Η μαντόρλα στην Ελλάδα
Αν σας ζητούσαν να δώσετε μια ερμηνεία στην όχι και τόσο γνωστή αυτή «ιταλική» λέξη «μαντόρλα», το πρώτο που θα ερχόταν στο νου σας φαντάζομαι είναι ότι σημαίνει κάτι παραπλήσιο με το ελληνικότατο «μαντάρα». Άρα ο τίτλος του δοκιμίου αυτού, αν η ερμηνεία αυτή ήταν σωστή, έπρεπε να είναι όχι η «μαντόρλα στην Ελλάδα», αλλά «η μαντάρα στην Ελλάδα». Δηλαδή ότι οι πολιτικοί μας -κυρίως αυτοί - τα έχουν κάνει «μαντάρα».
Ότι οι πολιτικοί «φταίνε για όλα» το ξέρουν οι ίδιοι καλύτερα απ’ τον καθένα. Ουδείς αμφιβάλλει ότι πολιτικός είναι αυτός που επιδέχεται κριτική απ΄ τους πάντες . Οι πολιτικοί και οι παπάδες. ‘Όταν κάποτε ήθελα να γίνω παπάς, με ρώτησε κάποιος φίλος μου: «αντέχεις να σε κρίνουν όλοι;» Αλλά για τους πολιτικούς είναι ακόμα χειρότερο να μη μιλάει κανείς γι΄ αυτούς. Για τους πολιτικούς βγήκε η παροιμία « βρίστε με, αλλά πείτε το όνομά μου σωστά». Τό ’ξεραν άλλωστε οι ίδιοι καλύτερα απ τον καθένα ,πριν ακόμα ακολουθήσουν αυτήν την ξεχωριστή «τέχνη και επιστήμη» ότι θα είναι διαρκώς εκτεθειμένοι στην κριτική όλων.
Ο κόσμος τα τελευταία χρόνια έπεσε με τα μούτρα στους πολιτικούς και στην πολιτική και μια που δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα, γελάει με την πολιτική. Απόδειξη ότι ο Καραγκιόζης εξαφανίστηκε, από τότε που με την τηλεόραση και τον τύπο οι Έλληνες έχουν άμεση εποπτεία στα δρώμενα της πολιτικής .
Δεν είναι λοιπόν παράξενο το ότι οι πάντες κρίνουν τους πολιτικούς. Ευτυχώς με το ποδόσφαιρο ο κόσμος ασχολείται και με αυτό κάπου - κάπου και ξεχνάει την πολιτική και τους πολιτικούς, αλλιώς τα πράγματα θα ήταν ακόμα χειρότερα. Έχουν δίκιο οι πολιτικοί που υποστηρίζουν το ποδόσφαιρο, ιδίως τα ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Στην ‘Ελλάδα γεννήθηκε το θέατρο, γιατί οι Έλληνες έχουν έμφυτη την αγάπη για τη συζήτηση και για την κριτική των πάντων. Τίποτε δεν περνάει απαρατήρητο. Η Ελληνική ζωή είναι θεατρική. «Το πρώτο που προσέχει κανείς απ΄ τους ξένους, που έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα», μου είπε κάποτε ο φίλος μου, ο Ρομπέρτος, «αν εξαιρέσουμε το φως είναι η θεατρικότητα της Ελληνικής ζωής. Τίποτε δεν περνάει απαρατήρητο. Ένιωθα ένα μάτι να με παρατηρεί διαρκώς, όπου κι αν βρισκόμουν κι ό,τι κι αν έκανα», είπε.
Τέλος πάντων, μας παρέσυραν οι πολιτικοί κι αφήσαμε την έννοια της «μαντόρλας», αν και δεν είναι καθόλου άσχετη μαζί τους. Εντούτοις ο στόχος μου ήταν άλλος, γι΄ αυτό πρέπει να αρχίσω απ΄ την αρχή. ‘Ελαβα σήμερα το παρακάτω μήνυμα της φίλης μου Χαρούλας: «ποτέ πριν δεν ήταν τόσο επίκαιρο το "΄πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν οι δε εκζητούντες τον Κύριον..." και θα ήταν τιμή μου να το αναπτύξεις
Οι πλούσιοι και οι φτωχοί, όπως όλα τα αντίθετα σ’ αυτόν τον κόσμο, σχηματίζουν το σχήμα, που στα ιταλικά λέγεται «μαντόρλα» και στα ινδικά «μαντάλα», που είναι το σχήμα της ολότητας, που σχηματίζουν οι αντιθέσεις, το σχήμα της σύνθεσης. Η μαντόρλα λοιπόν όπως και τη μαντάλα είναι η σύνθεση των αντιθέτων. Αν εμβαθύνει κανείς σε κάποιο από τα ζεύγη των αντιθέτων θα δει ότι σχηματίζουν μαντόρλα. Όσο δεν μπορούμε να βρούμε τη σύνθεση των αντιθέτων ισχύει αυτό που στην νεοελληνική λέγεται και μάλιστα συνηχεί κιόλας «αντράλα». «Αντραλίζομαι» στη Δεσκάτη, σημαίνει ζαλίζομαι. «Κρεμάστε τον αδερφό μου, γιατί εγώ αντραλίζομαι».
Δεν το έβρισκα ενδιαφέρον να περιγράψω τον πλούτο και τη φτώχεια, με το συνηθισμένο νόημά τους, ότι εύκολα μεταπίπτει κανείς απ΄ τον πλούτο στη φτώχεια και το αντίθετο, από τη φτώχεια στον πλούτο, αν και αυτό είναι πιο σπάνιο, αλλά συμβαίνει. Στην Ελλάδα , όπως και παντού τα τελευταία χρόνια υπάρχουν νεόπλουτοι και νεόφτωχοι. Οι νεόφτωχοι είναι η σκοτεινή πλευρά της μαντόρλας.
Το σχήμα της μαντόρλας είναι δυο κύκλοι που μερικώς αλληλοεπικαλύπτονται.
Ένα απλό παράδειγμα: Μια νέα γυναίκα επικαλύπτει τη γριά γυναίκα που θα γίνει κάποτε. Αλλά και μια γριά γυναίκα επικαλύπτει την όμορφη γυναίκα που ήταν ή και που εξακολουθεί να είναι με τον όμορφο ηθικό της κόσμο. Αν στη γυναίκα αυτή βλέπουμε μόνο αυτό που φαίνεται και παραβλέπουμε αυτό που δε φαίνεται, ως αντίθετο, είμαστε μπλεγμένοι στον κόσμο των αντιθέτων και δε βρίσκουμε άκρη.
Η υπέρβαση, η σύνθεση των αντιθέτων γίνεται με την αποδοχή και τη συγχώνευση και της αρνητικής πλευράς (της σκιάς) των πραγμάτων. Έτσι εκτός απ΄ το «πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν» , υπάρχει και το ρητό που έλεγε ο παππούς μου ο Αγγελάκης, αν και φτωχός « Είμαι πλούσιος. Φτωχός είναι μόνο ο Διάβολος»!
Ποιος είναι λοιπόν ο πλούσιος και ποιος ο φτωχός; Ο πλούσιος είναι ο φτωχός (θυμηθείτε τη μοναξιά του πλουσίου) κι ο φτωχός είναι πλούσιος στη γενναιοδωρία του και στη φιλοξενία του. «Πόσο δύσκολο είναι οι τα χρήματα έχοντες να μπουν στη βασιλεία των ουρανών!»
«Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού». Το να αναζητείς τον Κύριο σημαίνει ότι υπερβαίνεις τις αντιθέσεις, όπως ο Θεός που βρέχει επί δικαίους και αδίκους, και όπως το «αγαπάτε τους εχθρούς υμών, καλώς ποιείτε τους καταρωμένους υμάς». «Όποιος δεν ξέρει την αγάπη των εχθρών» λέει κάποιος άγιος «δεν ξέρει τίποτε απ’ το Θεό.» Ποια μεγαλύτερη υπέρβαση των αντιθέτων από αυτήν του αγίου Αλωνίου! Ο άγιος Αλώνιος έλεγε: «Στον κόσμο αυτόν δεν υπάρχει κανείς άλλος εκτός απ΄ το Θεό και εμένα».Ο Αλώνιος είχε φτάσει να αγαπάει τον πλησίον του σαν τον εαυτό του.
29.11.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Μια παράδοξη πρόταση
ΜΙΑ ΠΑΡΑΔΟΞΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
«την ανομίαν μου εγώ γινώσκω
και η αμαρτία μου ενώπιόν μου εστί δια παντός»
Ψαλμ.50ός
Αναρωτιέμαι, αν συνειδητοποιούμε την ολέθρια επίδραση που ασκούν όχι μόνο στον κόσμο, αλλά και στα ίδια τα μέλη , Πρωθυπουργό, Αρχηγούς Κομμάτων, Υπουργούς, Βουλευτές κ.α. οι συζητήσεις στη Βουλή και ο τρόπος που γίνονται. Η γνώμη μου είναι ότι δεν πρέπει καθόλου να δείχνει τις συζητήσεις αυτές η τηλεόραση για να τις βλέπουν και να τις ακούνε οι πολίτες δήθεν προς ενημέρωσή τους, ούτε και ο Τύπος να ασχολείται με αυτές. Διαφορετικά το κοινό πρέπει να μην διαβάζει πια εφημερίδες και να μην βλέπει τηλεόραση.
Οι Γιατροί πρέπει να συμβουλεύουν τους ασθενείς να μην παρακολουθούν τις συζητήσεις στη Βουλή, γιατί είναι πηγή άγχους, πολύ περισσότερο δε τα παιδιά δεν πρέπει να τις βλέπουν , γι΄ αυτό πρέπει να χαρακτηριστούν ως ακατάλληλες.
Ας σημειωθεί ότι είναι τόσο μεγάλη η άγνοια για την επιρροή των συζητήσεων αυτών στους νέους, ώστε καλούνται και οι νέοι ενίοτε να συμμετάσχουν στις συζητήσεις αυτές, σαν να είναι υπόδειγμα συζητήσεων και διαλόγου!
Στη Γαλλία τελευταία έρευνα έδειξε ότι ένας στους τέσσερις Γάλλους δεν βλέπουν καθόλου τηλεόραση, άρα ούτε παρακολουθεί τις συζητήσεις στη Βουλή, γιατί τα παραδείγματα που παρουσιάζουν προς αποφυγήν γίνονται παραδείγματα προς μίμησιν.
Ο λόγος είναι ότι ο τρόπος και το είδος των συζητήσεων στη Βουλή αντί να είναι εποικοδομητικός, το αντίθετο διχάζει τους πολίτες και καταστρέφει την ποθητή ενότητα του λαού, στον κάθε πολίτη δε δημιουργεί την εικόνα ενός χαώδους κόσμου.
Οι συζητήσεις αυτές απομακρύνουν, δυστυχώς, ακόμα περισσότερο την απόμακρη ελπίδα για μια ζωή με ανώτερη ποιότητα, με ειρήνη και με φιλία.
Ως ένας από τους χιλιάδες Έλληνες πολίτες που ανησυχεί με όσα συμβαίνουν στον τόπο του, λόγω της ανευθυνότητας και της ανικανότητας αυτών που κατέχουν τα δημόσια αξιώματα, προτείνω να τροποποιήσει τον Κανονισμό της η Βουλή και να τον συμπληρώσει ως εξής: «Καμιά συζήτηση δεν διεξάγεται στη Βουλή, προτού ένα μέλος της διαβάσει εις επήκοον όλων και ιδιαιτέρως του πρωθυπουργού και των αρχηγών των κομμάτων , την περικοπή του Ευαγγελίου περί σκιάς , ότι πρέπει να την αφομοιώνουμε ως άτομα, ως κόμματα κλπ. αντί να την προβάλλουμε στους άλλους.
Η περικοπή αυτή αρχίζει με τα λόγια: «Μη κρίνετε ίνα μη κριθήτε» και τελειώνει με τα λόγια « Πάντα ουν όσα αν θέλητε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι ούτω και υμείς ποιείτε αυτοίς.» (Ματθ. κεφ. 7, στ. 1-12) Αυτό σαν μια μικρή τελετή που θα ικανοποιεί τη σκιά και θα αναγνωρίζει τα δικαιώματά της , όπως πρέπει να κάνει κάθε υπεύθυνος πολίτης , ώστε η συζήτηση να διεξάγεται μέσα σε ατμόσφαιρα ενότητας, φιλίας και ειρήνης.
Τελευταία διάβασα σ΄ ένα ενδιαφέρον βιβλίο αυτά τα λόγια: « ‘Όταν οι άνθρωποι φορτώνουν στους άλλους τη δική τους σκιά , οι σελίδες της ιστορίας μας γράφονται με μελανά χρώματα.»
«Για άλλη μια φορά καταμαρτυρήσαμε την άνοδο της πρωτόγονης ψυχολογίας (εννοεί τον πόλεμο του Περσικού Κόλπου)- με τις δύο πλευρές να προβάλουν διαβόλους και τριβόλους στον αντίπαλό τους. Αυτού του είδους η συμπεριφορά, με υπομόχλιο ολόκληρο πυρηνικό οπλοστάσιο, είναι πέρα από τις ανοχές αυτού του κόσμου. Υπάρχει άραγε κάποιος τρόπος να προλαμβάνουμνε αυτούς τους καταστροφικούς πολέμους , που στρέφουν τη μια σκιά εναντίον της άλλης; «
«Η Δυτική μας Παράδοση υπόσχεται ότι, αν έστω και κάποιοι από όλους βρουν την ολότητα, τότε το σύνολο του κόσμου θα σωθεί. Ο Θεός είχε υποσχεθεί ότι και ένας μόνο ενάρετος να βρισκόταν στα Σόδομα και στα Γόμορρα, οι πόλεις θα είχαν σωθεί. |Εάν αυτό το αποσπάσουμε απ΄ το ιστορικό του πλαίσιο , μπορούμε να το εφαρμόσουμε στη δική μας εσωτερική κατάσταση.»
«Το προσωπικό μας έργο με τη σκιά είναι κατά πάσα πιθανότητα ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε την έξω πόλη – και να δημιουργήσουμε έναν πιο ισόρροπο κόσμο.» ((Δρ. Ρόμπερτ Τζόνσον, «Από τη σκιά στο φως»,Εκδόσεις Αρχέτυπο, μετάφραση Στέλιος Μεταξάς, σελ.36-37).
«την ανομίαν μου εγώ γινώσκω
και η αμαρτία μου ενώπιόν μου εστί δια παντός»
Ψαλμ.50ός
Αναρωτιέμαι, αν συνειδητοποιούμε την ολέθρια επίδραση που ασκούν όχι μόνο στον κόσμο, αλλά και στα ίδια τα μέλη , Πρωθυπουργό, Αρχηγούς Κομμάτων, Υπουργούς, Βουλευτές κ.α. οι συζητήσεις στη Βουλή και ο τρόπος που γίνονται. Η γνώμη μου είναι ότι δεν πρέπει καθόλου να δείχνει τις συζητήσεις αυτές η τηλεόραση για να τις βλέπουν και να τις ακούνε οι πολίτες δήθεν προς ενημέρωσή τους, ούτε και ο Τύπος να ασχολείται με αυτές. Διαφορετικά το κοινό πρέπει να μην διαβάζει πια εφημερίδες και να μην βλέπει τηλεόραση.
Οι Γιατροί πρέπει να συμβουλεύουν τους ασθενείς να μην παρακολουθούν τις συζητήσεις στη Βουλή, γιατί είναι πηγή άγχους, πολύ περισσότερο δε τα παιδιά δεν πρέπει να τις βλέπουν , γι΄ αυτό πρέπει να χαρακτηριστούν ως ακατάλληλες.
Ας σημειωθεί ότι είναι τόσο μεγάλη η άγνοια για την επιρροή των συζητήσεων αυτών στους νέους, ώστε καλούνται και οι νέοι ενίοτε να συμμετάσχουν στις συζητήσεις αυτές, σαν να είναι υπόδειγμα συζητήσεων και διαλόγου!
Στη Γαλλία τελευταία έρευνα έδειξε ότι ένας στους τέσσερις Γάλλους δεν βλέπουν καθόλου τηλεόραση, άρα ούτε παρακολουθεί τις συζητήσεις στη Βουλή, γιατί τα παραδείγματα που παρουσιάζουν προς αποφυγήν γίνονται παραδείγματα προς μίμησιν.
Ο λόγος είναι ότι ο τρόπος και το είδος των συζητήσεων στη Βουλή αντί να είναι εποικοδομητικός, το αντίθετο διχάζει τους πολίτες και καταστρέφει την ποθητή ενότητα του λαού, στον κάθε πολίτη δε δημιουργεί την εικόνα ενός χαώδους κόσμου.
Οι συζητήσεις αυτές απομακρύνουν, δυστυχώς, ακόμα περισσότερο την απόμακρη ελπίδα για μια ζωή με ανώτερη ποιότητα, με ειρήνη και με φιλία.
Ως ένας από τους χιλιάδες Έλληνες πολίτες που ανησυχεί με όσα συμβαίνουν στον τόπο του, λόγω της ανευθυνότητας και της ανικανότητας αυτών που κατέχουν τα δημόσια αξιώματα, προτείνω να τροποποιήσει τον Κανονισμό της η Βουλή και να τον συμπληρώσει ως εξής: «Καμιά συζήτηση δεν διεξάγεται στη Βουλή, προτού ένα μέλος της διαβάσει εις επήκοον όλων και ιδιαιτέρως του πρωθυπουργού και των αρχηγών των κομμάτων , την περικοπή του Ευαγγελίου περί σκιάς , ότι πρέπει να την αφομοιώνουμε ως άτομα, ως κόμματα κλπ. αντί να την προβάλλουμε στους άλλους.
Η περικοπή αυτή αρχίζει με τα λόγια: «Μη κρίνετε ίνα μη κριθήτε» και τελειώνει με τα λόγια « Πάντα ουν όσα αν θέλητε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι ούτω και υμείς ποιείτε αυτοίς.» (Ματθ. κεφ. 7, στ. 1-12) Αυτό σαν μια μικρή τελετή που θα ικανοποιεί τη σκιά και θα αναγνωρίζει τα δικαιώματά της , όπως πρέπει να κάνει κάθε υπεύθυνος πολίτης , ώστε η συζήτηση να διεξάγεται μέσα σε ατμόσφαιρα ενότητας, φιλίας και ειρήνης.
Τελευταία διάβασα σ΄ ένα ενδιαφέρον βιβλίο αυτά τα λόγια: « ‘Όταν οι άνθρωποι φορτώνουν στους άλλους τη δική τους σκιά , οι σελίδες της ιστορίας μας γράφονται με μελανά χρώματα.»
«Για άλλη μια φορά καταμαρτυρήσαμε την άνοδο της πρωτόγονης ψυχολογίας (εννοεί τον πόλεμο του Περσικού Κόλπου)- με τις δύο πλευρές να προβάλουν διαβόλους και τριβόλους στον αντίπαλό τους. Αυτού του είδους η συμπεριφορά, με υπομόχλιο ολόκληρο πυρηνικό οπλοστάσιο, είναι πέρα από τις ανοχές αυτού του κόσμου. Υπάρχει άραγε κάποιος τρόπος να προλαμβάνουμνε αυτούς τους καταστροφικούς πολέμους , που στρέφουν τη μια σκιά εναντίον της άλλης; «
«Η Δυτική μας Παράδοση υπόσχεται ότι, αν έστω και κάποιοι από όλους βρουν την ολότητα, τότε το σύνολο του κόσμου θα σωθεί. Ο Θεός είχε υποσχεθεί ότι και ένας μόνο ενάρετος να βρισκόταν στα Σόδομα και στα Γόμορρα, οι πόλεις θα είχαν σωθεί. |Εάν αυτό το αποσπάσουμε απ΄ το ιστορικό του πλαίσιο , μπορούμε να το εφαρμόσουμε στη δική μας εσωτερική κατάσταση.»
«Το προσωπικό μας έργο με τη σκιά είναι κατά πάσα πιθανότητα ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε την έξω πόλη – και να δημιουργήσουμε έναν πιο ισόρροπο κόσμο.» ((Δρ. Ρόμπερτ Τζόνσον, «Από τη σκιά στο φως»,Εκδόσεις Αρχέτυπο, μετάφραση Στέλιος Μεταξάς, σελ.36-37).
27.11.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Ελευθερία απ΄ τις επιθυμίες
Ελευθερία απ΄ τις επιθυμίες
( Η διδασκαλία της γυμνότητας του πνεύματος)
«Η έσχατη εμπειρία των πραγμάτων είναι
το να καταλάβουμε τι βρίσκεται πίσω τους»
Μάινορ Γουάιτ
‘Ελαβα ένα γράμμα από μια φίλη που γεννήθηκε στη Γερμανία. Γράφει για τους Γερμανούς: «Τους αγαπώ, αλλά είναι κλειστοί τύποι». Την ίδια εντύπωση έχω κι εγώ, παρόλο που δε γεννήθηκα στη Γερμανία και δεν έζησα μαζί τους. Οι Έλληνες είμαστε ανοιχτοί τύποι , γι΄ αυτό και ζούμε περισσότερα χρόνια μετά τη σύνταξη.
Οι Γερμανοί απορούν πώς ζούμε τόσα χρόνια μετά τη σύνταξη. Ίσως γιατί δεν αγαπάμε όσο αυτοί την εργασία και μας αρέσει πιο πολύ η αργία. Οι Γερμανοί κι όσοι κατέχονται απ΄ το ίδιο πνεύμα της υπερβολής στην τάξη και στην εργατικότητα, ευχαρίστως θα καταργούσαν και τις γιορτές και τις αργίες. Αυτοί ανακάλυψαν και τα γεύματα εργασίας και την κινητή τηλεφωνία, ώστε να μη σταματάει η εργασία ούτε την ώρα του φαγητού, ούτε τις άλλες ώρες που κανονικά ανήκουν στον άνθρωπο και όχι στη δουλειά. «Το Σάββατο έγινε για τον άνθρωπο κι όχι ο άνθρωπος για το Σάββατο.»
Αλλά στο ανελαστικό ωράριο «την πάτησαν οι Γερμανοί». Αργά ή γρήγορα θα υιοθετήσουν το «σύστημα» του ελληνικού «ελαστικού ωραρίου», να κάνει ο εργοδότης στραβά μάτια, όταν το «σκάει» ο εργαζόμενος για λίγη αναψυχή.
(Σύστημα πρωτοποριακό, αν λάβεις υπόψη την άποψη της επιστήμης, ότι στο μέλλον η ανθρώπινη εργασία θα καταργηθεί ως περιττή!)
Διαπίστωσαν, λοιπόν, οι Γερμανοί ότι τα χρήματα που ξοδεύουν για ψυχιάτρους, φάρμακα και αναρρωτικές άδειες μετ΄ αποδοχών , (λόγω του ότι οι εργαζόμενοι αρρωσταίνουν πιο συχνά, με το γερμανικό ανελαστικό ωράριο εργασίας) , είναι περισσότερα από αυτά που χάνονται με τη «λούφα» αλά ελληνικά.
Έχουν δίκιο μερικοί που λένε ότι οι Έλληνες θα τους χαλάσουν όλους, ακόμα και τους Γερμανούς|!
Το να ανήκει ο άνθρωπος στη δουλειά σε όλες τις εκδηλώσεις του αυτό είναι η δουλεία. Όπως ήταν στα αρχαία χρόνια έτσι πάει να γίνει και σήμερα, ο άνθρωπος δούλος της επιθυμίας του για την εργασία και τη χρησιμότητα . Με τη διαφορά ότι στα αρχαία χρόνια ο άνθρωπος ήταν δούλος του φόβου, που είναι μια ανεστραμμένη μορφή της επιθυμίας, ενώ στην εποχή μας η δουλεία είναι εθελοντική, ως δουλεία των επιθυμιών. Θεληματικά γινόμαστε δούλοι τους.
Οτιδήποτε καταργεί ή δεσμεύει την ελευθερία λέγεται στην εκκλησιαστική γλώσσα «δαίμονας». Έτσι άλλωστε ξεχωρίζει το δαιμονικό στοιχείο απ΄ το αγγελικό, στο ότι το δαιμονικό σε κάνει δούλο της επιθυμίας ή του φόβου ενώ το αγγελικό είναι η ίδια η ελευθερία απ΄ την επιθυμία και το φόβο. «Η αγάπη διώχνει το φόβο».
Το καίριο ερώτημα για όλους τους ανθρώπους είναι, είμαστε ελεύθεροι ή είμαστε δούλοι των επιθυμιών μας και των φόβων μας. Οι ποιητές ονομάζουν την ανελευθερία νύχτα και σκοτάδι, ενώ η επιστήμη αντικατέστησε τη λέξη «δαίμονας» με τον ορισμό των δαιμονικών καταστάσεων ως ψυχικές και πνευματικές καταστάσεις, οι οποίες δρουν αυτόνομα και καταργούν ή δεσμεύουν την ελευθερία του ανθρώπου.
Ο Νίκος Καζαντζάκης είπε ότι δεν ελπίζει σε τίποτε και δε φοβάται τίποτα. Τα λόγια του αυτά χρήζουν ερμηνείας, γιατί η γλώσσα του Καζαντζάκη εκφράζει πνευματικές καταστάσεις, που αν δεν έχουμε την εμπειρία τους εύκολα τις παρανοούμε. Η ερμηνεία τους πρέπει να γίνει με το ίδιο το πνεύμα των λόγων του Καζαντζάκη. Κατ΄ αρχήν το ότι δεν ελπίζει σε τίποτα είναι μια κατάσταση ανώτερη απ΄ τα πράγματα τα ίδια, δηλαδή μια πνευματική κατάσταση εξαγνισμού και καθαρότητας, που είναι γνωρίσματα του Θεού.
Άρα μόνο αυτός που προσβλέπει σε κάτι ανώτερο από τα πράγματα, που προσβλέπει στο Θεό, μπορεί να ελευθερωθεί απ’ την επιθυμία των πραγμάτων, γιατί έχει το χάρισμα να καταλαβαίνει αυτό που βρίσκεται πίσω από τα πράγματα. Να βλέπει το πίσω μέρος του Θεού, όπως ελέχθη για τον θεόπτη Μωυσή.
Το να μην ελπίζει κανείς και να μη φοβάται αναφέρεται στα πράγματα και είναι ένδειξη ότι έχει δεχθεί τον εξαγνισμό και τον καθαρμό της ψυχής του , ο οποίος απαιτείται για την ένωση της ψυχής με το Θεό.
«Ρεθεμνιώτικα Νέα»
( Η διδασκαλία της γυμνότητας του πνεύματος)
«Η έσχατη εμπειρία των πραγμάτων είναι
το να καταλάβουμε τι βρίσκεται πίσω τους»
Μάινορ Γουάιτ
‘Ελαβα ένα γράμμα από μια φίλη που γεννήθηκε στη Γερμανία. Γράφει για τους Γερμανούς: «Τους αγαπώ, αλλά είναι κλειστοί τύποι». Την ίδια εντύπωση έχω κι εγώ, παρόλο που δε γεννήθηκα στη Γερμανία και δεν έζησα μαζί τους. Οι Έλληνες είμαστε ανοιχτοί τύποι , γι΄ αυτό και ζούμε περισσότερα χρόνια μετά τη σύνταξη.
Οι Γερμανοί απορούν πώς ζούμε τόσα χρόνια μετά τη σύνταξη. Ίσως γιατί δεν αγαπάμε όσο αυτοί την εργασία και μας αρέσει πιο πολύ η αργία. Οι Γερμανοί κι όσοι κατέχονται απ΄ το ίδιο πνεύμα της υπερβολής στην τάξη και στην εργατικότητα, ευχαρίστως θα καταργούσαν και τις γιορτές και τις αργίες. Αυτοί ανακάλυψαν και τα γεύματα εργασίας και την κινητή τηλεφωνία, ώστε να μη σταματάει η εργασία ούτε την ώρα του φαγητού, ούτε τις άλλες ώρες που κανονικά ανήκουν στον άνθρωπο και όχι στη δουλειά. «Το Σάββατο έγινε για τον άνθρωπο κι όχι ο άνθρωπος για το Σάββατο.»
Αλλά στο ανελαστικό ωράριο «την πάτησαν οι Γερμανοί». Αργά ή γρήγορα θα υιοθετήσουν το «σύστημα» του ελληνικού «ελαστικού ωραρίου», να κάνει ο εργοδότης στραβά μάτια, όταν το «σκάει» ο εργαζόμενος για λίγη αναψυχή.
(Σύστημα πρωτοποριακό, αν λάβεις υπόψη την άποψη της επιστήμης, ότι στο μέλλον η ανθρώπινη εργασία θα καταργηθεί ως περιττή!)
Διαπίστωσαν, λοιπόν, οι Γερμανοί ότι τα χρήματα που ξοδεύουν για ψυχιάτρους, φάρμακα και αναρρωτικές άδειες μετ΄ αποδοχών , (λόγω του ότι οι εργαζόμενοι αρρωσταίνουν πιο συχνά, με το γερμανικό ανελαστικό ωράριο εργασίας) , είναι περισσότερα από αυτά που χάνονται με τη «λούφα» αλά ελληνικά.
Έχουν δίκιο μερικοί που λένε ότι οι Έλληνες θα τους χαλάσουν όλους, ακόμα και τους Γερμανούς|!
Το να ανήκει ο άνθρωπος στη δουλειά σε όλες τις εκδηλώσεις του αυτό είναι η δουλεία. Όπως ήταν στα αρχαία χρόνια έτσι πάει να γίνει και σήμερα, ο άνθρωπος δούλος της επιθυμίας του για την εργασία και τη χρησιμότητα . Με τη διαφορά ότι στα αρχαία χρόνια ο άνθρωπος ήταν δούλος του φόβου, που είναι μια ανεστραμμένη μορφή της επιθυμίας, ενώ στην εποχή μας η δουλεία είναι εθελοντική, ως δουλεία των επιθυμιών. Θεληματικά γινόμαστε δούλοι τους.
Οτιδήποτε καταργεί ή δεσμεύει την ελευθερία λέγεται στην εκκλησιαστική γλώσσα «δαίμονας». Έτσι άλλωστε ξεχωρίζει το δαιμονικό στοιχείο απ΄ το αγγελικό, στο ότι το δαιμονικό σε κάνει δούλο της επιθυμίας ή του φόβου ενώ το αγγελικό είναι η ίδια η ελευθερία απ΄ την επιθυμία και το φόβο. «Η αγάπη διώχνει το φόβο».
Το καίριο ερώτημα για όλους τους ανθρώπους είναι, είμαστε ελεύθεροι ή είμαστε δούλοι των επιθυμιών μας και των φόβων μας. Οι ποιητές ονομάζουν την ανελευθερία νύχτα και σκοτάδι, ενώ η επιστήμη αντικατέστησε τη λέξη «δαίμονας» με τον ορισμό των δαιμονικών καταστάσεων ως ψυχικές και πνευματικές καταστάσεις, οι οποίες δρουν αυτόνομα και καταργούν ή δεσμεύουν την ελευθερία του ανθρώπου.
Ο Νίκος Καζαντζάκης είπε ότι δεν ελπίζει σε τίποτε και δε φοβάται τίποτα. Τα λόγια του αυτά χρήζουν ερμηνείας, γιατί η γλώσσα του Καζαντζάκη εκφράζει πνευματικές καταστάσεις, που αν δεν έχουμε την εμπειρία τους εύκολα τις παρανοούμε. Η ερμηνεία τους πρέπει να γίνει με το ίδιο το πνεύμα των λόγων του Καζαντζάκη. Κατ΄ αρχήν το ότι δεν ελπίζει σε τίποτα είναι μια κατάσταση ανώτερη απ΄ τα πράγματα τα ίδια, δηλαδή μια πνευματική κατάσταση εξαγνισμού και καθαρότητας, που είναι γνωρίσματα του Θεού.
Άρα μόνο αυτός που προσβλέπει σε κάτι ανώτερο από τα πράγματα, που προσβλέπει στο Θεό, μπορεί να ελευθερωθεί απ’ την επιθυμία των πραγμάτων, γιατί έχει το χάρισμα να καταλαβαίνει αυτό που βρίσκεται πίσω από τα πράγματα. Να βλέπει το πίσω μέρος του Θεού, όπως ελέχθη για τον θεόπτη Μωυσή.
Το να μην ελπίζει κανείς και να μη φοβάται αναφέρεται στα πράγματα και είναι ένδειξη ότι έχει δεχθεί τον εξαγνισμό και τον καθαρμό της ψυχής του , ο οποίος απαιτείται για την ένωση της ψυχής με το Θεό.
«Ρεθεμνιώτικα Νέα»
26.11.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος ,Εποχές
Εποχές
Εποχές , άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνα, δεν έχουν μόνο τα χρόνια. Εποχές έχουν και οι άνθρωποι και οι ψυχές των ανθρώπων καθώς και ολόκληρη η ανθρωπότητα και κάθε ζωντανός οργανισμός. Είναι τα διάφορα στάδια που περνάει στην πορεία του απ΄ την γέννησή του μέχρι την ωριμότητά του. Κάθε τι που ζει κι αναπνέει έχει τις εποχές του ή αλλιώς τα στάδια που περνάει μέχρι να φτάσει στον προορισμό του.
Εποχές έχουν και οι πολιτισμοί, τα πολιτεύματα, οι αυτοκρατορίες, οι βασιλείες, τα ολοκληρωτικά ή τα δημοκρατικά καθεστώτα. Όλα όσα υπάρχουν πορεύονται με σταθμούς και στάδια. Δίχως σταθμούς και στάδια η ζωή είναι μονότονη και βαρετή. Μια σχέση π.χ. του γάμου, της συγγένειας, της φιλίας κ.α. χωρίς τα στάδιά της που την ανανεώνουν είναι βαρετή.
Η αγάπη είναι από όλους επιθυμητή γιατί ανανεώνει και ουδέποτε πέφτει στο τέλμα. Η κορύφωση της αγάπης είναι η γιορτή. Στη γιορτή δεν έχει θέση καμιά εμπάθεια και μικρότητα, αλλά όλοι και οι γιορτάζοντες και οι φίλοι τους δείχνουν ανωτερότητα, γιατί ο εγωισμός και η κακία δεν έχουν θέση στη γιορτή. Αυτό σημαίνει ότι στη γιορτή πηγαίνουμε με καθαρό το σώμα μας (και την ψυχή μας) και με τα καλύτερα ενδύματα, αλλοιώς θα προσβάλουμε τον οικοδεσπότη που μας κάλεσε.
Οι γιορτές είναι πνευματικά στάδια στην πορεία μας. Χαρίζουν την ποικιλία που δίνει η εναλλαγή των εποχών στη διάρκεια του έτους. Αυτό σημαίνει η παροιμία: «Βίος ανεόρταστος, δρόμος απανδόχευτος».
Όλα έχουν λοιπόν την αρχή ή το πρώτο στάδιο, και το τέλος, το τελευταίο στάδιο. Μερικοί ονομάζουν τις εποχές νέες ή παλιές, αλλά από μια βαθύτερη άποψη τίποτα δεν είναι νέο κάτω απ΄ τον ήλιο. Εννοείται ότι το καινούριο ή το παλιό δεν έχει σημασία για τα πράγματα που είναι διαρκώς καινούρια, και που ουδέποτε φθείρονται και πεθαίνουν, όπως είναι η αγάπη και γενικά οι αρετές του ανθρώπου. Ενώ ο κόσμος αλλάζει μορφές και περνάει καθώς και η επιθυμία του ,οι οντότητες αυτές διατηρούν την αιώνια νεότητά τους. Αυτό σημαίνουν τα λόγια του Ευαγγελίου «η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει». Η αληθινή αγάπη ποτέ δεν χάνει την αξία της. Μπορείς να παρομοιάσεις τις εποχές του κόσμου με τα στάδια που περνάει ένας άνθρωπος στη ζωή του από την παιδική του ηλικία μέχρι την ωριμότητά του
Αξίζει να κάνουμε στον εαυτό μας τα δυο αυτά ερωτήματα: πρώτον: Σε ποιο άραγε στάδιο ωριμότητας, βρίσκομαι και δεύτερον σε ποιο στάδιο (εποχή) βρίσκεται ο κόσμος; Τι είναι αυτό που θεωρώ πρωταρχικό ως προς τον εαυτό μου και τι είναι αυτό που θεωρεί πρωταρχικό ο κόσμος στο στάδιο που βρίσκεται. Ένα τρίτο ερώτημα πρέπει επίσης να έχουμε διαρκώς στο νου μας, αν θέλουμε να ξέρουμε που πηγαίνουμε ή που αφηνόμαστε να μας πάνε. Είναι το ερώτημα , αν η λεγόμενη «Νέα Εποχή» ή «Παγκοσμιοποίηση» είναι πραγματικά νέα και παγκόσμια ή όχι.
Κατ΄ αρχήν η «Νέα Εποχή» ούτε νέα είναι , ούτε εποχή. Δεν είναι νέα, γιατί είναι επανάληψη της ανατολικής απολυταρχίας, η οποία απέτυχε με τους Περσικούς Πολέμους να επεκταθεί στην Ευρώπη και δεν είναι εποχή, για τον ίδιο λόγο, ότι δεν είναι ανανέωση, αλλά επιβολή του ίδιου παλιού και αποτυχημένου μοντέλου. Και δεν είναι παγκόσμια, γιατί η έννοια του παγκόσμιου είναι ότι ισχύει από μόνο του παντού σε όλους τους τόπους και σε όλους τους ανθρώπους και δεν επιβάλλεται με τη βία και με τους νόμους.
Παγκόσμια είναι η δικαιοσύνη, η περιεκτική όλων των αρετών, γιατί είναι πανανθρώπινο αίτημα , ανώτερη δε κι απ΄ τη δικαιοσύνη είναι η αγάπη του Θεού και του πλησίον. Στις προσευχές μας, όσο γνωρίζουμε τον εαυτό μας και έχουμε επίγνωση της ανομίας μας, κανείς δε ζητεί απ΄ το Θεό, δικαιοσύνη, αλλά έλεος, που είναι η υπέρτατη μορφή της αγάπης.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Εποχές , άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνα, δεν έχουν μόνο τα χρόνια. Εποχές έχουν και οι άνθρωποι και οι ψυχές των ανθρώπων καθώς και ολόκληρη η ανθρωπότητα και κάθε ζωντανός οργανισμός. Είναι τα διάφορα στάδια που περνάει στην πορεία του απ΄ την γέννησή του μέχρι την ωριμότητά του. Κάθε τι που ζει κι αναπνέει έχει τις εποχές του ή αλλιώς τα στάδια που περνάει μέχρι να φτάσει στον προορισμό του.
Εποχές έχουν και οι πολιτισμοί, τα πολιτεύματα, οι αυτοκρατορίες, οι βασιλείες, τα ολοκληρωτικά ή τα δημοκρατικά καθεστώτα. Όλα όσα υπάρχουν πορεύονται με σταθμούς και στάδια. Δίχως σταθμούς και στάδια η ζωή είναι μονότονη και βαρετή. Μια σχέση π.χ. του γάμου, της συγγένειας, της φιλίας κ.α. χωρίς τα στάδιά της που την ανανεώνουν είναι βαρετή.
Η αγάπη είναι από όλους επιθυμητή γιατί ανανεώνει και ουδέποτε πέφτει στο τέλμα. Η κορύφωση της αγάπης είναι η γιορτή. Στη γιορτή δεν έχει θέση καμιά εμπάθεια και μικρότητα, αλλά όλοι και οι γιορτάζοντες και οι φίλοι τους δείχνουν ανωτερότητα, γιατί ο εγωισμός και η κακία δεν έχουν θέση στη γιορτή. Αυτό σημαίνει ότι στη γιορτή πηγαίνουμε με καθαρό το σώμα μας (και την ψυχή μας) και με τα καλύτερα ενδύματα, αλλοιώς θα προσβάλουμε τον οικοδεσπότη που μας κάλεσε.
Οι γιορτές είναι πνευματικά στάδια στην πορεία μας. Χαρίζουν την ποικιλία που δίνει η εναλλαγή των εποχών στη διάρκεια του έτους. Αυτό σημαίνει η παροιμία: «Βίος ανεόρταστος, δρόμος απανδόχευτος».
Όλα έχουν λοιπόν την αρχή ή το πρώτο στάδιο, και το τέλος, το τελευταίο στάδιο. Μερικοί ονομάζουν τις εποχές νέες ή παλιές, αλλά από μια βαθύτερη άποψη τίποτα δεν είναι νέο κάτω απ΄ τον ήλιο. Εννοείται ότι το καινούριο ή το παλιό δεν έχει σημασία για τα πράγματα που είναι διαρκώς καινούρια, και που ουδέποτε φθείρονται και πεθαίνουν, όπως είναι η αγάπη και γενικά οι αρετές του ανθρώπου. Ενώ ο κόσμος αλλάζει μορφές και περνάει καθώς και η επιθυμία του ,οι οντότητες αυτές διατηρούν την αιώνια νεότητά τους. Αυτό σημαίνουν τα λόγια του Ευαγγελίου «η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει». Η αληθινή αγάπη ποτέ δεν χάνει την αξία της. Μπορείς να παρομοιάσεις τις εποχές του κόσμου με τα στάδια που περνάει ένας άνθρωπος στη ζωή του από την παιδική του ηλικία μέχρι την ωριμότητά του
Αξίζει να κάνουμε στον εαυτό μας τα δυο αυτά ερωτήματα: πρώτον: Σε ποιο άραγε στάδιο ωριμότητας, βρίσκομαι και δεύτερον σε ποιο στάδιο (εποχή) βρίσκεται ο κόσμος; Τι είναι αυτό που θεωρώ πρωταρχικό ως προς τον εαυτό μου και τι είναι αυτό που θεωρεί πρωταρχικό ο κόσμος στο στάδιο που βρίσκεται. Ένα τρίτο ερώτημα πρέπει επίσης να έχουμε διαρκώς στο νου μας, αν θέλουμε να ξέρουμε που πηγαίνουμε ή που αφηνόμαστε να μας πάνε. Είναι το ερώτημα , αν η λεγόμενη «Νέα Εποχή» ή «Παγκοσμιοποίηση» είναι πραγματικά νέα και παγκόσμια ή όχι.
Κατ΄ αρχήν η «Νέα Εποχή» ούτε νέα είναι , ούτε εποχή. Δεν είναι νέα, γιατί είναι επανάληψη της ανατολικής απολυταρχίας, η οποία απέτυχε με τους Περσικούς Πολέμους να επεκταθεί στην Ευρώπη και δεν είναι εποχή, για τον ίδιο λόγο, ότι δεν είναι ανανέωση, αλλά επιβολή του ίδιου παλιού και αποτυχημένου μοντέλου. Και δεν είναι παγκόσμια, γιατί η έννοια του παγκόσμιου είναι ότι ισχύει από μόνο του παντού σε όλους τους τόπους και σε όλους τους ανθρώπους και δεν επιβάλλεται με τη βία και με τους νόμους.
Παγκόσμια είναι η δικαιοσύνη, η περιεκτική όλων των αρετών, γιατί είναι πανανθρώπινο αίτημα , ανώτερη δε κι απ΄ τη δικαιοσύνη είναι η αγάπη του Θεού και του πλησίον. Στις προσευχές μας, όσο γνωρίζουμε τον εαυτό μας και έχουμε επίγνωση της ανομίας μας, κανείς δε ζητεί απ΄ το Θεό, δικαιοσύνη, αλλά έλεος, που είναι η υπέρτατη μορφή της αγάπης.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
24.11.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Τί είναι αυτό που προέχει στον άνθρωπο; Είναι το πνεύμα του ή είναι το σώμα του; Οι πιο πολλοί , αν όχι όλοι, συμφωνούμε , ότι πράγματι αυτό που προέχει είναι το πνεύμα (ή «ηθικό» ) , αλλά λέμε ψέματα. Απόδειξη ότι κανείς δε ζει με τρόπο, που να δείχνει πως πιστεύει ότι αυτό που προέχει είναι το πνεύμα του.
Το αντίθετο όλοι ζούμε σαν να είναι το σώμα το πρωταρχικό. Τρέφουμε το σώμα μας, το φροντίζουμε, το διατηρούμε καθαρό, το γυμνάζουμε, το φυλάγουμε απ΄ τις αρρώστιες, ανησυχούμε γι΄ αυτό, το επιδεικνύουμε, ιδίως όταν είναι νέο, όμορφο, δυνατό και υποτιμούμε τους άλλους που δεν έχουν το χάρισμα του νεανικού, του ωραίου και του δυνατού σώματος. Κανείς από μας , με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν προσέχει το πνεύμα του.
Πάρε παράδειγμα τις διαφημίσεις: δε νοιάζεται κανείς αν το νεανικό και το όμορφο κορμί συνοδεύεται κι από το πνεύμα ή είναι εντελώς στερημένο πνεύματος. Μια γριά Καλυμνιά έδωσε την εξής απάντηση: «Αφού υπάρχει θάνατος και το κορμί θα λιώσει...» «Τι δουλειά κάνεις;» τη ρώτησα. «Φυτεύω ανθρώπους στη γη», είπε. (Ήταν νεκροθάφτισσα).
Αλλά δεν ήταν πάντοτε έτσι. Στην Κάλυμνο π.χ. υπάρχουν πεντακόσιες (500) εκκλησιές. Σε όλα τα νησιά υπάρχει πληθώρα εκκλησιών και παντού ο κόσμος αγαπάει την Παναγία, ως μητέρα του Θεού και πνευματική μητέρα όλων των ανθρώπων, και σαν την πιο μεγάλη πνευματική μορφή στο ανθρώπινο γένος, ώστε να την ονομάζουν «Βασίλισσα των Αγγέλων»!
Λίγοι τολμούν να ζήσουν σύμφωνα με αυτό που πιστεύουν κι αυτοί εγκαταλείπουν τον κόσμο και πάνε να ζήσουν στην έρημο. Αν τους ρωτήσεις γιατί εγκατέλειψαν τον κόσμο και ζουν μόνοι τους στην έρημο, θα σου πουν, ότι δεν θέλουν να κάνουν κατάχρηση του κόσμου.
Αλλά ας επανέλθουμε στο συγκεκριμένο (φιλοσοφικό) ερώτημα, ποιο είναι το σπουδαιότερο στον άνθρωπο, το πνεύμα μας ή το σώμα μας; Αν ρωτήσουμε τους γιατρούς θα μας πουν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας στο μετεγχειρητικό στάδιο αφορά ανθρώπους δυστυχισμένους, εγκαταλειμμένους, που τους κατέλαβε ο πανικός, που έχασαν το θάρρος τους ή που δε θέλουν να ζήσουν.
Την ίδια απάντηση θα λάβουμε, για το ποιοι επιβίωσαν απ΄ τα φριχτά βασανιστήρια που επέβαλαν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα στους αντιπάλους τους. Το πνεύμα λοιπόν θεραπεύει και θάλπει το σώμα.
Με αυτά τα λόγια τελειώνει το βιβλίο του ένας σπουδαίος γιατρός στην εποχή του, ο Τζωρτζ Γκρόντεγκ, δόκτωρ ιατρός, ιδιοκτήτης και διευθυντής του Σανατόριου «Γκρόντεγκ» στο Μπάντεν-Μπάντεν: «Να είσαι ειλικρινής. Να μην απωθείς τίποτε, και δεν θα σου συμβεί τίποτε…..Αλλά ούτε κι αυτό είναι λύση. Τίμιος δεν είναι παρά αυτός που λέει σαν τον τελώνη: «Η χάρη του Θεού ας είναι μαζί μου».
Ο φίλος μου Ρομπέρτος ( Αμερικανός ποιητής) πέθανε, όντας σε καλή φυσική κατάσταση. (Αυτός βέβαια ήταν υγιής και στο πνεύμα του, αλλά ήθελε να φύγει). Την τελευταία μέρα της ζωής του, λοιπόν, όλες οι ιατρικές εξετάσεις έδειχναν φυσιολογικές. Η πίεσή του ήταν 12 η μεγάλη και 8 η μικρή. «Εν τοιαύτη περιπτώσει, γιατί πεθαίνω;» (What’ s wrong?), ρώτησε με απορία τους γιατρούς του. Εξαρτάται από σένα, είπαν οι γιατροί. ( “It depent of you” ).
Όλα αυτά είναι μια εισαγωγή. Το θέμα είναι οι πνευματικές ασκήσεις, δηλαδή η απάντηση στο ερώτημα, τι να κάνουμε, αν πιστεύουμε ότι αυτό που προέχει είναι το πνεύμα μας. Υπάρχουν ασκήσεις για το πνεύμα; Κατ΄ αρχήν για το πνεύμα ολόκληρη η ζωή είναι μια άσκηση του πνεύματος, όπως την εκφράζει η διδασκαλία του Χριστού: « Αγαπήσεις Κύριον τον Θεό σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της διανοίας σου και εξ όλης της ισχύος σου και τον πλησίον σου ως σεαυτόν.»
Η προσευχή «να μας δίνει ο Θεός δύναμη να επαγρυπνούμε και να χαιρόμαστε» έχει αυτό το νόημα: να βλέπεις όλες σου τις εμπειρίες και τα βιώματα, ως άσκηση του πνεύματος και με τη δύναμη του Θεού να νικάς τις δυσκολίες της ζωής, αντί να νιώθεις ηττημένος και εξουδενωμένος. Για να το κάνεις αυτό πρέπει να πιστεύεις ότι αυτό που προέχει είναι το πνεύμα. (Αυτό είναι το θέμα της αριστουργηματικής ταινίας του μεγάλου Ιάπωνα σκηνοθέτη Ακίρα Κουροσάβα «Μεθυσμένος Άγγελος»).
Μακάρι οι νέοι μας να βλέπουν τέτοιες ταινίες και να διδάσκονται από αυτές! Αλλά ποιος θα τους υποδείξει τα καλά έργα; Το σχολείο; Οι ιθύνοντες του υπουργείου Παιδείας είναι τεχνοκράτες-αμφισβητίες, που αμφισβητούν τα πάντα, εκτός απ΄ την αμφισβήτησή τους. Η Εκκλησία; Οι νέοι απομακρύνονται από αυτήν. Η τηλεόραση δεν τους αφήνει να ξυπνήσουν πρωί. Η Ακαδημία; Βρίσκεται ακόμα στο «Α» του λεξικού της Ελληνικής γλώσσης. Μερικοί βουλευτές για να εξυπηρετήσουν κάποιους μεγαλο- εμπόρους, με σκοπό να αυξήσουν ακόμα περισσότερο τα υπερκέρδη τους, παραποίησαν την γραφή της Ελληνικής γλώσσας (μονοτονικό) και δεν πήρε είδηση. Ενώ στην Ισπανία ξεσηκώθηκε όλος ο κόσμος, για μια περισπωμένη!
Ίσως η μόρφωση να λείψει κάποτε απ τον κόσμο και να ξαναγυρίσουμε σε μια νέα αγριότητα. Ο κόσμος δεν αγαπάει το βιβλίο, την Τέχνη, το Θεό. Τα παλιά χρόνια η μόρφωση μεταδιδόταν με το λαϊκό πολιτισμό, τη θρησκεία, τη γλώσσα, τις παραδόσεις, τα παραμύθια, τα τραγούδια, τους χορούς, τη λαϊκή ζωγραφική, την αρχιτεκτονική, τη μουσική, τα ήθη και τα έθιμα. Μα τώρα τι θα μείνει, όταν κι ο λαϊκός πολιτισμός έχει χαθεί;
Αξίζει να ξαναθυμίσω το παράδειγμα ενός Ιταλού γιατρού, που στις ιατρικές του συνταγές, ανέγραφε και τον τίτλο του κατάλληλου βιβλίου για τον κάθε ασθενή του!
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Τί είναι αυτό που προέχει στον άνθρωπο; Είναι το πνεύμα του ή είναι το σώμα του; Οι πιο πολλοί , αν όχι όλοι, συμφωνούμε , ότι πράγματι αυτό που προέχει είναι το πνεύμα (ή «ηθικό» ) , αλλά λέμε ψέματα. Απόδειξη ότι κανείς δε ζει με τρόπο, που να δείχνει πως πιστεύει ότι αυτό που προέχει είναι το πνεύμα του.
Το αντίθετο όλοι ζούμε σαν να είναι το σώμα το πρωταρχικό. Τρέφουμε το σώμα μας, το φροντίζουμε, το διατηρούμε καθαρό, το γυμνάζουμε, το φυλάγουμε απ΄ τις αρρώστιες, ανησυχούμε γι΄ αυτό, το επιδεικνύουμε, ιδίως όταν είναι νέο, όμορφο, δυνατό και υποτιμούμε τους άλλους που δεν έχουν το χάρισμα του νεανικού, του ωραίου και του δυνατού σώματος. Κανείς από μας , με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν προσέχει το πνεύμα του.
Πάρε παράδειγμα τις διαφημίσεις: δε νοιάζεται κανείς αν το νεανικό και το όμορφο κορμί συνοδεύεται κι από το πνεύμα ή είναι εντελώς στερημένο πνεύματος. Μια γριά Καλυμνιά έδωσε την εξής απάντηση: «Αφού υπάρχει θάνατος και το κορμί θα λιώσει...» «Τι δουλειά κάνεις;» τη ρώτησα. «Φυτεύω ανθρώπους στη γη», είπε. (Ήταν νεκροθάφτισσα).
Αλλά δεν ήταν πάντοτε έτσι. Στην Κάλυμνο π.χ. υπάρχουν πεντακόσιες (500) εκκλησιές. Σε όλα τα νησιά υπάρχει πληθώρα εκκλησιών και παντού ο κόσμος αγαπάει την Παναγία, ως μητέρα του Θεού και πνευματική μητέρα όλων των ανθρώπων, και σαν την πιο μεγάλη πνευματική μορφή στο ανθρώπινο γένος, ώστε να την ονομάζουν «Βασίλισσα των Αγγέλων»!
Λίγοι τολμούν να ζήσουν σύμφωνα με αυτό που πιστεύουν κι αυτοί εγκαταλείπουν τον κόσμο και πάνε να ζήσουν στην έρημο. Αν τους ρωτήσεις γιατί εγκατέλειψαν τον κόσμο και ζουν μόνοι τους στην έρημο, θα σου πουν, ότι δεν θέλουν να κάνουν κατάχρηση του κόσμου.
Αλλά ας επανέλθουμε στο συγκεκριμένο (φιλοσοφικό) ερώτημα, ποιο είναι το σπουδαιότερο στον άνθρωπο, το πνεύμα μας ή το σώμα μας; Αν ρωτήσουμε τους γιατρούς θα μας πουν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας στο μετεγχειρητικό στάδιο αφορά ανθρώπους δυστυχισμένους, εγκαταλειμμένους, που τους κατέλαβε ο πανικός, που έχασαν το θάρρος τους ή που δε θέλουν να ζήσουν.
Την ίδια απάντηση θα λάβουμε, για το ποιοι επιβίωσαν απ΄ τα φριχτά βασανιστήρια που επέβαλαν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα στους αντιπάλους τους. Το πνεύμα λοιπόν θεραπεύει και θάλπει το σώμα.
Με αυτά τα λόγια τελειώνει το βιβλίο του ένας σπουδαίος γιατρός στην εποχή του, ο Τζωρτζ Γκρόντεγκ, δόκτωρ ιατρός, ιδιοκτήτης και διευθυντής του Σανατόριου «Γκρόντεγκ» στο Μπάντεν-Μπάντεν: «Να είσαι ειλικρινής. Να μην απωθείς τίποτε, και δεν θα σου συμβεί τίποτε…..Αλλά ούτε κι αυτό είναι λύση. Τίμιος δεν είναι παρά αυτός που λέει σαν τον τελώνη: «Η χάρη του Θεού ας είναι μαζί μου».
Ο φίλος μου Ρομπέρτος ( Αμερικανός ποιητής) πέθανε, όντας σε καλή φυσική κατάσταση. (Αυτός βέβαια ήταν υγιής και στο πνεύμα του, αλλά ήθελε να φύγει). Την τελευταία μέρα της ζωής του, λοιπόν, όλες οι ιατρικές εξετάσεις έδειχναν φυσιολογικές. Η πίεσή του ήταν 12 η μεγάλη και 8 η μικρή. «Εν τοιαύτη περιπτώσει, γιατί πεθαίνω;» (What’ s wrong?), ρώτησε με απορία τους γιατρούς του. Εξαρτάται από σένα, είπαν οι γιατροί. ( “It depent of you” ).
Όλα αυτά είναι μια εισαγωγή. Το θέμα είναι οι πνευματικές ασκήσεις, δηλαδή η απάντηση στο ερώτημα, τι να κάνουμε, αν πιστεύουμε ότι αυτό που προέχει είναι το πνεύμα μας. Υπάρχουν ασκήσεις για το πνεύμα; Κατ΄ αρχήν για το πνεύμα ολόκληρη η ζωή είναι μια άσκηση του πνεύματος, όπως την εκφράζει η διδασκαλία του Χριστού: « Αγαπήσεις Κύριον τον Θεό σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της διανοίας σου και εξ όλης της ισχύος σου και τον πλησίον σου ως σεαυτόν.»
Η προσευχή «να μας δίνει ο Θεός δύναμη να επαγρυπνούμε και να χαιρόμαστε» έχει αυτό το νόημα: να βλέπεις όλες σου τις εμπειρίες και τα βιώματα, ως άσκηση του πνεύματος και με τη δύναμη του Θεού να νικάς τις δυσκολίες της ζωής, αντί να νιώθεις ηττημένος και εξουδενωμένος. Για να το κάνεις αυτό πρέπει να πιστεύεις ότι αυτό που προέχει είναι το πνεύμα. (Αυτό είναι το θέμα της αριστουργηματικής ταινίας του μεγάλου Ιάπωνα σκηνοθέτη Ακίρα Κουροσάβα «Μεθυσμένος Άγγελος»).
Μακάρι οι νέοι μας να βλέπουν τέτοιες ταινίες και να διδάσκονται από αυτές! Αλλά ποιος θα τους υποδείξει τα καλά έργα; Το σχολείο; Οι ιθύνοντες του υπουργείου Παιδείας είναι τεχνοκράτες-αμφισβητίες, που αμφισβητούν τα πάντα, εκτός απ΄ την αμφισβήτησή τους. Η Εκκλησία; Οι νέοι απομακρύνονται από αυτήν. Η τηλεόραση δεν τους αφήνει να ξυπνήσουν πρωί. Η Ακαδημία; Βρίσκεται ακόμα στο «Α» του λεξικού της Ελληνικής γλώσσης. Μερικοί βουλευτές για να εξυπηρετήσουν κάποιους μεγαλο- εμπόρους, με σκοπό να αυξήσουν ακόμα περισσότερο τα υπερκέρδη τους, παραποίησαν την γραφή της Ελληνικής γλώσσας (μονοτονικό) και δεν πήρε είδηση. Ενώ στην Ισπανία ξεσηκώθηκε όλος ο κόσμος, για μια περισπωμένη!
Ίσως η μόρφωση να λείψει κάποτε απ τον κόσμο και να ξαναγυρίσουμε σε μια νέα αγριότητα. Ο κόσμος δεν αγαπάει το βιβλίο, την Τέχνη, το Θεό. Τα παλιά χρόνια η μόρφωση μεταδιδόταν με το λαϊκό πολιτισμό, τη θρησκεία, τη γλώσσα, τις παραδόσεις, τα παραμύθια, τα τραγούδια, τους χορούς, τη λαϊκή ζωγραφική, την αρχιτεκτονική, τη μουσική, τα ήθη και τα έθιμα. Μα τώρα τι θα μείνει, όταν κι ο λαϊκός πολιτισμός έχει χαθεί;
Αξίζει να ξαναθυμίσω το παράδειγμα ενός Ιταλού γιατρού, που στις ιατρικές του συνταγές, ανέγραφε και τον τίτλο του κατάλληλου βιβλίου για τον κάθε ασθενή του!
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
22.11.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Σύγχρονοι μύθοι
Σύγχρονοι μύθοι
Τριάντα χιλιάδες νεκροί από τα τροχοφόρα οχήματα, ανά δεκαπενταετίαν, στην Ελλάδα! Εκατοντάδες χιλιάδες τραυματίες! ... Φαντασθείτε τι θα γινόταν έπειτα από μια κοινωνική εξέγερση στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, εξαιτίας των τροχαίων ατυχημάτων! Θα μπορούσε ακόμα και να καταργηθούν εντελώς τα αυτοκίνητα ή να περιοριστεί, σε μεγάλο βαθμό η ταχύτητά τους, πράγμα που θα μείωνε αισθητά τον αριθμό των θυμάτων.
Πάνω από αυτό το μεγάλο καζάνι που βράζει, πως επιτυγχάνεται η κοινωνική ειρήνη, έστω κι’ αν δεν είναι αληθινή; Πως δεν διαταράσσεται η κοινωνική γαλήνη, όχι μόνο από τα τροχαία ατυχήματα, αλλά και από άλλες εξίσου σοβαρές αιτίες, οι οποίες προκαλούν αναρίθμητα θύματα, (φτώχεια, ανεργία, αμβλώσεις, αλκοόλ, ναρκωτικά κ.α.); Γιατί αναρίθμητα θύματα αποδέχονται σιωπηρά μια ειρήνη, που δεν είναι παρά μια μεγάλη κοινωνική υποκρισία σε βάρος τους; Ποια δύναμη την επιβάλλει; Η δύναμη, που επιβάλλει στους λαούς την υποκρισία, που ονομάζεται κοινωνική ειρήνη, είναι η δύναμη των σύγχρονων μύθων.
Έχει μεγαλύτερη πειθώ ένα κουταλάκι μέλι, παρά εξήντα τόμοι βιβλίων, που μιλούν για τη γλυκύτητα του μελιού. Επάνω σ’ αυτήν την απλή σκέψη στηρίζεται η δύναμη των μύθων.
Ο,τι, κι αν γράψει κανείς επάνω σ’ ένα μύθο, όσα λογικά επιχειρήματα κι αν βρει, δεν μπορεί να τον αλλάξει. Ο μύθος απευθύνεται στην εποπτεία, ενώ οι σκέψεις και τα επιχειρήματα απευθύνονται στη λογική. Οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν τη λογική τους. Δεν προσεγγίζουμε τους μύθους με τη λογική, αλλά με το αίσθημα. Μετέχουμε σ’ αυτούς, όπως σ’ ένα έργο Τέχνης.
Οι μύθοι κρύβουν την αλήθεια, ότι τα πράγματα που προβάλλονται μαζί τους απαιτούν τόσο μεγάλες θυσίες, που είναι απαράδεκτο να υπάρχουν. Έτσι κανείς δεν εξεγείρεται για τα θύματα, ούτε αυτά τα ίδια, γιατί όλοι έχουμε συμμετοχή στα ψέματα των μύθων.
Οι μύθοι δεν έχουν σχέση με τη λογική ψυχή. Ακολουθούμε τους μύθους, όπως οι υπνοβάτες τις ονειρικές τους εικόνες. Ο μύθος στηρίζεται στην εικόνα, όχι στο λόγο. Το λόγο και τη λογική τον παρακάμπτει.
Μόνο η Τέχνη και η Θρησκεία, με το αισθητικό και το θρησκευτικό βίωμα μπορεί να ελευθερώσει τον κόσμο απ’ τους μύθους κι’ από αυτούς, που τους δημιουργούν. Αλλά η Τέχνη μάλλον είναι στρατευμένη στον αποπροσανατολισμό και στην χειραγώγηση του κόσμου, παρά στην απελευθέρωσή του.
Σημείωση: 'Ενας σύγχρονος μύθος, διαδομένος παντού, είναι και η μίμηση, ( και η αντιγραφή) στη λογοτεχνία. Όταν γίνεται από νέους κι άγνωστους, λες , "κουρέματα"! Αλλά μιμούνται κι αντιγράφουν ακόμα και φτασμένοι συγγραφείς με ηχηρά ονόματα, και ξεχνούν συστηματικά να αναφέρουν τις πηγές. Ένας κριτικός τέλειωσε το εγκώμιό του για τον αγαπημένο του Αμερικανό χιουμορίστα συγγραφέα Μάλαμουντ , με αυτά τα λόγια: «Δεν θα σε ξεχάσουν οι μιμητές σου».
'Οσο για μένα μ' αρέσει να αναφέρω τις πηγές, ιδίως στο εξομολογητικό δοκίμιο, κι ας με ψέγουν οι φίλοι λέγοντας: "αρκετά "έτσι λέει ο ένας κι έτσι λέει ο άλλος". Γράψε και κάτι που το λες εσύ". Μια φορά σε έκθεση που έγραψα στο φροντιστήριο του Θεάκου, στην πλατεία Κάνιγγος,ως υποψήφιος της φιλολογίας, ανέφερα τα ονόματα καμιά εικοσαριά συγγραφέων! Ο Θεάκος είπε στη μάνα μου: "Πάρτε τον δεν έχει καμιά ελπίδα."
Τώρα γράφοντας και δημοσιεύοντας τα δοκίμιά μου, δεν παραπονιέμαι ότι με αντιγράφουν. "Κάθε φορά που πιάνω τον εαυτό μου να λέει, "με έκλεψαν, με συκοφάντησαν, με αδίκησαν", είμαι σε λάθος δρόμο", λέει ο Βούδας.
Τριάντα χιλιάδες νεκροί από τα τροχοφόρα οχήματα, ανά δεκαπενταετίαν, στην Ελλάδα! Εκατοντάδες χιλιάδες τραυματίες! ... Φαντασθείτε τι θα γινόταν έπειτα από μια κοινωνική εξέγερση στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, εξαιτίας των τροχαίων ατυχημάτων! Θα μπορούσε ακόμα και να καταργηθούν εντελώς τα αυτοκίνητα ή να περιοριστεί, σε μεγάλο βαθμό η ταχύτητά τους, πράγμα που θα μείωνε αισθητά τον αριθμό των θυμάτων.
Πάνω από αυτό το μεγάλο καζάνι που βράζει, πως επιτυγχάνεται η κοινωνική ειρήνη, έστω κι’ αν δεν είναι αληθινή; Πως δεν διαταράσσεται η κοινωνική γαλήνη, όχι μόνο από τα τροχαία ατυχήματα, αλλά και από άλλες εξίσου σοβαρές αιτίες, οι οποίες προκαλούν αναρίθμητα θύματα, (φτώχεια, ανεργία, αμβλώσεις, αλκοόλ, ναρκωτικά κ.α.); Γιατί αναρίθμητα θύματα αποδέχονται σιωπηρά μια ειρήνη, που δεν είναι παρά μια μεγάλη κοινωνική υποκρισία σε βάρος τους; Ποια δύναμη την επιβάλλει; Η δύναμη, που επιβάλλει στους λαούς την υποκρισία, που ονομάζεται κοινωνική ειρήνη, είναι η δύναμη των σύγχρονων μύθων.
Έχει μεγαλύτερη πειθώ ένα κουταλάκι μέλι, παρά εξήντα τόμοι βιβλίων, που μιλούν για τη γλυκύτητα του μελιού. Επάνω σ’ αυτήν την απλή σκέψη στηρίζεται η δύναμη των μύθων.
Ο,τι, κι αν γράψει κανείς επάνω σ’ ένα μύθο, όσα λογικά επιχειρήματα κι αν βρει, δεν μπορεί να τον αλλάξει. Ο μύθος απευθύνεται στην εποπτεία, ενώ οι σκέψεις και τα επιχειρήματα απευθύνονται στη λογική. Οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν τη λογική τους. Δεν προσεγγίζουμε τους μύθους με τη λογική, αλλά με το αίσθημα. Μετέχουμε σ’ αυτούς, όπως σ’ ένα έργο Τέχνης.
Οι μύθοι κρύβουν την αλήθεια, ότι τα πράγματα που προβάλλονται μαζί τους απαιτούν τόσο μεγάλες θυσίες, που είναι απαράδεκτο να υπάρχουν. Έτσι κανείς δεν εξεγείρεται για τα θύματα, ούτε αυτά τα ίδια, γιατί όλοι έχουμε συμμετοχή στα ψέματα των μύθων.
Οι μύθοι δεν έχουν σχέση με τη λογική ψυχή. Ακολουθούμε τους μύθους, όπως οι υπνοβάτες τις ονειρικές τους εικόνες. Ο μύθος στηρίζεται στην εικόνα, όχι στο λόγο. Το λόγο και τη λογική τον παρακάμπτει.
Μόνο η Τέχνη και η Θρησκεία, με το αισθητικό και το θρησκευτικό βίωμα μπορεί να ελευθερώσει τον κόσμο απ’ τους μύθους κι’ από αυτούς, που τους δημιουργούν. Αλλά η Τέχνη μάλλον είναι στρατευμένη στον αποπροσανατολισμό και στην χειραγώγηση του κόσμου, παρά στην απελευθέρωσή του.
Σημείωση: 'Ενας σύγχρονος μύθος, διαδομένος παντού, είναι και η μίμηση, ( και η αντιγραφή) στη λογοτεχνία. Όταν γίνεται από νέους κι άγνωστους, λες , "κουρέματα"! Αλλά μιμούνται κι αντιγράφουν ακόμα και φτασμένοι συγγραφείς με ηχηρά ονόματα, και ξεχνούν συστηματικά να αναφέρουν τις πηγές. Ένας κριτικός τέλειωσε το εγκώμιό του για τον αγαπημένο του Αμερικανό χιουμορίστα συγγραφέα Μάλαμουντ , με αυτά τα λόγια: «Δεν θα σε ξεχάσουν οι μιμητές σου».
'Οσο για μένα μ' αρέσει να αναφέρω τις πηγές, ιδίως στο εξομολογητικό δοκίμιο, κι ας με ψέγουν οι φίλοι λέγοντας: "αρκετά "έτσι λέει ο ένας κι έτσι λέει ο άλλος". Γράψε και κάτι που το λες εσύ". Μια φορά σε έκθεση που έγραψα στο φροντιστήριο του Θεάκου, στην πλατεία Κάνιγγος,ως υποψήφιος της φιλολογίας, ανέφερα τα ονόματα καμιά εικοσαριά συγγραφέων! Ο Θεάκος είπε στη μάνα μου: "Πάρτε τον δεν έχει καμιά ελπίδα."
Τώρα γράφοντας και δημοσιεύοντας τα δοκίμιά μου, δεν παραπονιέμαι ότι με αντιγράφουν. "Κάθε φορά που πιάνω τον εαυτό μου να λέει, "με έκλεψαν, με συκοφάντησαν, με αδίκησαν", είμαι σε λάθος δρόμο", λέει ο Βούδας.
21.11.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Ξελευτερώσου απ΄ το στερεότυπο
<<Το μυαλό και η καρδιά μας συνιστούν έναν από τους καλύτερους υπολογιστές – τον οποίο δεν μπορεί να συναγωνιστεί η τεχνολογία .Έναν υπολογιστή που μας
ενθαρρύνει , που μας δίνει ζωή .Να μην τον αφήσουμε ν α πεθάνει και τότε είναι σίγουρο ότι πρόκειται να χάσουμε πολλά και όχι να κερδίσουμε>>
Jeff Zaleski , <<Η Ψυχή του Κυβερνοχώρου >>.
Ξελευτερώσου απ΄το στερεότυπο. Βέβαια , η αληθινή ελευθερία θέλει αρετή και τόλμη, αλλά και το να κρύβεσαι πίσω απ΄ τις μάσκες και την ανωνυμία δεν υποφέρεται. Τα ποντίκια π.χ. που όλο κρύβονται, κι αυτά λένε κάποτε μεταξύ τους, «ήταν ανάγκη ολοένα να κρυβόμαστε;». Κι αυτά δεν αγαπούν το φόβο που τους κάνει να κρύβονται..
Μια φορά ένας λαγός βαρέθηκε να είναι το πιο δειλό πλάσμα του κόσμου κι αποφάσισε να βάλεις ο ίδιος τέλος στη ζωή του. Έτσι μια μέρα μέσα στη μεγάλη απελπισία , θέλοντας να κάνει και τους άλλους να τον λυπηθούν για τη δειλία του τράβηξε για το ποτάμι να πνιγεί.
Μόλις έφτασε στην όχθη του ποταμού τον είδαν μερικά βατράχια και τρομαγμένα πήδησαν στο νερό. « Είναι κι άλλοι που φοβούνται περισσότερο από μένα» είπε στον εαυτό του κι άλλαξε γνώμη. Έπαψε να λυπάται τον εαυτό του και να ζητεί κι απ΄ τους άλλους να τον λυπηθούν. Υπάρχουν πιο αξιολύπητα πλάσματα από μένα, σκέφτηκε.
Το συνηθισμένο, το στερεότυπο δίνει μια ψεύτικη αίσθηση ελευθερίας και ασφάλειας. Πρόκειται για την ασφάλεια αυτού που κρύβει την ενοχή και το φόβο του για να μην το βλέπει. Αλλά οτιδήποτε απωθούμε με αυτόν τον τρόπο στο υποσυνείδητο, μας πολεμάει από κει κρυφά και μας φθείρει. Ό,τι κρύβουμε μέσα στην ψυχή μας σπρώχνει για να βγει στο φως της συνείδησης. Τίποτα δεν μένει για πάντα στο σκοτάδι. Αν εμποδίζουμε με τη βία τη ροή των περιεχομένων προς την ανώτερη συνείδηση, ο εσωτερικός μας κόσμος αυτό-εκκριζώνεται. Η συνήθεια της απώθησης των δυσάρεστων στο υποσυνείδητο κρύβεται κάτω από κάθε ταραγμένη ζωή.
Ένα είδος απωθητικής συνήθειας είναι και το κρύψιμο με τις μάσκες και την ανωνυμία. Η έκφραση της μάσκας, και του ψευδώνυμου είναι ένα είδος στερεότυπου στη μορφή. Ενώ το όνομα έχει απεριόριστες δυνατότητες έκφρασης , το προσωπείο έχει μόνο μερικές. Τι να εκφράσει το προσωπείο ενός βατράχου ή ενός λαγού;
Θα μου πείτε και γιατί να εκφράσει κάτι; Γιατί η έκφραση είναι βαθύτερη ψυχική ανάγκη. Χάρις στην έκφραση ικανοποιούμε τον πόθο μας για αναγνώριση. Η ξενιτιά είναι πικρή όχι γιατί δεν γνωρίζουμε κανένα, αλλά γιατί δεν μας γνωρίζει κανείς. Η πιο φριχτή τιμωρία, που δεν την αντέχει κανείς είναι η γενική περιφρόνηση. Αυτή ίσχυε στο βουνό με τους αντάρτες. Είναι φριχτή τιμωρία γιατί η ανάγκη να μας γνωρίζουν είναι πιο μεγάλη κι απ΄ το ένστικτο της αυτοσυντήρησης κι απ΄ το γενετήσιο ένστικτο.
Το να μη σε γνωρίζει κανείς είναι χαρακτηριστικό του θανάτου: «Δε σε γνωρίζει ο ταύρος, ούτε η συκιά, / ούτε τ΄ άλογα ούτε τα μερμήγκια του σπιτιού σου/ Δεν σε γνωρίζει το παιδί, ούτε το βράδυ,/ γιατί έχεις πεθάνει για πάντα» γράφει ο Λόρκα στο αριστούργημά του «Alma ausente” (Ψυχή απούσα), στο θρήνο για το φίλο του ταυρομάχο Ιγνάτιο Σάντσεθ Μεχίας.
Τι να πούμε σ΄ αυτούς που πιστεύουν ότι κρύβοντας ποιοι είναι και παίρνοντας τη μορφή ή το όνομα αγρίων ζώων, στο διαδίκτυο,ξελευτερώνονται απ΄ τη σκλαβιά του ονόματος, δηλαδή απ΄ την ευθύνη και το καθήκον. Αυτή όμως δεν είναι αληθινή ελευθερία.
Ο Αμερικανός ψυχίατρος δρ Έρικ Μπέρν στο τέλος του βιβλίου του «Τα τρελά παιχνίδια που παίζουν οι άνθρωποι», Εκδόσεις Άγκυρας, στο τελευταίο κεφάλαιο με τίτλο «Τι υπάρχει μετά τα παιχνίδια;», γράφει επί λέξει τα εξής: « Η ζοφερή εικόνα που παρουσίασε το πρώτο και το δεύτερο μέρος του βιβλίου, στην οποία η ανθρώπινη ζωή δεν είναι παρά μια προσπάθεια γεμίσματος του χρόνου , ώσπου νάρθει ο θάνατος , με πολύ λίγη δυνατότητα εκλογής, εάν όχι καμία, είναι πολύ κοινή άποψη μα όχι και η τελική απάντηση.
Για ορισμένους τυχερούς ανθρώπους, υπάρχει κάτι που ξεπερνάει όλες τις κατηγορίες συμπεριφοράς, και αυτό είναι η συνείδηση. Κάτι πάνω από την επίδραση του παρελθόντος , κι αυτό είναι αυθορμητισμός. Και κάτι πιο ωφέλιμο απ΄ τα παιχνίδια, κι αυτό είναι η άμεση επαφή».
Ρεθεμνιώτικα Νέα"
ενθαρρύνει , που μας δίνει ζωή .Να μην τον αφήσουμε ν α πεθάνει και τότε είναι σίγουρο ότι πρόκειται να χάσουμε πολλά και όχι να κερδίσουμε>>
Jeff Zaleski , <<Η Ψυχή του Κυβερνοχώρου >>.
Ξελευτερώσου απ΄το στερεότυπο. Βέβαια , η αληθινή ελευθερία θέλει αρετή και τόλμη, αλλά και το να κρύβεσαι πίσω απ΄ τις μάσκες και την ανωνυμία δεν υποφέρεται. Τα ποντίκια π.χ. που όλο κρύβονται, κι αυτά λένε κάποτε μεταξύ τους, «ήταν ανάγκη ολοένα να κρυβόμαστε;». Κι αυτά δεν αγαπούν το φόβο που τους κάνει να κρύβονται..
Μια φορά ένας λαγός βαρέθηκε να είναι το πιο δειλό πλάσμα του κόσμου κι αποφάσισε να βάλεις ο ίδιος τέλος στη ζωή του. Έτσι μια μέρα μέσα στη μεγάλη απελπισία , θέλοντας να κάνει και τους άλλους να τον λυπηθούν για τη δειλία του τράβηξε για το ποτάμι να πνιγεί.
Μόλις έφτασε στην όχθη του ποταμού τον είδαν μερικά βατράχια και τρομαγμένα πήδησαν στο νερό. « Είναι κι άλλοι που φοβούνται περισσότερο από μένα» είπε στον εαυτό του κι άλλαξε γνώμη. Έπαψε να λυπάται τον εαυτό του και να ζητεί κι απ΄ τους άλλους να τον λυπηθούν. Υπάρχουν πιο αξιολύπητα πλάσματα από μένα, σκέφτηκε.
Το συνηθισμένο, το στερεότυπο δίνει μια ψεύτικη αίσθηση ελευθερίας και ασφάλειας. Πρόκειται για την ασφάλεια αυτού που κρύβει την ενοχή και το φόβο του για να μην το βλέπει. Αλλά οτιδήποτε απωθούμε με αυτόν τον τρόπο στο υποσυνείδητο, μας πολεμάει από κει κρυφά και μας φθείρει. Ό,τι κρύβουμε μέσα στην ψυχή μας σπρώχνει για να βγει στο φως της συνείδησης. Τίποτα δεν μένει για πάντα στο σκοτάδι. Αν εμποδίζουμε με τη βία τη ροή των περιεχομένων προς την ανώτερη συνείδηση, ο εσωτερικός μας κόσμος αυτό-εκκριζώνεται. Η συνήθεια της απώθησης των δυσάρεστων στο υποσυνείδητο κρύβεται κάτω από κάθε ταραγμένη ζωή.
Ένα είδος απωθητικής συνήθειας είναι και το κρύψιμο με τις μάσκες και την ανωνυμία. Η έκφραση της μάσκας, και του ψευδώνυμου είναι ένα είδος στερεότυπου στη μορφή. Ενώ το όνομα έχει απεριόριστες δυνατότητες έκφρασης , το προσωπείο έχει μόνο μερικές. Τι να εκφράσει το προσωπείο ενός βατράχου ή ενός λαγού;
Θα μου πείτε και γιατί να εκφράσει κάτι; Γιατί η έκφραση είναι βαθύτερη ψυχική ανάγκη. Χάρις στην έκφραση ικανοποιούμε τον πόθο μας για αναγνώριση. Η ξενιτιά είναι πικρή όχι γιατί δεν γνωρίζουμε κανένα, αλλά γιατί δεν μας γνωρίζει κανείς. Η πιο φριχτή τιμωρία, που δεν την αντέχει κανείς είναι η γενική περιφρόνηση. Αυτή ίσχυε στο βουνό με τους αντάρτες. Είναι φριχτή τιμωρία γιατί η ανάγκη να μας γνωρίζουν είναι πιο μεγάλη κι απ΄ το ένστικτο της αυτοσυντήρησης κι απ΄ το γενετήσιο ένστικτο.
Το να μη σε γνωρίζει κανείς είναι χαρακτηριστικό του θανάτου: «Δε σε γνωρίζει ο ταύρος, ούτε η συκιά, / ούτε τ΄ άλογα ούτε τα μερμήγκια του σπιτιού σου/ Δεν σε γνωρίζει το παιδί, ούτε το βράδυ,/ γιατί έχεις πεθάνει για πάντα» γράφει ο Λόρκα στο αριστούργημά του «Alma ausente” (Ψυχή απούσα), στο θρήνο για το φίλο του ταυρομάχο Ιγνάτιο Σάντσεθ Μεχίας.
Τι να πούμε σ΄ αυτούς που πιστεύουν ότι κρύβοντας ποιοι είναι και παίρνοντας τη μορφή ή το όνομα αγρίων ζώων, στο διαδίκτυο,ξελευτερώνονται απ΄ τη σκλαβιά του ονόματος, δηλαδή απ΄ την ευθύνη και το καθήκον. Αυτή όμως δεν είναι αληθινή ελευθερία.
Ο Αμερικανός ψυχίατρος δρ Έρικ Μπέρν στο τέλος του βιβλίου του «Τα τρελά παιχνίδια που παίζουν οι άνθρωποι», Εκδόσεις Άγκυρας, στο τελευταίο κεφάλαιο με τίτλο «Τι υπάρχει μετά τα παιχνίδια;», γράφει επί λέξει τα εξής: « Η ζοφερή εικόνα που παρουσίασε το πρώτο και το δεύτερο μέρος του βιβλίου, στην οποία η ανθρώπινη ζωή δεν είναι παρά μια προσπάθεια γεμίσματος του χρόνου , ώσπου νάρθει ο θάνατος , με πολύ λίγη δυνατότητα εκλογής, εάν όχι καμία, είναι πολύ κοινή άποψη μα όχι και η τελική απάντηση.
Για ορισμένους τυχερούς ανθρώπους, υπάρχει κάτι που ξεπερνάει όλες τις κατηγορίες συμπεριφοράς, και αυτό είναι η συνείδηση. Κάτι πάνω από την επίδραση του παρελθόντος , κι αυτό είναι αυθορμητισμός. Και κάτι πιο ωφέλιμο απ΄ τα παιχνίδια, κι αυτό είναι η άμεση επαφή».
Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος, Φιλοσοφούμε με μάσκες
«Κρύψου και φώναξε»
(παιδικό παιχνίδι)
«Φιλοσοφούμε με απλό τρόπο» έλεγαν οι αρχαίοι.. « Κι αγαπούμε το ωραίο χωρίς να γινόμαστε θηλυπρεπείς.». Αλλά στη σύγχρονη εποχή εξέλιπε η φιλοσοφία. Ο κόσμος δεν κοπιάζει να σκεφτεί και να αναζητήσει την πνευματική του τροφή.
Χωρίς σκέψη και χωρίς κρίση αφήνει να του αρπάξουν την ψυχή με υλικά ανταλλάγματα!
Στην Ολλανδία επινοήθηκε ένα μηχάνημα για να τρέφονται οι χήνες. Η ίδια αυτή φιλοσοφία, με την οποία κατασκευάστηκε το μηχάνημα για την τροφή των ολλανδικών χηνών ισχύει και για τις ιδέες στον πνευματικό τομέα. Παρόμοια μεταδίδονται στους πολλούς κι οι διάφορες ιδέες, οι οποίες επιδιώκουν και επιτυγχάνουν τη χειραγώγησή τους.
Πρόκειται για ένα μηχάνημα , το οποίο προσαρμόζεται στο ρύγχος της χήνας
και εκσφενδονίζει την τροφή κατ΄ ευθείαν στο στομάχι του δύστυχου ζωντανού, ένα είδος καταπέλτη. Έτσι δεν κοπιάζουν πια να μασήσουν την τροφή τους οι χήνες αυτές στην Ολλανδία και φυσικά στερούνται και τη γεύση και το άρωμα της τροφής,
Τη γεύση και το άρωμα της ζωής τους στερούνται οι πολλοί , οι οποίοι
παραιτήθηκαν ή δεν διδάχτηκαν ποτέ να αναζητούν οι ίδιοι την πνευματική τους τροφή και δέχονται μηχανικά ,χωρίς σκέψη και χωρίς κρίση, τα πνευματικά σκύβαλα , που τους ρίχνουν διάφορα επιτήδεια κέντρα μαζικής εξαχρείωσης και εκμαυλισμού.
«Μάλλιασε η γλώσσα μου» να μιλώ για το δυτικό κόσμο, ότι είναι ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος από εμάς, παρόλο που ο κόσμος αυτός έχει ελληνικές καταβολές. Χίλια δυο παραδείγματα υπάρχουν που δείχνουν τη διαφορά ανάμεσα στον ελληνικό ορθόδοξο κόσμο και στον δυτικό παπικό ή προτεσταντικό δυτικό κόσμο.
Η διαφορά ανάμεσα στους δυο αυτούς κόσμους είναι διαφορά στην ίδια τη σκέψη. Η σκέψη διακρίνεται αναλόγως αν είναι συνδεδεμένη με το πρόσωπο , όπως είναι σε μας (η Ορθοδοξία είναι εμπειρική) ή είναι «ψιλή» σκέψη, αυτονομημένη, ανεξάρτητη απ΄ το πρόσωπο κι απ΄το ήθος.
Απορεί κανείς πως παραθεωρείται και δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη, όχι μόνο απ΄ τους θαυμαστές του δυτικού κόσμου, αλλά και από όλους το γεγονός
ότι ο δυτικός κόσμος μετά τη Γαλλική επανάσταση διακήρυξε ότι επιθυμεί ως κοινωνικό σύνολο να σκέφτεται χωρίς να είναι απαραίτητο στοιχείο της σκέψης του το ήθος. (Χωρίς ηθικά όρια προχωρεί η σκέψη του δυτικού κόσμου και η επιστημονική έρευνα, με αποτέλεσμα το βιασμό του ανθρώπου και της Φύσης).
Μια βλαβερή συνέπεια της νοοτροπίας αυτής της Δύσης, την οποία έχουμε υποστεί και μεις με το μιμητισμό μας είναι η μανία με τις μάσκες, ακόμα και στη φιλοσοφία. Ούτε ένας από αυτούς που ασχολούνται με τις φιλοσοφικές σκέψεις στον ηλεκτρονικό κόμβο «Forums” π.χ. δε χρησιμοποιεί το όνομά του και χρησιμοποιεί ψευδώνυμο. Καμιά σκέψη δεν είναι σωστή αν αυτός που την κάνει κρύβεται. Ούτε πρόκειται μια τέτοια σκέψη να ακουστεί και να ευεργετήσει κανένα. Γιατί δεν είναι σωστή; Γιατί οι σκέψεις δεν είναι «ψιλές» απογυμνωμένες από αυτόν που τις κάνει.
Οι σκέψεις έχουν το ήθος, το ύφος και το ρυθμό του σκεπτομένου. Αυτό σημαίνουν τα λόγια «το ύφος είναι ο άνθρωπος».
(παιδικό παιχνίδι)
«Φιλοσοφούμε με απλό τρόπο» έλεγαν οι αρχαίοι.. « Κι αγαπούμε το ωραίο χωρίς να γινόμαστε θηλυπρεπείς.». Αλλά στη σύγχρονη εποχή εξέλιπε η φιλοσοφία. Ο κόσμος δεν κοπιάζει να σκεφτεί και να αναζητήσει την πνευματική του τροφή.
Χωρίς σκέψη και χωρίς κρίση αφήνει να του αρπάξουν την ψυχή με υλικά ανταλλάγματα!
Στην Ολλανδία επινοήθηκε ένα μηχάνημα για να τρέφονται οι χήνες. Η ίδια αυτή φιλοσοφία, με την οποία κατασκευάστηκε το μηχάνημα για την τροφή των ολλανδικών χηνών ισχύει και για τις ιδέες στον πνευματικό τομέα. Παρόμοια μεταδίδονται στους πολλούς κι οι διάφορες ιδέες, οι οποίες επιδιώκουν και επιτυγχάνουν τη χειραγώγησή τους.
Πρόκειται για ένα μηχάνημα , το οποίο προσαρμόζεται στο ρύγχος της χήνας
και εκσφενδονίζει την τροφή κατ΄ ευθείαν στο στομάχι του δύστυχου ζωντανού, ένα είδος καταπέλτη. Έτσι δεν κοπιάζουν πια να μασήσουν την τροφή τους οι χήνες αυτές στην Ολλανδία και φυσικά στερούνται και τη γεύση και το άρωμα της τροφής,
Τη γεύση και το άρωμα της ζωής τους στερούνται οι πολλοί , οι οποίοι
παραιτήθηκαν ή δεν διδάχτηκαν ποτέ να αναζητούν οι ίδιοι την πνευματική τους τροφή και δέχονται μηχανικά ,χωρίς σκέψη και χωρίς κρίση, τα πνευματικά σκύβαλα , που τους ρίχνουν διάφορα επιτήδεια κέντρα μαζικής εξαχρείωσης και εκμαυλισμού.
«Μάλλιασε η γλώσσα μου» να μιλώ για το δυτικό κόσμο, ότι είναι ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος από εμάς, παρόλο που ο κόσμος αυτός έχει ελληνικές καταβολές. Χίλια δυο παραδείγματα υπάρχουν που δείχνουν τη διαφορά ανάμεσα στον ελληνικό ορθόδοξο κόσμο και στον δυτικό παπικό ή προτεσταντικό δυτικό κόσμο.
Η διαφορά ανάμεσα στους δυο αυτούς κόσμους είναι διαφορά στην ίδια τη σκέψη. Η σκέψη διακρίνεται αναλόγως αν είναι συνδεδεμένη με το πρόσωπο , όπως είναι σε μας (η Ορθοδοξία είναι εμπειρική) ή είναι «ψιλή» σκέψη, αυτονομημένη, ανεξάρτητη απ΄ το πρόσωπο κι απ΄το ήθος.
Απορεί κανείς πως παραθεωρείται και δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη, όχι μόνο απ΄ τους θαυμαστές του δυτικού κόσμου, αλλά και από όλους το γεγονός
ότι ο δυτικός κόσμος μετά τη Γαλλική επανάσταση διακήρυξε ότι επιθυμεί ως κοινωνικό σύνολο να σκέφτεται χωρίς να είναι απαραίτητο στοιχείο της σκέψης του το ήθος. (Χωρίς ηθικά όρια προχωρεί η σκέψη του δυτικού κόσμου και η επιστημονική έρευνα, με αποτέλεσμα το βιασμό του ανθρώπου και της Φύσης).
Μια βλαβερή συνέπεια της νοοτροπίας αυτής της Δύσης, την οποία έχουμε υποστεί και μεις με το μιμητισμό μας είναι η μανία με τις μάσκες, ακόμα και στη φιλοσοφία. Ούτε ένας από αυτούς που ασχολούνται με τις φιλοσοφικές σκέψεις στον ηλεκτρονικό κόμβο «Forums” π.χ. δε χρησιμοποιεί το όνομά του και χρησιμοποιεί ψευδώνυμο. Καμιά σκέψη δεν είναι σωστή αν αυτός που την κάνει κρύβεται. Ούτε πρόκειται μια τέτοια σκέψη να ακουστεί και να ευεργετήσει κανένα. Γιατί δεν είναι σωστή; Γιατί οι σκέψεις δεν είναι «ψιλές» απογυμνωμένες από αυτόν που τις κάνει.
Οι σκέψεις έχουν το ήθος, το ύφος και το ρυθμό του σκεπτομένου. Αυτό σημαίνουν τα λόγια «το ύφος είναι ο άνθρωπος».
20.11.08
Αγαπάτε τους κλέφτες!» Μόσχου Εμμ.Λαγκουβάρδου
Αγαπάτε τους κλέφτες
Στον Κυριάκο (δε βρέθηκε σε χρόνο μηδέν το "αγαπάτε την κόλαση")
Το έχω σε κάποιο βιβλίο από όπου πρέπει να το σκανάρω και θα πάρει
λίγο χρόνο).
(Την κλεψιά πολλοί αγάπησαν, τον κλέφτη κανείς !)
Ελπίζω, ευγενικέ αναγνώστη, να πεισθείς ότι είναι ορθή η παράδοξη πρότασή μου να αγαπάμε τους κλέφτες, αν έχεις την υπομονή να διαβάσεις τις γραμμές αυτές. Δεν πρόκειται βέβαια να αναπτύξουμε στο σύντομο αυτό κείμενο λογικά επιχειρήματα και θεωρητικολογίες. Το δοκίμιο, ως λογοτεχνικό είδος αποφεύγει τη λογική ανάλυση, που ταιριάζει στη διατριβή και στη μελέτη και διατηρεί πάντα τη ζωντάνια του προφορικού λόγου. Για το δοκίμιο κάθε μεγάλη γενική ιδέα είναι ψέμα, γιατί κανείς δεν είδε ποτέ μια μεγάλη γενική ιδέα.
Κάποτε μου αφηγήθηκε ένας γνωστός μου, πως έγινε άθελά του ήρωας σε ένα επεισόδιο που δημιουργήθηκε στο λεωφορείο της αστικής συγκοινωνίας, στη Θεσσαλονίκη, όταν κάποια νεαρή γυναίκα του έκλεψε το πορτοφόλι του. Όταν τελείωσε την αφήγησή του ένιωσα λύπη και στοργή για την κοπέλα, που ειρήσθω εν παρόδω, ήταν και ωραία! Ήταν ό,τι πρέπει για να αγαπήσω τον κλέφτη και να μισήσω την κλοπή.
Η ηρωίδα του επεισοδίου κέρδισε τη συμπάθειά μου για τους εξής λόγους:
Πρώτον, γιατί όπως μου την περιέγραψε ο φίλος μου ήταν πράγματι συμπαθητική αν όχι πολύ ωραία!
Δεύτερον, γιατί δεν κατάφερε η καϋμενούλα να κάνει μια κλοπή της προκοπής!
Τρίτον , γιατί είχε πραγματική ανάγκη και δεν ήθελε να κλέψει από αγάπη για το «σπορ». Ήταν μια φτωχή μετανάστρια.
Τέταρτον, γιατί αποδοκιμάστηκε από ένα ολόκληρο πλήθος , που πάντα με φοβίζει και ποτέ δεν του έχω εμπιστοσύνη .Πάντα αποφεύγω το πλήθος είτε για «αθλητισμό» πρόκειται είτε για πολιτικές συγκεντρώσεις ή διαδηλώσεις.
(Κατά τους ειδικούς η νοημοσύνη του πλήθους είναι αντιστρόφως ανάλογη με το μέγεθός του. Όσο πιο μεγάλο το πλήθος τόσο πιο μικρή η νοημοσύνη. Μια φορά δυο καθηγητές πανεπιστημίου παρασύρθηκαν από το πλήθος κι έκαναν κλοπή, ο ένας μάλιστα ήταν καθηγητής της Εγκληματολογίας! ).
Πιστεύω ότι οι κλέφτες είναι σαν τις βδέλες . Δεν φταίνε οι κλέφτες, αν ο κόσμος χρειάζεται κάποτε κάποια οικονομική αφαίμαξη. Δεν είναι μόνο το Κράτος με τους διάφορους οργανισμούς του κατάλληλο γι’ αυτή τη δουλειά.
Αν ο καθένας από μας ζούσε λιτά και βοηθούσε τους άλλους που έχουν ανάγκη ούτε το Κράτος, ούτε οι κλέφτες θα έμπαιναν στον πειρασμό να κάνουν κανονική αφαίμαξη. Όπως πάνε όμως τα πράγματα είτε με το καλό είτε με το ζόρι, λόγω φτώχειας, θα αναγκαστούμε να επιλέξουμε τον ασκητισμό αντί τη σημερινή παραφροσύνη.
Τι προτείνεις λοιπόν να κάνουμε, θα με ρωτήσει ο ευγενικός αναγνώστης, που έστερξε να διαβάσει έως το τέλος τα γραφόμενά μου αυτά: Να ενθαρρύνουμε τους κλέφτες να μας κλέβουν;
Κατ΄ αρχήν και αυτό είναι μια λύση που μερικοί την εφαρμόζουν. Γνώριζα κάποιον διοικητή Τραπέζης, που άφηνε πάντα στο κομοδίνο του ένα χρηματικό ποσό για τους κλέφτες. Έλεγε ότι το κάνει από φόβο, αλλά εγώ πιστεύω ότι κατά βάθος το έκανε από συμπάθεια και αγάπη για τον κλέφτη.
Κάποιος άλλος είχε προβλέψει στην κατοικία του ειδική είσοδο με την επιγραφή «Είσοδος Κλεπτών». Μια νύχτα την ώρα που επέστρεφε στο σπίτι του βρήκε τον κλέφτη να πηδάει απ΄ το παράθυρο και του έκανε παρατήρηση, γιατί δεν χρησιμοποίησε την είσοδο των κλεπτών!
Προτείνω λοιπόν , αφού με τις νέες ιδέες το να βοηθάς αυτούς που έχουν ανάγκη θεωρείται ντροπή, να φροντίσουμε αν θέλουμε να είμαστε ώριμοι και ολοκληρωμένοι άνθρωποι να αγαπήσουμε τους κλέφτες και να μισήσουμε την κλεψιά, ιδίως εκείνη που διαπράττουμε οι ίδιοι με διάφορους τρόπους ,φανερά ή κρυφά.
Στον Κυριάκο (δε βρέθηκε σε χρόνο μηδέν το "αγαπάτε την κόλαση")
Το έχω σε κάποιο βιβλίο από όπου πρέπει να το σκανάρω και θα πάρει
λίγο χρόνο).
(Την κλεψιά πολλοί αγάπησαν, τον κλέφτη κανείς !)
Ελπίζω, ευγενικέ αναγνώστη, να πεισθείς ότι είναι ορθή η παράδοξη πρότασή μου να αγαπάμε τους κλέφτες, αν έχεις την υπομονή να διαβάσεις τις γραμμές αυτές. Δεν πρόκειται βέβαια να αναπτύξουμε στο σύντομο αυτό κείμενο λογικά επιχειρήματα και θεωρητικολογίες. Το δοκίμιο, ως λογοτεχνικό είδος αποφεύγει τη λογική ανάλυση, που ταιριάζει στη διατριβή και στη μελέτη και διατηρεί πάντα τη ζωντάνια του προφορικού λόγου. Για το δοκίμιο κάθε μεγάλη γενική ιδέα είναι ψέμα, γιατί κανείς δεν είδε ποτέ μια μεγάλη γενική ιδέα.
Κάποτε μου αφηγήθηκε ένας γνωστός μου, πως έγινε άθελά του ήρωας σε ένα επεισόδιο που δημιουργήθηκε στο λεωφορείο της αστικής συγκοινωνίας, στη Θεσσαλονίκη, όταν κάποια νεαρή γυναίκα του έκλεψε το πορτοφόλι του. Όταν τελείωσε την αφήγησή του ένιωσα λύπη και στοργή για την κοπέλα, που ειρήσθω εν παρόδω, ήταν και ωραία! Ήταν ό,τι πρέπει για να αγαπήσω τον κλέφτη και να μισήσω την κλοπή.
Η ηρωίδα του επεισοδίου κέρδισε τη συμπάθειά μου για τους εξής λόγους:
Πρώτον, γιατί όπως μου την περιέγραψε ο φίλος μου ήταν πράγματι συμπαθητική αν όχι πολύ ωραία!
Δεύτερον, γιατί δεν κατάφερε η καϋμενούλα να κάνει μια κλοπή της προκοπής!
Τρίτον , γιατί είχε πραγματική ανάγκη και δεν ήθελε να κλέψει από αγάπη για το «σπορ». Ήταν μια φτωχή μετανάστρια.
Τέταρτον, γιατί αποδοκιμάστηκε από ένα ολόκληρο πλήθος , που πάντα με φοβίζει και ποτέ δεν του έχω εμπιστοσύνη .Πάντα αποφεύγω το πλήθος είτε για «αθλητισμό» πρόκειται είτε για πολιτικές συγκεντρώσεις ή διαδηλώσεις.
(Κατά τους ειδικούς η νοημοσύνη του πλήθους είναι αντιστρόφως ανάλογη με το μέγεθός του. Όσο πιο μεγάλο το πλήθος τόσο πιο μικρή η νοημοσύνη. Μια φορά δυο καθηγητές πανεπιστημίου παρασύρθηκαν από το πλήθος κι έκαναν κλοπή, ο ένας μάλιστα ήταν καθηγητής της Εγκληματολογίας! ).
Πιστεύω ότι οι κλέφτες είναι σαν τις βδέλες . Δεν φταίνε οι κλέφτες, αν ο κόσμος χρειάζεται κάποτε κάποια οικονομική αφαίμαξη. Δεν είναι μόνο το Κράτος με τους διάφορους οργανισμούς του κατάλληλο γι’ αυτή τη δουλειά.
Αν ο καθένας από μας ζούσε λιτά και βοηθούσε τους άλλους που έχουν ανάγκη ούτε το Κράτος, ούτε οι κλέφτες θα έμπαιναν στον πειρασμό να κάνουν κανονική αφαίμαξη. Όπως πάνε όμως τα πράγματα είτε με το καλό είτε με το ζόρι, λόγω φτώχειας, θα αναγκαστούμε να επιλέξουμε τον ασκητισμό αντί τη σημερινή παραφροσύνη.
Τι προτείνεις λοιπόν να κάνουμε, θα με ρωτήσει ο ευγενικός αναγνώστης, που έστερξε να διαβάσει έως το τέλος τα γραφόμενά μου αυτά: Να ενθαρρύνουμε τους κλέφτες να μας κλέβουν;
Κατ΄ αρχήν και αυτό είναι μια λύση που μερικοί την εφαρμόζουν. Γνώριζα κάποιον διοικητή Τραπέζης, που άφηνε πάντα στο κομοδίνο του ένα χρηματικό ποσό για τους κλέφτες. Έλεγε ότι το κάνει από φόβο, αλλά εγώ πιστεύω ότι κατά βάθος το έκανε από συμπάθεια και αγάπη για τον κλέφτη.
Κάποιος άλλος είχε προβλέψει στην κατοικία του ειδική είσοδο με την επιγραφή «Είσοδος Κλεπτών». Μια νύχτα την ώρα που επέστρεφε στο σπίτι του βρήκε τον κλέφτη να πηδάει απ΄ το παράθυρο και του έκανε παρατήρηση, γιατί δεν χρησιμοποίησε την είσοδο των κλεπτών!
Προτείνω λοιπόν , αφού με τις νέες ιδέες το να βοηθάς αυτούς που έχουν ανάγκη θεωρείται ντροπή, να φροντίσουμε αν θέλουμε να είμαστε ώριμοι και ολοκληρωμένοι άνθρωποι να αγαπήσουμε τους κλέφτες και να μισήσουμε την κλεψιά, ιδίως εκείνη που διαπράττουμε οι ίδιοι με διάφορους τρόπους ,φανερά ή κρυφά.
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Η μνήμη του Θεού
«Nobody knows the troumbles I ’ve seen.
Gloria, Aleluia”
Louis Amstrong
Αν κι εσύ , ευγενικέ αναγνώστη, θυμάσαι το Θεό, μόνο όταν πονάς, αξίζει να διαβάσεις αυτά που γράφω για μένα , σαν μια αναζήτηση, στο εξομολογητικό μου αυτό δοκίμιο. Διαφορετικά δεν αξίζει να χάνεις τον καιρό σου.
«Ζαγκούμπινι μπαρί» (χαμένο χρήμα) λέει μια σλάβικη παροιμία. Όποιος θέλει , λοιπόν , μπορεί να διαβάσει τις γραμμές αυτές, που όπως είπα στην αρχή, αφορούν τον εαυτό μου και την αναζήτησή του.
Το έναυσμα για να γράψω επάνω σ΄ αυτό το θέμα μου το έδωσαν τα λόγια του Ησαϊα στην αρχή του εξηκοστού (Ξ΄) κεφαλαίου, από όπου είναι παρμένο το γνωστό αναστάσιμο τροπάριο: « Φωτίζου, φωτίζου, η νέα Ιερουσαλήμ, η γαρ δόξα κυρίου επί σε ανέτειλεν. Χόρευε και αγάλλου….».
Ενώ λοιπόν πρέπει να χαιρόμαστε κάθε μέρα, με τη χαρά της αναστάσεως του Κυρίου, «Χαίρε και αγάλλου, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς», το αντίθετο έχουμε συνδέσει τη μνήμη του Θεού με τον πόνο. Το συνηθισμένο είναι να θυμούμαστε το Θεό μόνο κάθε φορά που πονάμε ή που φοβούμαστε μην πονέσουμε. Αυτό συμβαίνει κατά κανόνα. Με εξαίρεση εκείνους που δεν πιστεύουν στο Θεό γιατί είναι βέβαιοι ότι δεν υπάρχει , αλλά είναι δημιούργημα της φαντασίας και του φόβου . Οι πιστοί στο Θεό αγαπούν τη μνήμη του Θεού και θέλουν να τον θυμούνται πάντα, στις χαρές και στις λύπες τους.
Γνώριζα κάποιον που πίστευε με θέρμη στο Θεό και τον είχε συνδέσει με τον πόνο του. Έτσι κάθε φορά που πονούσε ευχαριστούσε το Θεό που τον θυμήθηκε. «Ευχαριστώ Θεέ μου, που με θυμήθηκες»
Κάτι παρόμοιο λέει και το ακόλουθο σπιρίτσιουαλ (πνευματικό) τραγούδι του Λούϊς Άμστρονγκ. «Νόμπαντι νόουζ μάϊ σόροου, μπατ Τσίζους» (Κανένας δεν ξέρει τον πόνο μου, μόνο ο Ιησούς). Είναι ένα όμορφο σπιρίτσιουαλ, που το τραγουδάει με τον μοναδικό του τρόπο ο μεγάλος μουσικός και τραγουδιστής Λούϊς Άμστρονγκ. Παραθέτουμε σε απόδοση την αρχή και το τέλος του τραγουδιού, για να χαρείς. «Κανείς δεν ξέρει τι περνώ/ κανείς δεν ξέρει τη λύπη μου,/ κανείς δεν ξέρει τι περνώ/ ας είναι δοξασμένο το όνομα του Κυρίου. / (……..) Κανείς δεν ξέρει τι περνώ/ κανείς δεν ξέρει, παρά μόνο ο Ιησούς/ κανείς δεν ξέρει τι περνώ/ Ας είναι δοξασμένο το όνομά Του.»
Όπως σε όλα τα νέγρικα σπιρίτσιουαλς, ο πόνος και η λύπη είναι συνδεδεμένος με τη μνήμη του Θεού. Οι πιστοί θυμούνται το Θεό και τον ευλογούν και τον δοξάζουν , ακόμα και στον πόνο και τη λύπη τους. Στο βιβλίο του Ιώβ οι φίλοι του και η γυναίκα του προσπαθούσαν να τον πείσουν να καταραστεί το Θεό και να πεθάνει, για να μην υποφέρει με τους πόνους και τα βάσανα που τον βρήκαν. Ο Ιώβ
ως δίκαιος και αληθινός , αποδοκίμασε τους φίλους του: «Γυμνός βγήκα απ΄ την κοιλιά της μάνας μου και γυμνός θα φύγω. Ας είναι ευλογημένο του όνομα του Κυρίου», είπε. Ο Ιώβ έμεινε στην ιστορία της ανθρωπότητας αιώνιο παράδειγμα πίστης και αγάπης του Θεού.
Ξαναδιαβάζοντας τα λόγια του Ησαϊα στο εξηκοστό κεφάλαιο, αναρωτιέμαι ποιο είναι το μήνυμα για μένα προσωπικά. «΄Εχει πλέον έρθει το φως σου ,» γράφει ο μέγιστος των προφητών, ο επονομασθείς πέμπτος Ευαγγελιστής, « η δόξα του Κυρίου έχει ανατείλει επάνω σου.» Ποιο είναι το φως που ήρθε σε μένα;
Αν το συνηθισμένο είναι να θυμάμαι το Θεό μόνο στον πόνο και στη λύπη, το φως για το οποίο γράφει ο Ησαϊας είναι αυτό: «Να έχω πάντοτε προ οφθαλμών το Θεό».
Η συμβουλή της μητέρας του Ρουμάνου Γέροντα Θεόφιλου Παραϊάν , όταν ήταν παιδί, ήταν αυτή: «Να μην λησμονείς το Θεό. Να μη λησμονείς την προσευχή. Να έχεις προ οφθαλμών σου πάντα το Θεό».
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Gloria, Aleluia”
Louis Amstrong
Αν κι εσύ , ευγενικέ αναγνώστη, θυμάσαι το Θεό, μόνο όταν πονάς, αξίζει να διαβάσεις αυτά που γράφω για μένα , σαν μια αναζήτηση, στο εξομολογητικό μου αυτό δοκίμιο. Διαφορετικά δεν αξίζει να χάνεις τον καιρό σου.
«Ζαγκούμπινι μπαρί» (χαμένο χρήμα) λέει μια σλάβικη παροιμία. Όποιος θέλει , λοιπόν , μπορεί να διαβάσει τις γραμμές αυτές, που όπως είπα στην αρχή, αφορούν τον εαυτό μου και την αναζήτησή του.
Το έναυσμα για να γράψω επάνω σ΄ αυτό το θέμα μου το έδωσαν τα λόγια του Ησαϊα στην αρχή του εξηκοστού (Ξ΄) κεφαλαίου, από όπου είναι παρμένο το γνωστό αναστάσιμο τροπάριο: « Φωτίζου, φωτίζου, η νέα Ιερουσαλήμ, η γαρ δόξα κυρίου επί σε ανέτειλεν. Χόρευε και αγάλλου….».
Ενώ λοιπόν πρέπει να χαιρόμαστε κάθε μέρα, με τη χαρά της αναστάσεως του Κυρίου, «Χαίρε και αγάλλου, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς», το αντίθετο έχουμε συνδέσει τη μνήμη του Θεού με τον πόνο. Το συνηθισμένο είναι να θυμούμαστε το Θεό μόνο κάθε φορά που πονάμε ή που φοβούμαστε μην πονέσουμε. Αυτό συμβαίνει κατά κανόνα. Με εξαίρεση εκείνους που δεν πιστεύουν στο Θεό γιατί είναι βέβαιοι ότι δεν υπάρχει , αλλά είναι δημιούργημα της φαντασίας και του φόβου . Οι πιστοί στο Θεό αγαπούν τη μνήμη του Θεού και θέλουν να τον θυμούνται πάντα, στις χαρές και στις λύπες τους.
Γνώριζα κάποιον που πίστευε με θέρμη στο Θεό και τον είχε συνδέσει με τον πόνο του. Έτσι κάθε φορά που πονούσε ευχαριστούσε το Θεό που τον θυμήθηκε. «Ευχαριστώ Θεέ μου, που με θυμήθηκες»
Κάτι παρόμοιο λέει και το ακόλουθο σπιρίτσιουαλ (πνευματικό) τραγούδι του Λούϊς Άμστρονγκ. «Νόμπαντι νόουζ μάϊ σόροου, μπατ Τσίζους» (Κανένας δεν ξέρει τον πόνο μου, μόνο ο Ιησούς). Είναι ένα όμορφο σπιρίτσιουαλ, που το τραγουδάει με τον μοναδικό του τρόπο ο μεγάλος μουσικός και τραγουδιστής Λούϊς Άμστρονγκ. Παραθέτουμε σε απόδοση την αρχή και το τέλος του τραγουδιού, για να χαρείς. «Κανείς δεν ξέρει τι περνώ/ κανείς δεν ξέρει τη λύπη μου,/ κανείς δεν ξέρει τι περνώ/ ας είναι δοξασμένο το όνομα του Κυρίου. / (……..) Κανείς δεν ξέρει τι περνώ/ κανείς δεν ξέρει, παρά μόνο ο Ιησούς/ κανείς δεν ξέρει τι περνώ/ Ας είναι δοξασμένο το όνομά Του.»
Όπως σε όλα τα νέγρικα σπιρίτσιουαλς, ο πόνος και η λύπη είναι συνδεδεμένος με τη μνήμη του Θεού. Οι πιστοί θυμούνται το Θεό και τον ευλογούν και τον δοξάζουν , ακόμα και στον πόνο και τη λύπη τους. Στο βιβλίο του Ιώβ οι φίλοι του και η γυναίκα του προσπαθούσαν να τον πείσουν να καταραστεί το Θεό και να πεθάνει, για να μην υποφέρει με τους πόνους και τα βάσανα που τον βρήκαν. Ο Ιώβ
ως δίκαιος και αληθινός , αποδοκίμασε τους φίλους του: «Γυμνός βγήκα απ΄ την κοιλιά της μάνας μου και γυμνός θα φύγω. Ας είναι ευλογημένο του όνομα του Κυρίου», είπε. Ο Ιώβ έμεινε στην ιστορία της ανθρωπότητας αιώνιο παράδειγμα πίστης και αγάπης του Θεού.
Ξαναδιαβάζοντας τα λόγια του Ησαϊα στο εξηκοστό κεφάλαιο, αναρωτιέμαι ποιο είναι το μήνυμα για μένα προσωπικά. «΄Εχει πλέον έρθει το φως σου ,» γράφει ο μέγιστος των προφητών, ο επονομασθείς πέμπτος Ευαγγελιστής, « η δόξα του Κυρίου έχει ανατείλει επάνω σου.» Ποιο είναι το φως που ήρθε σε μένα;
Αν το συνηθισμένο είναι να θυμάμαι το Θεό μόνο στον πόνο και στη λύπη, το φως για το οποίο γράφει ο Ησαϊας είναι αυτό: «Να έχω πάντοτε προ οφθαλμών το Θεό».
Η συμβουλή της μητέρας του Ρουμάνου Γέροντα Θεόφιλου Παραϊάν , όταν ήταν παιδί, ήταν αυτή: «Να μην λησμονείς το Θεό. Να μη λησμονείς την προσευχή. Να έχεις προ οφθαλμών σου πάντα το Θεό».
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
17.11.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Γιατί χειροτερεύουν όλα τη νύχτα;
Γιατί όλα χειροτερεύουν τη νύχτα; Δεν ξέρω να σου πω. Πολλοί νομίζουν ότι αυτοί που γράφουν ξέρουν αυτό που γράφουν. Αν είχα αυτή τη γνώμη δεν θα είχα γράψει τίποτα. «Μα είναι δυνατόν να γράφεις αυτό που δεν ξέρεις;;» «Αυτό το μαθαίνεις αργότερα». Όχι ότι δεν υπάρχουν αυτοί που γράφουν αυτό που ξέρουν, Αλλά αυτό για μένα δεν έχει , ούτε είχε ποτέ ενδιαφέρον.
Δεν ξέρω λοιπόν γιατί όλα χειροτερεύουν τη νύχτα. Στα νοσοκομεία οι ασθενείς τρέμουν τις νύχτες. Γιατί άραγε; Ένας στίχος του Ρίλκε λέει «η νύχτα σε χωρίζει απ΄ το γείτονά σου.». Ο στίχος αυτός γράφτηκε τον περασμένο αιώνα και δεν προκαλεί την ίδια συγκίνηση σήμερα με εκείνη που προκαλούσε σ΄ αυτούς που τον διάβασαν στην εποχή του. Σήμερα ο γείτονας είναι χωρισμένος απ΄ τον καθένα , μέρα –νύχτα. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει γείτονας ,ούτε γειτονιά.
Δεν ήταν το ίδιο πάντοτε. Ο κόσμος έδινε μεγάλη αξία στο γείτονα. Ήταν ευτυχής αυτός που είχε καλό γείτονα. «Πρώτα βλέπεις το γείτονα και μετά τον αδερφό σου». Τις νύχτες που βομβάρδιζαν τα σπίτια καταφεύγαμε όλοι στους γείτονες, που διέθεταν σπίτια με γερά θεμέλια και ανθεκτικούς τοίχους στα υπόγειά τους. Φαντάσου να είχες κακούς γείτονες και να μην μπορούσες να καταφύγεις πουθενά. Τη μέρα ξεθαρρεύαμε γιατί μας παρηγορούσε και μας ενθάρρυνε το φως. Τη μέρα ακόμα και τα νέα ήταν πιο καλά, ενώ τη νύχτα ξεπρόβαλαν όλοι οι φόβοι και σαν τους δαίμονες κυνηγούσαν τους ανθρώπους, να τους εξοντώσουν.
Γιατί χειροτερεύουν λοιπόν όλα τη νύχτα; Τόσο πολύ είναι συνδεδεμένα τα πάντα με το φως; Λένε ότι όλα τα ζωντανά όντα στην πλάση θλίβονται την ώρα που δύει ο ήλιος. Η λύπη για το φώς που φεύγει προκαλεί τη λύπη (ή και το φόβο) σε κάθε ζωντανό πλάσμα. Μήπως η λύπη αυτή και ο φόβος είναι η αιτία που όλα χειροτερεύουν τις νύχτες; Ίσως το φως του ήλιου μας χαρίζει μια ανάταση. Από παιδιά ακούγαμε να λένε , πως τη νύχτα ο πυρετός ανεβαίνει, η αρρώστια χειροτερεύει, οι πόνοι ( ιδίως αν είναι φανταστικοί) ξυπνούν ή γίνονται χειρότεροι.
Η νύχτα αργεί να ξημερώσει γι΄ αυτούς που υποφέρουν. Ακόμα και οι φουρτούνες στη θάλασσα είναι χειρότερες τη νύχτα. Δεν υπάρχει ίσως τίποτα πιο φοβερό απ΄ την νυχτερινή, φουρτουνιασμένη θάλασσα. Ο Πέτρος περπατώντας επάνω στη θάλασσα άρχισε να βουλιάζει , γιατί φοβήθηκε πιο πολύ το σκοτάδι, καθώς υψώνονταν τα κύματα και σκέπαζαν το φως.
Και σαν μεταφορά η νύχτα είναι η άρνηση του καλού, της χαράς, της ομορφιάς, της υγείας. Σκεφθείτε πόσο μεγάλη δυστυχία είναι η αμάθεια ,για να την παρομοιάζουν με το σκοτάδι της νύχτας και πόσο μεγάλη ευτυχία είναι η γνώση, που την παρομοιάζουν με το φως. «Εγώ ειμί το φως του κόσμου. Δεν θα περπατήσει στο σκοτάδι αυτός που με ακολουθεί» λέει ο Κύριος.
Η ευχή «αύριο όλα θα πάνε καλύτερα» είναι ευχή για το φως και για τη χαρά.
Αύριο όλα θα πάνε καλύτερα. Στην εποχή μας η σύγχυση είναι τόσο μεγάλη , ώστε το σκοτάδι της απελπισίας σκεπάζει ακόμα και τις μέρες μας. Αυτό λέει ο κόσμος με την παροιμία, ότι ο δυστυχισμένος άνθρωπος «δε βλέπει άσπρη μέρα».
Αν το σκοτάδι της νύχτας , που είναι έξω, είναι τόσο επιβαρυντικό για τον άνθρωπο, πόσο μάλλον επιβαρυντικό είναι το σκοτάδι μέσα στον άνθρωπο. «Ο οφθαλμός» γράφει το Ευαγγέλιο « είναι το φως του σώματος. Αν ο οφθαλμός σου είναι σκοτεινός, όλο το σώμα σου είναι σκοτεινό.» Να προσέχουμε μήπως αυτό που νομίζομε ότι είναι μέσα μας φως, μήπως είναι σκοτάδι.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Δεν ξέρω λοιπόν γιατί όλα χειροτερεύουν τη νύχτα. Στα νοσοκομεία οι ασθενείς τρέμουν τις νύχτες. Γιατί άραγε; Ένας στίχος του Ρίλκε λέει «η νύχτα σε χωρίζει απ΄ το γείτονά σου.». Ο στίχος αυτός γράφτηκε τον περασμένο αιώνα και δεν προκαλεί την ίδια συγκίνηση σήμερα με εκείνη που προκαλούσε σ΄ αυτούς που τον διάβασαν στην εποχή του. Σήμερα ο γείτονας είναι χωρισμένος απ΄ τον καθένα , μέρα –νύχτα. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει γείτονας ,ούτε γειτονιά.
Δεν ήταν το ίδιο πάντοτε. Ο κόσμος έδινε μεγάλη αξία στο γείτονα. Ήταν ευτυχής αυτός που είχε καλό γείτονα. «Πρώτα βλέπεις το γείτονα και μετά τον αδερφό σου». Τις νύχτες που βομβάρδιζαν τα σπίτια καταφεύγαμε όλοι στους γείτονες, που διέθεταν σπίτια με γερά θεμέλια και ανθεκτικούς τοίχους στα υπόγειά τους. Φαντάσου να είχες κακούς γείτονες και να μην μπορούσες να καταφύγεις πουθενά. Τη μέρα ξεθαρρεύαμε γιατί μας παρηγορούσε και μας ενθάρρυνε το φως. Τη μέρα ακόμα και τα νέα ήταν πιο καλά, ενώ τη νύχτα ξεπρόβαλαν όλοι οι φόβοι και σαν τους δαίμονες κυνηγούσαν τους ανθρώπους, να τους εξοντώσουν.
Γιατί χειροτερεύουν λοιπόν όλα τη νύχτα; Τόσο πολύ είναι συνδεδεμένα τα πάντα με το φως; Λένε ότι όλα τα ζωντανά όντα στην πλάση θλίβονται την ώρα που δύει ο ήλιος. Η λύπη για το φώς που φεύγει προκαλεί τη λύπη (ή και το φόβο) σε κάθε ζωντανό πλάσμα. Μήπως η λύπη αυτή και ο φόβος είναι η αιτία που όλα χειροτερεύουν τις νύχτες; Ίσως το φως του ήλιου μας χαρίζει μια ανάταση. Από παιδιά ακούγαμε να λένε , πως τη νύχτα ο πυρετός ανεβαίνει, η αρρώστια χειροτερεύει, οι πόνοι ( ιδίως αν είναι φανταστικοί) ξυπνούν ή γίνονται χειρότεροι.
Η νύχτα αργεί να ξημερώσει γι΄ αυτούς που υποφέρουν. Ακόμα και οι φουρτούνες στη θάλασσα είναι χειρότερες τη νύχτα. Δεν υπάρχει ίσως τίποτα πιο φοβερό απ΄ την νυχτερινή, φουρτουνιασμένη θάλασσα. Ο Πέτρος περπατώντας επάνω στη θάλασσα άρχισε να βουλιάζει , γιατί φοβήθηκε πιο πολύ το σκοτάδι, καθώς υψώνονταν τα κύματα και σκέπαζαν το φως.
Και σαν μεταφορά η νύχτα είναι η άρνηση του καλού, της χαράς, της ομορφιάς, της υγείας. Σκεφθείτε πόσο μεγάλη δυστυχία είναι η αμάθεια ,για να την παρομοιάζουν με το σκοτάδι της νύχτας και πόσο μεγάλη ευτυχία είναι η γνώση, που την παρομοιάζουν με το φως. «Εγώ ειμί το φως του κόσμου. Δεν θα περπατήσει στο σκοτάδι αυτός που με ακολουθεί» λέει ο Κύριος.
Η ευχή «αύριο όλα θα πάνε καλύτερα» είναι ευχή για το φως και για τη χαρά.
Αύριο όλα θα πάνε καλύτερα. Στην εποχή μας η σύγχυση είναι τόσο μεγάλη , ώστε το σκοτάδι της απελπισίας σκεπάζει ακόμα και τις μέρες μας. Αυτό λέει ο κόσμος με την παροιμία, ότι ο δυστυχισμένος άνθρωπος «δε βλέπει άσπρη μέρα».
Αν το σκοτάδι της νύχτας , που είναι έξω, είναι τόσο επιβαρυντικό για τον άνθρωπο, πόσο μάλλον επιβαρυντικό είναι το σκοτάδι μέσα στον άνθρωπο. «Ο οφθαλμός» γράφει το Ευαγγέλιο « είναι το φως του σώματος. Αν ο οφθαλμός σου είναι σκοτεινός, όλο το σώμα σου είναι σκοτεινό.» Να προσέχουμε μήπως αυτό που νομίζομε ότι είναι μέσα μας φως, μήπως είναι σκοτάδι.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
15.11.08
Περί ψυχής, του Μόσχου Λαγκουβάρδου
Περί ψυχής
Όταν οι αρρώστιες αρχίζουν να φθείρουν το σώμα μας και να μας απειλούν με το θάνατο τρέχουμε στους γιατρούς, οι οποίοι μας υποβάλλουν σε διάφορες εξετάσεις για να διαπιστώσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα βασικά όργανα του σώματος , η καρδιά , τα νεφρά, το συκώτι, οι πνεύμονες κ.α. Δεχόμαστε όλες αυτές τις εξετάσεις σιωπηλά , όπως τα πρόβατα όταν τα κουρεύουν, γιατί σκεφτόμαστε ότι έστω και αργά, αν είναι κάτι που προλαβαίνεται να το προλάβουμε , για να μην έρθουν τα χειρότερα πριν την ώρα τους.
Πολλοί γέροι και αγράμματοι μπερδεύουν τις εξετάσεις με τη θεραπεία και θεωρούν τις εξετάσεις ως μέρος της θεραπευτικής αγωγής. Ήξερα μια γριά που η χαρά της ζωής της ήταν να την εξετάζουν οι γιατροί. Ήξερε όλα τα ονόματα των φαρμάκων για την πίεση απέξω. Κάποιος άλλος όμως , ένας ξύπνιος επτανήσιος , δεν θεωρούσε τις ιατρικές εξετάσεις ακίνδυνες. Είχε γράψει μάλιστα κι ένα προειδοποιητικό ποίημα για τους γιατρούς, απ΄ το οποίο θυμάμαι μόνο αυτούς τους δυο ή τρεις τελευταίους στίχους. «Γιατροί μη μ’ εξετάσετε/ αν αρρωστήσω/ Αφήστε με να ζήσω»
Σε κάποιον που πάσχει, όπως εγώ, από ιατροφοβία, αρρωστοφοβία και φαρμακοφοβία , όλα αυτά τα περί ιατρών, ιατρικών επισκέψεων, ιατρικών εξετάσεων, φαρμάκων κ.λπ. μοιάζουν μυθικά και προκαλούν τρόμο, όπως προκαλούσε τρόμο στους αρχαίους το κεφάλι της Μέδουσας ή η όψη του Άδου, που μεταμόρφωνε αυτούς που είχαν την ατυχία να κοιτάξουν προς τα εκεί, σε στήλες άλατος. Με άλλα λόγια τους παρέλυαν και τους ακινητοποιούσαν απ' το φόβο. Τέτοια παράλυση και τέτοια αδράνεια και ακινητοποίηση την αρχαία εποχή απειλούσε μόνο κάποιους αστόχαστους και απερίσκεπτους ανθρώπους.
Στη σημερινή εποχή αντιθέτως η παραλυσία δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο. Ήδη πριν δυο τρεις αιώνες διορατικοί φιλόσοφοι,όπως ο Αμερικανός Χένρι ΝτέΪβιντ Θορώ κ.α. υποστήριζαν ότι ο κόσμος στις πόλεις (εκείνης της εποχής) πάσχει από απελπισία! Σήμερα οι γιατροί ονομάζουν σχεδόν όλες τις αρρώστιες ψυχοσωματικές, πράγμα που σημαίνει ότι αρρωσταίνει πρώτα η ψυχή και κατόπιν η αρρώστια εκδηλώνεται στο σώμα. Γι' αυτό στη σύγχρονη ιατρική δεν μιλούν πια για αρρώστιες, αλλά για αρρώστους. Είναι κοινοτοπία να μιλάει κανείς πλέον για άγχος, στενοχώρια, βιασύνη, έλλειψη νοήματος της ζωής κλπ, για όλα αυτά που χαρακτηρίζουν τον απελπισμένο άνθρωπο.
Το ερώτημα είναι το εξής: υπάρχει τρόπος να υποβάλουμε σε εξετάσεις και την ψυχή μας (το πνεύμα μας), όπως κάνουμε με το σώμα μας για να δούμε σε τι κατάσταση βρίσκεται; Αν ζει κατ΄ αρχήν -γιατί λένε ότι ο άνθρωπος ζει και χωρίς την ψυχή - και κατόπιν αν είναι υγιής ή είναι άρρωστη;
Οι αρχαίοι πίστευαν ότι πολλοί άνθρωποι ζούσαν χωρίς ψυχή. Πρόκειται για τους νεκρούς που δραπέτευσαν απ΄ τον Άδη, όταν ο Ηρακλής σκότωσε τον φύλακα, για να κλέψει . Από τότε οι νεκροί σεριανούν ,στον επάνω κόσμο μαζί με τους ζωντανούς και δεν τους παίρνει κανείς είδηση, αφού ούτε και οι ίδιοι θυμούνται ότι είναι νεκροί. Οπότε καλά είναι να αναρωτιέται κανείς κάποτε, αν πράγματι ζει ή ονειρεύεται ότι ζει. ( Ο φίλος μου ο ποιητής Ρόμπερτ Λαξ, - ο Κύριος να αναπαύει την ψυχή του - πίστευε ότι η αληθινή ζωή αρχίζει με το θάνατο και ότι η ζωή αυτή είναι σαν το όνειρο.)
Εννοείται ότι η ψυχή δεν μπαίνει στα ιατρικά μηχανήματα για να υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις , γιατί δεν είναι από τα στοιχεία του κόσμου τούτου. Δε μετριέται, δε ζυγίζεται, ούτε εντοπίζεται που βρίσκεται, είναι μέσα στο σώμα μας, είναι έξω από αυτό ή είναι και μέσα και έξω από το σώμα μας; Πώς λοιπόν να εξετάσεις την ψυχή, όπως εξετάζεις το αίμα ή τα ούρα;
Κι όμως πρέπει να βρούμε ένα τρόπο. Δεν θα είναι όπως αυτός της γιαγιάς, που ήξερε πόσο πρέπει να είναι η χοληστερίνη και πόσο το σάκχαρο, αλλά κάτι άλλο, που έχει σχέση με την ποιότητα της ζωής και όχι με την ποσότητα των αλάτων στο σώμα μας.
Γενικά αν προσέξει κανείς θα διαπιστώσει αν υπάρχει ποιότητα στις σχέσεις με τον εαυτό μας, με τους άλλους, με το Θεό. Αν υπάρχει ποιότητα στην οικογένεια, στην κοινωνία, στα έθνη παντού. Κι αν δεν υπάρχει ποιότητα -γιατί εξαρτάται απ΄ την αρετή και τις Εντολές- τί πρέπει να κάνεις για τον εαυτό σου και για την οικογένειά σου στην αρχή και κατόπιν να σκεφτείς πώς πρέπει να αγωνιστείς και για τους άλλους και για την κοινωνία; «Καθάρου και κάθαρε».
Μια πρώτη εξέταση σαν τη γενική ούρων π.χ. είναι η εξέταση, η οποία αποσκοπεί στο να ξέρεις σε ποιο στάδιο βρίσκεται η πνευματική και ψυχική σου ωριμότητα. Αυτή είναι και η πρώτη - πρώτη εξέταση και η πρώτη Εντολή , την οποία θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε Εντολή της ωριμότητας. Ο λόγος είναι ότι από την τήρηση της Εντολής αυτής φαίνεται η ωριμότητα του ανθρώπου. Είναι η Εντολή «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, για να ζήσεις μακρά και ευτυχισμένη ζωή».
Κανείς δεν έφτασε στην ωριμότητα και κανείς δεν ξέρει τι είναι η ωριμότητα, αν δεν συγχώρησε τον πατέρα του και τη μητέρα του, έστω κι αν βρίσκεται στην κορυφή της επιτυχίας π.χ. στο επάγγελμα, στον πλούτο, στη φήμη κ.α. Μετά τη γενική αυτή εξέταση μπορείς να ψάξεις κι αλλού, να σκάψεις μέσα σου, όπως λένε οι Άγιοι της Εκκλησίας μας «Ένδον σκάπτε». Είναι όμως αδύνατο να αρχίσεις την αυτοεξέταση, αν δεν έχεις ταπείνωση. Η ταπείνωση είναι το πρώτο σκαλοπάτι της πνευματικής ζωής. «Έλθετε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι. Πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία».
Όταν οι αρρώστιες αρχίζουν να φθείρουν το σώμα μας και να μας απειλούν με το θάνατο τρέχουμε στους γιατρούς, οι οποίοι μας υποβάλλουν σε διάφορες εξετάσεις για να διαπιστώσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα βασικά όργανα του σώματος , η καρδιά , τα νεφρά, το συκώτι, οι πνεύμονες κ.α. Δεχόμαστε όλες αυτές τις εξετάσεις σιωπηλά , όπως τα πρόβατα όταν τα κουρεύουν, γιατί σκεφτόμαστε ότι έστω και αργά, αν είναι κάτι που προλαβαίνεται να το προλάβουμε , για να μην έρθουν τα χειρότερα πριν την ώρα τους.
Πολλοί γέροι και αγράμματοι μπερδεύουν τις εξετάσεις με τη θεραπεία και θεωρούν τις εξετάσεις ως μέρος της θεραπευτικής αγωγής. Ήξερα μια γριά που η χαρά της ζωής της ήταν να την εξετάζουν οι γιατροί. Ήξερε όλα τα ονόματα των φαρμάκων για την πίεση απέξω. Κάποιος άλλος όμως , ένας ξύπνιος επτανήσιος , δεν θεωρούσε τις ιατρικές εξετάσεις ακίνδυνες. Είχε γράψει μάλιστα κι ένα προειδοποιητικό ποίημα για τους γιατρούς, απ΄ το οποίο θυμάμαι μόνο αυτούς τους δυο ή τρεις τελευταίους στίχους. «Γιατροί μη μ’ εξετάσετε/ αν αρρωστήσω/ Αφήστε με να ζήσω»
Σε κάποιον που πάσχει, όπως εγώ, από ιατροφοβία, αρρωστοφοβία και φαρμακοφοβία , όλα αυτά τα περί ιατρών, ιατρικών επισκέψεων, ιατρικών εξετάσεων, φαρμάκων κ.λπ. μοιάζουν μυθικά και προκαλούν τρόμο, όπως προκαλούσε τρόμο στους αρχαίους το κεφάλι της Μέδουσας ή η όψη του Άδου, που μεταμόρφωνε αυτούς που είχαν την ατυχία να κοιτάξουν προς τα εκεί, σε στήλες άλατος. Με άλλα λόγια τους παρέλυαν και τους ακινητοποιούσαν απ' το φόβο. Τέτοια παράλυση και τέτοια αδράνεια και ακινητοποίηση την αρχαία εποχή απειλούσε μόνο κάποιους αστόχαστους και απερίσκεπτους ανθρώπους.
Στη σημερινή εποχή αντιθέτως η παραλυσία δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο. Ήδη πριν δυο τρεις αιώνες διορατικοί φιλόσοφοι,όπως ο Αμερικανός Χένρι ΝτέΪβιντ Θορώ κ.α. υποστήριζαν ότι ο κόσμος στις πόλεις (εκείνης της εποχής) πάσχει από απελπισία! Σήμερα οι γιατροί ονομάζουν σχεδόν όλες τις αρρώστιες ψυχοσωματικές, πράγμα που σημαίνει ότι αρρωσταίνει πρώτα η ψυχή και κατόπιν η αρρώστια εκδηλώνεται στο σώμα. Γι' αυτό στη σύγχρονη ιατρική δεν μιλούν πια για αρρώστιες, αλλά για αρρώστους. Είναι κοινοτοπία να μιλάει κανείς πλέον για άγχος, στενοχώρια, βιασύνη, έλλειψη νοήματος της ζωής κλπ, για όλα αυτά που χαρακτηρίζουν τον απελπισμένο άνθρωπο.
Το ερώτημα είναι το εξής: υπάρχει τρόπος να υποβάλουμε σε εξετάσεις και την ψυχή μας (το πνεύμα μας), όπως κάνουμε με το σώμα μας για να δούμε σε τι κατάσταση βρίσκεται; Αν ζει κατ΄ αρχήν -γιατί λένε ότι ο άνθρωπος ζει και χωρίς την ψυχή - και κατόπιν αν είναι υγιής ή είναι άρρωστη;
Οι αρχαίοι πίστευαν ότι πολλοί άνθρωποι ζούσαν χωρίς ψυχή. Πρόκειται για τους νεκρούς που δραπέτευσαν απ΄ τον Άδη, όταν ο Ηρακλής σκότωσε τον φύλακα, για να κλέψει . Από τότε οι νεκροί σεριανούν ,στον επάνω κόσμο μαζί με τους ζωντανούς και δεν τους παίρνει κανείς είδηση, αφού ούτε και οι ίδιοι θυμούνται ότι είναι νεκροί. Οπότε καλά είναι να αναρωτιέται κανείς κάποτε, αν πράγματι ζει ή ονειρεύεται ότι ζει. ( Ο φίλος μου ο ποιητής Ρόμπερτ Λαξ, - ο Κύριος να αναπαύει την ψυχή του - πίστευε ότι η αληθινή ζωή αρχίζει με το θάνατο και ότι η ζωή αυτή είναι σαν το όνειρο.)
Εννοείται ότι η ψυχή δεν μπαίνει στα ιατρικά μηχανήματα για να υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις , γιατί δεν είναι από τα στοιχεία του κόσμου τούτου. Δε μετριέται, δε ζυγίζεται, ούτε εντοπίζεται που βρίσκεται, είναι μέσα στο σώμα μας, είναι έξω από αυτό ή είναι και μέσα και έξω από το σώμα μας; Πώς λοιπόν να εξετάσεις την ψυχή, όπως εξετάζεις το αίμα ή τα ούρα;
Κι όμως πρέπει να βρούμε ένα τρόπο. Δεν θα είναι όπως αυτός της γιαγιάς, που ήξερε πόσο πρέπει να είναι η χοληστερίνη και πόσο το σάκχαρο, αλλά κάτι άλλο, που έχει σχέση με την ποιότητα της ζωής και όχι με την ποσότητα των αλάτων στο σώμα μας.
Γενικά αν προσέξει κανείς θα διαπιστώσει αν υπάρχει ποιότητα στις σχέσεις με τον εαυτό μας, με τους άλλους, με το Θεό. Αν υπάρχει ποιότητα στην οικογένεια, στην κοινωνία, στα έθνη παντού. Κι αν δεν υπάρχει ποιότητα -γιατί εξαρτάται απ΄ την αρετή και τις Εντολές- τί πρέπει να κάνεις για τον εαυτό σου και για την οικογένειά σου στην αρχή και κατόπιν να σκεφτείς πώς πρέπει να αγωνιστείς και για τους άλλους και για την κοινωνία; «Καθάρου και κάθαρε».
Μια πρώτη εξέταση σαν τη γενική ούρων π.χ. είναι η εξέταση, η οποία αποσκοπεί στο να ξέρεις σε ποιο στάδιο βρίσκεται η πνευματική και ψυχική σου ωριμότητα. Αυτή είναι και η πρώτη - πρώτη εξέταση και η πρώτη Εντολή , την οποία θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε Εντολή της ωριμότητας. Ο λόγος είναι ότι από την τήρηση της Εντολής αυτής φαίνεται η ωριμότητα του ανθρώπου. Είναι η Εντολή «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, για να ζήσεις μακρά και ευτυχισμένη ζωή».
Κανείς δεν έφτασε στην ωριμότητα και κανείς δεν ξέρει τι είναι η ωριμότητα, αν δεν συγχώρησε τον πατέρα του και τη μητέρα του, έστω κι αν βρίσκεται στην κορυφή της επιτυχίας π.χ. στο επάγγελμα, στον πλούτο, στη φήμη κ.α. Μετά τη γενική αυτή εξέταση μπορείς να ψάξεις κι αλλού, να σκάψεις μέσα σου, όπως λένε οι Άγιοι της Εκκλησίας μας «Ένδον σκάπτε». Είναι όμως αδύνατο να αρχίσεις την αυτοεξέταση, αν δεν έχεις ταπείνωση. Η ταπείνωση είναι το πρώτο σκαλοπάτι της πνευματικής ζωής. «Έλθετε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι. Πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία».
14.11.08
Ποια είναι η βαθύτερη αιτία της ελληνικής αδράνειας του Μόσχου Λαγκουβάρδου
Ποια είναι η βαθύτερη αιτία της ελληνικής αδράνειας (ραχατιού);
Για πολλούς η βαθύτερη αιτία της ελληνικής αδράνειας, κοινώς «ραχάτι»
είναι η τουρκοκρατία! Η ερμηνεία αυτή οπωσδήποτε δεν ευσταθεί. Οι Τούρκοι μας έμαθαν να αγαπήσουμε το ραχάτι; Δεν ξέραμε εμείς το ραχάτι και μας το έμαθαν οι Τούρκοι; Πολλοί παρασύρονται από τη λέξη, την οποία τα σύγχρονα λεξικά τη θεωρούν τουρκική ή περσική.
Το λεξικό της Νεοελληνικής δίνει την εξής ερμηνεία στην λέξη ραχατεύω: «Βρίσκομαι σε κατάσταση απραξίας και ανάπαυσης και το απολαμβάνω.» Ενώ στη λέξη «αράζω, αραχτός» , για την οποία το λεξικό δεν μιλάει για τουρκική ή περσική προέλευση , δίνει την εξής ερμηνεία μεταξύ των άλλων: «Κάθομαι ή ξαπλώνω αναπαυτικά π.χ. Την άραξα κάτω από ένα δέντρο και κοιμήθηκα. Την άραξε στο κρεβάτι για μια βδομάδα». Παράβαλε το ομηρικό «αρμονίησιν άρασσεν», που σημαίνει συνταίριαζε αρμονικά, διάλεγε κάτι που να ευχαριστεί τη διάθεσή του. (Ομήρου Οδύσσεια, ε, 248), Λεξικό Ι.Πανταζίδη, σελ.93).
Το ραχάτι δεν μας το έμαθαν οι Τούρκοι, αλλά εκείνοι το πήραν από μας. Γιατί αυτός που βρίσκει κάτι, αυτός δίνει και το όνομα. Οι Έλληνες λοιπόν ήταν αραχτοί και ήξεραν τη γλύκα του (α)ραχατιού προ αμνημονεύτων ετών, πριν εμφανιστούν οι Τούρκοι στη γειτονιά μας.
Αλλά αν, όπως φαίνεται δεν είναι η τουρκοκρατία η βαθύτερη αιτία του
ραχατιού μας, ποια είναι; Σ’ αυτό το δύσκολο ερώτημα πρέπει να απαντήσουμε στο μικρό αυτό δοκίμιο.
Φαίνεται ότι και το ραχάτι έχει υποστεί κι αυτό την ταλαιπωρία και την κούραση του χρόνου. Τα ονόματα χρειάζονται ανανέωση, όχι μόνο από φιλολογικό ενδιαφέρον, αλλά γιατί έχει σπουδαία πρακτική αξία. Δεν ανανεώνεται μια γενιά, αν δεν ανανεώσει τα ονόματα. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα ολόκληρης της διδασκαλίας του Κομφούκιου. Δεν είναι εύκολο να μπούμε στο νόημα αυτής της επιγραμματικής φράσης. Ούτε είναι εύκολο μέσα σε ένα σημείωμα να δώσουμε τις βασικές αρχές της φιλοσοφίας της γλώσσας.
Η γλώσσα έχει την ιστορία και τη φιλοσοφία της. Η γλώσσα είναι η εκμυστήρευση του γένους. Ανανέωση δεν είναι μόνο το να κάνεις κάτι καινούριο, αλλά είναι και το να εμβαθύνεις και να κατανοείς το παλιό. Η σύγχυση και η αμφισβήτηση γύρω απ΄ την ταυτότητα ενός λαού, αποτελεί κρίση συνειδήσεως , που αν δεν βγει από αυτήν κινδυνεύει να χάσει την κρατική του οντότητα. Οι πολίτες νιώθουν σαν εξόριστοι στον τόπο τους. Περίπου όπως νιώθουμε τώρα εμείς.
Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι ως αδράνεια δεν εννοούμε την απραξία, την απουσία οποιασδήποτε δράσης, αλλά την απουσία της ορθής δράσης. Γιατί δραστήριοι είναι και οι κλέφτες και μάλιστα περισσότερο από τους έντιμους πολίτες. Δεν είναι αυτή η «δραστηριότητα» που μας ενδιαφέρει, ώστε να μας λυπεί η αδράνειά μας;
Ο Τόμας Μέρτον στο βιβλίο του «Ο καινούριος άνθρωπος», Εκδ. «Καλός Τύπος» ,περιγράφει την έννοια της ορθής δράσης: «Μπορεί ένας άνθρωπος να τα έχει όλα κι ωστόσο να είναι βλάκας. Όποιος μονάχα αναπνέει, τρώει, κοιμάται κι εργάζεται, αλλά χωρίς συνείδηση, χωρίς σκοπό και χωρίς να έχει δικές του ιδέες, δεν είναι αληθινά άνθρωπος. Κατ΄ αυτήν την αποκλειστικά φυσική έννοια, ζωή είναι μόνο η απουσία του θανάτου. Αυτοί οι άνθρωποι δε ζουν, αλλά φυτοζωούν. Για να ζει ένας άνθρωπος δεν αρκεί ν’ ασκεί εκείνες μόνο τις ενέργειες που ανήκουν στη ζωή των φυτών και των ζώων Δεν αρκεί μόνο να υπάρχει, να μεγαλώνει, να αισθάνεται, ούτε μόνο να μετακινείται, να τρέφεται και τα παρόμοια. Πρέπει να κάνει τις ενέργειες που χαρακτηρίζουν ιδιαίτερα το είδος της ανθρώπινης ζωής. Πρέπει, δηλαδή, να σκέφτεται λογικά.
Προπάντων πρέπει να κατευθύνει τις πράξεις του με αποφάσεις ελεύθερες, που παίρνει με τη φώτιση του στοχασμού του. Επιπλέον, αυτές οι αποφάσεις πρέπει να συντελούν στη διανοητική, ηθική, και πνευματική ανάπτυξή του. Πρέπει να συντελούν στο να αποκτήσει περισσότερη συνείδηση για τις ικανότητες που έχει, να γνωρίζει και να ενεργεί ελεύθερα, Πρέπει να αναπτύξουν και να επεκτείνουν την ικανότητά του ν’ αγαπάει τους άλλους και ν’ αφιερώνεται στην ευεργεσία τους, γιατί μ’ αυτές τις πράξεις ο άνθρωπος ολοκληρώνεται τέλεια.»
Η σημερινή Εκπαίδευση μαθαίνει τα παιδιά να σκέφτονται ελεύθερα ή τα μαθαίνει απλώς να παπαγαλίζουν και αδιαφορεί για τη μόρφωσή τους ; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό νομίζω ότι είναι και η απάντηση στο ερώτημα, ποια είναι η βαθύτερη αιτία της ελληνικής αδράνειας.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Για πολλούς η βαθύτερη αιτία της ελληνικής αδράνειας, κοινώς «ραχάτι»
είναι η τουρκοκρατία! Η ερμηνεία αυτή οπωσδήποτε δεν ευσταθεί. Οι Τούρκοι μας έμαθαν να αγαπήσουμε το ραχάτι; Δεν ξέραμε εμείς το ραχάτι και μας το έμαθαν οι Τούρκοι; Πολλοί παρασύρονται από τη λέξη, την οποία τα σύγχρονα λεξικά τη θεωρούν τουρκική ή περσική.
Το λεξικό της Νεοελληνικής δίνει την εξής ερμηνεία στην λέξη ραχατεύω: «Βρίσκομαι σε κατάσταση απραξίας και ανάπαυσης και το απολαμβάνω.» Ενώ στη λέξη «αράζω, αραχτός» , για την οποία το λεξικό δεν μιλάει για τουρκική ή περσική προέλευση , δίνει την εξής ερμηνεία μεταξύ των άλλων: «Κάθομαι ή ξαπλώνω αναπαυτικά π.χ. Την άραξα κάτω από ένα δέντρο και κοιμήθηκα. Την άραξε στο κρεβάτι για μια βδομάδα». Παράβαλε το ομηρικό «αρμονίησιν άρασσεν», που σημαίνει συνταίριαζε αρμονικά, διάλεγε κάτι που να ευχαριστεί τη διάθεσή του. (Ομήρου Οδύσσεια, ε, 248), Λεξικό Ι.Πανταζίδη, σελ.93).
Το ραχάτι δεν μας το έμαθαν οι Τούρκοι, αλλά εκείνοι το πήραν από μας. Γιατί αυτός που βρίσκει κάτι, αυτός δίνει και το όνομα. Οι Έλληνες λοιπόν ήταν αραχτοί και ήξεραν τη γλύκα του (α)ραχατιού προ αμνημονεύτων ετών, πριν εμφανιστούν οι Τούρκοι στη γειτονιά μας.
Αλλά αν, όπως φαίνεται δεν είναι η τουρκοκρατία η βαθύτερη αιτία του
ραχατιού μας, ποια είναι; Σ’ αυτό το δύσκολο ερώτημα πρέπει να απαντήσουμε στο μικρό αυτό δοκίμιο.
Φαίνεται ότι και το ραχάτι έχει υποστεί κι αυτό την ταλαιπωρία και την κούραση του χρόνου. Τα ονόματα χρειάζονται ανανέωση, όχι μόνο από φιλολογικό ενδιαφέρον, αλλά γιατί έχει σπουδαία πρακτική αξία. Δεν ανανεώνεται μια γενιά, αν δεν ανανεώσει τα ονόματα. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα ολόκληρης της διδασκαλίας του Κομφούκιου. Δεν είναι εύκολο να μπούμε στο νόημα αυτής της επιγραμματικής φράσης. Ούτε είναι εύκολο μέσα σε ένα σημείωμα να δώσουμε τις βασικές αρχές της φιλοσοφίας της γλώσσας.
Η γλώσσα έχει την ιστορία και τη φιλοσοφία της. Η γλώσσα είναι η εκμυστήρευση του γένους. Ανανέωση δεν είναι μόνο το να κάνεις κάτι καινούριο, αλλά είναι και το να εμβαθύνεις και να κατανοείς το παλιό. Η σύγχυση και η αμφισβήτηση γύρω απ΄ την ταυτότητα ενός λαού, αποτελεί κρίση συνειδήσεως , που αν δεν βγει από αυτήν κινδυνεύει να χάσει την κρατική του οντότητα. Οι πολίτες νιώθουν σαν εξόριστοι στον τόπο τους. Περίπου όπως νιώθουμε τώρα εμείς.
Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι ως αδράνεια δεν εννοούμε την απραξία, την απουσία οποιασδήποτε δράσης, αλλά την απουσία της ορθής δράσης. Γιατί δραστήριοι είναι και οι κλέφτες και μάλιστα περισσότερο από τους έντιμους πολίτες. Δεν είναι αυτή η «δραστηριότητα» που μας ενδιαφέρει, ώστε να μας λυπεί η αδράνειά μας;
Ο Τόμας Μέρτον στο βιβλίο του «Ο καινούριος άνθρωπος», Εκδ. «Καλός Τύπος» ,περιγράφει την έννοια της ορθής δράσης: «Μπορεί ένας άνθρωπος να τα έχει όλα κι ωστόσο να είναι βλάκας. Όποιος μονάχα αναπνέει, τρώει, κοιμάται κι εργάζεται, αλλά χωρίς συνείδηση, χωρίς σκοπό και χωρίς να έχει δικές του ιδέες, δεν είναι αληθινά άνθρωπος. Κατ΄ αυτήν την αποκλειστικά φυσική έννοια, ζωή είναι μόνο η απουσία του θανάτου. Αυτοί οι άνθρωποι δε ζουν, αλλά φυτοζωούν. Για να ζει ένας άνθρωπος δεν αρκεί ν’ ασκεί εκείνες μόνο τις ενέργειες που ανήκουν στη ζωή των φυτών και των ζώων Δεν αρκεί μόνο να υπάρχει, να μεγαλώνει, να αισθάνεται, ούτε μόνο να μετακινείται, να τρέφεται και τα παρόμοια. Πρέπει να κάνει τις ενέργειες που χαρακτηρίζουν ιδιαίτερα το είδος της ανθρώπινης ζωής. Πρέπει, δηλαδή, να σκέφτεται λογικά.
Προπάντων πρέπει να κατευθύνει τις πράξεις του με αποφάσεις ελεύθερες, που παίρνει με τη φώτιση του στοχασμού του. Επιπλέον, αυτές οι αποφάσεις πρέπει να συντελούν στη διανοητική, ηθική, και πνευματική ανάπτυξή του. Πρέπει να συντελούν στο να αποκτήσει περισσότερη συνείδηση για τις ικανότητες που έχει, να γνωρίζει και να ενεργεί ελεύθερα, Πρέπει να αναπτύξουν και να επεκτείνουν την ικανότητά του ν’ αγαπάει τους άλλους και ν’ αφιερώνεται στην ευεργεσία τους, γιατί μ’ αυτές τις πράξεις ο άνθρωπος ολοκληρώνεται τέλεια.»
Η σημερινή Εκπαίδευση μαθαίνει τα παιδιά να σκέφτονται ελεύθερα ή τα μαθαίνει απλώς να παπαγαλίζουν και αδιαφορεί για τη μόρφωσή τους ; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό νομίζω ότι είναι και η απάντηση στο ερώτημα, ποια είναι η βαθύτερη αιτία της ελληνικής αδράνειας.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
13.11.08
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου,Φιλοσοφία για το καλοκαίρι
Μια φιλοσοφία για το καλοκαίρι πρέπει να είναι μια πρακτική φιλοσοφία,
χρήσιμη για τη ζέστη και για το φόβο της ζέστης . Δεν αξίζει να θέτει μόνο τα προβλήματα, αλλά και να προτείνει λύσεις , αλλιώς γιατί να διαβάσει κανείς;
Άδικος κόπος και χαμένο χρήμα !
Με αυτήν την έννοια της φιλοσοφίας, τί θα άξιζε να γράψω στον ευγενικό αναγνώστη, στην αρχή του καλοκαιριού, από τη σύγχρονη περιδιάβασή μου στις γειτονιές της πρακτικής φιλοσοφίας;
Θ’ αρχίσω με την εξής ,καθόλου κολακευτική για το ανθρώπινο είδος μας, παρατήρηση: ότι η ανδρεία δεν περιλαμβάνεται πια στους στόχους της Εκπαίδευσης κι ότι οι άνθρωποι της σημερινής εποχής, μπροστά στους φόβους τους τρελαίνονται. Αντιθέτως τα ζώα, σε καταστάσεις που προκαλούν φόβο κι αγωνία., αποκτούν μεγαλύτερη αυτοσυνειδησία και προσοχή.
Το συμπέρασμα που βγαίνει από την παρατήρηση αυτή είναι ότι, χάρις στους ιθύνοντες της σύγχρονης Εκπαίδευσης, ο σημερινός κόσμος γίνεται ολοένα και πιο ασυνείδητος και με μικρότερη αυτοσυνειδησία ακόμα κι από αυτήν των ζώων, π.χ. ενός ημιόνου και μιας αίγας;
Ότι η σύγχρονη Εκπαίδευση δεν έχει ανάμεσα στους στόχους της την καλλιέργεια της αρετής της ανδρείας, αυτό είναι βέβαιο. Ότι οι νέοι με τον ένα ή τον άλλον τρόπο εθίζονται να είναι παθητικοί είναι εύκολο να το διαπιστώσει κανείς αρκεί να προσέξει π.χ. την αλλαγή της ενδυμασίας των νέων στρατιωτών, πώς από την αρβύλα κατέληξε στο μαλακό και γυναικείο σχεδόν στην εκλέπτυνσή του ένδυμα.
Γιατί όμως δεν καλλιεργείται η αρετή της ανδρείας η οποία ετάφη μαζί με την μεσαία τάξη, μετά το θάνατό της; Μια απάντηση μπορεί να είναι αυτή: Ότι στην Εκπαίδευση αλλά και παντού στη Δημόσια Διοίκηση ,όσοι μετά την λεγόμενη «επανάσταση των χωρικών» δεν αναμίχθηκαν με τα κόμματα και το συνδικαλισμό, παραγκωνίστηκαν και κατέλαβαν τις καίριες θέσεις εκείνοι, που λόγω της ενοχής τους , δεν ενδιαφέρονται για τίποτε άλλο παρά μόνο, πώς θα διατηρήσουν τις θέσεις που αναπάντεχα κατέχουν. Η ενοχή τους αυτή μοιάζει με «το σύνδρομο του κοντού».
Το σύνδρομο του κοντού δείχνει τον ανικανοποίητο άνθρωπο: οποιαδήποτε θέση κι αν κατέχει, η θέση αυτή, με το να είναι κοντός, δεν είναι και δεν θα είναι ποτέ γι΄ αυτόν, μια ικανοποιητική θέση. Το αποτέλεσμα της στάσης του ανθρώπου με το σύνδρομο αυτό είναι η στάση της παθητικότητας και της έλλειψης αυτογνωσίας.
Υπάρχει μικρότερη αυτογνωσία ,στην παθητικότητα ακόμα κι από αυτή που υπάρχει στα ζώα.
Ο παθητικός αντί να αγωνιστεί με τις δυσκολίες, τις ενοχές και τους φόβους, προσπαθεί να τις αποφύγει. Είναι γνωστό τοις πάσι ότι στις μέρες μας η αποφυγή του πόνου και το κυνήγι της διασκέδασης και της ευχαρίστησης έγινε επιστήμη! Αυτός είναι ο λόγος που το άγχος, η ενοχή κι ο φόβος μας τρελαίνουν.
Ο αναγνώστης που έζησε στα βουνά , έχει ιδεί πως περπατούν στους επικίνδυνους γκρεμνούς τα μουλάρια κι οι αίγες, που πατούν στην άκρη άκρη. Πως δε φοβούνται; Το ίδιο έχουν δει μικρά πουλιά να βόσκουν ήσυχα δίπλα σε μεγάλα σαρκοβόρα πουλιά. Δεν φοβούνται γιατί ξέρουν ότι ο κίνδυνος δεν είναι ούτε ο επικίνδυνος γκρεμνός, ούτε τα μεγάλα αρπακτικά πουλιά, αλλά η δική τους άγνοια , ασυνειδησία και αμέλεια, όταν δεν έχουν πάντα ανοιχτά, πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής τους!
Δεν έχουν μόνον οι άνθρωποι μικρότερη του ημιόνου και της αίγας αυτογνωσία, έχουν λιγότερη αυτογνωσία και ολόκληρα κοινωνικά σύνολα, και πολιτείες , προς δυστυχία κι απελπισία των πολιτών. Παράδειγμα η δυσκολία που δημιούργησαν όχι τόσο η υποκρισία και η αναίδεια των Σκοπιανών, όσο η έλλειψη αυτογνωσίας των Ελλήνων. Κανείς ακόμα απ΄ τους Έλληνες, ούτε η Πολιτεία , ούτε η Ακαδημία , ούτε οι επιστήμονες, δεν τους προκάλεσαν να απαντήσουν μπροστά στην παγκόσμια κοινότητα, στο απλό, απλούστατο ερώτημα: τι είναι αυτό που θέλουν;
"Πολιτική Ενημέρωση"
χρήσιμη για τη ζέστη και για το φόβο της ζέστης . Δεν αξίζει να θέτει μόνο τα προβλήματα, αλλά και να προτείνει λύσεις , αλλιώς γιατί να διαβάσει κανείς;
Άδικος κόπος και χαμένο χρήμα !
Με αυτήν την έννοια της φιλοσοφίας, τί θα άξιζε να γράψω στον ευγενικό αναγνώστη, στην αρχή του καλοκαιριού, από τη σύγχρονη περιδιάβασή μου στις γειτονιές της πρακτικής φιλοσοφίας;
Θ’ αρχίσω με την εξής ,καθόλου κολακευτική για το ανθρώπινο είδος μας, παρατήρηση: ότι η ανδρεία δεν περιλαμβάνεται πια στους στόχους της Εκπαίδευσης κι ότι οι άνθρωποι της σημερινής εποχής, μπροστά στους φόβους τους τρελαίνονται. Αντιθέτως τα ζώα, σε καταστάσεις που προκαλούν φόβο κι αγωνία., αποκτούν μεγαλύτερη αυτοσυνειδησία και προσοχή.
Το συμπέρασμα που βγαίνει από την παρατήρηση αυτή είναι ότι, χάρις στους ιθύνοντες της σύγχρονης Εκπαίδευσης, ο σημερινός κόσμος γίνεται ολοένα και πιο ασυνείδητος και με μικρότερη αυτοσυνειδησία ακόμα κι από αυτήν των ζώων, π.χ. ενός ημιόνου και μιας αίγας;
Ότι η σύγχρονη Εκπαίδευση δεν έχει ανάμεσα στους στόχους της την καλλιέργεια της αρετής της ανδρείας, αυτό είναι βέβαιο. Ότι οι νέοι με τον ένα ή τον άλλον τρόπο εθίζονται να είναι παθητικοί είναι εύκολο να το διαπιστώσει κανείς αρκεί να προσέξει π.χ. την αλλαγή της ενδυμασίας των νέων στρατιωτών, πώς από την αρβύλα κατέληξε στο μαλακό και γυναικείο σχεδόν στην εκλέπτυνσή του ένδυμα.
Γιατί όμως δεν καλλιεργείται η αρετή της ανδρείας η οποία ετάφη μαζί με την μεσαία τάξη, μετά το θάνατό της; Μια απάντηση μπορεί να είναι αυτή: Ότι στην Εκπαίδευση αλλά και παντού στη Δημόσια Διοίκηση ,όσοι μετά την λεγόμενη «επανάσταση των χωρικών» δεν αναμίχθηκαν με τα κόμματα και το συνδικαλισμό, παραγκωνίστηκαν και κατέλαβαν τις καίριες θέσεις εκείνοι, που λόγω της ενοχής τους , δεν ενδιαφέρονται για τίποτε άλλο παρά μόνο, πώς θα διατηρήσουν τις θέσεις που αναπάντεχα κατέχουν. Η ενοχή τους αυτή μοιάζει με «το σύνδρομο του κοντού».
Το σύνδρομο του κοντού δείχνει τον ανικανοποίητο άνθρωπο: οποιαδήποτε θέση κι αν κατέχει, η θέση αυτή, με το να είναι κοντός, δεν είναι και δεν θα είναι ποτέ γι΄ αυτόν, μια ικανοποιητική θέση. Το αποτέλεσμα της στάσης του ανθρώπου με το σύνδρομο αυτό είναι η στάση της παθητικότητας και της έλλειψης αυτογνωσίας.
Υπάρχει μικρότερη αυτογνωσία ,στην παθητικότητα ακόμα κι από αυτή που υπάρχει στα ζώα.
Ο παθητικός αντί να αγωνιστεί με τις δυσκολίες, τις ενοχές και τους φόβους, προσπαθεί να τις αποφύγει. Είναι γνωστό τοις πάσι ότι στις μέρες μας η αποφυγή του πόνου και το κυνήγι της διασκέδασης και της ευχαρίστησης έγινε επιστήμη! Αυτός είναι ο λόγος που το άγχος, η ενοχή κι ο φόβος μας τρελαίνουν.
Ο αναγνώστης που έζησε στα βουνά , έχει ιδεί πως περπατούν στους επικίνδυνους γκρεμνούς τα μουλάρια κι οι αίγες, που πατούν στην άκρη άκρη. Πως δε φοβούνται; Το ίδιο έχουν δει μικρά πουλιά να βόσκουν ήσυχα δίπλα σε μεγάλα σαρκοβόρα πουλιά. Δεν φοβούνται γιατί ξέρουν ότι ο κίνδυνος δεν είναι ούτε ο επικίνδυνος γκρεμνός, ούτε τα μεγάλα αρπακτικά πουλιά, αλλά η δική τους άγνοια , ασυνειδησία και αμέλεια, όταν δεν έχουν πάντα ανοιχτά, πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής τους!
Δεν έχουν μόνον οι άνθρωποι μικρότερη του ημιόνου και της αίγας αυτογνωσία, έχουν λιγότερη αυτογνωσία και ολόκληρα κοινωνικά σύνολα, και πολιτείες , προς δυστυχία κι απελπισία των πολιτών. Παράδειγμα η δυσκολία που δημιούργησαν όχι τόσο η υποκρισία και η αναίδεια των Σκοπιανών, όσο η έλλειψη αυτογνωσίας των Ελλήνων. Κανείς ακόμα απ΄ τους Έλληνες, ούτε η Πολιτεία , ούτε η Ακαδημία , ούτε οι επιστήμονες, δεν τους προκάλεσαν να απαντήσουν μπροστά στην παγκόσμια κοινότητα, στο απλό, απλούστατο ερώτημα: τι είναι αυτό που θέλουν;
"Πολιτική Ενημέρωση"
Διεθνισμός αλά ελληνικά, ( internationalism) του Μόσχου Λαγκουβάρδου
Ο όρος «διεθνισμός» (internationalism)σημαίνει συνεννόηση και αλληλεγγύη μεταξύ των εθνών και είναι όρος της μαρξιστικής ιδεολογίας. Ο διεθνισμός λοιπόν ακόμη και με την έννοια που προσδίδει σ΄ αυτόν η μαρξιστική ιδεολογία προϋποθέτει ύπαρξη εθνών και όχι κατάργησή τους και ανυπαρξία. Τι είδους διεθνισμός είναι αυτός, ποια συνεννόηση και ποια αλληλεγγύη μεταξύ των εθνών μπορεί να υπάρξει, όταν δεν υπάρχουν έθνη; Διεθνισμός λοιπόν δεν είναι η κατάργηση ή η υποτίμηση του έθνους, αλλά η συνεννόηση και η αλληλεγγύη μεταξύ τους,. Άρα η εχθρότητα εναντίον του έθνους είναι ελληνική επινόηση και διαστρεβλωμένη αντίληψη της ορθής έννοιας του διεθνισμού.
Στην πράξη , όχι στην ιδεολογία , η οποία εξυπηρετεί συνήθως άλλους σκοπούς και μάλιστα ξένους προς την ουσία του διεθνισμού, θα διαπιστώσουμε ότι σχεδόν σε κανένα μέρος της γης δεν επικράτησε η ποθητή αλληλεγγύη και η συνεννόηση μέχρι σήμερα και ο λόγος είναι ότι τα ίδια τα έθνη σπαράσσονται από τις διαιρέσεις και τη διχόνοια. Αληθινός διεθνισμός προϋποθέτει ενότητα και ειρήνη στο κάθε έθνος, ώστε η ενότητα αυτή να εκδηλωθεί και στα άλλα έθνη.. Το ίδιο ισχύει στην οικογένεια. Οικογένειες που δεν έχουν ενότητα και συνοχή, ούτε και στις σχέσεις με τις άλλες οικογένειες έχουν ενότητα και ειρήνη. Όταν τα μέλη μιας οικογενείας αλληλοσπαράσσονται η οικογένεια αυτή είναι αντικοινωνική.
Ωστόσο η εχθρότητα κατά του έθνους και ο μύχιος πόθος των ελλήνων «διεθνιστών» για την εξάλειψη και την κατάργηση των «εθνικών προκαταλήψεων», όπως ονομάζουν τις ιδιαιτερότητες του Ελληνικού έθνους προέχει παντού στην Ελλάδα και εμποδίζει κάθε προσπάθεια να διδάξουμε στους νέους την αγάπη για την πατρίδα.
Η αντιπάθεια λοιπόν για τις «εθνικές προκαταλήψεις» εμπόδισε και συνεχίζει να εμποδίζει την ελληνική επιστήμη να υποστηρίξει την αλήθεια στα εθνικά μας θέματα με αδιάσειστα επιστημονικά επιχειρήματα, τα οποία στηρίζονται στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μαρτυρίες , όπως τις κατέγραψε η Ελληνική ιστορία και στον πολιτισμό . Κάθε τέτοια προσπάθεια αποθαρρύνεται από τους πάντες και κανείς δεν ασχολείται για τίποτε άλλο πέραν του να αποκτήσει με την επιστήμη χρήματα και φήμη ή πολιτική δύναμη, που είναι το ίδιο.
Αντί η Ελλάδα να δημιουργήσει το μεγαλύτερο κέντρο στον κόσμο Ελληνικών Σπουδών και να προσκαλέσει τους καλύτερους επιστήμονες όλου του κόσμου αδιαφορεί για τις ελληνικές σπουδές και δίνει την εντύπωση στον κάθε επίβουλο εχθρό ότι οι έλληνες πιάνονται στον ύπνο. Ευτυχώς οι γείτονές μας οι Τούρκοι με τις διαρκείς προκλήσεις τους μας κάνουν να επαγρυπνούμε . Χάρις σ΄ αυτούς δεν μας νέκρωσε εντελώς ο «διεθνισμός». Γι’ αυτό λέγεται ότι τους Έλληνες να μην τους πολεμάς, είναι οι χειρότεροι εχθροί του εαυτού τους. Να τους αφήνεις να καταστραφούν από μόνοι τους.
Η υποτίμηση της φιλολογίας ως επιστήμης οφείλεται στο ότι η φιλολογία έχασε το σκοπό της που είναι να συνδέσει το έθνος με την ιστορία του και τον πολιτισμό του. Η υποτίμηση των κλασικών σπουδών δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Συμβαίνει παντού. Οι κλασικές σπουδές σε όλον κόσμο μπήκαν στο περιθώριο και πολλές έδρες ελληνιστών έχουν καταργηθεί, γιατί οι σύγχρονες υλιστικές κυβερνήσεις δεν τις χρηματοδοτούν πλέον. Ποια είναι η στάση των ελληνικών κυβερνήσεων απέναντι σ΄ αυτήν την κατάσταση; Όλα αυτά είναι γνωστά σ΄ αυτούς που κατέχουν υψηλές θέσεις στον τομέα της Παιδείας κυρίως , αλλά σωπαίνουν, γιατί το κλίμα δεν είναι ευνοϊκό για να προσπαθήσει και να αγωνιστεί κανείς για εθνικούς στόχους, χωρίς τον κίνδυνο να χαρακτηριστεί αντιδραστικός και εθνικιστής.
«Ανθίστε, παλαβώστε», λέει ένα Ιαπωνικό ρητό, που απευθύνεται στους νέους , όσον αφορά την αγάπη τους για την πατρίδα. Τα λουλούδια σκίζουν το βράχο, για να βγούν και να μεγαλώσουν. Μιμηθείτε τα λουλούδια στην αγάπη σας για την πατρίδα. Την ίδια εποχή οι Έλληνες διδάσκουμε στους νέους την αδιαφορία.
Παραθέτω ένα απόσπασμα απ΄ την επιστολή του Μϊκη Θεοδωράκη στα Νέα, με τον τίτλο «Να κινητοποιηθούν οι διανοούμενοι για τα Σκόπια»: «…Που είναι η Βουλή των Ελλήνων, η Ακαδημία Αθηνών, τα Ελληνικά Πανεπιστήμια , οι Έλληνες ιστορικοί και γλωσσολόγοι, ώστε με ακλόνητες επιστημονικές αναλύσεις να αποκαλύψουν την αλήθεια στην παγκόσμια κοινή γνώμη, στις κυβερνήσεις, στα πανεπιστήμια, στα ΜΜΕ των άλλων κρατών, .όπως ακριβώς κάνουν οι Σκοπιανοί ανενόχλητοι και μόνοι εδώ και δεκάδες χρόνια; Πώς αξιοποιούνται οι επιστημονικές αναλύσεις και μελέτες ξένων καθηγητών και ειδικών που αποδεικνύουν περίτρανα την αλήθεια των δικών μας θέσεων και γελοιοποιούν του ισχυρισμούς των Σκοπιανών; ….»
Που είναι ρωτούμε κι εμείς; Ποια είναι η βαθύτερη αιτία της ελληνικής αδράνειας;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Στην πράξη , όχι στην ιδεολογία , η οποία εξυπηρετεί συνήθως άλλους σκοπούς και μάλιστα ξένους προς την ουσία του διεθνισμού, θα διαπιστώσουμε ότι σχεδόν σε κανένα μέρος της γης δεν επικράτησε η ποθητή αλληλεγγύη και η συνεννόηση μέχρι σήμερα και ο λόγος είναι ότι τα ίδια τα έθνη σπαράσσονται από τις διαιρέσεις και τη διχόνοια. Αληθινός διεθνισμός προϋποθέτει ενότητα και ειρήνη στο κάθε έθνος, ώστε η ενότητα αυτή να εκδηλωθεί και στα άλλα έθνη.. Το ίδιο ισχύει στην οικογένεια. Οικογένειες που δεν έχουν ενότητα και συνοχή, ούτε και στις σχέσεις με τις άλλες οικογένειες έχουν ενότητα και ειρήνη. Όταν τα μέλη μιας οικογενείας αλληλοσπαράσσονται η οικογένεια αυτή είναι αντικοινωνική.
Ωστόσο η εχθρότητα κατά του έθνους και ο μύχιος πόθος των ελλήνων «διεθνιστών» για την εξάλειψη και την κατάργηση των «εθνικών προκαταλήψεων», όπως ονομάζουν τις ιδιαιτερότητες του Ελληνικού έθνους προέχει παντού στην Ελλάδα και εμποδίζει κάθε προσπάθεια να διδάξουμε στους νέους την αγάπη για την πατρίδα.
Η αντιπάθεια λοιπόν για τις «εθνικές προκαταλήψεις» εμπόδισε και συνεχίζει να εμποδίζει την ελληνική επιστήμη να υποστηρίξει την αλήθεια στα εθνικά μας θέματα με αδιάσειστα επιστημονικά επιχειρήματα, τα οποία στηρίζονται στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μαρτυρίες , όπως τις κατέγραψε η Ελληνική ιστορία και στον πολιτισμό . Κάθε τέτοια προσπάθεια αποθαρρύνεται από τους πάντες και κανείς δεν ασχολείται για τίποτε άλλο πέραν του να αποκτήσει με την επιστήμη χρήματα και φήμη ή πολιτική δύναμη, που είναι το ίδιο.
Αντί η Ελλάδα να δημιουργήσει το μεγαλύτερο κέντρο στον κόσμο Ελληνικών Σπουδών και να προσκαλέσει τους καλύτερους επιστήμονες όλου του κόσμου αδιαφορεί για τις ελληνικές σπουδές και δίνει την εντύπωση στον κάθε επίβουλο εχθρό ότι οι έλληνες πιάνονται στον ύπνο. Ευτυχώς οι γείτονές μας οι Τούρκοι με τις διαρκείς προκλήσεις τους μας κάνουν να επαγρυπνούμε . Χάρις σ΄ αυτούς δεν μας νέκρωσε εντελώς ο «διεθνισμός». Γι’ αυτό λέγεται ότι τους Έλληνες να μην τους πολεμάς, είναι οι χειρότεροι εχθροί του εαυτού τους. Να τους αφήνεις να καταστραφούν από μόνοι τους.
Η υποτίμηση της φιλολογίας ως επιστήμης οφείλεται στο ότι η φιλολογία έχασε το σκοπό της που είναι να συνδέσει το έθνος με την ιστορία του και τον πολιτισμό του. Η υποτίμηση των κλασικών σπουδών δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Συμβαίνει παντού. Οι κλασικές σπουδές σε όλον κόσμο μπήκαν στο περιθώριο και πολλές έδρες ελληνιστών έχουν καταργηθεί, γιατί οι σύγχρονες υλιστικές κυβερνήσεις δεν τις χρηματοδοτούν πλέον. Ποια είναι η στάση των ελληνικών κυβερνήσεων απέναντι σ΄ αυτήν την κατάσταση; Όλα αυτά είναι γνωστά σ΄ αυτούς που κατέχουν υψηλές θέσεις στον τομέα της Παιδείας κυρίως , αλλά σωπαίνουν, γιατί το κλίμα δεν είναι ευνοϊκό για να προσπαθήσει και να αγωνιστεί κανείς για εθνικούς στόχους, χωρίς τον κίνδυνο να χαρακτηριστεί αντιδραστικός και εθνικιστής.
«Ανθίστε, παλαβώστε», λέει ένα Ιαπωνικό ρητό, που απευθύνεται στους νέους , όσον αφορά την αγάπη τους για την πατρίδα. Τα λουλούδια σκίζουν το βράχο, για να βγούν και να μεγαλώσουν. Μιμηθείτε τα λουλούδια στην αγάπη σας για την πατρίδα. Την ίδια εποχή οι Έλληνες διδάσκουμε στους νέους την αδιαφορία.
Παραθέτω ένα απόσπασμα απ΄ την επιστολή του Μϊκη Θεοδωράκη στα Νέα, με τον τίτλο «Να κινητοποιηθούν οι διανοούμενοι για τα Σκόπια»: «…Που είναι η Βουλή των Ελλήνων, η Ακαδημία Αθηνών, τα Ελληνικά Πανεπιστήμια , οι Έλληνες ιστορικοί και γλωσσολόγοι, ώστε με ακλόνητες επιστημονικές αναλύσεις να αποκαλύψουν την αλήθεια στην παγκόσμια κοινή γνώμη, στις κυβερνήσεις, στα πανεπιστήμια, στα ΜΜΕ των άλλων κρατών, .όπως ακριβώς κάνουν οι Σκοπιανοί ανενόχλητοι και μόνοι εδώ και δεκάδες χρόνια; Πώς αξιοποιούνται οι επιστημονικές αναλύσεις και μελέτες ξένων καθηγητών και ειδικών που αποδεικνύουν περίτρανα την αλήθεια των δικών μας θέσεων και γελοιοποιούν του ισχυρισμούς των Σκοπιανών; ….»
Που είναι ρωτούμε κι εμείς; Ποια είναι η βαθύτερη αιτία της ελληνικής αδράνειας;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
12.11.08
Ο Φίλιππος Αναστασίου, συγγραφέας της "Ελεύθερης πτώσης"
Ο Φίλιππος Αναστασίου, έγραφε ποιήματα και διηγήματα απ΄ τα νεανικά του χρόνια. Αν και διακρίθηκε στο διήγημα, έπαψε να δημοσιεύει όσο ασκούσε το δικηγορικό επάγγελμα στη Θεσσαλονίκη. Τον καιρό αυτόν τον ενδιέφερε η κριτική και έγραφε κριτικά σημειώματα ή προλόγους σε έργα φίλων του.
Στο τελευταίο του διήγημα, που έχει μεν τη μορφή διηγήματος αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα δοκίμιο, μια μελέτη θανάτου, με κάποιου ευρηματικπό τρόπο, ώστε να μελετάς το θάνατο και να μην το μελετάς, γιατί δεν είναι ευχάριστο θέμα. Πώ ς το καταφέρνει αυτό ; Με το εύρημα να φαίνεται ότι μιλάνε τρία πρόσωπα, ενώ στην πργματκότητα υπάρχει μόνο ένα πρόσωπο με τον προβλματισμό του. Αντί λοιπόν να δημιουργήσει έναν ήρωα ο συγγραφέας δημσιούργησε τρεις, που στην πραγματικότητα είναι ένας. Είναι ο συγγραφέας, ο ήρωάς του κι αυτός που παρατηρεί και σχολιάζει και τους δυο και που φαίνεται ότι είναι ο μόνος πραγματικός. Αυτός είναι ο αφηγητής.
Με αυτόν τον τρόπο ο Φίλιππος Αναστασίου εγκαθιδρύει ένα διάλογο του συγγραφέα με το υποσυνείδητό του (ενοχικός διάλογος), αντί να απωθεί την ενοχή του, όχι βέβαια με τον άμεσο τρόπο που γίνεται στο Υπόγειο, αλλά έμμεσα, ώστε ν φαίνεται σαν να παάιζει με την ιδέα του θανάτου, που ο άμεσος διάλογος μαζί της χαλάει το κέφι ακόμα κι αυτού που δεν ιδρώνει εύκολα το αυτί του. Αλλά ο Φίλιππος είναι ευαίσθητος, παρά το ότι φορεί την πανοποία μιας άτεγκτης λογικής, με τον ανάλογο σκεπτικισμό που εγγίζει τον κυνισμό.
Ένας συγγραφέας λοιπόν που δημιουργείέναν ήρωα που ζει τις τελευταίες στιγμές της ζωής του, ο ήρωας που αγωνίζεται να βγει απ΄ το αδιέξοδο κι ένα τρίτο πρόσωπο που δεν είναι κανένας από αυτούς τους δυο ή είναι και οι δυο μαζί και που είναι ο αφηγητής μιας υποτυπώδους ιστορίας. Κάπως έτσι, αν το καταλαβαίνω καλά. Γιατί ο Αναστασίου αρέσκεται στο πολύπλοκο. Μια φόρά ως μαθητής του γυμνασίου Λαρίσης δημοσίευψε ένα ποίημα, που ο δαίμων του τυπογραφείου μετέτρεψε τη λέξη φίδι σε ξύδι και μπέρδευε τα πράγματα στο ούτως ΄άλλως μπερδεμένο ποίημα. Το ποίημα άρεσε γιατί θεωρήθηκε ως υπερρεαλιστικό.
Στο τελευταίο του διήγημα, που έχει μεν τη μορφή διηγήματος αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα δοκίμιο, μια μελέτη θανάτου, με κάποιου ευρηματικπό τρόπο, ώστε να μελετάς το θάνατο και να μην το μελετάς, γιατί δεν είναι ευχάριστο θέμα. Πώ ς το καταφέρνει αυτό ; Με το εύρημα να φαίνεται ότι μιλάνε τρία πρόσωπα, ενώ στην πργματκότητα υπάρχει μόνο ένα πρόσωπο με τον προβλματισμό του. Αντί λοιπόν να δημιουργήσει έναν ήρωα ο συγγραφέας δημσιούργησε τρεις, που στην πραγματικότητα είναι ένας. Είναι ο συγγραφέας, ο ήρωάς του κι αυτός που παρατηρεί και σχολιάζει και τους δυο και που φαίνεται ότι είναι ο μόνος πραγματικός. Αυτός είναι ο αφηγητής.
Με αυτόν τον τρόπο ο Φίλιππος Αναστασίου εγκαθιδρύει ένα διάλογο του συγγραφέα με το υποσυνείδητό του (ενοχικός διάλογος), αντί να απωθεί την ενοχή του, όχι βέβαια με τον άμεσο τρόπο που γίνεται στο Υπόγειο, αλλά έμμεσα, ώστε ν φαίνεται σαν να παάιζει με την ιδέα του θανάτου, που ο άμεσος διάλογος μαζί της χαλάει το κέφι ακόμα κι αυτού που δεν ιδρώνει εύκολα το αυτί του. Αλλά ο Φίλιππος είναι ευαίσθητος, παρά το ότι φορεί την πανοποία μιας άτεγκτης λογικής, με τον ανάλογο σκεπτικισμό που εγγίζει τον κυνισμό.
Ένας συγγραφέας λοιπόν που δημιουργείέναν ήρωα που ζει τις τελευταίες στιγμές της ζωής του, ο ήρωας που αγωνίζεται να βγει απ΄ το αδιέξοδο κι ένα τρίτο πρόσωπο που δεν είναι κανένας από αυτούς τους δυο ή είναι και οι δυο μαζί και που είναι ο αφηγητής μιας υποτυπώδους ιστορίας. Κάπως έτσι, αν το καταλαβαίνω καλά. Γιατί ο Αναστασίου αρέσκεται στο πολύπλοκο. Μια φόρά ως μαθητής του γυμνασίου Λαρίσης δημοσίευψε ένα ποίημα, που ο δαίμων του τυπογραφείου μετέτρεψε τη λέξη φίδι σε ξύδι και μπέρδευε τα πράγματα στο ούτως ΄άλλως μπερδεμένο ποίημα. Το ποίημα άρεσε γιατί θεωρήθηκε ως υπερρεαλιστικό.
10.11.08
Είσαι κάθε στιγμή πλάϊ μου, Χριστέ μου; του Μόσχου Εμμ.Λαγκουβάρδου
«Τί έστιν άνθρωπος ότι μιμνήσκει αυτού;»
(Τι είναι ο άνθρωπος ώστε να τον θυμάσαι;)
Ψαλμός 8,4
Κάθε πρωί, για να ανεβώ ψηλά στο λόφο του Φρουρίου για να να δω τα δέντρα και τα λουλούδια που αγαπώ, πρέπει να περάσω από τα μέρη που μισώ, απ΄ τους στενούς ακάθαρτους δρόμους, να περπατήσω σε παλιά κατεστραμμένα πεζοδρόμια, που μόλις χωρείς να περάσεις, δίπλα σε σκουπίδια, ανάμεσα στις πολυκατοικίες που σου κρύβουν τον ουρανό, να διασχίσω βιαστικά το οδόστρωμα για να μη με παρασύρει κάποιο αυτοκίνητο που τρέχει με υπερβολική ταχύτητα ή κάποιο μοτοποδήλατο με το θόρυβο που σε ξεκουφαίνει και που κάνει την καρδιά μου να χτυπάει δυνατά.
Για να πάω εκεί όπου αγαπώ πρέπει να περάσω από εκεί που μισώ. Δεν είναι δώρο άδωρο η αγάπη των δέντρων και των λουλουδιών; Προσπαθώ να βρω ένα τρόπο να πάω κατ΄ ευθείαν στο λόφο, χωρίς να κάνω τη δυσάρεστη αυτή διαδρομή, που είναι ακόμα πιο δυσάρεστη, όταν δεν έχω διάθεση απ΄ το πρωί, πράγμα που μου συμβαίνει συχνά ,σε κάθε μεταβολή του καιρού. Δεν ξέρω που οφείλεται αυτή η ευαισθησία μου ώστε να ταλαιπωρούμαι σωματικά και ψυχικά με την παραμικρή μεταβολή του καιρού.
Ο άνθρωπος είναι αυτό που πιστεύει μέσα στην καρδιά του ότι είναι. Η σύγχρονη πόλη σε πιέζει να λυπηθείς τον εαυτό σου, αλλά δεν θα νιώσεις αυτολύπη , με το όνομα του γλυκύτατου Ιησού στη σκέψη σου και στην καρδιά σου. Οι δυσκολίες σου θα γίνουν μια μικρή θυσία στην αγάπη του Ιησού.
Ένα θρησκευτικό νέγρικο τραγούδι (σπιρίτσιουαλ) λέει: «δεν ξέρουμε το μέλλον/ δεν ξέρουμε τα εμπόδια/ αλλά προχωράμε με πίστη στο Ιησού/ ο Ιησούς είναι ο οδηγός μας./Αυτός θα κουβαλήσει το φορτίο μας». Ο μόνος τρόπος να μη λυπηθείς τον εαυτό σου είναι να αισθάνεσαι την παρουσία του Ιησού δίπλα σου και να ελπίζεις στο ανέλπιστο. Η αίσθηση της παρουσίας του Ιησού έχει μεταμορφωτική δύναμη. Μεταμορφώνει ακόμα και το μαρτύριο , ώστε να γίνεται επιθυμητό. Αυτό εννοεί ο Απόστολος Παύλος με τα λόγια «φλεγόμενοι και μη καιόμενοι, κακουχούμενοι και μη στερούμενοι..»
Μια αντίρρηση σ΄ αυτό είναι μήπως χρησιμοποιούμε μάταια το όνομα του Κυρίου και παραβαίνουμε την Εντολή που λέει «ουκ αν λάβεις το όνομα του Κυρίου επί ματαίω». Δεν πρέπει να χρησιμοποιείς μάταια τις αλήθειες που περιέχονται στις ιερές Γραφές. Είναι άραγε μάταιη η προσευχή για τόσο συνηθισμένα καθημερινά θέματα , όπως είναι οι δυσκολίες ενός γέρου να περπατήσει στην πόλη;
Αν λάβεις υπόψη ότι οι δυσκολίες της ζωής στη σύγχρονη πόλη αποτελούν αυτές οι ίδιες την κύρια αιτία που προκαλεί τις ανίατες « αρρώστιες του πολιτισμού», θα δεις ότι δεν είναι καθόλου ασήμαντες οι δυσκολίες , ώστε να πιστεύεις πως είναι μάταιη η επίκληση της βοήθειας του Θεού. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η ζωή στις σύγχρονες πόλεις είναι επικίνδυνη για όλους. Ο Θεός να σε φυλάει!
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
(Τι είναι ο άνθρωπος ώστε να τον θυμάσαι;)
Ψαλμός 8,4
Κάθε πρωί, για να ανεβώ ψηλά στο λόφο του Φρουρίου για να να δω τα δέντρα και τα λουλούδια που αγαπώ, πρέπει να περάσω από τα μέρη που μισώ, απ΄ τους στενούς ακάθαρτους δρόμους, να περπατήσω σε παλιά κατεστραμμένα πεζοδρόμια, που μόλις χωρείς να περάσεις, δίπλα σε σκουπίδια, ανάμεσα στις πολυκατοικίες που σου κρύβουν τον ουρανό, να διασχίσω βιαστικά το οδόστρωμα για να μη με παρασύρει κάποιο αυτοκίνητο που τρέχει με υπερβολική ταχύτητα ή κάποιο μοτοποδήλατο με το θόρυβο που σε ξεκουφαίνει και που κάνει την καρδιά μου να χτυπάει δυνατά.
Για να πάω εκεί όπου αγαπώ πρέπει να περάσω από εκεί που μισώ. Δεν είναι δώρο άδωρο η αγάπη των δέντρων και των λουλουδιών; Προσπαθώ να βρω ένα τρόπο να πάω κατ΄ ευθείαν στο λόφο, χωρίς να κάνω τη δυσάρεστη αυτή διαδρομή, που είναι ακόμα πιο δυσάρεστη, όταν δεν έχω διάθεση απ΄ το πρωί, πράγμα που μου συμβαίνει συχνά ,σε κάθε μεταβολή του καιρού. Δεν ξέρω που οφείλεται αυτή η ευαισθησία μου ώστε να ταλαιπωρούμαι σωματικά και ψυχικά με την παραμικρή μεταβολή του καιρού.
Ο άνθρωπος είναι αυτό που πιστεύει μέσα στην καρδιά του ότι είναι. Η σύγχρονη πόλη σε πιέζει να λυπηθείς τον εαυτό σου, αλλά δεν θα νιώσεις αυτολύπη , με το όνομα του γλυκύτατου Ιησού στη σκέψη σου και στην καρδιά σου. Οι δυσκολίες σου θα γίνουν μια μικρή θυσία στην αγάπη του Ιησού.
Ένα θρησκευτικό νέγρικο τραγούδι (σπιρίτσιουαλ) λέει: «δεν ξέρουμε το μέλλον/ δεν ξέρουμε τα εμπόδια/ αλλά προχωράμε με πίστη στο Ιησού/ ο Ιησούς είναι ο οδηγός μας./Αυτός θα κουβαλήσει το φορτίο μας». Ο μόνος τρόπος να μη λυπηθείς τον εαυτό σου είναι να αισθάνεσαι την παρουσία του Ιησού δίπλα σου και να ελπίζεις στο ανέλπιστο. Η αίσθηση της παρουσίας του Ιησού έχει μεταμορφωτική δύναμη. Μεταμορφώνει ακόμα και το μαρτύριο , ώστε να γίνεται επιθυμητό. Αυτό εννοεί ο Απόστολος Παύλος με τα λόγια «φλεγόμενοι και μη καιόμενοι, κακουχούμενοι και μη στερούμενοι..»
Μια αντίρρηση σ΄ αυτό είναι μήπως χρησιμοποιούμε μάταια το όνομα του Κυρίου και παραβαίνουμε την Εντολή που λέει «ουκ αν λάβεις το όνομα του Κυρίου επί ματαίω». Δεν πρέπει να χρησιμοποιείς μάταια τις αλήθειες που περιέχονται στις ιερές Γραφές. Είναι άραγε μάταιη η προσευχή για τόσο συνηθισμένα καθημερινά θέματα , όπως είναι οι δυσκολίες ενός γέρου να περπατήσει στην πόλη;
Αν λάβεις υπόψη ότι οι δυσκολίες της ζωής στη σύγχρονη πόλη αποτελούν αυτές οι ίδιες την κύρια αιτία που προκαλεί τις ανίατες « αρρώστιες του πολιτισμού», θα δεις ότι δεν είναι καθόλου ασήμαντες οι δυσκολίες , ώστε να πιστεύεις πως είναι μάταιη η επίκληση της βοήθειας του Θεού. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η ζωή στις σύγχρονες πόλεις είναι επικίνδυνη για όλους. Ο Θεός να σε φυλάει!
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
8.11.08
ΕΙΔΕΣ ΑΝΘΡΩΠΟ; ΕΙΔΕΣ ΤΟ ΘΕΟ ΣΟΥ! του Μόσχου Λαγκουβάρδου
ΕΙΔΕΣ ΑΝΘΡΩΠΟ; ΕΙΔΕΣ ΤΟ ΘΕΟ ΣΟΥ! του Μόσχου Λαγκουβάρδου
Reply Contact
Κάποτε ένας αξιωματούχος του κράτους ταξίδευε νύχτα στη θάλασσα πάνω σ΄ ένα μικρό καϊκι , στο οποίο δεν υπήρχε κανείς άλλος εκτός απ΄ τον αμίλητο τιμονιέρη και τον ίδιο. Ο αξιωματούχος ήταν ένας κούφιος άνθρωπος . Φλυαρούσε ασταμάτητα χωρίς σεβασμό στον απλό τιμονιέρη και στην υπεύθυνη κι επικίνδυνη εργασία του, της πλοήγησης μέσα στη νύχτα . Ανίκανος να νιώσει την παραμικρή συγκίνηση από το δέος της νυχτερινής θάλασσας και το μεγαλείο του έναστρου ουρανού.
Κάθε τόσο έκανε στον απλό ναυτικό, αν και δεν έπαιρνε καμιά απάντηση, ερωτήσεις του τύπου «πήγες εκεί, είδες εκείνο, γνώρισες ετούτο, ξέρεις το άλλο…» «Α, έχασες πολλά πράγματα» απαντούσε ο ίδιος. Κάποια στιγμή ο συνεχής και σταθερός ήχος της μηχανής διακόπηκε. Η μηχανή αφού ξερόβηξε μερικές φορές σταμάτησε και το μοναδικό γαλάζιο φωτάκι στην καμπίνα έσβυσε. Τότε μέσα στον τρόμο του σκοταδιού ακούστηκε η φωνή του καϊκιέρη» «Κολύμπι ξέρεις;» «Όχι» είπε κλαψουρίζοντας ο αξιωματούχος. «Έχασες τη ζωή σου»!
« Είδες άνθρωπο; Είδες το Θεό σου» δίδασκε ο άγιος Ησύχιος! Η σκέψη αυτή ότι ο κάθε άνθρωπος είναι πολύτιμος για το Θεό και για τους άλλους ανθρώπους δεν είναι απλώς μια θεωρία χωρίς πρακτικές συνέπειες. Η μεγαλύτερη από όλες τις συνέπειες στην ιστορία της ανθρωπότητας είναι η θυσία του Ιησού! Ο Ιησούς πέθανε στο σταυρό για τον κάθε άνθρωπο, όπως ομολόγησαν άλλωστε οι ίδιοι εκείνοι που τον σταύρωσαν. «Συμφέρει» είπαν αιτιολογώντας την πράξη τους « να πεθάνει ένας άνθρωπος για όλους τους άλλους».
Στη Χριστιανική Διδασκαλία η ανθρώπινη μορφή ως εικόνα του ίδιου του Θεού είναι πάντοτε σεβαστή ως απόλυτη αξία ! Ουδέποτε ξεπέφτει ο σεβασμός της ανθρώπινης μορφής όσο οι πολίτες ζουν σε καθεστώς ελευθερίας και δημοκρατίας.. Ο σεβασμός του ανθρώπου είναι η ίδια η ουσία της ελευθερίας και της δημοκρατίας και η βάση για την αναγνώριση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το αντίθετο συμβαίνει στα ολοκληρωτικά καθεστώτα , όπου με διάφορες προφάσεις παραβιάζονται κάθε φορά τα ανθρώπινα δικαιώματα , σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Σήμερα νιώθει κανείς ότι ζη σε καθεστώς ελευθερίας και δημοκρατίας ή νιώθει ότι ζη σε καθεστώς απόλυτης εξουσίας της κάθε κυβέρνησης , με την πρόφαση της εκλογικής διαδικασίας; Το παράδοξο είναι ότι ενώ δεν υπάρχει κανείς από εμάς που να μην θεωρεί τον εαυτό του πολύτιμο , εντούτοις δεν θεωρούμε το ίδιο πολύτιμους και τους άλλους! Ποιος λογικός άνθρωπος θα περίμενε να τον πάρουν στα σοβαρά, αν υποτιμούσε οποιονδήποτε θεωρώντας τον εαυτό του ανώτερο από τους άλλους;
Καθένας που παίρνει τη θέση απ΄ το διπλανό του αντί να του παραχωρήσει τη θέση του , δείχνει ότι θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο από αυτόν , αγνοώντας ότι για τον καθένα ο εαυτός του είναι πολύτιμος. Αν και για τίποτε στον κόσμο δεν είμαστε τόσο βέβαιοι , όσο είμαστε βέβαιοι ότι ο εαυτός μας είναι πολύτιμος. Πόσο ανόητος θα ήταν αυτός που θα αγνοούσε μια τόσο απόλυτη βεβαιότητα;
Κι όμως αυτό γίνεται στις μέρες μας , ιδιαίτερα με τους πολιτικούς, αλλά και με τον κάθε πολίτη , όταν ο ένας πάει να πάρει τη θέση απ΄ τον διπλανό του, αντί να του παραχωρήσει τη δική του θέση. Σε άλλους καιρούς που οι ανθρώπινες αξίες δεν γνώριζαν αυτόν τον ευτελισμό οι άνθρωποι είχαν φιλότιμο. Οι αληθινοί άνδρες σέβονταν τους άλλους ακόμα και τους αντιπάλους τους και τους εχθρούς τους. Θυμηθείτε τη στάση του Μεγάλου Αλεξάνδρου στα μέλη της αιχμάλωτης οικογένειας του Δαρείου!
Οι αληθινοί άντρες αναγνώριζαν τη μοναδική αξία του κάθε ανθρώπου! Ο Θουκυδίδης έλεγε, ότι κανένας άνθρωπος στον κόσμο δεν αισθάνεται χαρά, όταν κάποιος προβάλλει ο ίδιος τον εαυτό του. Είναι τόσο φυσικό αυτό, ώστε όλοι μας νιώθουμε άβολα, όταν κάποιος έχει τόσο μεγάλη έλλειψη φιλότιμου και ευαισθησίας, ώστε να μιλάει και να προβάλλει τον εαυτό του, αντί να αφήνει τους άλλους να μιλήσουν γι΄ αυτόν.
Reply Contact
Κάποτε ένας αξιωματούχος του κράτους ταξίδευε νύχτα στη θάλασσα πάνω σ΄ ένα μικρό καϊκι , στο οποίο δεν υπήρχε κανείς άλλος εκτός απ΄ τον αμίλητο τιμονιέρη και τον ίδιο. Ο αξιωματούχος ήταν ένας κούφιος άνθρωπος . Φλυαρούσε ασταμάτητα χωρίς σεβασμό στον απλό τιμονιέρη και στην υπεύθυνη κι επικίνδυνη εργασία του, της πλοήγησης μέσα στη νύχτα . Ανίκανος να νιώσει την παραμικρή συγκίνηση από το δέος της νυχτερινής θάλασσας και το μεγαλείο του έναστρου ουρανού.
Κάθε τόσο έκανε στον απλό ναυτικό, αν και δεν έπαιρνε καμιά απάντηση, ερωτήσεις του τύπου «πήγες εκεί, είδες εκείνο, γνώρισες ετούτο, ξέρεις το άλλο…» «Α, έχασες πολλά πράγματα» απαντούσε ο ίδιος. Κάποια στιγμή ο συνεχής και σταθερός ήχος της μηχανής διακόπηκε. Η μηχανή αφού ξερόβηξε μερικές φορές σταμάτησε και το μοναδικό γαλάζιο φωτάκι στην καμπίνα έσβυσε. Τότε μέσα στον τρόμο του σκοταδιού ακούστηκε η φωνή του καϊκιέρη» «Κολύμπι ξέρεις;» «Όχι» είπε κλαψουρίζοντας ο αξιωματούχος. «Έχασες τη ζωή σου»!
« Είδες άνθρωπο; Είδες το Θεό σου» δίδασκε ο άγιος Ησύχιος! Η σκέψη αυτή ότι ο κάθε άνθρωπος είναι πολύτιμος για το Θεό και για τους άλλους ανθρώπους δεν είναι απλώς μια θεωρία χωρίς πρακτικές συνέπειες. Η μεγαλύτερη από όλες τις συνέπειες στην ιστορία της ανθρωπότητας είναι η θυσία του Ιησού! Ο Ιησούς πέθανε στο σταυρό για τον κάθε άνθρωπο, όπως ομολόγησαν άλλωστε οι ίδιοι εκείνοι που τον σταύρωσαν. «Συμφέρει» είπαν αιτιολογώντας την πράξη τους « να πεθάνει ένας άνθρωπος για όλους τους άλλους».
Στη Χριστιανική Διδασκαλία η ανθρώπινη μορφή ως εικόνα του ίδιου του Θεού είναι πάντοτε σεβαστή ως απόλυτη αξία ! Ουδέποτε ξεπέφτει ο σεβασμός της ανθρώπινης μορφής όσο οι πολίτες ζουν σε καθεστώς ελευθερίας και δημοκρατίας.. Ο σεβασμός του ανθρώπου είναι η ίδια η ουσία της ελευθερίας και της δημοκρατίας και η βάση για την αναγνώριση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το αντίθετο συμβαίνει στα ολοκληρωτικά καθεστώτα , όπου με διάφορες προφάσεις παραβιάζονται κάθε φορά τα ανθρώπινα δικαιώματα , σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Σήμερα νιώθει κανείς ότι ζη σε καθεστώς ελευθερίας και δημοκρατίας ή νιώθει ότι ζη σε καθεστώς απόλυτης εξουσίας της κάθε κυβέρνησης , με την πρόφαση της εκλογικής διαδικασίας; Το παράδοξο είναι ότι ενώ δεν υπάρχει κανείς από εμάς που να μην θεωρεί τον εαυτό του πολύτιμο , εντούτοις δεν θεωρούμε το ίδιο πολύτιμους και τους άλλους! Ποιος λογικός άνθρωπος θα περίμενε να τον πάρουν στα σοβαρά, αν υποτιμούσε οποιονδήποτε θεωρώντας τον εαυτό του ανώτερο από τους άλλους;
Καθένας που παίρνει τη θέση απ΄ το διπλανό του αντί να του παραχωρήσει τη θέση του , δείχνει ότι θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο από αυτόν , αγνοώντας ότι για τον καθένα ο εαυτός του είναι πολύτιμος. Αν και για τίποτε στον κόσμο δεν είμαστε τόσο βέβαιοι , όσο είμαστε βέβαιοι ότι ο εαυτός μας είναι πολύτιμος. Πόσο ανόητος θα ήταν αυτός που θα αγνοούσε μια τόσο απόλυτη βεβαιότητα;
Κι όμως αυτό γίνεται στις μέρες μας , ιδιαίτερα με τους πολιτικούς, αλλά και με τον κάθε πολίτη , όταν ο ένας πάει να πάρει τη θέση απ΄ τον διπλανό του, αντί να του παραχωρήσει τη δική του θέση. Σε άλλους καιρούς που οι ανθρώπινες αξίες δεν γνώριζαν αυτόν τον ευτελισμό οι άνθρωποι είχαν φιλότιμο. Οι αληθινοί άνδρες σέβονταν τους άλλους ακόμα και τους αντιπάλους τους και τους εχθρούς τους. Θυμηθείτε τη στάση του Μεγάλου Αλεξάνδρου στα μέλη της αιχμάλωτης οικογένειας του Δαρείου!
Οι αληθινοί άντρες αναγνώριζαν τη μοναδική αξία του κάθε ανθρώπου! Ο Θουκυδίδης έλεγε, ότι κανένας άνθρωπος στον κόσμο δεν αισθάνεται χαρά, όταν κάποιος προβάλλει ο ίδιος τον εαυτό του. Είναι τόσο φυσικό αυτό, ώστε όλοι μας νιώθουμε άβολα, όταν κάποιος έχει τόσο μεγάλη έλλειψη φιλότιμου και ευαισθησίας, ώστε να μιλάει και να προβάλλει τον εαυτό του, αντί να αφήνει τους άλλους να μιλήσουν γι΄ αυτόν.
6.11.08
Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδος, Γιατί δεν ανατρέφουμε σωστά τα παιδιά μας;
Γιατί δεν ανατρέφουμε σωστά τα παιδιά μας; Φταίνε τα παιδιά που είναι ανεπίδεκτα καλής ανατροφής; ‘Η φταίνε οι γονείς που δεν τα δίνουν καλή ανατροφή;
Φταίει η σύγχρονη Διανόηση που αμφισβητεί τα πάντα, μαζί και την έννοια της καλής ανατροφής ή φταίει το σχολείο που δεν έχει καταλήξει σε ένα αληθινό πρότυπο καλής ανατροφής. Ξέρει κανείς σήμερα είτε πατέρας είναι είτε μητέρα , είτε δάσκαλος , ποιος είναι ο στόχος ως προς το είδος των ανθρώπων που θέλουμε να βγάλουμε στην κοινωνία;
Προσπαθούμε να κάνουμε τα παιδιά μας να αγαπήσουν την αληθινή γνώση, την ελευθερία, την ειρήνη, τη δικαιοσύνη και να γίνουν σωστοί και ευτυχισμένοι άνθρωποι ή τα φορτώνουμε απλώς με πληροφορίες και δεν μας νοιάζει αν μεγαλώνουν και γίνονται αλαζονικά, εγωιστικά, υπερφίαλα, ανυπάκουα, ματαιόδοξα , χωρίς να πιστεύουν σε τίποτα, που αμφισβητούν την αλήθεια, που σκέφτονται πως και η αλήθεια είναι σχετική, άλλη είναι η αλήθεια η δική σου και άλλη είναι η αλήθεια η δική μου;
Αυτούς τους τύπους ανθρώπων θέλουμε να βγάλουμε στην κοινωνία και μαζί θέλουμε να έχουμε ενότητα, κοινωνική συνοχή, αγαπημένες οικογένειες, έντιμους και υπεύθυνους επαγγελματίες και ειρήνη, δικαιοσύνη και χαρά στη ζωή μας; Αν θέλουμε αυτό να το πούμε ξεκάθαρα.
Ο Ομπάμα ήταν ξεκάθαρος στα λόγια του την ημέρα της νίκης του. Είναι άλλο θέμα , αν δεν τον αφήσουν να κάνει αυτά που πιστεύει. Ο Ομπάμα είπε σ’ αυτούς που δεν ξέρουν τι θέλουν και πειραματίζονται δήθεν γιατί έχουν στο μυαλό τους ιδέες, ανώτερες από αυτές που έδωσε στον κόσμο ο πολιτισμός, τους είπε ότι είναι άρρωστοι: « Εσάς», είπε «που προσπαθείτε να γκρεμίσετε τον κόσμο, θα σας νικήσουμε . Εσάς όμως που αγαπάτε την ειρήνη και την ασφάλεια θα σας στηρίξουμε.» Λόγια ενός ανώτερου, εκλεπτυσμένου ανθρώπου και φωτισμένου ηγέτη.
Τα λόγια αυτά του Ομπάμα ανακούφισαν τον φιλειρηνικό κόσμο και ανησύχησαν τους ανταγωνιστικούς τύπους, οι οποίοι αμφισβητούν και ευτελίζουν τις πνευματικές αξίες ,για να τις υποκαταστήσουν με το χρήμα και το υπερκέρδος, τις μόνες αξίες, τις οποίες δέχονται. Προς το σκοπό αυτό προσανατολίζεται και η Εκπαίδευση, γιατί κατευθύνεται από τέτοιους ανθρώπους, οι οποίοι προσπαθούν να επιβάλλουν τις ιδέες τους με κάθε τρόπο, ακόμα και με επιθετικούς τρόπους, όπως ο πόλεμος και η καταστροφή του περιβάλλοντος. .
Αν αμφισβητείς τα πάντα στο τέλος θα αμφισβητήσεις και την αναζήτησή σου. Ρώτησα χθες το βράδυ ένα φίλο μου που διατηρεί ένα απ΄ τα πιο μεγάλα και παλιά κεντρικά βιβλιοπωλεία στη Λάρισα: « πόσοι εκπαιδευτικοί αγοράζουν βιβλία;» «Απ΄ τους τρεις με τέσσερις χιλιάδες που υπάρχουν στη Λάρισα ζήτημα να κάνουν μια βόλτα το χρόνο στα βιβλιοπωλεία δέκα πέντε!», είπε.«Οι άλλοι δε διαβάζουν, δεν αγαπούν το βιβλίο; Και πως θα μεταδώσουν στους μαθητές την αγάπη για τη μελέτη αν δε μελετούν και οι ίδιοι;»
Άρα δεν βοηθάει το σχολείο τη σωστή ανατροφή των παιδιών, για την οποία η πρωταρχική ευθύνη βαρύνει βέβαια τους γονείς. Τι κάνουν άραγε οι γονείς; Και οι γονείς εμπνέονται απ΄ την αμφισβήτηση των πάντων και νοιάζονται μόνο για τα χρήματα;Μαθαίνουν στα παιδιά τους την πειθαρχία και την υπακοή ή φέρονται σ΄ αυτά από μωρά σαν να είναι μεγάλοι και τα στερούν την απαραίτητη μάθηση της παιδικής ηλικίας;
Ποιες είναι οι αιτίες γι’ αυτό ; Η πιο σημαντική είναι η κούραση της γυναίκας, που μαζί με την ευθύνη της ανατροφής φορτώθηκε και την εργασία έξω απ΄ το σπίτι. Το αποτέλεσμα είναι ότι εκεί που με δυσκολία ζούσε η φτωχή οικογένεια με την εργασία ενός, τώρα με δυσκολία ζει με την εργασία δύο ή και τριών. Πού να μείνει αντοχή και διάθεση να προσέξουν τα παιδιά τους ;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Φταίει η σύγχρονη Διανόηση που αμφισβητεί τα πάντα, μαζί και την έννοια της καλής ανατροφής ή φταίει το σχολείο που δεν έχει καταλήξει σε ένα αληθινό πρότυπο καλής ανατροφής. Ξέρει κανείς σήμερα είτε πατέρας είναι είτε μητέρα , είτε δάσκαλος , ποιος είναι ο στόχος ως προς το είδος των ανθρώπων που θέλουμε να βγάλουμε στην κοινωνία;
Προσπαθούμε να κάνουμε τα παιδιά μας να αγαπήσουν την αληθινή γνώση, την ελευθερία, την ειρήνη, τη δικαιοσύνη και να γίνουν σωστοί και ευτυχισμένοι άνθρωποι ή τα φορτώνουμε απλώς με πληροφορίες και δεν μας νοιάζει αν μεγαλώνουν και γίνονται αλαζονικά, εγωιστικά, υπερφίαλα, ανυπάκουα, ματαιόδοξα , χωρίς να πιστεύουν σε τίποτα, που αμφισβητούν την αλήθεια, που σκέφτονται πως και η αλήθεια είναι σχετική, άλλη είναι η αλήθεια η δική σου και άλλη είναι η αλήθεια η δική μου;
Αυτούς τους τύπους ανθρώπων θέλουμε να βγάλουμε στην κοινωνία και μαζί θέλουμε να έχουμε ενότητα, κοινωνική συνοχή, αγαπημένες οικογένειες, έντιμους και υπεύθυνους επαγγελματίες και ειρήνη, δικαιοσύνη και χαρά στη ζωή μας; Αν θέλουμε αυτό να το πούμε ξεκάθαρα.
Ο Ομπάμα ήταν ξεκάθαρος στα λόγια του την ημέρα της νίκης του. Είναι άλλο θέμα , αν δεν τον αφήσουν να κάνει αυτά που πιστεύει. Ο Ομπάμα είπε σ’ αυτούς που δεν ξέρουν τι θέλουν και πειραματίζονται δήθεν γιατί έχουν στο μυαλό τους ιδέες, ανώτερες από αυτές που έδωσε στον κόσμο ο πολιτισμός, τους είπε ότι είναι άρρωστοι: « Εσάς», είπε «που προσπαθείτε να γκρεμίσετε τον κόσμο, θα σας νικήσουμε . Εσάς όμως που αγαπάτε την ειρήνη και την ασφάλεια θα σας στηρίξουμε.» Λόγια ενός ανώτερου, εκλεπτυσμένου ανθρώπου και φωτισμένου ηγέτη.
Τα λόγια αυτά του Ομπάμα ανακούφισαν τον φιλειρηνικό κόσμο και ανησύχησαν τους ανταγωνιστικούς τύπους, οι οποίοι αμφισβητούν και ευτελίζουν τις πνευματικές αξίες ,για να τις υποκαταστήσουν με το χρήμα και το υπερκέρδος, τις μόνες αξίες, τις οποίες δέχονται. Προς το σκοπό αυτό προσανατολίζεται και η Εκπαίδευση, γιατί κατευθύνεται από τέτοιους ανθρώπους, οι οποίοι προσπαθούν να επιβάλλουν τις ιδέες τους με κάθε τρόπο, ακόμα και με επιθετικούς τρόπους, όπως ο πόλεμος και η καταστροφή του περιβάλλοντος. .
Αν αμφισβητείς τα πάντα στο τέλος θα αμφισβητήσεις και την αναζήτησή σου. Ρώτησα χθες το βράδυ ένα φίλο μου που διατηρεί ένα απ΄ τα πιο μεγάλα και παλιά κεντρικά βιβλιοπωλεία στη Λάρισα: « πόσοι εκπαιδευτικοί αγοράζουν βιβλία;» «Απ΄ τους τρεις με τέσσερις χιλιάδες που υπάρχουν στη Λάρισα ζήτημα να κάνουν μια βόλτα το χρόνο στα βιβλιοπωλεία δέκα πέντε!», είπε.«Οι άλλοι δε διαβάζουν, δεν αγαπούν το βιβλίο; Και πως θα μεταδώσουν στους μαθητές την αγάπη για τη μελέτη αν δε μελετούν και οι ίδιοι;»
Άρα δεν βοηθάει το σχολείο τη σωστή ανατροφή των παιδιών, για την οποία η πρωταρχική ευθύνη βαρύνει βέβαια τους γονείς. Τι κάνουν άραγε οι γονείς; Και οι γονείς εμπνέονται απ΄ την αμφισβήτηση των πάντων και νοιάζονται μόνο για τα χρήματα;Μαθαίνουν στα παιδιά τους την πειθαρχία και την υπακοή ή φέρονται σ΄ αυτά από μωρά σαν να είναι μεγάλοι και τα στερούν την απαραίτητη μάθηση της παιδικής ηλικίας;
Ποιες είναι οι αιτίες γι’ αυτό ; Η πιο σημαντική είναι η κούραση της γυναίκας, που μαζί με την ευθύνη της ανατροφής φορτώθηκε και την εργασία έξω απ΄ το σπίτι. Το αποτέλεσμα είναι ότι εκεί που με δυσκολία ζούσε η φτωχή οικογένεια με την εργασία ενός, τώρα με δυσκολία ζει με την εργασία δύο ή και τριών. Πού να μείνει αντοχή και διάθεση να προσέξουν τα παιδιά τους ;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
5.11.08
LUIS ROSSALES, AUTOBIOGRAFIA
ΛΟΥΙΣ ΡΟΣΣΑΛΕΣ (ΙΣΠΑΝΙΑ)
ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Σαν τον μεθοδικό ναυαγό που μετράει τα κύματα που
φτάνουν για να πεθάνει
και τα μετράει ξανά και ξανά, για ν’ αποφύγει λάθη ,
μέχρι το τελευταίο,
μέχρι εκείνο που έχει το ύψος ενός μωρού και του σκεπάζει
το μέτωπο,
έτσι έχω ζήσει με τη μάταιη φρόνηση ενός αλόγου από
χαρτόνι μέσα στο μπάνιο,
γνωρίζοντας πως δεν έχω γελαστεί σε τίποτα,
εκτός από τα πράγματα που αγάπησα.
Μετάφραση: Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος
ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Σαν τον μεθοδικό ναυαγό που μετράει τα κύματα που
φτάνουν για να πεθάνει
και τα μετράει ξανά και ξανά, για ν’ αποφύγει λάθη ,
μέχρι το τελευταίο,
μέχρι εκείνο που έχει το ύψος ενός μωρού και του σκεπάζει
το μέτωπο,
έτσι έχω ζήσει με τη μάταιη φρόνηση ενός αλόγου από
χαρτόνι μέσα στο μπάνιο,
γνωρίζοντας πως δεν έχω γελαστεί σε τίποτα,
εκτός από τα πράγματα που αγάπησα.
Μετάφραση: Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος
4.11.08
Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδοος, Εμείς και οι άλλοι
ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ
Κάθε φορά που ερχόμαστε σε επαφή με τους άλλους, υπάρχουν δύο πράγματα: υπάρχει το ποιόν τους, αυτό που είναι (καλοί , κακοί, αδιάφοροι –γκουάρντα υ πάσσα - όπως λέει ο Δάντης για μια κατηγορία ανθρώπων στην Κόλαση) και υπάρχει αυτό που νιώθουμε γι΄ αυτούς (αυτό που κυρίως μας αφορά), αγάπη, μίσος, περιφρόνηση, αδιαφορία., αγάπη για τους φίλους, μίσος για τους εχθρούς…
Αλήθεια, τι αξία έχει για μας η αγάπη που νιώθουμε για τους άλλους; Ποια είναι με άλλα λόγια η αξία που δίνουμε στον εαυτό μας που αγαπάει; Σε ποια θέση βάζουμε την αγάπη, στην πρώτη θέση ή στην τελευταία; Μήπως προτιμούμε τον εαυτό μας που νιώθει μόνο αρνητικά αισθήματα , που νιώθει μίσος , περιφρόνηση ή αδιαφορία για τους άλλους; Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι που δεν ευχαριστιούνται με τίποτα: . Είναι γνωστή η παροιμία «Πέρασα το ποτάμι ανάθεμα το άλογό σου»! Το ίδιο νόημα έχουν τα λόγια του Ζαν Πωλ Σαρτρ «Η κόλαση είναι οι άλλοι».
Όταν λέμε, δεν μ’ ενδιαφέρουν οι άλλοι, στην πραγματικότητα εννοούμε ότι δεν μας ενδιαφέρει ο εαυτός μας που αγαπάει τους άλλους. Η αγάπη , το μίσος, η περιφρόνηση, η αδιαφορία για τους άλλους, αν και δεν έχουν αντικείμενο τον εαυτό μας και έχουν αντικείμενο κάποιον άλλον, δεν παύουν να είναι αισθήματα που τα νιώθουμε εμείς οι ίδιοι , άρα είναι αισθήματα για τον εαυτό μας που νιώθει έτσι ή αλλιώς. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Ντοστογιέφσκι είπε πως «η κόλαση είναι να μην μπορείς να αγαπήσεις». Το ίδιο λέει κι η Ρωσική παροιμία «Νες λιμπόφ νε μόζε», (δίχως αγάπη δε γίνεται).
Λένε ότι το φίδι πριν πιει νερό φτύνει το σάλιο του, για να μη δηλητηριαστεί απ΄ το ίδιο του το δηλητήριο. Αυτό παθαίνει ο άνθρωπος που δεν αγαπάει , αλλά νιώθει μίσος, περιφρόνηση ή αδιαφορία για τους άλλους: δηλητηριάζεται με το ίδιο του το δηλητήριο. Προτιμούμε λοιπόν να ζούμε με δηλητήριο ή δίχως δηλητήριο;
Με το δηλητήριο της αντιπαλότητας, της εχθρότητας, του άγριου ανταγωνισμού, ξέροντας ότι έτσι ποτέ δεν θα νιώσουμε ολοκληρωμένοι άνθρωποι, γιατί η ολοκλήρωση έρχεται με την ενότητα; Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί (Τόμας Μέρτον). Υποφέρουμε όταν κλεινόμαστε στον εαυτό μας.
«Στην αρχή η ανθρώπινη φύση ήταν ενιαία. Ο άνθρωπος περιλάμβανε το σύνολο της ανθρώπινης ύπαρξης. Μετά την προπατορική αμαρτία, η ανθρώπινη φύση διαιρέθηκε σε πολλά άτομα. Ο άνθρωπος εκφράζεται πλήρως στη μία καθολική φύση, αρνούμενος το ατομικό του περιεχόμενο, σαν να μην υπάρχει για τον εαυτό του. Αρνούμενος το δικό του αγαθό ευρύνεται απείρως και εμπλουτίζεται με κάθε τι, το οποίο ανήκει σε όλους. Ο άνθρωπος γίνεται εικόνα του Θεού. Γίνεται όμοιος με το Θεό δηλαδή τέλειος άνθρωπος, όπως γεννήθηκε να είναι » ( Βλαντιμίρ Λόσκυ).
Αυτός που αγαπάει παίρνει θεληματικά τη δεύτερη θέση, χάριν του άλλου, είτε ο άλλος το αξίζει, είτε δεν το αξίζει. Δεν είναι δύσκολο να βάλουμε τον εαυτό μας στην τελευταία θέση, αν θεωρούμε την αγάπη το πιο σημαντικό από όλα. Ο κόσμος λέει πως η αγάπη είναι το πιο σημαντικό πράγμα: «λαβ ιζ ε μένυ σπλέντορ θίνγκ», όπως λέει το όμορφο παλιό αμερικάνικο τραγούδι, που τραγουδούσε ο Πέρυ Κόμο τη δεκαετία του 50. Αλλά πόσοι από μας το εννοούμε με την πραγματική του έννοια; Όταν βάζουμε τον άλλον σε καλύτερη θέση απ΄ τη δική μας, βάζουμε την αγάπη στην καλύτερη θέση.
Ή δίνουμε αξία στην αληθινή αγάπη και δεν έχει σημασία ποιος είναι καλύτερος και ποιος είναι χειρότερος ή ποιος έχει δίκιο και ποιος έχει άδικο ή προτιμάμε τη φιλαυτία μας και υποτιμάμε την αληθινή αγάπη. Έτσι ο Θεός δεν είναι μέσα μας, παρά την οποιαδήποτε εξωτερική ευσέβειά μας, γιατί τίποτε ακάθαρτο ( δηλαδή υπερήφανο) δεν έχει την παραμικρή επαφή με το Θεό.
Κάθε φορά που ερχόμαστε σε επαφή με τους άλλους, υπάρχουν δύο πράγματα: υπάρχει το ποιόν τους, αυτό που είναι (καλοί , κακοί, αδιάφοροι –γκουάρντα υ πάσσα - όπως λέει ο Δάντης για μια κατηγορία ανθρώπων στην Κόλαση) και υπάρχει αυτό που νιώθουμε γι΄ αυτούς (αυτό που κυρίως μας αφορά), αγάπη, μίσος, περιφρόνηση, αδιαφορία., αγάπη για τους φίλους, μίσος για τους εχθρούς…
Αλήθεια, τι αξία έχει για μας η αγάπη που νιώθουμε για τους άλλους; Ποια είναι με άλλα λόγια η αξία που δίνουμε στον εαυτό μας που αγαπάει; Σε ποια θέση βάζουμε την αγάπη, στην πρώτη θέση ή στην τελευταία; Μήπως προτιμούμε τον εαυτό μας που νιώθει μόνο αρνητικά αισθήματα , που νιώθει μίσος , περιφρόνηση ή αδιαφορία για τους άλλους; Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι που δεν ευχαριστιούνται με τίποτα: . Είναι γνωστή η παροιμία «Πέρασα το ποτάμι ανάθεμα το άλογό σου»! Το ίδιο νόημα έχουν τα λόγια του Ζαν Πωλ Σαρτρ «Η κόλαση είναι οι άλλοι».
Όταν λέμε, δεν μ’ ενδιαφέρουν οι άλλοι, στην πραγματικότητα εννοούμε ότι δεν μας ενδιαφέρει ο εαυτός μας που αγαπάει τους άλλους. Η αγάπη , το μίσος, η περιφρόνηση, η αδιαφορία για τους άλλους, αν και δεν έχουν αντικείμενο τον εαυτό μας και έχουν αντικείμενο κάποιον άλλον, δεν παύουν να είναι αισθήματα που τα νιώθουμε εμείς οι ίδιοι , άρα είναι αισθήματα για τον εαυτό μας που νιώθει έτσι ή αλλιώς. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Ντοστογιέφσκι είπε πως «η κόλαση είναι να μην μπορείς να αγαπήσεις». Το ίδιο λέει κι η Ρωσική παροιμία «Νες λιμπόφ νε μόζε», (δίχως αγάπη δε γίνεται).
Λένε ότι το φίδι πριν πιει νερό φτύνει το σάλιο του, για να μη δηλητηριαστεί απ΄ το ίδιο του το δηλητήριο. Αυτό παθαίνει ο άνθρωπος που δεν αγαπάει , αλλά νιώθει μίσος, περιφρόνηση ή αδιαφορία για τους άλλους: δηλητηριάζεται με το ίδιο του το δηλητήριο. Προτιμούμε λοιπόν να ζούμε με δηλητήριο ή δίχως δηλητήριο;
Με το δηλητήριο της αντιπαλότητας, της εχθρότητας, του άγριου ανταγωνισμού, ξέροντας ότι έτσι ποτέ δεν θα νιώσουμε ολοκληρωμένοι άνθρωποι, γιατί η ολοκλήρωση έρχεται με την ενότητα; Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί (Τόμας Μέρτον). Υποφέρουμε όταν κλεινόμαστε στον εαυτό μας.
«Στην αρχή η ανθρώπινη φύση ήταν ενιαία. Ο άνθρωπος περιλάμβανε το σύνολο της ανθρώπινης ύπαρξης. Μετά την προπατορική αμαρτία, η ανθρώπινη φύση διαιρέθηκε σε πολλά άτομα. Ο άνθρωπος εκφράζεται πλήρως στη μία καθολική φύση, αρνούμενος το ατομικό του περιεχόμενο, σαν να μην υπάρχει για τον εαυτό του. Αρνούμενος το δικό του αγαθό ευρύνεται απείρως και εμπλουτίζεται με κάθε τι, το οποίο ανήκει σε όλους. Ο άνθρωπος γίνεται εικόνα του Θεού. Γίνεται όμοιος με το Θεό δηλαδή τέλειος άνθρωπος, όπως γεννήθηκε να είναι » ( Βλαντιμίρ Λόσκυ).
Αυτός που αγαπάει παίρνει θεληματικά τη δεύτερη θέση, χάριν του άλλου, είτε ο άλλος το αξίζει, είτε δεν το αξίζει. Δεν είναι δύσκολο να βάλουμε τον εαυτό μας στην τελευταία θέση, αν θεωρούμε την αγάπη το πιο σημαντικό από όλα. Ο κόσμος λέει πως η αγάπη είναι το πιο σημαντικό πράγμα: «λαβ ιζ ε μένυ σπλέντορ θίνγκ», όπως λέει το όμορφο παλιό αμερικάνικο τραγούδι, που τραγουδούσε ο Πέρυ Κόμο τη δεκαετία του 50. Αλλά πόσοι από μας το εννοούμε με την πραγματική του έννοια; Όταν βάζουμε τον άλλον σε καλύτερη θέση απ΄ τη δική μας, βάζουμε την αγάπη στην καλύτερη θέση.
Ή δίνουμε αξία στην αληθινή αγάπη και δεν έχει σημασία ποιος είναι καλύτερος και ποιος είναι χειρότερος ή ποιος έχει δίκιο και ποιος έχει άδικο ή προτιμάμε τη φιλαυτία μας και υποτιμάμε την αληθινή αγάπη. Έτσι ο Θεός δεν είναι μέσα μας, παρά την οποιαδήποτε εξωτερική ευσέβειά μας, γιατί τίποτε ακάθαρτο ( δηλαδή υπερήφανο) δεν έχει την παραμικρή επαφή με το Θεό.
ROBERT LAX (ΗΠΑ), ΤΟ ΤΣΙΡΚΟ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
ROBERT LAX (ΗΠΑ)
ΤΟ ΤΣΙΡΚΟ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
(Απόσπασμα)
«Στη μνήμη του ποιητή Ρόμπερτ Λαξ,με τη συμπλήρωση
οχτώ χρόνων απ΄ το θάνατό του στις 25.9.2000 »
Ο μεταφραστής
Είναι μαζί μου τώρα αυτοί οι χρυσοί άνθρωποι, τα μέλη τους
συμπλέκονται στο χρυσοφώς, κινούμενοι μέσα σε μια βαριά θάλασσα
αναμνήσεων: θυμούνται τις όμορφες, με απογευματινά
χαμόγελα|: άνθρωποι με βαριά βλέφαρα, σκοτάδι μαλλιών κι ευγένεια
στην όψη, που τα μάτια τους είναι εξώθυρες σε μια χώρα από σκόνη.
Η μελαγχολία τους με σφίγγει τώρα: λύπες πριγκίπων
και παιδιών πριγκίπων: το μελαγχολικό τους βλέμμα
δεν έχω ξαναδεί αφότου ήμουν παιδί.
Γιατί τα παιδικά μου χρόνια ήταν γεμάτα θαυμασμό, γεμάτα οράματα:
το παιδί πάνω στο άλογο, είτε σε όνειρο είτε καθαρά
πλησιάζοντας: οι δυο τσιγγάνες που έστεκαν μαζί και
έκαναν τη μυστηριώδη ερώτηση. Αλήθεια και όνειρο τόσο
μπερδεμένα στα μάτια τους, δεν θα μπορούσα να πω ποια απ΄ τις
δυο είχε μιλήσει.
Ακόμα μια φορά τώρα είναι μαζί μου αυτοί οι χρυσοί άνθρωποι,
ζώντας τα όνειρά τους μέσα σε ατέλειωτα απογεύματα από ηλιοφώς,
ιππεύοντας τα καραβάνια τους, στις άγρυπνες νύχτες.
Μετάφραση Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδος
(THE CIRCUS OF THE SUN
ΤΟ ΤΣΙΡΚΟ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
(Απόσπασμα)
«Στη μνήμη του ποιητή Ρόμπερτ Λαξ,με τη συμπλήρωση
οχτώ χρόνων απ΄ το θάνατό του στις 25.9.2000 »
Ο μεταφραστής
Είναι μαζί μου τώρα αυτοί οι χρυσοί άνθρωποι, τα μέλη τους
συμπλέκονται στο χρυσοφώς, κινούμενοι μέσα σε μια βαριά θάλασσα
αναμνήσεων: θυμούνται τις όμορφες, με απογευματινά
χαμόγελα|: άνθρωποι με βαριά βλέφαρα, σκοτάδι μαλλιών κι ευγένεια
στην όψη, που τα μάτια τους είναι εξώθυρες σε μια χώρα από σκόνη.
Η μελαγχολία τους με σφίγγει τώρα: λύπες πριγκίπων
και παιδιών πριγκίπων: το μελαγχολικό τους βλέμμα
δεν έχω ξαναδεί αφότου ήμουν παιδί.
Γιατί τα παιδικά μου χρόνια ήταν γεμάτα θαυμασμό, γεμάτα οράματα:
το παιδί πάνω στο άλογο, είτε σε όνειρο είτε καθαρά
πλησιάζοντας: οι δυο τσιγγάνες που έστεκαν μαζί και
έκαναν τη μυστηριώδη ερώτηση. Αλήθεια και όνειρο τόσο
μπερδεμένα στα μάτια τους, δεν θα μπορούσα να πω ποια απ΄ τις
δυο είχε μιλήσει.
Ακόμα μια φορά τώρα είναι μαζί μου αυτοί οι χρυσοί άνθρωποι,
ζώντας τα όνειρά τους μέσα σε ατέλειωτα απογεύματα από ηλιοφώς,
ιππεύοντας τα καραβάνια τους, στις άγρυπνες νύχτες.
Μετάφραση Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδος
(THE CIRCUS OF THE SUN
PABLO NERUDA (ΧΙΛΗ),Ω ΓΗ, ΠΕΡΙΜΕΝΕ ΜΕ
PABLO NERUDA (ΧΙΛΗ)
Ω ΓΗ, ΠΕΡΙΜΕΝΕ ΜΕ
Ω γη, περίμενέ με.
Φέρε με πίσω, ω ήλιε,
στην άγρια μοίρα μου.
Βροχή του αρχαίου δάσους.
Φέρε μου πίσω το άρωμα και τα σπαθιά
πού 'πεσαν απ΄ τον ουρανό,
τη μοναχική ειρήνη του βοσκότοπου και του βράχου,
την υγρασία στις όχθες του ποταμού,
τη μυρουδιά του πεύκου,
το ζωντανό σαν μια καρδιά αέρα,
παλλόμενο ανάμεσα στο καχύποπτο πλήθος
της μεγάλης Αραουκάρια.
Γη, φέρε μου πίσω τα αγνά σου δώρα,
τους πύργους της σιωπής που ανέβηκαν
απ' το πανηγύρι των θεμελίων τους.
Θέλω να επιστρέψω να γίνω αυτό που δεν έγινα,
που μέσα από όλα τα πράγματα της φύσης
μπορεί να ζω ή να μη ζω, δεν πειράζει,
νά ’μαι πια μια πέτρα, μια μαύρη πέτρα,
η αγνή πέτρα που τη φέρνει το ποτάμι.
Μετάφραση Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδος
«Γραφή»
Ω ΓΗ, ΠΕΡΙΜΕΝΕ ΜΕ
Ω γη, περίμενέ με.
Φέρε με πίσω, ω ήλιε,
στην άγρια μοίρα μου.
Βροχή του αρχαίου δάσους.
Φέρε μου πίσω το άρωμα και τα σπαθιά
πού 'πεσαν απ΄ τον ουρανό,
τη μοναχική ειρήνη του βοσκότοπου και του βράχου,
την υγρασία στις όχθες του ποταμού,
τη μυρουδιά του πεύκου,
το ζωντανό σαν μια καρδιά αέρα,
παλλόμενο ανάμεσα στο καχύποπτο πλήθος
της μεγάλης Αραουκάρια.
Γη, φέρε μου πίσω τα αγνά σου δώρα,
τους πύργους της σιωπής που ανέβηκαν
απ' το πανηγύρι των θεμελίων τους.
Θέλω να επιστρέψω να γίνω αυτό που δεν έγινα,
που μέσα από όλα τα πράγματα της φύσης
μπορεί να ζω ή να μη ζω, δεν πειράζει,
νά ’μαι πια μια πέτρα, μια μαύρη πέτρα,
η αγνή πέτρα που τη φέρνει το ποτάμι.
Μετάφραση Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδος
«Γραφή»
THOMAS MERTON (ΗΠΑ), ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΙΣΠΑΝΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
THOMAS MERTON (ΗΠΑ)
ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΙΣΠΑΝΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
ΦΕΔΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ
Στο άσπρο γεφύρι που υψώνει τις γλυκές καμάρες του,
περήφανο σαν ένα πουλάρι,
εκεί στο βουητό του ρηχού ποταμού,
δεν ξέχασαν ποτέ το όνομά σου
οι υψίφωνες κιθάρες.
Μόνο το σμίξιμο σπαθιών επάνω στις σκληρές χορδές
μπορεί να τρυπήσει το μυαλό αυτών που απόμειναν
να κάθονται στα τυφλά ερείπια των σπιτιών,
στο καταφύγιο του σπασμένου τοίχου.
Μια γυναίκα άρχισε να τραγουδάει.
Η μουσική, το χρώμα των ελιών.
Τα μάτια της πιο σκοτεινά απ΄ τις βαθιές εκκλησίες.
Τα λόγια της έρχονται μαυροντυμένα
στην πύλη της σκιερής φωνής της,
καθένα με το νόημά του,
σαν ένα δεμάτι από εφτά λεπίδες.
Κωδωνοστάσια και ψηλοί ανεμοδείχτες σαν καρφιά
καρφωμένοι στα τέσσερα σταυροδρόμια,
κοιτάζουν ακόμα εκεί όπου το τραγούδι
γίνεται χρώμα στα γαρίφαλα,
στα λουλούδια που είναι σαν πληγές
στην άσπρη σκόνη της Ισπανίας.
(Κάτω από ποιο κοιμητήριο δίχως σταυρούς
πλαγιάζουν τα χαμένα κόκαλά σου,
Γκαρθία Λόρκα;
Ποια άσπρη οροσειρά έκρυψε το φόνο σου
σε κακοτράχαλη κοιλάδα;)
Στις τέσσερις μεριές του κόσμου
ο αέρας είναι ακίνητος, σαστισμένος,
στο μέρος των σπαθιών της άγριας κιθάρας.
Η φωνή έγινε σίδερο στο γυμνό αέρα,
πιο δυνατή, πιο απελπισμένη
από ένα ερειπωμένο πύργο.
(Κάτω από ποιο κοιμητήριο δίχως σταυρούς
πλαγιάζουν τα χαμένα κόκαλά σου,
Γκαρθία Λόρκα;
Ποια άσπρη οροσειρά έκρυψε το φόνο σου
σε κακοτράχαλη κοιλάδα;)
Μετάφραση Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος
«Γραφή»
ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΙΣΠΑΝΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
ΦΕΔΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ
Στο άσπρο γεφύρι που υψώνει τις γλυκές καμάρες του,
περήφανο σαν ένα πουλάρι,
εκεί στο βουητό του ρηχού ποταμού,
δεν ξέχασαν ποτέ το όνομά σου
οι υψίφωνες κιθάρες.
Μόνο το σμίξιμο σπαθιών επάνω στις σκληρές χορδές
μπορεί να τρυπήσει το μυαλό αυτών που απόμειναν
να κάθονται στα τυφλά ερείπια των σπιτιών,
στο καταφύγιο του σπασμένου τοίχου.
Μια γυναίκα άρχισε να τραγουδάει.
Η μουσική, το χρώμα των ελιών.
Τα μάτια της πιο σκοτεινά απ΄ τις βαθιές εκκλησίες.
Τα λόγια της έρχονται μαυροντυμένα
στην πύλη της σκιερής φωνής της,
καθένα με το νόημά του,
σαν ένα δεμάτι από εφτά λεπίδες.
Κωδωνοστάσια και ψηλοί ανεμοδείχτες σαν καρφιά
καρφωμένοι στα τέσσερα σταυροδρόμια,
κοιτάζουν ακόμα εκεί όπου το τραγούδι
γίνεται χρώμα στα γαρίφαλα,
στα λουλούδια που είναι σαν πληγές
στην άσπρη σκόνη της Ισπανίας.
(Κάτω από ποιο κοιμητήριο δίχως σταυρούς
πλαγιάζουν τα χαμένα κόκαλά σου,
Γκαρθία Λόρκα;
Ποια άσπρη οροσειρά έκρυψε το φόνο σου
σε κακοτράχαλη κοιλάδα;)
Στις τέσσερις μεριές του κόσμου
ο αέρας είναι ακίνητος, σαστισμένος,
στο μέρος των σπαθιών της άγριας κιθάρας.
Η φωνή έγινε σίδερο στο γυμνό αέρα,
πιο δυνατή, πιο απελπισμένη
από ένα ερειπωμένο πύργο.
(Κάτω από ποιο κοιμητήριο δίχως σταυρούς
πλαγιάζουν τα χαμένα κόκαλά σου,
Γκαρθία Λόρκα;
Ποια άσπρη οροσειρά έκρυψε το φόνο σου
σε κακοτράχαλη κοιλάδα;)
Μετάφραση Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος
«Γραφή»
3.11.08
PABLO ANTONIO CUADRA (ΠΑΡΑΓΟΥΑΗ)
PABLO ANTONIO CUADRA (ΠΑΡΑΓΟΥΑΗ)
Ο ΑΠΕΛΠΙΣΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΖΕΙ ΕΝΑ ΦΙΔΙ
Ανέβηκα στο λόφο
Στο έβγα του φεγγαριού.
Ορκίστηκε ότι θα ’ρχόταν
Από το δρόμο του Νότου.
Ένα σκοτεινό γεράκι
Άρπαξε στα νύχια του
Το μονοπάτι.
Μετάφραση Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος
"Γραφή"
Ο ΑΠΕΛΠΙΣΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΖΕΙ ΕΝΑ ΦΙΔΙ
Ανέβηκα στο λόφο
Στο έβγα του φεγγαριού.
Ορκίστηκε ότι θα ’ρχόταν
Από το δρόμο του Νότου.
Ένα σκοτεινό γεράκι
Άρπαξε στα νύχια του
Το μονοπάτι.
Μετάφραση Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος
"Γραφή"
SU TUNG (ΚΙΝΑ), ΣΤΟΝ ΤΟΝΟ ΤΟΥ CHSI KIANG WEI
SU TUNG (ΚΙΝΑ)
ΣΤΟΝ ΤΟΝΟ ΤΟΥ CHSI KIANG WEI
Σαν μέσα σε όνειρο περνάει η ζωή
κι ακόμα πόσες φορές θα ξαναβρεί κανείς τον εαυτό του
το φθινόπωρο: Πεσμένα φύλλα θρόϊζαν ψες βράδι
στο διάδρομο. Πάνω στο μέτωπο, πλάι στους κροτάφους
κάποιος ψάχνει σημάδια γηρατειών.
Όταν είναι φτηνό το κρασί
υπάρχουν γύρω λίγοι φίλοι.
Όταν το φεγγάρι λάμπει
συχνά το σκιάζουν σύννεφα.
Αυτή τη γιορτή του Μεσο-φθινόπωρου
ποιος θα χαρεί μαζί μου το μοναχικό αυτό φεγγάρι;
Κρατώντας ένα κρασοπότηρο κοιτάζω λυπημένα στο βορρά.
Μετάφραση απ΄τα αγγλικά,Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος
"Γραφή"
ΣΤΟΝ ΤΟΝΟ ΤΟΥ CHSI KIANG WEI
Σαν μέσα σε όνειρο περνάει η ζωή
κι ακόμα πόσες φορές θα ξαναβρεί κανείς τον εαυτό του
το φθινόπωρο: Πεσμένα φύλλα θρόϊζαν ψες βράδι
στο διάδρομο. Πάνω στο μέτωπο, πλάι στους κροτάφους
κάποιος ψάχνει σημάδια γηρατειών.
Όταν είναι φτηνό το κρασί
υπάρχουν γύρω λίγοι φίλοι.
Όταν το φεγγάρι λάμπει
συχνά το σκιάζουν σύννεφα.
Αυτή τη γιορτή του Μεσο-φθινόπωρου
ποιος θα χαρεί μαζί μου το μοναχικό αυτό φεγγάρι;
Κρατώντας ένα κρασοπότηρο κοιτάζω λυπημένα στο βορρά.
Μετάφραση απ΄τα αγγλικά,Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος
"Γραφή"
ΞΕΝΗ ΠΟΙΗΣΗ, PAO TSAO (ΚΙΝΑ), Μεταφράζει ο Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδος
ΞΕΝΗ ΠΟΙΗΣΗ
Μεταφράζει ο Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδος
PAO TSAO (ΚΙΝΑ)
ΔΕ ΒΛΕΠΕΙΣ ΤΑ ΠΕΣΜΕΝΑ ΦΥΛΛΑ;
(Απ’ τη συλλογή «Βαρετοί Δρόμοι)
Δε βλέπεις τα πεσμένα φύλλα
που σιγοτρίζουν πάνω στα λιθόστρωτα και στα σκαλοπάτια;
Θα ξαναγίνουν πράσινα;
Δε βλέπεις τα πρόσφορα: το ψωμί και το κρασί
που είναι βαλμένα έξω για τα πνεύματα;
Ποιος σήκωσε έστω και μια φορά τις κούπες;
Για σένα θά ’πρεπε νά ’ναι αυτό μεγάλη ειδοποίηση,
πως η ζωή περνάει σαν αστραπή.
Μέρες της νιότης δε θα ξαναγυρίσουν ποτέ
και δε θα υπάρξει καιρός να ανταγωνίζεσαι με κανένα.
Κράτησε τους ευγενικούς σκοπούς σου.
Απόλαυσε το ψωμί σου και τους φίλους σου,
γιατί μόνο αυτοί μπορούν να διώξουν
τις στενοχώριες και τους φόβους σου.
Ακόμα εξακολουθείς να δείχνεις δυστυχισμένος.
Δε σου αρέσουν οι «Βαρετοί Δρόμοι μου»;
«Γραφή»
Μεταφράζει ο Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδος
PAO TSAO (ΚΙΝΑ)
ΔΕ ΒΛΕΠΕΙΣ ΤΑ ΠΕΣΜΕΝΑ ΦΥΛΛΑ;
(Απ’ τη συλλογή «Βαρετοί Δρόμοι)
Δε βλέπεις τα πεσμένα φύλλα
που σιγοτρίζουν πάνω στα λιθόστρωτα και στα σκαλοπάτια;
Θα ξαναγίνουν πράσινα;
Δε βλέπεις τα πρόσφορα: το ψωμί και το κρασί
που είναι βαλμένα έξω για τα πνεύματα;
Ποιος σήκωσε έστω και μια φορά τις κούπες;
Για σένα θά ’πρεπε νά ’ναι αυτό μεγάλη ειδοποίηση,
πως η ζωή περνάει σαν αστραπή.
Μέρες της νιότης δε θα ξαναγυρίσουν ποτέ
και δε θα υπάρξει καιρός να ανταγωνίζεσαι με κανένα.
Κράτησε τους ευγενικούς σκοπούς σου.
Απόλαυσε το ψωμί σου και τους φίλους σου,
γιατί μόνο αυτοί μπορούν να διώξουν
τις στενοχώριες και τους φόβους σου.
Ακόμα εξακολουθείς να δείχνεις δυστυχισμένος.
Δε σου αρέσουν οι «Βαρετοί Δρόμοι μου»;
«Γραφή»
Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος,Μερικές ακόμα συνειδητοποιήσεις, Τί ζητώ κατά βάθος με τη φήμη;( The fame,-in greek-)
Μερικές ακόμα θετικές συνειδητοποιήσεις: Τί ζητώ με τη φήμη;
Η φήμη όπως και τα χρήματα είναι δύναμη.Επδιώκοντας τη φήμη ζητάς να αποκτήσεις δύναμη. Και τα χρήματα και η φήμη και η οποιαδήποτε άλλη δύναμη ένα έχει τελικό σκοπό, τη φιληδονία. Η δύναμη είναι κόρη της φιληδονίας. Ο γέρος, αν ακόμα μάχεται για τη δύναμη, είναι ακόμα δούλος της φιληδονίας. Δεν είναι όμως καθόλου ωραίο οι γέροι να νεάζουν. Μια παροιμία λέει "Θ' αφήσω γένια και μαλλιά για να με λένε γέρο". Γιατί θέλε να τον λένε γέρο; Προφανώς για να τον αφήσουν ήσυχο οι γυναίκες. Θα ήταν όμορφος γέρος! Μου αρέσει να θυμάμαι το αστείο του Γεροντικού για τον αιωνόβιογέροντα. Μια φορά όταν οι υποτακτικοί ρώτησαν τον γέροντά τους, που δεν μπορούσε να σταθεί στα πόδια του, πού θέλει να τον πάνε, ο γέροντας είπε με την τρεμάμενη φωνή του΄"όπου, νά 'ναι αρκείνα μην υπάρχουν γυναίκες". Για
να μ'αρέσουν αυτά τ'αστεία, σημαίνει΄πως κάπως έτσι νιώθω κι εγώ. Δεν
υπάρχει πιο γλυκό, πιο όμρφο να πεις "αντίο" μια για πάντα σε κάτι που σε βασάνισε ολόκληρη ζωή. Θυμάμαι επίσης κάποιον αρχαίο στωϊκό φιλόσοφο, που μάζεψε όλα τα χρήματά του και τα πέταξε στη θάλασσα. Φαντάζομαι τι θα τράβηξε στη ζωή του ο δύστυχος υπηρετώντας, οπως οι δούλοι τα αφεντικά τους, τη φιληδονία του.
Ο βαισλιάς Πύρρος όμως δε στοχαζόταν. Θα κατακτήσω πρώτα την Ισπανία και την Αφρική και μετά θα απολαύσω την ησυχία, είπε κάποτε στο σοφό σύμβουλό του.
"Και γιατί δεν την απολαμβάνεις από τώρα;τον ρώτησε ο αρχαίος φιλόσοφος.Αλλά ο Πύρρος δεν είχε το ανάλογο πνευματικό επίπεδο, να καταλάβει τη σοφή συμβουλή
και να τη δεχθεί.
Αν δίνεις μια συμβουλή σε κάποιον που δεν μπορεί να τη δεχτεί είναι σαν να
προσφέρεις νερό σε κάποιον που δε διψάει.
νερό σε κάποιον που δε διψάει.
Η φήμη όπως και τα χρήματα είναι δύναμη.Επδιώκοντας τη φήμη ζητάς να αποκτήσεις δύναμη. Και τα χρήματα και η φήμη και η οποιαδήποτε άλλη δύναμη ένα έχει τελικό σκοπό, τη φιληδονία. Η δύναμη είναι κόρη της φιληδονίας. Ο γέρος, αν ακόμα μάχεται για τη δύναμη, είναι ακόμα δούλος της φιληδονίας. Δεν είναι όμως καθόλου ωραίο οι γέροι να νεάζουν. Μια παροιμία λέει "Θ' αφήσω γένια και μαλλιά για να με λένε γέρο". Γιατί θέλε να τον λένε γέρο; Προφανώς για να τον αφήσουν ήσυχο οι γυναίκες. Θα ήταν όμορφος γέρος! Μου αρέσει να θυμάμαι το αστείο του Γεροντικού για τον αιωνόβιογέροντα. Μια φορά όταν οι υποτακτικοί ρώτησαν τον γέροντά τους, που δεν μπορούσε να σταθεί στα πόδια του, πού θέλει να τον πάνε, ο γέροντας είπε με την τρεμάμενη φωνή του΄"όπου, νά 'ναι αρκείνα μην υπάρχουν γυναίκες". Για
να μ'αρέσουν αυτά τ'αστεία, σημαίνει΄πως κάπως έτσι νιώθω κι εγώ. Δεν
υπάρχει πιο γλυκό, πιο όμρφο να πεις "αντίο" μια για πάντα σε κάτι που σε βασάνισε ολόκληρη ζωή. Θυμάμαι επίσης κάποιον αρχαίο στωϊκό φιλόσοφο, που μάζεψε όλα τα χρήματά του και τα πέταξε στη θάλασσα. Φαντάζομαι τι θα τράβηξε στη ζωή του ο δύστυχος υπηρετώντας, οπως οι δούλοι τα αφεντικά τους, τη φιληδονία του.
Ο βαισλιάς Πύρρος όμως δε στοχαζόταν. Θα κατακτήσω πρώτα την Ισπανία και την Αφρική και μετά θα απολαύσω την ησυχία, είπε κάποτε στο σοφό σύμβουλό του.
"Και γιατί δεν την απολαμβάνεις από τώρα;τον ρώτησε ο αρχαίος φιλόσοφος.Αλλά ο Πύρρος δεν είχε το ανάλογο πνευματικό επίπεδο, να καταλάβει τη σοφή συμβουλή
και να τη δεχθεί.
Αν δίνεις μια συμβουλή σε κάποιον που δεν μπορεί να τη δεχτεί είναι σαν να
προσφέρεις νερό σε κάποιον που δε διψάει.
νερό σε κάποιον που δε διψάει.
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Η απραξία και η "φούλια" (La inaction,in greek)
ΛΑΡΙΣΙΝΑ
ΔΟΚΙΜΙΑ
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Η Απραξία και η «φούλια»
«Κάποιος δεν είχε δουλειά και κουνούσε την πόρτα»
Ελληνική παροιμία
Για την απραξία έχουμε δυο παροιμίες, ίσως και περισσότερες, μια δημώδη, αυτή που βάλαμε ως μότο του άρθρου αυτού και η άλλη, η λογία , «αργία μήτηρ πάσης κακίας». Ως απραξία εννοούμε και την εργασία που γίνεται μόνο με το μυαλό, η κακώς λεγόμενη «πνευματική», γιατί απέχει από το πνεύμα» πολύ περισσότερο απ΄ τη λεγόμενη περιφρονητικά «χειρωνακτική» ή «βάναυση» εργασία.
‘Έτσι πιστεύω εγώ τουλάχιστον, αν και η «πνευματική» εργασία με το μυαλό έχει επικρατήσει απ΄ την εποχή του Κικέρωνος ακόμη, της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και είναι ευρέως διαδομένη στην εποχή μας. Ο λόγος που πιστεύω ότι η «πνευματική» εργασία δεν είναι πνευματική είναι απλός. Στη λεγόμενη «πνευματική» εργασία του μυαλού, μόνο ένα μικρό κομμάτι του νου δουλεύει, αυτό που μοιάζει με λογιστική μηχανή, ενώ ολόκληρος ο άνθρωπος που δεν είναι μόνο λογική αγνοείται ή καταπιέζεται. Θα έλεγα πνευματική εργασία το εργόχειρο που το κάνεις με όλο σου το είναι, με το σώμα, το νου και την καρδιά.
Τέτοια εργασία θα την έκανα ευχαρίστως όσο ζούσα. Τέτοια εργασία είναι η μουσική, γι΄ αυτό και τη μουσική δεν την εγκαταλείπει κανείς. Ο Αρθούρος Ρουμπινστάιν εργαζόταν μέχρι τα βαθιά του γεράματα. χωρίς να παραλείπει ούτε μια μέρα την εργασία του. «Αν δε δουλέψω μια μέρα» έλεγε «καταλαβαίνω εγώ ο ίδιος αμέσως τη διαφορά στο παίξιμό μου. Αν δε δουλέψω δυο μέρες, την καταλαβαίνουν και οι φίλοι μου. Αν δε δουλέψω τρεις και περισσότερες μέρες την καταλαβαίνουν όλοι .»
Αυτό θα πει αγάπη γι’ αυτό που κάνεις. Αν αγαπάς αυτό που κάνεις νιώθεις την ολοκλήρωση που στο βάθος ζητάμε όλοι, γιατί χωρίς την ολοκλήρωση η ζωή είναι μεμψίμοιρη, σαν να την ζεις αγγαρεία. Η ζωή είπε κάποιος δεν είναι ένα κόκαλο που το αρπάζεις και ψάχνεις να βρεις μια γωνιά να το γλύψεις όπως-όπως, σαν να είναι ένα κακό, που εύχεσαι να τελειώσεις μια ώρα αρχύτερα.
Στη Λαρισινή απραξία μου έκανα τη γκάφα που αμέσως θα σας διηγηθώ. Λέω Λαρισινή, γιατί στη Λάρισα ζω. Η Λάρισα είναι μια κλειστή πόλη, όπως όλες οι σύγχρονες πόλεις, που σε αναγκάζει να ζεις με το μυαλό. Και για να το πω καλύτερα σε αναγκάζει να σκέφτεσαι παρά να ζεις. Οι μόνοι που δεν είναι άπραγοι , με την έννοια που είπαμε πιο πάνω, είναι οι χειρώνακτες, δηλαδή οι φτωχοί μετανάστες, που δεν έχουν γίνει ακόμα σκλάβοι του «έτοιμου». Με εξαίρεση λοιπόν τους χειρώνακτες, οι κάτοικοι των πόλεων βαριούνται και να μιλήσουν ούτε έχουν την ευκαιρία αυτή, γιατί εκτός απ΄ το φαγητό, το ποδόσφαιρο και την πολιτική δεν έχουν κανένα άλλο ενδιαφέρον. Δεν θέλω να κρίνω αυτό που επιλέγει καθένας. Εκείνο που με λυπεί, είναι ότι στη σύγχρονη πόλη ούτε εσύ σώζεσαι, ούτε τους άλλους αφήνεις να σωθούν.
Δέχτηκα λοιπόν μια πρόταση να πάω στην Αθήνα για να μιλήσουμε για την Τέχνη. Ο τόπος της συνάντησης ήταν μια θορυβώδικη ταβέρνα , με τόσο δυνατό θόρυβο, που ένιωθες τα σπλάχνα σου να χορεύουν με κίνδυνο να ξεκαρφωθούν και να φύγουν απ΄ τη θέση τους. Έτρεξα να προλάβω το επόμενο λεωφορείο για να επιστρέψω στη Λάρισα και πήγα στο σταθμό του ΚΤΕΛ την τελευταία στιγμή, γιατί ο ταξιτζής με άφησε στο ΚΤΕΛ Πελοποννήσου.
Εντούτοις δεν πήγε χαμένο το ταξίδι μου, γιατί έμαθα τη συνταγή της «φούλιας» μιας αραβικής σούπας και του «φελαφέλ» που είναι ένα είδος αραβικού κεφτέ..Πέρασα έξω από μια ελληνο-αραβική ταβέρνα και σταμάτησα ν’ ακούσω να παίζουν κλαρίνο. Ήταν καμιά δεκαριά κλαρινετζήδες που κρατούσαν τα κλαρίνα τους έτοιμοι να τα παίξουν. Έτσι μου φάνηκαν, γιατί όταν πλησίασα και κάθισα σ΄ ένα τραπέζι κοντά τους , είδα ότι ήταν Αιγύπτιοι με τους ναργιλέδες τους!
Ο Γιάννης, όμως το γκαρσόνι, μου είπε πως γίνεται η «φούλια». Η «φούλια» γίνεται με ταχίνι. ντομάτα, μαϊδανό, σκόρδο και λεμόνι.
Σήμερα πρωί- πρωί μαγείρεψα τη «φούλια», αποφασισμένος να την περιλάβω στη διατροφή μου, γιατί πραγματικά είναι πολύ εύγεστη. «Πάψε» είπα στη γυναίκα μου, που μουρμούριζε ότι από τότε που μαγειρεύουν οι άντρες χάλασε ο κόσμος».
«Τη συνταγή της «φούλιας», την πλήρωσα εκατό ευρώ»!
ΔΟΚΙΜΙΑ
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Η Απραξία και η «φούλια»
«Κάποιος δεν είχε δουλειά και κουνούσε την πόρτα»
Ελληνική παροιμία
Για την απραξία έχουμε δυο παροιμίες, ίσως και περισσότερες, μια δημώδη, αυτή που βάλαμε ως μότο του άρθρου αυτού και η άλλη, η λογία , «αργία μήτηρ πάσης κακίας». Ως απραξία εννοούμε και την εργασία που γίνεται μόνο με το μυαλό, η κακώς λεγόμενη «πνευματική», γιατί απέχει από το πνεύμα» πολύ περισσότερο απ΄ τη λεγόμενη περιφρονητικά «χειρωνακτική» ή «βάναυση» εργασία.
‘Έτσι πιστεύω εγώ τουλάχιστον, αν και η «πνευματική» εργασία με το μυαλό έχει επικρατήσει απ΄ την εποχή του Κικέρωνος ακόμη, της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και είναι ευρέως διαδομένη στην εποχή μας. Ο λόγος που πιστεύω ότι η «πνευματική» εργασία δεν είναι πνευματική είναι απλός. Στη λεγόμενη «πνευματική» εργασία του μυαλού, μόνο ένα μικρό κομμάτι του νου δουλεύει, αυτό που μοιάζει με λογιστική μηχανή, ενώ ολόκληρος ο άνθρωπος που δεν είναι μόνο λογική αγνοείται ή καταπιέζεται. Θα έλεγα πνευματική εργασία το εργόχειρο που το κάνεις με όλο σου το είναι, με το σώμα, το νου και την καρδιά.
Τέτοια εργασία θα την έκανα ευχαρίστως όσο ζούσα. Τέτοια εργασία είναι η μουσική, γι΄ αυτό και τη μουσική δεν την εγκαταλείπει κανείς. Ο Αρθούρος Ρουμπινστάιν εργαζόταν μέχρι τα βαθιά του γεράματα. χωρίς να παραλείπει ούτε μια μέρα την εργασία του. «Αν δε δουλέψω μια μέρα» έλεγε «καταλαβαίνω εγώ ο ίδιος αμέσως τη διαφορά στο παίξιμό μου. Αν δε δουλέψω δυο μέρες, την καταλαβαίνουν και οι φίλοι μου. Αν δε δουλέψω τρεις και περισσότερες μέρες την καταλαβαίνουν όλοι .»
Αυτό θα πει αγάπη γι’ αυτό που κάνεις. Αν αγαπάς αυτό που κάνεις νιώθεις την ολοκλήρωση που στο βάθος ζητάμε όλοι, γιατί χωρίς την ολοκλήρωση η ζωή είναι μεμψίμοιρη, σαν να την ζεις αγγαρεία. Η ζωή είπε κάποιος δεν είναι ένα κόκαλο που το αρπάζεις και ψάχνεις να βρεις μια γωνιά να το γλύψεις όπως-όπως, σαν να είναι ένα κακό, που εύχεσαι να τελειώσεις μια ώρα αρχύτερα.
Στη Λαρισινή απραξία μου έκανα τη γκάφα που αμέσως θα σας διηγηθώ. Λέω Λαρισινή, γιατί στη Λάρισα ζω. Η Λάρισα είναι μια κλειστή πόλη, όπως όλες οι σύγχρονες πόλεις, που σε αναγκάζει να ζεις με το μυαλό. Και για να το πω καλύτερα σε αναγκάζει να σκέφτεσαι παρά να ζεις. Οι μόνοι που δεν είναι άπραγοι , με την έννοια που είπαμε πιο πάνω, είναι οι χειρώνακτες, δηλαδή οι φτωχοί μετανάστες, που δεν έχουν γίνει ακόμα σκλάβοι του «έτοιμου». Με εξαίρεση λοιπόν τους χειρώνακτες, οι κάτοικοι των πόλεων βαριούνται και να μιλήσουν ούτε έχουν την ευκαιρία αυτή, γιατί εκτός απ΄ το φαγητό, το ποδόσφαιρο και την πολιτική δεν έχουν κανένα άλλο ενδιαφέρον. Δεν θέλω να κρίνω αυτό που επιλέγει καθένας. Εκείνο που με λυπεί, είναι ότι στη σύγχρονη πόλη ούτε εσύ σώζεσαι, ούτε τους άλλους αφήνεις να σωθούν.
Δέχτηκα λοιπόν μια πρόταση να πάω στην Αθήνα για να μιλήσουμε για την Τέχνη. Ο τόπος της συνάντησης ήταν μια θορυβώδικη ταβέρνα , με τόσο δυνατό θόρυβο, που ένιωθες τα σπλάχνα σου να χορεύουν με κίνδυνο να ξεκαρφωθούν και να φύγουν απ΄ τη θέση τους. Έτρεξα να προλάβω το επόμενο λεωφορείο για να επιστρέψω στη Λάρισα και πήγα στο σταθμό του ΚΤΕΛ την τελευταία στιγμή, γιατί ο ταξιτζής με άφησε στο ΚΤΕΛ Πελοποννήσου.
Εντούτοις δεν πήγε χαμένο το ταξίδι μου, γιατί έμαθα τη συνταγή της «φούλιας» μιας αραβικής σούπας και του «φελαφέλ» που είναι ένα είδος αραβικού κεφτέ..Πέρασα έξω από μια ελληνο-αραβική ταβέρνα και σταμάτησα ν’ ακούσω να παίζουν κλαρίνο. Ήταν καμιά δεκαριά κλαρινετζήδες που κρατούσαν τα κλαρίνα τους έτοιμοι να τα παίξουν. Έτσι μου φάνηκαν, γιατί όταν πλησίασα και κάθισα σ΄ ένα τραπέζι κοντά τους , είδα ότι ήταν Αιγύπτιοι με τους ναργιλέδες τους!
Ο Γιάννης, όμως το γκαρσόνι, μου είπε πως γίνεται η «φούλια». Η «φούλια» γίνεται με ταχίνι. ντομάτα, μαϊδανό, σκόρδο και λεμόνι.
Σήμερα πρωί- πρωί μαγείρεψα τη «φούλια», αποφασισμένος να την περιλάβω στη διατροφή μου, γιατί πραγματικά είναι πολύ εύγεστη. «Πάψε» είπα στη γυναίκα μου, που μουρμούριζε ότι από τότε που μαγειρεύουν οι άντρες χάλασε ο κόσμος».
«Τη συνταγή της «φούλιας», την πλήρωσα εκατό ευρώ»!
1.11.08
Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος, Εποχή μου σ΄ αγαπώ
ΕΠΟΧΗ ΜΟΥ Σ’ ΑΓΑΠΩ ( MON EPOQUE,in greek)
«Παρέρχεται γαρ το σχήμα του κόσμου
και η επιθυμία αυτού».
Πότε σε ποια άλλη εποχή ξανάγινε αυτό με τόση ένταση;
Οι άνθρωποι εξόριστοι στην ίδια τους την πατρίδα.
Πότε ήταν βαθύτερη η λύπη; Πότε τα δάκρια των πραγμάτων πιο αληθινά;
Η ματαιότητα του κόσμου δεν ήταν ποτέ τόσο ξεκάθαρη, τόσο ορατή. Τα τραγούδια
των ανθρώπων λυπημένα : ξυπνούν τη νοσταλγία στην ψυχή. Ο νόστος, το αιώνιο
ταξίδι της επιστροφής, ένας αγιάτρευτος καημός. Τίποτε να μην τελειώνει εδώ ή μάλλον όλα να τελειώνουν εντελώς άδοξα (ο θάνατος έχει το ψαχνό). Οι άνθρωποι
χωρίς ψυχή, μέσα σ΄ ένα το ίδιο άψυχο κόσμο, «νεφέλαι περιφερόμεναι, δένδρα φθινοπωρινά».
Πότε επαληθεύτηκαν οι ποιητές με τόση ενάργεια; Πότε το σκοτάδι ήταν βαθύτερο
κι η δίψα για το φως, για την ομορφιά του ουρανού πιο δυνατή;
Αχ, εποχή μου σ΄ αγαπώ!
Αχ, η μοναξιά, η ερημία των πόλεων, η καταστροφή της φύσης, η πίκρα χωρίς την αγάπη, το ξόδεμα της ζωής κυνηγώντας το ανέφικτο…η φιλοκτήμων εποχή.
Ω, Κύριε, «όλην την ημέραν η εντροπή κατεναντίον μου εστιν, και η αισχύνη του προσώπου μου εκάλυψέ με».
Κάθε μέρα που ξεμακραίνω από Σένα κλαίω πικρά, σαν τον Πέτρο τη νύχτα της
Προδοσίας. Πώς να κοιτάξω μέσα στα μάτια Σου; Η ψυχή μου θα πλημμύριζε από
αγαλλίαση, όπως όταν συναντάς ξαφνικά τον πατέρα σου στο δρόμο.
Ω, Κύριέ μου, Κύριε, χαρά και μύρο της ζωής μου!
Αν δεν είναι βέβαιη η συνάντηση προς τι αυτός ο καϋμός, αυτή η προσμονή, η ανυπομονησία, αυτό το φαρμάκι στην πίκρα μου, όταν αντί να Σε πλησιάσω, ξεμακραίνω ακόμα περισσότερο;
Ξέρω, πως όλα τα βάσανα έχουν αυτό μόνο το σκοπό: να απαλύνουν
τη λύπη για ό,τι θ’ αφήσουμε εδώ
και να μεγαλώσουν τη χαρά,
για ό,τι επιφυλάσσεται να μας αποκαλυφθεί.
Μόσχος Λαγκουβάρδος
«Παρέρχεται γαρ το σχήμα του κόσμου
και η επιθυμία αυτού».
Πότε σε ποια άλλη εποχή ξανάγινε αυτό με τόση ένταση;
Οι άνθρωποι εξόριστοι στην ίδια τους την πατρίδα.
Πότε ήταν βαθύτερη η λύπη; Πότε τα δάκρια των πραγμάτων πιο αληθινά;
Η ματαιότητα του κόσμου δεν ήταν ποτέ τόσο ξεκάθαρη, τόσο ορατή. Τα τραγούδια
των ανθρώπων λυπημένα : ξυπνούν τη νοσταλγία στην ψυχή. Ο νόστος, το αιώνιο
ταξίδι της επιστροφής, ένας αγιάτρευτος καημός. Τίποτε να μην τελειώνει εδώ ή μάλλον όλα να τελειώνουν εντελώς άδοξα (ο θάνατος έχει το ψαχνό). Οι άνθρωποι
χωρίς ψυχή, μέσα σ΄ ένα το ίδιο άψυχο κόσμο, «νεφέλαι περιφερόμεναι, δένδρα φθινοπωρινά».
Πότε επαληθεύτηκαν οι ποιητές με τόση ενάργεια; Πότε το σκοτάδι ήταν βαθύτερο
κι η δίψα για το φως, για την ομορφιά του ουρανού πιο δυνατή;
Αχ, εποχή μου σ΄ αγαπώ!
Αχ, η μοναξιά, η ερημία των πόλεων, η καταστροφή της φύσης, η πίκρα χωρίς την αγάπη, το ξόδεμα της ζωής κυνηγώντας το ανέφικτο…η φιλοκτήμων εποχή.
Ω, Κύριε, «όλην την ημέραν η εντροπή κατεναντίον μου εστιν, και η αισχύνη του προσώπου μου εκάλυψέ με».
Κάθε μέρα που ξεμακραίνω από Σένα κλαίω πικρά, σαν τον Πέτρο τη νύχτα της
Προδοσίας. Πώς να κοιτάξω μέσα στα μάτια Σου; Η ψυχή μου θα πλημμύριζε από
αγαλλίαση, όπως όταν συναντάς ξαφνικά τον πατέρα σου στο δρόμο.
Ω, Κύριέ μου, Κύριε, χαρά και μύρο της ζωής μου!
Αν δεν είναι βέβαιη η συνάντηση προς τι αυτός ο καϋμός, αυτή η προσμονή, η ανυπομονησία, αυτό το φαρμάκι στην πίκρα μου, όταν αντί να Σε πλησιάσω, ξεμακραίνω ακόμα περισσότερο;
Ξέρω, πως όλα τα βάσανα έχουν αυτό μόνο το σκοπό: να απαλύνουν
τη λύπη για ό,τι θ’ αφήσουμε εδώ
και να μεγαλώσουν τη χαρά,
για ό,τι επιφυλάσσεται να μας αποκαλυφθεί.
Μόσχος Λαγκουβάρδος
Μερικές καθυστερημένες θετικές συνειδητοποιήσεις
Την αφορμή για να κάνω τις παρακάτω θετικές συνειδητοποιήσεις, κάλλιο αργά παρά ποτέ, μου την έδωσαν οι μεγάλες χώρες, που χάρις στη δύναμή τους συνηθίζουν στο
να αρπάζουν ό,τι θέλουν απ' τις αδύνατες χώρες, που δεν έχουν άλλη δύναμη παρά μόνο την πίστη τους στο δίκαιο και την ενότητά τους. Αν δεν πιστεύουν στο δίκαιο κι αν είναι εσωτερικά διαιρεμένες, αυτοί που τους κυβερνούν δεν είναι παρά εξυπηρετητές των ξένων συμφερόντων.
Με αυτό τοσκεπτικό συνδύασασ τη δύναμη με την αρπαγή. Γιατί ζητάει κανείς τη δύκναμη, είτε χώρα είναι , είτε ιδιώτης; Ζητάει τη δύναμη για την αρπαγή, είτε φανερή , είτε κρυμμένη.
Το δικαστήριο των μεγάλων αρπακτικών ζώων αθώωσε το λύκο γιατί κατασπάραξε όλο το κοπάδι, ενώ θα χόρταινε και με ένα πρόβατο και καταδίκασε σε θάνατο το γάϊδαρο γιατί έφαγε ένα φύλλο μαρουλιού χωρίς ξύδι!
Οι χώρες που διαθέτουν τη δύναμη σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο: Ό,τι είναι με το μέρος μας υπάρχει, ο,τι δεν είναι με το μέρος μας δεν υπάρχει. Κι αφού δεν υπάρχει δεν έχει και δίκιο.
Ο λύκος σε ένα παρόμοιο μύθο με το δικαστήριο των αρπακτικών ζώων, ήταν πρόθυμος να συμφωνήσει με το βοσκό και να μη μαλώνουν απ΄πο δω και πέρα, αν ο βοσκός του εδινε τα σκυλια που φύλαγα τα πρόβατά του. "Δωσε σε μένα τα σκυλιά και δε θα μαλώνουμε" πρότεινε στο βοσκό.
Ο δυτικός πολιτισμός διακρίνεται όχι για την αγάπη για την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την ομορφιά, αλλά απ΄ την λατρλεία ης δύναμης. Δεν είναι αυτός ο αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός, αλλά είναι ό,τι απόμεινε απ΄ τη διαφθορά που υπέστη από αυτούς που δεν ήταν σε θέση να τον καταλάβουν και να τον δεχτούν, γιατί το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν η δύναμη.
Αυτήη διαφθορά εισάγεται στη χώρα μας , ως ορθός λόγος, αν και δεν έχει καμία αναφορά στο Λόγο αλλά με δυσκολία, ώστε να μας κατηγορούν ως απολίτιστους που χρειάζονται εκπολιτισμό. Αυτή τηνν έννοια έχουν οιλεγόμενες μεγάλες δυνάμεις, που δεν αρπάζουν μόνο τα χρήματα, αλλά και τη σοφία των φτωχών λαών.Τουλάχιστον ας τους άφηναν τη σοφία!
Η δίψα για δύναμη δεν είναι μόνο των μεγάλων χωρών, αλλά υπάρχει και στον καθένα από μας στο κυνήγι για το χρήμα και τη φήμη.
να αρπάζουν ό,τι θέλουν απ' τις αδύνατες χώρες, που δεν έχουν άλλη δύναμη παρά μόνο την πίστη τους στο δίκαιο και την ενότητά τους. Αν δεν πιστεύουν στο δίκαιο κι αν είναι εσωτερικά διαιρεμένες, αυτοί που τους κυβερνούν δεν είναι παρά εξυπηρετητές των ξένων συμφερόντων.
Με αυτό τοσκεπτικό συνδύασασ τη δύναμη με την αρπαγή. Γιατί ζητάει κανείς τη δύκναμη, είτε χώρα είναι , είτε ιδιώτης; Ζητάει τη δύναμη για την αρπαγή, είτε φανερή , είτε κρυμμένη.
Το δικαστήριο των μεγάλων αρπακτικών ζώων αθώωσε το λύκο γιατί κατασπάραξε όλο το κοπάδι, ενώ θα χόρταινε και με ένα πρόβατο και καταδίκασε σε θάνατο το γάϊδαρο γιατί έφαγε ένα φύλλο μαρουλιού χωρίς ξύδι!
Οι χώρες που διαθέτουν τη δύναμη σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο: Ό,τι είναι με το μέρος μας υπάρχει, ο,τι δεν είναι με το μέρος μας δεν υπάρχει. Κι αφού δεν υπάρχει δεν έχει και δίκιο.
Ο λύκος σε ένα παρόμοιο μύθο με το δικαστήριο των αρπακτικών ζώων, ήταν πρόθυμος να συμφωνήσει με το βοσκό και να μη μαλώνουν απ΄πο δω και πέρα, αν ο βοσκός του εδινε τα σκυλια που φύλαγα τα πρόβατά του. "Δωσε σε μένα τα σκυλιά και δε θα μαλώνουμε" πρότεινε στο βοσκό.
Ο δυτικός πολιτισμός διακρίνεται όχι για την αγάπη για την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την ομορφιά, αλλά απ΄ την λατρλεία ης δύναμης. Δεν είναι αυτός ο αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός, αλλά είναι ό,τι απόμεινε απ΄ τη διαφθορά που υπέστη από αυτούς που δεν ήταν σε θέση να τον καταλάβουν και να τον δεχτούν, γιατί το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν η δύναμη.
Αυτήη διαφθορά εισάγεται στη χώρα μας , ως ορθός λόγος, αν και δεν έχει καμία αναφορά στο Λόγο αλλά με δυσκολία, ώστε να μας κατηγορούν ως απολίτιστους που χρειάζονται εκπολιτισμό. Αυτή τηνν έννοια έχουν οιλεγόμενες μεγάλες δυνάμεις, που δεν αρπάζουν μόνο τα χρήματα, αλλά και τη σοφία των φτωχών λαών.Τουλάχιστον ας τους άφηναν τη σοφία!
Η δίψα για δύναμη δεν είναι μόνο των μεγάλων χωρών, αλλά υπάρχει και στον καθένα από μας στο κυνήγι για το χρήμα και τη φήμη.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)