29.11.10

Η αυτοσυνειδησία ως πνευματική δύναμη

Του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου

Την εποχή αυτή, που όλη η Ελλάδα νιώθει ότι βρίσκεται μέσα σε μια άθραυστη παγίδα παγιδευμένη, οι παρακάτω στίχοι του 125ου ψαλμού αποκτούν εξαιρετική επικαιρότητα, αν και γράφτηκαν δυόμισυ χιλιάδες χρόνια πριν. Παραθέτω τους στίχους αυτούς με μια πρόχειρη μετάφραση των δυσκολονόητων φράσεων:

« Ειμή Κύριος ην εν ημίν (αν δεν ήταν ο Κύριος μέσα μας,) εν τω επαναστήναι ανθρώπους εφ΄ ημάς, άρα ζώντες κατέπιον ημάς (....).

Η ψυχή ημών ως στρουθίον ερρύσθη εκ της παγίδος των θηρευόντων.

(Η ψυχή μας σαν ένα στρουθί γλίτωσε από την παγίδα των κυνηγών).

Η παγίς συνετρίβη και ημείς ερρύσθημεν (η παγίδα συνετρίβη κι εμείς γλιτώσαμε).

Όταν μέσα στην αγωνία μας για το αύριο καταφεύγουμε στους πνευματικούς πατέρες, μας δίνουν την ίδια συμβουλή: Να έχετε εμπιστοσύνη στη Θεία Πρόνοια. Κάποιος φιλόσοφος είπε, πως αν ο άνθρωπος γνώριζε ποιος είναι δε θα φοβόταν το θάνατο.

Τί σημαίνει αυτοσυνειδησία και πως ένας λαός μπορεί να αποκτήσει αυτοσυνειδησία ως σύνολο;Τί σημαίνει αυτοσυνειδησία ως σύνολο; Για να μην θεωρητικολογούμε και κουράζουμε τον ευγενικό αναγνώστη θα δείξουμε με ένα παράδειγμα, τί είναι η αυτοσυνειδησία ενός συνόλου, είτε πρόκειται για μια οικογένεια ή για ένα λαό.

Με την αυτοσυνειδησία ως σύνολο οι Έλληνες μπορούν να συντρίψουν την παγίδα που μοιάζει άθραυστη, ενώ είναι μια ξύλινη παγίδα που στηρίζεται στην προπαγάνδα των παγιδευτών.

Το παρακάτω παράδειγμα δείχνει πως οι Έλληνες μπορούν να συντρίψουν την παγίδα που του ακινητοποιεί, αν αποκτήσουν αυτοσυνειδησία ως σύνολο. Αν απομονώσουν εκείνους που εμποδίζουν την αυτοσυνειδησία τους:

Τρεις κακοποιοί ακινητοποιούν εκατό επιβάτες σ΄ ένα βαγόνι. Κανένας επιβάτης δεν προβάλλει την παραμικρή αντίσταση. Δεν είναι ο φόβος που τους παραλύει. Υπάρχουν ανάμεσά τους θαρραλέοι άντρες που θα μπορούσαν να εξουδετερώσουν τους κακοποιούς, αλλά δεν το κάνουν. Κανένας δεν είναι βέβαιος για τους άλλους, αντίθετα με τους κακοποιούς που ο καθένας έχει εμπιστοσύνη στην απόλυτη συνδρομή των άλλων. Η έλλειψη αυτοσυνειδησίας των επιβατών ως σύνολο αχρηστεύει τη δύναμή τους και το θάρρος τους.

Την αυτοσυνειδησία των πολιτών ως σύνολο εμπόδισαν αυτοί που ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές.

6 σχόλια:

Κυπριανός Χριστοδουλίδης είπε...

Προσωπικά, απορρίπτω εντελώς τον λεκτικό υπερ-πλεοανσμό της "αυτοσυνειδησίας".

Αυτο-σύν-οιδα δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο το σύνοιδα και βεβαίως, είναι εντελώς διαφορετικό το "ἀλλ' οὐδὲ ἐμαυτὸν ἀνακρίνω. 4 οὐδὲν γὰρ ἐμαυτῷ σύνοιδα".

Καλόν είναι να είμαστε προσεκτικοί σε ζητήματα "λεπτής υφής" διότι η γενίκευση ή η απλούστευση τα καθιστά επικίνδυνα.

"Σύνοιδα εμαυτόν" λοιπόν και όχι η μονολεκτική ευκολία της "αυτοσυνειδησίας".

Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος είπε...

Είναι πράγματι υπερ-πλεονασμός. Διαβάζω τώρα το Λεξικό του Γαζή.
Συνείδησις, το να συνηξεύρη τις τι.
2)αίσθησις, είδησις εσωτερική, δι΄ ής ο άνθρωπος δίδει μαρτυρίαν εις εαυτόν περί του καλού ή του κακού, όπως έπραξε, συνειδός εκ του σύνοιδα.

Σύνοιδα, παρακείμ. με σημασία ενεστώτος, του ΕΙΔΩ. Συνηξεύρω. "σύνοιδα εμαυτώ" ηξεύρω με τον εαυτόν μου, είμαι εις εαυτόν πληροφορημένος. Ηρόδ.και Ξενοφ. "το συνειδός". ό,τι ηξεύρει τις εις τα ενδόμυχα της καρδίας του. Απαρέμφατον συνειδέναι, όθεν συνείδησις.

Πράγματι "λεπτής υφής" έκφραση.
Σ' ευχαριστώ γιατί χάρις στην ορθή παρατήρησή σου ενημερώθηκα όσον αφορά την τόσο γνωστή-άγνωστη αυτή λέξη.

Κάπου διάβασα αυτή τη λέξη και μου έκανε εντύπωση ο ισχυρισμός του συγγραφέα, ότι έστω και ένας σε ένα σύνολο ανθρώπων, όταν δεν συνειδητοποιεί τον κοινό στόχο εμποδίζει τους άλλους "να έχουν συνείδηση ως σύνολο". Και το βρίσκω εντυπωσιακό.
Σύμφωνα με τη γνώμη αυτή ακόμα και ένας άνθρωπος, αν δεν συνειδητοποιεί ότι η ανθρώπινη φύση είναι μία, εμποδίζει την ανθρωπότητα να έχει συνείδηση του εαυτού της ως σύνολο.
Δεν ξέρω τι πρακτικές συνέπειες μπορεί να έχει αυτό.

Η ύπαρξη του Ιούδα άραγε μεταξύ των μαθητών εμπόδιζε τους μαθητές να έχουν συνείδηση ως σύνολο. Φαίνεται λογικό όσο ο μαθητής αυτός δεν είχε φανερωθεί με το γνωστό τρόπο εκ μέρους του Κυρίου.

Ένας μη συνειδητός ανάμεσα σε ένα σύνολο εμποδίζει το σύνολο να έει συνείδηση του εαυτού του. Όταν δεν είναι γνωστό ποιος είναι δημιουργεί την αβεβαιότητα, ότι μπορεί να είναι ο κάθε πλησίον.

Ένας αμφιβάλλει και η αμφιβολία δηλητηριάζει όλο το σύνολο.
Είναι όπως λίγη ακαθαρσία κάνει ακάθαρτο όλο το φαγητό.

Θα ήθελα να ξέρω τη γνώμη σας για ολόκληρο το συλλογισμό.

Δεν είμαι βέβαιος αν είναι ορθός.
Για να πω την αλήθεια, δεν τον κατανοώ εντελώς.

Λυπάμαι γιατί ενοχληθήκατε.
Το γράψιμό μου είναι μια αναζήτηση.
σαν να πηγαίνεις κάπου όπου δεν ξέρεις από κάπου που δεν ξέρεις.

Κυπριανός Χριστοδουλίδης είπε...

Αγαπητέ κύριε,

Ευχαριστώ που δεχθήκατε το σχόλιο, αλλά περισσότερο, διότι μου ζητάτε να μοιρασθώ τις σκέψεις και τους λογισμούς σας.

Πραγματικά, σας λέω, θλίβομαι όταν διαβάζω συχνάκις τη λέξη αυτή από εγκρατείς της θεολογικής επιστήμης. Το δε χειρότερο, όταν στην "αυτοσυνειδησία" προσθέτουν και το "εκκλησία" : Η αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας, γράφουν και λέγουν πομποδώς. Τι και πώς εννοούν την "αυτοσυνειδησία" της Εκκλησίας είναι απερίγραπτο. Συνήθως, αναλίσκονται σε φλύαρες παλλιλογίες, ταυτολογίες ή νεολογισμούς ανερμάτιστους. Διότι απλούστατα δεν υπάρχει "αυτοσυνειδησία" της Εκκλησίας. Μόνο ο άνθρωπος μπορεί να έχει ή να μην έχει, συνείδηση της Εκκλησίας, δηλαδή του ζώντος πληρώματος αυτής, κεφαλή της οποίας είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός.

Γράψατε κάτι όντως εντυπωσιακό : "έστω και ένας σε ένα σύνολο ανθρώπων, όταν δεν συνειδητοποιεί τον κοινό στόχο (σημ. του όλου) εμποδίζει τους άλλους να έχουν συνείδηση ως σύνολο". Συμφωνώ κι εγώ, αυτό είναι το πρόβλημα σήμερα. Ουδείς έχει συνείδηση του όλου, επειδή τον μαθαίνουν να έχει αυτοσυνειδησία. Από εκεί, από αυτό τον εντελώς λάθος δρόμο, θα ξεκινήσει για να προχωρήσει - ανέφικτα οπωσδήποτε και πλανεμένα - στη συνείδηση του όλου.

Συνείδηση σημαίνει ότι συν-γνωρίζω. Τούτο όμως δεν είναι γνώση δική μας. Κάποιος άλλος μας γνωρίζει, κάποιος άλλος μας αισθάνεται (συν-αισθάνεται) και μας καλεί ελεύθερα να τον γνωρίσουμε, να τον αισθανθούμε, διότι δική του είναι η γνώση, δική του είναι η αίσθηση, δικό του είναι το δημιούργημα που έπλασε από τη γη.

Αλλά και ελεύθερα μπορούμε να τον απορρίψουμε, διότι προηγείται το ατομικό εγώ, ο εαυτός μας, το δικό μας "υπάρχω", η αυτοσυνειδησία μας! Όχι το δικό του.

Μετά από αυτά, καταθέτω το δικό σας λόγο : "Σύμφωνα με τη γνώμη αυτή ακόμα και ένας άνθρωπος, αν δεν συνειδητοποιεί ότι η ανθρώπινη φύση είναι μία, εμποδίζει την ανθρωπότητα να έχει συνείδηση του εαυτού της ως σύνολο".

Και αφήνω στην άκρη το σημαντικότερο : " Δεν ξέρω τι πρακτικές συνέπειες μπορεί να έχει αυτό", γράφοντας μόνο ότι όλοι βιώνουμε - από πρακτική άποψη - τις αρνητικές συνέπειες.

Ως προς τη θετική όψη, είμαι βέβαιος, δεν θα αργήσει να σας φανερωθεί, είμαι βέβαιος, με προσοχή και προσευχή. Θα χαρείτε χαρά ανεκλάλητη. Μια σταγόνα θα βρέξει την άκρη των ματιών σας, όχι περισσότερο. Αυτή θα είναι η πληροφορία. Η μόνη δυνατή πληροφορία : Ελάχιστη αλλά μέγιστη.

Συν-είδηση και συν-αίσθημα, θα το γνωρίζετε, είναι δυο σχεδόν ταυτόσημες εννοιολογικά λέξεις με σαφέστατο θρησκευτικό κέλυφος και περιεχόμενο. Οι δάσκαλοι του μηδενισμού και της αθεΐας (του αιρετικού δυτικού χριστιανισμού καλύτερα) το γνωρίζουν, γι΄ αυτό τα αποφλοιώνουν και τα εκκοκίζουν. Στόχο έχουν να τα καταργήσουν ή τελειότερα να τα πλαστογραφήσουν, με επίπλστη αισθαντικότητα ή συμπαντική συνειδητότητα. Τους είναι προτιμότερο και ευκολότερο. Δεν έχω άλλο τίποτα να σας γράψω.

Ανώνυμος είπε...

Προς τον κ.Μόσχο Λαγκουβάρδο.

Όλα όσα συμβαίνουν σε όλο το κόσμο και την Ελλάδα στις μέρες μας κατά τη γνώμη μου είναι φυσιολογικά. Κατά τη γνώμη μου είναι η φυσική εξέλιξη της ιστορίας. Ο άνθρωπος από τη γέννησή του μέχρι το θάνατό του (κοίμηση) έχει να αντιμετωπίσει τον φυσικό εχθρό του που τον οδηγεί στη καταστροφή (ο διάβολος), ο οποίος αντιμάχεται τη φύση του ανθρώπου που είναι η αδελφότητα μεταξύ μας και η ζωή με τον Θεό (γιατί για τον Θεό γεννηθήκαμε και εκεί θα πάμε). Τι φταίει όμως(σήμερα); Φταίει η τηλεόραση (εγώ βλέπω-όχι πολύ), ο Δυτικός πολιτισμός, ο υλικός πολιτισμός (προσκόλληση στην ύλη), η φιλοδοξία, η ματαιοδοξία, η έλλειψη οποιουδήποτε ορίου στη χρήση των μηχανών (που μας συντρίβουν) κ.ά. Μήπως έχουμε γίνει κακής ποιότητας άνθρωποι; Άντε τώρα να πας αντίθετα στο ρεύμα. Πάντα θα υπάρξει κάποιος άνθρωπος να σου πει κάτι δε κάνεις καλά ή κάτι δε λες καλά, πήγαινε τώρα να αυτοκτονήσεις. Σα δε ντρέπεται... Αυτοί που δε κάνουν ποτέ κριτική στον εαυτό τους (γιατί δε χρειάζονται). Οπότε σταμάτα να λες λόγια μίσους γιατί θα πας στη κόλαση π.χ. ας πούμε ότι η Μακεδονία είναι Ελληνική ή ότι η μόνη αληθινή θρησκεία είναι μόνο αυτή που στηρίζεται στον Ιησού Χριστό και μόνο με τον Ιησού Χριστό έχουμε ελπίδα σωτηρίας (οπότε οι άλλες θρησκείες δεν είναι αληθινές και δεν οδηγούν στη σωτηρία, που είναι ο σκοπός της ζωής μας). Θα μου πείτε τώρα γιατί λέω λόγια μίσους. Όχι αυτά δεν είναι λόγια μίσους, σκέψεις και πράξεις μίσους είναι αυτές που μας δίνουν απογοήτευση, απελπισία, απαισιοδοξία, που επιβουλεύονται την εσωτερική μας ειρήνη και γενικότερα η αποσύνδεση της μόνης ελπίδας μας (ο Ιησούς Χριστός) από τη καθημερινή μας ζωή (κοινωνικό βίο, πολιτική). Ο Δυτικός πολιτισμός φταίει (εγώ μικρός έλεγα ότι θέλω να γίνω πλούσιος και να πάω στην Αμερική-τώρα δε θέλω). Ο Ιησούς Χριστός να μας βγάλει από την παγίδα, τους αμαρτωλούς. Κύριε Λαγκουβάρδο, σας ευχαριστω πολύ.

Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος είπε...

Αγαπητέ κύριε Κυπριανέ,

"Το φως εν τη σκοτία φαίνει."
Αν δεν υπήρχαν οι αδαείς, οι νεωτερίζοντες και οι αντίθεοι δεν θα συνήρχοντο οι Επτά Οικουμενικοί Σύνοδοι, ούτε θα γράφονταν τα έργα των Αγίων και Θεοφόρων Πατέρων της Εκκλησίας και η λοιπή Θεολογία της Ορθοδοξίας.

Έτσι δεν αισθάνομαι πολύ άσχημα που πηγαίνω "ξυπόλητος στ΄ αγκάθια".

Εύχομαι κι εγώ μαζί σας ότι ο Ιησούς που "συμβαδίζει στην αποθάρρυνση και καθιστά βέβαιες ελπίδες"(Ρενέ Ζιράρ)θα επιφέρει και στο δούλο του την καλή αλλοίωση, την οποία περιγράψατε στο σχόλιό σας.


Αγαπητέ Ανώνυμε,

Σας ευχαριστώ κι εγώ. Ο Κύριος μας έδωσε την Εντολή "μη αντιστήναι τω πονηρώ". Δυσκολεύομαι κάπως να καταλάβω τι σημαίνουν τα λόγια αυτά.Διαβάζοντας το σχόλιό σας ήρθε στο νου αυτή η σκέψη. Μήπως μη αντιστήναι στο πονηρό σημαίνει ότι το ίδιο το κακό αυτοκαταστρέφεται και οι δυσκολίες και τα βάσανα που υποφέρουμε εξαιτίας του είναι η "ημέρα που είναι πιο φωτεινή από τη νύχτα";
Μη αντιστήναι τω πονηρώ είναι το ίδιο με το στρέψε και την άλλη παρειά.
Η Αμερική, αν δεχθούμε ότι το χτύπημα στους πύργους είναι από τους τρομοκράτες και δεν είναι από την ίδια, πως θα έστρεφε αν ήθελε και την άλλη παρειά; Λέω από την ίδια γιατί στο βιβλίο του ένας εξαίρετος Έλληνας της Αμερικής στο βιβλίο του "Η Αμερική εναντίον της Αμερικής" γράφει πως η Αμερική είναι μισή μισή).
Πώς θα την έστρεφe την άλλη παρειά της ; Νομίζω θα την έστρεφε με το να αναποδώσει καλό στο κακό. Τα χρήματα για τα όπλα για τον βομβαρδισμό αμάχων στο Αφγανιστάν θα τα διέθετε για την θεραπεία των αιτιών που γεννούν την τρομοκρατία, πείνα, ανέχεια, εκμετάλλευση, αναλφαβητισμός, ασθένειες, ανελευθερία, ξενοκρατία, τυραννικά καθεστώτα κ.α.

Αν θέλουμε να είμαστε μαθητές του Ιησού, να τον αγαπούμε και να τηρούμε τις εντολές του,πρέπει να παραιτηθούμε από τις μεθόδους του κόσμου.

Η παραίτηση πονάει.

Η ανωνυμία έχει και κάτι καλό. Όποιος κι αν μου γράφει νομίζω ότι είναι αδελφός μου και αδελφή μου.
Η επωνυμία μας χωρίζει. Τα επώνυμα είναι επινόηση της φεουδαρχίας στη Δύση. Στην Ορθοδοξία είχαμε μόνο τα μικρά ονόματα. Τα επώνυμα ήταν μόνο επαγγελματικά.
Έτσι σε χαιρετώ αδελφικά

Σ΄ευχαριστώ για το σχόλιό σου.

Κυπριανός Χριστοδουλίδης είπε...

Δια του λόγου το αληθές, ήτοι όσων προηγουμένως έγραψα, ιδού :

"Είναι γεγονός ότι η λαϊκή ευσέβεια εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους, οι οποίοι συχνά αγγίζουν ή και ξεπερνούν τα όρια της εκκλησιαστικής αυτοσυνειδησίας. Με άλλα λόγια δεν είναι σύμφωνοι με την ευαγγελική αλήθεια, τη θεολογία και την πρακτική της Εκκλησίας."

Με άλλα λόγια, ο καθηγητής θεολόγος κ. Λάμπρος Σκόντζος (βλ. http://aktines.blogspot.com/2010/11/blog-post_30.html) ως "εκκλησιαστική αυτοσυνειδησία" ορίζει την ευαγγελική αλήθεια, τη θεολογία και την πρακτική της Εκκλησίας.

Διαλέγετε και παίρνετε.

Ως προς τα υπόλοιπα που γράφει δεν θα διαφωνούσα. Παραλείπει όμως το πιο σημαντικό. Ότι άπαξ γίνεται το Βάπτισμα, αλλά υπάρχει και το "δεύτερον βάπτισμα της Μετανοίας των δακρύων", όπως χαρακτηριστικά γράφει ο ιερός πατήρ Συμεών ο νέος Θεολόγος