14.11.10

Το αυγό του φιδιού (Μια εικόνα της κάρτας του πολίτη)

Του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου

"Αρνούμαι να υποβληθώ σε οπoιονδήποτε βιομετρικό έλεγχο "...δηλώνω δημόσια ότι θα αρνηθώ να υποβληθώ σε οποιονδήποτε βιομετρικό έλεγχο, και ότι είμαι έτοιμος να στερηθώ για αυτό το λόγο το διαβατήριό..."
Ιταλός φιλόσοφος Giorgio Agamben:
Πηγή:ΚΛΑΣΙΚΟΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

Η Νέα Εποχή, (η αλλιώς η παγκοσμιοποίηση) προσπαθεί να κάνει τον άνθρωπο να μη χρειάζεται να είναι καλός, να μην έχει δηλαδή επιλογή ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Ο στόχος της είναι ένας κόσμος χωρίς Θεό.

Τρία πράγματα κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή κινούν εμάς επί τα καλά έργα, τα φυσικά σπέρματα, όπως όταν βλέπουμε ένα παιδί να κινδυνεύει όλοι σπεύδουμε να το προστατεύσουμε, οι άγιες δυνάμεις όπως όταν βρίσκουμε δυνάμεις όταν κινούμαστε προς κάποιο καλό πράγμα και η αγαθή προαίρεση. Η αγαθή προαίρεση είναι όταν διακρίνουμε ανάμεσα στο καλό και στο κακό και επιλέγουμε το καλό.

Και τρία πράγματα μας ωθούν προς το κακό:τα πάθη, οι δαίμονες (στην επιστημονική γλώσσα οι δαίμονες είναι ψυχικές και πνευματικές καταστάσεις που δρουν αυτόνομα και στερούν την ελευθερία μας) και η κακή προαίρεση. Πάθη είναι όταν επιθυμούμε κάποιο πράγμα παραλογιζόμενοι σε σημείο που όταν κάτι εμποδίζει την επιθυμία μας να οργιζόμαστε ή να λυπούμαστε υπέρμετρα. Η δε κακή προαίρεση είναι όταν εν γνώσει του καλού επιλέγουμε το κακό.

Η κάρτα του πολίτη είναι μια μεταφορά του αυγού του φιδιού. Περιγράφοντας το αυγό του φιδιού θα βρεις όλα τα στοιχεία της κάρτας του πολίτη σχηματισμένα και το σπουδαιότερο, ότι όπως το φίδι φαίνεται καθαρά μέσο στο αυγό του, έτσι φαίνεται και η ιδιωτική ζωή του πολίτη μέσα στην κάρτα-αυγό του φιδιού. Με σύμβολο το αυγό του φιδιού οι επιστήμονες των ναζί έκαναν πειράματα με ανθρώπους πειραματόζωα.

Αυτό είναι το θέμα της κινηματογραφικής ταινίας του Ίγκμαρ Μπέρκμαν "Το αυγό του φιδιού", στην οποία ο μεγάλος αυτός σκηνοθέτης διακηρύσσει ότι αυτό που προέχει είναι το ύφιστο αγαθό της ελευθερίας του ανθρώπου. Παραθέτουμε το σχετικό μικρό δοκίμιο για την ταινία αυτή, το οποίο περιλαμβάνεται μαζί με άλλα μικρά δοκίμια για τις ταινίες και τα βιβλία που μου άρεσαν στο βιβλίο μου "Ο Θεός του Θερισμού", του οποίου την διανομή έχουν αναλάβει τα Βιβλιοπωλεία "Παιδεία" Λάρισας.

«Το αυγό του φιδιού» του Ιγκμαρ Μπέργκμαν έχει θέμα τα πειράματα σε ανθρώπους , που έκαναν οι επιστήμονες των ναζί, στην προπολεμική Γερμανία.

Πρόκειται για μια ακόμα αριστουργηματική, όχι μόνο για την αισθητική, αλλά και για τον βαθύ προβληματισμό της, κινηματογραφική ταινία του Ίγκμαρ Μπέργμαν! . Ο μεγάλος σκηνοθέτης στέλνει προς την ανθρωπότητα το μήνυμα ότι τα προβλήματα του ανθρώπου είναι ηθικά, ότι η βάση της επιστημονικής έρευνας και της δραστηριότητας γενικά είναι η ηθικότητα .

Η πρόοδος και η εξέλιξη στην επιστήμη ή στην τεχνολογία ή οπουδήποτε αλλού, τότε μόνον αποβαίνει προς το καλό της ανθρωπότητας , όταν τηρείται ο σεβασμός της ελευθερίας και των άλλων δικαιωμάτων του ανθρώπου. Διαφορετικά η λεγόμενη εξέλιξη και η πρόοδος καταντάει μια νέα βαρβαρότητα.

Αγαπώ τον Μπέργκμαν γιατί χρησιμοποιεί την τέχνη του στην υπηρεσία της ανθρωπότητας. Ο Μπέργκμαν προσπαθεί με τον βαθύτατο προβληματισμό των ταινιών του να μεταδώσει στο θεατή , με όσο πιο πειστικό τρόπο μπορεί , την πίστη του στις ανώτερες πνευματικές αξίες και την αγάπη του στο Χριστό.

Η ιστορία της ταινίας «Το αυγό του φιδιού» εκτυλίσσεται στο Βερολίνο, πριν απ΄ το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο , την εποχή που ο ναζισμός αρχίζει να δρα και να υποσκάπτει τα θεμέλια της δημοκρατίας της προπολεμικής Γερμανίας. Τρεις καλλιτέχνες του τσίρκου, ένας άντρας, η γυναίκα του κι ο αδελφός του προσπαθούν να επιβιώσουν σ΄ ένα αφιλόξενο τόπο, που απειλείται απ΄ τον λιμό . Τα χρήματα δεν έχουν καμιά αξία και τα αγαθά ολοένα γίνονται πιο δυσεύρητα. Πολλοί γίνονται ακόμα και πειραματόζωα σε επιστημονικά πειράματα των ναζί, για να εξασφαλίσουν λίγη τροφή και να μην πεθάνουν από την πείνα .

Τα «επιστημονικά» αυτά πειράματα στα οποία εξοντώνονται οι ήρωες του έργου , διεξάγονται από γνωστούς- αγνώστους εκείνης της εποχής , «κάτω απ΄ τη μύτη » των κυβερνώντων , εξαιτίας της ανοχής και της ανικανότητάς τους. Αυτή άλλωστε η ανικανότητα και η ανοχή της κυβέρνησης οδήγησε στην αυτοκατάργηση της δημοκρατίας της Γερμανίας και επέτρεψε στον Χίτλερ και τους Ναζί να καταλάβουν την εξουσία και να αιματοκυλίσουν την ανθρωπότητα στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Αυτός είναι ο λόγος που ο Μπέργκμαν χρησιμοποιεί το σύμβολο του «αυγού του φιδιού», που είναι μια δυνατή παραβολή για την όραση και για την προσοχή. Είναι η ταινία αυτή, με την ζωντανή περιγραφή της φρίκης και της θηριωδίας του ανθρώπου, μια κραυγή προς την ανθρωπότητα ,την οποία καλεί να αγρυπνεί και να προσέχει σ΄ αυτό που γίνεται μπροστά στα μάτια της και να μη δέχεται παθητικά τους μοιραίους εκείνους ανθρώπους, οι οποίοι δεν πιστεύουν σε τίποτε και είναι ικανοί για οτιδήποτε, αρκεί να αποφέρει χρήματα και φήμη.

Γιατί ο Μπέργκαν χρησιμοποιεί το σύμβολο του αυγού του φιδιού ως τίτλο της ταινίας του; Και πώς το σύμβολο αυτό σημαίνει την ενατένιση, το διαλογισμό, την προσοχή; Ο Μπέργκμαν δε γύρισε ούτε μια ταινία επειδή θέλησε να περιγράψει μια ιστορία, μόνο και μόνο επειδή ακουγόταν καλά, δίχως βαθύτερο νόημα και δίχως πανανθρώπινο μήνυμα. Το αυγό του φιδιού έχει το χαρακτηριστικό ότι μέσα απ΄ τις μεμβράνες του μπορείς να δεις το μικρό φίδι σχηματισμένο ολόκληρο.

Το όνομα «φίδι», όπως το όνομα «οφθαλμός» πιθανόν να προέρχεται εκ του ρήματος «οράω-ώ». Το χαρακτηριστικό του φιδιού, που τα μάτια του δεν κλείνουν ποτέ, είναι ότι μπορεί κανείς να δει στο αυγό του το μικρό φίδι σχηματισμένο ολόκληρο , ενόσω βρίσκεται ακόμα μέσα στο αυγό του. Το χαρακτηριστικό αυτό είναι ένα σύμβολο της σημερινής επιστήμης και τεχνολογίας που έχει τη δυνατότητα να βλέπει τον άνθρωπο, όπως το φίδι στο αυγό του, κα να τον επηρεάζει προς το κακό από τότε που είναι νέος ακόμα, γιατί μπορεί να βλέπει μέσα στην ψυχή.

Την εποχή των Ναζί, οι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονταν για τα επιστημονικά πειράματα στον άνθρωπο, που γίνονταν χάρις στη δυνατότητα να βλέπουν οι «επιστήμονες» μέσα στην ψυχή του ανθρώπου , όπως βλέπει κανείς το μικρό φίδι μέσα στο αυγό , και να τον επηρεάζουν προς το κακό. Το αποτέλεσμα της ανοχής και της ανικανότητας των πολιτικών της εποχής εκείνης, ήταν η παθητικότητά τους, η οποία υπέσκαψε τα θεμέλια της Γερμανικής δημοκρατίας, με τα γνωστά αποτελέσματα για όλο τον κόσμο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: