Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος, Πώς αγαπάει ένας κόσμος

Πώς αγαπάει ένας κόσμος που δεν αγαπάει ; Τα λόγια του Ευαγγελίου «η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει» είναι ακατανόητα, όπως και τα λόγια «η αγάπη ου ζητεί τα εαυτής» (η αγάπη δεν είναι εγωιστική). Η αγάπη για τον κόσμο που δεν αγαπάει είναι ένα αίσθημα που διαρκεί όσο και η ικανοποίηση. Όταν πάψει η ικανοποίηση παύει και η αγάπη.
Είναι δύσκολο ν’ αγαπάς κάποιον όπως είναι, στο μεταβαλλόμενο κόσμο μας, όπου τα πάντα είναι τόσο φευγαλέα και ρέοντα, αν δεν βλέπεις στον κάθε άνθρωπο την ιδέα του Δημιουργού για μας, τη ζώσα και αμετάθετη αιωνιότητα. Και ακριβώς η αιώνια αυτή εικόνα που βρίσκεται στη βάση κάθε ανθρώπου, κάνει τον καθένα πολύτιμο και αγαπητό ακόμη, παρ’ όλες τις πρόσκαιρες ελλείψεις του. (αρχ. Σωφρόνιος- Σακχάρωφ).
Γιατί άραγε ο δυτικός κόσμος επιδιώκει με τόσο πάθος τη δύναμη και όχι την αγάπη, ακόμα και χωρίς ηθικά όρια και ηθικούς φραγμούς (πόλεμοι, βομβαρδισμοί αμάχων, πειράματα με πειραματόζωα ανθρώπους , επιστημονική έρευνα χωρίς ηθικές βάσεις, καταστροφή του περιβάλλοντος, εκμετάλλευση των πόρων της γης με επιθετικά μέσα , ενδόμυχος φόβος του υπερπληθυσμού κλπ).
Ο δυτικός κόσμος δεν πιστεύει ότι η αγάπη είναι εφικτή. Το ίδιο και η επικοινωνία. Δεν ζητεί κανείς από τον άλλον τίποτε περισσότερο απ΄ το να είναι «εντάξει» στις υποχρεώσεις του. Δεν ενδιαφέρει τι νιώθεις. Τα αισθήματα αλλάζουν.
Το ερώτημα πώς να αγαπάμε τους ανθρώπους δεν τίθεται όσο ακόμα είμαστε νέοι και η αγάπη είναι ένα αίσθημα. Δεν έχουμε ακόμα τα βιώματα ούτε τη γνώση και την πείρα που δείχνουν ότι η αγάπη δεν είναι μόνο ένα αίσθημα, που στηρίζεται όπως όλα τα αισθήματα στην ικανοποίηση. «Η αγάπη είναι βαρύς σταυρός». (Μπόρις Παστερνάκ).
Πρέπει να ωριμάσει κανείς για να αγαπάει αληθινά. Ο ανέραστος προσπαθεί να μετατρέψει τους γύρω του σε μαριονέτες και ο ίδιος κλείνεται για πάντα στον εαυτό του. Ο δυτικός άνθρωπος μπερδεύει τη δραστηριότητα με τη ζωντάνια, ώσπου να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να ζήσει μόνος ούτε λεπτό.
«Εκείνο που με εκπλήσσει στη σύγχρονη ζωή του κόσμου είναι το ότι στην εποχή μας και τα πιο μεγάλα κράτη άρχισαν να φοβούνται το παραμικρό», γράφει ο αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος σε επιστολή του στη Ρωσία το 1959.
«Νομίζω ότι ελάχιστες παρόμοιες περιπτώσεις υπήρξαν στην ιστορία, κατά τις οποίες και οι πλέον απλές και αγαθές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων ήταν τόσο περίπλοκες, όπως στην εποχή μας. Έχω βάσιμες ελπίδες ότι δεν θα χρειασθεί να περιμένουμε πολύ και ότι σύντομα οι άνθρωποι θα έρθουν στα λογικά τους και θα αρχίσουν να ζουν μεταξύ τους σε ατμόσφαιρα αμοιβαίας εμπιστοσύνης, και συνεπώς
μεγαλύτερης αγάπης και ελευθερίας» (Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου, Γράμματα στη Ρωσία, Έκδ. Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας, σελ.92).


Anonymous said...
Ένα παράξενο πράγμα συνέβαινε πάντοτε όταν διάβαζα κάτι σχετικό με τη Δύση και του Δυτικούς, ακόμα και αν δεν αφορούσε σε θρησκευτικά θέματα: μου δημιουργούνταν σχεδόν ανεπαίσθητα συνειρμοί της ανιπαλότητας «καλό και κακό». Πάντα με ενοχλούσε αυτή η διαπίστωση, αλλά δεν μπορούσα να βρω τον τρόπο να την αποβάλω σαν σκέψη, κυρίως γιατί διαπίστωνα ότι κάτι συνέβαινε τελικά με τους Δυτικούς. Κάτι, που και οι ίδιοι έμοιαζαν να θέλουν να αποβάλουν από πάνω τους.

Αργότερα το έμαθα από την Αγία Γραφή και τον απόστολο Παύλο: έχει να κάνει με το Νόμο και το βάρος του πάνω στις συνειδήσεις και τα μυαλά των ανθρώπων.
Κοινώς και ιδιαίτερα θεολογικά μιλώντας, εννοώ αυτό που μαθαίνει εύκολα κανείς αν πλησιάσει έναν αγιορείτη, έναν ασκητή της Ορθοδοξίας, και είναι φυσικά η έλλειψη ή η πρόσκτηση της θείας Χάρης.

Για να αποκτήσει κανείς τη θεία Χάρη (και συνεπώς να λυτρωθεί από την τυραννία του Νόμου) θέλει θυσίες. Δηλαδή δόσιμο μέχρι και την αυτοθυσία στο διπλανό. Η νηστεία, η αγρυπνία και η προσευχή είναι τα μέσα. Ακόμα και η προσευχή για να εισακουσθεί (κατά τον πατέρα Παΐσιο), προϋποτίθεται η διάθεση θυσίας για τον πλησίον.
Αυτά νομίζω ότι είναι πάνω κάτω γνωστά στους Ορθόδοξους πιστούς.

Ας επανέλθω στους Δυτικούς όμως. Έχω διαπιστώσει από επικοινωνία μαζί τους ότι τους λείπει αυτή η «θυσία» και το δόσιμο. Μου προξενεί ακόμα εντύπωση, ότι αυτήν την «ικανοποίηση» που περιγράφετε κι εσείς κύριε Λαγκοβάρδε, έμοιαζαν να την αποζητούν και στην παραμικρή πτυχή της καθημερινότητάς τους. Στην αρχή μου έμοιασε σαν ένας φιλοσοφικός τρόπος ζωής που ζητούσε να βρει την ευτυχία στα πιο μικρά πράγματα, μα είχε δυστυχώς ημερομηνία λήξης. Μπορούσες για παράδειγμα να πας μια εκδρομή μαζί τους, όμως την επόμενη μόλις μέρα δεν ένιωθες ότι μοιράστηκες με κάποιους ανθρώπους κάποιες κοινές εμπειρίες, ήσουν ήδη ξένος ξανά.

Κι όμως. Οι δικοί μας δάσκαλοι, οι γεροντάδες, οι Άγιοι, μας δίδαξαν και μας ενέπνευσαν το εξής: καμιά αγάπη δεν μπορεί να βιωθεί, αν δεν ξεκινήσει από τα πιο απλά βήματα δοσίματος και τις πιο μικρές και καθημερινές θυσίες.

Πιστεύω δηλ. ότι οι Δυτικοί τελικά δεν βίωσαν ποτέ καμία θυσία, ούτε και άγγιξαν εκείνα τα όρια του εαυτού τους, στα οποία φτάνοντας κανείς αναγκάζει καμιά φορά τους αγίους, την Παναγία, και τον Ίδιο το Θεό να κοιτάξει προς τη γη και να δώσει χείρα βοηθείας...

Ν. Κ.

(Μερικές σκέψεις που έκανα διαβάζοντας το δοκίμιό σας)

August 24, 2009 6:37 AM