερα από μαθητής του γυμνασίου. Από τότε με βασάνισε η ρωγμή που ένιωσα μέσα μου , με τη διαστρέβλωση της έννοιας του πνεύματος και της πνευματικής ζωής, που προσπαθούσαν να μου επιβάλλουν οι καθηγητές μου. « Πρέπει να λύσεις τα προβλήματα της ζωής και μετά να ασχοληθείς με τα πνευματικά.». Αυτό ήταν το συμπέρασμα της διδασκαλίας στο γυμνάσιο.
Αυτά είχαν διδαχθεί στο πανεπιστήμιο απ΄ τους καθηγητές τους που σπούδασαν στην Ευρώπη κι αυτά μετέφεραν και σε μας τους φτωχούς μαθητές , που με άλλες αρχές μας είχε αναθρέψει η οικογένεια και μας είχε διδάξει το σχολείο και η Εκκλησία. Για τους ευρωπαίζοντες καθηγητές μας το πνεύμα είναι κάτι μεταξύ τυρός και αχλαδίου. Ουδέποτε κατενόησαν τι σημαίνουν τα λόγια του Ιησού «εγώ ειμί η αλήθεια, η οδός και η ζωή».
Με αυτό το νόημα η Ορθοδοξία είναι εμπειρική: η διδασκαλία μεταδίδεται με εμπειρίες και βιώματα και η πίστη στηρίζεται στο ιστορικό πρόσωπο του Ιησού και όχι σε θεωρίες και σε κανόνες. Από τα αρχαία χρόνια η διδασκαλία στην Ελλάδα δεν γινόταν με θεωρίες, αλλά με το ζωντανό παράδειγμα. Πρέπει να δεις έναν αληθινά πνευματικό άνθρωπο για να ξέρεις τι είναι πνεύμα και τι είναι πνευματική ζωή. Αυτό σημαίνει η πικρή διαπίστωση του Έλληνα πολίτη, ότι δεν έχουμε πρότυπα.
«’Ελθετε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτιμένοι καγώ αναπαύσω υμάς». Πήγαμε στον επίσκοπο Αντώνιο και αναπαύθηκε η ψυχή μας, γιατί νιώσαμε την παρουσία του Ιησού μέσα του.
Μια φορά, μαθητής του γυμνασίου, διάβασα το διήγημα του Έρνεστ Χεμινγουαίη «Οι δολοφόνοι». Ο Χεμινγουαίη περιγράφει τόσο ζωντανά την αγωνία ενός ανθρώπου, ο οποίος κρύβεται για να γλιτώσει απ τους επαγγελματίες φονιάδες που κυνηγούν να τον σκοτώσουν, που με έκανε να νιώσω ότι δεν υπάρχει τίποτα, τίποτα πιο ανώτερο από την καθαρή συνείδηση κι από την γαλήνη της ψυχής.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"

Δεν υπάρχουν σχόλια: