31.12.08
Εμπέρτο Παντίλια, Απο καιρό σε καιρό ο πόλεμος
ΑΠΟ ΚΑΙΡΟ ΣΕ ΚΑΙΡΟ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ
Από καιρό σε καιρό
ο πόλεμος έρχεται να μας αποκαλύψει την παθητικότητά μας
να μας συνηθίσει στην ήττα.
Και με το μάτι στεγνό
βλέπουμε το δρόμο από όπου πρόβαλε
το αίμα.
Από καιρό σε καιρό
όταν ο πόλεμος δίνει το χτύπημά του,
όλες οι πόρτες το δέχονται,
και συ άκουγες την κλήση
και την έκρυβες
με ζώα πληγωμένα
ξαφνικά τυφλά.
Στην πραγματικότητα ποτέ δεν ήχησε το ρόπτρο
με τέτοιο επικείμενο κίνδυνο,
δεν υπήρξαν ποτέ ξύλα, που άντεξαν
τόσο σφοδρά χτυπήματα.
Από καιρό σε καιρό,
έρχεται να ρίξει ανάμεσα στους ανθρώπους
το συνηθισμένο λύκο, που μας μοιάζει.»
( "Ευθύνη", τευχ.32, Αθήνα 1999, μετάφραση Μ.Λαγκουβάρδος).
Από καιρό σε καιρό
ο πόλεμος έρχεται να μας αποκαλύψει την παθητικότητά μας
να μας συνηθίσει στην ήττα.
Και με το μάτι στεγνό
βλέπουμε το δρόμο από όπου πρόβαλε
το αίμα.
Από καιρό σε καιρό
όταν ο πόλεμος δίνει το χτύπημά του,
όλες οι πόρτες το δέχονται,
και συ άκουγες την κλήση
και την έκρυβες
με ζώα πληγωμένα
ξαφνικά τυφλά.
Στην πραγματικότητα ποτέ δεν ήχησε το ρόπτρο
με τέτοιο επικείμενο κίνδυνο,
δεν υπήρξαν ποτέ ξύλα, που άντεξαν
τόσο σφοδρά χτυπήματα.
Από καιρό σε καιρό,
έρχεται να ρίξει ανάμεσα στους ανθρώπους
το συνηθισμένο λύκο, που μας μοιάζει.»
( "Ευθύνη", τευχ.32, Αθήνα 1999, μετάφραση Μ.Λαγκουβάρδος).
30.12.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Από καιρό σε καιρό ο πόλεμος
Από καιρό σε καιρό ο πόλεμος
Τους πολέμους οι κυβερνήσεις τους αρχίζουν και οι κυβερνήσεις τους σταματούν. Οι κυβερνήσεις κι αυτοί που τις κατευθύνουν όπως εξυπηρετούνται καλύτερα τα συμφέροντά τους. Οι πόλεμοι δεν γίνονται για όφελος των λαών, αλλά για όφελος των κυβερνήσεων και των συμφερόντων. Ποτέ κανείς λαός δεν ωφελήθηκε απ΄ τους πολέμους. Τα μόνα που ωφελούνται είναι τα συμφέροντα που χειραγωγούν τις κυβερνήσεις και τις σπρώχνουν στον πόλεμο. Οι φιλοπόλεμες κυβερνήσεις αποτελούνται από ανθρώπους που δεν αγαπούν τον λαό τους, και που υπακούουν τυφλά στη φωνή του κυρίου τους.
Το πιο σπουδαίο για να ειρηνέψουν οι αντίπαλοι δεν είναι να πεισθούν να κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις και να βρουν τα κοινά στοιχεία που τους ενώνουν. Δεν πρόκειται να ειρηνέψουν έτσι. Αντί να συμφιλιωθεί ο ένας με τον άλλο, να συμφιλιωθούν κι οι δυο με την ιδέα, ότι πρέπει να "πληρώσουν", αυτούς που τους οδηγούν στον πόλεμο, αντί στην ειρήνη.
Δεν είναι αντίπαλοι οι λαοί μεταξύ τους. Αντίπαλοι είναι αυτοί που μπορούν όποτε θέλουν να αρχίζουν τον πόλεμο κι όποτε θέλουν να τον σταματούν. Αυτό που φοβούνται μόνο είναι να μη γίνουν επικίνδυνοι για τους ίδιους τους πολίτες τους, να μη γίνουν «αντίπαλοι» με τους πολίτες τους. Ακόμα και η κυβέρνηση της πιο μεγάλης υπερδύναμης, όπως είναι η κυβέρνηση των ΗΠΑ φοβάται να μη γίνει επικίνδυνη για τους ίδιους τους πολίτες της. Ακόμα κι αυτή έχει το «αντίπαλον δέος».
Οι κυβερνήσεις και τα συμφέροντα που υπηρετούν θέλουν ικανοποίηση (πληρωμή), για να μην αρχίζουν κι όταν αρχίζουν να σταματούν τον πόλεμο.
Το ερώτημα είναι τι είδους πληρωμή είναι αυτή η πληρωμή, για να ικανοποιηθούν κυβερνήσεις και συμφέροντα; Εδώ χρειάζονται οι άξιες πνευματικές ηγεσίες, που αγαπούν τους λαούς πάνω κι απ΄ τα προσωπικό τους συμφέρον; Υπάρχουν άραγε τέτοιες άξιες πνευματικές ηγεσίες σήμερα στον κόσμο; Δεν υπάρχουν γιατί η Εκπαίδευση δεν έχει τέτοιους στόχους.
Η μόνη ελπίδα είναι η Παιδεία και Παιδεία δεν είναι τα σχολικά κτήρια και οι μισθοί των εκπαιδευτικών μόνο. Πιο σημαντικό κι απ΄ τα σχολικά κτήρια κι απ΄ τις αποδοχές των εκπαιδευτικών είναι τα βιβλία και τα μαθήματα, αν είναι κατάλληλα, για να δημιουργήσουν άξιους πολίτες και άξιες πνευματικές ηγεσίες. Έχει η σημερινή Εκπαίδευση τέτοιους στόχους ή συνδέει απλώς τη μάθηση με την εργασία, ώστε αντί υπεύθυνους πολίτες να παράγει άβουλους εργάτες και υπάκουους καταναλωτές;
Με αυτήν την Εκπαίδευση οι λαοί μένουν παθητικοί κι αφήνουν τις κυβερνήσεις τους κι αυτούς που βρίσκονται πίσω τους, να τους οδηγούν στον πόλεμο ως πρόβατα επί σφαγήν.
Στην καινούρια πολλοστή ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή κανείς απ΄ τους λαούς δεν θέλει τον πόλεμο, γιατί κανείς δε θέλει να ζει διαρκώς με το φόβο.
Κι αφού οι λαοί δεν θέλουν να ζουν διαρκώς με το φόβο και θέλουν να ζουν με ειρήνη, ποιοι τους οδηγούν στον πόλεμο; Ποιοι δεν είναι ικανοποιημένοι με την ειρήνη και τι είδους πληρωμή θέλουν απ΄ τους λαούς τους; Ας πάρουν την πληρωμή τους κι ας αφήσουν τον κόσμο να ζήσει ήσυχα και ειρηνικά. Ας αφήσουν τις ειρηνικές φωνές να ακουστούν κι ας βάλουν στην άκρη τους άλλους. Κανείς να μην επικαλείται τους λαούς ότι δήθεν ο πόλεμος γίνεται γι΄ αυτούς. Οι λαοί αγαπούν την ειρήνη. Ο κόσμος θέλει να ζει ειρηνικά και δεν τον αφήνουν οι ανίκανες κυβερνήσεις τους και οι ανάξιες πνευματικές τους ηγεσίες.
Τους πολέμους οι κυβερνήσεις τους αρχίζουν και οι κυβερνήσεις τους σταματούν. Μήπως ρώτησαν ποτέ τους λαούς τους, όταν αρχίζουν τον πόλεμο;
Μιλώντας για τις ανάξιες πνευματικές ηγεσίες, δεν εξαιρούμε κάθε σκεπτόμενο πολίτη, που είναι ώριμος να κρίνει και να αναλάβει την ευθύνη του, αντί να τη φορτώνει στους άλλους. Με άλλα λόγια η ευθύνη βαρύνει όλους μας, όταν ξεσπάει ο πόλεμος. Αυτό είναι το νόημα του ποιήματος "Από καιρό σε καιρό ο πόλεμος" του Εμπέρτο Παντίλια, που παραθέτουμε εδώ σε μετάφραση απ΄ τα ισπανικά:
"Από καιρό σε καιρό/ ο πόλεμος έρχεται να μας αποκαλύψει την παθητικότητά μας/ να μας συνηθίσει στην ήττα./ Και με το μάτι στεγνό/ βλέπουμε το δρόμο από όπου πρόβαλε / το αίμα.
Από καιρό σε καιρό / όταν ο πόλεμος δίνει το χτύπημά του,/ όλες οι πόρτες το δέχονται,/ και συ άκουγες την κλήση/ και την έκρυβες/ με ζώα πληγωμένα/ ξαφνικά τυφλά.
Στην πραγματικότητα ποτέ δεν ήχησε το ρόπτρο / με τέτοιο επικείμενο κίνδυνο,/ δεν υπήρξαν ποτέ ξύλα, που άντεξαν/ τόσο σφοδρά χτυπήματα.
Από καιρό σε καιρό,/έρχεται να ρίξει ανάμεσα στους ανθρώπους / το συνηθισμένο λύκο, που μας μοιάζει.»
(Εμπέρτο Παντίλια, "Ευθύνη", τευχ.32, Αθήνα 1999, μετάφραση Μ.Λαγκουβάρδος).
Τους πολέμους οι κυβερνήσεις τους αρχίζουν και οι κυβερνήσεις τους σταματούν. Οι κυβερνήσεις κι αυτοί που τις κατευθύνουν όπως εξυπηρετούνται καλύτερα τα συμφέροντά τους. Οι πόλεμοι δεν γίνονται για όφελος των λαών, αλλά για όφελος των κυβερνήσεων και των συμφερόντων. Ποτέ κανείς λαός δεν ωφελήθηκε απ΄ τους πολέμους. Τα μόνα που ωφελούνται είναι τα συμφέροντα που χειραγωγούν τις κυβερνήσεις και τις σπρώχνουν στον πόλεμο. Οι φιλοπόλεμες κυβερνήσεις αποτελούνται από ανθρώπους που δεν αγαπούν τον λαό τους, και που υπακούουν τυφλά στη φωνή του κυρίου τους.
Το πιο σπουδαίο για να ειρηνέψουν οι αντίπαλοι δεν είναι να πεισθούν να κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις και να βρουν τα κοινά στοιχεία που τους ενώνουν. Δεν πρόκειται να ειρηνέψουν έτσι. Αντί να συμφιλιωθεί ο ένας με τον άλλο, να συμφιλιωθούν κι οι δυο με την ιδέα, ότι πρέπει να "πληρώσουν", αυτούς που τους οδηγούν στον πόλεμο, αντί στην ειρήνη.
Δεν είναι αντίπαλοι οι λαοί μεταξύ τους. Αντίπαλοι είναι αυτοί που μπορούν όποτε θέλουν να αρχίζουν τον πόλεμο κι όποτε θέλουν να τον σταματούν. Αυτό που φοβούνται μόνο είναι να μη γίνουν επικίνδυνοι για τους ίδιους τους πολίτες τους, να μη γίνουν «αντίπαλοι» με τους πολίτες τους. Ακόμα και η κυβέρνηση της πιο μεγάλης υπερδύναμης, όπως είναι η κυβέρνηση των ΗΠΑ φοβάται να μη γίνει επικίνδυνη για τους ίδιους τους πολίτες της. Ακόμα κι αυτή έχει το «αντίπαλον δέος».
Οι κυβερνήσεις και τα συμφέροντα που υπηρετούν θέλουν ικανοποίηση (πληρωμή), για να μην αρχίζουν κι όταν αρχίζουν να σταματούν τον πόλεμο.
Το ερώτημα είναι τι είδους πληρωμή είναι αυτή η πληρωμή, για να ικανοποιηθούν κυβερνήσεις και συμφέροντα; Εδώ χρειάζονται οι άξιες πνευματικές ηγεσίες, που αγαπούν τους λαούς πάνω κι απ΄ τα προσωπικό τους συμφέρον; Υπάρχουν άραγε τέτοιες άξιες πνευματικές ηγεσίες σήμερα στον κόσμο; Δεν υπάρχουν γιατί η Εκπαίδευση δεν έχει τέτοιους στόχους.
Η μόνη ελπίδα είναι η Παιδεία και Παιδεία δεν είναι τα σχολικά κτήρια και οι μισθοί των εκπαιδευτικών μόνο. Πιο σημαντικό κι απ΄ τα σχολικά κτήρια κι απ΄ τις αποδοχές των εκπαιδευτικών είναι τα βιβλία και τα μαθήματα, αν είναι κατάλληλα, για να δημιουργήσουν άξιους πολίτες και άξιες πνευματικές ηγεσίες. Έχει η σημερινή Εκπαίδευση τέτοιους στόχους ή συνδέει απλώς τη μάθηση με την εργασία, ώστε αντί υπεύθυνους πολίτες να παράγει άβουλους εργάτες και υπάκουους καταναλωτές;
Με αυτήν την Εκπαίδευση οι λαοί μένουν παθητικοί κι αφήνουν τις κυβερνήσεις τους κι αυτούς που βρίσκονται πίσω τους, να τους οδηγούν στον πόλεμο ως πρόβατα επί σφαγήν.
Στην καινούρια πολλοστή ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή κανείς απ΄ τους λαούς δεν θέλει τον πόλεμο, γιατί κανείς δε θέλει να ζει διαρκώς με το φόβο.
Κι αφού οι λαοί δεν θέλουν να ζουν διαρκώς με το φόβο και θέλουν να ζουν με ειρήνη, ποιοι τους οδηγούν στον πόλεμο; Ποιοι δεν είναι ικανοποιημένοι με την ειρήνη και τι είδους πληρωμή θέλουν απ΄ τους λαούς τους; Ας πάρουν την πληρωμή τους κι ας αφήσουν τον κόσμο να ζήσει ήσυχα και ειρηνικά. Ας αφήσουν τις ειρηνικές φωνές να ακουστούν κι ας βάλουν στην άκρη τους άλλους. Κανείς να μην επικαλείται τους λαούς ότι δήθεν ο πόλεμος γίνεται γι΄ αυτούς. Οι λαοί αγαπούν την ειρήνη. Ο κόσμος θέλει να ζει ειρηνικά και δεν τον αφήνουν οι ανίκανες κυβερνήσεις τους και οι ανάξιες πνευματικές τους ηγεσίες.
Τους πολέμους οι κυβερνήσεις τους αρχίζουν και οι κυβερνήσεις τους σταματούν. Μήπως ρώτησαν ποτέ τους λαούς τους, όταν αρχίζουν τον πόλεμο;
Μιλώντας για τις ανάξιες πνευματικές ηγεσίες, δεν εξαιρούμε κάθε σκεπτόμενο πολίτη, που είναι ώριμος να κρίνει και να αναλάβει την ευθύνη του, αντί να τη φορτώνει στους άλλους. Με άλλα λόγια η ευθύνη βαρύνει όλους μας, όταν ξεσπάει ο πόλεμος. Αυτό είναι το νόημα του ποιήματος "Από καιρό σε καιρό ο πόλεμος" του Εμπέρτο Παντίλια, που παραθέτουμε εδώ σε μετάφραση απ΄ τα ισπανικά:
"Από καιρό σε καιρό/ ο πόλεμος έρχεται να μας αποκαλύψει την παθητικότητά μας/ να μας συνηθίσει στην ήττα./ Και με το μάτι στεγνό/ βλέπουμε το δρόμο από όπου πρόβαλε / το αίμα.
Από καιρό σε καιρό / όταν ο πόλεμος δίνει το χτύπημά του,/ όλες οι πόρτες το δέχονται,/ και συ άκουγες την κλήση/ και την έκρυβες/ με ζώα πληγωμένα/ ξαφνικά τυφλά.
Στην πραγματικότητα ποτέ δεν ήχησε το ρόπτρο / με τέτοιο επικείμενο κίνδυνο,/ δεν υπήρξαν ποτέ ξύλα, που άντεξαν/ τόσο σφοδρά χτυπήματα.
Από καιρό σε καιρό,/έρχεται να ρίξει ανάμεσα στους ανθρώπους / το συνηθισμένο λύκο, που μας μοιάζει.»
(Εμπέρτο Παντίλια, "Ευθύνη", τευχ.32, Αθήνα 1999, μετάφραση Μ.Λαγκουβάρδος).
Η προσευχή του Ιαβή
"Είθε με ευλογία να με ευλογήσεις
και να απλώσεις τα όριά μου,
και το χέρι σου να είναι μαζί μου,
και να με φυλάττεις από κακό,
ώστε να μην έχω λύπη"
Σχόλιο:
"Είθε να απλώσεις τα όριά μου"
(έχω γεννηθεί για κάτι περισσότερο από αυτό).
Ο Ιαβής, (κατα λέξη, αυτός που η μάνα του
τον γέννησε με πόνο),ζητώντας απ΄ το Θεό
να διευρύνει τα όριά του,ζητάει αυτό που
ο Θεός ως παντοδύναμος μπορεί να κάνει γι΄αυτόν,
δηλαδή πολύ περισσότερα από αυτά που ο ίδιος ως
άνθρωπος μπορεί να φανταστεί.
Παρακαλεί το Θεό να πράξει γι΄ αυτόν
ως Θεός.
Μια φορά ο βασιλιάς Φίλιππος
αντάμειψε με ένα μεγάλο χρηματικό ποσό
κάποιον υπηρέτη του ,που εκτέλεσε κάποια εντολή του.
Εκείνος απόρησε και του είπε:
" Γιατί μου δίνεις τόσα πολλά;
Δεν έκανα τίποτα.
Έπραξα σαν υπηρέτης σου."
"Εσύ έπραξες σαν υπηρέτης μου", του είπε ο
Φίλιππος " κι εγώ έπραξα σαν βασιλιάς".
και να απλώσεις τα όριά μου,
και το χέρι σου να είναι μαζί μου,
και να με φυλάττεις από κακό,
ώστε να μην έχω λύπη"
Σχόλιο:
"Είθε να απλώσεις τα όριά μου"
(έχω γεννηθεί για κάτι περισσότερο από αυτό).
Ο Ιαβής, (κατα λέξη, αυτός που η μάνα του
τον γέννησε με πόνο),ζητώντας απ΄ το Θεό
να διευρύνει τα όριά του,ζητάει αυτό που
ο Θεός ως παντοδύναμος μπορεί να κάνει γι΄αυτόν,
δηλαδή πολύ περισσότερα από αυτά που ο ίδιος ως
άνθρωπος μπορεί να φανταστεί.
Παρακαλεί το Θεό να πράξει γι΄ αυτόν
ως Θεός.
Μια φορά ο βασιλιάς Φίλιππος
αντάμειψε με ένα μεγάλο χρηματικό ποσό
κάποιον υπηρέτη του ,που εκτέλεσε κάποια εντολή του.
Εκείνος απόρησε και του είπε:
" Γιατί μου δίνεις τόσα πολλά;
Δεν έκανα τίποτα.
Έπραξα σαν υπηρέτης σου."
"Εσύ έπραξες σαν υπηρέτης μου", του είπε ο
Φίλιππος " κι εγώ έπραξα σαν βασιλιάς".
Η προσευχή του Τόμας Μουρ
Κύριε, δώσε μας δύναμη
σήμερα
να επαγρυπνούμε
και να χαιρόμαστε
Φρόντισε τη σωτηρία
της ψυχής μας
χάριν του Ιησού
σήμερα
να επαγρυπνούμε
και να χαιρόμαστε
Φρόντισε τη σωτηρία
της ψυχής μας
χάριν του Ιησού
Η βία είναι δαιμονική Μόσχου Λαγκουβάρδου
Η βία είναι δαιμονική
Η βία είναι δαιμονική. Βία είναι και η βιασύνη και η ταχύτητα, όταν ο χρόνος μας πιέζει. Οι Κινέζοι λένε ότι βιάζεται μόνο εκείνος που τον κυνηγάνε. Κι εμείς στο χωριό μου ρωτούσαμε, όταν βλέπαμε κάποιον να κάνει κάτι με βία : «ποιος σε κυνηγάει;». Αυτόν που όλο βιάζεται, που δεν έχει ησυχία ποτέ, τον λέγαμε «αστόχαστο», γιατί δεν στοχάζεται, δεν εμβαθύνει στα πράγματα, ζει επιπόλαια και δεν μπορεί να διακρίνει το ουσιώδες απ΄ το επουσιώδες, το αληθινά πολύτιμο απ΄ το ευτελές.
. Ο τύπος αυτός του ανθρώπου δεν έχανε τη ζωή του, αλλά έχανε όλα εκείνα τα πράγματα για τα οποία άξιζε να ζει. Γι’ αυτό και κανείς δεν του έδινε αξία και κανείς δεν του είχε εμπιστοσύνη. Δεν ήταν κακός κι όταν έκανε λάθη δεν του τα καταλόγιζαν. Γι’ αυτούς τους τύπους είπε ο Κύριος τα λόγια επάνω στο σταυρό: «Άφες αυτοίς ουκ οίδασι τι ποιούσι». Κι αυτούς περιγράφει ο Δάντης στην κόλαση με τα λόγια: «Γκουάρντα ε πάσσα» που σημαίνουν, «μη δίνεις σημασία», κατά λέξη «κοίταξε και πέρνα».
Έτσι ήταν παλιά στα χωριά. Οι άνθρωποι στοχάζονταν. Αλλά σήμερα στις σύγχρονες πόλεις θα έλεγε κανείς ότι ο κόσμος δεν βρίσκει καιρό για να στοχαστεί. Ολοένα και πιο πολύ βιάζεται με αποτέλεσμα να ζει σαν μηχανή, σαν να τον έχουν κουρδισμένο και ακολουθεί μηχανικά τις κινήσεις με τις οποίες τον προγραμμάτισαν.
Γι’ αυτό ο σύγχρονος ποιητής και φιλόσοφος Ρόμπερτ Λαξ έλεγε «δεν βάζω πρόγραμμα. Χαίρομαι το πρωί, όταν μπαίνω στις παντόφλες μου»!
«Μπορούμε να μάθουμε πολλά για την ανθρώπινη φύση, την προσφορά και τη θεραπεία, αν πορευόμαστε αργά, ακούμε και αισθανόμαστε. Τότε θα καταλάβουμε ΄τι η ζωή μας περιβάλλεται από αγάπη και στοργή. Αν πορευόμαστε πιο αργά, ακούμε και αισθανόμαστε.» (Dr. John Fingerman).
Η βία είναι δαιμονική. « Μηδέν βία πράττε». Κοίταξε αυτό που είναι μπροστά σου αργά και με όλη σου την προσοχή, και θα σου αρέσει. Κοίταξε τους ανθρώπους γύρω σου με αγάπη και θα νιώσεις ένα μαζί τους. Όταν κοιτάζεις κάτι αργά και με όλη σου την προσοχή (χωρίς βία), σου αρέσει, γιατί το κοιτάζεις με αγάπη.
Αυτό που αγαπάμε το κοιτάζουμε αργά και με προσοχή.
Όσο πιο αργά και ταπεινά πορεύεσαι μεγαλύτερο είναι το όραμα. Όσο πιο γρήγορα πηγαίνεις τόσο πιο μικρό είναι το όραμα, μέχρι που εξαφανίζεται εντελώς. Δεν έχεις όραμα. Γίνεσαι σαν μια μηχανή. Είναι αυτό που λέμε ότι σήμερα ζούμε μηχανικά. Δεν απολαμβάνουμε ό,τι έχουμε, γιατί δεν αφήνουμε τον εαυτό μας να αγαπήσει. Η αγάπη είναι σεβασμός κι εμείς δε σεβόμαστε αυτό που είναι μπροστά μας, τους ανθρώπους γύρω μας, τον άνθρωπο που είναι δίπλα μας κι έχει την ανάγκη μας. Γιατί ο άνθρωπος είναι και αυτό που βρίσκεται μπροστά του.
Και με την ομορφιά συμβαίνει το ίδιο, όπως με την καλοσύνη και την αγάπη. Ακόμα και μια απλή κίνηση ενός μέλους του σώματός μας, αν γίνεται αργά και με προσοχή, (με αγάπη), γίνεται ωραία και αρμονική. Κοιτάξτε πόσο αρμονικές είναι οι κινήσεις των χορευτών!
Με το στοχασμό δεν εννοούμε τον εφησυχασμό και τη νάρκωση. Δεν εννοούμε απουσία βίας την ησυχία των μικροαστών, που δεν διαφέρει απ΄ τον πνευματικό λήθαργο, αλλά τη ζωή με αξιοπρέπεια και με αυτοσεβασμό.
« Θα ανακαλύψουμε , γράφει ο Ντοστογιέφσκι, ότι το μοναδικό νόημα όλης της ζωής ήταν η αγάπη, και ότι εμείς στερήσαμε νοήματος ολάκερη τη ζωή μας, απ΄ την αρχή μέχρι το τέλος – τη λεηλατήσαμε και βρισκόμαστε στην έσχατη ένδεια. Δεν έχουμε καν την ικανότητα ν’ αναπληρώσουμε την έλλειψη, διότι αυτή την ικανότητα μόνο ο Κύριος (η Αγάπη) μπορεί να τη δώσει.» (Anthony Bloom, Το μυστήριο της ίασης, Εκδόσεις «Εν πλω», Αθήνα 2008).
Η βία είναι δαιμονική. Βία είναι και η βιασύνη και η ταχύτητα, όταν ο χρόνος μας πιέζει. Οι Κινέζοι λένε ότι βιάζεται μόνο εκείνος που τον κυνηγάνε. Κι εμείς στο χωριό μου ρωτούσαμε, όταν βλέπαμε κάποιον να κάνει κάτι με βία : «ποιος σε κυνηγάει;». Αυτόν που όλο βιάζεται, που δεν έχει ησυχία ποτέ, τον λέγαμε «αστόχαστο», γιατί δεν στοχάζεται, δεν εμβαθύνει στα πράγματα, ζει επιπόλαια και δεν μπορεί να διακρίνει το ουσιώδες απ΄ το επουσιώδες, το αληθινά πολύτιμο απ΄ το ευτελές.
. Ο τύπος αυτός του ανθρώπου δεν έχανε τη ζωή του, αλλά έχανε όλα εκείνα τα πράγματα για τα οποία άξιζε να ζει. Γι’ αυτό και κανείς δεν του έδινε αξία και κανείς δεν του είχε εμπιστοσύνη. Δεν ήταν κακός κι όταν έκανε λάθη δεν του τα καταλόγιζαν. Γι’ αυτούς τους τύπους είπε ο Κύριος τα λόγια επάνω στο σταυρό: «Άφες αυτοίς ουκ οίδασι τι ποιούσι». Κι αυτούς περιγράφει ο Δάντης στην κόλαση με τα λόγια: «Γκουάρντα ε πάσσα» που σημαίνουν, «μη δίνεις σημασία», κατά λέξη «κοίταξε και πέρνα».
Έτσι ήταν παλιά στα χωριά. Οι άνθρωποι στοχάζονταν. Αλλά σήμερα στις σύγχρονες πόλεις θα έλεγε κανείς ότι ο κόσμος δεν βρίσκει καιρό για να στοχαστεί. Ολοένα και πιο πολύ βιάζεται με αποτέλεσμα να ζει σαν μηχανή, σαν να τον έχουν κουρδισμένο και ακολουθεί μηχανικά τις κινήσεις με τις οποίες τον προγραμμάτισαν.
Γι’ αυτό ο σύγχρονος ποιητής και φιλόσοφος Ρόμπερτ Λαξ έλεγε «δεν βάζω πρόγραμμα. Χαίρομαι το πρωί, όταν μπαίνω στις παντόφλες μου»!
«Μπορούμε να μάθουμε πολλά για την ανθρώπινη φύση, την προσφορά και τη θεραπεία, αν πορευόμαστε αργά, ακούμε και αισθανόμαστε. Τότε θα καταλάβουμε ΄τι η ζωή μας περιβάλλεται από αγάπη και στοργή. Αν πορευόμαστε πιο αργά, ακούμε και αισθανόμαστε.» (Dr. John Fingerman).
Η βία είναι δαιμονική. « Μηδέν βία πράττε». Κοίταξε αυτό που είναι μπροστά σου αργά και με όλη σου την προσοχή, και θα σου αρέσει. Κοίταξε τους ανθρώπους γύρω σου με αγάπη και θα νιώσεις ένα μαζί τους. Όταν κοιτάζεις κάτι αργά και με όλη σου την προσοχή (χωρίς βία), σου αρέσει, γιατί το κοιτάζεις με αγάπη.
Αυτό που αγαπάμε το κοιτάζουμε αργά και με προσοχή.
Όσο πιο αργά και ταπεινά πορεύεσαι μεγαλύτερο είναι το όραμα. Όσο πιο γρήγορα πηγαίνεις τόσο πιο μικρό είναι το όραμα, μέχρι που εξαφανίζεται εντελώς. Δεν έχεις όραμα. Γίνεσαι σαν μια μηχανή. Είναι αυτό που λέμε ότι σήμερα ζούμε μηχανικά. Δεν απολαμβάνουμε ό,τι έχουμε, γιατί δεν αφήνουμε τον εαυτό μας να αγαπήσει. Η αγάπη είναι σεβασμός κι εμείς δε σεβόμαστε αυτό που είναι μπροστά μας, τους ανθρώπους γύρω μας, τον άνθρωπο που είναι δίπλα μας κι έχει την ανάγκη μας. Γιατί ο άνθρωπος είναι και αυτό που βρίσκεται μπροστά του.
Και με την ομορφιά συμβαίνει το ίδιο, όπως με την καλοσύνη και την αγάπη. Ακόμα και μια απλή κίνηση ενός μέλους του σώματός μας, αν γίνεται αργά και με προσοχή, (με αγάπη), γίνεται ωραία και αρμονική. Κοιτάξτε πόσο αρμονικές είναι οι κινήσεις των χορευτών!
Με το στοχασμό δεν εννοούμε τον εφησυχασμό και τη νάρκωση. Δεν εννοούμε απουσία βίας την ησυχία των μικροαστών, που δεν διαφέρει απ΄ τον πνευματικό λήθαργο, αλλά τη ζωή με αξιοπρέπεια και με αυτοσεβασμό.
« Θα ανακαλύψουμε , γράφει ο Ντοστογιέφσκι, ότι το μοναδικό νόημα όλης της ζωής ήταν η αγάπη, και ότι εμείς στερήσαμε νοήματος ολάκερη τη ζωή μας, απ΄ την αρχή μέχρι το τέλος – τη λεηλατήσαμε και βρισκόμαστε στην έσχατη ένδεια. Δεν έχουμε καν την ικανότητα ν’ αναπληρώσουμε την έλλειψη, διότι αυτή την ικανότητα μόνο ο Κύριος (η Αγάπη) μπορεί να τη δώσει.» (Anthony Bloom, Το μυστήριο της ίασης, Εκδόσεις «Εν πλω», Αθήνα 2008).
Η προσευχή του τελώνη
Η προσευχή του τελώνη
"Ο Κύριος ιλασθητί μοι
τω αμαρτωλώ"
(Μια σύγχρονη απόδοση):
Κύριε σώσε μας
όχι επειδή το αξίζουμε
αλλά επειδή είσαι πολυεύσπλαχνος
"Ο Κύριος ιλασθητί μοι
τω αμαρτωλώ"
(Μια σύγχρονη απόδοση):
Κύριε σώσε μας
όχι επειδή το αξίζουμε
αλλά επειδή είσαι πολυεύσπλαχνος
Η προσευχή του αθέου
Η προσευχή του αθέου
Κύριε,
αν εσύ δεν υπάρχεις
ούτε εγώ είμαι αληθινός.
(απόσπασμα απ΄το ποίημα του
Μιγκέλ ντε Ουναμούνο,
Η προσευχή του αθέου)
Κύριε,
αν εσύ δεν υπάρχεις
ούτε εγώ είμαι αληθινός.
(απόσπασμα απ΄το ποίημα του
Μιγκέλ ντε Ουναμούνο,
Η προσευχή του αθέου)
29.12.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Ο σκοπός του συγγραφέα
Ο σκοπός του συγγραφέα (του μη εμπορικού βιβλίου) δεν είναι άλλος απ΄ το να διαβαστεί το βιβλίο του. Η χαρά του βέβαια είναι το γράψιμο. Το γράψιμο είναι και το μόνο που εξαρτάται από αυτόν. Αναρωτιέμαι, αν η επιθυμία μου να διαβαστεί το βιβλίο μου είναι ματαιοδοξία κι εγώ ένας ματαιόδοξος.
Ένας φίλος μου έλεγε ότι το βιβλίο είναι "ένα ακριβό δώρο στους φίλους".
Που σημαίνει ότι ο στόχος είναι να φτάσει το δώρο στους φίλους.
Πώς θα φτάσειτο δώρο στους φίλους; Ούτε σκέψη για χρήματα.
Ποιος άλλος τρόπος υπάρχει;Οι βιβλιοθήκες ίσως. Αυτός όμως που κουράστηκε και ξοδεύτηκε να φτιάξει ένα βιβλίο, δεν νομίζω να του μένει δύναμη (και χρήματα)για να ασχοληθεί με την αποστολή των βιβλίων του στις βιβλιοθήκες.
Μια σκέψη που μου αρέσει για το γράψιμο του βιβλίου είναι να πιστεύεις
ότι το γράφεις για τους αγέννητους, γι΄ αυτούς που θάρθουν και φυσικά δεν περιμένεις να το διαβάσουν πριν γεννηθούν. Έτσι παρηγοριέμαι που βλέπω τα στοιβαγμένα κιβώτια με βιβλία στην αποθήκη. Οϋτε οι κλέφτες καταδέχονται να τα πάρουν.
Τις προάλλες άγνωστοι διέρηξαν την αποθήκη με τα βιβλία μου και δεν πήραν ούτε ένα, όταν είδαν ότι τα κουτιά περιέχουν βιβλία. Κρίμα. Ούτε η κλοπή είναι λύση.
Ένας φίλος μου έλεγε ότι το βιβλίο είναι "ένα ακριβό δώρο στους φίλους".
Που σημαίνει ότι ο στόχος είναι να φτάσει το δώρο στους φίλους.
Πώς θα φτάσειτο δώρο στους φίλους; Ούτε σκέψη για χρήματα.
Ποιος άλλος τρόπος υπάρχει;Οι βιβλιοθήκες ίσως. Αυτός όμως που κουράστηκε και ξοδεύτηκε να φτιάξει ένα βιβλίο, δεν νομίζω να του μένει δύναμη (και χρήματα)για να ασχοληθεί με την αποστολή των βιβλίων του στις βιβλιοθήκες.
Μια σκέψη που μου αρέσει για το γράψιμο του βιβλίου είναι να πιστεύεις
ότι το γράφεις για τους αγέννητους, γι΄ αυτούς που θάρθουν και φυσικά δεν περιμένεις να το διαβάσουν πριν γεννηθούν. Έτσι παρηγοριέμαι που βλέπω τα στοιβαγμένα κιβώτια με βιβλία στην αποθήκη. Οϋτε οι κλέφτες καταδέχονται να τα πάρουν.
Τις προάλλες άγνωστοι διέρηξαν την αποθήκη με τα βιβλία μου και δεν πήραν ούτε ένα, όταν είδαν ότι τα κουτιά περιέχουν βιβλία. Κρίμα. Ούτε η κλοπή είναι λύση.
28.12.08
Robert Lax, (Life)
Robert Lax's Poem 27 of A Thing That Is (1997):
(life)
is
not
hol
y
be
cause
it
is
beau
ti
ful
it
is
beau
ti
ful
be
cause
it
is
hol
y
Robert LAX
(1915-2000)
(life)
is
not
hol
y
be
cause
it
is
beau
ti
ful
it
is
beau
ti
ful
be
cause
it
is
hol
y
Robert LAX
(1915-2000)
ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΑΝΤΡΕΙ ΤΑΡΚΟΦΣΚΙ
Λαρισινά
Δοκίμια
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Εις μνήμην Αντρέιϊ Ταρκόφσκι
Με ευγνωμοσύνη
Πέρασαν είκοσι δύο χρόνια από το θάνατο του Αντρέϊ Ταρκόφσκι ,στις 26 Δεκεμβρίου του Ι986. Ο Ταρκόφσκι , σκηνοθέτης του Ρωσικού κινηματογράφου, υπήρξε ένας θαρραλέος και μεγαλόψυχος πνευματικός δημιουργός, σε καιρούς δύσκολους στην πατρίδα του.
Το έργο του Ταρκόφσκι , που είναι ένας ύμνος στην ελευθερία του ανθρώπου, διώχτηκε απ΄ το κομμουνιστικό καθεστώς και ο ίδιος με μεγάλο αγώνα προσπαθούσε να επιβιώσει στην πατρίδα του. Ώσπου κατόρθωσε να διαφύγει στη Δύση, όπου η αξία του έργου του αναγνωρίστηκε και ο ίδιος έλαβε τις πιο μεγάλες διακρίσεις στο χώρο του διεθνούς κινηματογράφου.
Ενδεικτικώς παραθέτουμε δυο παραδείγματα, της ταινίας «Ρουμπλιώφ» και της ταινίας «Σολάρις», που δείχνουν τη στάση του καθεστώτος απέναντι στο έργο του Ταρκόφσκι, που τον αναγκάζουν να εγκαταλείψει τη Ρωσία και να ζήσει με βαριά καρδιά στην ξενιτιά.
Το 1966 δίνεται στη Μόσχα μπροστά σε επιλεγμένους θεατές η πρεμιέρα της ταινίας του Αντρέϊ Ταρκόφσκι, με θέμα τη ζωή του αγιογράφου Αντρέϊ Ρουμπλιώφ, μαθητή του μεγάλου αγιογράφου Θεοφάνους του Έλληνα. Η ταινία κατακρίνεται ως ανήθικη και εξαιρετικά ωμή και μπαίνει στο αρχείο (!), μια που ο σκηνοθέτης αρνείται να αλλάξει το παραμικρό.
Η επόμενη ταινία που γύρισε ο Ταρκόφσκι στη Σοβιετική Ένωση «Σολάρις», στη Δύση βραβεύεται με τις εξής διακρίσεις: Βραβείο για την καλύτερη ταινία της χρονιάς στο φεστιβάλ του Λονδίνου, βραβείο του Διεθνούς Ευαγγελικού Κέντρου Κινηματογράφου, τιμητικό δίπλωμα του διεθνούς φεστιβάλ του Στράτφορντ κ.α.
Στη Μόσχα το πολιτιστικό τμήμα της Κεντρικής Επιτροπής κοινοποιεί στον Ταρκόφσκι τις ενστάσεις του για τις οποίες ο Ταρκόφσκι γράφει στο ημερολόγιό του: «Σημείωσα τριάντα πέντε από αυτές. Τις παραθέτω παρακάτω. Είναι τόσο πολλές που αν τις λάβαινα όλες υπόψη μου, θα ‘πρεπε απλούστατα να καταστρέψω την ταινία. Φαίνεται πως τα πράγματα είναι ακόμη πιο κωμικοτραγικά απ΄ ό,τι τότε με τον Ρουμπλιώφ.»
Το 1984 σε μια συνέντευξη τύπου στο Μιλάνο ο Ταρκόφσκι ανακοινώνει στους Ιταλούς και ξένους δημοσιογράφους την απόφαση τη δική του και γυναίκας του Λαρίσας, να παραμείνουν στη Δύση. «Αυτή είναι η χειρότερη στιγμή της ζωής μου» λέει στην αρχή της συνέντευξης.
Συμπληρώθηκαν αυτό το μήνα είκοσι δύο χρόνια από το θάνατο του Αντρέϊ Ταρκόφσκι. Στα χρόνια αυτά τόσο η αξία του έργου όσο και ο ίδιος έχουν αναγνωριστεί σε όλο τον κόσμο. «Υπάρχουν καλλιτέχνες», γράφει στον πρόλογό της στο ημερολόγιό του με τίτλο «Μαρυρολόγιο» η γυναίκα του Λαρίσα Ταρκόφσκαγια, «που μας μεταδίδουν το μέτρο και την αλήθεια των πραγμάτων, σ΄ ένα κόσμο ΄.οπου ορισμένες πνευματικές αξίες δεν είναι πια αξίες. Φέρουν, όπως ο Αντρέϊ αυτό το φορτίο σε όλη τους τη ζωή. Για το λόγο αυτό πρέπει να τους ευγνωμονούμε.»
Γράφοντας στη μνήμη του Αντρέϊ Ταρκόφσκι τις γραμμές αυτές θέλω να τονίσω κάτι που δεν συνάντησα σε άλλον καλλιτέχνη, ούτε θα συναντήσω, την αγωνία για τους νέους, για το νόημα της ύπαρξης, για την ανάγκη για ελευθερία, για το καθήκον να λές και να γράφεις όχι κάτι διαφορετικό από αυτό που νιώθεις.
Ο Ταρκόφσκι γράφει στο ημερολόγιό του»: «Πώς θα είναι τα παιδιά μας; Από μας εξαρτώνται πάρα πολλά. Όμως κι απ’ αυτά τα ίδια. Μέσα τους θά ’πρεπε να υπάρχει ζωντανό το αίτημα για ελευθερία, όμως για ανθρώπους που γεννήθηκαν μέσα στη σκλαβιά είναι δύσκολο να την αποτινάξουν. Από τη μια θα θέλαμε η επόμενη γενιά να έχει τουλάχιστον λίγη ησυχία, όμως απ’ την άλλη, η ησυχία είναι μια πολύ επικίνδυνη υπόθεση. Οι μικροαστοί και γενικά όλα όσα είναι ποταπά και μικροαστικά μέσα στην ψυχή μας, επιθυμούν την ησυχία. Μόνο που μέσα σ΄ αυτήν την ησυχία, οι περισσότεροι βυθίζονται σ΄ έναν πνευματικό λήθαργο. Αυτό που προέχει τώρα είναι να αναθρέψουμε τα παιδιά μας έτσι ώστε να έχουν αξιοπρέπεια και αυτοσεβασμό».
Για το σεβασμό και την ευγνωμοσύνη μας σ΄ αυτόν τον μεγαλόψυχο δημιουργό αρκεί να θυμούμαστε την αγωνιώδη αυτή ερώτηση που βγαίνει μέσα απ΄ το έργο του κι απ΄την ίδια τη ζωή του: «Πώς πρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε; Και πώς πρέπει να αναθρέψουμε τα παιδιά μας;»
Ο Θεός να αναπαύει την ψυχή σου Αντρέϊ!
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Η βία είναι δαιμονική
Η βία είναι δαιμονική
"Δήσωμεν τον δίκαιον, ότι δύσχρηστος ημίν εστίν"
Ησαϊας,3,10
Η βία είναι δαιμονική. Βία είναι και η βιασύνη και η ταχύτητα, όταν ο χρόνος μας πιέζει. Οι Κινέζοι λένε ότι βιάζεται μόνο εκείνος που τον κυνηγάνε. Κι εμείς στο χωριό μου ρωτούσαμε, όταν βλέπαμε κάποιον να κάνει κάτι με βία : «ποιος σε κυνηγάει;». Αυτόν που όλο βιάζεται, που δεν έχει ησυχία ποτέ, τον λέγαμε «αστόχαστο», γιατί δεν στοχάζεται, δεν εμβαθύνει στα πράγματα, ζει επιπόλαια και δεν μπορεί να διακρίνει το ουσιώδες απ΄ το επουσιώδες, το αληθινά πολύτιμο απ΄ το ευτελές.
Ο τύπος αυτός του ανθρώπου δεν έχανε τη ζωή του, αλλά έχανε όλα εκείνα τα πράγματα για τα οποία αξίζει κανείς να ζει. Γι’ αυτό και κανείς δεν του έδινε αξία και κανείς δεν του είχε εμπιστοσύνη. Δεν ήταν κακός κι όταν έκανε λάθη δεν του τα καταλόγιζαν. Γι’ αυτούς τους τύπους είπε ο Κύριος τα λόγια επάνω στο σταυρό: «Άφες αυτοίς ουκ οίδασι τι ποιούσι». Κι αυτούς περιγράφει ο Δάντης στην κόλαση με τα λόγια: «Γκουάρντα ε πάσσα» που σημαίνουν, «μη δίνεις σημασία», κατά λέξη «κοίταξε και πέρνα».
Έτσι ήταν παλιά στα χωριά. Οι άνθρωποι στοχάζονταν. Αλλά σήμερα στις σύγχρονες πόλεις θα έλεγε κανείς ότι ο κόσμος δεν βρίσκει καιρό για να στοχαστεί. Ολοένα και πιο πολύ βιάζεται με αποτέλεσμα να ζει σαν μηχανή, σαν να τον έχουν κουρδισμένο και ακολουθεί μηχανικά τις κινήσεις με τις οποίες τον προγραμμάτισαν.
Γι’ αυτό ο σύγχρονος ποιητής και φιλόσοφος Ρόμπερτ Λαξ έλεγε «δεν βάζω πρόγραμμα. Χαίρομαι το πρωί, όταν μπαίνω στις παντόφλες μου»!
«Μπορούμε να μάθουμε πολλά για την ανθρώπινη φύση, την προσφορά και τη θεραπεία, αν πορευόμαστε αργά, ακούμε και αισθανόμαστε. Τότε θα καταλάβουμε ότι η ζωή μας περιβάλλεται από αγάπη και στοργή. Αν πορευόμαστε πιο αργά, ακούμε και αισθανόμαστε.» (Dr. John Fingerman).
Η βία είναι δαιμονική. « Μηδέν βία πράττε». Κοίταξε αυτό που είναι μπροστά σου αργά και με όλη σου την προσοχή, και θα σου αρέσει. Κοίταξε τους ανθρώπους γύρω σου με αγάπη και θα νιώσεις ένα μαζί τους. Όταν κοιτάζεις κάτι αργά και με όλη σου την προσοχή (χωρίς βία), σου αρέσει, γιατί το κοιτάζεις με αγάπη.
Αυτό που αγαπάμε το κοιτάζουμε αργά και με προσοχή.
Όσο πιο αργά και ταπεινά πορεύεσαι μεγαλύτερο είναι το όραμα. Όσο πιο γρήγορα πηγαίνεις τόσο πιο μικρό είναι το όραμα, μέχρι που εξαφανίζεται εντελώς. Δεν έχεις όραμα. Γίνεσαι σαν μια μηχανή. Είναι αυτό που λέμε ότι σήμερα ζούμε μηχανικά. Δεν απολαμβάνουμε ό,τι έχουμε, γιατί δεν αφήνουμε τον εαυτό μας να αγαπήσει. Η αγάπη είναι σεβασμός κι εμείς δε σεβόμαστε αυτό που είναι μπροστά μας, τους ανθρώπους γύρω μας, τον άνθρωπο που είναι δίπλα μας κι έχει την ανάγκη μας. Γιατί ο άνθρωπος είναι και αυτό που βρίσκεται μπροστά του.
Και με την ομορφιά συμβαίνει το ίδιο, όπως με την καλοσύνη και την αγάπη. Ακόμα και μια απλή κίνηση ενός μέλους του σώματός μας, αν γίνεται αργά και με προσοχή, (με αγάπη), γίνεται ωραία και αρμονική. Κοιτάξτε πόσο αρμονικές είναι οι κινήσεις των χορευτών!
Με το στοχασμό δεν εννοούμε τον εφησυχασμό και τη νάρκωση. Δεν εννοούμε απουσία βίας την ησυχία των μικροαστών, που δεν διαφέρει απ΄ τον πνευματικό λήθαργο, αλλά τη ζωή με αξιοπρέπεια και με αυτοσεβασμό.
« Θα ανακαλύψουμε , γράφει ο Ντοστογιέφσκι, ότι το μοναδικό νόημα όλης της ζωής ήταν η αγάπη, και ότι εμείς στερήσαμε νοήματος ολάκερη τη ζωή μας, απ΄ την αρχή μέχρι το τέλος – τη λεηλατήσαμε και βρισκόμαστε στην έσχατη ένδεια. Δεν έχουμε καν την ικανότητα ν’ αναπληρώσουμε την έλλειψη, διότι αυτή την ικανότητα μόνο ο Κύριος (η Αγάπη) μπορεί να τη δώσει.» (Anthony Bloom, Το μυστήριο της ίασης, Εκδόσεις «Εν πλω», Αθήνα 2008).
"Δήσωμεν τον δίκαιον, ότι δύσχρηστος ημίν εστίν"
Ησαϊας,3,10
Η βία είναι δαιμονική. Βία είναι και η βιασύνη και η ταχύτητα, όταν ο χρόνος μας πιέζει. Οι Κινέζοι λένε ότι βιάζεται μόνο εκείνος που τον κυνηγάνε. Κι εμείς στο χωριό μου ρωτούσαμε, όταν βλέπαμε κάποιον να κάνει κάτι με βία : «ποιος σε κυνηγάει;». Αυτόν που όλο βιάζεται, που δεν έχει ησυχία ποτέ, τον λέγαμε «αστόχαστο», γιατί δεν στοχάζεται, δεν εμβαθύνει στα πράγματα, ζει επιπόλαια και δεν μπορεί να διακρίνει το ουσιώδες απ΄ το επουσιώδες, το αληθινά πολύτιμο απ΄ το ευτελές.
Ο τύπος αυτός του ανθρώπου δεν έχανε τη ζωή του, αλλά έχανε όλα εκείνα τα πράγματα για τα οποία αξίζει κανείς να ζει. Γι’ αυτό και κανείς δεν του έδινε αξία και κανείς δεν του είχε εμπιστοσύνη. Δεν ήταν κακός κι όταν έκανε λάθη δεν του τα καταλόγιζαν. Γι’ αυτούς τους τύπους είπε ο Κύριος τα λόγια επάνω στο σταυρό: «Άφες αυτοίς ουκ οίδασι τι ποιούσι». Κι αυτούς περιγράφει ο Δάντης στην κόλαση με τα λόγια: «Γκουάρντα ε πάσσα» που σημαίνουν, «μη δίνεις σημασία», κατά λέξη «κοίταξε και πέρνα».
Έτσι ήταν παλιά στα χωριά. Οι άνθρωποι στοχάζονταν. Αλλά σήμερα στις σύγχρονες πόλεις θα έλεγε κανείς ότι ο κόσμος δεν βρίσκει καιρό για να στοχαστεί. Ολοένα και πιο πολύ βιάζεται με αποτέλεσμα να ζει σαν μηχανή, σαν να τον έχουν κουρδισμένο και ακολουθεί μηχανικά τις κινήσεις με τις οποίες τον προγραμμάτισαν.
Γι’ αυτό ο σύγχρονος ποιητής και φιλόσοφος Ρόμπερτ Λαξ έλεγε «δεν βάζω πρόγραμμα. Χαίρομαι το πρωί, όταν μπαίνω στις παντόφλες μου»!
«Μπορούμε να μάθουμε πολλά για την ανθρώπινη φύση, την προσφορά και τη θεραπεία, αν πορευόμαστε αργά, ακούμε και αισθανόμαστε. Τότε θα καταλάβουμε ότι η ζωή μας περιβάλλεται από αγάπη και στοργή. Αν πορευόμαστε πιο αργά, ακούμε και αισθανόμαστε.» (Dr. John Fingerman).
Η βία είναι δαιμονική. « Μηδέν βία πράττε». Κοίταξε αυτό που είναι μπροστά σου αργά και με όλη σου την προσοχή, και θα σου αρέσει. Κοίταξε τους ανθρώπους γύρω σου με αγάπη και θα νιώσεις ένα μαζί τους. Όταν κοιτάζεις κάτι αργά και με όλη σου την προσοχή (χωρίς βία), σου αρέσει, γιατί το κοιτάζεις με αγάπη.
Αυτό που αγαπάμε το κοιτάζουμε αργά και με προσοχή.
Όσο πιο αργά και ταπεινά πορεύεσαι μεγαλύτερο είναι το όραμα. Όσο πιο γρήγορα πηγαίνεις τόσο πιο μικρό είναι το όραμα, μέχρι που εξαφανίζεται εντελώς. Δεν έχεις όραμα. Γίνεσαι σαν μια μηχανή. Είναι αυτό που λέμε ότι σήμερα ζούμε μηχανικά. Δεν απολαμβάνουμε ό,τι έχουμε, γιατί δεν αφήνουμε τον εαυτό μας να αγαπήσει. Η αγάπη είναι σεβασμός κι εμείς δε σεβόμαστε αυτό που είναι μπροστά μας, τους ανθρώπους γύρω μας, τον άνθρωπο που είναι δίπλα μας κι έχει την ανάγκη μας. Γιατί ο άνθρωπος είναι και αυτό που βρίσκεται μπροστά του.
Και με την ομορφιά συμβαίνει το ίδιο, όπως με την καλοσύνη και την αγάπη. Ακόμα και μια απλή κίνηση ενός μέλους του σώματός μας, αν γίνεται αργά και με προσοχή, (με αγάπη), γίνεται ωραία και αρμονική. Κοιτάξτε πόσο αρμονικές είναι οι κινήσεις των χορευτών!
Με το στοχασμό δεν εννοούμε τον εφησυχασμό και τη νάρκωση. Δεν εννοούμε απουσία βίας την ησυχία των μικροαστών, που δεν διαφέρει απ΄ τον πνευματικό λήθαργο, αλλά τη ζωή με αξιοπρέπεια και με αυτοσεβασμό.
« Θα ανακαλύψουμε , γράφει ο Ντοστογιέφσκι, ότι το μοναδικό νόημα όλης της ζωής ήταν η αγάπη, και ότι εμείς στερήσαμε νοήματος ολάκερη τη ζωή μας, απ΄ την αρχή μέχρι το τέλος – τη λεηλατήσαμε και βρισκόμαστε στην έσχατη ένδεια. Δεν έχουμε καν την ικανότητα ν’ αναπληρώσουμε την έλλειψη, διότι αυτή την ικανότητα μόνο ο Κύριος (η Αγάπη) μπορεί να τη δώσει.» (Anthony Bloom, Το μυστήριο της ίασης, Εκδόσεις «Εν πλω», Αθήνα 2008).
23.12.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Σε ποιον ανήκει η ζωή;
Σε ποιον ανήκει η ζωή;
Ήρθαν μια φορά στην ανάκριση οι αδελφοί και η χήρα κάποιου που πέθανε πριν μερικά χρόνια και επρόκειτο να γίνει η εκταφή των οστών του. Οι αδελφοί δεν ήθελαν να πάρει τα οστά η χήρα του ,διότι είχε εγκαταλείψει τον σύζυγό της , ενώ η χήρα υποστήριζε ότι τα οστά ανήκουν σ’ αυτήν, διότι όταν πέθανε ο σύζυγός της δεν είχε εκδοθεί διαζύγιο. Βρισκόταν απλώς σε διάσταση με το σύζυγό της και ήταν πιθανόν να συμφιλιωθεί μαζί του.
Οι αδελφοί υποστήριζαν ότι η αντίδικός τους εγκατέλειψε το σύζυγό της γιατί δεν τον αγαπούσε . Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος, που δεν θέλουν να πάρει εκείνη τα οστά του αδελφού τους, διότι θεωρούν ότι είναι περιφρονητικό για την τιμή του αδελφού τους, άδικο και αντίθετο προς τεκμαιρόμενη βούληση του αδελφού τους. Δεν τον ήθελε ζωντανό και τον θέλει πεθαμένο;
Η τελευταία παρατήρηση δεν απέχει και τόσο από την αλήθεια, γιατί όλοι μας εκτιμούμε περισσότερο, όταν χάνουμε κάτι παρά όταν το έχουμε. Παράδειγμα η υγεία. Ιδίως οι γυναίκες όταν χάνουν τους άντρες τους τότε καταλαβαίνουν ότι είχαν ένα θησαυρό και τον έχασαν.
Η απάντηση στο ερώτημα τίνος είναι το σώμα του ανθρώπου, είναι σχετικά εύκολη, αν δεν δώσουμε στο σώμα την θρησκευτική του διάσταση. Το σώμα ανήκει στους κληρονόμους του θανόντος. Άρα η διαφορά εμπίπτει από άποψη δικαίου στο εμπράγματο δίκαιο.
Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, στις περιπτώσεις για τις οποίες η νομοθεσία αναγνωρίζει σ’ αυτό δικαιώματα, όπως π.χ. το δικαίωμα στην τιμή του.
Η νομοθεσία αναγνωρίζει το σεβασμό στο ανθρώπινο σώμα, και το προστατεύει από κάθε προσβολή του. Παράδειγμα προσβολής του νεκρού σώματος είναι το περιστατικό του εξευτελισμού του του σώματος του νεκρού Έκτορα απ΄ τον Αχιλλέα, ο οποίος για εκδικηθεί το θάνατο του φίλου του Πατρόκλου , το έσυρε με το άρμα του γύρω απ΄ τα τείχη της Τροίας, διαπράττοντας με αυτόν τον τρόπο μία ανόσια πράξη.
Το ερώτημα σε ποιον ανήκει το σώμα του ανθρώπου θέτει αυτό το πιο ουσιώδες ερώτημα: Σε ποιον ανήκει η ζωή; Μια εύκολη απάντηση είναι ότι η ζωή ανήκει σ΄ αυτόν που τη ζει. Είναι εύκολη η απάντηση διότι εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι κάθε ζωντανό πλάσμα ζει τη ζωή, γιατί κρίνουμε επιφανειακά. Αν εμβαθύναμε σε κάθε ζωή, θα διαπιστώναμε, ότι ελάχιστοι τη ζουν τη ζωή, γιατί ελάχιστοι είναι πραγματικά ελεύθεροι από τα πάθη τους, ίσως μόνον οι άγιοι.
Οι συνηθισμένοι άνθρωποι δεν ζούμε τη ζωή μας. Η ζωή μας ζει. Αυτό στη διάλεκτο του χωριού μου Δεσκάτη Γρεβενών το λένε έτσι ,για τους ανθρώπους που υποφέρουν από τα πολλά βάσανα και η ζωή τους έγινε βάρος: «Να ζεις και να ζένεσαι». Το ρήμα ζένομαι δεν ξέρω αν σημαίνει «βράζω στο ζουμί μου» ή αν σημαίνει ότι δεν ζώ εγώ τη ζωή, αλλά εκείνη με ζει.
Εκείνος ο άνθρωπος που ζει τη ζωή του έχει ελευθερωθεί απ΄ την ιδιοτέλεια. Δεν είναι δούλος των παθών του. Βρίσκεις εύκολα έναν τέτοιο ελεύθερο άνθρωπο σήμερα; Ο Διογένης στην αρχαιότητα τον έψαχνε με το φανάρι. Το ίδιο και ο Αίσωπος και είναι γνωστό το περιστατικό στα δημόσια λουτρά με το αφεντικό του, τον Ξάνθο. Την εποχή του Αντιχρίστου λέγεται ότι θα περπατάμε δρόμο πολλών ημερών για να συναντήσουμε έναν άνθρωπο.
Με αυτό το σκεπτικό, σε ποιον ανήκει η ζωή, αφού όσοι ζουν δεν σημαίνει ότι ελέγχουν και τη ζωή τους, αλλά η ζωή τους ελέγχει και τους κάνει ό,τι θέλει; Μια άλλη τόσο επιφανειακή όσο και απογοητευτική απάντηση στην ερώτηση σε ποιον ανήκει η ζωή, είναι ότι η ζωή σήμερα ανήκει στα πολυκαταστήματα και στα σούπερ μάρκετ. Αν κλείσουν αυτά μερικές μέρες θα πεθάνουμε όλοι από την πείνα, εκτός από μερικές προβλεπτικές γριές που φυλάγουν στα ντουλάπια τους κονσέρβες, αλεύρι, ζάχαρη , καφέ κ.α. απαραίτητα είδη , για τις έκτακτες περιπτώσεις αναρχίας , πολέμου ή γενικής πτώχευσης.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Ήρθαν μια φορά στην ανάκριση οι αδελφοί και η χήρα κάποιου που πέθανε πριν μερικά χρόνια και επρόκειτο να γίνει η εκταφή των οστών του. Οι αδελφοί δεν ήθελαν να πάρει τα οστά η χήρα του ,διότι είχε εγκαταλείψει τον σύζυγό της , ενώ η χήρα υποστήριζε ότι τα οστά ανήκουν σ’ αυτήν, διότι όταν πέθανε ο σύζυγός της δεν είχε εκδοθεί διαζύγιο. Βρισκόταν απλώς σε διάσταση με το σύζυγό της και ήταν πιθανόν να συμφιλιωθεί μαζί του.
Οι αδελφοί υποστήριζαν ότι η αντίδικός τους εγκατέλειψε το σύζυγό της γιατί δεν τον αγαπούσε . Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος, που δεν θέλουν να πάρει εκείνη τα οστά του αδελφού τους, διότι θεωρούν ότι είναι περιφρονητικό για την τιμή του αδελφού τους, άδικο και αντίθετο προς τεκμαιρόμενη βούληση του αδελφού τους. Δεν τον ήθελε ζωντανό και τον θέλει πεθαμένο;
Η τελευταία παρατήρηση δεν απέχει και τόσο από την αλήθεια, γιατί όλοι μας εκτιμούμε περισσότερο, όταν χάνουμε κάτι παρά όταν το έχουμε. Παράδειγμα η υγεία. Ιδίως οι γυναίκες όταν χάνουν τους άντρες τους τότε καταλαβαίνουν ότι είχαν ένα θησαυρό και τον έχασαν.
Η απάντηση στο ερώτημα τίνος είναι το σώμα του ανθρώπου, είναι σχετικά εύκολη, αν δεν δώσουμε στο σώμα την θρησκευτική του διάσταση. Το σώμα ανήκει στους κληρονόμους του θανόντος. Άρα η διαφορά εμπίπτει από άποψη δικαίου στο εμπράγματο δίκαιο.
Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, στις περιπτώσεις για τις οποίες η νομοθεσία αναγνωρίζει σ’ αυτό δικαιώματα, όπως π.χ. το δικαίωμα στην τιμή του.
Η νομοθεσία αναγνωρίζει το σεβασμό στο ανθρώπινο σώμα, και το προστατεύει από κάθε προσβολή του. Παράδειγμα προσβολής του νεκρού σώματος είναι το περιστατικό του εξευτελισμού του του σώματος του νεκρού Έκτορα απ΄ τον Αχιλλέα, ο οποίος για εκδικηθεί το θάνατο του φίλου του Πατρόκλου , το έσυρε με το άρμα του γύρω απ΄ τα τείχη της Τροίας, διαπράττοντας με αυτόν τον τρόπο μία ανόσια πράξη.
Το ερώτημα σε ποιον ανήκει το σώμα του ανθρώπου θέτει αυτό το πιο ουσιώδες ερώτημα: Σε ποιον ανήκει η ζωή; Μια εύκολη απάντηση είναι ότι η ζωή ανήκει σ΄ αυτόν που τη ζει. Είναι εύκολη η απάντηση διότι εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι κάθε ζωντανό πλάσμα ζει τη ζωή, γιατί κρίνουμε επιφανειακά. Αν εμβαθύναμε σε κάθε ζωή, θα διαπιστώναμε, ότι ελάχιστοι τη ζουν τη ζωή, γιατί ελάχιστοι είναι πραγματικά ελεύθεροι από τα πάθη τους, ίσως μόνον οι άγιοι.
Οι συνηθισμένοι άνθρωποι δεν ζούμε τη ζωή μας. Η ζωή μας ζει. Αυτό στη διάλεκτο του χωριού μου Δεσκάτη Γρεβενών το λένε έτσι ,για τους ανθρώπους που υποφέρουν από τα πολλά βάσανα και η ζωή τους έγινε βάρος: «Να ζεις και να ζένεσαι». Το ρήμα ζένομαι δεν ξέρω αν σημαίνει «βράζω στο ζουμί μου» ή αν σημαίνει ότι δεν ζώ εγώ τη ζωή, αλλά εκείνη με ζει.
Εκείνος ο άνθρωπος που ζει τη ζωή του έχει ελευθερωθεί απ΄ την ιδιοτέλεια. Δεν είναι δούλος των παθών του. Βρίσκεις εύκολα έναν τέτοιο ελεύθερο άνθρωπο σήμερα; Ο Διογένης στην αρχαιότητα τον έψαχνε με το φανάρι. Το ίδιο και ο Αίσωπος και είναι γνωστό το περιστατικό στα δημόσια λουτρά με το αφεντικό του, τον Ξάνθο. Την εποχή του Αντιχρίστου λέγεται ότι θα περπατάμε δρόμο πολλών ημερών για να συναντήσουμε έναν άνθρωπο.
Με αυτό το σκεπτικό, σε ποιον ανήκει η ζωή, αφού όσοι ζουν δεν σημαίνει ότι ελέγχουν και τη ζωή τους, αλλά η ζωή τους ελέγχει και τους κάνει ό,τι θέλει; Μια άλλη τόσο επιφανειακή όσο και απογοητευτική απάντηση στην ερώτηση σε ποιον ανήκει η ζωή, είναι ότι η ζωή σήμερα ανήκει στα πολυκαταστήματα και στα σούπερ μάρκετ. Αν κλείσουν αυτά μερικές μέρες θα πεθάνουμε όλοι από την πείνα, εκτός από μερικές προβλεπτικές γριές που φυλάγουν στα ντουλάπια τους κονσέρβες, αλεύρι, ζάχαρη , καφέ κ.α. απαραίτητα είδη , για τις έκτακτες περιπτώσεις αναρχίας , πολέμου ή γενικής πτώχευσης.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
21.12.08
Μόσχος Λαγκουβάρδου, Εξομολογήσεις
Εξομολογήσεις
Δεν ξέρω αν όλοι οι άνθρωποι αγαπούν τα ίδια πράγματα. Προφανώς δεν αγαπούν τα ίδια πράγματα. Ξέρω όμως θεωρητικά ότι όλοι οι άνθρωποι μετέχουν στη μία και ενιαία φύση, την ανθρώπινη φύση. Η ανθρώπινη φύση είναι μία και ενιαία. Θα μπορούσες να δεις ολόκληρη την ανθρωπότητα σαν έναν άνθρωπο, τον Αδάμ, ή σαν έναν νέο Αδάμ, έναν
καινούριο άνθρωπο αναγεννημένο κατά το πρότυπο του Ιησού.
Αν και όλοι οι άνθρωποι έχουμε την ίδια φύση, την ανθρώπινη φύση, εντούτοις δεν αγαπούμε τη ζωή με την ίδια αγάπη, ούτε νιώθουμε την ίδια ανάγκη για την ενότητα και την ειρήνη μεταξύ μας. Πολλοί από μας φτάνουν ακόμα και να μισούν τη ζωή τους και να την καταστρέφουν ακολουθώντας διάφορους παλιούς και νέους αυτοκαταστροφικούς δρόμους και δεν παύουν ποτέ να επινοούν ολοένα κι άλλους ακόμα χειρότερους με αποκορύφωση την αλληλοεξόντωση με τον πόλεμο.
Είναι εκπληκτικό το γεγονός, ότι σχεδόν όλοι επιδεικνύουμε μια απίστευτη παθητικότητα μπροστά στην τάση αυτή για την καταστροφή. Στην Ανατολή ακόμα και σήμερα πιστεύουν ότι η τάση για την καταστροφή είναι εκ Θεού, γιατί λένε, ότι ο Θεός δεν είναι μόνο δημιουργός, αλλά και καταστροφέας.
Σε μας εδώ στη Δύση, δεν έφτασε ακόμα ο παραλογισμός αυτός και η απολυταρχία, που την σταμάτησαν προ των πυλών της Ευρώπης οι αρχαίοι Έλληνες με τους αγώνες υπέρ
βωμών και εστιών. Μια μορφή δυισμού βέβαια έχει διεισδύσει σε πολλούς, που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να κατανοήσουν τι σημαίνει και ποιες είναι οι πρακτικές συνέπειές του. Αυτοί περιορίζονται στο να αρνηθούν την Γέννηση του Ιησού και την θεότητά Του.
Οι ίδιοι αν και δεν αμφισβητούν την ύπαρξη του Σωκράτη, γιατί έγραψε γι΄ αυτόν ο Πλάτων, ένας πλούσιος έμπορος λαδιού της εποχής εκείνης αρνούνται τη γέννηση του Ιησού, την οποία προφήτεψαν οι μεγάλοι και οι μικροί προφήτες του Ισραήλ για χιλιάδες χρόνια και οι μαθητές Του, που ήταν αγράμματοι αλιείς και που τόσοι άγιοι διάλεξαν το μαρτύριο ως ομολογία πίστεως στην ενανθρώπιση του Θεού στο πρόσωπο του Ιησού.
Εκείνοι που μισούν τη ζωή γιατί δεν βρίσκουν νόημα ή για πολλούς άλλους λόγους
δεν θέλουν να ζουν. Η ζωή τους έγινε βάρος. Δέν βρίσκουν σε τίποτε ξεκούραση. Δεν υπάρχει τίποτε να τους ανανεώσει. Δεν ελπίζουν σ΄ αυτό που λέει ο Δαβίδ: "Ανακαινισθήσεται ως αετού η νεότης σου". Αγνοούν την ύπαρξη του καινούριου ανθρώπου, που αναγεννήθηκε με την πίστη στον Ιησού, εκ πνεύματος, όπως λέγεται στην εκκλησιαστική γλώσσα.
Η αγάπη για τον καινούριο άνθρωπο, τον αναγεννημένο εκ πνεύματος είναι αγάπη επίσης για όλους τους ανθρώπους και γενικά για όλον τον κόσμο και για τη ζωή στον κόσμο. Δεν μπορεί κανείς να μισεί ή να αγνοεί τον Ιησού, τον τέλειο Θεό και τον τέλειο άνθρωπο, όπως επίσης δεν μπορεί να μισεί ή να αγνοεί την ύπαρξη του
καινούριου, του αναγεννημένου εκ πνεύματος ανθρώπου, εκτός αν παραλογίζεται.
Από μικρό παιδί αγάπησα με πάθος τη ζωή, ίσως επειδή κινδύνεψα από μικρός να τη χάσω, ή επειδή ο Θεός έβαλε μπροστά μου καλούς ανθρώπους που τους αγάπησα με όλη τη δύναμη της ψυχής μου. Χάρις σ΄ αυτούς αγαπώ από τότε όλους τους καλούς ανθρώπους και δεν θεωρώ τίποτα καλύτερο και ωραιότερο στον κόσμο απ΄ τον καλό άνθρωπο.
Αφού αγαπώ τόσο πολύ τη ζωή μου, σκέφτηκα κάποτε, κι αφού καταλαβαίνω ότι η ζωή μου δεν θέλω να ανήκει σε μένα, αλλά στον Ιησού, που είναι ο πιο ωραίος κι ο πιο γλυκός άνθρωπος που υπήρξε ποτέ, γιατί να μην αγαπώ τον Ιησού πάνω από όλα, περισσότερο κι απ΄ τη ζωή μου; Γιατί να μην είναι ο Ιησούς η ζωή μου, ώστε να μη φοβάμαι γι΄ αυτήν; Μόνο αγαπώντας τον Ιησού πάνω από όλα νιώθουμε ότι ζούμε τη ζωή και δεν μας ζει εκείνη.
Στη διάλεκτο του χωριού μου Δεσκάτη Γρεβενών, λέμε για κείνον που η ζωή του έγινε βάρος και τον βασανίζει, ότι ο άνθρωπος αυτός "ζει και ζένεται", δηλαδή νομίζει ότι ζει, ενώ η ζωή τον ζει και τον βασανίζει.
Αντί να λέω "αγαπώ τη ζωή μου, να λέω "αγαπώ πάνω από όλα τον Ιησού, δοξασμένο το Όνομά Του".
Αμήν.
"Ελευθερία"
Δεν ξέρω αν όλοι οι άνθρωποι αγαπούν τα ίδια πράγματα. Προφανώς δεν αγαπούν τα ίδια πράγματα. Ξέρω όμως θεωρητικά ότι όλοι οι άνθρωποι μετέχουν στη μία και ενιαία φύση, την ανθρώπινη φύση. Η ανθρώπινη φύση είναι μία και ενιαία. Θα μπορούσες να δεις ολόκληρη την ανθρωπότητα σαν έναν άνθρωπο, τον Αδάμ, ή σαν έναν νέο Αδάμ, έναν
καινούριο άνθρωπο αναγεννημένο κατά το πρότυπο του Ιησού.
Αν και όλοι οι άνθρωποι έχουμε την ίδια φύση, την ανθρώπινη φύση, εντούτοις δεν αγαπούμε τη ζωή με την ίδια αγάπη, ούτε νιώθουμε την ίδια ανάγκη για την ενότητα και την ειρήνη μεταξύ μας. Πολλοί από μας φτάνουν ακόμα και να μισούν τη ζωή τους και να την καταστρέφουν ακολουθώντας διάφορους παλιούς και νέους αυτοκαταστροφικούς δρόμους και δεν παύουν ποτέ να επινοούν ολοένα κι άλλους ακόμα χειρότερους με αποκορύφωση την αλληλοεξόντωση με τον πόλεμο.
Είναι εκπληκτικό το γεγονός, ότι σχεδόν όλοι επιδεικνύουμε μια απίστευτη παθητικότητα μπροστά στην τάση αυτή για την καταστροφή. Στην Ανατολή ακόμα και σήμερα πιστεύουν ότι η τάση για την καταστροφή είναι εκ Θεού, γιατί λένε, ότι ο Θεός δεν είναι μόνο δημιουργός, αλλά και καταστροφέας.
Σε μας εδώ στη Δύση, δεν έφτασε ακόμα ο παραλογισμός αυτός και η απολυταρχία, που την σταμάτησαν προ των πυλών της Ευρώπης οι αρχαίοι Έλληνες με τους αγώνες υπέρ
βωμών και εστιών. Μια μορφή δυισμού βέβαια έχει διεισδύσει σε πολλούς, που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να κατανοήσουν τι σημαίνει και ποιες είναι οι πρακτικές συνέπειές του. Αυτοί περιορίζονται στο να αρνηθούν την Γέννηση του Ιησού και την θεότητά Του.
Οι ίδιοι αν και δεν αμφισβητούν την ύπαρξη του Σωκράτη, γιατί έγραψε γι΄ αυτόν ο Πλάτων, ένας πλούσιος έμπορος λαδιού της εποχής εκείνης αρνούνται τη γέννηση του Ιησού, την οποία προφήτεψαν οι μεγάλοι και οι μικροί προφήτες του Ισραήλ για χιλιάδες χρόνια και οι μαθητές Του, που ήταν αγράμματοι αλιείς και που τόσοι άγιοι διάλεξαν το μαρτύριο ως ομολογία πίστεως στην ενανθρώπιση του Θεού στο πρόσωπο του Ιησού.
Εκείνοι που μισούν τη ζωή γιατί δεν βρίσκουν νόημα ή για πολλούς άλλους λόγους
δεν θέλουν να ζουν. Η ζωή τους έγινε βάρος. Δέν βρίσκουν σε τίποτε ξεκούραση. Δεν υπάρχει τίποτε να τους ανανεώσει. Δεν ελπίζουν σ΄ αυτό που λέει ο Δαβίδ: "Ανακαινισθήσεται ως αετού η νεότης σου". Αγνοούν την ύπαρξη του καινούριου ανθρώπου, που αναγεννήθηκε με την πίστη στον Ιησού, εκ πνεύματος, όπως λέγεται στην εκκλησιαστική γλώσσα.
Η αγάπη για τον καινούριο άνθρωπο, τον αναγεννημένο εκ πνεύματος είναι αγάπη επίσης για όλους τους ανθρώπους και γενικά για όλον τον κόσμο και για τη ζωή στον κόσμο. Δεν μπορεί κανείς να μισεί ή να αγνοεί τον Ιησού, τον τέλειο Θεό και τον τέλειο άνθρωπο, όπως επίσης δεν μπορεί να μισεί ή να αγνοεί την ύπαρξη του
καινούριου, του αναγεννημένου εκ πνεύματος ανθρώπου, εκτός αν παραλογίζεται.
Από μικρό παιδί αγάπησα με πάθος τη ζωή, ίσως επειδή κινδύνεψα από μικρός να τη χάσω, ή επειδή ο Θεός έβαλε μπροστά μου καλούς ανθρώπους που τους αγάπησα με όλη τη δύναμη της ψυχής μου. Χάρις σ΄ αυτούς αγαπώ από τότε όλους τους καλούς ανθρώπους και δεν θεωρώ τίποτα καλύτερο και ωραιότερο στον κόσμο απ΄ τον καλό άνθρωπο.
Αφού αγαπώ τόσο πολύ τη ζωή μου, σκέφτηκα κάποτε, κι αφού καταλαβαίνω ότι η ζωή μου δεν θέλω να ανήκει σε μένα, αλλά στον Ιησού, που είναι ο πιο ωραίος κι ο πιο γλυκός άνθρωπος που υπήρξε ποτέ, γιατί να μην αγαπώ τον Ιησού πάνω από όλα, περισσότερο κι απ΄ τη ζωή μου; Γιατί να μην είναι ο Ιησούς η ζωή μου, ώστε να μη φοβάμαι γι΄ αυτήν; Μόνο αγαπώντας τον Ιησού πάνω από όλα νιώθουμε ότι ζούμε τη ζωή και δεν μας ζει εκείνη.
Στη διάλεκτο του χωριού μου Δεσκάτη Γρεβενών, λέμε για κείνον που η ζωή του έγινε βάρος και τον βασανίζει, ότι ο άνθρωπος αυτός "ζει και ζένεται", δηλαδή νομίζει ότι ζει, ενώ η ζωή τον ζει και τον βασανίζει.
Αντί να λέω "αγαπώ τη ζωή μου, να λέω "αγαπώ πάνω από όλα τον Ιησού, δοξασμένο το Όνομά Του".
Αμήν.
"Ελευθερία"
20.12.08
19.12.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Μάθηση
Μάθηση
«Δεν σταματώ να υποδεικνύω ό,τι μου φαίνεται δίκαιο.
Όταν λείπει ο λόγος, το υποδεικνύω με της πράξεις μου.»
Σωκράτης (Ξενοφώντος, Απομνημονεύματα, IV,4,5)
Το Ευαγγέλιο θεωρεί όλη τη ζωή μάθηση. Η Εντολή «αγρυπνείτε και προσεύχεσθε» είναι εντολή μάθησης. Στην ερώτηση, πώς πρέπει να μαθαίνουμε; την απάντηση δίνουν τα λόγια της προσευχής, του «πάτερ ημών», «και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν».
Από αυτά τα λόγια καταλαβαίνουμε ότι ο τρόπος που πρέπει να μαθαίνουμε είναι η μελέτη με τη δύναμη του νου. Παρακαλούμε το Θεό να μη μας αφήνει να μαθαίνουμε με πειρασμούς (δοκιμασίες).
«Τί έμαθες;» «Ό,τι έπαθα». Αυτός δεν είναι ο καλύτερος τρόπος μάθησης, αν και είναι αναπόφευκτος, αν αντί να ασκούμαστε στην αυτοσυγκράτηση, αφηνόμαστε στον παρορμητισμό μας. Λένε ότι η πίστη στο πεπρωμένο, αυτό που έλεγαν οι αρχαίοι «το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον» δεν ισχύει, παρά μόνον για εκείνους που αφήνονται χωρίς αυτοσυγκράτηση στον παρορμητισμό τους.
Αυτό σημαίνει «το πεπρωμένον φυγείν αδύνατο». Ισχύει μόνο γι΄ αυτούς που δεν μπορούν να αναθεωρήσουν το παρελθόν τους, να θεραπεύσουν τις αναμνήσεις τους και να διευθύνουν τη ζωή τους, αντί να αφήνονται έρμαιο στα πάθη τους.
Τον τελευταίο λόγο που ακούμε στη νεκρώσιμη ακολουθία, που αφορά τον άνθρωπο που ξεπέρασε τη μοίρα και το πεπρωμένο είναι αυτός : «εύρον καγώ την οδόν δια της μετανοίας, το απωλολός πρόβατο εγώ ειμί, ανακάλεσόν με, Σωτήρ και σώσον με»
Αν δεν μάθουμε αργά ή γρήγορα το δρόμο της μετάνοιας είναι αδύνατο να αποφύγουμε το πεπρωμένο. Στο πεπρωμένο ισχύει ο νόμος της ανταπόδοσης ,ο νόμος του «μάχαιραν έδωσες, μάχαιρα θα λάβεις», του «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος» κ.α.
Παρακαλούμε το Θεό να μη μας διδάσκει με δοκιμασίες και παθήματα».
Η απάντηση λοιπόν στην ερώτηση , πότε μαθαίνουμε και πως, είναι αυτή: Μαθαίνουμε διαρκώς, σε όλη τη ζωή μας και μαθαίνουμε είτε με τα παθήματα είτε χωρίς τα παθήματα, με τη μελέτη, την προσευχή, τη νηστεία και γενικά με την επαγρύπνηση και την πνευματική αναζήτηση.
Εννοείται πως αυτό το είδος της μάθησης είναι μάθηση της πνευματικότητας, της Γνώσης με κεφαλαίο γράμμα και όχι των πληροφοριών και των γνώσεων, τις οποίες μπορεί κανείς να παπαγαλίζει ,χωρίς να τον μεταμορφώνουν σε αληθινό άνθρωπο.
Η Γνώση από τα αρχαία χρόνια ήταν ένα με τη σοφία, γιατί οι άνθρωποι με τον πολιτισμό και τη μόρφωση που είχαν δεν είχαν τη μάθηση για να πλουτίζουν τις γνώσεις τους, αλλά για να γίνονται καλύτεροι άνθρωποι, καλοί και αγαθοί πολίτες.
Αυτή τη Γνώση εννοεί ο ποιητής Τόμας Έλιοτ, όταν λέγει , ότι με τις γνώσεις και τις πληροφορίες χάσαμε τη Γνώση , δηλαδή τη σοφία της ζωής. Ο ίδιος λέει, ότι ο σημερινός άνθρωπος ζει αυτό το δράμα: του αρπάζουν την ψυχή με υλικά ανταλλάγματα.
Τί είδους μάθηση δίδεται στα σχολεία μας σήμερα; Μάθηση για παπαγάλους ή μάθηση για να μεταμορφώνεται ο άνθρωπος και να γίνεται καλύτερος; Από τις δηλώσεις και τις διαμαρτυρίες που κάνουν κάθε φορά οι εκπαιδευτικοί και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις τους, καθώς και οι μαθητές και οι φοιτητές καθοδηγημένοι από αυτούς, αφορούν καλύτερα σχολικά κτίρια, καλύτερες αποδοχές των εκπαιδευτικών και άλλα τέτοια παρόμοια αιτήματα.
Κανένα αίτημα δεν ακούστηκε ποτέ για την μάθηση και για το στόχο που επιδιώκει η Εκπαίδευση. Ποιον πολίτη έχει κατά νου η σημερινή Εκπαίδευση, εκτός απ΄ τον καλό καταναλωτή, από αυτόν που μαθαίνει να αγοράζει ό,τι τον διατάξουν και να σπάζει και να καίει ό,τι του υποδείξουν;
Πριν μερικά χρόνια η Λάρισα κινδύνεψε επίσης να καεί, γιατί έχασε η ΑΕΛ!
«Δεν σταματώ να υποδεικνύω ό,τι μου φαίνεται δίκαιο.
Όταν λείπει ο λόγος, το υποδεικνύω με της πράξεις μου.»
Σωκράτης (Ξενοφώντος, Απομνημονεύματα, IV,4,5)
Το Ευαγγέλιο θεωρεί όλη τη ζωή μάθηση. Η Εντολή «αγρυπνείτε και προσεύχεσθε» είναι εντολή μάθησης. Στην ερώτηση, πώς πρέπει να μαθαίνουμε; την απάντηση δίνουν τα λόγια της προσευχής, του «πάτερ ημών», «και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν».
Από αυτά τα λόγια καταλαβαίνουμε ότι ο τρόπος που πρέπει να μαθαίνουμε είναι η μελέτη με τη δύναμη του νου. Παρακαλούμε το Θεό να μη μας αφήνει να μαθαίνουμε με πειρασμούς (δοκιμασίες).
«Τί έμαθες;» «Ό,τι έπαθα». Αυτός δεν είναι ο καλύτερος τρόπος μάθησης, αν και είναι αναπόφευκτος, αν αντί να ασκούμαστε στην αυτοσυγκράτηση, αφηνόμαστε στον παρορμητισμό μας. Λένε ότι η πίστη στο πεπρωμένο, αυτό που έλεγαν οι αρχαίοι «το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον» δεν ισχύει, παρά μόνον για εκείνους που αφήνονται χωρίς αυτοσυγκράτηση στον παρορμητισμό τους.
Αυτό σημαίνει «το πεπρωμένον φυγείν αδύνατο». Ισχύει μόνο γι΄ αυτούς που δεν μπορούν να αναθεωρήσουν το παρελθόν τους, να θεραπεύσουν τις αναμνήσεις τους και να διευθύνουν τη ζωή τους, αντί να αφήνονται έρμαιο στα πάθη τους.
Τον τελευταίο λόγο που ακούμε στη νεκρώσιμη ακολουθία, που αφορά τον άνθρωπο που ξεπέρασε τη μοίρα και το πεπρωμένο είναι αυτός : «εύρον καγώ την οδόν δια της μετανοίας, το απωλολός πρόβατο εγώ ειμί, ανακάλεσόν με, Σωτήρ και σώσον με»
Αν δεν μάθουμε αργά ή γρήγορα το δρόμο της μετάνοιας είναι αδύνατο να αποφύγουμε το πεπρωμένο. Στο πεπρωμένο ισχύει ο νόμος της ανταπόδοσης ,ο νόμος του «μάχαιραν έδωσες, μάχαιρα θα λάβεις», του «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος» κ.α.
Παρακαλούμε το Θεό να μη μας διδάσκει με δοκιμασίες και παθήματα».
Η απάντηση λοιπόν στην ερώτηση , πότε μαθαίνουμε και πως, είναι αυτή: Μαθαίνουμε διαρκώς, σε όλη τη ζωή μας και μαθαίνουμε είτε με τα παθήματα είτε χωρίς τα παθήματα, με τη μελέτη, την προσευχή, τη νηστεία και γενικά με την επαγρύπνηση και την πνευματική αναζήτηση.
Εννοείται πως αυτό το είδος της μάθησης είναι μάθηση της πνευματικότητας, της Γνώσης με κεφαλαίο γράμμα και όχι των πληροφοριών και των γνώσεων, τις οποίες μπορεί κανείς να παπαγαλίζει ,χωρίς να τον μεταμορφώνουν σε αληθινό άνθρωπο.
Η Γνώση από τα αρχαία χρόνια ήταν ένα με τη σοφία, γιατί οι άνθρωποι με τον πολιτισμό και τη μόρφωση που είχαν δεν είχαν τη μάθηση για να πλουτίζουν τις γνώσεις τους, αλλά για να γίνονται καλύτεροι άνθρωποι, καλοί και αγαθοί πολίτες.
Αυτή τη Γνώση εννοεί ο ποιητής Τόμας Έλιοτ, όταν λέγει , ότι με τις γνώσεις και τις πληροφορίες χάσαμε τη Γνώση , δηλαδή τη σοφία της ζωής. Ο ίδιος λέει, ότι ο σημερινός άνθρωπος ζει αυτό το δράμα: του αρπάζουν την ψυχή με υλικά ανταλλάγματα.
Τί είδους μάθηση δίδεται στα σχολεία μας σήμερα; Μάθηση για παπαγάλους ή μάθηση για να μεταμορφώνεται ο άνθρωπος και να γίνεται καλύτερος; Από τις δηλώσεις και τις διαμαρτυρίες που κάνουν κάθε φορά οι εκπαιδευτικοί και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις τους, καθώς και οι μαθητές και οι φοιτητές καθοδηγημένοι από αυτούς, αφορούν καλύτερα σχολικά κτίρια, καλύτερες αποδοχές των εκπαιδευτικών και άλλα τέτοια παρόμοια αιτήματα.
Κανένα αίτημα δεν ακούστηκε ποτέ για την μάθηση και για το στόχο που επιδιώκει η Εκπαίδευση. Ποιον πολίτη έχει κατά νου η σημερινή Εκπαίδευση, εκτός απ΄ τον καλό καταναλωτή, από αυτόν που μαθαίνει να αγοράζει ό,τι τον διατάξουν και να σπάζει και να καίει ό,τι του υποδείξουν;
Πριν μερικά χρόνια η Λάρισα κινδύνεψε επίσης να καεί, γιατί έχασε η ΑΕΛ!
18.12.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Αγαπητέ κ. Λ. χαίρετε
Αγαπητέ κύριε Λ., χαίρετε
Μετά χαράς ανέγνωσα την επιστολή σας και σας ευχαριστώ θερμά. Συγχωρείστε με, που τόσο καθυστέρησα να σας απαντήσω. Μ’ αρέσει που έχετε τόση αγάπη για τους προγόνους σας, για τους οποίους δικαίως νιώθετε υπερηφάνεια και τιμή.
Γι’ εγώ αγαπώ τους προγόνους μου και ευγνωμονώ το Θεό, γιατί υπήρξαν καλοί άνθρωποι. Τόσο που αποδίδω σ’ αυτούς τις αμέτρητες ευεργεσίες με τις οποίες με επιδαψιλεύει ο Κύριος , εν τη αφάτω ευσπλαχνία Του. Δόξα σοι ο Θεός!
Χαίρομαι που σας άρεσαν τα βιβλία μου και χρωστώ πολλές ευχαριστίες στον κοινό μας φίλο, που σας τα σύστησε. Με αγαπάει και κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθάει τη διακίνηση των βιβλίων μου. Βλέπει με τι κόπο και θυσίες γίνονται αυτά τα μη εμπορικά βιβλία, που είναι κρίμα, γιατί ο κόσμος τα αγνοεί. Είναι θλιβερό σε μας που κοπιάζουμε και θυσιαζόμαστε γι΄ αυτά να τα βλέπουμε να σαπίζουν στις υγρές κι ανήλιαγες αποθήκες.
Δεν πειράζει . Ακόμα και ένας να ωφελήθηκε από αυτά και να τα χάρηκε κάποια στιγμή, δεν πήγε ο κόπος και η θυσία μας χαμένη. Κατανοείτε λοιπόν με τι χαρά δεχόμαστε , έστω και σπανίως, επιστολές σαν τη δική σας. Η τέχνη γενικά θέλει ενθάρρυνση, όπως όλα τα καλά έργα, αλλά η τέχνη ακόμα περισσότερο, γιατί γίνεται με αγάπη και με έμπνευση. Χωρίς αγάπη και έμπνευση δε γράφει κανείς. Η τέχνη, η αληθινή τέχνη, δεν γίνεται αγγαρεία, εκτός κι αν ο σκοπός είναι τα χρήματα ή η φήμη.
Εύχομαι καλά Χριστούγεννα σε σας και την οικογένειά σου.
Με αγάπη Χριστού
Μετά χαράς ανέγνωσα την επιστολή σας και σας ευχαριστώ θερμά. Συγχωρείστε με, που τόσο καθυστέρησα να σας απαντήσω. Μ’ αρέσει που έχετε τόση αγάπη για τους προγόνους σας, για τους οποίους δικαίως νιώθετε υπερηφάνεια και τιμή.
Γι’ εγώ αγαπώ τους προγόνους μου και ευγνωμονώ το Θεό, γιατί υπήρξαν καλοί άνθρωποι. Τόσο που αποδίδω σ’ αυτούς τις αμέτρητες ευεργεσίες με τις οποίες με επιδαψιλεύει ο Κύριος , εν τη αφάτω ευσπλαχνία Του. Δόξα σοι ο Θεός!
Χαίρομαι που σας άρεσαν τα βιβλία μου και χρωστώ πολλές ευχαριστίες στον κοινό μας φίλο, που σας τα σύστησε. Με αγαπάει και κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθάει τη διακίνηση των βιβλίων μου. Βλέπει με τι κόπο και θυσίες γίνονται αυτά τα μη εμπορικά βιβλία, που είναι κρίμα, γιατί ο κόσμος τα αγνοεί. Είναι θλιβερό σε μας που κοπιάζουμε και θυσιαζόμαστε γι΄ αυτά να τα βλέπουμε να σαπίζουν στις υγρές κι ανήλιαγες αποθήκες.
Δεν πειράζει . Ακόμα και ένας να ωφελήθηκε από αυτά και να τα χάρηκε κάποια στιγμή, δεν πήγε ο κόπος και η θυσία μας χαμένη. Κατανοείτε λοιπόν με τι χαρά δεχόμαστε , έστω και σπανίως, επιστολές σαν τη δική σας. Η τέχνη γενικά θέλει ενθάρρυνση, όπως όλα τα καλά έργα, αλλά η τέχνη ακόμα περισσότερο, γιατί γίνεται με αγάπη και με έμπνευση. Χωρίς αγάπη και έμπνευση δε γράφει κανείς. Η τέχνη, η αληθινή τέχνη, δεν γίνεται αγγαρεία, εκτός κι αν ο σκοπός είναι τα χρήματα ή η φήμη.
Εύχομαι καλά Χριστούγεννα σε σας και την οικογένειά σου.
Με αγάπη Χριστού
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Ένας άνθρωπος με ηθικό
Ένας άνθρωπος με ηθικό
Θέλω να γράψω για τον κυρ Γιώργο, το γέρο απ΄ το χωριό Βαθύλακος Θεσσαλονίκης. Τον γνώρισα χθες στη Θεσσαλονίκη. Καθόταν δίπλα μου στο αστικό λεωφορείο της γραμμής για το σταθμό των υπεραστικών λεωφορείων. Ανοίξαμε κουβέντα καθώς το λεωφορείο πήγαινε πολύ αργά, λόγω της βροχής και της μεγάλης κίνησης στους δρόμους, παραμονές Χριστουγέννων. Είχε χάσει το λεωφορείο και θα πήγαινε στο χωριό του με το επόμενο δρομολόγιο μια ώρα αργότερα.
Δε δυσκολεύτηκα να βρω τον τίτλο του δοκιμίου αυτού για τον κυρ Γιώργο. Απ΄ την αρχή, απ΄ τα πρώτα λόγια του φάνηκε καθαρά ότι είναι ένας άνθρωπος που όχι μόνο γνωρίζει την αξία του ακμαίου ηθικού, όπως λέμε σήμερα το πνεύμα, αλλά διαθέτει κιόλας ο ίδιος ηθικό και έχει βοηθήσει με αυτό και τους ανθρώπους γύρω του.
Άλλοι αγαπούν να «βόσκουν» στις βιβλιοθήκες και να εντρυφούν στα βιβλία για να κάνουν συλλογή από θεωρίες, μα εγώ αγαπώ να γνωρίζω ανθρώπους με πνεύμα. Αυτός είναι ο λόγος που δεν χάνω ευκαιρία να ανοίγω κουβέντα με αυτούς που κάτι μου λέει επάνω τους, πως δεν είναι συνηθισμένοι , αλλά ξεχωριστοί, όχι γιατί διάβασαν και ξέρουν φιλοσοφία, αλλά γιατί ζουν σαν φιλόσοφοι. Είναι οι άνθρωποι, που όπως λέει ένας από αυτούς, ο Ιάπων σκηνοθέτης Ακίρα Κουροσάβα, γι’ αυτούς « εκείνο που προέχει είναι το πνεύμα».
Ο κυρ Γιώργος είχε πάει απ΄ το πρωί στον εγγονό του που νοσηλευόταν πολλούς μήνες σε κέντρο αποκατάστασης , ύστερα απ΄ τον τραυματισμό του σε ατύχημα με τη μοτοσικλέτα. Συγχάρηκα το συμπαθητικό γέρο που αγαπούσε τόσο πολύ τον εγγονό του, ώστε να μη φείδεται του κόπου να βρίσκεται όλη μέρα στον πόδι, με ένα τέτοιο κρύο και υγρό καιρό. Τον ρώτησα τι οικογένεια έχει και μου είπε πως έχει πέντε παιδιά , δέκα εγγόνια και τρία δισέγγονα.
«Πηγαίνεις συχνά στον έγγονό σου:» τον ρώτησα. «Τώρα πηγαίνω μια φορά την εβδομάδα. Στην αρχή πήγαινα δυο φορές.» «Του κάνεις καλό. Χαίρεται που σε βλέπει.» «Ναι. Έχει και το όνομά μου, Γιώργος. ‘Όταν νοσηλευόταν η κόρη μου έξη μήνες στο ΑΧΕΠΑ και εν συνεχεία στο «Παπανικολάου», δεν έλειψα ούτε μια μέρα από κοντά της. Έπασχε από λευχαιμία. Τώρα είναι καλά. Δόξα σοι ο Θεός.»
Γύρισα και κοίταξα με θαυμασμό αυτόν τον μικρόσωμο φτωχό γέρο. «Τι δουλειά έκανες, κυρ Γιώργο;» «Φορτοεκφορτωτής, χαμάλης» είπε.
«Πώς τά ‘βγαζες πέρα με μια τόσο δύσκολη δουλειά, έτσι μικρόσωμος που είσαι;» τον ρώτησα με απορία. «Σήκωνα το τσουβάλι με τα χέρια και το έβαζα στον ώμο χωρίς να το ακουμπήσω στο στήθος», είπε. «Πόσων χρονών είσαι:» «Ογδόντα πέντε». « Η γυναίκα σου ζει;» «Ζει και με περιμένει να φάμε μαζί. Έχω απ΄ το πρωί να φάω. Θα πάρω ένα σάντουιτς. Της λέω να τρώει κι εκείνη. «Μόνη μου θα φάω; λέει» Έσφιξα το χέρι του γενναίου αυτού ανθρώπου γεμάτος θαυμασμό, γιατί γνώριζε ότι πάνω από όλα εκείνο που προέχει είναι το ηθικό, δηλαδή το πνεύμα του Θεού και ζούσε έτσι.
Θα κλείσω αυτό το μικρό δοκίμιο για τον κυρ Γιώργο με την αρχή ενός άλλου μικρού δοκιμίου με τίτλο «Η δυστυχία να είσαι γέρος στις αναπτυγμένες χώρες» απ΄ το βιβλίο μου «Στο Μέσον της Στιγμής», Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα 2003.
«Στη Γερμανία κλείνουν τους γέρους τους σε ιδρύματα. Εκεί τους επισκέπτονται μία φορά στους τέσσερις μήνες, εκτός αν ο γέρος βρίσκεται στα τελευταία του, οπότε οι επισκέψεις γίνονται μια φορά το μήνα. Τους πηγαίνουν κάθε φορά μια ανθοδέσμη. Τους δείχνουν και τα εγγόνια τους, που οι παππούδες τα βλέπουν στους διαδρόμους και στις αίθουσες αναμονής, σαν ξένοι. Ο Γκαίτε επισκέφθηκε τη μάνα του τέσσερις φορές σε ολόκληρη τη ζωή του. Και έζησε πολλά χρόνια. Πάνω από 80.
Ο Γκαίτε πίστευε ότι υπεραγαπούσε τη μητέρα του. Δεν είναι παράξενο. Η απομάκρυνση αυτή στη Γερμανία και στις άλλες αναπτυγμένες χώρες, τελευταία και σε μας, δεν συνδέεται με την αγάπη. Η ιδέα που έχει για την αγάπη ένας κόσμος, που απομακρύνθηκε απ΄ το Χριστό, είναι ότι η αγάπη είναι ένας επιπόλαιος συναισθηματισμός, που δεν μπορεί να συγκριθεί με αρετές, όπως είναι π.χ. η σοφία. Το ίδιο πίστευε για την αγάπη ο κόσμος πριν το Χριστό, όπως φαίνεται από όλες τις παγανιστικές θρησκείες , αρχαίες και νέες. Θεωρούν την αγάπη συναίσθημα και την συνδέουν με την αδυναμία, αν δεν την αγνοούν ολότελα, όπως στην ειδωλολατρία και στην πολυθεϊα.»
Σημείωση: Χάρις στο δαίμονα του τυπογραφείου αποδόθηκε σε μένα το άρθρο του κ Γιώργη Αγγελιδάκη «Πολυδιάστατη Κρίση»,στο φύλλο των «Ρεθεμνιώτικων Νέων» της 16/12/08. Αν και οι σκέψεις μας διαφέρουν επάνω στο θέμα που διαπραγματεύεται, για τις αρετές του κειμένου θα ήταν τιμητικό για μένα ,αν το εν λόγω κείμενο έφερε την υπογραφή μου.
΄"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Θέλω να γράψω για τον κυρ Γιώργο, το γέρο απ΄ το χωριό Βαθύλακος Θεσσαλονίκης. Τον γνώρισα χθες στη Θεσσαλονίκη. Καθόταν δίπλα μου στο αστικό λεωφορείο της γραμμής για το σταθμό των υπεραστικών λεωφορείων. Ανοίξαμε κουβέντα καθώς το λεωφορείο πήγαινε πολύ αργά, λόγω της βροχής και της μεγάλης κίνησης στους δρόμους, παραμονές Χριστουγέννων. Είχε χάσει το λεωφορείο και θα πήγαινε στο χωριό του με το επόμενο δρομολόγιο μια ώρα αργότερα.
Δε δυσκολεύτηκα να βρω τον τίτλο του δοκιμίου αυτού για τον κυρ Γιώργο. Απ΄ την αρχή, απ΄ τα πρώτα λόγια του φάνηκε καθαρά ότι είναι ένας άνθρωπος που όχι μόνο γνωρίζει την αξία του ακμαίου ηθικού, όπως λέμε σήμερα το πνεύμα, αλλά διαθέτει κιόλας ο ίδιος ηθικό και έχει βοηθήσει με αυτό και τους ανθρώπους γύρω του.
Άλλοι αγαπούν να «βόσκουν» στις βιβλιοθήκες και να εντρυφούν στα βιβλία για να κάνουν συλλογή από θεωρίες, μα εγώ αγαπώ να γνωρίζω ανθρώπους με πνεύμα. Αυτός είναι ο λόγος που δεν χάνω ευκαιρία να ανοίγω κουβέντα με αυτούς που κάτι μου λέει επάνω τους, πως δεν είναι συνηθισμένοι , αλλά ξεχωριστοί, όχι γιατί διάβασαν και ξέρουν φιλοσοφία, αλλά γιατί ζουν σαν φιλόσοφοι. Είναι οι άνθρωποι, που όπως λέει ένας από αυτούς, ο Ιάπων σκηνοθέτης Ακίρα Κουροσάβα, γι’ αυτούς « εκείνο που προέχει είναι το πνεύμα».
Ο κυρ Γιώργος είχε πάει απ΄ το πρωί στον εγγονό του που νοσηλευόταν πολλούς μήνες σε κέντρο αποκατάστασης , ύστερα απ΄ τον τραυματισμό του σε ατύχημα με τη μοτοσικλέτα. Συγχάρηκα το συμπαθητικό γέρο που αγαπούσε τόσο πολύ τον εγγονό του, ώστε να μη φείδεται του κόπου να βρίσκεται όλη μέρα στον πόδι, με ένα τέτοιο κρύο και υγρό καιρό. Τον ρώτησα τι οικογένεια έχει και μου είπε πως έχει πέντε παιδιά , δέκα εγγόνια και τρία δισέγγονα.
«Πηγαίνεις συχνά στον έγγονό σου:» τον ρώτησα. «Τώρα πηγαίνω μια φορά την εβδομάδα. Στην αρχή πήγαινα δυο φορές.» «Του κάνεις καλό. Χαίρεται που σε βλέπει.» «Ναι. Έχει και το όνομά μου, Γιώργος. ‘Όταν νοσηλευόταν η κόρη μου έξη μήνες στο ΑΧΕΠΑ και εν συνεχεία στο «Παπανικολάου», δεν έλειψα ούτε μια μέρα από κοντά της. Έπασχε από λευχαιμία. Τώρα είναι καλά. Δόξα σοι ο Θεός.»
Γύρισα και κοίταξα με θαυμασμό αυτόν τον μικρόσωμο φτωχό γέρο. «Τι δουλειά έκανες, κυρ Γιώργο;» «Φορτοεκφορτωτής, χαμάλης» είπε.
«Πώς τά ‘βγαζες πέρα με μια τόσο δύσκολη δουλειά, έτσι μικρόσωμος που είσαι;» τον ρώτησα με απορία. «Σήκωνα το τσουβάλι με τα χέρια και το έβαζα στον ώμο χωρίς να το ακουμπήσω στο στήθος», είπε. «Πόσων χρονών είσαι:» «Ογδόντα πέντε». « Η γυναίκα σου ζει;» «Ζει και με περιμένει να φάμε μαζί. Έχω απ΄ το πρωί να φάω. Θα πάρω ένα σάντουιτς. Της λέω να τρώει κι εκείνη. «Μόνη μου θα φάω; λέει» Έσφιξα το χέρι του γενναίου αυτού ανθρώπου γεμάτος θαυμασμό, γιατί γνώριζε ότι πάνω από όλα εκείνο που προέχει είναι το ηθικό, δηλαδή το πνεύμα του Θεού και ζούσε έτσι.
Θα κλείσω αυτό το μικρό δοκίμιο για τον κυρ Γιώργο με την αρχή ενός άλλου μικρού δοκιμίου με τίτλο «Η δυστυχία να είσαι γέρος στις αναπτυγμένες χώρες» απ΄ το βιβλίο μου «Στο Μέσον της Στιγμής», Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα 2003.
«Στη Γερμανία κλείνουν τους γέρους τους σε ιδρύματα. Εκεί τους επισκέπτονται μία φορά στους τέσσερις μήνες, εκτός αν ο γέρος βρίσκεται στα τελευταία του, οπότε οι επισκέψεις γίνονται μια φορά το μήνα. Τους πηγαίνουν κάθε φορά μια ανθοδέσμη. Τους δείχνουν και τα εγγόνια τους, που οι παππούδες τα βλέπουν στους διαδρόμους και στις αίθουσες αναμονής, σαν ξένοι. Ο Γκαίτε επισκέφθηκε τη μάνα του τέσσερις φορές σε ολόκληρη τη ζωή του. Και έζησε πολλά χρόνια. Πάνω από 80.
Ο Γκαίτε πίστευε ότι υπεραγαπούσε τη μητέρα του. Δεν είναι παράξενο. Η απομάκρυνση αυτή στη Γερμανία και στις άλλες αναπτυγμένες χώρες, τελευταία και σε μας, δεν συνδέεται με την αγάπη. Η ιδέα που έχει για την αγάπη ένας κόσμος, που απομακρύνθηκε απ΄ το Χριστό, είναι ότι η αγάπη είναι ένας επιπόλαιος συναισθηματισμός, που δεν μπορεί να συγκριθεί με αρετές, όπως είναι π.χ. η σοφία. Το ίδιο πίστευε για την αγάπη ο κόσμος πριν το Χριστό, όπως φαίνεται από όλες τις παγανιστικές θρησκείες , αρχαίες και νέες. Θεωρούν την αγάπη συναίσθημα και την συνδέουν με την αδυναμία, αν δεν την αγνοούν ολότελα, όπως στην ειδωλολατρία και στην πολυθεϊα.»
Σημείωση: Χάρις στο δαίμονα του τυπογραφείου αποδόθηκε σε μένα το άρθρο του κ Γιώργη Αγγελιδάκη «Πολυδιάστατη Κρίση»,στο φύλλο των «Ρεθεμνιώτικων Νέων» της 16/12/08. Αν και οι σκέψεις μας διαφέρουν επάνω στο θέμα που διαπραγματεύεται, για τις αρετές του κειμένου θα ήταν τιμητικό για μένα ,αν το εν λόγω κείμενο έφερε την υπογραφή μου.
΄"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
16.12.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Το φαγητό δεν είναι εχθρός
Το φαγητό δεν είναι εχθρός
Μια φορά ένας χοίρος είπε σε κάποιον άλλον: «Δε βλέπεις ότι μας ταϊζουν για να παχύνουμε:» «Και τι να κάνουμε;» απάντησε εκείνος, «να μην τρώμε;». Το φαγητό δεν είναι εχθρός, παρά τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα και τα άλλα δηλητήρια, που υπάρχουν στις τροφές που τρώμε. Άλλωστε όπως φαίνεται κι απ΄ τον μύθο με τους χοίρους δεν μπορεί κανείς να τα βάλει με το φαγητό. Ούτε πλούσιος, ούτε πένης, ούτε βασιλεύς, ούτε στρατιώτης. Κάθε φορά που αρχίζω τη δίαιτα (την έχω αρχίσει αμέτρητες φορές) θυμάμαι τον βασιλέα Ιμπ Σαούντ, που το βάρος του κυμαινόταν μεταξύ ενενήντα και εκατόν τριάντα πέντε κιλών.
Θυμάμαι τον Ίμπ Σαούντ, γιατί κάθε φορά που ανακαλύπτω ή και επινοώ από μόνος μου κάποια μέθοδο αδυνατίσματος οι οικιακοί μου επιμένουν ότι ο μόνος σωστός τρόπος είναι να τρώω λιγότερο. Ολόκληρος Ιμπ Σαούντ, που με την πολιτική στο πετρέλαιο γονάτισε την Αμερική, όταν ο Νίξον του «την έδωσε» αθετώντας τη συμφωνία που είχαν κάνει , δεν κατόρθωσε να τρώει λιγότερο. Δεν μπόρεσε ο Ιμπ Σαουντ με ολόκληρη ομάδα γιατρών γύρω του και θα μπορέσω εγώ , μόνος κι αβοήθητος , να τα καταφέρω; Δεν τον συμβούλευαν οι γιατροί να τρώει λιγότερο; Οπωσδήποτε θα τον συμβούλευαν. Αλλά ο Ιμπ Σαούντ έχασε τη μάχη με το βάρος του.
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να κοπιάσω περισσότερο για να πείσω τον ευγενικό αναγνώστη, ότι το φαγητό δεν είναι εχθρός. Εν πάση περιπτώσει εγώ είμαι πεπεισμένος γι΄ αυτό. Δεν μου αρέσουν οι βάναυσοι τρόποι περιορισμού της τροφής. Ούτε και στους χοίρους αρέσουν, όπως φάνηκε απ΄ την στιχομυθία τους στην αρχή του δοκιμίου αυτού. Κανένας δεν θα δεχόταν να του κομποδέσουν το στομάχι ή να του χώσουν μέσα ολόκληρο φουσκωμένο μπαλόνι, για να περιορίσουν τη χωρητικότητά του. Αυτά είναι αφύσικα πράγματα και παραβιάζουν την κανονική λειτουργία του οργανισμού.
Προτιμώ να αφήνω τη φύση να με διδάσκει. ‘Ένα ωφέλιμο μάθημα που παίρνει αυτός που παρατηρεί και μελετά τη φύση είναι ότι το σώμα μας χρησιμοποιεί διαφορετικούς τρόπους για διαφορετικά πράγματα. Π.χ. Πίνουμε την υγρή τροφή και μασάμε τη στερεή. Αν και κάποιος συγγραφέας συμβούλευε εντελώς το αντίθετο: να μασάμε την υγρή τροφή και να πίνουμε την στερεά . Ήθελε να πει ότι δεν πρέπει να πίνουμε γρήγορα την υγρή τροφή , ούτε πρέπει να καταπίνουμε σαν γλάροι αμάσητη τη στερεά τροφή . Κλασικό παράδειγμα είναι ο τρόπος που πίνουμε το καλό παλιό κρασί, αργά- αργά, για να απολαμβάνουμε τη γεύση του και το άρωμά του. Πίνοντας και τρώγοντας αργά οι τροφές αναμιγνύονται με τη σίελο και γίνονται πιο εύπεπτες και πιο ωφέλιμες για τον οργανισμό.
Τα λόγια αυτού του συγγραφέα με έκαναν να σκεφτώ ότι πράγματι σε μερικές τροφές εφαρμόζουμε τη συμβουλή του π.χ. όταν γευόμαστε κάποια τροφή που είναι πιο νόστιμο το ζουμί της παρά η ίδια. «Τι είναι ο κάβουρας, τι είναι το ζουμί του» λέει η γνωστή λαϊκή παροιμία. Με ποια καρδιά λοιπόν να αφήσεις να σου κομποδέσουν το στομάχι ή να χρησιμοποιήσεις άλλες βάναυσες μεθόδους για να λιγοστέψεις την ποσότητα της τροφής σου; Μήπως δεν θα μπορούσες να πίνεις μόνο το ζουμί από μερικές τροφές, με τη λογική ότι την ίδια αξία, -καμιά φορά και περισσότερη, όπως στον κάβουρα- έχει το ζουμί της τροφής, παρά η ίδια;
Το φαγητό δεν είναι εχθρός . Εχθρός είναι ο τρόπος που τρώμε και η ποσότητα της τροφής, ιδίως μετά το μεσημεριανό γεύμα. Αν δεν μπορούμε παρά να μασουλάμε κάτι το βράδυ, τουλάχιστον ας ξεγελάμε την ψεύτικη πείνα μας με το χυμό της τροφής, παρά με το «κρέας» της, το ίδιο όπως κάνουμε με μια τσίχλα που όταν τη βαρεθούμε, την αφήνουμε διακριτικά σε κάποιο δοχείο με κάλυμμα, όπως με τα αποτσίγαρα ή με οτιδήποτε άλλο δεν είναι ευχάριστο να το βλέπει κανείς.
Μια φορά ένας χοίρος είπε σε κάποιον άλλον: «Δε βλέπεις ότι μας ταϊζουν για να παχύνουμε:» «Και τι να κάνουμε;» απάντησε εκείνος, «να μην τρώμε;». Το φαγητό δεν είναι εχθρός, παρά τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα και τα άλλα δηλητήρια, που υπάρχουν στις τροφές που τρώμε. Άλλωστε όπως φαίνεται κι απ΄ τον μύθο με τους χοίρους δεν μπορεί κανείς να τα βάλει με το φαγητό. Ούτε πλούσιος, ούτε πένης, ούτε βασιλεύς, ούτε στρατιώτης. Κάθε φορά που αρχίζω τη δίαιτα (την έχω αρχίσει αμέτρητες φορές) θυμάμαι τον βασιλέα Ιμπ Σαούντ, που το βάρος του κυμαινόταν μεταξύ ενενήντα και εκατόν τριάντα πέντε κιλών.
Θυμάμαι τον Ίμπ Σαούντ, γιατί κάθε φορά που ανακαλύπτω ή και επινοώ από μόνος μου κάποια μέθοδο αδυνατίσματος οι οικιακοί μου επιμένουν ότι ο μόνος σωστός τρόπος είναι να τρώω λιγότερο. Ολόκληρος Ιμπ Σαούντ, που με την πολιτική στο πετρέλαιο γονάτισε την Αμερική, όταν ο Νίξον του «την έδωσε» αθετώντας τη συμφωνία που είχαν κάνει , δεν κατόρθωσε να τρώει λιγότερο. Δεν μπόρεσε ο Ιμπ Σαουντ με ολόκληρη ομάδα γιατρών γύρω του και θα μπορέσω εγώ , μόνος κι αβοήθητος , να τα καταφέρω; Δεν τον συμβούλευαν οι γιατροί να τρώει λιγότερο; Οπωσδήποτε θα τον συμβούλευαν. Αλλά ο Ιμπ Σαούντ έχασε τη μάχη με το βάρος του.
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να κοπιάσω περισσότερο για να πείσω τον ευγενικό αναγνώστη, ότι το φαγητό δεν είναι εχθρός. Εν πάση περιπτώσει εγώ είμαι πεπεισμένος γι΄ αυτό. Δεν μου αρέσουν οι βάναυσοι τρόποι περιορισμού της τροφής. Ούτε και στους χοίρους αρέσουν, όπως φάνηκε απ΄ την στιχομυθία τους στην αρχή του δοκιμίου αυτού. Κανένας δεν θα δεχόταν να του κομποδέσουν το στομάχι ή να του χώσουν μέσα ολόκληρο φουσκωμένο μπαλόνι, για να περιορίσουν τη χωρητικότητά του. Αυτά είναι αφύσικα πράγματα και παραβιάζουν την κανονική λειτουργία του οργανισμού.
Προτιμώ να αφήνω τη φύση να με διδάσκει. ‘Ένα ωφέλιμο μάθημα που παίρνει αυτός που παρατηρεί και μελετά τη φύση είναι ότι το σώμα μας χρησιμοποιεί διαφορετικούς τρόπους για διαφορετικά πράγματα. Π.χ. Πίνουμε την υγρή τροφή και μασάμε τη στερεή. Αν και κάποιος συγγραφέας συμβούλευε εντελώς το αντίθετο: να μασάμε την υγρή τροφή και να πίνουμε την στερεά . Ήθελε να πει ότι δεν πρέπει να πίνουμε γρήγορα την υγρή τροφή , ούτε πρέπει να καταπίνουμε σαν γλάροι αμάσητη τη στερεά τροφή . Κλασικό παράδειγμα είναι ο τρόπος που πίνουμε το καλό παλιό κρασί, αργά- αργά, για να απολαμβάνουμε τη γεύση του και το άρωμά του. Πίνοντας και τρώγοντας αργά οι τροφές αναμιγνύονται με τη σίελο και γίνονται πιο εύπεπτες και πιο ωφέλιμες για τον οργανισμό.
Τα λόγια αυτού του συγγραφέα με έκαναν να σκεφτώ ότι πράγματι σε μερικές τροφές εφαρμόζουμε τη συμβουλή του π.χ. όταν γευόμαστε κάποια τροφή που είναι πιο νόστιμο το ζουμί της παρά η ίδια. «Τι είναι ο κάβουρας, τι είναι το ζουμί του» λέει η γνωστή λαϊκή παροιμία. Με ποια καρδιά λοιπόν να αφήσεις να σου κομποδέσουν το στομάχι ή να χρησιμοποιήσεις άλλες βάναυσες μεθόδους για να λιγοστέψεις την ποσότητα της τροφής σου; Μήπως δεν θα μπορούσες να πίνεις μόνο το ζουμί από μερικές τροφές, με τη λογική ότι την ίδια αξία, -καμιά φορά και περισσότερη, όπως στον κάβουρα- έχει το ζουμί της τροφής, παρά η ίδια;
Το φαγητό δεν είναι εχθρός . Εχθρός είναι ο τρόπος που τρώμε και η ποσότητα της τροφής, ιδίως μετά το μεσημεριανό γεύμα. Αν δεν μπορούμε παρά να μασουλάμε κάτι το βράδυ, τουλάχιστον ας ξεγελάμε την ψεύτικη πείνα μας με το χυμό της τροφής, παρά με το «κρέας» της, το ίδιο όπως κάνουμε με μια τσίχλα που όταν τη βαρεθούμε, την αφήνουμε διακριτικά σε κάποιο δοχείο με κάλυμμα, όπως με τα αποτσίγαρα ή με οτιδήποτε άλλο δεν είναι ευχάριστο να το βλέπει κανείς.
15.12.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Φιλοξενία
Φιλοξενία
Όλος ο κόσμος είτε αυτός που επισκέφθηκε και έζησε στην Κρήτη είτε αυτός που απλώς περιμένει να μπορέσει κάποτε να την επισκεφθεί και να γνωρίσει την Κρήτη και τους Κρητικούς, για ένα πράγμα είναι βέβαιος, για τη φιλοξενία της. Η φιλοξενία είναι το άλλο όνομα της Κρήτης.
Γιατί αυτό; Μια εύκολη απάντηση είναι, γιατί έτσι ήταν πάντα. Απ’ τα μυθικά χρόνια ακόμη. Η Κρήτη φιλοξένησε τον πατέρα των θεών και των ανθρώπων της αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας, τον Δία, όταν ήταν μωρό. Ο Δίας ονομάστηκε έκτοτε «ξένιος» δηλαδή φιλόξενος, επειδή έλκυε την καταγωγή του απ΄ την Κρήτη, την πατρίδα της φιλοξενίας.
Ακόμα ηχεί στ΄ αυτιά μου η φωνή «κέρνα μια ρακή» σε όποιον καφενέ κι αν μπεις. Τελικά από όλα τα πράγματα μόνο η φωνή μένει! Κι από όλες τις αρετές, η αρετή της φιλοξενίας. Μήπως δεν στενάζουν οι άνθρωποι, σε όλη τη Γη, είτε πιστεύουν είτε όχι , για τον απολεσθέντα παράδεισο;
Παράδεισος της φιλοξενίας ήταν η Κρήτη ,η φιλόξενη γη της , ο καλός λόγος στα χείλη όλων, το φως, όλα ένας κήπος . Έτσι ήταν κάποτε ή Κρήτη. Η σημερινή Κρήτη, πολεμάει κι αυτή , να σώσει ό,τι μπορεί να σωθεί απ΄ τη φυσιογνωμία της κι απ’ την ουσία της.
Γράφω τις γραμμές αυτές για τα Ρεθεμνιώτικα Νέα., τη φιλόξενη αυτή Εφημερίδα που φιλοξενεί τα κείμενά μου πέντε ολόκληρα χρόνια τώρα ! Τι πιο λογικό και τίμιο, να φιλοξενήσω κι εγώ στη στήλη μου ό,τι πιο ωραίο κι αληθινό υπάρχει, το λόγο του Θεού, μια που η περασμένη Κυριακή, της παραβολής του μεγάλου δείπνου είναι μια «Κυριακή της φιλοξενίας».
Προχθές λοιπόν την Κυριακή, ο Απόστολος και το Ευαγγέλιο μιλούσαν για τη φιλοξενία. Ο Απόστολος έμοιαζε σαν μια εισαγωγή, σαν να απαριθμούσε τα στοιχεία που χρειάζονται, για να προετοιμάσει κανείς τον εαυτό του, να δεχθεί τη φιλοξενία του Θεού. Το δε Ευαγγέλιο μιλούσε καθαρά για τη φιλοξενία, - ήταν η παραβολή του μεγάλου δείπνου- πως ο Θεός μας προσκαλεί κι εμείς τον αποφεύγουμε.
Το κείμενο από την επιστολή του Απόστόλου στους Κολασαείς είναι , σαν εισαγωγή στα λόγια της παραβολής του μεγάλου δείπνου (της φιλοξενίας). Το παραθέτουμε εδώ σε ελεύθερη απόδοση: « Αδελφοί, όταν ο Χριστός που είναι η αληθινή ζωή μας , φανερωθεί, τότε θα φανερωθείτε κι εσείς στην παρουσία του με λαμπρότητα, δηλαδή με καθαρή συνείδηση. Απονεκρώστε λοιπόν τι σας συνδέει με το αμαρτωλό παρελθόν, την πορνεία, την ηθική ακαθαρσία, το πάθος, την κακή επιθυμία και την πλεονεξία, που είναι ειδωλολατρία, με τα οποία έρχεται η οργή του Θεού επί τους υιούς της απειθείας. Σ’ αυτούς ανήκατε και σεις κάποτε , όταν αυτά τα πάθη δυνάστευαν τη ζωή σας. Τώρα όμως πετάξτε τα όλα αυτά από πάνω σας, την οργή, το θυμό, την πονηρία, την κακολογία και την αισχρολογία. Μη λέτε ψέματα ο ένας στον άλλον, αφού βγάλατε από πάνω σας τον παλιό αμαρτωλό εαυτό σας με τις συνήθειές του. Τώρα πια έχετε ντυθεί τον καινούριο άνθρωπο, που ανανεώνεται συνεχώς σύμφωνα με την εικόνα του δημιουργού του., ώστε με τη νέα ζωή του να φτάσει στην τέλεια γνώση του Θεού. Σ’ αυτήν την κατάσταση δεν υπάρχουν πια Έλλην και Ιουδαίος, περιτομή κι ακροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος. Αλλά τα πάντα και εν πάσι Χριστός.»
Μετά τον Απόστολο ακολουθεί το Ευαγγέλιο που είναι έτσι περίπου κατά λέξη : «Άνθρωπός τις εποίησε δείπνον μέγα και εκάλεσε πολλούς. Και απέστειλε τον δούλον αυτού τη ώρα του δείπνου για να πει στους προσκαλεσμένους, να έρθουν γιατί είναι όλα έτοιμα. Και άρχισαν να παραιτούνται όλοι. Ο πρώτος είπε: αγρόν ηγόρασα και έχω ανάγκην εξελθείν και ιδείν αυτόν. Ερωτώ σε (σε παρακαλώ) έχε με παρητημένον. Και έτερος είπε: ζεύγη βοών ηγόρασα πέντε και πορεύομαι δοκιμάσαι αυτά. Ερωτώ σε , έχε με παρητημένον. Και έτερος είπε: γυναίκα έγημα (είμαι νιόπαντρος) και δια τούτο ου δύναμαι ελθείν. Και παραγενόμενος (ερχόμενος) ο δούλος εκείνος απήγγειλε τω κυρίω αυτού ταύτα. Τότε οργισθείς ο οικοδεσπότης είπε τω δούλω αυτού: έξελθε ταχέως εις τας πλατείας και ρύμας της πόλεως και τους πτωχούς και αναπήρους και χωλούς και τυφλούς εισάγαγε ώδε. Και είπεν ο δούλος , κύριε έγινε όπως πρόσταξες και υπάρχει ακόμη χώρος. Και είπεν ο κύριος προς τον δούλον: έξελθε εις τας οδούς και φραγμούς και ανάγκασον εισελθείν, ίνα γεμισθή ο οίκος μου. Σας λέγω λοιπόν ότι ουδείς των ανδρών εκείνων των κεκλημένων γεύσεταί μου του δείπνου».
Όλος ο κόσμος είτε αυτός που επισκέφθηκε και έζησε στην Κρήτη είτε αυτός που απλώς περιμένει να μπορέσει κάποτε να την επισκεφθεί και να γνωρίσει την Κρήτη και τους Κρητικούς, για ένα πράγμα είναι βέβαιος, για τη φιλοξενία της. Η φιλοξενία είναι το άλλο όνομα της Κρήτης.
Γιατί αυτό; Μια εύκολη απάντηση είναι, γιατί έτσι ήταν πάντα. Απ’ τα μυθικά χρόνια ακόμη. Η Κρήτη φιλοξένησε τον πατέρα των θεών και των ανθρώπων της αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας, τον Δία, όταν ήταν μωρό. Ο Δίας ονομάστηκε έκτοτε «ξένιος» δηλαδή φιλόξενος, επειδή έλκυε την καταγωγή του απ΄ την Κρήτη, την πατρίδα της φιλοξενίας.
Ακόμα ηχεί στ΄ αυτιά μου η φωνή «κέρνα μια ρακή» σε όποιον καφενέ κι αν μπεις. Τελικά από όλα τα πράγματα μόνο η φωνή μένει! Κι από όλες τις αρετές, η αρετή της φιλοξενίας. Μήπως δεν στενάζουν οι άνθρωποι, σε όλη τη Γη, είτε πιστεύουν είτε όχι , για τον απολεσθέντα παράδεισο;
Παράδεισος της φιλοξενίας ήταν η Κρήτη ,η φιλόξενη γη της , ο καλός λόγος στα χείλη όλων, το φως, όλα ένας κήπος . Έτσι ήταν κάποτε ή Κρήτη. Η σημερινή Κρήτη, πολεμάει κι αυτή , να σώσει ό,τι μπορεί να σωθεί απ΄ τη φυσιογνωμία της κι απ’ την ουσία της.
Γράφω τις γραμμές αυτές για τα Ρεθεμνιώτικα Νέα., τη φιλόξενη αυτή Εφημερίδα που φιλοξενεί τα κείμενά μου πέντε ολόκληρα χρόνια τώρα ! Τι πιο λογικό και τίμιο, να φιλοξενήσω κι εγώ στη στήλη μου ό,τι πιο ωραίο κι αληθινό υπάρχει, το λόγο του Θεού, μια που η περασμένη Κυριακή, της παραβολής του μεγάλου δείπνου είναι μια «Κυριακή της φιλοξενίας».
Προχθές λοιπόν την Κυριακή, ο Απόστολος και το Ευαγγέλιο μιλούσαν για τη φιλοξενία. Ο Απόστολος έμοιαζε σαν μια εισαγωγή, σαν να απαριθμούσε τα στοιχεία που χρειάζονται, για να προετοιμάσει κανείς τον εαυτό του, να δεχθεί τη φιλοξενία του Θεού. Το δε Ευαγγέλιο μιλούσε καθαρά για τη φιλοξενία, - ήταν η παραβολή του μεγάλου δείπνου- πως ο Θεός μας προσκαλεί κι εμείς τον αποφεύγουμε.
Το κείμενο από την επιστολή του Απόστόλου στους Κολασαείς είναι , σαν εισαγωγή στα λόγια της παραβολής του μεγάλου δείπνου (της φιλοξενίας). Το παραθέτουμε εδώ σε ελεύθερη απόδοση: « Αδελφοί, όταν ο Χριστός που είναι η αληθινή ζωή μας , φανερωθεί, τότε θα φανερωθείτε κι εσείς στην παρουσία του με λαμπρότητα, δηλαδή με καθαρή συνείδηση. Απονεκρώστε λοιπόν τι σας συνδέει με το αμαρτωλό παρελθόν, την πορνεία, την ηθική ακαθαρσία, το πάθος, την κακή επιθυμία και την πλεονεξία, που είναι ειδωλολατρία, με τα οποία έρχεται η οργή του Θεού επί τους υιούς της απειθείας. Σ’ αυτούς ανήκατε και σεις κάποτε , όταν αυτά τα πάθη δυνάστευαν τη ζωή σας. Τώρα όμως πετάξτε τα όλα αυτά από πάνω σας, την οργή, το θυμό, την πονηρία, την κακολογία και την αισχρολογία. Μη λέτε ψέματα ο ένας στον άλλον, αφού βγάλατε από πάνω σας τον παλιό αμαρτωλό εαυτό σας με τις συνήθειές του. Τώρα πια έχετε ντυθεί τον καινούριο άνθρωπο, που ανανεώνεται συνεχώς σύμφωνα με την εικόνα του δημιουργού του., ώστε με τη νέα ζωή του να φτάσει στην τέλεια γνώση του Θεού. Σ’ αυτήν την κατάσταση δεν υπάρχουν πια Έλλην και Ιουδαίος, περιτομή κι ακροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος. Αλλά τα πάντα και εν πάσι Χριστός.»
Μετά τον Απόστολο ακολουθεί το Ευαγγέλιο που είναι έτσι περίπου κατά λέξη : «Άνθρωπός τις εποίησε δείπνον μέγα και εκάλεσε πολλούς. Και απέστειλε τον δούλον αυτού τη ώρα του δείπνου για να πει στους προσκαλεσμένους, να έρθουν γιατί είναι όλα έτοιμα. Και άρχισαν να παραιτούνται όλοι. Ο πρώτος είπε: αγρόν ηγόρασα και έχω ανάγκην εξελθείν και ιδείν αυτόν. Ερωτώ σε (σε παρακαλώ) έχε με παρητημένον. Και έτερος είπε: ζεύγη βοών ηγόρασα πέντε και πορεύομαι δοκιμάσαι αυτά. Ερωτώ σε , έχε με παρητημένον. Και έτερος είπε: γυναίκα έγημα (είμαι νιόπαντρος) και δια τούτο ου δύναμαι ελθείν. Και παραγενόμενος (ερχόμενος) ο δούλος εκείνος απήγγειλε τω κυρίω αυτού ταύτα. Τότε οργισθείς ο οικοδεσπότης είπε τω δούλω αυτού: έξελθε ταχέως εις τας πλατείας και ρύμας της πόλεως και τους πτωχούς και αναπήρους και χωλούς και τυφλούς εισάγαγε ώδε. Και είπεν ο δούλος , κύριε έγινε όπως πρόσταξες και υπάρχει ακόμη χώρος. Και είπεν ο κύριος προς τον δούλον: έξελθε εις τας οδούς και φραγμούς και ανάγκασον εισελθείν, ίνα γεμισθή ο οίκος μου. Σας λέγω λοιπόν ότι ουδείς των ανδρών εκείνων των κεκλημένων γεύσεταί μου του δείπνου».
Μόσχος Λαγκουβάρδος "Ως πατέρας προς τέκνα»*
«Ως πατέρας προς τέκνα»*
Θαυμάζω μια σκηνή στην αριστουργηματική ταινία «Ο Eπιστάτης Σάνσο» του Ιάπωνα σκηνοθέτη Κένζι Μιζογκούτσι (Kenji Mizoguchi) που δείχνει το χωρισμό ενός πατέρα απ΄ το γιο του , στην αρχαία Ιαπωνία. Διαβάστε τα λόγια που λέει ο πατέρας προς το γιο του την ώρα του αποχωρισμού:
(Ο πατέρας, ένας άρχοντας σε κάποια επαρχία της Ιαπωνίας, στέλνεται στην εξορία, γιατί για να προστατέψει τους φτωχούς, αρνήθηκε να δώσει ρύζι και στρατιώτες στον Αυτοκράτορα.):
« Ο άνθρωπος που δεν έχει οίκτο, δεν είναι άνθρωπος. Να είσαι σκληρός με τον εαυτό σου και επιεικής με τους άλλους. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Έχουν δικαίωμα στην ευτυχία. (Του δίνει ένα αγαλματάκι του Βούδα). Αυτό είναι το κειμήλιο της οικογένειάς μας. Ο Θεός του ελέους είναι σαν την ψυχή μου. Κράτα το για να με θυμάσαι. Θα ξαναϊδωθούμε ίσως. Να ελπίζεις και να ζεις θαρραλέα».
Καθένας από μας, όχι μόνο όσοι είμαστε πατέρες, μπορεί και πρέπει να αναρωτηθεί όσον αφορά τις τελευταίες εκδηλώσεις μαζικής βίας των νέων: «Θα έστελνα το παιδί μου να λάβει μέρος σε τέτοιες εκδηλώσεις ; Κι αν το έστελνα δεν θα σκεφτόμουν ότι η συμμετοχή του στη βία είναι επικίνδυνη, τόσο για το ίδιο το παιδί μου, όσο και για τους άλλους;»
Εγώ προσωπικά θα το σκεφτόμουν και θα ανησυχούσα. Δεν θα συμφωνούσα με αυτούς που παροτρύνουν τα παιδιά του κόσμου να μετέχουν σε εκδηλώσεις βίας. Θα ύψωνα τη φωνή μου προς αυτούς για να διαμαρτυρηθώ, ότι ενεργούν χωρίς ευθύνη και χωρίς ωριμότητα σκέψης. Θα τους έλεγα ότι ενεργούν εντελώς επιπόλαια και απερίσκεπτα ή είναι δέσμιοι των συμφερόντων τους και δεν μπορούν να δουν την αλήθεια.
Όταν σκέφτεσαι ως πατέρας προς τέκνα, η σκέψη σου δεν είναι του μυαλού, που υπολογίζει σαν μια μηχανή, τι έχω να κερδίσω ή τι έχω να χάσω. Είναι ξεχείλισμα της καρδιάς σου, γιατί ο νους κατεβαίνει στην καρδιά . Η καρδιά είναι το κέντρο όλων των δυνάμεων του ανθρώπου. Όταν ο νους κατεβαίνει στην καρδιά, τότε ο άνθρωπος φτάνει στην ολοκλήρωση, γίνεται ώριμος και υπεύθυνος και δεν είναι απλώς ένας ψυχρός υπολογιστής και τίποτε άλλο.
Θα μου πείτε οι αρχαίοι αγαπούσαν την πατρίδα τους περισσότερο απ΄ τα παιδιά τους και τα έστελναν να πεθάνουν για την πατρίδα. Και η στρατιωτική θητεία των Σπαρτιατών για την αγάπη της πατρίδας διαρκούσε 65 χρόνια! Το ερώτημα είναι: Αυτό το παράδειγμα μιμούνται εκείνοι απ΄ τους σημερινούς πολιτικούς που ενθαρρύνουν τη βία των νέων; Η φιλοπατρία είναι το κίνητρο των πολιτικών αυτών; Δεν νομίζω ότι το πιστεύει κανείς ούτε και οι ίδιοι.
Η πλειονότητα των πολιτών δεν έχουν καλή ιδέα για την πολιτική.
Οι λόγοι είναι πολλοί. Ένας από αυτούς είναι και η υποκρισία η οποία δυστυχώς δεν είναι «προτέρημα» μόνο των πολιτικών , αλλά και ημών των πολιτών, όταν ψηφίζουμε με γνώμονα το προσωπικό μας συμφέρον. Αν και το κυνήγι του συμφέροντος αποβαίνει τελικά υπέρ του κοινωνικού συνόλου, γιατί αν δεν ήταν κι αυτό σαν μια εκτόνωση, θα υπήρχε ακόμα μεγαλύτερη βία από αυτήν που υπάρχει.
Με τι θα ασχολούνταν όλη τη μέρα και τη νύχτα αυτός ο κόσμος, αν δεν κυνηγούσε το συμφέρον του; Δείτε τη βία που εκδηλώνεται, όταν ο κόσμος δεν ασχολείται με το κυνήγι του συμφέροντος. Δεν έχουμε μάθει να διατηρούμε καλές σχέσεις με τον εαυτό μας. Φοβούμαστε το παρελθόν μας και τις αναμνήσεις που μας καταδιώκουν. Αυτός είναι ο λόγος που αποφεύγουμε τον εαυτό μας με χίλιες προφάσεις.
Υπάρχει μια παροιμία που λέει «Ωραίο κι αν συμβεί. Ωραίο κι αν δεν συμβεί»,
που ισχύει όμως μόνο για το καλό, μόνο για τις καλές προσδοκίες. Είναι μια παροιμία που εκφράζει τη φιλοσοφία της αποδοχής. Είναι ανατολίτικη παροιμία, γιατί η Ανατολή είναι γεμάτη προσδοκίες και διαψεύσεις. «Ωραίο κι αν συμβεί. Ωραίο κι αν δεν συμβεί».
Αν έτσι σκέφτεται κανείς για τις προσδοκίες του σκέφτεται κατά μία άποψη σωστά . Το να σκέφτεται όμως ότι με τη συμπεριφορά του είναι ενδεχόμενο να διαπράξει έγκλημα και να το αποδέχεται , αυτό στην ποινική επιστήμη αποτελεί μια βαριά μορφή υπαιτιότητας, ο λεγόμενος «ενδεχόμενος δόλος», που αν δεν με απατάει η μνήμη μου, δεν διαφέρει από την πρόθεση, παρά μόνο ως προς την επιμέτρηση της ποινής.
Αν δεν μ’ αρέσει η ωριμότητα, δεν μ’ αρέσει και θέλω να αφήνομαι να με παρασύρουν οι επιθυμίες μου και οι ορέξεις μου και να μην ξέρω που βρίσκομαι και τι κάνω. Αλλά δεν βρίσκω κανένα λόγο να μη δεχθώ ότι το παράδειγμα της συμπεριφοράς του πατέρα προς τα τέκνα, είναι σωστό. Είναι ο τρόπος που υπαγορεύει η αγάπη και η στοργή, δηλαδή η πραγματικότητα. Τα άλλα είναι θεωρίες και γενικές ιδέες, δηλαδή ψέματα.
* « Ως πατήρ προς τέκνα» (Ξενοφών)
Θαυμάζω μια σκηνή στην αριστουργηματική ταινία «Ο Eπιστάτης Σάνσο» του Ιάπωνα σκηνοθέτη Κένζι Μιζογκούτσι (Kenji Mizoguchi) που δείχνει το χωρισμό ενός πατέρα απ΄ το γιο του , στην αρχαία Ιαπωνία. Διαβάστε τα λόγια που λέει ο πατέρας προς το γιο του την ώρα του αποχωρισμού:
(Ο πατέρας, ένας άρχοντας σε κάποια επαρχία της Ιαπωνίας, στέλνεται στην εξορία, γιατί για να προστατέψει τους φτωχούς, αρνήθηκε να δώσει ρύζι και στρατιώτες στον Αυτοκράτορα.):
« Ο άνθρωπος που δεν έχει οίκτο, δεν είναι άνθρωπος. Να είσαι σκληρός με τον εαυτό σου και επιεικής με τους άλλους. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Έχουν δικαίωμα στην ευτυχία. (Του δίνει ένα αγαλματάκι του Βούδα). Αυτό είναι το κειμήλιο της οικογένειάς μας. Ο Θεός του ελέους είναι σαν την ψυχή μου. Κράτα το για να με θυμάσαι. Θα ξαναϊδωθούμε ίσως. Να ελπίζεις και να ζεις θαρραλέα».
Καθένας από μας, όχι μόνο όσοι είμαστε πατέρες, μπορεί και πρέπει να αναρωτηθεί όσον αφορά τις τελευταίες εκδηλώσεις μαζικής βίας των νέων: «Θα έστελνα το παιδί μου να λάβει μέρος σε τέτοιες εκδηλώσεις ; Κι αν το έστελνα δεν θα σκεφτόμουν ότι η συμμετοχή του στη βία είναι επικίνδυνη, τόσο για το ίδιο το παιδί μου, όσο και για τους άλλους;»
Εγώ προσωπικά θα το σκεφτόμουν και θα ανησυχούσα. Δεν θα συμφωνούσα με αυτούς που παροτρύνουν τα παιδιά του κόσμου να μετέχουν σε εκδηλώσεις βίας. Θα ύψωνα τη φωνή μου προς αυτούς για να διαμαρτυρηθώ, ότι ενεργούν χωρίς ευθύνη και χωρίς ωριμότητα σκέψης. Θα τους έλεγα ότι ενεργούν εντελώς επιπόλαια και απερίσκεπτα ή είναι δέσμιοι των συμφερόντων τους και δεν μπορούν να δουν την αλήθεια.
Όταν σκέφτεσαι ως πατέρας προς τέκνα, η σκέψη σου δεν είναι του μυαλού, που υπολογίζει σαν μια μηχανή, τι έχω να κερδίσω ή τι έχω να χάσω. Είναι ξεχείλισμα της καρδιάς σου, γιατί ο νους κατεβαίνει στην καρδιά . Η καρδιά είναι το κέντρο όλων των δυνάμεων του ανθρώπου. Όταν ο νους κατεβαίνει στην καρδιά, τότε ο άνθρωπος φτάνει στην ολοκλήρωση, γίνεται ώριμος και υπεύθυνος και δεν είναι απλώς ένας ψυχρός υπολογιστής και τίποτε άλλο.
Θα μου πείτε οι αρχαίοι αγαπούσαν την πατρίδα τους περισσότερο απ΄ τα παιδιά τους και τα έστελναν να πεθάνουν για την πατρίδα. Και η στρατιωτική θητεία των Σπαρτιατών για την αγάπη της πατρίδας διαρκούσε 65 χρόνια! Το ερώτημα είναι: Αυτό το παράδειγμα μιμούνται εκείνοι απ΄ τους σημερινούς πολιτικούς που ενθαρρύνουν τη βία των νέων; Η φιλοπατρία είναι το κίνητρο των πολιτικών αυτών; Δεν νομίζω ότι το πιστεύει κανείς ούτε και οι ίδιοι.
Η πλειονότητα των πολιτών δεν έχουν καλή ιδέα για την πολιτική.
Οι λόγοι είναι πολλοί. Ένας από αυτούς είναι και η υποκρισία η οποία δυστυχώς δεν είναι «προτέρημα» μόνο των πολιτικών , αλλά και ημών των πολιτών, όταν ψηφίζουμε με γνώμονα το προσωπικό μας συμφέρον. Αν και το κυνήγι του συμφέροντος αποβαίνει τελικά υπέρ του κοινωνικού συνόλου, γιατί αν δεν ήταν κι αυτό σαν μια εκτόνωση, θα υπήρχε ακόμα μεγαλύτερη βία από αυτήν που υπάρχει.
Με τι θα ασχολούνταν όλη τη μέρα και τη νύχτα αυτός ο κόσμος, αν δεν κυνηγούσε το συμφέρον του; Δείτε τη βία που εκδηλώνεται, όταν ο κόσμος δεν ασχολείται με το κυνήγι του συμφέροντος. Δεν έχουμε μάθει να διατηρούμε καλές σχέσεις με τον εαυτό μας. Φοβούμαστε το παρελθόν μας και τις αναμνήσεις που μας καταδιώκουν. Αυτός είναι ο λόγος που αποφεύγουμε τον εαυτό μας με χίλιες προφάσεις.
Υπάρχει μια παροιμία που λέει «Ωραίο κι αν συμβεί. Ωραίο κι αν δεν συμβεί»,
που ισχύει όμως μόνο για το καλό, μόνο για τις καλές προσδοκίες. Είναι μια παροιμία που εκφράζει τη φιλοσοφία της αποδοχής. Είναι ανατολίτικη παροιμία, γιατί η Ανατολή είναι γεμάτη προσδοκίες και διαψεύσεις. «Ωραίο κι αν συμβεί. Ωραίο κι αν δεν συμβεί».
Αν έτσι σκέφτεται κανείς για τις προσδοκίες του σκέφτεται κατά μία άποψη σωστά . Το να σκέφτεται όμως ότι με τη συμπεριφορά του είναι ενδεχόμενο να διαπράξει έγκλημα και να το αποδέχεται , αυτό στην ποινική επιστήμη αποτελεί μια βαριά μορφή υπαιτιότητας, ο λεγόμενος «ενδεχόμενος δόλος», που αν δεν με απατάει η μνήμη μου, δεν διαφέρει από την πρόθεση, παρά μόνο ως προς την επιμέτρηση της ποινής.
Αν δεν μ’ αρέσει η ωριμότητα, δεν μ’ αρέσει και θέλω να αφήνομαι να με παρασύρουν οι επιθυμίες μου και οι ορέξεις μου και να μην ξέρω που βρίσκομαι και τι κάνω. Αλλά δεν βρίσκω κανένα λόγο να μη δεχθώ ότι το παράδειγμα της συμπεριφοράς του πατέρα προς τα τέκνα, είναι σωστό. Είναι ο τρόπος που υπαγορεύει η αγάπη και η στοργή, δηλαδή η πραγματικότητα. Τα άλλα είναι θεωρίες και γενικές ιδέες, δηλαδή ψέματα.
* « Ως πατήρ προς τέκνα» (Ξενοφών)
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Νία γειά σου
Νία, γεια σου
Ήθελα να σου γράψω ένα μεγάλο γράμμα
και μια γραφή για το όνομά σου.
Φοβάμαι ότι , αν δεν σταθεί κανείς σ΄ αυτό
και αργά και ταπεινά στοχαστεί επάνω στο
βαθύτατο νόημά του, δεν θα καταλάβει
τίποτα.
Όσο για μένα σου είπα και άλλη φορά, είτε
καταλαβαίνω είτε όχι σέβομαι τα ονόματα
κι αγαπώ τη γλώσσα όπως αγαπώ τη μάνα μου!
Τί θα πει "Νία"; Θα πει επιβράβευση της εσφαλμένης
θεωρίας του Σωσσύρ (ενός διάσημου σύγχρονου
γλωσσολόγου). Ο Σωσσύρ και οι οπαδοί του
(ακόμα και Έλληνες, έλεος) έχει δίκιο για όλες
τις γλώσσες του κόσμου, που είναι γλώσσες
συμβατικές. Δηλαδή τα ονόματα είναι συμβατικά.
Συμφωνούμε ότι "άουτ" θα λέμε το "έξω".
Σφάλλουν οι σύγχρονοι γλωσσολόγοι, να επεκτείνουν
τη θεωρία τους αυτή,περί φωνητικών συνθημάτων,
και στην Έλληνική, τη ΜΟΝΗ νοηματική και όχι
συνθηματική γλώσσα στον κόσμο!
Η μόνη γλώσσα στον κόσμο που είναι νοηματική,
που τα ονόματα δεν είναι συνθήματα συμβατικά,
αλλά έχουν νόημα.
Όταν οι Έλληνες λέμε "μπάϊ" ή "τσιαο" είναι σαν
να συνεννοούμαστε με κραυγές, όπως τα ζώα.
Μπάϊ και τσιάο είνα συνθηματικές φωνές και δεν έχουν
νόημα, όπως και οι κραυγές δεν έχουν νόημα.
Σε ονόμασαν Ουρανία, για να συνειδητοποιήσεις αργά
η γρήγορα ότι μέσα σου είναι η ειρήνη και η δικαιοσύνη
και η χαρά. Αυτός είναι ο ουρανός. Ο Ιησούς είπε:
"Η βασιλεία του Θεού (ουρανός) εντός υμών εστί".
Εσύ θα δώσεις νόημα στο όνομά σου και εσύ θα κάνεις
και τους άλλους να το σεβαστούν και να το αγαπήσουν.
Την αδελφή μου την ονόμασαν Βασιλική, ένα γλυκύτατο
πλάσμα, βασιλικό, δηλαδή σπάνια ωραίο. Και την έλεγαν
"Κούλα", ώσπου να καταλάβω τον καϋμό και το μεράκι που
έχω για το αληθινό, το γνήσιο, το ακέραιο, το ανυπόκριτο
και να επιβάλω στην οικογένεια να την φωνάζουμε με το
αληθινό της όνομα.
Μερικοί θέλουν να κόβουν τα μεγάλα ονόματα για να
κερδίζουν χρόνο. Τί να τον κάνουμε το χρόνο; Χρόνος είναι
ο θεός της ελληνικής μυθολογίας, ο πατέρας των θεών,
που τρώει τα παιδιά του.
Ο Ιησούς μας είπε να μην είμαστε από τα στοιχεία του χρόνου.
Να αναζητούμε το αιώνιο στην κάθε στιγμή και το πιο σπουδαίο
χαρακτηριστικό του αιώνιου είναι το αληθινό. Το ψέμμα δεν
πολυκαιρίζει, λέει η παροιμία.
Όσοι βιάζονται ας βιαστούν. ΟΥρανία, μείνε ήρεμη τώρα και
επέτρεψε τη χάρη του Θεού να σε επισκεφθεί.
Αμήν
Μόσχος
Ήθελα να σου γράψω ένα μεγάλο γράμμα
και μια γραφή για το όνομά σου.
Φοβάμαι ότι , αν δεν σταθεί κανείς σ΄ αυτό
και αργά και ταπεινά στοχαστεί επάνω στο
βαθύτατο νόημά του, δεν θα καταλάβει
τίποτα.
Όσο για μένα σου είπα και άλλη φορά, είτε
καταλαβαίνω είτε όχι σέβομαι τα ονόματα
κι αγαπώ τη γλώσσα όπως αγαπώ τη μάνα μου!
Τί θα πει "Νία"; Θα πει επιβράβευση της εσφαλμένης
θεωρίας του Σωσσύρ (ενός διάσημου σύγχρονου
γλωσσολόγου). Ο Σωσσύρ και οι οπαδοί του
(ακόμα και Έλληνες, έλεος) έχει δίκιο για όλες
τις γλώσσες του κόσμου, που είναι γλώσσες
συμβατικές. Δηλαδή τα ονόματα είναι συμβατικά.
Συμφωνούμε ότι "άουτ" θα λέμε το "έξω".
Σφάλλουν οι σύγχρονοι γλωσσολόγοι, να επεκτείνουν
τη θεωρία τους αυτή,περί φωνητικών συνθημάτων,
και στην Έλληνική, τη ΜΟΝΗ νοηματική και όχι
συνθηματική γλώσσα στον κόσμο!
Η μόνη γλώσσα στον κόσμο που είναι νοηματική,
που τα ονόματα δεν είναι συνθήματα συμβατικά,
αλλά έχουν νόημα.
Όταν οι Έλληνες λέμε "μπάϊ" ή "τσιαο" είναι σαν
να συνεννοούμαστε με κραυγές, όπως τα ζώα.
Μπάϊ και τσιάο είνα συνθηματικές φωνές και δεν έχουν
νόημα, όπως και οι κραυγές δεν έχουν νόημα.
Σε ονόμασαν Ουρανία, για να συνειδητοποιήσεις αργά
η γρήγορα ότι μέσα σου είναι η ειρήνη και η δικαιοσύνη
και η χαρά. Αυτός είναι ο ουρανός. Ο Ιησούς είπε:
"Η βασιλεία του Θεού (ουρανός) εντός υμών εστί".
Εσύ θα δώσεις νόημα στο όνομά σου και εσύ θα κάνεις
και τους άλλους να το σεβαστούν και να το αγαπήσουν.
Την αδελφή μου την ονόμασαν Βασιλική, ένα γλυκύτατο
πλάσμα, βασιλικό, δηλαδή σπάνια ωραίο. Και την έλεγαν
"Κούλα", ώσπου να καταλάβω τον καϋμό και το μεράκι που
έχω για το αληθινό, το γνήσιο, το ακέραιο, το ανυπόκριτο
και να επιβάλω στην οικογένεια να την φωνάζουμε με το
αληθινό της όνομα.
Μερικοί θέλουν να κόβουν τα μεγάλα ονόματα για να
κερδίζουν χρόνο. Τί να τον κάνουμε το χρόνο; Χρόνος είναι
ο θεός της ελληνικής μυθολογίας, ο πατέρας των θεών,
που τρώει τα παιδιά του.
Ο Ιησούς μας είπε να μην είμαστε από τα στοιχεία του χρόνου.
Να αναζητούμε το αιώνιο στην κάθε στιγμή και το πιο σπουδαίο
χαρακτηριστικό του αιώνιου είναι το αληθινό. Το ψέμμα δεν
πολυκαιρίζει, λέει η παροιμία.
Όσοι βιάζονται ας βιαστούν. ΟΥρανία, μείνε ήρεμη τώρα και
επέτρεψε τη χάρη του Θεού να σε επισκεφθεί.
Αμήν
Μόσχος
12.12.08
graphicosX said...
graphicosX said...
Στέλω e-mail αλλά μου έρχονται πίσω.
Γιαυτό θα επικολλήσω εδώ κάποιο σχόλιο. Μπορείτε να το συνδέσετε και με το θέμα αν θέλετε. Ίσως τελικά οι όμορφες σκέψεις προετοιμάζουν την ψυχή να αντιμετωπίζει διαφορετικά την πραγματικότητα.
Αφέλεια εναντίον ελπίδας.
Όταν ένα ξένο, ή αντιπαθητικό πρόσωπο σου κάνει κακό, τότε ξέρεις πώς να φερθείς (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα φερθείς σωστά). Μπορείς να απαιτήσεις την δικαίωσή σου με τον τρόπο που πιστεύεις πως σου αξίζει να το πράξεις. Το αίσθημα της αδικίας που σε πνίγει, ζητά ικανοποίηση, που μπορεί να φτάσει έως και την εκδίκηση.
Τί γίνεται όμως, όταν το πρόσωπο, δε σε γνωρίζει και δεν γνωρίζει ότι σου κάνει κακό; Και αυτό το κακό που σου προκαλεί δεν είναι χειροπιαστό, δεν είναι ορατό. Πώς φέρεσαι τότε;
Κάνοντας μια μικρή περιήγηση σε μερικά fora με εμπειρίες από έγκυες γυναίκες, όπου περιγράφονται πολλά περιστατικά, διάβασα πάρα πολλά πράγματα, πολλές απόψεις, πολλές διαφορετικές αντιλήψεις. Υπήρχαν αρκετές, αν όχι οι περισσότερες, γνώμες με τις οποίες βρέθηκα διαμετρικά αντίθετος, σε σημείο που άρχισα να απορώ αν μπορεί ένας άνθρωπος να ξεστομίζει τέτοιες απάνθρωπες σκέψεις, αν μπορεί καν ένας υγειής νους, μια ανθρώπινη καρδιά να επιτρέπει τόσο παραλογισμό. Ωστόσο καμία τέτοια άποψη, δεν μπορεί να ανταγωνιστεί σε σκληρότητα την απόλυτη άποψη που περιγράφει την πραγματικότητα. Την πραγματικότητα που απεύχεσαι, που πιθανόν θα κληθείς σύντομα να αντιμετωπίσεις, αλλά βρίσκεται ακόμη μόνο στο στάδιο πιθανοτήτων και σε κάνει να βρίσκεσαι μεταξύ ύπαρξης και ανυπαρξίας. Σαν καρφί έρχεται η άποψη αυτή και σχίζει την ψυχή σου. Είναι η άποψη του πραγματιστή ενημερωμένου, διαβασμένου, πληροφορημένου σχολαστικού, που έρχεται να σε μηδενίσει, να σου πάρει την ελπίδα, να σου την στερήσει όταν την έχεις τόση μεγάλη ανάγκη, να σε συντρίψει, να ξεριζώσει την καρδιά σου, να μη σου αφήσει περιθώρια αγωνίας, να σου τσακίσει τα νεύρα με την τελεσίδικη σουβλιστή πραγματικότητα, σκληρή, ανελέητη, απαθέστατη, απόλυτη, επιβλητική, μα παρόλαυτα τελείως αληθινή.
Κι όμως αυτός ο άνθρωπος ίσως δεν γνωρίζει εκείνη τη στιγμή τί κάνει. Έρχεται να προβληθεί, να υπερηφανευτεί για τις γνώσεις του, να απαιτήσει τον θαυμασμό σου, να γίνει αρεστός, να του έχει γίνει εμμονή η επιβεβαίωση της χρησιμότητάς του. Και πραγματικά νιώθει πως είναι χρήσιμος. Πάντοτε παρών, να σου εξηγήσει και την παραμικρή λεπτομέρεια, σχολαστικός, δεν σου δίνει την δυνατότητα για αντίλογο, επειδή έχει για κάθε σου παρατήρηση και μια απάντηση με μερικά παραδείγματα που στηρίζονται σε πειραματικά δεδομένα αλλά και εμπειρίες από την πράξη. Πέρα για πέρα αληθινά παραδείγματα.
Πώς οπλίζεις την ψυχή σου, ώστε να αντιμετωπίσει μια τέτοια κατάσταση; Ποιά είναι η στάση σου τότε, απέναντι στην αλήθεια; Ποιά φιλοσοφία μπορεί να ανακουφίσει την καρδιά σου και πόσοι σοφοί και επιστήμονες μπορούν να απαλύνουν τον πόνο σου; Κανείς δεν μπορεί. Επειδή καμιά φιλοσοφιστική αράδα δεν είναι αρκετά δυνατή και επειδή ο επιστημονικός λόγος ήδη σε έχει φέρει στα όριά σου είτε με τις πιθανότητές του είτε με τις τελεσίδικα και απρόσωπα συμπεράσματά του.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, αυτό που χρειάζεται ένας άνθρωπος για να μην καταρρεύσει, για να μην μελαγχολήσει, είναι μια σπίθα ελπίδας, ένας προσωπικός και καλός λόγος, που θα του δώσει κουραγιο. Δεν θα αντικατασταθεί η αλήθεια, ίσα ίσα θα είναι πολύ αληθινά τα λόγια της παρηγοριάς. Απλά λόγια, χωρίς μακρυγορίες, χωρίς εντυπωσιασμούς. Λιτές προτάσεις που θα τρυπήσουν την πονεμένη καρδιά και θα χύσουν μέσα της τον παρηγορητικό λόγο. Παρηγορητικός αλλά και ειλικρινής, αληθινός, αυθεντικός λόγος. Θεϊκός! Τέτοια λόγια, είναι τα λόγια των αγίων μας και των ασκητών. Όχι θεωρητικά, μα πρακτικά. Λόγια χωρίς εμπάθεια, μα που κουβαλούν τόση ενέργεια μέσα τους, εμπεριέχουν πολλή συναισθηματική ένταση και παρόλο τον αυθορμητισμό τους και ενίοτε τον ενθουσιασμό τους, είναι τόσο ώριμα και τόσο λειτουργικά. Ακριβώς επειδή είναι λόγια αληθινά, εμπειρικά, λόγια ζωής, λόγια προσωπικά, που πηγάζουν κατευθείαν από την καρδιά γιαυτό και έχουν ως αποδέκτη την καρδιά του πονεμένου ακροατή ή αναγνώστη, λές και είναι προορισμένα αποκλειστικά γιαυτόν.
December 11, 2008 3:15 AM
Στέλω e-mail αλλά μου έρχονται πίσω.
Γιαυτό θα επικολλήσω εδώ κάποιο σχόλιο. Μπορείτε να το συνδέσετε και με το θέμα αν θέλετε. Ίσως τελικά οι όμορφες σκέψεις προετοιμάζουν την ψυχή να αντιμετωπίζει διαφορετικά την πραγματικότητα.
Αφέλεια εναντίον ελπίδας.
Όταν ένα ξένο, ή αντιπαθητικό πρόσωπο σου κάνει κακό, τότε ξέρεις πώς να φερθείς (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα φερθείς σωστά). Μπορείς να απαιτήσεις την δικαίωσή σου με τον τρόπο που πιστεύεις πως σου αξίζει να το πράξεις. Το αίσθημα της αδικίας που σε πνίγει, ζητά ικανοποίηση, που μπορεί να φτάσει έως και την εκδίκηση.
Τί γίνεται όμως, όταν το πρόσωπο, δε σε γνωρίζει και δεν γνωρίζει ότι σου κάνει κακό; Και αυτό το κακό που σου προκαλεί δεν είναι χειροπιαστό, δεν είναι ορατό. Πώς φέρεσαι τότε;
Κάνοντας μια μικρή περιήγηση σε μερικά fora με εμπειρίες από έγκυες γυναίκες, όπου περιγράφονται πολλά περιστατικά, διάβασα πάρα πολλά πράγματα, πολλές απόψεις, πολλές διαφορετικές αντιλήψεις. Υπήρχαν αρκετές, αν όχι οι περισσότερες, γνώμες με τις οποίες βρέθηκα διαμετρικά αντίθετος, σε σημείο που άρχισα να απορώ αν μπορεί ένας άνθρωπος να ξεστομίζει τέτοιες απάνθρωπες σκέψεις, αν μπορεί καν ένας υγειής νους, μια ανθρώπινη καρδιά να επιτρέπει τόσο παραλογισμό. Ωστόσο καμία τέτοια άποψη, δεν μπορεί να ανταγωνιστεί σε σκληρότητα την απόλυτη άποψη που περιγράφει την πραγματικότητα. Την πραγματικότητα που απεύχεσαι, που πιθανόν θα κληθείς σύντομα να αντιμετωπίσεις, αλλά βρίσκεται ακόμη μόνο στο στάδιο πιθανοτήτων και σε κάνει να βρίσκεσαι μεταξύ ύπαρξης και ανυπαρξίας. Σαν καρφί έρχεται η άποψη αυτή και σχίζει την ψυχή σου. Είναι η άποψη του πραγματιστή ενημερωμένου, διαβασμένου, πληροφορημένου σχολαστικού, που έρχεται να σε μηδενίσει, να σου πάρει την ελπίδα, να σου την στερήσει όταν την έχεις τόση μεγάλη ανάγκη, να σε συντρίψει, να ξεριζώσει την καρδιά σου, να μη σου αφήσει περιθώρια αγωνίας, να σου τσακίσει τα νεύρα με την τελεσίδικη σουβλιστή πραγματικότητα, σκληρή, ανελέητη, απαθέστατη, απόλυτη, επιβλητική, μα παρόλαυτα τελείως αληθινή.
Κι όμως αυτός ο άνθρωπος ίσως δεν γνωρίζει εκείνη τη στιγμή τί κάνει. Έρχεται να προβληθεί, να υπερηφανευτεί για τις γνώσεις του, να απαιτήσει τον θαυμασμό σου, να γίνει αρεστός, να του έχει γίνει εμμονή η επιβεβαίωση της χρησιμότητάς του. Και πραγματικά νιώθει πως είναι χρήσιμος. Πάντοτε παρών, να σου εξηγήσει και την παραμικρή λεπτομέρεια, σχολαστικός, δεν σου δίνει την δυνατότητα για αντίλογο, επειδή έχει για κάθε σου παρατήρηση και μια απάντηση με μερικά παραδείγματα που στηρίζονται σε πειραματικά δεδομένα αλλά και εμπειρίες από την πράξη. Πέρα για πέρα αληθινά παραδείγματα.
Πώς οπλίζεις την ψυχή σου, ώστε να αντιμετωπίσει μια τέτοια κατάσταση; Ποιά είναι η στάση σου τότε, απέναντι στην αλήθεια; Ποιά φιλοσοφία μπορεί να ανακουφίσει την καρδιά σου και πόσοι σοφοί και επιστήμονες μπορούν να απαλύνουν τον πόνο σου; Κανείς δεν μπορεί. Επειδή καμιά φιλοσοφιστική αράδα δεν είναι αρκετά δυνατή και επειδή ο επιστημονικός λόγος ήδη σε έχει φέρει στα όριά σου είτε με τις πιθανότητές του είτε με τις τελεσίδικα και απρόσωπα συμπεράσματά του.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, αυτό που χρειάζεται ένας άνθρωπος για να μην καταρρεύσει, για να μην μελαγχολήσει, είναι μια σπίθα ελπίδας, ένας προσωπικός και καλός λόγος, που θα του δώσει κουραγιο. Δεν θα αντικατασταθεί η αλήθεια, ίσα ίσα θα είναι πολύ αληθινά τα λόγια της παρηγοριάς. Απλά λόγια, χωρίς μακρυγορίες, χωρίς εντυπωσιασμούς. Λιτές προτάσεις που θα τρυπήσουν την πονεμένη καρδιά και θα χύσουν μέσα της τον παρηγορητικό λόγο. Παρηγορητικός αλλά και ειλικρινής, αληθινός, αυθεντικός λόγος. Θεϊκός! Τέτοια λόγια, είναι τα λόγια των αγίων μας και των ασκητών. Όχι θεωρητικά, μα πρακτικά. Λόγια χωρίς εμπάθεια, μα που κουβαλούν τόση ενέργεια μέσα τους, εμπεριέχουν πολλή συναισθηματική ένταση και παρόλο τον αυθορμητισμό τους και ενίοτε τον ενθουσιασμό τους, είναι τόσο ώριμα και τόσο λειτουργικά. Ακριβώς επειδή είναι λόγια αληθινά, εμπειρικά, λόγια ζωής, λόγια προσωπικά, που πηγάζουν κατευθείαν από την καρδιά γιαυτό και έχουν ως αποδέκτη την καρδιά του πονεμένου ακροατή ή αναγνώστη, λές και είναι προορισμένα αποκλειστικά γιαυτόν.
December 11, 2008 3:15 AM
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί
Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί
Τα τελευταία έκτροπα ετούτα με κινήσανε να γράψω τις γραμμές αυτές. Μερικοί πολιτικοί αυταπατώνται νομίζοντας ότι ενσπείροντας τη διχόνοια θα κερδίσουν πολιτικά οφέλη. Η διχόνοια προκαλεί ζημία και σ΄ αυτούς που την προάγουν ρίχνοντας λάδι στη φωτιά, και στους πολίτες που αντιμάχονται μεταξύ τους διαρκώς διηρημένοι. Μια ελληνική λαϊκή παροιμία λέει «μην περιμένεις κέρδος απ΄ τη ζημία».
Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί. Κανένας δηλαδή δεν είναι τόσο χωριστά από τους άλλους. Στη μοναξιά μας μπορεί να έχουμε το αίσθημα αυτό της απομόνωσης και της αποξένωσης, αλλά στην πραγματικότητα κανένας δεν είναι αποκομμένος απ΄ τους άλλους. Ακόμα και το να περπατήσεις απλώς στο δρόμο χωρίς να μιλήσεις σε κανένα , αυτό αρκεί να μεταδώσεις κάτι στους άλλους και να δεχθείς κάτι από αυτούς.
Αυτό που είμαστε όχι μόνο γίνεται αντιληπτό , αλλά διδάσκει κιόλας κάποιο ευχάριστο ή δυσάρεστο μάθημα. Ένας λόγος που μας ενδιαφέρει η αισθητική στην εμφάνισή μας είναι αυτός: να δώσουμε μια ευχάριστη εικόνα στους άλλους. Με τη διαίσθησή μας γνωρίζουμε ότι όχι μόνο η παρουσία μας, αλλά τίποτε απολύτως δεν περνάει απαρατήρητο.
Ο εγκέφαλος του ανθρώπου δέχεται και καταγράφει ανάλογα με το ενδιαφέρον τους αμέτρητα μηνύματα κάθε στιγμή. Απ΄ το κάθε μάτι , λένε οι επιστήμονες περνάνε σε κάθε δευτερόλεπτο είκοσι εκατομμύρια πληροφορίες στον εγκέφαλο ο οποίος τις επεξεργάζεται. Ο νους ουδέποτε παύει να εργάζεται. Ο νους είναι αεικίνητος, ακόμα και στον ύπνο μας.
Κατά τον Γιουγκ πολλοί νιώθουν το φόβο του υπερπληθυσμού. Φοβούνται ότι ο πληθυσμός της γης αυξάνει και δεν θα μας χωράει να ζήσουμε. Το αίσθημά τους μοιάζει με το αίσθημα της ασφυξίας ή της κλειστοφοβίας. Ίσως έτσι ένιωθε ο Σαρτρ, για να πει ότι «η κόλαση είναι οι άλλοι».Είναι ο αιώνιος φόβος του υπερπληθυσμού.
Είναι γνωστή η θεωρία του Μάλθους, ότι η Γη δεν θα μπορέσει να μας θρέψει, αλλά ήδη είναι ξεπερασμένη, γιατί με όλες τις ανησυχίες μας τα πλάσματα της Φύσης συνεχίζουν να ζουν με την αρμονία με την οποία τα σχεδίασε ο δημιουργός τους.
Άλλοι επιστήμονες πιο αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι η Γη μπορεί να μας θρέψει όλους και χωρίς τις επιθετικές μεθόδους, που χρησιμοποιούμε σήμερα και τη βιάζουμε με τα διάφορα τεχνικά μέσα που επινοεί και κατασκευάζει συνεχώς η σύγχρονη τεχνική. Το πρόβλημα είναι ηθικό, ως προς τη δίκαιη κατανομή των αγαθών της Γης.
Αυτό που είμαστε διδάσκει. Τίποτε δεν περνάει απαρατήρητο απ΄ την παρουσία μας. Ούτε καν οι σκέψεις που κάνουμε δεν μένουν χωρίς αποδέκτη. Ακόμα κι αν είμαστε κλεισμένοι στο δωμάτιό μας. Βέβαια οι σκέψεις που μεταδίδονται καλύτερα και τα λόγια που ακούγονται καλύτερα είναι οι σωστές σκέψεις και τα λόγια που λέγονται με αγάπη. «Μόνο τα λόγια που λέγονται με αγάπη θα ακουστούν», λέει μια παροιμία των Ινδιάνων Αζτέκων.
Οι Κινέζοι πιστεύουν ότι αν ένας κάνει μια σωστή σκέψη θα μεταδοθεί παντού σε όλο τον κόσμο, ακόμα κι αν δεν την πει σε κανένα, ούτε τη γράψει πουθενά. Αν ένας άνθρωπος κλειστεί στο δωμάτιό του και κάνει μια σωστή σκέψη, η σκέψη αυτή θα μεταδοθεί παντού. Είναι γνωστό το «φαινόμενο της πεταλούδας» όπως λέγεται.
Επιστήμονες έκαναν πειράματα σε πιθήκους . Τους έδιναν πατάτες γεμάτες χώματα και λάσπη και τις έτρωγαν όπως ήταν χωρίς να τις καθαρίζουν. Όταν ένας από αυτούς πήρε ένα ξύλο και έτριψε τη λάσπη της πατάτας, η συνήθεια αυτή μεταδόθηκε αμέσως σε όλους τους πιθήκους, που έκαναν το ίδιο. Πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει μυστική επικοινωνία μεταξύ τους. Αν αυτή η μυστική επαφή υπάρχει στους πιθήκους, και σε άλλα ζώα, γιατί να μην υπάρχει και στους ανθρώπους; Η ανθρώπινη φύση είναι μία και ενιαία. Άρα βρισκόμαστε όλοι σε επαφή μεταξύ μας, όσο κι αν αυτό δε φαίνεται και η ύπαρξη του καθενός από μας είναι με αοράτους δεσμούς δεμένη με τους άλλους.
Η ενότητα των ανθρώπων είναι δόγμα στη Χριστιανική πίστη. Ο Ιησούς προσευχήθηκε να γίνουν όλοι οι άνθρωποι ένα κατ΄ εικόνα και καθ’ ομοίωση της ενότητας των θεϊκών προσώπων. Αυτό διδάσκει η Εκκλησία μας ότι η σωτηρία είναι κοινωνική και δεν είναι ατομική ή ιδιωτική υπόθεση. Το ύψιστο μυστήριο της ενώσεως του ανθρώπου με το Θεό, ονομάζει η Εκκλησία μας «Θεία Κοινωνία».
Αυτό το νόημα της ενότητας και της κοινωνίας των ανθρώπων εκφράζουν και τα λόγια «κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί».
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Τα τελευταία έκτροπα ετούτα με κινήσανε να γράψω τις γραμμές αυτές. Μερικοί πολιτικοί αυταπατώνται νομίζοντας ότι ενσπείροντας τη διχόνοια θα κερδίσουν πολιτικά οφέλη. Η διχόνοια προκαλεί ζημία και σ΄ αυτούς που την προάγουν ρίχνοντας λάδι στη φωτιά, και στους πολίτες που αντιμάχονται μεταξύ τους διαρκώς διηρημένοι. Μια ελληνική λαϊκή παροιμία λέει «μην περιμένεις κέρδος απ΄ τη ζημία».
Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί. Κανένας δηλαδή δεν είναι τόσο χωριστά από τους άλλους. Στη μοναξιά μας μπορεί να έχουμε το αίσθημα αυτό της απομόνωσης και της αποξένωσης, αλλά στην πραγματικότητα κανένας δεν είναι αποκομμένος απ΄ τους άλλους. Ακόμα και το να περπατήσεις απλώς στο δρόμο χωρίς να μιλήσεις σε κανένα , αυτό αρκεί να μεταδώσεις κάτι στους άλλους και να δεχθείς κάτι από αυτούς.
Αυτό που είμαστε όχι μόνο γίνεται αντιληπτό , αλλά διδάσκει κιόλας κάποιο ευχάριστο ή δυσάρεστο μάθημα. Ένας λόγος που μας ενδιαφέρει η αισθητική στην εμφάνισή μας είναι αυτός: να δώσουμε μια ευχάριστη εικόνα στους άλλους. Με τη διαίσθησή μας γνωρίζουμε ότι όχι μόνο η παρουσία μας, αλλά τίποτε απολύτως δεν περνάει απαρατήρητο.
Ο εγκέφαλος του ανθρώπου δέχεται και καταγράφει ανάλογα με το ενδιαφέρον τους αμέτρητα μηνύματα κάθε στιγμή. Απ΄ το κάθε μάτι , λένε οι επιστήμονες περνάνε σε κάθε δευτερόλεπτο είκοσι εκατομμύρια πληροφορίες στον εγκέφαλο ο οποίος τις επεξεργάζεται. Ο νους ουδέποτε παύει να εργάζεται. Ο νους είναι αεικίνητος, ακόμα και στον ύπνο μας.
Κατά τον Γιουγκ πολλοί νιώθουν το φόβο του υπερπληθυσμού. Φοβούνται ότι ο πληθυσμός της γης αυξάνει και δεν θα μας χωράει να ζήσουμε. Το αίσθημά τους μοιάζει με το αίσθημα της ασφυξίας ή της κλειστοφοβίας. Ίσως έτσι ένιωθε ο Σαρτρ, για να πει ότι «η κόλαση είναι οι άλλοι».Είναι ο αιώνιος φόβος του υπερπληθυσμού.
Είναι γνωστή η θεωρία του Μάλθους, ότι η Γη δεν θα μπορέσει να μας θρέψει, αλλά ήδη είναι ξεπερασμένη, γιατί με όλες τις ανησυχίες μας τα πλάσματα της Φύσης συνεχίζουν να ζουν με την αρμονία με την οποία τα σχεδίασε ο δημιουργός τους.
Άλλοι επιστήμονες πιο αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι η Γη μπορεί να μας θρέψει όλους και χωρίς τις επιθετικές μεθόδους, που χρησιμοποιούμε σήμερα και τη βιάζουμε με τα διάφορα τεχνικά μέσα που επινοεί και κατασκευάζει συνεχώς η σύγχρονη τεχνική. Το πρόβλημα είναι ηθικό, ως προς τη δίκαιη κατανομή των αγαθών της Γης.
Αυτό που είμαστε διδάσκει. Τίποτε δεν περνάει απαρατήρητο απ΄ την παρουσία μας. Ούτε καν οι σκέψεις που κάνουμε δεν μένουν χωρίς αποδέκτη. Ακόμα κι αν είμαστε κλεισμένοι στο δωμάτιό μας. Βέβαια οι σκέψεις που μεταδίδονται καλύτερα και τα λόγια που ακούγονται καλύτερα είναι οι σωστές σκέψεις και τα λόγια που λέγονται με αγάπη. «Μόνο τα λόγια που λέγονται με αγάπη θα ακουστούν», λέει μια παροιμία των Ινδιάνων Αζτέκων.
Οι Κινέζοι πιστεύουν ότι αν ένας κάνει μια σωστή σκέψη θα μεταδοθεί παντού σε όλο τον κόσμο, ακόμα κι αν δεν την πει σε κανένα, ούτε τη γράψει πουθενά. Αν ένας άνθρωπος κλειστεί στο δωμάτιό του και κάνει μια σωστή σκέψη, η σκέψη αυτή θα μεταδοθεί παντού. Είναι γνωστό το «φαινόμενο της πεταλούδας» όπως λέγεται.
Επιστήμονες έκαναν πειράματα σε πιθήκους . Τους έδιναν πατάτες γεμάτες χώματα και λάσπη και τις έτρωγαν όπως ήταν χωρίς να τις καθαρίζουν. Όταν ένας από αυτούς πήρε ένα ξύλο και έτριψε τη λάσπη της πατάτας, η συνήθεια αυτή μεταδόθηκε αμέσως σε όλους τους πιθήκους, που έκαναν το ίδιο. Πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει μυστική επικοινωνία μεταξύ τους. Αν αυτή η μυστική επαφή υπάρχει στους πιθήκους, και σε άλλα ζώα, γιατί να μην υπάρχει και στους ανθρώπους; Η ανθρώπινη φύση είναι μία και ενιαία. Άρα βρισκόμαστε όλοι σε επαφή μεταξύ μας, όσο κι αν αυτό δε φαίνεται και η ύπαρξη του καθενός από μας είναι με αοράτους δεσμούς δεμένη με τους άλλους.
Η ενότητα των ανθρώπων είναι δόγμα στη Χριστιανική πίστη. Ο Ιησούς προσευχήθηκε να γίνουν όλοι οι άνθρωποι ένα κατ΄ εικόνα και καθ’ ομοίωση της ενότητας των θεϊκών προσώπων. Αυτό διδάσκει η Εκκλησία μας ότι η σωτηρία είναι κοινωνική και δεν είναι ατομική ή ιδιωτική υπόθεση. Το ύψιστο μυστήριο της ενώσεως του ανθρώπου με το Θεό, ονομάζει η Εκκλησία μας «Θεία Κοινωνία».
Αυτό το νόημα της ενότητας και της κοινωνίας των ανθρώπων εκφράζουν και τα λόγια «κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί».
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
11.12.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Δημοκρατία δίχως πολίτες (Λόγος κατά πολιτικών)
Δημοκρατία δίχως πολίτες!
(Λόγος κατά πολιτικών)
Μια μέρα, διηγείται ο βιογράφος του Ηράκλειτου, Διογένης Λαέρτιος,
μια παρέα Εφεσίων βρήκε τον Ηράκλειτο να παίζει ζάρια με μια ομάδα παιδιών και τον ρώτησε, γιατί το έκανε αυτό. « Γιατί εκπλήσσεστε, άχρηστοι άνθρωποι;» απάντησε ο Ηράκλειτος. «Δεν είναι προτιμότερο να παίζω ζάρια, από το να παίζω μαζί σας το παιχνίδι της πολιτικής;»
Ο Ηράκλειτος έζησε σε ταραγμένους καιρούς , δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα. Κατά τη διάρκεια της ζωής του πανάρχαιες αυτοκρατορίες ξαφνικά κατέρρευσαν και νέες δημιουργήθηκαν. Ο Ηράκλειτος πίστευε ότι ένας πολίτης είναι καλύτερος από 10.000 πολίτες - μάζα.
Ο παρών λόγος κατά πολιτικών είναι απλός. Στηρίζεται στην απλή σκέψη ότι οι πολιτικοί αδικούν κατάφωρα τους πολίτες: πρώτον, τους αδικούν γιατί κάνουν τα κόμματα και την πολιτική αυτοσκοπό και δεύτερον τους αδικούν γιατί τους εμποδίζουν να είναι πολίτες και τους μετατρέπουν σε μάζα.(Πολίτης είναι αυτός που μετέχει αρχής και εξουσίας).
Τα κόμματα και η πολιτική στην Ελλάδα , είναι αυτοσκοπός και οι πολίτες μάζα. Αυτή την έννοια έχει η πολιτική προπαγάνδα που γίνεται με σκοπό το κομματικό (και το ατομικό) όφελος . Οι πολίτες πληρώνουν για να βομβαρδίζονται με την πολιτική προπαγάνδα και με τις πολιτικές διαφημίσεις.
Το τραγελαφικό είναι ότι πολλοί επηρεάζονται κι ακολουθούν το κόμμα που κάνει την καλύτερη πολιτική προπαγάνδα και τις καλύτερες και ακριβότερες διαφημίσεις! Οι πολίτες δεν είναι πολίτες. Με την παθητική τους στάση και με τον ενδοτισμό τους δείχνουν ότι δεν αξίζουν να είναι πολίτες!
Μια άλλη απόδειξη ότι οι πολιτικοί και τα κόμματα το τελευταίο που σκέφτονται είναι το όφελος των πολιτών, είναι ότι δεν συμφωνούν ποτέ μεταξύ τους, ακόμα και επί εθνικών θεμάτων ή επί θεμάτων Παιδείας, Υγείας ή Εθνικής Άμυνας κλπ. .Δε βλέπουν την αγανάκτηση των πολιτών; Δεν πήραν είδηση ότι η δημοκρατία στην Ελλάδα δε λειτουργεί;
Τί είναι άραγε δημοκρατία; Ποιοι είναι πολίτες; ‘Η μάλλον καλύτερα , ποιοι είναι πολίτες και τι είναι δημοκρατία; Ο πολίτης , όπως προαναφέραμε, μετέχει αρχής και εξουσίας. Αν δεν υπάρχουν πολίτες, ούτε δημοκρατία υπάρχει. Υπάρχει μόνο ολοκληρωτισμός με την μια ή την άλλη μορφή. Η δημοκρατία δε λειτουργεί, λέει ο Σωκράτης, όταν ο πολίτης δεν αυτοπεριορίζεται.
Τι μαθαίνει ο νέος, ο μελλοντικός πολίτης, στο σχολείο; Του μαθαίνει κανείς , πώς να μετέχει αρχής και εξουσίας ή πώς να αυτοπεριορίζεται ή αφήνεται να του διδάξει η τηλεόραση , πώς να τα έχει όλα εδώ και τώρα, δίχως κόπο, σε ένα κόσμο όπου όλα προσφέρονται έτοιμα; Το μέλλον, λοιπόν, ανήκει στον καλό καταναλωτή; Οι περισσότεροι απ΄ τους «επαναστάτες χωρίς αιτία» είναι παιδιά ευπόρων γονέων . Όσον αφορά το πνεύμα, ο νέος μαθαίνει με το παράδειγμα των πολιτικών τη διαρκή αμφισβήτηση: «Τι είναι το πνεύμα; Τι έχω να κερδίσω από αυτό;»
Μια πρόταση: Ένας πολίτης, ο κ. Κων/νος Αθ.Κολοβός έκανε την εξής πρόταση, η οποία δημοσιεύθηκε στην «Ελευθερία» Λαρίσης, (11/12/08).Την αντιγράφω εδώ με την άδειά του: «Κάνω μια πρόταση: όταν γίνονται αυτές οι εκδηλώσεις (εννοεί τα τελευταία έκτροπα),ασφαλώς υπάρχει μια κομματική κάλυψη, όπως απέδειξε το παρελθόν, ανεδείχθησαν δε και πολιτικοί αστέρες, φθάνοντας και τα αξιώματα του υπουργού. Προτείνω, λοιπόν, οι σωματικές βλάβες και οι υλικές ζημίες να πληρώνονται από την Βουλή των Ελλήνων και να αφαιρούνται από τις επιχορηγήσεις που παίρνει το κόμμα και οι οποίες δεν είναι καθόλου χαμηλές. Νομίζω είναι καλύτερη λύση και βλέποντας και κάνοντας. Εάν οι ζημιές υπερβαίνουν την ετήσια οικονομική ενίσχυση θα αφαιρείται απ΄ τον επόμενο χρόνο».
Η πρόταση φαίνεται σωστή και μακάρι να γίνει δεκτή απ΄ τους πολιτικούς και τα πολιτικά κόμματα.
(Λόγος κατά πολιτικών)
Μια μέρα, διηγείται ο βιογράφος του Ηράκλειτου, Διογένης Λαέρτιος,
μια παρέα Εφεσίων βρήκε τον Ηράκλειτο να παίζει ζάρια με μια ομάδα παιδιών και τον ρώτησε, γιατί το έκανε αυτό. « Γιατί εκπλήσσεστε, άχρηστοι άνθρωποι;» απάντησε ο Ηράκλειτος. «Δεν είναι προτιμότερο να παίζω ζάρια, από το να παίζω μαζί σας το παιχνίδι της πολιτικής;»
Ο Ηράκλειτος έζησε σε ταραγμένους καιρούς , δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα. Κατά τη διάρκεια της ζωής του πανάρχαιες αυτοκρατορίες ξαφνικά κατέρρευσαν και νέες δημιουργήθηκαν. Ο Ηράκλειτος πίστευε ότι ένας πολίτης είναι καλύτερος από 10.000 πολίτες - μάζα.
Ο παρών λόγος κατά πολιτικών είναι απλός. Στηρίζεται στην απλή σκέψη ότι οι πολιτικοί αδικούν κατάφωρα τους πολίτες: πρώτον, τους αδικούν γιατί κάνουν τα κόμματα και την πολιτική αυτοσκοπό και δεύτερον τους αδικούν γιατί τους εμποδίζουν να είναι πολίτες και τους μετατρέπουν σε μάζα.(Πολίτης είναι αυτός που μετέχει αρχής και εξουσίας).
Τα κόμματα και η πολιτική στην Ελλάδα , είναι αυτοσκοπός και οι πολίτες μάζα. Αυτή την έννοια έχει η πολιτική προπαγάνδα που γίνεται με σκοπό το κομματικό (και το ατομικό) όφελος . Οι πολίτες πληρώνουν για να βομβαρδίζονται με την πολιτική προπαγάνδα και με τις πολιτικές διαφημίσεις.
Το τραγελαφικό είναι ότι πολλοί επηρεάζονται κι ακολουθούν το κόμμα που κάνει την καλύτερη πολιτική προπαγάνδα και τις καλύτερες και ακριβότερες διαφημίσεις! Οι πολίτες δεν είναι πολίτες. Με την παθητική τους στάση και με τον ενδοτισμό τους δείχνουν ότι δεν αξίζουν να είναι πολίτες!
Μια άλλη απόδειξη ότι οι πολιτικοί και τα κόμματα το τελευταίο που σκέφτονται είναι το όφελος των πολιτών, είναι ότι δεν συμφωνούν ποτέ μεταξύ τους, ακόμα και επί εθνικών θεμάτων ή επί θεμάτων Παιδείας, Υγείας ή Εθνικής Άμυνας κλπ. .Δε βλέπουν την αγανάκτηση των πολιτών; Δεν πήραν είδηση ότι η δημοκρατία στην Ελλάδα δε λειτουργεί;
Τί είναι άραγε δημοκρατία; Ποιοι είναι πολίτες; ‘Η μάλλον καλύτερα , ποιοι είναι πολίτες και τι είναι δημοκρατία; Ο πολίτης , όπως προαναφέραμε, μετέχει αρχής και εξουσίας. Αν δεν υπάρχουν πολίτες, ούτε δημοκρατία υπάρχει. Υπάρχει μόνο ολοκληρωτισμός με την μια ή την άλλη μορφή. Η δημοκρατία δε λειτουργεί, λέει ο Σωκράτης, όταν ο πολίτης δεν αυτοπεριορίζεται.
Τι μαθαίνει ο νέος, ο μελλοντικός πολίτης, στο σχολείο; Του μαθαίνει κανείς , πώς να μετέχει αρχής και εξουσίας ή πώς να αυτοπεριορίζεται ή αφήνεται να του διδάξει η τηλεόραση , πώς να τα έχει όλα εδώ και τώρα, δίχως κόπο, σε ένα κόσμο όπου όλα προσφέρονται έτοιμα; Το μέλλον, λοιπόν, ανήκει στον καλό καταναλωτή; Οι περισσότεροι απ΄ τους «επαναστάτες χωρίς αιτία» είναι παιδιά ευπόρων γονέων . Όσον αφορά το πνεύμα, ο νέος μαθαίνει με το παράδειγμα των πολιτικών τη διαρκή αμφισβήτηση: «Τι είναι το πνεύμα; Τι έχω να κερδίσω από αυτό;»
Μια πρόταση: Ένας πολίτης, ο κ. Κων/νος Αθ.Κολοβός έκανε την εξής πρόταση, η οποία δημοσιεύθηκε στην «Ελευθερία» Λαρίσης, (11/12/08).Την αντιγράφω εδώ με την άδειά του: «Κάνω μια πρόταση: όταν γίνονται αυτές οι εκδηλώσεις (εννοεί τα τελευταία έκτροπα),ασφαλώς υπάρχει μια κομματική κάλυψη, όπως απέδειξε το παρελθόν, ανεδείχθησαν δε και πολιτικοί αστέρες, φθάνοντας και τα αξιώματα του υπουργού. Προτείνω, λοιπόν, οι σωματικές βλάβες και οι υλικές ζημίες να πληρώνονται από την Βουλή των Ελλήνων και να αφαιρούνται από τις επιχορηγήσεις που παίρνει το κόμμα και οι οποίες δεν είναι καθόλου χαμηλές. Νομίζω είναι καλύτερη λύση και βλέποντας και κάνοντας. Εάν οι ζημιές υπερβαίνουν την ετήσια οικονομική ενίσχυση θα αφαιρείται απ΄ τον επόμενο χρόνο».
Η πρόταση φαίνεται σωστή και μακάρι να γίνει δεκτή απ΄ τους πολιτικούς και τα πολιτικά κόμματα.
10.12.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Σκεφθείτε όμορφα, οι σκέψεις μας επηρεάζουν
Σκεφθείτε όμορφα, οι σκέψεις μας επηρεάζουν
Οι Έλληνες , αν ξεχωρίζουμε σε κάτι καλό από τους άλλους λαούς, είναι ότι μας αρέσει η συζήτηση και κουβεντιάζουμε μεταξύ μας. Δεν είναι παντού το ίδιο. Θα μου πείτε είναι καλό να μας αρέσει η συζήτηση; Είναι καλό, γιατί εκείνοι που δεν μπορούν να μιλήσουν μιλάνε …με τις πέτρες!
Να διδάξουμε στους νέους πώς να χρησιμοποιούν σωστά και με άνεση το λόγο , για να μην «μιλάνε» με πέτρες . Βέβαια έτσι δεν θα τρέφει ψευτο-ελπίδες η μικρο-πολιτική, που εφαρμόζει την ελληνική λαϊκή παροιμία: «ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται». Αν και αυτό είναι το λιγότερο. Εκείνο που πρέπει να μας ανησυχεί και να μην έχουμε την επιπολαιότητα να επιχαίρουμε και να συνευδοκούμε με τους λιθοβολισμούς , είναι ότι η παιδική αυτή συνήθεια του πετροπόλεμου δεν περιορίζεται στις πέτρες, αλλά τη συνεχίζουν και οι μεγάλοι με πιο φοβερά μέσα.
Δεν έχουμε περιθώριο πια να καλλιεργούμε τέτοιες παιδικές συνήθειες, όταν ξέρουμε ότι κάτω απ΄ τα πόδια μας υπάρχει ολόκληρο πυρηνικό οπλοστάσιο. Πρέπει να καλλιεργήσουμε το λόγο και να μάθουμε τα παιδιά μας να σκέφτονται ελεύθερα και να μιλούν με άνεση, ώστε να εκφράζουν αυτό που νιώθουν κι αυτό που σκέφτονται. Οι Έλληνες με την αγάπη τους στο λόγο και στη συζήτηση πρέπει να είμαστε το παράδειγμα σε όλους τους λαούς, αντί να δίνουμε την εντύπωση, ότι δεν μπορούμε να μιλάμε πια και πετροβολάμε ο ένας τον άλλον. Δεν βλέπει άραγε την ευθύνη της η Εκπαίδευση και οι πολιτικοί με την «πολιτική τους βούληση».
Ποιοι όμως θα διδάξουν στους νέους την ελεύθερη σκέψη και την σωστή και την ορθή έκφραση; Η πολιτική ευνοεί και ενθαρρύνει στην Εκπαίδευση αντί τα εκπαιδευτικά κριτήρια , τα κομματικά και τα συνδικαλιστικά . Πόσοι παροπλισμένοι εκπαιδευτικοί υπάρχουν, γιατί δεν είναι αρεστοί στους συνδικαλιστές και στους κομματικούς;
Εμείς στην Αμερική, μου έλεγε ο φίλος μου Αμερικανός ποιητής και φιλόσοφος Ρόμπερτ Λαξ, ακόμα κι όταν γίνουμε εβδομηντάρηδες, λύνουμε τις διαφορές μας με τις γροθιές. Η εγκληματικότητα αυξάνει όσο περισσότερο απουσιάζει ο λόγος. Στα νησιά π.χ. που οι νησιώτες μιλάνε και εκφράζονται με μεγαλύτερη ευκολία απ΄ τους άλλους, υπάρχει μικρότερη εγκληματικότητα. Τα αδικήματα που διαπράττουν εκεί είναι συνήθως αδικήματα του λόγου, δηλαδή ύβρεις, δυσφημήσεις και συκοφαντίες. Όσο προχωρούμε όμως προς τα πάνω, όπου οι άνθρωποι είναι πιο κλειστοί και πιο δύσκολοι στο λόγο, τόσο περισσότερο αυξάνει η βία.
Σκεφθείτε όμορφα, οι σκέψεις μας επηρεάζουν. Αυτά τα λόγια είναι ενός Ρουμάνου τυφλού μοναχού απ΄ το βιβλίο «Ο Γέροντας Θεόφιλος Παραϊάν», Εκδόσεις «Άθως». Τι σημαίνει να σκεφτούμε όμορφα; Να πάψουμε να βλέπουμε την τραγικότητα της ζωής και να κλειστούμε στο γυάλινο πύργο μας ; Οπωσδήποτε δεν σημαίνει αυτό. Η Ορθοδοξία δεν είναι θεωρητική, αλλά εμπειρική. Ένα πρότυπο για το πώς σκεφτόμαστε όμορφα είναι η ανώτερη Τέχνη. Η ανώτερη Τέχνη ξέρει να κάνει ωραίες μορφές.
Δεν είναι η πραγματικότητα αυτή που φαίνεται μέσα απ’ την τηλεόραση κι όπως παρουσιάζεται ως «εικονική πραγματικότητα». Αν λάβουμε σοβαρά υπόψη την εικονική πραγματικότητα , δεν μας μένει τίποτε άλλο παρά η απελπισία και η απόγνωση. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα; Πρέπει να περιμένουμε απ΄ την πολιτική για να τα βγάλουμε πέρα με τις δυσκολίες της ζωής;
Το νόημα αυτό δεν ικανοποιεί πια κανένα και περισσότερο τους νέους. Δεν έχουν αξία οι όποιες ικανότητες της πολιτικής, χωρίς αυτογνωσία. Οι πολίτες εμβαθύνουν τώρα περισσότερο από άλλες εποχές. Αυτό δείχνει η αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου. Οι πολιτικοί όμως δεν φαίνεται να το έχουν πάρει είδηση και δεν είναι σε θέση να νιώσουν την αγωνία των πολιτών. Το μόνο που αιωνίως τους απασχολεί είναι η εξουσία, δηλαδή η επιθυμία για δύναμη. Ούτε ακούν, ούτε αισθάνονται.
«Μπορούμε να μάθουμε πολλά για την ανθρώπινη φύση, την προσφορά και την θεραπεία, αν πορευόμαστε πιο αργά, ακούμε και αισθανόμαστε. Τότε θα καταλάβουμε ότι η ζωή μας περιβάλλεται από αγάπη και στοργή»( Dr. John Finnegan).
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Οι Έλληνες , αν ξεχωρίζουμε σε κάτι καλό από τους άλλους λαούς, είναι ότι μας αρέσει η συζήτηση και κουβεντιάζουμε μεταξύ μας. Δεν είναι παντού το ίδιο. Θα μου πείτε είναι καλό να μας αρέσει η συζήτηση; Είναι καλό, γιατί εκείνοι που δεν μπορούν να μιλήσουν μιλάνε …με τις πέτρες!
Να διδάξουμε στους νέους πώς να χρησιμοποιούν σωστά και με άνεση το λόγο , για να μην «μιλάνε» με πέτρες . Βέβαια έτσι δεν θα τρέφει ψευτο-ελπίδες η μικρο-πολιτική, που εφαρμόζει την ελληνική λαϊκή παροιμία: «ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται». Αν και αυτό είναι το λιγότερο. Εκείνο που πρέπει να μας ανησυχεί και να μην έχουμε την επιπολαιότητα να επιχαίρουμε και να συνευδοκούμε με τους λιθοβολισμούς , είναι ότι η παιδική αυτή συνήθεια του πετροπόλεμου δεν περιορίζεται στις πέτρες, αλλά τη συνεχίζουν και οι μεγάλοι με πιο φοβερά μέσα.
Δεν έχουμε περιθώριο πια να καλλιεργούμε τέτοιες παιδικές συνήθειες, όταν ξέρουμε ότι κάτω απ΄ τα πόδια μας υπάρχει ολόκληρο πυρηνικό οπλοστάσιο. Πρέπει να καλλιεργήσουμε το λόγο και να μάθουμε τα παιδιά μας να σκέφτονται ελεύθερα και να μιλούν με άνεση, ώστε να εκφράζουν αυτό που νιώθουν κι αυτό που σκέφτονται. Οι Έλληνες με την αγάπη τους στο λόγο και στη συζήτηση πρέπει να είμαστε το παράδειγμα σε όλους τους λαούς, αντί να δίνουμε την εντύπωση, ότι δεν μπορούμε να μιλάμε πια και πετροβολάμε ο ένας τον άλλον. Δεν βλέπει άραγε την ευθύνη της η Εκπαίδευση και οι πολιτικοί με την «πολιτική τους βούληση».
Ποιοι όμως θα διδάξουν στους νέους την ελεύθερη σκέψη και την σωστή και την ορθή έκφραση; Η πολιτική ευνοεί και ενθαρρύνει στην Εκπαίδευση αντί τα εκπαιδευτικά κριτήρια , τα κομματικά και τα συνδικαλιστικά . Πόσοι παροπλισμένοι εκπαιδευτικοί υπάρχουν, γιατί δεν είναι αρεστοί στους συνδικαλιστές και στους κομματικούς;
Εμείς στην Αμερική, μου έλεγε ο φίλος μου Αμερικανός ποιητής και φιλόσοφος Ρόμπερτ Λαξ, ακόμα κι όταν γίνουμε εβδομηντάρηδες, λύνουμε τις διαφορές μας με τις γροθιές. Η εγκληματικότητα αυξάνει όσο περισσότερο απουσιάζει ο λόγος. Στα νησιά π.χ. που οι νησιώτες μιλάνε και εκφράζονται με μεγαλύτερη ευκολία απ΄ τους άλλους, υπάρχει μικρότερη εγκληματικότητα. Τα αδικήματα που διαπράττουν εκεί είναι συνήθως αδικήματα του λόγου, δηλαδή ύβρεις, δυσφημήσεις και συκοφαντίες. Όσο προχωρούμε όμως προς τα πάνω, όπου οι άνθρωποι είναι πιο κλειστοί και πιο δύσκολοι στο λόγο, τόσο περισσότερο αυξάνει η βία.
Σκεφθείτε όμορφα, οι σκέψεις μας επηρεάζουν. Αυτά τα λόγια είναι ενός Ρουμάνου τυφλού μοναχού απ΄ το βιβλίο «Ο Γέροντας Θεόφιλος Παραϊάν», Εκδόσεις «Άθως». Τι σημαίνει να σκεφτούμε όμορφα; Να πάψουμε να βλέπουμε την τραγικότητα της ζωής και να κλειστούμε στο γυάλινο πύργο μας ; Οπωσδήποτε δεν σημαίνει αυτό. Η Ορθοδοξία δεν είναι θεωρητική, αλλά εμπειρική. Ένα πρότυπο για το πώς σκεφτόμαστε όμορφα είναι η ανώτερη Τέχνη. Η ανώτερη Τέχνη ξέρει να κάνει ωραίες μορφές.
Δεν είναι η πραγματικότητα αυτή που φαίνεται μέσα απ’ την τηλεόραση κι όπως παρουσιάζεται ως «εικονική πραγματικότητα». Αν λάβουμε σοβαρά υπόψη την εικονική πραγματικότητα , δεν μας μένει τίποτε άλλο παρά η απελπισία και η απόγνωση. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα; Πρέπει να περιμένουμε απ΄ την πολιτική για να τα βγάλουμε πέρα με τις δυσκολίες της ζωής;
Το νόημα αυτό δεν ικανοποιεί πια κανένα και περισσότερο τους νέους. Δεν έχουν αξία οι όποιες ικανότητες της πολιτικής, χωρίς αυτογνωσία. Οι πολίτες εμβαθύνουν τώρα περισσότερο από άλλες εποχές. Αυτό δείχνει η αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου. Οι πολιτικοί όμως δεν φαίνεται να το έχουν πάρει είδηση και δεν είναι σε θέση να νιώσουν την αγωνία των πολιτών. Το μόνο που αιωνίως τους απασχολεί είναι η εξουσία, δηλαδή η επιθυμία για δύναμη. Ούτε ακούν, ούτε αισθάνονται.
«Μπορούμε να μάθουμε πολλά για την ανθρώπινη φύση, την προσφορά και την θεραπεία, αν πορευόμαστε πιο αργά, ακούμε και αισθανόμαστε. Τότε θα καταλάβουμε ότι η ζωή μας περιβάλλεται από αγάπη και στοργή»( Dr. John Finnegan).
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Μια απάντηση για τη βία
Έτσι βλέπω κι εγω τα πράγματα,αγαπητέ φίλε Graficos, ως προς την ισορροπία που ζητάς και ως προς την έννοια της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας.
Πιστεύω ότι το ζητούμενο είναι η ελευθερία και η ελευθερία είναι αδιαίρετη. Ελευθερία τόσο των διωκομένων,όσο και των διωκτών.
Η βία είναι ένας θυματοποιητικός μηχανισμός που θυματοποιεί όλους τόσο αυτούς που την υφίσανται όσο κι αυτούς που την ασκούν. Θύματα είναι όλοι της βίας. Η αίτία, κατά τον Ρενέ Ζιράρ είναι η επιθυμία.
Η κοινωνία μας δυστυχώς καλλιεργεί την επιθυμία, που προκαλεί τη βία.
Κανένας δεν έχει αναφορά στο Λόγο.
Κανένας δεν ζητάει την ειρήνη του Χριστού, γιατί προΠυποθέτει αγάπη δηλαδή τήρηση των Εντολών.
Το κυνήγι της ευδαιμονίας, όπως την εννοούν οι σημερινές κοινωνίες, εμποδίζει τη λειτουργία της δημοκρατίας και τελικά δεν θα λείπει μόνο η εσωτερική ελευθερία
του συγχρόνου ανθρώπου, θα στερηθεί και τις κοινωνικές και πολιτικές ελευθερίες του.
Δίχως πραγματική ελευθερία ούτε αληθινή ενότητα μεταξύ μας υπάρχει,
αυτήν που έχουμε ανάγκη για να είμαστε δυνατοί απέναντι στις επιβουλές των εχθρων μας.
Αφού εξευτέλισαν τις αξίες και εμπόδισαν την εσωτερική ελευθερία
οι εχθροί του ανθρώπου, τα πάθη μας,θα εκμεταλλευτούν την εσωτερική μας διαίρεση για να μας χειραγωγούν.
Εμείς όμως πιστεύουμε ότι κανένας δεν μπορεί να κανει δούλο αυτόν που έχει το πνεύμα του ελεύθερο.
Επίσης κανένας δεν μπορεί να βλάψει αυτόν που δε συνεργάζεται μαζί του.
Ο Κρόνος τρώει τα παιδιά του όχι αυτούς που δεν του μοιάζουν.
Έίμαστε παιδιά του Θεού και όχι του Κρόνου (χρόνου).
Ο Θεός θέλει από μας να ζούμε
σ΄ αυτόν τον κόσμο, αλλά να μην είμαστε από τα στοιχεία αυτού του κόσμου.
Με αυτές τις προϋποθέσεις πιστεύω ότι δεν πρέπει να μας απογοητεύει η αταξία και το χάος.
Άλλος έχει τα ηνία τα χέρια του.
Εννοείται γι΄π αυτούς που πισεόυν ότι αυτό που προέχει είναι το πνέυμα και ότι η ζωή είναι πνευματική.
Πιστεύω ότι το ζητούμενο είναι η ελευθερία και η ελευθερία είναι αδιαίρετη. Ελευθερία τόσο των διωκομένων,όσο και των διωκτών.
Η βία είναι ένας θυματοποιητικός μηχανισμός που θυματοποιεί όλους τόσο αυτούς που την υφίσανται όσο κι αυτούς που την ασκούν. Θύματα είναι όλοι της βίας. Η αίτία, κατά τον Ρενέ Ζιράρ είναι η επιθυμία.
Η κοινωνία μας δυστυχώς καλλιεργεί την επιθυμία, που προκαλεί τη βία.
Κανένας δεν έχει αναφορά στο Λόγο.
Κανένας δεν ζητάει την ειρήνη του Χριστού, γιατί προΠυποθέτει αγάπη δηλαδή τήρηση των Εντολών.
Το κυνήγι της ευδαιμονίας, όπως την εννοούν οι σημερινές κοινωνίες, εμποδίζει τη λειτουργία της δημοκρατίας και τελικά δεν θα λείπει μόνο η εσωτερική ελευθερία
του συγχρόνου ανθρώπου, θα στερηθεί και τις κοινωνικές και πολιτικές ελευθερίες του.
Δίχως πραγματική ελευθερία ούτε αληθινή ενότητα μεταξύ μας υπάρχει,
αυτήν που έχουμε ανάγκη για να είμαστε δυνατοί απέναντι στις επιβουλές των εχθρων μας.
Αφού εξευτέλισαν τις αξίες και εμπόδισαν την εσωτερική ελευθερία
οι εχθροί του ανθρώπου, τα πάθη μας,θα εκμεταλλευτούν την εσωτερική μας διαίρεση για να μας χειραγωγούν.
Εμείς όμως πιστεύουμε ότι κανένας δεν μπορεί να κανει δούλο αυτόν που έχει το πνεύμα του ελεύθερο.
Επίσης κανένας δεν μπορεί να βλάψει αυτόν που δε συνεργάζεται μαζί του.
Ο Κρόνος τρώει τα παιδιά του όχι αυτούς που δεν του μοιάζουν.
Έίμαστε παιδιά του Θεού και όχι του Κρόνου (χρόνου).
Ο Θεός θέλει από μας να ζούμε
σ΄ αυτόν τον κόσμο, αλλά να μην είμαστε από τα στοιχεία αυτού του κόσμου.
Με αυτές τις προϋποθέσεις πιστεύω ότι δεν πρέπει να μας απογοητεύει η αταξία και το χάος.
Άλλος έχει τα ηνία τα χέρια του.
Εννοείται γι΄π αυτούς που πισεόυν ότι αυτό που προέχει είναι το πνέυμα και ότι η ζωή είναι πνευματική.
9.12.08
Kenji Mizoguchi, Επιστάτης Σάνσο
Σαν ένα μικρό δώρο στους φίλους αναγνώστες
αντιγράφω απ΄ την αριστουργηματική ταινία του
Kenji Mizoguchi "Επιστάτης Σάνσο" αυτά τα
λόγια που απευθύνει ο ήρωας της ταινίας
(ένας πατέρας στο γιο του),
τη στιγμή του αποχαιρετισμού, γνωρίζοντας
ότι είναι η τελευταία φορά που τον βλέπει.΄
Αυτός είναι ο λόγος που του αφήνει τις
τελευταίες πνευματικές του υποθήκες.
Ο πατέρας είναι ένας Άρχοντας,
που στέλνεται εξορία
γιατί, για να προστατέψει τους φτωχούς
της επαρχίας του,αρνήθηκε
να δώσει ρύζι και στρατιώτες
στον Αυτοράτορα.
Ο γενναίος αυτός Άρχοντας λέει
αυτά τα λόγια στο γιο του τη
στιγμή του αποχωρισμού:
"Μην ξεχνάς ό,τι σου πώ.
Ο άνθρωπος που δεν έχει οίκτο
δεν είναι άνθρωπος.
Να είσαι σκληρός με τον εαυτό σου
και επιεικής με τους άλλους.
'Ολοι οι άνθρωποι είναι ίσοι.
Έχουν δικαίωμα στην ευτυχία.
(Του δίνει ένα αγαλματάκι του Βούδα):
Αυτό είναι το κειμήλιο της οικογένειάς μας.
Ο Θεός του ελέους
είναι σαν την ψυχή μου.
Κράτα το
για να με θυμάσαι.
Θα ξαναϊδωθούμε
ίσως.
Να ελπίζεις
και να ζεις θαρραλέα."
(Απ΄την ταινία του Κένζι Μιζογκούτσι,
"Επιστάτης Σάνσο")
αντιγράφω απ΄ την αριστουργηματική ταινία του
Kenji Mizoguchi "Επιστάτης Σάνσο" αυτά τα
λόγια που απευθύνει ο ήρωας της ταινίας
(ένας πατέρας στο γιο του),
τη στιγμή του αποχαιρετισμού, γνωρίζοντας
ότι είναι η τελευταία φορά που τον βλέπει.΄
Αυτός είναι ο λόγος που του αφήνει τις
τελευταίες πνευματικές του υποθήκες.
Ο πατέρας είναι ένας Άρχοντας,
που στέλνεται εξορία
γιατί, για να προστατέψει τους φτωχούς
της επαρχίας του,αρνήθηκε
να δώσει ρύζι και στρατιώτες
στον Αυτοράτορα.
Ο γενναίος αυτός Άρχοντας λέει
αυτά τα λόγια στο γιο του τη
στιγμή του αποχωρισμού:
"Μην ξεχνάς ό,τι σου πώ.
Ο άνθρωπος που δεν έχει οίκτο
δεν είναι άνθρωπος.
Να είσαι σκληρός με τον εαυτό σου
και επιεικής με τους άλλους.
'Ολοι οι άνθρωποι είναι ίσοι.
Έχουν δικαίωμα στην ευτυχία.
(Του δίνει ένα αγαλματάκι του Βούδα):
Αυτό είναι το κειμήλιο της οικογένειάς μας.
Ο Θεός του ελέους
είναι σαν την ψυχή μου.
Κράτα το
για να με θυμάσαι.
Θα ξαναϊδωθούμε
ίσως.
Να ελπίζεις
και να ζεις θαρραλέα."
(Απ΄την ταινία του Κένζι Μιζογκούτσι,
"Επιστάτης Σάνσο")
Μόσχος Λαγκουβαρδος, Όταν τυφλός οδηγεί τυφλόν
Όταν τυφλός οδηγεί τυφλόν
Λένε ότι είμαστε λαός βασανισμένος, ότι αγαπούμε το σκούρο και τη λύπη και το πένθος στα τραγούδια μας. Ένα απ΄ τα πιο χαρούμενα και πεταχτά τραγούδια, έχει αυτούς τους στίχους σαν επωδό του: «Τούτη η γη που την πατούμε,/ όλοι μέσα θε να μπούμε».
Με τη δύσκολη ζωή στις πόλεις προστέθηκε ένα ακόμη βάσανο, η απογοήτευση κι η απελπισία. Δεν είναι ανάγκη να γίνουν ταραχές όπως τώρα, για να αναρωτηθούμε «πού πάμε» ή «πού μας πηγαίνουν»; Κάθε μέρα είναι μπροστά μας το αναπάντητο αυτό ερώτημα. Από αυτό ξεκινάει και η φιλοσοφία του «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού».
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αναζητήσει κανείς μια απάντηση σε παρόμοια ερωτήματα, ανάλογα με τον προβληματισμό του. Υπάρχει ο αναλυτικός τρόπος και η στατιστική τον οποίο χρησιμοποιεί η κοινωνιολογία και η επιστήμη γενικά και υπάρχει και ο υπαρξιακός τρόπος, για τον οποίο δεν απαιτείται να σπουδάσεις στο πανεπιστήμιο ή να είσαι ειδικός για να αναζητήσεις μια απάντηση. Το δεύτερο τρόπο χρησιμοποιεί η φιλοσοφία, για όσους αγαπούν τη φιλοσοφία και η βιοσοφία των απλών ανθρώπων, όταν φτάνουν στην ωριμότητά τους.
Τον παλιό καιρό, τουλάχιστον, καθένας μετά τα πενήντα του ήταν και ένας φιλόσοφος. Πορευόταν αργά, άκουγε και αισθανόταν. Καταλάβαινε ότι η ζωή μας περιβάλλεται από αγάπη και στοργή.
Όχι ότι δεν υπήρχαν και δεν υπάρχουν και σήμερα στην ηλικία των 60 των 70 και των 80 ανώριμοι, που διατηρούν το επαναστατικό τους πνεύμα που ταιριάζει στη νεαρή ηλικία. Υπήρχαν και υπάρχουν και μάλιστα οδηγούν και τους άλλους, όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Αυτούς τους ανθρώπους εννοεί η παροιμία, που λέει, ότι «τα χρόνια δίνουν γεράματα, όχι σοφία». Τα χρόνια δίνουν σοφία, σ΄ αυτούς που φτάνουν στην ωριμότητα. Σε πολλές γλώσσες έχουν την ίδια λέξη για το σοφό και για το γέρο. Οι Κινέζοι μάλιστα έχουν και την παροιμία «αν δεν έχεις γέρο, να αγοράσεις έναν».
Όταν τυφλός οδηγεί τυφλόν ξέρουμε όλοι τί θα συμβεί. Αυτό είναι εύκολο να το δούμε. Με την εσωτερική τυφλότητα δεν είναι εύκολο, να τη δούμε πάντοτε, γιατί είναι καλά κρυμμένη. Πότε είμαστε εσωτερικά τυφλοί; Σύμφωνα με την παράδοσή μας η ψυχή οδηγεί την επιθυμία και όχι η επιθυμία την ψυχή. Άλίμονο στον πατέρα που κάνει όλα τα χατίρια του παιδιού του. Αργά η γρήγορα θα το καταστρέψει. Έτσι είναι και με την ψυχή, όταν αντί να οδηγεί εκείνη την επιθυμία, την οδηγεί η επιθυμία. Η επιθυμία είναι η ίδια σκοτάδι, γιατί ποτέ δεν μπορεί να δει τον εαυτό της.
Τί είναι αυτό που καλλιεργεί η κοινωνία μας σήμερα ιδίως στους νέους; Δεν είναι η επιθυμία και μάλιστα η επιθυμία για δύναμη κάθε μορφής, δύναμη οικονομική, κοινωνική κλπ; Αν η επιθυμία είναι σκοτάδι, αναλογιζόμαστε αν οι οδηγοί μας έχουν την ικανότητα να νικούν τις επιθυμίες τους και να βλέπουν καθαρά ή μήπως είναι άνθρωποι αδύνατοι, μοιραίοι, που τους σέρνουν οι επιθυμίες και που υπηρετούν τα πάθη τους, όπως οι δούλοι τα αφεντικά τους;
Αν τέτοιου είδους άνθρωποι είναι οι οδηγοί μας, γιατί καταλαμβάνουν δημόσια αξιώματα χωρίς κανείς να ξέρει το φως ή το σκοτάδι που έχουν μέσα τους, φαντάζεσαι τι μπορεί να συμβεί; «Ο οφθαλμός» λέει το Ευαγγέλιο «είναι το φως του σώματος. Αν ο οφθαλμός είναι σκοτεινός, όλο το σώμα είναι σκοτεινό». Βλέπουμε δυστυχώς πολλούς, που επιχειρούν να προσπορίσουν στον εαυτό τους ωφελήματα από τη μαζική βία που ξέσπασε τις μέρες αυτές, με το να ρίχνουν λάδι στη φωτιά.
Ότι η αναρχία είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε μια κοινωνία δεν υπάρχει αμφιβολία. Μάταια όμως αναζητούν να βρουν λύσεις χωρίς να έχουν κανένα σημείο αναφοράς και συγκεκριμένα το Λόγο του Θεού. « Άνευ εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» ( χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε), λέει ο Κύριος της ζωής και του θανάτου, ο Ιησούς Χριστός.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Λένε ότι είμαστε λαός βασανισμένος, ότι αγαπούμε το σκούρο και τη λύπη και το πένθος στα τραγούδια μας. Ένα απ΄ τα πιο χαρούμενα και πεταχτά τραγούδια, έχει αυτούς τους στίχους σαν επωδό του: «Τούτη η γη που την πατούμε,/ όλοι μέσα θε να μπούμε».
Με τη δύσκολη ζωή στις πόλεις προστέθηκε ένα ακόμη βάσανο, η απογοήτευση κι η απελπισία. Δεν είναι ανάγκη να γίνουν ταραχές όπως τώρα, για να αναρωτηθούμε «πού πάμε» ή «πού μας πηγαίνουν»; Κάθε μέρα είναι μπροστά μας το αναπάντητο αυτό ερώτημα. Από αυτό ξεκινάει και η φιλοσοφία του «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού».
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αναζητήσει κανείς μια απάντηση σε παρόμοια ερωτήματα, ανάλογα με τον προβληματισμό του. Υπάρχει ο αναλυτικός τρόπος και η στατιστική τον οποίο χρησιμοποιεί η κοινωνιολογία και η επιστήμη γενικά και υπάρχει και ο υπαρξιακός τρόπος, για τον οποίο δεν απαιτείται να σπουδάσεις στο πανεπιστήμιο ή να είσαι ειδικός για να αναζητήσεις μια απάντηση. Το δεύτερο τρόπο χρησιμοποιεί η φιλοσοφία, για όσους αγαπούν τη φιλοσοφία και η βιοσοφία των απλών ανθρώπων, όταν φτάνουν στην ωριμότητά τους.
Τον παλιό καιρό, τουλάχιστον, καθένας μετά τα πενήντα του ήταν και ένας φιλόσοφος. Πορευόταν αργά, άκουγε και αισθανόταν. Καταλάβαινε ότι η ζωή μας περιβάλλεται από αγάπη και στοργή.
Όχι ότι δεν υπήρχαν και δεν υπάρχουν και σήμερα στην ηλικία των 60 των 70 και των 80 ανώριμοι, που διατηρούν το επαναστατικό τους πνεύμα που ταιριάζει στη νεαρή ηλικία. Υπήρχαν και υπάρχουν και μάλιστα οδηγούν και τους άλλους, όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Αυτούς τους ανθρώπους εννοεί η παροιμία, που λέει, ότι «τα χρόνια δίνουν γεράματα, όχι σοφία». Τα χρόνια δίνουν σοφία, σ΄ αυτούς που φτάνουν στην ωριμότητα. Σε πολλές γλώσσες έχουν την ίδια λέξη για το σοφό και για το γέρο. Οι Κινέζοι μάλιστα έχουν και την παροιμία «αν δεν έχεις γέρο, να αγοράσεις έναν».
Όταν τυφλός οδηγεί τυφλόν ξέρουμε όλοι τί θα συμβεί. Αυτό είναι εύκολο να το δούμε. Με την εσωτερική τυφλότητα δεν είναι εύκολο, να τη δούμε πάντοτε, γιατί είναι καλά κρυμμένη. Πότε είμαστε εσωτερικά τυφλοί; Σύμφωνα με την παράδοσή μας η ψυχή οδηγεί την επιθυμία και όχι η επιθυμία την ψυχή. Άλίμονο στον πατέρα που κάνει όλα τα χατίρια του παιδιού του. Αργά η γρήγορα θα το καταστρέψει. Έτσι είναι και με την ψυχή, όταν αντί να οδηγεί εκείνη την επιθυμία, την οδηγεί η επιθυμία. Η επιθυμία είναι η ίδια σκοτάδι, γιατί ποτέ δεν μπορεί να δει τον εαυτό της.
Τί είναι αυτό που καλλιεργεί η κοινωνία μας σήμερα ιδίως στους νέους; Δεν είναι η επιθυμία και μάλιστα η επιθυμία για δύναμη κάθε μορφής, δύναμη οικονομική, κοινωνική κλπ; Αν η επιθυμία είναι σκοτάδι, αναλογιζόμαστε αν οι οδηγοί μας έχουν την ικανότητα να νικούν τις επιθυμίες τους και να βλέπουν καθαρά ή μήπως είναι άνθρωποι αδύνατοι, μοιραίοι, που τους σέρνουν οι επιθυμίες και που υπηρετούν τα πάθη τους, όπως οι δούλοι τα αφεντικά τους;
Αν τέτοιου είδους άνθρωποι είναι οι οδηγοί μας, γιατί καταλαμβάνουν δημόσια αξιώματα χωρίς κανείς να ξέρει το φως ή το σκοτάδι που έχουν μέσα τους, φαντάζεσαι τι μπορεί να συμβεί; «Ο οφθαλμός» λέει το Ευαγγέλιο «είναι το φως του σώματος. Αν ο οφθαλμός είναι σκοτεινός, όλο το σώμα είναι σκοτεινό». Βλέπουμε δυστυχώς πολλούς, που επιχειρούν να προσπορίσουν στον εαυτό τους ωφελήματα από τη μαζική βία που ξέσπασε τις μέρες αυτές, με το να ρίχνουν λάδι στη φωτιά.
Ότι η αναρχία είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε μια κοινωνία δεν υπάρχει αμφιβολία. Μάταια όμως αναζητούν να βρουν λύσεις χωρίς να έχουν κανένα σημείο αναφοράς και συγκεκριμένα το Λόγο του Θεού. « Άνευ εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» ( χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε), λέει ο Κύριος της ζωής και του θανάτου, ο Ιησούς Χριστός.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος, Θύματα της βίας
Θύματα της βίας
«Την σην ειρήνην δος ημίν.»
Γράφω τις γραμμές αυτές με λύπη για το νέο που χάθηκε άδικα και για όλα τα θύματα της βίας. Ο λαός μας είναι φιλειρηνικός και συγκλονίζεται από γεγονότα, σαν αυτά που συμβαίνουν στη χώρα μας. Είμαστε φιλειρηνικοί και κανείς δεν αγαπάει τη βία. Δε θέλουμε να προκαλέσουμε τη βία ή να την υποστούμε, αλλά η βία υπάρχει και εκδηλώνεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Το Ευαγγέλιο περιγράφει τη βία στο περιστατικό του λιθοβολισμού της μοιχαλίδας. Στο περιστατικό αυτό βλέπουμε ποια είναι η στάση του Ιησού, του Κυρίου και Θεού μας, και σωτήρα των ψυχών μας. «Ο αναμάρτητος πρώτος των λίθον βαλέτω». Ο αναμάρτητος να ρίξει πρώτος τον λίθον.
Ο Μαχάτμα Γκάντι (κατά λέξη ο Γκάντι η μεγάλη ψυχή) αντί να ασκήσει βία , την υπέστη ο ίδιος, κατά το παράδειγμα του Ιησού. Ο Γκάντι ήταν
αληθινός φιλειρηνιστής, υπέρμαχος της μη βίας , της «αχίμσα», όπως την ονομάζουν οι Ινδοί και όπως την εφάρμοσε ο ίδιος.
Ο Γκάντι πήρε ο ίδιος την τελευταία θέση και έγινε το παράδειγμα για όλους. Κανένας δεν μπορούσε να τον κατηγορήσει ότι υποκρίνεται ότι ζει πλούσια ή κατέχει αξιώματα, για να αγωνίζεται δήθεν πιο αποτελεσματικά για την εξάλειψη της δουλείας, της αδικίας και της φτώχειας.
Ο Γκάντι ζούσε ο ίδιος μέσα στις μεγαλύτερες στερήσεις, υπήρξε ο ίδιος φτωχός και υπέφερε τη φτώχεια και τη δουλεία , σαν ένας απ΄ τους πιο φτωχούς Ινδούς. ‘Ένιωσε στο πετσί του τη φτώχεια . Ο Γκάντι υπέμενε τις στερήσεις και τις αδικίες που υπέφεραν οι Ινδοί κάτω απ΄ το ζυγό της δουλείας. Απελευθέρωσε τον εαυτό του από τα πάθη (από τη δουλεία των παθών) για να εργαστεί για την απελευθέρωση του έθνους του. Αυτή είναι η πραγματική αγάπη για την ειρήνη. Αυτός που αγαπάει την ειρήνη είναι ειλικρινής και ταπεινός, που σημαίνει ότι δεν απωθεί τίποτα.
Οι άγιοι είναι κοινοί άνθρωποι σαν εμάς. Στο μόνο που διαφέρουν είναι ότι αγωνίζονται να καθαρίσουν τον εαυτό τους από τα πάθη, για να έρθει μέσα τους η ειρήνη του Ιησού. Ο άγιος Γρηγόριος γράφει σ΄ ένα βιβλίο του, «να κάνεις κάθαρση πρώτα του εαυτού σου και μετά να ασχοληθείς με την κάθαρση των άλλων».
Γράφω αυτές τις γραμμές σαν ένα θρήνο για το νέο που χάθηκε άδικα, με λύπη κι ευσπλαχνία για όλα τα θύματα της βίας (διώκτες και διωκομένους). Είναι τόσο ευαίσθητος ο τροχός της βίας, ώστε καθένας από μας συμβάλει λιγότερο ή περισσότερο στην κίνησή του κάθε φορά που αντί να νικάει νικιέται απ΄ τις επιθυμίες του.
Η παράβαση της Δεκάτης Εντολής, κατά τη Χριστιανική Διδασκαλία., είναι η αιτία της μαζικής βίας και του θυματοποιητικού μηχανισμού της . Ο Θεός μας έδωσε την οργή για τον εαυτό μας, όχι για να τη στρέφουμε εναντίον των άλλων. «Μετά των μισούντων την ειρήνην ήμουν ειρηνικός », λέει ο Δαβίδ.
"Ελευθερία"
«Την σην ειρήνην δος ημίν.»
Γράφω τις γραμμές αυτές με λύπη για το νέο που χάθηκε άδικα και για όλα τα θύματα της βίας. Ο λαός μας είναι φιλειρηνικός και συγκλονίζεται από γεγονότα, σαν αυτά που συμβαίνουν στη χώρα μας. Είμαστε φιλειρηνικοί και κανείς δεν αγαπάει τη βία. Δε θέλουμε να προκαλέσουμε τη βία ή να την υποστούμε, αλλά η βία υπάρχει και εκδηλώνεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Το Ευαγγέλιο περιγράφει τη βία στο περιστατικό του λιθοβολισμού της μοιχαλίδας. Στο περιστατικό αυτό βλέπουμε ποια είναι η στάση του Ιησού, του Κυρίου και Θεού μας, και σωτήρα των ψυχών μας. «Ο αναμάρτητος πρώτος των λίθον βαλέτω». Ο αναμάρτητος να ρίξει πρώτος τον λίθον.
Ο Μαχάτμα Γκάντι (κατά λέξη ο Γκάντι η μεγάλη ψυχή) αντί να ασκήσει βία , την υπέστη ο ίδιος, κατά το παράδειγμα του Ιησού. Ο Γκάντι ήταν
αληθινός φιλειρηνιστής, υπέρμαχος της μη βίας , της «αχίμσα», όπως την ονομάζουν οι Ινδοί και όπως την εφάρμοσε ο ίδιος.
Ο Γκάντι πήρε ο ίδιος την τελευταία θέση και έγινε το παράδειγμα για όλους. Κανένας δεν μπορούσε να τον κατηγορήσει ότι υποκρίνεται ότι ζει πλούσια ή κατέχει αξιώματα, για να αγωνίζεται δήθεν πιο αποτελεσματικά για την εξάλειψη της δουλείας, της αδικίας και της φτώχειας.
Ο Γκάντι ζούσε ο ίδιος μέσα στις μεγαλύτερες στερήσεις, υπήρξε ο ίδιος φτωχός και υπέφερε τη φτώχεια και τη δουλεία , σαν ένας απ΄ τους πιο φτωχούς Ινδούς. ‘Ένιωσε στο πετσί του τη φτώχεια . Ο Γκάντι υπέμενε τις στερήσεις και τις αδικίες που υπέφεραν οι Ινδοί κάτω απ΄ το ζυγό της δουλείας. Απελευθέρωσε τον εαυτό του από τα πάθη (από τη δουλεία των παθών) για να εργαστεί για την απελευθέρωση του έθνους του. Αυτή είναι η πραγματική αγάπη για την ειρήνη. Αυτός που αγαπάει την ειρήνη είναι ειλικρινής και ταπεινός, που σημαίνει ότι δεν απωθεί τίποτα.
Οι άγιοι είναι κοινοί άνθρωποι σαν εμάς. Στο μόνο που διαφέρουν είναι ότι αγωνίζονται να καθαρίσουν τον εαυτό τους από τα πάθη, για να έρθει μέσα τους η ειρήνη του Ιησού. Ο άγιος Γρηγόριος γράφει σ΄ ένα βιβλίο του, «να κάνεις κάθαρση πρώτα του εαυτού σου και μετά να ασχοληθείς με την κάθαρση των άλλων».
Γράφω αυτές τις γραμμές σαν ένα θρήνο για το νέο που χάθηκε άδικα, με λύπη κι ευσπλαχνία για όλα τα θύματα της βίας (διώκτες και διωκομένους). Είναι τόσο ευαίσθητος ο τροχός της βίας, ώστε καθένας από μας συμβάλει λιγότερο ή περισσότερο στην κίνησή του κάθε φορά που αντί να νικάει νικιέται απ΄ τις επιθυμίες του.
Η παράβαση της Δεκάτης Εντολής, κατά τη Χριστιανική Διδασκαλία., είναι η αιτία της μαζικής βίας και του θυματοποιητικού μηχανισμού της . Ο Θεός μας έδωσε την οργή για τον εαυτό μας, όχι για να τη στρέφουμε εναντίον των άλλων. «Μετά των μισούντων την ειρήνην ήμουν ειρηνικός », λέει ο Δαβίδ.
"Ελευθερία"
6.12.08
Μια προσευχή
Μια προσευχή του Τόμας Μούρ, συγγραφέως της "Ουτοπίας":
"Κύριε, δώσε μας δύναμη
σήμερα
να επαγρυπνούμε
και να χαιρόμαστε
Φρόντισε τη σωτηρία
της ψυχής μας
για χάρη του Ιησού"
"Κύριε, δώσε μας δύναμη
σήμερα
να επαγρυπνούμε
και να χαιρόμαστε
Φρόντισε τη σωτηρία
της ψυχής μας
για χάρη του Ιησού"
4.12.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος,, Τα τελευταία λόγια
Τα τελευταία λόγια
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Τα τελευταία λόγια ενός ανθρώπου είναι σημαντικά, γιατί τις στιγμές αυτές οπωσδήποτε ο άνθρωπος είναι, κατά πάσα πιθανότητα ειλικρινής, είτε πιστεύει στην μετά θάνατον ζωή είτε δεν πιστεύει. Χωρίς να αποκλείονται βέβαια οι εξαιρέσεις του να ψεύδεται κανείς ακόμα και την ώρα που πεθαίνει.
Ένας άλλος λόγος που έχουν μεγάλη σημασία τα τελευταία λόγια ενός ανθρώπου είναι ότι δείχνουν το αληθινό του πρόσωπο. Είναι δύσκολο να δεχτείς ότι κάποιος υποκρίνεται και την ώρα του θανάτου του. Αν και αυτό δεν αποκλείεται επίσης, να παίζει κανείς θέατρο με το θάνατό του. Το λογικό είναι αυτό που υπήρξε πραγματικά στη ζωή του κανείς αυτό είναι και κατά την ώρα του θανάτου του.
Οι άγιοι προσεύχονται όχι μόνο για τη ζωή αλλά και για το θάνατο. . Για να είναι την ώρα του θανάτου τους καθαροί από αμαρτίες. Για τον ίδιο λόγο εξομολογούνται όσοι πλησιάζουν στο θάνατο.
Η εξομολόγηση και η καθαρή συνείδηση ιδίως την ώρα του θανάτου έχει μεγάλη σημασία για τους πιστούς. Αυτοί που θεωρούν το θάνατο ως εξαφάνιση, δεν νοιάζονται για την καθαρή συνείδηση όχι μόνο την ώρα του θανάτου, αλλά και σε όλη τους τη ζωή.
Όπως είναι λοιπόν κανείς στη ζωή του έτσι είναι και στο θάνατό του ή «με αυτό που ζει κανείς με αυτό πεθαίνει». Κάποιος αυγουλάς πέθανε με αυτά τα λόγια προς τον αδερφό του, που έδινε εκείνη τη στιγμή αυγά σ΄ ένα πελάτη : « τού ’δωσες απ΄ τα μικρότερα» ;
Τα τελευταία λόγια του κάθε ανθρώπου δείχνουν αυτό που υπήρξε σε όλη του τη ζωή. Τα περίφημα λόγια του Γκαίτε, «περισσότερο φως» δείχνουν αυτό που αναζητούσε σε όλη του τη ζωή: το φως ως σύμβολο του Θεού.
Κάποτε κατέγραφα τα τελευταία λόγια, όπου τα έβρισκα, στις βιογραφίες, στις εφημερίδες, στα περιοδικά, παντού. Θυμάμαι ένας γνωστός Αμερικανός ηθοποιός που αυτοκτόνησε , έγραψε λίγο πριν πεθάνει τα λόγια αυτά σ΄ ένα σημείωμά του στην Ισπανική γλώσσα : «Σας αφήνω στο γλυκό σας βόθρο». Η Μαίριλυν Μονρόε πέθανε με το ακουστικό του τηλεφώνου στο χέρι της, γιατί σε κάποιον τηλεφωνούσε.
Η δυστυχισμένη αυτή γυναίκα σε όλη τη ζωή υπέφερε από μοναξιά. Το ίδιο και την ώρα του θανάτου της. Άλλωστε η μοναξιά ήταν και η αιτία που την οδήγησε στο θάνατο.
Τα τελευταία λόγια του φίλου μου ποιητή Ρόμπερτ Λαξ λίγο καιρό πριν πεθάνει, γνωρίζοντας ότι είναι η τελευταία φορά που μιλάμε, ήταν : «Να τους αγαπάς όλους, μα όλους». Πέρασαν οχτώ χρόνια από τότε (πέθανε το 2000 στην Νέα Ολεάνη της Νέας Υόρκης).
Ο αγαπημένος αυτός πνευματικός μου φίλος μου άφησε εκείνη τη στιγμή την πιο πολύτιμη πνευματική του παρακαταθήκη από αγάπη για μένα και για όλους τους ανθρώπους. «Να αγαπάς ακόμα κι εκείνους που σε στενοχωρούν». Αυτά τα λόγια επαναλάμβανε συχνά. Γνώριζε την υπερευαισθησία μου , και τα βάσανα που τράβηξα εξαιτίας της , όταν ζούσα στην Κάλυμνο.
Ώστε είναι προς το συμφέρον μας να αγαπάμε κι αυτούς που μας στενοχωρούν; Πώς είναι δυνατόν να γίνει αυτό; Με ποιον τρόπο; Η χριστιανική διδασκαλία, που είναι η μοναδική που ευαγγελίζεται την αγάπη, ως το μεγαλύτερο αγαθό του ανθρώπου είναι απλή. Οι Εντολές δεν είναι βαριές. Ο ζυγός τους είναι γλυκός , όπως βεβαιώνει ο ίδιος ο Κύριός μας. Φτάνει να έχουμε επίγνωση της αμαρτωλότητάς μας, για να μην κατακρίνουμε κανένα. Ο Θεός τους δικαίους αγαπά και τους αμαρτωλούς ελεεί. Έλεος είναι αγάπη στον υπέρτατο βαθμό!
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Τα τελευταία λόγια ενός ανθρώπου είναι σημαντικά, γιατί τις στιγμές αυτές οπωσδήποτε ο άνθρωπος είναι, κατά πάσα πιθανότητα ειλικρινής, είτε πιστεύει στην μετά θάνατον ζωή είτε δεν πιστεύει. Χωρίς να αποκλείονται βέβαια οι εξαιρέσεις του να ψεύδεται κανείς ακόμα και την ώρα που πεθαίνει.
Ένας άλλος λόγος που έχουν μεγάλη σημασία τα τελευταία λόγια ενός ανθρώπου είναι ότι δείχνουν το αληθινό του πρόσωπο. Είναι δύσκολο να δεχτείς ότι κάποιος υποκρίνεται και την ώρα του θανάτου του. Αν και αυτό δεν αποκλείεται επίσης, να παίζει κανείς θέατρο με το θάνατό του. Το λογικό είναι αυτό που υπήρξε πραγματικά στη ζωή του κανείς αυτό είναι και κατά την ώρα του θανάτου του.
Οι άγιοι προσεύχονται όχι μόνο για τη ζωή αλλά και για το θάνατο. . Για να είναι την ώρα του θανάτου τους καθαροί από αμαρτίες. Για τον ίδιο λόγο εξομολογούνται όσοι πλησιάζουν στο θάνατο.
Η εξομολόγηση και η καθαρή συνείδηση ιδίως την ώρα του θανάτου έχει μεγάλη σημασία για τους πιστούς. Αυτοί που θεωρούν το θάνατο ως εξαφάνιση, δεν νοιάζονται για την καθαρή συνείδηση όχι μόνο την ώρα του θανάτου, αλλά και σε όλη τους τη ζωή.
Όπως είναι λοιπόν κανείς στη ζωή του έτσι είναι και στο θάνατό του ή «με αυτό που ζει κανείς με αυτό πεθαίνει». Κάποιος αυγουλάς πέθανε με αυτά τα λόγια προς τον αδερφό του, που έδινε εκείνη τη στιγμή αυγά σ΄ ένα πελάτη : « τού ’δωσες απ΄ τα μικρότερα» ;
Τα τελευταία λόγια του κάθε ανθρώπου δείχνουν αυτό που υπήρξε σε όλη του τη ζωή. Τα περίφημα λόγια του Γκαίτε, «περισσότερο φως» δείχνουν αυτό που αναζητούσε σε όλη του τη ζωή: το φως ως σύμβολο του Θεού.
Κάποτε κατέγραφα τα τελευταία λόγια, όπου τα έβρισκα, στις βιογραφίες, στις εφημερίδες, στα περιοδικά, παντού. Θυμάμαι ένας γνωστός Αμερικανός ηθοποιός που αυτοκτόνησε , έγραψε λίγο πριν πεθάνει τα λόγια αυτά σ΄ ένα σημείωμά του στην Ισπανική γλώσσα : «Σας αφήνω στο γλυκό σας βόθρο». Η Μαίριλυν Μονρόε πέθανε με το ακουστικό του τηλεφώνου στο χέρι της, γιατί σε κάποιον τηλεφωνούσε.
Η δυστυχισμένη αυτή γυναίκα σε όλη τη ζωή υπέφερε από μοναξιά. Το ίδιο και την ώρα του θανάτου της. Άλλωστε η μοναξιά ήταν και η αιτία που την οδήγησε στο θάνατο.
Τα τελευταία λόγια του φίλου μου ποιητή Ρόμπερτ Λαξ λίγο καιρό πριν πεθάνει, γνωρίζοντας ότι είναι η τελευταία φορά που μιλάμε, ήταν : «Να τους αγαπάς όλους, μα όλους». Πέρασαν οχτώ χρόνια από τότε (πέθανε το 2000 στην Νέα Ολεάνη της Νέας Υόρκης).
Ο αγαπημένος αυτός πνευματικός μου φίλος μου άφησε εκείνη τη στιγμή την πιο πολύτιμη πνευματική του παρακαταθήκη από αγάπη για μένα και για όλους τους ανθρώπους. «Να αγαπάς ακόμα κι εκείνους που σε στενοχωρούν». Αυτά τα λόγια επαναλάμβανε συχνά. Γνώριζε την υπερευαισθησία μου , και τα βάσανα που τράβηξα εξαιτίας της , όταν ζούσα στην Κάλυμνο.
Ώστε είναι προς το συμφέρον μας να αγαπάμε κι αυτούς που μας στενοχωρούν; Πώς είναι δυνατόν να γίνει αυτό; Με ποιον τρόπο; Η χριστιανική διδασκαλία, που είναι η μοναδική που ευαγγελίζεται την αγάπη, ως το μεγαλύτερο αγαθό του ανθρώπου είναι απλή. Οι Εντολές δεν είναι βαριές. Ο ζυγός τους είναι γλυκός , όπως βεβαιώνει ο ίδιος ο Κύριός μας. Φτάνει να έχουμε επίγνωση της αμαρτωλότητάς μας, για να μην κατακρίνουμε κανένα. Ο Θεός τους δικαίους αγαπά και τους αμαρτωλούς ελεεί. Έλεος είναι αγάπη στον υπέρτατο βαθμό!
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
1.12.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Η τελετουργία ως βάση του πολιτισμού
Η τελετουργία ως βάση του πολιτισμού
Κάθε φορά που επιστρέφω απ΄ τον πρωινό μου περίπατο και πλησιάζω στο διαμέρισμα με τη βία προσπαθώ να κρατήσω την ούρηση, λόγω του ότι πίνω πολύ νερό. Στον ανελκυστήρα βλέπω τον εαυτό μου στη γνωστή στάση αυτού που συγκρατεί την ούρησή του. Σήμερα άλλαξα στάση. Αντί να ασκήσω βία (σφίξιμο) στο ουροποιητικό μου σύστημα , του μίλησα. Ξέρω ότι τα συστήματα αυτά (το ουροποιητικό, το πεπτικό, το κυκλοφοριακό κ.α. ) δρουν αυτόνομα και δε γίνεται να συνεννοηθείς μαζί τους, γιατί δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα του συνειδητού. Είπα λοιπόν στο ουροποιητικό μου σύστημα ήρεμα και απλά: : « Εντάξει το ξέρω ότι είσαι άγριο και δεν ακούς από συμβουλές, ότι πρέπει να κάνεις λίγο υπομονή, και να περιμένεις ένα λεπτό, ώσπου να πάμε στο μέρος.» Όσο του μίλαγα χαλάρωσα το σφίξιμό του κι ένοιωσα εντελώς ελεύθερος απ΄ τον καταναγκασμό του.
Ω, του θαύματος! Το ουροποιητικό σύστημα, φαίνεται ότι κατάλαβε ή τα έχασε, που του μίλησα λογικά, κάτι που δεν το είχα κάνει ποτέ, ούτε εγώ , ούτε κανένας άλλος. Το μόνο που γνώριζε ήταν η βία και μάλιστα εκτός απ΄ τη συνηθισμένη, (το σφίξιμο), και την ακόμα πιο τρομερή βία των χειρουργικών επεμβάσεων (δυο εγχειρίσεις για πέτρες στα νεφρά). Λέω ότι «τα έχασε» και ξέχασε την ορμή του για ούρηση, γιατί πραγματικά ηρέμησε και με άφησε να μπω ήσυχα στο διαμέρισμα , να βάλω το καπέλο μου στη συνηθισμένη θέση, να βάλω το παλτό μου στην κρεμάστρα με όλη την άνεσή μου ,να αναπτύξω τη θεωρία περί της τελετουργίας, ως βάση του πολιτισμού στη γυναίκα μου και ύστερα να πάω με όλη μου την άνεση, στο μέρος, όπου απήλαυσα μια ευχάριστη και ανακουφιστική ούρηση με την ησυχία μου.
Όλα αυτά είναι τόσο σημαντικά για τον ενήλικο, άντρα η γυναίκα, μετά τα πενήντα του , ώστε κάποια φορά, που μια νεαρή θαυμάστρια, ρώτησε τον συγγραφέα Νίκο-Γαβριήλ Πεντζίκη, ο οποίος ήταν τότε κάποιας ηλικίας, τι θέλει να του ευχηθεί, ο ιδιόρρυθμος αυτός συγγραφέας απάντησε απλά να του ευχηθεί ..ένα καλό «κατούρημα».
Με τον ίδιο τρόπο της ανόητης βίας στην άγρια φύση στον εαυτό μας και στο περιβάλλον , φερόμαστε παντού και γι΄ αυτό η βία ξεσπάει κάποτε στον πόλεμο και στην αλληλοεξόντωση των ανθρώπων, όταν η παθητικότητα του συνειδητού έχει ξεπεράσει τα όρια, όπως βλέπουμε να γίνεται δυστυχώς στην εποχή μας.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ούτε οι Τούρκοι με την σκλαβιά των τεσσάρων αιώνων δεν πολέμησαν τη θρησκεία, ως παράγοντα πολιτισμού και ως προϋπόθεση ειρήνης. Αντίθετα με την επανάσταση των Μπολσεβίκων, που εξαπέλυσαν τον πιο φοβερό διωγμό κατά της θρησκείας, γιατί παρανόησαν τα λόγια του Μαρξ, ότι η θρησκεία είναι το όπιο του λαού.
Είναι επίσης αξιοσημείωτο, ότι ο διαφωτισμός που ξεκίνησε με τη Γαλλική Επανάσταση και οδήγησε στην απομάκρυνση των κοινωνιών του Δυτικού Κόσμου απ΄ το Θεό, μας «χάρισε» δυο παγκοσμίους πολέμους, τους πιο εξοντωτικούς πολέμους, που γνώρισε ποτέ ο κόσμος και μας ετοιμάζει και τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, που με το πυρηνικό οπλοστάσιο που υπάρχει είναι αμφίβολο, αν θα επιβιώσει η ζωή στον πλανήτη. Γιατί οι κοινωνίες αυτές αντικατέστησαν τη λατρεία του Θεού με τη λατρεία της δύναμης. Οι λαοί πάλι που έζησαν υπό άθεο καθεστώς εξοικειώθηκαν τόσο με τη βία, ώστε δεν έχουν σε τίποτε το φόνο και σκοτώνονται μεταξύ τους με την πιο μικρή αφορμή.
Ένα μέρος άγριας φύσης μικρότερο ή μεγαλύτερο είναι κι ο κάθε άνθρωπος. Τα αυτόνομα συστήματα του σώματος δεν ελέγχονται απ΄ το συνειδητό. Δεν μπορείς να πεις την καρδιά να σταματήσει και να σε υπακούσει ούτε στα άλλα συστήματα. Τα συστήματα αυτά είναι η άγρια φύση μας, που δεν ακούει με το καλό. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε σ΄ αυτά είναι να ασκήσουμε βία. Αυτός όμως δεν είναι ο καλύτερος τρόπος π.χ. το να σφίγγεσαι για να κρατήσεις τα ούρα σου ή για να μην τρως όταν πεινάς και να μην πίνεις όταν διψάς ή να σφίγγεσαι για να μην αναπνέεις πλήρως, γιατί π.χ. το απαιτεί η μόδα να τραβάς τους ώμους ψηλά για να μικρύνει η κοιλιά και να μεγαλώσουν οι ώμοι.
Ο πολιτισμός μας στηρίζεται στον τρόπο που φερόμαστε στην άγρια φύση. Ο Θεός είπε να κυριαρχήσουμε στην άγρια φύση, όχι να την εξοντώσουμε. Πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να ισορροπήσουμε την άγρια φύση με την ήμερη. Να βρούμε την ισορροπία των αντιθέτων που λέει ο Ηράκλειτος (εκ των αντιθέτων αρμονία).
Να προσπαθείς να μετατρέψεις την άγρια ζούγκλα σε κήπο, χωρίς να καταστρέψεις ούτε ένα λουλούδι, χωρίς δηλαδή να ασκήσεις βία. Πώς γίνεται αυτό;
Μετατρέπεται η αγριότητα σε ημερότητα με το καλό; Αυτός είναι ο τρόπος της Τέχνης και της Θρησκείας. Στην Τέχνη όπως και στη Θρησκεία με το αισθητικό και το θρησκευτικό βίωμα, βιώνουμε συμβολικά (τελετουργία) τα πιο τρομερά πράγματα με τρόπους που δεν μας βλάπτουν. Αυτός είναι ο λόγος που ο πολιτισμός στηρίζεται στις τελετές. Αν αφαιρέσουμε απ΄ την κοινωνία την τελετουργία, ο πολιτισμός θα πεθάνει.
Η φράση του Νίτσε «Ο Θεός είναι νεκρός» αυτό ακριβώς εννοεί. Ότι ο άνθρωπος έχασε την επαφή του με τον πολιτισμό, γιατί ασκεί βία επάνω στην άγρια φύση, βία εναντίον αυτού που δεν μας μοιάζει. Σ΄ αυτήν την αέναη πάλη των αντιθέτων βρισκόμαστε και σήμερα γι΄ αυτό ζούμε κάτω απ΄ την απειλή του ολοκληρωτικού αφανισμού της ζωής στον πλανήτη,
Κάθε φορά που επιστρέφω απ΄ τον πρωινό μου περίπατο και πλησιάζω στο διαμέρισμα με τη βία προσπαθώ να κρατήσω την ούρηση, λόγω του ότι πίνω πολύ νερό. Στον ανελκυστήρα βλέπω τον εαυτό μου στη γνωστή στάση αυτού που συγκρατεί την ούρησή του. Σήμερα άλλαξα στάση. Αντί να ασκήσω βία (σφίξιμο) στο ουροποιητικό μου σύστημα , του μίλησα. Ξέρω ότι τα συστήματα αυτά (το ουροποιητικό, το πεπτικό, το κυκλοφοριακό κ.α. ) δρουν αυτόνομα και δε γίνεται να συνεννοηθείς μαζί τους, γιατί δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα του συνειδητού. Είπα λοιπόν στο ουροποιητικό μου σύστημα ήρεμα και απλά: : « Εντάξει το ξέρω ότι είσαι άγριο και δεν ακούς από συμβουλές, ότι πρέπει να κάνεις λίγο υπομονή, και να περιμένεις ένα λεπτό, ώσπου να πάμε στο μέρος.» Όσο του μίλαγα χαλάρωσα το σφίξιμό του κι ένοιωσα εντελώς ελεύθερος απ΄ τον καταναγκασμό του.
Ω, του θαύματος! Το ουροποιητικό σύστημα, φαίνεται ότι κατάλαβε ή τα έχασε, που του μίλησα λογικά, κάτι που δεν το είχα κάνει ποτέ, ούτε εγώ , ούτε κανένας άλλος. Το μόνο που γνώριζε ήταν η βία και μάλιστα εκτός απ΄ τη συνηθισμένη, (το σφίξιμο), και την ακόμα πιο τρομερή βία των χειρουργικών επεμβάσεων (δυο εγχειρίσεις για πέτρες στα νεφρά). Λέω ότι «τα έχασε» και ξέχασε την ορμή του για ούρηση, γιατί πραγματικά ηρέμησε και με άφησε να μπω ήσυχα στο διαμέρισμα , να βάλω το καπέλο μου στη συνηθισμένη θέση, να βάλω το παλτό μου στην κρεμάστρα με όλη την άνεσή μου ,να αναπτύξω τη θεωρία περί της τελετουργίας, ως βάση του πολιτισμού στη γυναίκα μου και ύστερα να πάω με όλη μου την άνεση, στο μέρος, όπου απήλαυσα μια ευχάριστη και ανακουφιστική ούρηση με την ησυχία μου.
Όλα αυτά είναι τόσο σημαντικά για τον ενήλικο, άντρα η γυναίκα, μετά τα πενήντα του , ώστε κάποια φορά, που μια νεαρή θαυμάστρια, ρώτησε τον συγγραφέα Νίκο-Γαβριήλ Πεντζίκη, ο οποίος ήταν τότε κάποιας ηλικίας, τι θέλει να του ευχηθεί, ο ιδιόρρυθμος αυτός συγγραφέας απάντησε απλά να του ευχηθεί ..ένα καλό «κατούρημα».
Με τον ίδιο τρόπο της ανόητης βίας στην άγρια φύση στον εαυτό μας και στο περιβάλλον , φερόμαστε παντού και γι΄ αυτό η βία ξεσπάει κάποτε στον πόλεμο και στην αλληλοεξόντωση των ανθρώπων, όταν η παθητικότητα του συνειδητού έχει ξεπεράσει τα όρια, όπως βλέπουμε να γίνεται δυστυχώς στην εποχή μας.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ούτε οι Τούρκοι με την σκλαβιά των τεσσάρων αιώνων δεν πολέμησαν τη θρησκεία, ως παράγοντα πολιτισμού και ως προϋπόθεση ειρήνης. Αντίθετα με την επανάσταση των Μπολσεβίκων, που εξαπέλυσαν τον πιο φοβερό διωγμό κατά της θρησκείας, γιατί παρανόησαν τα λόγια του Μαρξ, ότι η θρησκεία είναι το όπιο του λαού.
Είναι επίσης αξιοσημείωτο, ότι ο διαφωτισμός που ξεκίνησε με τη Γαλλική Επανάσταση και οδήγησε στην απομάκρυνση των κοινωνιών του Δυτικού Κόσμου απ΄ το Θεό, μας «χάρισε» δυο παγκοσμίους πολέμους, τους πιο εξοντωτικούς πολέμους, που γνώρισε ποτέ ο κόσμος και μας ετοιμάζει και τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, που με το πυρηνικό οπλοστάσιο που υπάρχει είναι αμφίβολο, αν θα επιβιώσει η ζωή στον πλανήτη. Γιατί οι κοινωνίες αυτές αντικατέστησαν τη λατρεία του Θεού με τη λατρεία της δύναμης. Οι λαοί πάλι που έζησαν υπό άθεο καθεστώς εξοικειώθηκαν τόσο με τη βία, ώστε δεν έχουν σε τίποτε το φόνο και σκοτώνονται μεταξύ τους με την πιο μικρή αφορμή.
Ένα μέρος άγριας φύσης μικρότερο ή μεγαλύτερο είναι κι ο κάθε άνθρωπος. Τα αυτόνομα συστήματα του σώματος δεν ελέγχονται απ΄ το συνειδητό. Δεν μπορείς να πεις την καρδιά να σταματήσει και να σε υπακούσει ούτε στα άλλα συστήματα. Τα συστήματα αυτά είναι η άγρια φύση μας, που δεν ακούει με το καλό. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε σ΄ αυτά είναι να ασκήσουμε βία. Αυτός όμως δεν είναι ο καλύτερος τρόπος π.χ. το να σφίγγεσαι για να κρατήσεις τα ούρα σου ή για να μην τρως όταν πεινάς και να μην πίνεις όταν διψάς ή να σφίγγεσαι για να μην αναπνέεις πλήρως, γιατί π.χ. το απαιτεί η μόδα να τραβάς τους ώμους ψηλά για να μικρύνει η κοιλιά και να μεγαλώσουν οι ώμοι.
Ο πολιτισμός μας στηρίζεται στον τρόπο που φερόμαστε στην άγρια φύση. Ο Θεός είπε να κυριαρχήσουμε στην άγρια φύση, όχι να την εξοντώσουμε. Πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να ισορροπήσουμε την άγρια φύση με την ήμερη. Να βρούμε την ισορροπία των αντιθέτων που λέει ο Ηράκλειτος (εκ των αντιθέτων αρμονία).
Να προσπαθείς να μετατρέψεις την άγρια ζούγκλα σε κήπο, χωρίς να καταστρέψεις ούτε ένα λουλούδι, χωρίς δηλαδή να ασκήσεις βία. Πώς γίνεται αυτό;
Μετατρέπεται η αγριότητα σε ημερότητα με το καλό; Αυτός είναι ο τρόπος της Τέχνης και της Θρησκείας. Στην Τέχνη όπως και στη Θρησκεία με το αισθητικό και το θρησκευτικό βίωμα, βιώνουμε συμβολικά (τελετουργία) τα πιο τρομερά πράγματα με τρόπους που δεν μας βλάπτουν. Αυτός είναι ο λόγος που ο πολιτισμός στηρίζεται στις τελετές. Αν αφαιρέσουμε απ΄ την κοινωνία την τελετουργία, ο πολιτισμός θα πεθάνει.
Η φράση του Νίτσε «Ο Θεός είναι νεκρός» αυτό ακριβώς εννοεί. Ότι ο άνθρωπος έχασε την επαφή του με τον πολιτισμό, γιατί ασκεί βία επάνω στην άγρια φύση, βία εναντίον αυτού που δεν μας μοιάζει. Σ΄ αυτήν την αέναη πάλη των αντιθέτων βρισκόμαστε και σήμερα γι΄ αυτό ζούμε κάτω απ΄ την απειλή του ολοκληρωτικού αφανισμού της ζωής στον πλανήτη,
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)