Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου
Θα κάνουμε μια βόλτα μαζί, ευγενικέ αναγνώστη, στις γειτονιές της λογοτεχνίας με το ερώτημα πώς να γράφεις. Η βαρύνουσα γνώμη επάνω στο θέμα αυτό είναι τα λόγια της Αγίας Γραφής. Στην Αγία Γραφή θα καταλήξω, αν και πρέπει να αρχίσω με αυτήν. Ο λόγος που την αφήνω στο τέλος, είναι ότι για μένα είναι το συμπέρασμα από όλη την αναζήτησή μου στο χώρο αυτό,
Κατ΄ αρχήν πιστεύω ότι η λογοτεχνία πρέπει να ελέγχει την εξουσία και όχι να την χαϊδεύει, ιδίως όταν η εξουσία παραφέρεται. Αλλά το θέμα δεν είναι τί πρέπει να κάνεις, αλλά πώς να το κάνεις.Η παροιμία λέει πως μπορείς να βρίσεις και με την "καλημέρα".
Ρώτησα τον φίλο μου , καθηγητή της λογοτεχνίας και ποιητή Ρόμπερτ Λαξ, γιατί δε γράφει πεζά και γράφει μόνο ποιήματα.
"Γιατί δεν θέλω να τρώω κλωτσιές", είπε. Ο Ρομπέρτος μιλούσε έτσι γιατί είχε μάθει την ελληνική από τους απλούς ανθρώπους που συναναστρεφόταν.
Ο ποιητής Έζρα Πάουντ, στο βιβλίο του, "Η τέχνη της ανάγνωσης" στο ερώτημα πώς να γράφεις απαντάει, να γράφεις σαν να πληρώνεις την κάθε λέξη ένα δολάριο! Ο Άντον Τσέχωβ πάλι, λέει πως το γράψιμο είναι σβύσιμο.
Ένας μοναχός στο Άγιον Όρος, όταν ρωτήθηκε τί κάνουν οι μοναχοί στην έρημο, απάντησε, απλά δεν κάνουν κατάχρηση του κόσμου. Το ερώτημα είναι γιατί δεν πάνε στον κόσμο να κηρύξουν τη διδασκαλία του Ιησού ή να κάνουν έργα σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία.
Αυτός που σκέφτεται έτσι δεν θεωρεί την προσευχή έργο και μάλιστα από τα δυσκολότερα.
Οι αρχαίοι πίστευαν ότι πρέπει να είναι κανείς έτοιμος για να δεχθεί κάτι. Δεν προσφέρεις ένα ποτήρι νερό σε κάποιον που δε διψάει. "Ουδείς αγεωμέτρητος εισίτω", κανένας ανέτοιμος να μην εισέλθει, έγραφε μια επιγραφή πάνω από την είσοδο της Ακαδημίας.
Η μικρή βόλτα μας στις γειτονιές της λογοτεχνίας θα τελειώσει με το να έρθουμε πάλι στην αρχή, στη μνεία των λόγων της Αγίας Γραφής.
Αυτό που με παρεκίνησε να γράψω το σημείωμα αυτό για την τέχνη του γράφειν είναι η αγωνία μου για την φρίκη της ανεργίας των νέων. Έγραψα δυο άρθρα πάνω σ΄ αυτό κι οι αναγνώστες μου που δεν υπερέβαιναν τις μερικές εκατοντάδες έγιναν μερικές χιλιάδες!
Έσβησα τα άρθρα αυτά επειδή πιστεύω ότι για να έχουν τόσο μεγάλη αποδοχή, δεν περιέχουν σωστές σκέψεις. Έτρεξα στο Ευαγγέλιο με την πίστη ότι δεν ενδιαφέρεται για τις σκέψεις επάνω σε κάτι που μας πληγώνει, αλλά για τη θεραπειία της πληγής.
Παραθέτω το Ευαγγέλιο της Κυριακής των Αγίων Πατέρων:
"Είπεν ο Κύριος τοις εαυτού Μαθηταίς. Υμείς εστε το φως του κόσμου. ου δύναται πόλις κρυβήναι, επάνω όρους κειμένη. ουδέ καίουσι λύχνον, και τιθέασιν αυτόν υπό τον μόδιον, αλλ' επί την λυχνίαν, και λάμπει πάσι τοις εν τη οικία. Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν ύμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς. Μη νομίσητε ότι ήλθον καταλύσαι τον νόμον ή τους προφήτας. ουκ ήλθον καταλύσαι, αλλά πληρώσαι. Αμήν γαρ λέγω υμίν, έως αν παρέλθη ο ουρανός και η γη, ιώτα έν ή μία κεραία ου μη παρέλθη από του νόμου, έως αν πάντα γένηται. Ος εάν ουν λύση μία των εντολών τούτων των ελαχίστων και διδάξη όύτω τους ανθρώπους, ελάχιστος κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών. ος δ΄ αν ποιήση και διδάξει, ούτος μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών."
Θα κάνουμε μια βόλτα μαζί, ευγενικέ αναγνώστη, στις γειτονιές της λογοτεχνίας με το ερώτημα πώς να γράφεις. Η βαρύνουσα γνώμη επάνω στο θέμα αυτό είναι τα λόγια της Αγίας Γραφής. Στην Αγία Γραφή θα καταλήξω, αν και πρέπει να αρχίσω με αυτήν. Ο λόγος που την αφήνω στο τέλος, είναι ότι για μένα είναι το συμπέρασμα από όλη την αναζήτησή μου στο χώρο αυτό,
Κατ΄ αρχήν πιστεύω ότι η λογοτεχνία πρέπει να ελέγχει την εξουσία και όχι να την χαϊδεύει, ιδίως όταν η εξουσία παραφέρεται. Αλλά το θέμα δεν είναι τί πρέπει να κάνεις, αλλά πώς να το κάνεις.Η παροιμία λέει πως μπορείς να βρίσεις και με την "καλημέρα".
Ρώτησα τον φίλο μου , καθηγητή της λογοτεχνίας και ποιητή Ρόμπερτ Λαξ, γιατί δε γράφει πεζά και γράφει μόνο ποιήματα.
"Γιατί δεν θέλω να τρώω κλωτσιές", είπε. Ο Ρομπέρτος μιλούσε έτσι γιατί είχε μάθει την ελληνική από τους απλούς ανθρώπους που συναναστρεφόταν.
Ο ποιητής Έζρα Πάουντ, στο βιβλίο του, "Η τέχνη της ανάγνωσης" στο ερώτημα πώς να γράφεις απαντάει, να γράφεις σαν να πληρώνεις την κάθε λέξη ένα δολάριο! Ο Άντον Τσέχωβ πάλι, λέει πως το γράψιμο είναι σβύσιμο.
Ένας μοναχός στο Άγιον Όρος, όταν ρωτήθηκε τί κάνουν οι μοναχοί στην έρημο, απάντησε, απλά δεν κάνουν κατάχρηση του κόσμου. Το ερώτημα είναι γιατί δεν πάνε στον κόσμο να κηρύξουν τη διδασκαλία του Ιησού ή να κάνουν έργα σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία.
Αυτός που σκέφτεται έτσι δεν θεωρεί την προσευχή έργο και μάλιστα από τα δυσκολότερα.
Οι αρχαίοι πίστευαν ότι πρέπει να είναι κανείς έτοιμος για να δεχθεί κάτι. Δεν προσφέρεις ένα ποτήρι νερό σε κάποιον που δε διψάει. "Ουδείς αγεωμέτρητος εισίτω", κανένας ανέτοιμος να μην εισέλθει, έγραφε μια επιγραφή πάνω από την είσοδο της Ακαδημίας.
Η μικρή βόλτα μας στις γειτονιές της λογοτεχνίας θα τελειώσει με το να έρθουμε πάλι στην αρχή, στη μνεία των λόγων της Αγίας Γραφής.
Αυτό που με παρεκίνησε να γράψω το σημείωμα αυτό για την τέχνη του γράφειν είναι η αγωνία μου για την φρίκη της ανεργίας των νέων. Έγραψα δυο άρθρα πάνω σ΄ αυτό κι οι αναγνώστες μου που δεν υπερέβαιναν τις μερικές εκατοντάδες έγιναν μερικές χιλιάδες!
Έσβησα τα άρθρα αυτά επειδή πιστεύω ότι για να έχουν τόσο μεγάλη αποδοχή, δεν περιέχουν σωστές σκέψεις. Έτρεξα στο Ευαγγέλιο με την πίστη ότι δεν ενδιαφέρεται για τις σκέψεις επάνω σε κάτι που μας πληγώνει, αλλά για τη θεραπειία της πληγής.
Παραθέτω το Ευαγγέλιο της Κυριακής των Αγίων Πατέρων:
"Είπεν ο Κύριος τοις εαυτού Μαθηταίς. Υμείς εστε το φως του κόσμου. ου δύναται πόλις κρυβήναι, επάνω όρους κειμένη. ουδέ καίουσι λύχνον, και τιθέασιν αυτόν υπό τον μόδιον, αλλ' επί την λυχνίαν, και λάμπει πάσι τοις εν τη οικία. Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν ύμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς. Μη νομίσητε ότι ήλθον καταλύσαι τον νόμον ή τους προφήτας. ουκ ήλθον καταλύσαι, αλλά πληρώσαι. Αμήν γαρ λέγω υμίν, έως αν παρέλθη ο ουρανός και η γη, ιώτα έν ή μία κεραία ου μη παρέλθη από του νόμου, έως αν πάντα γένηται. Ος εάν ουν λύση μία των εντολών τούτων των ελαχίστων και διδάξη όύτω τους ανθρώπους, ελάχιστος κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών. ος δ΄ αν ποιήση και διδάξει, ούτος μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου