“Το μόνο που ήθελε απ΄ τη ζωή ήταν αγάπη.
Αυτή είναι η ιστορία της ζωής του»
Όρσον Ουέλες, ,Πολίτην Κέϊν
Μέσα από τις ιστορίες μπορείς να δεις την αλήθεια, ευγενικέ αναγνώστη. Θα δεις πώς πολλοί άνθρωποι πέφτουν θύματα της επιστημονικής σκέψης. Ενδεικτικό της τυφλότητας αυτών που ταυτίζουν τη ζωή με τις σκέψεις γύρω απ΄ τη ζωή, είναι το παρακάτω ανέκδοτο: Μια φορά δυο ιχθυολόγοι είχαν ξανοιχτεί στη θάλασσα με τη βάρκα τους και έψαχναν να βρουν σπάνια ψάρια. Κάποια στιγμή ο ένας από αυτούς έπιασε ένα ψάρι, άγνωστο μέχρι τότε στην επιστήμη. Κανένας δεν είχε ιδεί ποτέ ένα τέτοιο ψάρι. Ξύπνησε γρήγορα τον συνάδελφό του, που είχε πάρει έναν υπνάκο , και του έδειξε το ψάρι. Εκείνος το κοίταξε καλά πολύ ώρα, το εξέτασε με προσοχή και ύστερα είπε: «Δεν υπάρχει τέτοιο ψάρι».
Ο ποιητικός μύθος του Ρόμπερτ Λαξ, «Παλιός μύθος», απ΄ το βιβλίο του «Μύθοι», δείχνει επίσης ότι οι πεποιθήσεις και οι ιδέες για τη ζωή, αν δεν μπορούμε να διακρίνουμε το ουσιώδες απ΄ το επουσιώδες και το πολύτιμο από το ευτελέστερο, μπορεί να έχουν, για μας, μεγαλύτερη αξία κι απ’ την ίδια τη ζωή. Ο μύθος αυτός θυμίζει τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους, που θεωρούσαν πολυτιμότερη την τήρηση της αργίας του Σαββάτου από το θαύμα της θεραπείας ενός ανθρώπου .
Λέει ο «Παλιός μύθος» : « Μερικές γυναίκες σκάλιζαν σ΄ ένα χωράφι/ Όταν μια από αυτές χτύπησε πάνω σε κάτι σκληρό. Ξεσκάβοντάς το ανακάλυψαν ότι ήταν ένα φέρετρο/ που είχε μέσα το σώμα ενός νέου άντρα/ που ανακάθισε και τις έβρισε/ για τις ματαιότητες της γης./ Κάρφωσαν το καπάκι / πάνω στο φέρετρο / το έβαλαν στο χώμα/ και εξακολούθησαν το σκάλισμα.»
‘Ενας άλλος ποιητικός μύθος, που θα διαβάσουμε στη συνέχεια, απ’ το ίδιο βιβλίο, με τίτλο «Ο άνθρωπος με τις μεγάλες γενικές ιδέες», δείχνει με την αλληγορία του, πως πίσω από όλες τις αναζητήσεις μας , εκείνο που θέλουμε πραγματικά απ΄ τη ζωή, είναι αγάπη όχι ως ιδέα, αλλά ως πραγματικότητα.
« Ο άνθρωπος με τις μεγάλες γενικές ιδέες: Ήταν ένας άνθρωπος που έλεγε: «Γιατί θά ’πρεπε να τρώω κέϊκ, όταν το ψωμί μου αρκεί. (…) Τον άνθρωπο τον θεωρούσαν πολύ σοφό και σκέφτηκε πως ήταν μια σωστή σκέψη. Έτσι όταν ήταν να χτίσει ένα σπίτι είπε: «Γιατί να πάρω τούβλα, όταν αυτό που θέλω είναι σκληρότητα; Έτσι πήρε μια μεγάλη σκληρή πέτρα και στην κορυφή της πέτρας έβαλε ένα κόκαλο, και στην κορυφή του κόκαλου έβαλε ένα κουτί και στην κορυφή του κουτιού έβαλε ένα λοστό και στην κορυφή του λοστού έβαλε ένα δοκάρι και ο σωρός στάθηκε πέντε πόδια ψηλά και ταλαντεύτηκε και τότε έπεσε στο χώμα.
Και ο άνθρωπος είπε: «Γιατί να πάρω τσιμέντο, όταν το μόνο που χρειάζομαι είναι κολλητικότητα; Έτσι στην κορυφή της πέτρας έβαλε λίγο χιόνι και στην κορυφή του κόκαλου έβαλε λίγη κόλλα, και στην κορυφή του κουτιού έβαλε λίγη γόμα και στην κορυφή του σωρού έβαλε σιρόπι, και ο σωρός στήθηκε έξη πόδια ψηλά.
Και ο άνθρωπος είπε: «Γιατί να σκεπάσω με πέταυρα μια στέγη, όταν αυτό που θέλω είναι σκεπή;» Έτσι στην κορυφή του σωρού έβαλε ένα καπέλο και μετά το καπέλο μια μεγάλη ομπρέλα και μετά απ΄ αυτή ένα δέντρο που πρασίνιζε και μετά απ΄ αυτό ένα καβούκι χελώνας και η σκεπή ήταν δέκα πόδια φαρδιά.
Και ο άνθρωπος είπε: «Γιατί να πάρω μια γυναίκα, όταν αυτό που θέλω είναι κάτι ζωντανό;» Έτσι μέσα στο σπίτι έβαλε ένα σκυλί και κοντά στο σκυλί έβαλε μια γάτα και κοντά στη γάτα έβαλε ένα ψάρι και κοντά στο ψάρι έβαλε ένα σαλιγκάρι και κοντά στο σαλιγκάρι ένα μεγάλο πίθηκο. Αυτό στήθηκε τέσσερα πόδια ψηλά.
Και γιατί ν’ αγοράσω ένα γλόμπο, όταν το μόνο που θέλω είναι φως; Έτσι δίπλα στο σκυλί άναψε μια φωτιά και δίπλα στη φωτιά έβαλε ένα ποτήρι και δίπλα στο ποτήρι ένα κόσμημα και δίπλα στο κόσμημα ένα ηλεκτρικό χέλι και δίπλα στο χέλι μια λιμνούλα, που ήταν περίπου δώδεκα πόδια βαθιά.
Και ο άνθρωπος είπε: « Γιατί ν’ αγοράσω ένα κρεβάτι, όταν το μόνο που θέλω είναι ύπνος;» Έτσι πήγε να κοιμηθεί και το σκυλί αγρίεψε και δάγκωσε τη γάτα και η γάτα έφαγε το ψάρι και το ψάρι έφαγε το σαλιγκάρι και το δέντρο πήρε φωτιά και το σιρόπι έτρεξε και το χιόνι έλιωσε και το καπέλο έπεσε κάτω και το σκέπασμα έπεσε στη λιμνούλα. Έτσι έκαμε και το καβούκι, έτσι έκαμε και η γόμα, έτσι έκαμε και η κορδέλα, έτσι έκαμε ο λοστός, έτσι έκαμε το δοκάρι, έτσι έκαμε το κουτί, έτσι έκαμε το κόκαλο, έτσι έκαμε η κόλλα, έτσι έκαμε η πέτρα και ο μεγάλος πίθηκος. Κάποιος άνθρωπος, κάποιο σπίτι.»
Τελειώνοντας το σημείωμα αυτό θα παραθέσουμε μερικές σκέψεις από τη βιογραφία ενός σύγχρονου φιλοσόφου, του Αυστριακού Λούντβιχ Βιτγκεστάϊν, γιατί είναι κατατοπιστικές επάνω στο θέμα που συζητάμε. Γράφει ο βιογράφος του. «Ο Βιτγκεστάϊν πίστευε, πως αν έφθανε στο σημείο να πιστέψει στο Θεό και στην Ανάσταση, δεν θα ήταν επειδή θα είχε βρει κάποια αποδεικτικά στοιχεία, αλλά επειδή θα είχε λυτρωθεί.
Η θρησκεία είναι αναπόσπαστα δεμένη με την επίγνωση των αδυναμιών μας. Η επίγνωση αυτή βρίσκεται στο κέντρο της θρησκευτικής κοσμοαντίληψης. Αν είμαι δυστυχισμένος και γνωρίζω ότι η δυστυχία μου αντικατοπτρίζει μια καταφανή ασυμφωνία , μεταξύ του εαυτού μου και της ζωής ως έχει, δεν έχω λύσει τίποτε. Θα είμαι σε λάθος δρόμο και δεν θα βρω ποτέ το μονοπάτι, να βγω απ΄ το χάος των συναισθημάτων και των σκέψεών μου, όσο δεν έχω αποκτήσει την υπέρτατη και κρίσιμη επίγνωση , ότι αυτή η ασυμφωνία δεν είναι λάθος της ζωής ως έχει, αλλά του εαυτού μου ως έχει .»(Ρέϊ Μονκ, Λούνβριχ Βιτγκεστάϊν, Το Χρέος της Μεγαλοφυϊας, εκδόσεις SCRIPTA).
28.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Απεγνωσμένο μήνυμα
«Πήδησε στον Ισθμό αγκαλιά με το γιο της»
(Εφημερίδες)
Απεγνωσμένο μήνυμα έσχατης διαμαρτυρίας προς τους άρχοντες του κόσμου τούτου , απέστειλε η απελπισμένη αυτή μητέρα , που πήδησε αγκαλιά με το γιο της, στον Ισθμό της Κορίνθου, παραμονές της Πρωτοχρονιάς, μέρες που ετοιμάζονται όλοι να γιορτάσουν το χρόνο που φεύγει και τον καινούριο χρόνο που έρχεται!
Η απάντηση των πολιτικών είναι γνωστή : «Λάβαμε το μήνυμα»! Οι πολιτικοί λαβαίνουν το μήνυμα κάθε φορά και το παραπέμπουν σε κάποια επιτροπή, να το μελετήσει. Αν δεν υπάρχει αρμόδια επιτροπή , προβαίνουν αμέσως στη συγκρότησή της , για να ησυχάσουν κατόπιν κι αυτοί, βέβαιοι ότι έπραξαν το καθήκον τους, και ο κόσμος!
«Τα Έθνη στενάζουν. Ο Λαοί βογγούν». « Οι άρχοντες καταδυναστεύουν τους λαούς». Δε φοβούνται τη λαϊκή αγανάκτηση; Δεν τρομάζουν την κοινωνική εξέγερση;
Οι πολιτικοί και η καθοδηγούμενη από αυτούς Εκπαίδευση αγνοεί το Χριστό. Οραματίζονται για το μέλλον ένα πλουτο-κεντρικό κόσμο, σαν τον σημερινό. Τα πρότυπα που προβάλλονται αγνοούν εντελώς το Χριστό.
«Ποιος θα σταματήσει την ανθρωπότητα από την αυτοκτονία;» αναρωτιέται μέσα στην αγωνία του ο διάσημος Άγγλος ποιητής Τόμας Έλιοτ. «Αν ο καινούριος αιώνας δεν γίνει χριστιανικός δεν θα υπάρξει» γράφει σύγχρονος στοχαστής.
Στο δοκίμιο «Διακυβέρνηση μέσω της Ιστορίας» γράφουμε τα εξής: «Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να επιτύχει, αν δεν έχει τη συνεργασία των άξιων πολιτών της. Όταν οι καλής θελήσεως πολίτες ανησυχούν όπως σήμερα για την κατάσταση στη χώρα τους, το πρώτο πράγμα που προσέχει μια καλή κυβέρνηση είναι ο έλεγχος και η προαγωγή της Εκπαίδευσης με σκοπό τη μόρφωση των πολιτών. Η Εκπαίδευση, η άξια του ονόματός της Εκπαίδευση συνδέει το παρόν με το παρελθόν και το μέλλον.
«Αν η συνεργασία του καλοπροαίρετου πολίτη είναι πράγματι αναγκαία για να αποδώσει ακόμα και η καλή κυβέρνηση, με ποια δικαιολογία παραμελείται η μόρφωση και η καλλιέργεια σύμφωνα με το Λόγο του Θεού;
Οι πολίτες πιστεύουν στις διακηρύξεις των πολιτικών για αξιοκρατία, δικαιοσύνη, χρηστή διοίκηση. Για να επιτύχει όλα αυτά μια κυβέρνηση πρέπει οι δημόσιοι υπάλληλοι να διδάσκουν με το παράδειγμά τους. Οι κατέχοντες δημόσια αξιώματα πρέπει να διακρίνονται για την ευγενική τους αφιλοκέρδεια, ανιδιοτέλεια και αμεροληψία, αντί να κυνηγούν την τύχη και να προσπαθούν να θησαυρίσουν.»
(Εφημερίδες)
Απεγνωσμένο μήνυμα έσχατης διαμαρτυρίας προς τους άρχοντες του κόσμου τούτου , απέστειλε η απελπισμένη αυτή μητέρα , που πήδησε αγκαλιά με το γιο της, στον Ισθμό της Κορίνθου, παραμονές της Πρωτοχρονιάς, μέρες που ετοιμάζονται όλοι να γιορτάσουν το χρόνο που φεύγει και τον καινούριο χρόνο που έρχεται!
Η απάντηση των πολιτικών είναι γνωστή : «Λάβαμε το μήνυμα»! Οι πολιτικοί λαβαίνουν το μήνυμα κάθε φορά και το παραπέμπουν σε κάποια επιτροπή, να το μελετήσει. Αν δεν υπάρχει αρμόδια επιτροπή , προβαίνουν αμέσως στη συγκρότησή της , για να ησυχάσουν κατόπιν κι αυτοί, βέβαιοι ότι έπραξαν το καθήκον τους, και ο κόσμος!
«Τα Έθνη στενάζουν. Ο Λαοί βογγούν». « Οι άρχοντες καταδυναστεύουν τους λαούς». Δε φοβούνται τη λαϊκή αγανάκτηση; Δεν τρομάζουν την κοινωνική εξέγερση;
Οι πολιτικοί και η καθοδηγούμενη από αυτούς Εκπαίδευση αγνοεί το Χριστό. Οραματίζονται για το μέλλον ένα πλουτο-κεντρικό κόσμο, σαν τον σημερινό. Τα πρότυπα που προβάλλονται αγνοούν εντελώς το Χριστό.
«Ποιος θα σταματήσει την ανθρωπότητα από την αυτοκτονία;» αναρωτιέται μέσα στην αγωνία του ο διάσημος Άγγλος ποιητής Τόμας Έλιοτ. «Αν ο καινούριος αιώνας δεν γίνει χριστιανικός δεν θα υπάρξει» γράφει σύγχρονος στοχαστής.
Στο δοκίμιο «Διακυβέρνηση μέσω της Ιστορίας» γράφουμε τα εξής: «Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να επιτύχει, αν δεν έχει τη συνεργασία των άξιων πολιτών της. Όταν οι καλής θελήσεως πολίτες ανησυχούν όπως σήμερα για την κατάσταση στη χώρα τους, το πρώτο πράγμα που προσέχει μια καλή κυβέρνηση είναι ο έλεγχος και η προαγωγή της Εκπαίδευσης με σκοπό τη μόρφωση των πολιτών. Η Εκπαίδευση, η άξια του ονόματός της Εκπαίδευση συνδέει το παρόν με το παρελθόν και το μέλλον.
«Αν η συνεργασία του καλοπροαίρετου πολίτη είναι πράγματι αναγκαία για να αποδώσει ακόμα και η καλή κυβέρνηση, με ποια δικαιολογία παραμελείται η μόρφωση και η καλλιέργεια σύμφωνα με το Λόγο του Θεού;
Οι πολίτες πιστεύουν στις διακηρύξεις των πολιτικών για αξιοκρατία, δικαιοσύνη, χρηστή διοίκηση. Για να επιτύχει όλα αυτά μια κυβέρνηση πρέπει οι δημόσιοι υπάλληλοι να διδάσκουν με το παράδειγμά τους. Οι κατέχοντες δημόσια αξιώματα πρέπει να διακρίνονται για την ευγενική τους αφιλοκέρδεια, ανιδιοτέλεια και αμεροληψία, αντί να κυνηγούν την τύχη και να προσπαθούν να θησαυρίσουν.»
http://aktines.blogspot.com, Τι λείπει από την Παιδεία;
Τι λείπει από την Παιδεία;
14.04.09
Τι λείπει από την Παιδεία;
Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο.
Χριστό και Γονείς θέλουν!
Η Mary Bousted γενική γραμματέας της Association of Teachers and Lecturers(ΑΤL ) - Ένωση Καθηγητών και Δασκάλων Αγγλίας, , σε άρθρο της στην εφ. Observer επιτίθεται τους γονείς κατηγορώντας τους ότι έχουν αποτύχει στις ευθύνες τους και έτσι υπονομεύουν τα σχολεία…
Η γενική γραμματέας, αναφέρει ότι «τα περισσότερα από τα παιδιά έχουν στο σπίτι τους τηλεοράσεις, υπολογιστές και κονσόλες παιχνιδιών. Αυτό που τους λείπει είναι ενήλικες που είναι πρόθυμοι να περάσουν χρόνο μαζί τους, να ξοδέψουν την ενέργεια μαζί με τα παιδιά τους και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κανονικά».
Στην Ελλάδα μετά από κάθε θλιβερό περιστατικό στα σχολεία(όπως το πρόσφατο στη σχολή του ΟΑΕΔ) βγαίνουν οι «υπεύθυνοι» και για να κρύψουν την ευθύνη και την πνευματική τους γύμνια αναφέρουν πάντα τα ίδια: «χρειάζεται να υπάρχουν ψυχολόγοι στα σχολεία».
Ο ψυχίατρος Νίκος Σιδέρης σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή»(12-04-09) αναφέρει: «Τα παιδιά αισθάνονται να μην έχουν γονείς, επειδή οι γονείς αισθάνονται ότι δεν επαρκούν ως γονείς. ……Υπάρχει ένα στοιχείο παραίτησης των γονιών και αίσθησης των παιδιών ότι είναι ακυβέρνητα σε έναν κόσμο ακατανόητο, όπου προφανώς αγριεύονται. Αγριεύεται η ψυχή τους, το μυαλό τους, το σώμα τους.
Τι λείπει από αυτά τα παιδιά; Γιατί ξεχειλίζουν απαισιοδοξία
Ένα παιδί δεν χορταίνει με ύλη, χορταίνει με αγάπη και η αγάπη είναι το κοινό νόμισμα στο οποίο μετατρέπονται τα πάντα στην εμπειρία του παιδιού. Ό,τι και να ζήσει ένα παιδί το μετατρέπει σε αγάπη. Αν η οποιαδήποτε εμπειρία δεν έχει αγάπη μέσα της, είναι άνευ σημασίας. Και εκτός από αγάπη, χρειάζονται και κανόνες. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι στη ζωή δεν είναι χύμα τα πράγματα, όλες οι διαδικασίες διέπονται από κάποιους κανόνες. Άλλοτε ευχάριστους, άλλοτε δυσάρεστους. Υπάρχουν παιχνίδια στα οποία επιλέγεις να μπεις και παιχνίδια στα οποία συμμετέχεις εξ ορισμού. Και τα δύο έχουν κανόνες.
Τι χάθηκε στην ελληνική οικογένεια;
Σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η ελληνική οικογένεια αντέχει ακόμη. Έχει υποστεί όμως μια απορρύθμιση. Η ελληνική οικογένεια, πέρα από ένας τόπος όπου υπήρχαν κάποια υλικά πράγματα που υποστήριζαν την επιβίωση και την ανατροφή ενός παιδιού, πέρα από τη συναισθηματική τροφή που δινόταν σε μεγάλες ποσότητες, πέρα και από την πνευματική διαπαιδαγώγηση, ήταν και το περιβάλλον όπου καλλιεργούνταν με πολύ συστηματικό τρόπο η νοηματοδότηση του κόσμου. Μέσα από τις κουβέντες και τη στάση της οικογένειας μεταδιδόταν μια κουλτούρα που επέτρεπε στον καθένα να έχει έναν κόσμο ευανάγνωστο.
Αυτό το τελευταίο στοιχείο χάνεται. Οι αναφορές που είχαν οι μεγάλοι τότε και μπορούσαν να τις μεταδίδουν στα παιδιά. Ένα ολόκληρο σύστημα που δίνει νόημα μαζί με οδηγίες κοινωνικής συμβίωσης και προκοπής. Σήμερα, η λέξη προκοπή δεν χρησιμοποιείται ούτε σε πολιτικό ούτε σε ιερατικό ούτε σε προεδρικό ούτε σε σχολικό λόγο. Όπως και οι λέξεις φιλότιμο, λεβέντης, τίμιος. Αυτά στήριζαν τους ανθρώπους τότε. Και καθώς έφυγαν αυτές οι αναφορές, βρίσκονται μικροί και μεγάλοι σε έναν κόσμο όπου δεν μοιάζει να έχει νόημα, πέρα από το ότι καλύτερα να έχεις λεφτά από το να μην έχεις».
Όλα αυτά με τα οποία μεγάλωναν τα παιδιά τα οποία «πέρα από τη συναισθηματική τροφή που δινόταν σε μεγάλες ποσότητες, πέρα και από την πνευματική διαπαιδαγώγηση, ήταν και το περιβάλλον όπου καλλιεργούνταν με πολύ συστηματικό τρόπο η νοηματοδότηση του κόσμου» είναι αυτό ακριβώς που πολεμούν οι «υπεύθυνοι» ο Χριστός και η Ορθόδοξη παράδοση.
***
Στη Μ. Βρετανία η γενική γραμματέας της Association of Teachers and Lecturers (ΑΤL ) - Ένωση Καθηγητών και Δασκάλων Αγγλίας, Mary Bousted, σε άρθρο της στην εφ. Observer επιτίθεται τους γονείς κατηγορώντας τους ότι έχουν αποτύχει στις ευθύνες τους και έτσι υπονομεύουν τα σχολεία…
Σύμφωνα με τη γενική γραμματέα της Ένωσης κ Bousted, τα παιδιά φτάνουν στο σχολείο κοινωνικά καθυστερημένα, ιδιαίτερα ανίκανα να ντυθούν μόνα τους, ανίκανα να χρησιμοποιήσουν κανονικά την τουαλέτα και ασυνήθιστα να τρώνε σε τραπέζι. Αντί, λοιπόν, οι γονείς να αναλάβουν τις ευθύνες τους, αρκετοί από αυτούς περιμένουν από τους καθηγητές να ελέγξουν και να κατευθύνουν τη συμπεριφορά των παιδιών τους.
Η Bousted, αναφέρει μάλιστα δύο παραδείγματα γονέων που κατηγόρησαν τους καθηγητές, ένας γιατί η κόρη της, 14 ετών, έμεινε έγκυος και ένας άλλος γιατί ο γιος του, 16 χρονών, κάπνιζε χασίς.
Η γενική γραμματέας, αναφέρει ότι η αιτία του φαινομένου δεν είναι η φτώχια. Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά έχουν στο σπίτι τους τηλεοράσεις, υπολογιστές και κονσόλες παιχνιδιών. Αυτό που τους λείπει είναι ενήλικες που είναι πρόθυμοι να περάσουν χρόνο μαζί τους, να ξοδέψουν την ενέργεια μαζί με τα παιδιά τους και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κανονικά.
Επίσης, σημειώνει, ότι στα σπίτια τους τα παιδιά δεν ακολουθούν κανόνες και οι γονείς περιμένουν από τους καθηγητές να τους πειθαρχήσουν.
Την ίδια άποψη διατύπωσε και η Chris Keates, γενική γραμματέας της National Association of Schoolmasters Union of Women Teachers (NASUWT ) γνωστού συνδικάτου εκπαιδευτικών στη Μ. Βρεττανία.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Η Ελλάδα αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα. Η απάντηση όμως στο ερώτημα τι είναι ο άνθρωπος και τι χρειάζεται το παιδί για να γίνει σωστός άνθρωπος, δίνει λύση στο πρόβλημα της παιδείας.
Την απάντηση δεν θα τη δώσει ο κάθε είδους Υλισμός αλλά ο Λόγος του Θεού.
Εκεί μαθαίνει ο άνθρωπος ότι είναι παιδί του Θεού, μετοχή στην αιωνιότητα, αξία που δεν έχει αντάλλαγμα, θησαυρός που πολλοί καραδοκούν να καταστρέψουν!
Η παιδαγωγική επιστήμη μας λέει ότι η Αγωγή είναι διδακτή κι ο Λόγος του Θεού βεβαιώνει: «Και έσονται πάντες διδακτοί Θεού»(Ιωαν. 6,45).
Ασφαλώς τα μέσα της Παιδείας (κτίρια, εποπτικά μέσα, ώρες διδασκαλίας κ.α.) είναι απαραίτητα, αλλά δεν είναι αυτά που κρίνουν το έργο της Παιδείας.
Το θέμα της Παιδείας είναι πρώτα, τι διδάσκεται στον μαθητή, πως διδάσκεται, ποιοι το διδάσκουν κι ύστερα έρχονται όλα τα άλλα. Παιδεία σημαίνει ψυχή και πνεύμα. Όταν αυτά λείπουν, τα πλούσια μέσα δεν ωφελούν.
Ο μαθητής πάει στο σχολείο, για να διδαχθεί κι όχι να διδάξει. Γι΄αυτό στο σχολείο υπάρχει ο μαθητής και υπάρχει κι ό δάσκαλος. Ο πρώτος για να διδαχθεί κι ο δεύτερος για να διδάξει.
Συνήθως ό θόρυβος γύρω από την έλλειψη μόνο υλικών μέσων γίνεται για να κρύψει την πνευματική γύμνια μας. Αναλυτικό πρόγραμμα και διδακτικό προσωπικό είναι τα κλειδιά της Παιδείας. Μορφωμένος δεν είναι αυτός που ξέρει γράμματα, αλλά αυτός που έχει ήθος. Άνθρωπος με την ηθική και όχι με τη βιολογική έννοια.
Η Παιδεία πρέπει να δίνει και ήθος και γνώσεις. Αν δώσουμε μόνο Εκπαίδευση (επάγγελμα) και δεν δώσουμε Παιδεία (ήθος) αποτύχαμε.
Ένα σχολείο που αφήνει άδεια την ψυχή των νέων στερώντας τους ιδανικά και αξίες και περιφρονώντας την Ορθόδοξη Χριστιανική διδασκαλία την οποία προσπαθεί να αντικαταστήσει με ξεπερασμένα συνθήματα, δεν έχει να προσφέρει τίποτα στους νέους.
Γι ΄ αυτό εγκληματούν όσοι πολεμούν τα Θρησκευτικά και την Ιστορία.
Πηγή : http://aktines.blogspot.com/2009/04/blog-post_12.html
Τελευταία ανανέωση ( 15.04.09 )
14.04.09
Τι λείπει από την Παιδεία;
Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο.
Χριστό και Γονείς θέλουν!
Η Mary Bousted γενική γραμματέας της Association of Teachers and Lecturers(ΑΤL ) - Ένωση Καθηγητών και Δασκάλων Αγγλίας, , σε άρθρο της στην εφ. Observer επιτίθεται τους γονείς κατηγορώντας τους ότι έχουν αποτύχει στις ευθύνες τους και έτσι υπονομεύουν τα σχολεία…
Η γενική γραμματέας, αναφέρει ότι «τα περισσότερα από τα παιδιά έχουν στο σπίτι τους τηλεοράσεις, υπολογιστές και κονσόλες παιχνιδιών. Αυτό που τους λείπει είναι ενήλικες που είναι πρόθυμοι να περάσουν χρόνο μαζί τους, να ξοδέψουν την ενέργεια μαζί με τα παιδιά τους και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κανονικά».
Στην Ελλάδα μετά από κάθε θλιβερό περιστατικό στα σχολεία(όπως το πρόσφατο στη σχολή του ΟΑΕΔ) βγαίνουν οι «υπεύθυνοι» και για να κρύψουν την ευθύνη και την πνευματική τους γύμνια αναφέρουν πάντα τα ίδια: «χρειάζεται να υπάρχουν ψυχολόγοι στα σχολεία».
Ο ψυχίατρος Νίκος Σιδέρης σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή»(12-04-09) αναφέρει: «Τα παιδιά αισθάνονται να μην έχουν γονείς, επειδή οι γονείς αισθάνονται ότι δεν επαρκούν ως γονείς. ……Υπάρχει ένα στοιχείο παραίτησης των γονιών και αίσθησης των παιδιών ότι είναι ακυβέρνητα σε έναν κόσμο ακατανόητο, όπου προφανώς αγριεύονται. Αγριεύεται η ψυχή τους, το μυαλό τους, το σώμα τους.
Τι λείπει από αυτά τα παιδιά; Γιατί ξεχειλίζουν απαισιοδοξία
Ένα παιδί δεν χορταίνει με ύλη, χορταίνει με αγάπη και η αγάπη είναι το κοινό νόμισμα στο οποίο μετατρέπονται τα πάντα στην εμπειρία του παιδιού. Ό,τι και να ζήσει ένα παιδί το μετατρέπει σε αγάπη. Αν η οποιαδήποτε εμπειρία δεν έχει αγάπη μέσα της, είναι άνευ σημασίας. Και εκτός από αγάπη, χρειάζονται και κανόνες. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι στη ζωή δεν είναι χύμα τα πράγματα, όλες οι διαδικασίες διέπονται από κάποιους κανόνες. Άλλοτε ευχάριστους, άλλοτε δυσάρεστους. Υπάρχουν παιχνίδια στα οποία επιλέγεις να μπεις και παιχνίδια στα οποία συμμετέχεις εξ ορισμού. Και τα δύο έχουν κανόνες.
Τι χάθηκε στην ελληνική οικογένεια;
Σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η ελληνική οικογένεια αντέχει ακόμη. Έχει υποστεί όμως μια απορρύθμιση. Η ελληνική οικογένεια, πέρα από ένας τόπος όπου υπήρχαν κάποια υλικά πράγματα που υποστήριζαν την επιβίωση και την ανατροφή ενός παιδιού, πέρα από τη συναισθηματική τροφή που δινόταν σε μεγάλες ποσότητες, πέρα και από την πνευματική διαπαιδαγώγηση, ήταν και το περιβάλλον όπου καλλιεργούνταν με πολύ συστηματικό τρόπο η νοηματοδότηση του κόσμου. Μέσα από τις κουβέντες και τη στάση της οικογένειας μεταδιδόταν μια κουλτούρα που επέτρεπε στον καθένα να έχει έναν κόσμο ευανάγνωστο.
Αυτό το τελευταίο στοιχείο χάνεται. Οι αναφορές που είχαν οι μεγάλοι τότε και μπορούσαν να τις μεταδίδουν στα παιδιά. Ένα ολόκληρο σύστημα που δίνει νόημα μαζί με οδηγίες κοινωνικής συμβίωσης και προκοπής. Σήμερα, η λέξη προκοπή δεν χρησιμοποιείται ούτε σε πολιτικό ούτε σε ιερατικό ούτε σε προεδρικό ούτε σε σχολικό λόγο. Όπως και οι λέξεις φιλότιμο, λεβέντης, τίμιος. Αυτά στήριζαν τους ανθρώπους τότε. Και καθώς έφυγαν αυτές οι αναφορές, βρίσκονται μικροί και μεγάλοι σε έναν κόσμο όπου δεν μοιάζει να έχει νόημα, πέρα από το ότι καλύτερα να έχεις λεφτά από το να μην έχεις».
Όλα αυτά με τα οποία μεγάλωναν τα παιδιά τα οποία «πέρα από τη συναισθηματική τροφή που δινόταν σε μεγάλες ποσότητες, πέρα και από την πνευματική διαπαιδαγώγηση, ήταν και το περιβάλλον όπου καλλιεργούνταν με πολύ συστηματικό τρόπο η νοηματοδότηση του κόσμου» είναι αυτό ακριβώς που πολεμούν οι «υπεύθυνοι» ο Χριστός και η Ορθόδοξη παράδοση.
***
Στη Μ. Βρετανία η γενική γραμματέας της Association of Teachers and Lecturers (ΑΤL ) - Ένωση Καθηγητών και Δασκάλων Αγγλίας, Mary Bousted, σε άρθρο της στην εφ. Observer επιτίθεται τους γονείς κατηγορώντας τους ότι έχουν αποτύχει στις ευθύνες τους και έτσι υπονομεύουν τα σχολεία…
Σύμφωνα με τη γενική γραμματέα της Ένωσης κ Bousted, τα παιδιά φτάνουν στο σχολείο κοινωνικά καθυστερημένα, ιδιαίτερα ανίκανα να ντυθούν μόνα τους, ανίκανα να χρησιμοποιήσουν κανονικά την τουαλέτα και ασυνήθιστα να τρώνε σε τραπέζι. Αντί, λοιπόν, οι γονείς να αναλάβουν τις ευθύνες τους, αρκετοί από αυτούς περιμένουν από τους καθηγητές να ελέγξουν και να κατευθύνουν τη συμπεριφορά των παιδιών τους.
Η Bousted, αναφέρει μάλιστα δύο παραδείγματα γονέων που κατηγόρησαν τους καθηγητές, ένας γιατί η κόρη της, 14 ετών, έμεινε έγκυος και ένας άλλος γιατί ο γιος του, 16 χρονών, κάπνιζε χασίς.
Η γενική γραμματέας, αναφέρει ότι η αιτία του φαινομένου δεν είναι η φτώχια. Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά έχουν στο σπίτι τους τηλεοράσεις, υπολογιστές και κονσόλες παιχνιδιών. Αυτό που τους λείπει είναι ενήλικες που είναι πρόθυμοι να περάσουν χρόνο μαζί τους, να ξοδέψουν την ενέργεια μαζί με τα παιδιά τους και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κανονικά.
Επίσης, σημειώνει, ότι στα σπίτια τους τα παιδιά δεν ακολουθούν κανόνες και οι γονείς περιμένουν από τους καθηγητές να τους πειθαρχήσουν.
Την ίδια άποψη διατύπωσε και η Chris Keates, γενική γραμματέας της National Association of Schoolmasters Union of Women Teachers (NASUWT ) γνωστού συνδικάτου εκπαιδευτικών στη Μ. Βρεττανία.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Η Ελλάδα αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα. Η απάντηση όμως στο ερώτημα τι είναι ο άνθρωπος και τι χρειάζεται το παιδί για να γίνει σωστός άνθρωπος, δίνει λύση στο πρόβλημα της παιδείας.
Την απάντηση δεν θα τη δώσει ο κάθε είδους Υλισμός αλλά ο Λόγος του Θεού.
Εκεί μαθαίνει ο άνθρωπος ότι είναι παιδί του Θεού, μετοχή στην αιωνιότητα, αξία που δεν έχει αντάλλαγμα, θησαυρός που πολλοί καραδοκούν να καταστρέψουν!
Η παιδαγωγική επιστήμη μας λέει ότι η Αγωγή είναι διδακτή κι ο Λόγος του Θεού βεβαιώνει: «Και έσονται πάντες διδακτοί Θεού»(Ιωαν. 6,45).
Ασφαλώς τα μέσα της Παιδείας (κτίρια, εποπτικά μέσα, ώρες διδασκαλίας κ.α.) είναι απαραίτητα, αλλά δεν είναι αυτά που κρίνουν το έργο της Παιδείας.
Το θέμα της Παιδείας είναι πρώτα, τι διδάσκεται στον μαθητή, πως διδάσκεται, ποιοι το διδάσκουν κι ύστερα έρχονται όλα τα άλλα. Παιδεία σημαίνει ψυχή και πνεύμα. Όταν αυτά λείπουν, τα πλούσια μέσα δεν ωφελούν.
Ο μαθητής πάει στο σχολείο, για να διδαχθεί κι όχι να διδάξει. Γι΄αυτό στο σχολείο υπάρχει ο μαθητής και υπάρχει κι ό δάσκαλος. Ο πρώτος για να διδαχθεί κι ο δεύτερος για να διδάξει.
Συνήθως ό θόρυβος γύρω από την έλλειψη μόνο υλικών μέσων γίνεται για να κρύψει την πνευματική γύμνια μας. Αναλυτικό πρόγραμμα και διδακτικό προσωπικό είναι τα κλειδιά της Παιδείας. Μορφωμένος δεν είναι αυτός που ξέρει γράμματα, αλλά αυτός που έχει ήθος. Άνθρωπος με την ηθική και όχι με τη βιολογική έννοια.
Η Παιδεία πρέπει να δίνει και ήθος και γνώσεις. Αν δώσουμε μόνο Εκπαίδευση (επάγγελμα) και δεν δώσουμε Παιδεία (ήθος) αποτύχαμε.
Ένα σχολείο που αφήνει άδεια την ψυχή των νέων στερώντας τους ιδανικά και αξίες και περιφρονώντας την Ορθόδοξη Χριστιανική διδασκαλία την οποία προσπαθεί να αντικαταστήσει με ξεπερασμένα συνθήματα, δεν έχει να προσφέρει τίποτα στους νέους.
Γι ΄ αυτό εγκληματούν όσοι πολεμούν τα Θρησκευτικά και την Ιστορία.
Πηγή : http://aktines.blogspot.com/2009/04/blog-post_12.html
Τελευταία ανανέωση ( 15.04.09 )
27.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Σχόλιο σε άρθρο του κ. Γιανναρά
«Ψήφος εξαλλαγής του σκηνικού» είναι ο τίτλος του άρθρου του κ. Γιανναρά, που δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Καθημερινή», στο φύλλο της Κυριακής,26.4.09. Το άρθρο καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: Αν οι πολίτες ψηφίσουν τα μικρά κόμματα και περιορίσουν τα ποσοστά των ψήφων της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ στο 10% ,ίσως έτσι θα υποχρεωθεί σε ανασύσταση το πολιτικό σκηνικό"'
Τόσο ο τίτλος όσο και το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει το άρθρο υπολείπονται του περιεχομένου. Πρόκειται απλώς για αλλαγή σκηνικού;
Περιμένει ο αναγνώστης από τον κ. Γιανναρά, να μην περιοριστεί στο να εκθέσει μόνο τα όσα με την διεισδυτική ματιά του διαπιστώνει όσον αφορά την σύγχρονη πολιτική, αλλά να ασχοληθεί 1ον)με τα βαθύτερα αίτια της πολιτικής παρακμής στη χώρα μας και 2ον) με την έξοδό της από την παρακμή. Να εξετάσει πώς οδηγηθήκαμε στην κατάσταση, την οποία ορθώς περιγράφει και πώς θα βγούμε από αυτήν.
Τα αίτια τα οποία επισημαίνει δηλαδή η ανικανότητα των πολιτικών της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ δεν απαντούν σε καίρια ερωτήματα όσον αφορά την πολιτική κατάσταση του τόπου. Η άποψη του κ. Γιανναρά είναι ότι πρόκειται για αποτυχία των πολιτικών εξαιτίας της ανικανότητάς τους. Είναι άραγε μόνο αποτυχία των συγκεκριμένων πολιτικών ή είναι μαζί και επιτυχία αυτών που έχουν στόχο τη διάλυση της κοινωνίας μας; Χωρίς σχέδιο λαμβάνονται αποφάσεις σαν αυτές που ενδεικτικώς αναφέρουμε παρακάτω και οι οποίες έχουν το ίδιο νόημα και τις ίδιες βλαβερές συνέπειες; 1ον) Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας άσχετη με την Παιδεία.2ον) Όχι επιθεωρητές , δηλαδή όχι έλεγχο στα σχολεία.3ον)Όχι επιστημονικά κριτήρια στην επιλογή του επιστημονικού διδακτικού προσωπικού4ον) Η Ελληνική Χριστιανική Παράδοση θεωρείται ως μια θρησκεία όπως όλες οι άλλες (Οι μαθητές αντί θεολογία διδάσκονται θρησκειολογία), 5ον) Η Ελληνική γλώσσα θεωρείται ως μία ξένη γλώσσα., 6ον)Μονοτονικό σύστημα 7ον) Όχι ετυμολογία, 8ον) Όχι το μάθημα της Ηθικής, 9ον) Όχι το μάθημα της Λογικής 10ον) Εποπτικός τρόπος μάθησης και προβολή της εικόνας σε βάρος του λόγου και της ικανότητας του σκέπτεσθαι .Ποιο είναι το νόημα και ποιες οι συνέπειες των αποφάσεων αυτών; Ποιο είναι το νόημα της χειραγώγησης των πολιτών και του περιορισμού των δικαιωμάτων;
Τί άλλαξε τα τελευταία χρόνια τόσο πολύ στην Ελλάδα εκτός από τους ήχους και τις εικόνες; Πόσο σημαντικοί είναι οι ήχοι θα έπρεπε να το ξέρουμε , γιατί είναι εύκολη η πρόσβαση στην αρχαία σοφία, στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη, αν άφηναν τους άξιους φιλολόγους στα γυμνάσια και στα λύκεια να διδάσκουν τα παιδιά μας.
Ο Κίσσιγκερ ήξερε τον Πλάτωνα πιο καλά απ΄ τους Σοβιετικούς. Όταν τους πρότεινε να ακούγονται οι ήχοι της Αμερικής στη Σοβιετική Ένωση, οι Σοβιετικοί δέχθηκαν, με τα γνωστά αποτελέσματα. Τί διάβασε ο Κίσσιγκερ στον Πλάτωνα και έπιασε τους Σοβιετικούς αδιάβαστους; "Δώστε μου τους ήχους και πάρτε τους νόμους" , έλεγε ο Πλάτων.
Τί άλλαξε στην πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια, με κίνδυνο τη διάλυση της Οικογένειας, της Παιδείας, της Κοινωνίας ; Τι άλλαξε εκτός από τους ήχους και την εικόνα; Περιμέναμε και εξακολουθούμε να περιμένουμε σχεδόν τα πάντα από την Παιδεία. Αλλά έχουμε διαψευσθεί, γιατί αλώθηκε από τους συνδικαλιστές της Εκπαίδευσης. Πρέπει να συσταθεί ένα υπουργείο Λόγου, Ήχου και Εικόνας για να αναλάβει το έργο που μάταια περιμένουμε απ΄ το Υπουργείο Παιδείας. Οι υπεύθυνοι πολιτικοί πρέπει να προσέξουν το λόγο, τους ήχους και την εικόνα.
Ο Έλληνας πολίτης βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση έναντι όλων των πολιτών του κόσμου. Γιατί μπορεί να αποκαλύψει τον κάθε πολιτικό ή τον κάθε αξιωματούχο με τον Πλάτωνα και με τον Αριστοτέλη. Ο άνεργος νέος ψελλίζει συνθήματα πολιτικών παρατάξεων, που κατέχουν τις λύσεις για τους δικούς τους, αλλά δεν έχουν καμία λύση, για τους αντιπάλους τους. Η ελευθερία είναι ενιαία και η δικαιοσύνη το ίδιο και το δικαίωμα στην εργασία επίσης. Τα κόμματα ευαγγελίζονται λύσεις για τους δικούς τους, αλλά δεν έχουν καμιά λύση για τους άλλους.
Αν δεν είναι μόνο αποτυχία μερικών πολιτικών, όπως ισχυρίζεται στο αξιόλογο αυτό άρθρο του ο κ. Γιανναράς, αλλά είναι και επιτυχία κάποιου σχεδίου διάλυσης της Ελληνικής Κοινωνίας, πρέπει να εξετάσει κανείς τα πράγματα και από αυτήν την σκοπιά, για να έχει μια ολοκληρωμένη άποψη.
Τόσο ο τίτλος όσο και το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει το άρθρο υπολείπονται του περιεχομένου. Πρόκειται απλώς για αλλαγή σκηνικού;
Περιμένει ο αναγνώστης από τον κ. Γιανναρά, να μην περιοριστεί στο να εκθέσει μόνο τα όσα με την διεισδυτική ματιά του διαπιστώνει όσον αφορά την σύγχρονη πολιτική, αλλά να ασχοληθεί 1ον)με τα βαθύτερα αίτια της πολιτικής παρακμής στη χώρα μας και 2ον) με την έξοδό της από την παρακμή. Να εξετάσει πώς οδηγηθήκαμε στην κατάσταση, την οποία ορθώς περιγράφει και πώς θα βγούμε από αυτήν.
Τα αίτια τα οποία επισημαίνει δηλαδή η ανικανότητα των πολιτικών της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ δεν απαντούν σε καίρια ερωτήματα όσον αφορά την πολιτική κατάσταση του τόπου. Η άποψη του κ. Γιανναρά είναι ότι πρόκειται για αποτυχία των πολιτικών εξαιτίας της ανικανότητάς τους. Είναι άραγε μόνο αποτυχία των συγκεκριμένων πολιτικών ή είναι μαζί και επιτυχία αυτών που έχουν στόχο τη διάλυση της κοινωνίας μας; Χωρίς σχέδιο λαμβάνονται αποφάσεις σαν αυτές που ενδεικτικώς αναφέρουμε παρακάτω και οι οποίες έχουν το ίδιο νόημα και τις ίδιες βλαβερές συνέπειες; 1ον) Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας άσχετη με την Παιδεία.2ον) Όχι επιθεωρητές , δηλαδή όχι έλεγχο στα σχολεία.3ον)Όχι επιστημονικά κριτήρια στην επιλογή του επιστημονικού διδακτικού προσωπικού4ον) Η Ελληνική Χριστιανική Παράδοση θεωρείται ως μια θρησκεία όπως όλες οι άλλες (Οι μαθητές αντί θεολογία διδάσκονται θρησκειολογία), 5ον) Η Ελληνική γλώσσα θεωρείται ως μία ξένη γλώσσα., 6ον)Μονοτονικό σύστημα 7ον) Όχι ετυμολογία, 8ον) Όχι το μάθημα της Ηθικής, 9ον) Όχι το μάθημα της Λογικής 10ον) Εποπτικός τρόπος μάθησης και προβολή της εικόνας σε βάρος του λόγου και της ικανότητας του σκέπτεσθαι .Ποιο είναι το νόημα και ποιες οι συνέπειες των αποφάσεων αυτών; Ποιο είναι το νόημα της χειραγώγησης των πολιτών και του περιορισμού των δικαιωμάτων;
Τί άλλαξε τα τελευταία χρόνια τόσο πολύ στην Ελλάδα εκτός από τους ήχους και τις εικόνες; Πόσο σημαντικοί είναι οι ήχοι θα έπρεπε να το ξέρουμε , γιατί είναι εύκολη η πρόσβαση στην αρχαία σοφία, στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη, αν άφηναν τους άξιους φιλολόγους στα γυμνάσια και στα λύκεια να διδάσκουν τα παιδιά μας.
Ο Κίσσιγκερ ήξερε τον Πλάτωνα πιο καλά απ΄ τους Σοβιετικούς. Όταν τους πρότεινε να ακούγονται οι ήχοι της Αμερικής στη Σοβιετική Ένωση, οι Σοβιετικοί δέχθηκαν, με τα γνωστά αποτελέσματα. Τί διάβασε ο Κίσσιγκερ στον Πλάτωνα και έπιασε τους Σοβιετικούς αδιάβαστους; "Δώστε μου τους ήχους και πάρτε τους νόμους" , έλεγε ο Πλάτων.
Τί άλλαξε στην πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια, με κίνδυνο τη διάλυση της Οικογένειας, της Παιδείας, της Κοινωνίας ; Τι άλλαξε εκτός από τους ήχους και την εικόνα; Περιμέναμε και εξακολουθούμε να περιμένουμε σχεδόν τα πάντα από την Παιδεία. Αλλά έχουμε διαψευσθεί, γιατί αλώθηκε από τους συνδικαλιστές της Εκπαίδευσης. Πρέπει να συσταθεί ένα υπουργείο Λόγου, Ήχου και Εικόνας για να αναλάβει το έργο που μάταια περιμένουμε απ΄ το Υπουργείο Παιδείας. Οι υπεύθυνοι πολιτικοί πρέπει να προσέξουν το λόγο, τους ήχους και την εικόνα.
Ο Έλληνας πολίτης βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση έναντι όλων των πολιτών του κόσμου. Γιατί μπορεί να αποκαλύψει τον κάθε πολιτικό ή τον κάθε αξιωματούχο με τον Πλάτωνα και με τον Αριστοτέλη. Ο άνεργος νέος ψελλίζει συνθήματα πολιτικών παρατάξεων, που κατέχουν τις λύσεις για τους δικούς τους, αλλά δεν έχουν καμία λύση, για τους αντιπάλους τους. Η ελευθερία είναι ενιαία και η δικαιοσύνη το ίδιο και το δικαίωμα στην εργασία επίσης. Τα κόμματα ευαγγελίζονται λύσεις για τους δικούς τους, αλλά δεν έχουν καμιά λύση για τους άλλους.
Αν δεν είναι μόνο αποτυχία μερικών πολιτικών, όπως ισχυρίζεται στο αξιόλογο αυτό άρθρο του ο κ. Γιανναράς, αλλά είναι και επιτυχία κάποιου σχεδίου διάλυσης της Ελληνικής Κοινωνίας, πρέπει να εξετάσει κανείς τα πράγματα και από αυτήν την σκοπιά, για να έχει μια ολοκληρωμένη άποψη.
Ψήφος εξαλλαγής του σκηνικού Tου Χρηστου Γιανναρα
Ψύχραιμα, νηφάλια, σοβαρά, οπαδοί και αντίπαλοι πρέπει να αναγνωρίσουν ότι το κόμμα της «Νέας Δημοκρατίας» έχει ιστορικά τελειώσει.
Ο λόγος για τη συγκρότησή του και την ύπαρξή του εξαντλήθηκε στα πρώτα εφτά χρόνια από την ίδρυσή του: Ηταν το θεσμικό σχήμα ή όχημα για να ασκήσει την προσωποπαγή πολιτική του ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο πρεσβύτερος. Εκεί τελείωσε ο ιστορικός ρόλος αυτού του κόμματος.
Δεν φιλοδόξησε ποτέ τίποτα περισσότερο. Δεν επαγγέλθηκε κοινωνικούς στόχους, δεν είπε ποτέ ποιο μέλλον οραματίζεται, πώς καταλαβαίνει την ελληνικότητα πέρα από τις εθνικιστικές ρητορείες, για ποια ποιότητα ζωής ήθελε να δουλέψει και να αγωνιστεί. Ψέλλιζε μόνο αφελείς γενικότητες για οικονομικό φιλελευθερισμό με παράλληλο «κοινωνικό κράτος», ωσάν τέτοια λόγια του αέρα να συνιστούσαν πολιτική ραχοκοκαλιά. Ηταν κόμμα από γεννησιμιού του ασπόνδυλο, δεν πίστευε σε τίποτα. Φιλοδοξούσε να διαχειριστεί την εξουσία, να αυξήσει ίσως και την ευμάρεια. Αυτό μόνο.
Ο ίδιος ο ιδρυτής της «Νέας Δημοκρατίας» ήταν άνθρωπος της διαχειριστικής πράξης, αποκλειστικά. Ακόμα και την είσοδο της Ελλάδας στην «Ευρωπαϊκή Ενωση» την επιδίωξε για λόγους ωμής χρησιμοθηρίας, οικονομικής και αμυντικής – δεν είχε τις προϋποθέσεις να προβληματιστεί για τις ιστορικές παραμέτρους της ένταξης. Κυβέρνησε τη χώρα μετά τη μεταπολίτευση και ούτε καν αντιλήφθηκε το τεράστιο κενό ταυτότητας και συνοχής που κληροδότησε στην ελληνική κοινωνία η δικτατορία: Με τη «Νέα Δημοκρατία» στην εξουσία, κυρίαρχη ιδεολογία ώς το πιο απόμακρο χωριό, σχολειό, γειτονιά ή καφενείο ήταν ένας παλαιοημερολογίτικος μαρξισμός δίχως αντίλογο.
Την ανάγκη αντιλόγου, κριτικής στάσης και θετικής κοινωνικής αντιπρότασης στην «προοδευτική» φενάκη του παλαιοημερολογίτικου μαρξισμού δεν την κατάλαβε ποτέ το κόμμα της «Νέας Δημοκρατίας». Ούτε και όταν ευφυέστατα το ΠΑΣΟΚ προσεταιρίστηκε το φενακισμένο ιδεολόγημα, το συνταίριαξε με τον αμοραλισμό του παπανδρεϊσμού και εμφανίστηκε να σαρκώνει τη ρεβάνς των ηττημένων της πολυαίμακτης ανταρσίας που εξωραΐστηκε σαν «εμφύλιος». Με τον πρεσβύτερο Καραμανλή η «Νέα Δημοκρατία» αποδείχθηκε ανίκανη να αρθρώσει πρόταση προσανατολισμού της παραπαίουσας, μετά τη μεταπολίτευση, ελλαδικής κοινωνίας. Και επί αρχηγίας Ράλλη και Αβέρωφ η ανικανότητα αυτή πήρε τον χαρακτήρα πανικόβλητης παραίτησης από κάθε πολιτική ιδιοπροσωπία, φτηνής απομίμησης της πασοκικής «επιτυχίας».
Ο πόθος της απομίμησης γέννησε τη λογική της εκλογής Μητσοτάκη, λογική αναπαραγωγής του ανδρεϊκού προτύπου, ώστε «το ένα σαΐνι να φάει το άλλο». Δεν ενδιέφερε παρά μόνο και αποκλειστικά η ανακατάληψη της εξουσίας με οποιοδήποτε τίμημα. Στη δεκαετία του ’80 η Ελλάδα «μετασχηματιζόταν» στανικά με όρους κοινωνικού παλιμβαρβαρισμού, ιδεολογικής τρομοκρατίας, κυνικού αμοραλισμού. Και η «Νέα Δημοκρατία» ήταν σαν να μην υπήρχε, σαν μην καταλάβαινε τι συμβαίνει στον τόπο. Κατεδαφιζόταν κάθε ιεραρχική δομή του κράτους και της κοινωνίας, κάθε θεσμική αξιοκρατία, κάθε έλεγχος πειθαρχικός ή αξιολόγησης ποιοτήτων. Και η αξιωματική τότε αντιπολίτευση δεν ψέλλισε ποτέ έστω μια λέξη διαμαρτυρίας, διαφωνίας, αντίστασης. Ετρεμε να μην δυσαρεστήσει οπαδούς της πασοκικής λοιμικής, ώστε να ψαρέψει ψήφους παραπονούμενων ή παραγκωνισμένων.
Διαλύονταν τα σχολειά, ατιμάζονταν τα πανεπιστήμια, ο συνδικαλισμός είχε αλλοτριωθεί σε γκανγκστερισμό ασύδοτων εκβιασμών, σε αντικοινωνική κακουργία. Ο Παπανδρέου βύθιζε το κράτος σε εφιαλτική υπερχρέωση με ξέφρενο δανεισμό και παρανοϊκή σπατάλη των κοινοτικών «πακέτων». Αλλά η «Νέα Δημοκρατία» σιωπούσε, ήταν κυριολεκτικά ανύπαρκτη, αηδιαστικά ψοφοδεής. Δεν την έκοφτε ούτε η κοινωνία ούτε η πατρίδα ούτε η αξιοπρέπεια. Μόνο το τσιμπολόγημα ψήφων από το ηροστράτειο «κίνημα».
Η αγανάκτηση και οργή του λαού για τη σοσιαλεπώνυμη απάτη κορυφώθηκε το 1989 και ύστερα πάλι το 2004. Και τις δύο φορές ήταν φανερό ότι η κοινωνία ζητούσε απαλλαγή από το ΠΑΣΟΚ, δεν είχε την ψυχραιμία να διακρίνει ότι η «Νέα Δημοκρατία» δεν διέθετε ούτε πολιτικό πρόγραμμα ούτε κοινωνικούς στόχους. Η κυβένηση Μητσοτάκη ήταν κυριολεκτικά μια παρένθεση ντροπής: προσπάθεια οικειοποίησης των μεταρρυθμιστικών πανουργημάτων του ΠΑΣΟΚ για να στηθεί «γαλάζιο» κομματικό κράτος – προσπάθεια ευτελής όπως κάθε απομίμηση. Δεν άντεξε ούτε μια τετραετία.
Το 2004 έμοιασε να διαφαίνεται ρεαλιστικότερη ελπίδα: Και πάλι η Ν. Δ. απέφευγε περίτρομη κάθε συγκεκριμένη αντιδιαστολή της προς το ΠΑΣΟΚ, κάθε ρήξη με την εγκληματική πολιτική του στη Δημόσια Διοίκηση, στην Παιδεία, στον Συνδικαλισμό, στα ΜΜΕ. Κοινωνική αντιπρόταση στον αμοραλισμό και μηδενισμό δεν διέθετε. Αλλά τώρα ο αρχηγός ήταν νέος, ευφραδής, με φήμη καλοσπουδαγμένου, που ετοιμαζόταν από νήπιο για να γίνει πρωθυπουργός. Βάραινε ουσιαστικά και η σύγκριση με τον αρτιδόμητο τότε, μέσα από περίεργες διαδικασίες πανικού, αρχηγό του ΠΑΣΟΚ – η διαφορά παρουσίας και φαινόμενων προσόντων ήταν συντριπτική για τον παπανδρεϊκό επίγονο.
Αυτή η διαφορά ανατράπηκε παταγωδώς μέσα σε πέντε μόλις χρόνια. Ολες οι δημοσκοπήσεις βεβαιώνουν περίτρανα ότι ο πολύφερνος (με ζηλευτή προίκα) αρχηγός της Ν. Δ. νικιέται κατά κράτος από τον πιο μειονεκτικό που θα μπορούσε να του λάχει αντίπαλο. Περισσότερο ταπεινωτική ήττα δεν ήταν δυνατόν να γνωρίσει. Πρόκειται για εξευτελιστική συντριβή, για ισόβιο στίγμα.
Ωστόσο, από την τραγωδία συνάγεται δίδαγμα πολύτιμο: Δεν γίνεται να κυβερνηθεί μια χώρα μόνο με κοντόφθαλμη ιδιοτέλεια, φτηνή εξουσιολαγνεία. Οταν μάλιστα είναι εξόφθαλμη και η ανικανότητα, η αδυναμία να επενδυθεί έστω και η ιδιοτέλεια σε φιλόδοξους στόχους. Εξουσία διαχειριστική, δίχως τόλμη για ρήξεις μεταρρυθμιστικές, εξουσία υποταγμένη στην ευτέλεια εσωκομματικών ισορροπιών, καμαρίλας «διαπλεκομένων» είναι εξ ορισμού βραχύβια.
Το κόμμα της Ν. Δ. έχει ιστορικά τελειώσει, το τέλος υπογραμμίζουν οι καραδοκούντες δελφίνοι της αρχηγίας, υποδειγματικές περιπτώσεις κωμικής ανικανότητας. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν την Ελλάδα να επιστρέφει, με αυτοκτονική αμβλύνοια, σε ό, τι εξέμεσε το 1989 και το 2004. «Συμβέβηκε το της αληθούς παροιμίας: κύων επιστρέφων επί το ίδιον εξέραμα και υς λουσαμένη εις κύλισμα βορβόρου». Η παροιμία δεν προέβλεψε την πενταετή αλουσία από του βορβόρου, που μας επέβαλε η «Νέα Δημοκρατία».
Με τη λογική της τιμιότητας, που ίσως δεν είναι πάντοτε πολιτικά ορθή, απομένει μία και μοναδική ρεαλιστική ελπίδα για την Ελλάδα: Οψέποτε γίνουν εκλογές, ΠΑΣΟΚ και Ν. Δ. να πάρουν το καθένα ποσοστό μικρότερο από το 10% του συνόλου των ψήφων. Να τολμήσουν οι Ελληνες αντίσταση στην αναίδεια και θρασύτητα των «κομμάτων εξουσίας» ψηφίζοντας έστω και κομματίδια ήσσονος σοβαρότητας – φυσιολατρών, κυνηγών, ονειροπαρμένων. Ισως έτσι θα υποχρεωθεί σε ανασύστατη το πολιτικό σκηνικό.
Ο λόγος για τη συγκρότησή του και την ύπαρξή του εξαντλήθηκε στα πρώτα εφτά χρόνια από την ίδρυσή του: Ηταν το θεσμικό σχήμα ή όχημα για να ασκήσει την προσωποπαγή πολιτική του ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο πρεσβύτερος. Εκεί τελείωσε ο ιστορικός ρόλος αυτού του κόμματος.
Δεν φιλοδόξησε ποτέ τίποτα περισσότερο. Δεν επαγγέλθηκε κοινωνικούς στόχους, δεν είπε ποτέ ποιο μέλλον οραματίζεται, πώς καταλαβαίνει την ελληνικότητα πέρα από τις εθνικιστικές ρητορείες, για ποια ποιότητα ζωής ήθελε να δουλέψει και να αγωνιστεί. Ψέλλιζε μόνο αφελείς γενικότητες για οικονομικό φιλελευθερισμό με παράλληλο «κοινωνικό κράτος», ωσάν τέτοια λόγια του αέρα να συνιστούσαν πολιτική ραχοκοκαλιά. Ηταν κόμμα από γεννησιμιού του ασπόνδυλο, δεν πίστευε σε τίποτα. Φιλοδοξούσε να διαχειριστεί την εξουσία, να αυξήσει ίσως και την ευμάρεια. Αυτό μόνο.
Ο ίδιος ο ιδρυτής της «Νέας Δημοκρατίας» ήταν άνθρωπος της διαχειριστικής πράξης, αποκλειστικά. Ακόμα και την είσοδο της Ελλάδας στην «Ευρωπαϊκή Ενωση» την επιδίωξε για λόγους ωμής χρησιμοθηρίας, οικονομικής και αμυντικής – δεν είχε τις προϋποθέσεις να προβληματιστεί για τις ιστορικές παραμέτρους της ένταξης. Κυβέρνησε τη χώρα μετά τη μεταπολίτευση και ούτε καν αντιλήφθηκε το τεράστιο κενό ταυτότητας και συνοχής που κληροδότησε στην ελληνική κοινωνία η δικτατορία: Με τη «Νέα Δημοκρατία» στην εξουσία, κυρίαρχη ιδεολογία ώς το πιο απόμακρο χωριό, σχολειό, γειτονιά ή καφενείο ήταν ένας παλαιοημερολογίτικος μαρξισμός δίχως αντίλογο.
Την ανάγκη αντιλόγου, κριτικής στάσης και θετικής κοινωνικής αντιπρότασης στην «προοδευτική» φενάκη του παλαιοημερολογίτικου μαρξισμού δεν την κατάλαβε ποτέ το κόμμα της «Νέας Δημοκρατίας». Ούτε και όταν ευφυέστατα το ΠΑΣΟΚ προσεταιρίστηκε το φενακισμένο ιδεολόγημα, το συνταίριαξε με τον αμοραλισμό του παπανδρεϊσμού και εμφανίστηκε να σαρκώνει τη ρεβάνς των ηττημένων της πολυαίμακτης ανταρσίας που εξωραΐστηκε σαν «εμφύλιος». Με τον πρεσβύτερο Καραμανλή η «Νέα Δημοκρατία» αποδείχθηκε ανίκανη να αρθρώσει πρόταση προσανατολισμού της παραπαίουσας, μετά τη μεταπολίτευση, ελλαδικής κοινωνίας. Και επί αρχηγίας Ράλλη και Αβέρωφ η ανικανότητα αυτή πήρε τον χαρακτήρα πανικόβλητης παραίτησης από κάθε πολιτική ιδιοπροσωπία, φτηνής απομίμησης της πασοκικής «επιτυχίας».
Ο πόθος της απομίμησης γέννησε τη λογική της εκλογής Μητσοτάκη, λογική αναπαραγωγής του ανδρεϊκού προτύπου, ώστε «το ένα σαΐνι να φάει το άλλο». Δεν ενδιέφερε παρά μόνο και αποκλειστικά η ανακατάληψη της εξουσίας με οποιοδήποτε τίμημα. Στη δεκαετία του ’80 η Ελλάδα «μετασχηματιζόταν» στανικά με όρους κοινωνικού παλιμβαρβαρισμού, ιδεολογικής τρομοκρατίας, κυνικού αμοραλισμού. Και η «Νέα Δημοκρατία» ήταν σαν να μην υπήρχε, σαν μην καταλάβαινε τι συμβαίνει στον τόπο. Κατεδαφιζόταν κάθε ιεραρχική δομή του κράτους και της κοινωνίας, κάθε θεσμική αξιοκρατία, κάθε έλεγχος πειθαρχικός ή αξιολόγησης ποιοτήτων. Και η αξιωματική τότε αντιπολίτευση δεν ψέλλισε ποτέ έστω μια λέξη διαμαρτυρίας, διαφωνίας, αντίστασης. Ετρεμε να μην δυσαρεστήσει οπαδούς της πασοκικής λοιμικής, ώστε να ψαρέψει ψήφους παραπονούμενων ή παραγκωνισμένων.
Διαλύονταν τα σχολειά, ατιμάζονταν τα πανεπιστήμια, ο συνδικαλισμός είχε αλλοτριωθεί σε γκανγκστερισμό ασύδοτων εκβιασμών, σε αντικοινωνική κακουργία. Ο Παπανδρέου βύθιζε το κράτος σε εφιαλτική υπερχρέωση με ξέφρενο δανεισμό και παρανοϊκή σπατάλη των κοινοτικών «πακέτων». Αλλά η «Νέα Δημοκρατία» σιωπούσε, ήταν κυριολεκτικά ανύπαρκτη, αηδιαστικά ψοφοδεής. Δεν την έκοφτε ούτε η κοινωνία ούτε η πατρίδα ούτε η αξιοπρέπεια. Μόνο το τσιμπολόγημα ψήφων από το ηροστράτειο «κίνημα».
Η αγανάκτηση και οργή του λαού για τη σοσιαλεπώνυμη απάτη κορυφώθηκε το 1989 και ύστερα πάλι το 2004. Και τις δύο φορές ήταν φανερό ότι η κοινωνία ζητούσε απαλλαγή από το ΠΑΣΟΚ, δεν είχε την ψυχραιμία να διακρίνει ότι η «Νέα Δημοκρατία» δεν διέθετε ούτε πολιτικό πρόγραμμα ούτε κοινωνικούς στόχους. Η κυβένηση Μητσοτάκη ήταν κυριολεκτικά μια παρένθεση ντροπής: προσπάθεια οικειοποίησης των μεταρρυθμιστικών πανουργημάτων του ΠΑΣΟΚ για να στηθεί «γαλάζιο» κομματικό κράτος – προσπάθεια ευτελής όπως κάθε απομίμηση. Δεν άντεξε ούτε μια τετραετία.
Το 2004 έμοιασε να διαφαίνεται ρεαλιστικότερη ελπίδα: Και πάλι η Ν. Δ. απέφευγε περίτρομη κάθε συγκεκριμένη αντιδιαστολή της προς το ΠΑΣΟΚ, κάθε ρήξη με την εγκληματική πολιτική του στη Δημόσια Διοίκηση, στην Παιδεία, στον Συνδικαλισμό, στα ΜΜΕ. Κοινωνική αντιπρόταση στον αμοραλισμό και μηδενισμό δεν διέθετε. Αλλά τώρα ο αρχηγός ήταν νέος, ευφραδής, με φήμη καλοσπουδαγμένου, που ετοιμαζόταν από νήπιο για να γίνει πρωθυπουργός. Βάραινε ουσιαστικά και η σύγκριση με τον αρτιδόμητο τότε, μέσα από περίεργες διαδικασίες πανικού, αρχηγό του ΠΑΣΟΚ – η διαφορά παρουσίας και φαινόμενων προσόντων ήταν συντριπτική για τον παπανδρεϊκό επίγονο.
Αυτή η διαφορά ανατράπηκε παταγωδώς μέσα σε πέντε μόλις χρόνια. Ολες οι δημοσκοπήσεις βεβαιώνουν περίτρανα ότι ο πολύφερνος (με ζηλευτή προίκα) αρχηγός της Ν. Δ. νικιέται κατά κράτος από τον πιο μειονεκτικό που θα μπορούσε να του λάχει αντίπαλο. Περισσότερο ταπεινωτική ήττα δεν ήταν δυνατόν να γνωρίσει. Πρόκειται για εξευτελιστική συντριβή, για ισόβιο στίγμα.
Ωστόσο, από την τραγωδία συνάγεται δίδαγμα πολύτιμο: Δεν γίνεται να κυβερνηθεί μια χώρα μόνο με κοντόφθαλμη ιδιοτέλεια, φτηνή εξουσιολαγνεία. Οταν μάλιστα είναι εξόφθαλμη και η ανικανότητα, η αδυναμία να επενδυθεί έστω και η ιδιοτέλεια σε φιλόδοξους στόχους. Εξουσία διαχειριστική, δίχως τόλμη για ρήξεις μεταρρυθμιστικές, εξουσία υποταγμένη στην ευτέλεια εσωκομματικών ισορροπιών, καμαρίλας «διαπλεκομένων» είναι εξ ορισμού βραχύβια.
Το κόμμα της Ν. Δ. έχει ιστορικά τελειώσει, το τέλος υπογραμμίζουν οι καραδοκούντες δελφίνοι της αρχηγίας, υποδειγματικές περιπτώσεις κωμικής ανικανότητας. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν την Ελλάδα να επιστρέφει, με αυτοκτονική αμβλύνοια, σε ό, τι εξέμεσε το 1989 και το 2004. «Συμβέβηκε το της αληθούς παροιμίας: κύων επιστρέφων επί το ίδιον εξέραμα και υς λουσαμένη εις κύλισμα βορβόρου». Η παροιμία δεν προέβλεψε την πενταετή αλουσία από του βορβόρου, που μας επέβαλε η «Νέα Δημοκρατία».
Με τη λογική της τιμιότητας, που ίσως δεν είναι πάντοτε πολιτικά ορθή, απομένει μία και μοναδική ρεαλιστική ελπίδα για την Ελλάδα: Οψέποτε γίνουν εκλογές, ΠΑΣΟΚ και Ν. Δ. να πάρουν το καθένα ποσοστό μικρότερο από το 10% του συνόλου των ψήφων. Να τολμήσουν οι Ελληνες αντίσταση στην αναίδεια και θρασύτητα των «κομμάτων εξουσίας» ψηφίζοντας έστω και κομματίδια ήσσονος σοβαρότητας – φυσιολατρών, κυνηγών, ονειροπαρμένων. Ισως έτσι θα υποχρεωθεί σε ανασύστατη το πολιτικό σκηνικό.
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Το κίνητρο της αυτοβιογραφίας
« Το κίνητρο της αυτοβιογραφίας»
Μια φορά παραβρέθηκα στην κατεδάφιση μιας παράγκας, στην άκρη ενός μικρού χωριού του Θεσσαλικού κάμπου. Είχε κυκλοφορήσει η φήμη ότι ο φτωχός ζητιάνος που έμενε εκεί και δεν είχε κανέναν στον κόσμο, έκρυβε στην παράγκα του θησαυρό.
Έγινε λοιπόν η κατεδάφιση και η έρευνα στην παράγκα με την παρουσία δικαστικού αντιπροσώπου και επιτροπής από έγκριτους κατοίκους του χωριού και δεν βρέθηκε κανένα πολύτιμο στοιχείο, εκτός από μια σύντομη αυτοβιογραφία, γραμμένη με το χέρι του θανόντος, επάνω σε μια παλιά κόλλα αναφοράς.
Δυστυχώς δεν είχα ακόμα κατανοήσει , τί σημαίνει το κίνητρο της αυτοβιογραφίας. Δεν ήμουν σε θέση να εκτιμήσω την πράξη του απλού αυτού ανθρώπου, ο οποίος ένιωθε ότι ήταν υπεύθυνος ,απέναντι στον εαυτό του και στους άλλους, να καταθέσει την αυτο-κατανόηση , μέσα από την προσωπική του ιστορία.
Αγνοούσα δυστυχώς αυτό που είχε κατανοήσει ο απλός αυτός άνθρωπος, το προσφυγόπουλο της Μικράς Ασίας, που δύο ετών έχασε τους δικούς τους και έζησε μόνος μέχρι τα ενενήντα του χρόνια, πάμπτωχος, σε μια υγρή σαπιοκαλύβα, στη μέση του κάμπου. Δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι η ιστορία δεν έχει αξία σαν μια γενική θεωρία, αλλά έχει αξία μέσα απ΄ τον άνθρωπο, που τη βιώνει. Ότι ο άνθρωπος δίνει την ενότητα στην ιστορία.
Επάνω στο θέμα της ενότητας στην ιστορία γράφει ο Μπούλντμαν, ένας από τους σπουδαιότερους θεολόγους του 20ου αιώνα τα εξής: «Εδώ θεμελιώνεται το δικαίωμα της βιογραφίας και εδώ βρίσκεται το κίνητρο της αυτοβιογραφίας, όπου ένας άνθρωπος κάνει απολογισμό της ιστορίας της ζωής του (….) Η ιστορία έχει μια διάσταση πέρα από τη θεώρησή της ως ιστορίας προβλημάτων, η ιστορία κινείται επίσης χάρη στην αυτοκατανόηση των προσώπων που δρουν στην ιστορία.» (Ρούντολφ Μπούλντμαν, Ιστορία και Εσχατολογία, Η Αιωνιότητα ως Παρόν, εκδ.Ίνδικτος).
Ένας Κρητικός ποιητής, που δημοσιεύει ωραία επιγράμματα στα Ρεθεμνιώτικα Νέα, ο κ. Κανταρτζής, έγραψε κάποτε σ’ ένα του επίγραμμα την παροιμία, «το αρνί έξω απ’ το μαντρί, το τρώει ο λύκος». Είναι μια παροιμία, που με απλά λόγια κρύβει μεγάλο βάθος. Ανάλογα με τι υπονοούμε με τις λέξεις «αρνί», « έξω απ’ το μαντρί» και «λύκος». «Αρνί» μπορεί να είναι ο άνθρωπος, η κοινωνία ή και η ανθρωπότητα ολόκληρη. «Έξω απ΄ το μαντρί» είναι η κακώς νοούμενη ελευθερία που διαλύει και καταστρέφει τις κοινωνίες και «λύκος» είναι κάθε επίβουλος εχθρός κρυφός ή φανερός.
Προϋπόθεση της κατανόησης της αλήθειας, που κρύβει η παροιμία «το αρνί έξω απ΄ το μαντρί, το τρώει ο λύκος», είναι η αυτο-κατανόηση. Ανάλογα με το πώς κατανοείς τον εαυτό σου, συλλαμβάνεις και το νόημα της παροιμίας. Το ίδιο συμβαίνει με όλες τις παροιμίες και με όλες τις παραβολές.
Έχει μεγάλη σημασία, να κατανοούμε καθένας από εμάς την αλήθεια των πραγμάτων. Ο άνθρωπος ως πρόσωπο είναι η ολότητα της ανθρωπότητας και η ιστορία του συμβάλλει η εμποδίζει την αυτο-κατανόηση της κοινωνίας και της ανθρωπότητας ακόμη. Ο άνθρωπος συμβάλλει η εμποδίζει την αυτοκατανόηση της κοινωνίας και της ανθρωπότητας, γιατί και η κοινωνία και η ανθρωπότητα μόνο ως ολότητα μπορεί να κατανοήσει τον εαυτό της .
Δεν είναι υπερβολή, όταν μεγάλα πνεύματα προβαίνουν σε εκκλήσεις τις οποίες απευθύνουν στον καθένα από μας , καλώντας μας να συνειδητοποιήσουμε την προσωπική ευθύνη στην απειλούμενη διάλυση και καταστροφή και να εμποδίσουμε αυτούς που σπρώχνουν την ανθρωπότητα στην αυτοκτονία.
Η ιστορία για την αλεπού με τα κυνηγόσκυλα που διηγείται ο Σουλκχάν Σαμπά Ορμπελιανί , στο βιβλίο του «Η Σοφία του Μύθου» κρύβει μια μεγάλη αλήθεια για την κακώς νοουμένη ελευθερία στην εποχή μας, που απειλεί να διαλύσει την κοινωνία μας. Την παραθέτουμε , εν συντομία, με την άδεια των Εκδόσεων Χατζηνικολή, σε μετάφραση Κώστα Ασημακόπουλου και Ντίνας Σιδερή, για να τη χαρείς , ευγενικέ αναγνώστη:
« Δυο σκυλιά σ΄ έναν αγρό έπιασαν μια αλεπού, που είχε τσακώσει ένα ποντίκι που πότε το έπιανε και πότε το πετούσε στον αέρα για να παίζει. «Αφού ο Θεός μ’ έριξε στα πόδια σας, έφτασε η στερνή μου ώρα» είπε η αλεπού. « Δεν μπορώ να σας ξεφύγω. Κάντε μου, λοιπόν , μια τελευταία χάρη. Αφήστε να πιάσω ένα ποντίκι, να παίξω μαζί του και ύστερα κάνετε ό,τι νομίζετε.»
Τα σκυλιά την πίστεψαν και την άφησαν. Κι αυτή έπιασε ένα ποντίκι κι άρχισε να παίζει. Το έκανε να τρέχει στο λιβάδι πέρα-δώθε. Φαίνεται , όμως , πως η τρύπα της δεν ήταν μακριά. Πέταξε, λοιπόν, το ποντίκι κοντά στην τρύπα και τρύπωσε μέσα. Τα σκυλιά έτρεξαν και τη φώναξαν: -Κυρά αλεπού! Βγες να παίξεις λίγο ακόμα με το ποντίκι σου, κι ύστερα ξαναμπαίνεις στη φωλιά σου. Κι αυτή τους αποκρίθηκε: - Κουράστηκα με τα παιχνίδια, τα βαρέθηκα όλα.»
Μήπως πρέπει να κουραστούμε κάποτε κι εμείς με τα παιχνίδια και να κοιτάξουμε τη φωλιά μας;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Μια φορά παραβρέθηκα στην κατεδάφιση μιας παράγκας, στην άκρη ενός μικρού χωριού του Θεσσαλικού κάμπου. Είχε κυκλοφορήσει η φήμη ότι ο φτωχός ζητιάνος που έμενε εκεί και δεν είχε κανέναν στον κόσμο, έκρυβε στην παράγκα του θησαυρό.
Έγινε λοιπόν η κατεδάφιση και η έρευνα στην παράγκα με την παρουσία δικαστικού αντιπροσώπου και επιτροπής από έγκριτους κατοίκους του χωριού και δεν βρέθηκε κανένα πολύτιμο στοιχείο, εκτός από μια σύντομη αυτοβιογραφία, γραμμένη με το χέρι του θανόντος, επάνω σε μια παλιά κόλλα αναφοράς.
Δυστυχώς δεν είχα ακόμα κατανοήσει , τί σημαίνει το κίνητρο της αυτοβιογραφίας. Δεν ήμουν σε θέση να εκτιμήσω την πράξη του απλού αυτού ανθρώπου, ο οποίος ένιωθε ότι ήταν υπεύθυνος ,απέναντι στον εαυτό του και στους άλλους, να καταθέσει την αυτο-κατανόηση , μέσα από την προσωπική του ιστορία.
Αγνοούσα δυστυχώς αυτό που είχε κατανοήσει ο απλός αυτός άνθρωπος, το προσφυγόπουλο της Μικράς Ασίας, που δύο ετών έχασε τους δικούς τους και έζησε μόνος μέχρι τα ενενήντα του χρόνια, πάμπτωχος, σε μια υγρή σαπιοκαλύβα, στη μέση του κάμπου. Δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι η ιστορία δεν έχει αξία σαν μια γενική θεωρία, αλλά έχει αξία μέσα απ΄ τον άνθρωπο, που τη βιώνει. Ότι ο άνθρωπος δίνει την ενότητα στην ιστορία.
Επάνω στο θέμα της ενότητας στην ιστορία γράφει ο Μπούλντμαν, ένας από τους σπουδαιότερους θεολόγους του 20ου αιώνα τα εξής: «Εδώ θεμελιώνεται το δικαίωμα της βιογραφίας και εδώ βρίσκεται το κίνητρο της αυτοβιογραφίας, όπου ένας άνθρωπος κάνει απολογισμό της ιστορίας της ζωής του (….) Η ιστορία έχει μια διάσταση πέρα από τη θεώρησή της ως ιστορίας προβλημάτων, η ιστορία κινείται επίσης χάρη στην αυτοκατανόηση των προσώπων που δρουν στην ιστορία.» (Ρούντολφ Μπούλντμαν, Ιστορία και Εσχατολογία, Η Αιωνιότητα ως Παρόν, εκδ.Ίνδικτος).
Ένας Κρητικός ποιητής, που δημοσιεύει ωραία επιγράμματα στα Ρεθεμνιώτικα Νέα, ο κ. Κανταρτζής, έγραψε κάποτε σ’ ένα του επίγραμμα την παροιμία, «το αρνί έξω απ’ το μαντρί, το τρώει ο λύκος». Είναι μια παροιμία, που με απλά λόγια κρύβει μεγάλο βάθος. Ανάλογα με τι υπονοούμε με τις λέξεις «αρνί», « έξω απ’ το μαντρί» και «λύκος». «Αρνί» μπορεί να είναι ο άνθρωπος, η κοινωνία ή και η ανθρωπότητα ολόκληρη. «Έξω απ΄ το μαντρί» είναι η κακώς νοούμενη ελευθερία που διαλύει και καταστρέφει τις κοινωνίες και «λύκος» είναι κάθε επίβουλος εχθρός κρυφός ή φανερός.
Προϋπόθεση της κατανόησης της αλήθειας, που κρύβει η παροιμία «το αρνί έξω απ΄ το μαντρί, το τρώει ο λύκος», είναι η αυτο-κατανόηση. Ανάλογα με το πώς κατανοείς τον εαυτό σου, συλλαμβάνεις και το νόημα της παροιμίας. Το ίδιο συμβαίνει με όλες τις παροιμίες και με όλες τις παραβολές.
Έχει μεγάλη σημασία, να κατανοούμε καθένας από εμάς την αλήθεια των πραγμάτων. Ο άνθρωπος ως πρόσωπο είναι η ολότητα της ανθρωπότητας και η ιστορία του συμβάλλει η εμποδίζει την αυτο-κατανόηση της κοινωνίας και της ανθρωπότητας ακόμη. Ο άνθρωπος συμβάλλει η εμποδίζει την αυτοκατανόηση της κοινωνίας και της ανθρωπότητας, γιατί και η κοινωνία και η ανθρωπότητα μόνο ως ολότητα μπορεί να κατανοήσει τον εαυτό της .
Δεν είναι υπερβολή, όταν μεγάλα πνεύματα προβαίνουν σε εκκλήσεις τις οποίες απευθύνουν στον καθένα από μας , καλώντας μας να συνειδητοποιήσουμε την προσωπική ευθύνη στην απειλούμενη διάλυση και καταστροφή και να εμποδίσουμε αυτούς που σπρώχνουν την ανθρωπότητα στην αυτοκτονία.
Η ιστορία για την αλεπού με τα κυνηγόσκυλα που διηγείται ο Σουλκχάν Σαμπά Ορμπελιανί , στο βιβλίο του «Η Σοφία του Μύθου» κρύβει μια μεγάλη αλήθεια για την κακώς νοουμένη ελευθερία στην εποχή μας, που απειλεί να διαλύσει την κοινωνία μας. Την παραθέτουμε , εν συντομία, με την άδεια των Εκδόσεων Χατζηνικολή, σε μετάφραση Κώστα Ασημακόπουλου και Ντίνας Σιδερή, για να τη χαρείς , ευγενικέ αναγνώστη:
« Δυο σκυλιά σ΄ έναν αγρό έπιασαν μια αλεπού, που είχε τσακώσει ένα ποντίκι που πότε το έπιανε και πότε το πετούσε στον αέρα για να παίζει. «Αφού ο Θεός μ’ έριξε στα πόδια σας, έφτασε η στερνή μου ώρα» είπε η αλεπού. « Δεν μπορώ να σας ξεφύγω. Κάντε μου, λοιπόν , μια τελευταία χάρη. Αφήστε να πιάσω ένα ποντίκι, να παίξω μαζί του και ύστερα κάνετε ό,τι νομίζετε.»
Τα σκυλιά την πίστεψαν και την άφησαν. Κι αυτή έπιασε ένα ποντίκι κι άρχισε να παίζει. Το έκανε να τρέχει στο λιβάδι πέρα-δώθε. Φαίνεται , όμως , πως η τρύπα της δεν ήταν μακριά. Πέταξε, λοιπόν, το ποντίκι κοντά στην τρύπα και τρύπωσε μέσα. Τα σκυλιά έτρεξαν και τη φώναξαν: -Κυρά αλεπού! Βγες να παίξεις λίγο ακόμα με το ποντίκι σου, κι ύστερα ξαναμπαίνεις στη φωλιά σου. Κι αυτή τους αποκρίθηκε: - Κουράστηκα με τα παιχνίδια, τα βαρέθηκα όλα.»
Μήπως πρέπει να κουραστούμε κάποτε κι εμείς με τα παιχνίδια και να κοιτάξουμε τη φωλιά μας;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
24.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Μια απάντηση
ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ, Δημήτρη
Σ΄ ευχαριστώ για το χαρμόσυνο
μήνυμά σου
Κάθε ευχή είναι έκφραση αγάπης,
κι όπου υπάρχει αγάπη είναι ο Θεός εκεί.
Την παρουσία του Θεού αναζητούμε όλοι
είτε με επίγνωση , είτε χωρίς επίγνωση
(όταν νομίζουμε ότι ψάχνουμε άλλα πράγματα).
Τώρα, ύστερα από πολλές περιπέτειες, ξέρω
ότι εκείνο που με πληγώνει είναι η πικρή
διαπίστωση της απουσίας του Θεού.
Καμιά φορά όταν δεν βρίσκω αυτό που ζητώ
και συνειδητοποιώ ότι δεν είναι ο Θεός σ΄ αυτό που ζητώ,
λέω στον εαυτό μου" μη λυπάσαι δεν είναι ο Θεός εκεί.
Θέλω να πω , ότι αν εξαιρέσουμε την ιδιοτέλεια, τις κακίες
και τις μικρότητες, ή αναζήτησή μας είναι η αίσθηση της
παρουσίας του Ιησού. Η αίσθηση αυτή μας δίνει ό,τι
χρειαζόμαστε.
Με φιλιικά αισθήματα
Μόσχος
Σ΄ ευχαριστώ για το χαρμόσυνο
μήνυμά σου
Κάθε ευχή είναι έκφραση αγάπης,
κι όπου υπάρχει αγάπη είναι ο Θεός εκεί.
Την παρουσία του Θεού αναζητούμε όλοι
είτε με επίγνωση , είτε χωρίς επίγνωση
(όταν νομίζουμε ότι ψάχνουμε άλλα πράγματα).
Τώρα, ύστερα από πολλές περιπέτειες, ξέρω
ότι εκείνο που με πληγώνει είναι η πικρή
διαπίστωση της απουσίας του Θεού.
Καμιά φορά όταν δεν βρίσκω αυτό που ζητώ
και συνειδητοποιώ ότι δεν είναι ο Θεός σ΄ αυτό που ζητώ,
λέω στον εαυτό μου" μη λυπάσαι δεν είναι ο Θεός εκεί.
Θέλω να πω , ότι αν εξαιρέσουμε την ιδιοτέλεια, τις κακίες
και τις μικρότητες, ή αναζήτησή μας είναι η αίσθηση της
παρουσίας του Ιησού. Η αίσθηση αυτή μας δίνει ό,τι
χρειαζόμαστε.
Με φιλιικά αισθήματα
Μόσχος
23.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Η ποίηση διασώζει τον καλό χαρακτήρα
Η ποίηση διασώζει τον καλό χαρακτήρα
Ανοίγω στην τύχη την ανθολογία της ποίησης της μαύρης Αφρικής. Είναι η σελίδα 450. Αντιγράφω το ποίημα της σελίδας αυτής. Έχει τίτλο , «Μας φθονούν πολύ, γείτονα» και είναι του ποιητή από την Ισημερινή Γουινέα Μπούμπι: Διαβάστε το: « Μας φθονούν πολύ γείτονα/ Ω, μας φθονούν πολύ, / γείτονα, με τα κοπάδια μας!/ Κι ο φθόνος είναι σημάδι/ κακίας. Όμως εμείς ας/ υπομείνουμε την περιφρόνησή τους,/ με γενναιότητα. Που ‘ναι μια/ αρετή, αυτή της φυλής μας: ας/ προτιμήσουμε την ηρεμία/ και την ανοχή, που πάντα,/ αυτές, κι οι δυο μαζί/ δεν κατοικούν παρά κοντά/ -πολύ κοντά- στη σωφροσύνη.» (Αθαν.Β. Νταουσάνη,Η ποίηση της Μαύρης Αφρικής, Εκδόσεις Ροές).
Στην Ανθολογία του Σπουν Ρίβερ του Ένταγκαρ Λη Μάστερς θα βρεις πληθώρα ποιημάτων που υμνούν τον καλό χαρακτήρα και τις ηρωικές πράξεις των ανθρώπων. Στο επιτάφιο για τον Ντέϊβις Μάτλοκ, μελισσουργό κατά πάσα πιθανότητα, η κεντρική ιδέα του ποιήματος είναι πως αν η ανθρωπότητα δεν είναι παρά μια μεγάλη κυψέλη και η ανθρώπινη ανάγκη δεν είναι ευρύτερη απ΄ την ανάγκη της φύσης, τότε ο Θεός δεν είναι παρά βαρύτητα (δηλαδή φυσικοί νόμοι) κι ο θάνατος ο μόνος υπέρτατος σκοπός. Αλλά ο Μάντλοκ ξέρει απ΄ την προσωπική του πείρα ότι ο άνθρωπος δεν ικανοποιείται όπως το ζώο με την τροφή και την αναπαραγωγή και ζητάει κάτι περισσότερο. Ξέρει «ότι του ανθρώπου η φύση είναι πλατύτερη/ από την ανάγκη της φύσης στην κυψέλη/ κι ότι πρέπει να σηκώνεις το βάρος της ζωής/ καθώς και την παρόρμηση απ΄ το περισσό σου πνεύμα.»
Σε ένα άλλο ποίημά του, ο Έντγκαρ Λη Μάστερς περιγράφει τον απλό χαρακτήρα του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Αβραάμ Λίνκολ , που έγραψε ο ίδιος την αίτηση για τη μετάθεση ενός στρατιώτη, που ήταν άρρωστος και υπηρετούσε μακριά απ΄ τη μάνα του. Η γριά γυναίκα ήθελε να συναντήσει τον πρόεδρο για να του μιλήσει για το γιο της , αλλά δεν την άφηναν να περάσει και κατέβηκε ο ίδιος ο πρόεδρος στην είσοδο για να τον δει και για δεχθεί το αίτημά της.
Υπάρχει και στη νεώτερη Ελληνική ιστορία ένα ανάλογο περιστατικό, για ένα μεγάλο ήρωα της Επαναστάσεως του 1821, τον Κωνσταντίνο Κανάρη, το οποίο διασώζεται επίσης με την ποίηση: Μια φορά, όταν ο Κωνσταντίνος Κανάρης ήταν πρωθυπουργός της Ελλάδας, εμφανίστηκε κάποιος γέρος κουρελής και ζητούσε να τον ιδεί. Ο Κανάρης πρόβαλε απ’ το παράθυρο και αντίκρισε το θλιβερό θέαμα του φτωχού αυτού ανθρώπου, στον οποίο δεν αναγνώρισε τον παλιό του φίλο και αγωνιστή της Επαναστάσεως Ματρώζο Λέκη.
«Ποιος είσαι;» τον ρώτησε. «Ματρώζος Λέκης λέγομαι/ δεινός καραβοκύρης/ θαλασσινός ανίκητος, / μα τώρα κακομοίρης».
Αμέσως κατέβηκε ο Κανάρης κάτω, τον αγκάλιασε και « εμνήσθησαν ημερών αρχαίων».
Η ποίηση διασώζει τον καλό χαρακτήρα . Το ίδιο ισχύει για όλες τις Καλές Τέχνες. Η ποίηση και η κακία είναι ασύμβατες. Η ανώτερη ποίηση είναι στο βάθος της θρησκευτική. Οι μεγάλοι ποιητές, οι μεγαλύτεροι ανάμεσα σε όλους τους ποιητές του κόσμου, ο Όμηρος, ο Πίνδαρος, όλη η πλειάδα των μεγάλων ποιητών, ύμνησαν τους θεούς και τους ήρωες.
Όχι ότι δεν υπάρχει ποίηση με κακίες και μικρότητες, ιδίως στις μέρες μας. Υπάρχει δυστυχώς και είναι πολύ μεγάλη η απογοήτευση των νέων, όταν προσεγγίζουν τόσο την ίδια όσο κι αυτούς που τη γράφουν. Οι νέοι απογοητεύονται επειδή έχουν μέσα τους έμφυτη την βεβαιότητα, ότι το ωραίο στην Τέχνη, όπως και στην Φύση, είναι καλό και αληθινό. Η ωραιότητα , όπως πολύ εύστοχα είπε κάποιος, είναι ιερότητα.
Ενδεικτικώς παραθέτω αυτήν την παροιμία , «μόνο ό,τι λέγεται με αγάπη θ’ ακουστεί», γιατί εκφράζει την αδιάψευστη αλήθεια, ότι το καλό , δεν είναι μόνο οι αισθητικές επινοήσεις, δηλαδή ένας στείρος αισθητισμός, καμωμένος για λίγους (ελίτ). Είναι επίσης το ουσιαστικό καλό, δηλαδή, καλοσύνη, αλήθεια, δικαιοσύνη και ολόκληρη η αλυσίδα των αρετών.
Δε χρειάζεται μεγάλη σοφία να καταλάβουμε, ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε τη δύναμη του λόγου δίνοντας πάντα τον καλύτερο εαυτό μας.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Ανοίγω στην τύχη την ανθολογία της ποίησης της μαύρης Αφρικής. Είναι η σελίδα 450. Αντιγράφω το ποίημα της σελίδας αυτής. Έχει τίτλο , «Μας φθονούν πολύ, γείτονα» και είναι του ποιητή από την Ισημερινή Γουινέα Μπούμπι: Διαβάστε το: « Μας φθονούν πολύ γείτονα/ Ω, μας φθονούν πολύ, / γείτονα, με τα κοπάδια μας!/ Κι ο φθόνος είναι σημάδι/ κακίας. Όμως εμείς ας/ υπομείνουμε την περιφρόνησή τους,/ με γενναιότητα. Που ‘ναι μια/ αρετή, αυτή της φυλής μας: ας/ προτιμήσουμε την ηρεμία/ και την ανοχή, που πάντα,/ αυτές, κι οι δυο μαζί/ δεν κατοικούν παρά κοντά/ -πολύ κοντά- στη σωφροσύνη.» (Αθαν.Β. Νταουσάνη,Η ποίηση της Μαύρης Αφρικής, Εκδόσεις Ροές).
Στην Ανθολογία του Σπουν Ρίβερ του Ένταγκαρ Λη Μάστερς θα βρεις πληθώρα ποιημάτων που υμνούν τον καλό χαρακτήρα και τις ηρωικές πράξεις των ανθρώπων. Στο επιτάφιο για τον Ντέϊβις Μάτλοκ, μελισσουργό κατά πάσα πιθανότητα, η κεντρική ιδέα του ποιήματος είναι πως αν η ανθρωπότητα δεν είναι παρά μια μεγάλη κυψέλη και η ανθρώπινη ανάγκη δεν είναι ευρύτερη απ΄ την ανάγκη της φύσης, τότε ο Θεός δεν είναι παρά βαρύτητα (δηλαδή φυσικοί νόμοι) κι ο θάνατος ο μόνος υπέρτατος σκοπός. Αλλά ο Μάντλοκ ξέρει απ΄ την προσωπική του πείρα ότι ο άνθρωπος δεν ικανοποιείται όπως το ζώο με την τροφή και την αναπαραγωγή και ζητάει κάτι περισσότερο. Ξέρει «ότι του ανθρώπου η φύση είναι πλατύτερη/ από την ανάγκη της φύσης στην κυψέλη/ κι ότι πρέπει να σηκώνεις το βάρος της ζωής/ καθώς και την παρόρμηση απ΄ το περισσό σου πνεύμα.»
Σε ένα άλλο ποίημά του, ο Έντγκαρ Λη Μάστερς περιγράφει τον απλό χαρακτήρα του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Αβραάμ Λίνκολ , που έγραψε ο ίδιος την αίτηση για τη μετάθεση ενός στρατιώτη, που ήταν άρρωστος και υπηρετούσε μακριά απ΄ τη μάνα του. Η γριά γυναίκα ήθελε να συναντήσει τον πρόεδρο για να του μιλήσει για το γιο της , αλλά δεν την άφηναν να περάσει και κατέβηκε ο ίδιος ο πρόεδρος στην είσοδο για να τον δει και για δεχθεί το αίτημά της.
Υπάρχει και στη νεώτερη Ελληνική ιστορία ένα ανάλογο περιστατικό, για ένα μεγάλο ήρωα της Επαναστάσεως του 1821, τον Κωνσταντίνο Κανάρη, το οποίο διασώζεται επίσης με την ποίηση: Μια φορά, όταν ο Κωνσταντίνος Κανάρης ήταν πρωθυπουργός της Ελλάδας, εμφανίστηκε κάποιος γέρος κουρελής και ζητούσε να τον ιδεί. Ο Κανάρης πρόβαλε απ’ το παράθυρο και αντίκρισε το θλιβερό θέαμα του φτωχού αυτού ανθρώπου, στον οποίο δεν αναγνώρισε τον παλιό του φίλο και αγωνιστή της Επαναστάσεως Ματρώζο Λέκη.
«Ποιος είσαι;» τον ρώτησε. «Ματρώζος Λέκης λέγομαι/ δεινός καραβοκύρης/ θαλασσινός ανίκητος, / μα τώρα κακομοίρης».
Αμέσως κατέβηκε ο Κανάρης κάτω, τον αγκάλιασε και « εμνήσθησαν ημερών αρχαίων».
Η ποίηση διασώζει τον καλό χαρακτήρα . Το ίδιο ισχύει για όλες τις Καλές Τέχνες. Η ποίηση και η κακία είναι ασύμβατες. Η ανώτερη ποίηση είναι στο βάθος της θρησκευτική. Οι μεγάλοι ποιητές, οι μεγαλύτεροι ανάμεσα σε όλους τους ποιητές του κόσμου, ο Όμηρος, ο Πίνδαρος, όλη η πλειάδα των μεγάλων ποιητών, ύμνησαν τους θεούς και τους ήρωες.
Όχι ότι δεν υπάρχει ποίηση με κακίες και μικρότητες, ιδίως στις μέρες μας. Υπάρχει δυστυχώς και είναι πολύ μεγάλη η απογοήτευση των νέων, όταν προσεγγίζουν τόσο την ίδια όσο κι αυτούς που τη γράφουν. Οι νέοι απογοητεύονται επειδή έχουν μέσα τους έμφυτη την βεβαιότητα, ότι το ωραίο στην Τέχνη, όπως και στην Φύση, είναι καλό και αληθινό. Η ωραιότητα , όπως πολύ εύστοχα είπε κάποιος, είναι ιερότητα.
Ενδεικτικώς παραθέτω αυτήν την παροιμία , «μόνο ό,τι λέγεται με αγάπη θ’ ακουστεί», γιατί εκφράζει την αδιάψευστη αλήθεια, ότι το καλό , δεν είναι μόνο οι αισθητικές επινοήσεις, δηλαδή ένας στείρος αισθητισμός, καμωμένος για λίγους (ελίτ). Είναι επίσης το ουσιαστικό καλό, δηλαδή, καλοσύνη, αλήθεια, δικαιοσύνη και ολόκληρη η αλυσίδα των αρετών.
Δε χρειάζεται μεγάλη σοφία να καταλάβουμε, ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε τη δύναμη του λόγου δίνοντας πάντα τον καλύτερο εαυτό μας.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
22.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Το πειστικό ψέμμα
Το πειστικό ψέμα
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Ένας φίλος μου γιατρός , στη Βέροια, απορούσε πώς ένας συνάδελφός του, δεν ήξερε ότι πάσχει απ΄ την ανίατη αρρώστια, ενώ ήταν φανερά τα συμπτώματα,( σε ένα γιατρό τουλάχιστον)! Ποτέ δεν πέρασε απ΄ το νου του ότι μπορεί να πάσχει από την αρρώστια αυτή κι απέδιδε τα συμπτώματα σε κάποια άλλη ακίνδυνη αρρώστια. Πώς μπορούσε να πιστεύει με τόση ευκολία σε ένα ψέμα; αναρωτιόταν ο φίλος μου. Είναι πιο πειστικά τα ψέματα απ΄ την αλήθεια;
Θυμήθηκα το φίλο μου από τη Βέροια ,σήμερα το πρωί , όταν αγόρασα το βιβλίο του Ιρβιν Γιάλομ για τον Επίκουρο και για το φόβο του θανάτου. Σκέφτηκα ότι πολλές δήθεν λυτρωτικές αλήθειες δεν είναι παρά μεγάλα ψέματα που ο κόσμος δεν μπορεί να τα δει γιατί ζητάει να πιστέψει σε οτιδήποτε θα τον έκανε να μην φοβάται και να μην υποφέρει.
Ο Λόρδος Βύρων υπέφερε απ΄ τα πόδια του. Ο Λόρδος Βύρων, που ήταν μεγάλος ποιητής και φιλέλληνας, στην αρχή δεν πίστευε στο Θεό. Στην πρώτη εγχείριση άρχισε να κλονίζονται οι αθεϊστικές ιδέες του. Μετά τη δεύτερη και την τρίτη εγχείριση ζητούσε σε τι άλλο να πιστέψει. Βέβαια ο τρόπος αυτός να «πιστεύεις», από φόβο θανάτου δεν είναι ο καλύτερος.
Ένα πολύ μεγάλο ψέμα που κρύβεται κάτω απ΄ τις «αλήθειες» δυτικών ψυχιάτρων και ψυχολόγων κι ανατολικών γκουρού και διδασκάλων, είναι ότι δεν χρειάζονται οι Εντολές. Φτάνει να μάθει κανείς τις τεχνικές που βρίσκονται στα διάφορα βιβλία μαγείας, παραψυχολογίας κλπ., για να είναι πλήρης κάτοχος των πνευματικών δυνάμεων! Έτσι μοσχοπουλιούνται τα βιβλία που καταφτάνουν στη χώρα μας από Δύση κι Ανατολή.
Εύκολα πιστεύουμε στο ψέμα.. Η ευχαρίστηση ,η διασκέδαση κι η αποφυγή του πόνου και της θλίψης έγιναν επιστήμη. Όλα αυτά τα βιβλία μοσχοπουλιούνται γιατί βοηθούν το κοινό να ξεχάσει κατά τις «συνταγές Ελληνο-Σύρων μάγων», όπως θά 'λεγε ο Καβάφης. Όλα αυτά τα βιβλία περί ψυχοθεραπείας δεν αναφέρουν τίποτα για την Εκκλησία και για την πίστη. Οι Εντολές για κείνον που δεν τις θέλει είναι βαριές. «Ο ζυγός μου είναι καλός και το φορτίον ελαφρύ», λέει το Ευαγγέλιο, εννοείται σ΄ αυτούς που το θέλουν με ελεύθερη επιλογή και όχι από υποχρέωση και καταναγκασμό.
Η μουσική, είπε κάποτε ο Μίκης Θεοδωράκης , δεν πρέπει να σε κάνει να ξεχνάς. Η μουσική πρέπει να σε κάνει να θυμάσαι. Ο διάσημος Έλληνας μουσικοσυνθέτης δεν εννοούσε την αποχαυνωτική μουσική που παθητικά σαν να είναι ναρκωμένο δέχεται το ελληνικό κοινό. Εννοούσε τη μουσική που σου προσφέρει ψυχική και πνευματική ανάταση και αξίζει να την ακούσεις.
'Εχω γράψει πάλι για τον Επίκουρο και δε θα 'θάθελα να επανέλθω, εκτός αν ο ευγενικός αναγνώστης το ζητούσε. Απ' το βιβλίο του Γιάλομ, που υπόσχεται να βοηθήσει τον αναγνώστη του να αφήσει πίσω του τον τρόμο του θανάτου, χάρις στον Επίκουρο, παραθέτω την τελευταία φράση, της προτελευταίας σελίδας του βιβλίου, στην οποία περιλαμβάνεται το τελικό συμπέρασμά του, που είναι κατά λέξη το εξής: «Όλοι είναι πεπρωμένο να βιώσουν και την ευφορία της ζωής και τον φόβο της θνητότητας»!
Το συμπέρασμα αυτό σε ένα Αμερικανικό βιβλίο που υπόσχεται να σου μάθει πώς να μη φοβάσαι το θάνατο είναι σαν το πανάκριβο επίσης Αμερικανικό ρολόϊ, που δε σου δείχνει την ώρα, και σου δείχνει μόνο αν είναι μέρα ή νύχτα!
Το «ρολόϊ» αυτό, όπως γράφει η εφημερίδα που δημοσιεύει τη σχετική είδηση, εξαντλήθηκε μόλις κυκλοφόρησε στην Αμερική, όπου υπάρχουν εκτός απ΄ τους αστέγους , τους φτωχούς και τους ανασφάλιστους και εκείνοι που δεν ξέρουν που να ξοδέψουν τα λεφτά τους!
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
"Ζωηφόρος"
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Ένας φίλος μου γιατρός , στη Βέροια, απορούσε πώς ένας συνάδελφός του, δεν ήξερε ότι πάσχει απ΄ την ανίατη αρρώστια, ενώ ήταν φανερά τα συμπτώματα,( σε ένα γιατρό τουλάχιστον)! Ποτέ δεν πέρασε απ΄ το νου του ότι μπορεί να πάσχει από την αρρώστια αυτή κι απέδιδε τα συμπτώματα σε κάποια άλλη ακίνδυνη αρρώστια. Πώς μπορούσε να πιστεύει με τόση ευκολία σε ένα ψέμα; αναρωτιόταν ο φίλος μου. Είναι πιο πειστικά τα ψέματα απ΄ την αλήθεια;
Θυμήθηκα το φίλο μου από τη Βέροια ,σήμερα το πρωί , όταν αγόρασα το βιβλίο του Ιρβιν Γιάλομ για τον Επίκουρο και για το φόβο του θανάτου. Σκέφτηκα ότι πολλές δήθεν λυτρωτικές αλήθειες δεν είναι παρά μεγάλα ψέματα που ο κόσμος δεν μπορεί να τα δει γιατί ζητάει να πιστέψει σε οτιδήποτε θα τον έκανε να μην φοβάται και να μην υποφέρει.
Ο Λόρδος Βύρων υπέφερε απ΄ τα πόδια του. Ο Λόρδος Βύρων, που ήταν μεγάλος ποιητής και φιλέλληνας, στην αρχή δεν πίστευε στο Θεό. Στην πρώτη εγχείριση άρχισε να κλονίζονται οι αθεϊστικές ιδέες του. Μετά τη δεύτερη και την τρίτη εγχείριση ζητούσε σε τι άλλο να πιστέψει. Βέβαια ο τρόπος αυτός να «πιστεύεις», από φόβο θανάτου δεν είναι ο καλύτερος.
Ένα πολύ μεγάλο ψέμα που κρύβεται κάτω απ΄ τις «αλήθειες» δυτικών ψυχιάτρων και ψυχολόγων κι ανατολικών γκουρού και διδασκάλων, είναι ότι δεν χρειάζονται οι Εντολές. Φτάνει να μάθει κανείς τις τεχνικές που βρίσκονται στα διάφορα βιβλία μαγείας, παραψυχολογίας κλπ., για να είναι πλήρης κάτοχος των πνευματικών δυνάμεων! Έτσι μοσχοπουλιούνται τα βιβλία που καταφτάνουν στη χώρα μας από Δύση κι Ανατολή.
Εύκολα πιστεύουμε στο ψέμα.. Η ευχαρίστηση ,η διασκέδαση κι η αποφυγή του πόνου και της θλίψης έγιναν επιστήμη. Όλα αυτά τα βιβλία μοσχοπουλιούνται γιατί βοηθούν το κοινό να ξεχάσει κατά τις «συνταγές Ελληνο-Σύρων μάγων», όπως θά 'λεγε ο Καβάφης. Όλα αυτά τα βιβλία περί ψυχοθεραπείας δεν αναφέρουν τίποτα για την Εκκλησία και για την πίστη. Οι Εντολές για κείνον που δεν τις θέλει είναι βαριές. «Ο ζυγός μου είναι καλός και το φορτίον ελαφρύ», λέει το Ευαγγέλιο, εννοείται σ΄ αυτούς που το θέλουν με ελεύθερη επιλογή και όχι από υποχρέωση και καταναγκασμό.
Η μουσική, είπε κάποτε ο Μίκης Θεοδωράκης , δεν πρέπει να σε κάνει να ξεχνάς. Η μουσική πρέπει να σε κάνει να θυμάσαι. Ο διάσημος Έλληνας μουσικοσυνθέτης δεν εννοούσε την αποχαυνωτική μουσική που παθητικά σαν να είναι ναρκωμένο δέχεται το ελληνικό κοινό. Εννοούσε τη μουσική που σου προσφέρει ψυχική και πνευματική ανάταση και αξίζει να την ακούσεις.
'Εχω γράψει πάλι για τον Επίκουρο και δε θα 'θάθελα να επανέλθω, εκτός αν ο ευγενικός αναγνώστης το ζητούσε. Απ' το βιβλίο του Γιάλομ, που υπόσχεται να βοηθήσει τον αναγνώστη του να αφήσει πίσω του τον τρόμο του θανάτου, χάρις στον Επίκουρο, παραθέτω την τελευταία φράση, της προτελευταίας σελίδας του βιβλίου, στην οποία περιλαμβάνεται το τελικό συμπέρασμά του, που είναι κατά λέξη το εξής: «Όλοι είναι πεπρωμένο να βιώσουν και την ευφορία της ζωής και τον φόβο της θνητότητας»!
Το συμπέρασμα αυτό σε ένα Αμερικανικό βιβλίο που υπόσχεται να σου μάθει πώς να μη φοβάσαι το θάνατο είναι σαν το πανάκριβο επίσης Αμερικανικό ρολόϊ, που δε σου δείχνει την ώρα, και σου δείχνει μόνο αν είναι μέρα ή νύχτα!
Το «ρολόϊ» αυτό, όπως γράφει η εφημερίδα που δημοσιεύει τη σχετική είδηση, εξαντλήθηκε μόλις κυκλοφόρησε στην Αμερική, όπου υπάρχουν εκτός απ΄ τους αστέγους , τους φτωχούς και τους ανασφάλιστους και εκείνοι που δεν ξέρουν που να ξοδέψουν τα λεφτά τους!
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
"Ζωηφόρος"
21.4.09
Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος, Η πολιτική
«Κόσμος είναι η κοινωνία χωρίς θεό. Τα χαρακτηριστικά στοιχεία του κόσμου είναι: οι αμαρτωλές επιθυμίες , οι επιπόλαιες κρίσεις (τα μάτια βλέπουν μόνο την εξωτερική εμφάνιση των πραγμάτων) και ο αλαζονικός υλισμός. Ο Ιησούς όμως νίκησε τον κόσμο, απέρριψε ολοκληρωτικά τις διεστραμμένες αξίες και διατήρησε αμόλυντη τη δική του θεϊκή άποψη των πραγμάτων. Κι εμείς μπορούμε δια του Ιησού να νικήσουμε τον κόσμο . Κάθε παιδί του Θεού μπορεί να νικήσει τον κόσμο. Να πως μπορούμε να νικάμε τον κόσμο: με την πίστη μας. Ποιος μπορεί να νικάει τον κόσμο; Μόνον όποιος πιστεύει πως ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού» (Δρ.Τζον Ρ. Στοττ, Ο Σταυρός του Χριστού).
Η πολιτική μου θέση στηρίζεται στα λόγια του Ιησού: « άνευ εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε). Σύμφωνα με τα λόγια αυτά εκείνο που προέχει και στην πολιτική ζωή, όπως παντού είναι το πνεύμα του Θεού. Πιστεύοντας στην αδιάψευστη αυτή αλήθεια, είπα σε κάποια δημοσιογράφο που μου πήρε την πρώτη συνέντευξη , ως υποψήφιο βουλευτή Λαρίσης , τα εξής: «η συμμετοχή μου στην πολιτική δεν έχει σκοπό να με ψηφίσουν κάποιοι πολίτες, αλλά να με ακούσουν, με σκοπό να θυμίσω στον πολίτη που ίσως έχει ξεχάσει ότι και στην πολιτική ισχύουν τα λόγια του Ιησού: «χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε».
Ο πολιτικός ή το πολιτικό κόμμα , που θέλει να ωφελήσει τον τόπο, δεν πρέπει να επιδιώκει την εκλογή του. Διαφορετικά δεν είναι αδέσμευτο , για να αγωνίζεται να διαλύσει τις ψευδαισθήσεις και τους μύθους της πολιτικής και να εμποδίζει τη δημιουργία νέων.
Στην εποχή μας καμιά πολιτική παράταξη, κανένα πολιτικό κόμμα , κανένας πολιτικός δεν έχει σημείο αναφοράς το Θεό, άρα κανένα πολιτικό κόμμα και κανένας πολιτικός δεν έχει στόχο να αγωνιστεί για την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την εντιμότητα. Πράγμα που σημαίνει ότι η πολιτική ζωή στην Ελλάδα είναι βυθισμένη στον πιο αλαζονικό υλισμό. Εκείνοι που ισχυρίζονται το αντίθετο πλανώνται οι ίδιοι και πλανούν και τους άλλους.
Οι πολίτες καλούνται , λοιπόν, να επιλέξουν , εκόντες άκοντες, ανάμεσα σε κόμματα και πολιτικούς, που δεν διαφέρουν σε τίποτα μεταξύ τους , όσον αφορά την παντελή έλλειψη πνευματικότητας.
Οι σκέψεις αυτές δεν είναι καινούριες. Αυτά τα πράγματα ήταν γνωστά απ΄ τους αρχαίους Έλληνες, αλλά και απ΄ τους νεώτερους Έλληνες στους οποίους μεταδόθηκε η σοφία του παρελθόντος, όταν υπήρχαν άξιοι δάσκαλοι του Γένους, για να την αναμεταδώσουν στους πολίτες. Την ύπαρξη πνευματικότητας στην πολιτική ζωή εννοεί ο Πλάτων, λέγοντας ότι πρέπει να κυβερνούν φιλόσοφοι, γιατί γνώση χωρίς αρετή είναι πανουργία.
Οι απλοί πολίτες , όπως φαίνεται μέσα απ΄ τις παροιμίες τους, είχαν ανεπτυγμένο το αισθητήριό τους για να διακρίνουν που υπάρχει πνευματικότητα και που λείπει και ο κόσμος είναι σαν πρόβατα χωρίς ποιμένα. Θα μνημονεύσουμε κάποιες παροιμίες, παρακάτω, για του λόγου το αληθές, στο σημείο όπου θα αναφερθούμε στα αντίδοτα για το κάθε πολιτικό κόμμα ή πολιτική παράταξη.
Τί προτείνουν τα πολιτικά κόμματα, που η ταυτότητά τους είναι περισσότερο γνωστή, από κάποια άλλα και τι ζητούν οι πολίτες;
1) Η Ν.Δ. προτείνει ελαχιστοποίηση του κράτους χάριν της ελεύθερης αγοράς, (ελευθερία τιμών και ημερομισθίων, σεβασμός στον ανταγωνισμό και στην ατομική ιδιοκτησία). Στη γραφειοκρατία του σοσιαλ-κρατικισμού αντιτείνει ένα νέο συμβόλαιο ανάμεσα στους πολίτες και την εξουσία, για να ξαναβρεί καθένας το σεβασμό του άλλου. Λιγότερο κράτος δε σημαίνει «κάτω το κράτος».Το αντίδοτο στο κόμμα της Ν.Δ. είναι να επαναφέρουμε τις εμπορικές δραστηριότητες εκεί όπου ανήκουν, να ξαναδημιουργήσουμε χώρο γι αυτό που δεν είναι εμπορικό, για να μην ισχύει η παροιμία: «Έξω απ΄ την αυλή μου, ας είναι και η αδερφή μου».
2) Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι κόμμα αλλά «κίνημα». Γίνεται τα πάντα, ίνα τους πάντες κερδίσει, αρκεί να βρίσκεται στην εξουσία! Η σχετική παροιμία λέει: «Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε την κάπα αλλιώς».Η θεωρητική βάση του ΠΑΣΟΚ είναι ο πραγματισμός που πρεσβεύει, ότι η αλήθεια δεν είναι τα πραγματικά γεγονότα, αλλά η ερμηνεία που δίνουμε σ΄ αυτά. Παράδειγμα η διαφορετική ερμηνεία της Ελληνικής Ιστορίας! Το αντίδοτο στο ΠΑΣΟΚ είναι η ενημέρωση των πολιτών και η διάλυση των μύθων και των ψευδαισθήσεων.
3) Το ΚΚΕ και τα άλλα αριστερά κόμματα, δεν διαφέρουν στον υλισμό τους από τα λεγόμενα αστικά κόμματα. Δεν κρύβουν άλλωστε την άγνοιά τους ή την περιφρόνησή τους για την πνευματικότητα. Ως πολιτική καμπάνια σε μια προεκλογική του εκστρατεία , πριν από μερικά χρόνια, το ΚΚΕ είχε το εξής σύνθημα: «Τί είναι το πνεύμα, τρώγεται;» Το αντίδοτο στα κόμματα αυτά είναι η ίδια η πραγματικότητα που διαλύει τους μύθους της αέναης υλικής προόδου και των βιομηχανικών επαναστάσεων.
Οι πολίτες ζητούν από το κράτος τιμιότητα, ειρήνη και δικαιοσύνη. Να επανέλθει το ήθος ως βάση της πολιτικής και της κοινωνικής ζωής! Στην πραγματικότητα ζητούν το πνεύμα, που τα κόμματα έβαλαν στο περιθώριο με τις κοσμοθεωρίες τους για μια κοινωνία χωρίς Θεό, με τις επιπόλαιες κρίσεις, με τις αμαρτωλές αξίες ως πρότυπα και με τον αλαζονικό υλισμό τους.
Δεν ισχύουν πια οι διακρίσεις σε δεξιούς , αριστερούς, σοσιαλιστές, κομμουνιστές κ.α. που γίνονται χάριν του «διαίρει και βασίλευε». Το πρόβλημα είναι ηθικό. Η Γη μπορεί να θρέψει τους ανθρώπους και μάλιστα χωρίς τη χρήση της επιθετικής τεχνολογίας. Η μόνη διάκριση που έχει αξία, είναι σε χριστιανούς και μη χριστιανούς. Και η μόνη ορθή στάση είναι αυτή του τελώνη: Αλίμονο, είμαι αμαρτωλός. Η χάρη του Θεού ας είναι μαζί μου.
Η πολιτική μου θέση στηρίζεται στα λόγια του Ιησού: « άνευ εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε). Σύμφωνα με τα λόγια αυτά εκείνο που προέχει και στην πολιτική ζωή, όπως παντού είναι το πνεύμα του Θεού. Πιστεύοντας στην αδιάψευστη αυτή αλήθεια, είπα σε κάποια δημοσιογράφο που μου πήρε την πρώτη συνέντευξη , ως υποψήφιο βουλευτή Λαρίσης , τα εξής: «η συμμετοχή μου στην πολιτική δεν έχει σκοπό να με ψηφίσουν κάποιοι πολίτες, αλλά να με ακούσουν, με σκοπό να θυμίσω στον πολίτη που ίσως έχει ξεχάσει ότι και στην πολιτική ισχύουν τα λόγια του Ιησού: «χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε».
Ο πολιτικός ή το πολιτικό κόμμα , που θέλει να ωφελήσει τον τόπο, δεν πρέπει να επιδιώκει την εκλογή του. Διαφορετικά δεν είναι αδέσμευτο , για να αγωνίζεται να διαλύσει τις ψευδαισθήσεις και τους μύθους της πολιτικής και να εμποδίζει τη δημιουργία νέων.
Στην εποχή μας καμιά πολιτική παράταξη, κανένα πολιτικό κόμμα , κανένας πολιτικός δεν έχει σημείο αναφοράς το Θεό, άρα κανένα πολιτικό κόμμα και κανένας πολιτικός δεν έχει στόχο να αγωνιστεί για την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την εντιμότητα. Πράγμα που σημαίνει ότι η πολιτική ζωή στην Ελλάδα είναι βυθισμένη στον πιο αλαζονικό υλισμό. Εκείνοι που ισχυρίζονται το αντίθετο πλανώνται οι ίδιοι και πλανούν και τους άλλους.
Οι πολίτες καλούνται , λοιπόν, να επιλέξουν , εκόντες άκοντες, ανάμεσα σε κόμματα και πολιτικούς, που δεν διαφέρουν σε τίποτα μεταξύ τους , όσον αφορά την παντελή έλλειψη πνευματικότητας.
Οι σκέψεις αυτές δεν είναι καινούριες. Αυτά τα πράγματα ήταν γνωστά απ΄ τους αρχαίους Έλληνες, αλλά και απ΄ τους νεώτερους Έλληνες στους οποίους μεταδόθηκε η σοφία του παρελθόντος, όταν υπήρχαν άξιοι δάσκαλοι του Γένους, για να την αναμεταδώσουν στους πολίτες. Την ύπαρξη πνευματικότητας στην πολιτική ζωή εννοεί ο Πλάτων, λέγοντας ότι πρέπει να κυβερνούν φιλόσοφοι, γιατί γνώση χωρίς αρετή είναι πανουργία.
Οι απλοί πολίτες , όπως φαίνεται μέσα απ΄ τις παροιμίες τους, είχαν ανεπτυγμένο το αισθητήριό τους για να διακρίνουν που υπάρχει πνευματικότητα και που λείπει και ο κόσμος είναι σαν πρόβατα χωρίς ποιμένα. Θα μνημονεύσουμε κάποιες παροιμίες, παρακάτω, για του λόγου το αληθές, στο σημείο όπου θα αναφερθούμε στα αντίδοτα για το κάθε πολιτικό κόμμα ή πολιτική παράταξη.
Τί προτείνουν τα πολιτικά κόμματα, που η ταυτότητά τους είναι περισσότερο γνωστή, από κάποια άλλα και τι ζητούν οι πολίτες;
1) Η Ν.Δ. προτείνει ελαχιστοποίηση του κράτους χάριν της ελεύθερης αγοράς, (ελευθερία τιμών και ημερομισθίων, σεβασμός στον ανταγωνισμό και στην ατομική ιδιοκτησία). Στη γραφειοκρατία του σοσιαλ-κρατικισμού αντιτείνει ένα νέο συμβόλαιο ανάμεσα στους πολίτες και την εξουσία, για να ξαναβρεί καθένας το σεβασμό του άλλου. Λιγότερο κράτος δε σημαίνει «κάτω το κράτος».Το αντίδοτο στο κόμμα της Ν.Δ. είναι να επαναφέρουμε τις εμπορικές δραστηριότητες εκεί όπου ανήκουν, να ξαναδημιουργήσουμε χώρο γι αυτό που δεν είναι εμπορικό, για να μην ισχύει η παροιμία: «Έξω απ΄ την αυλή μου, ας είναι και η αδερφή μου».
2) Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι κόμμα αλλά «κίνημα». Γίνεται τα πάντα, ίνα τους πάντες κερδίσει, αρκεί να βρίσκεται στην εξουσία! Η σχετική παροιμία λέει: «Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε την κάπα αλλιώς».Η θεωρητική βάση του ΠΑΣΟΚ είναι ο πραγματισμός που πρεσβεύει, ότι η αλήθεια δεν είναι τα πραγματικά γεγονότα, αλλά η ερμηνεία που δίνουμε σ΄ αυτά. Παράδειγμα η διαφορετική ερμηνεία της Ελληνικής Ιστορίας! Το αντίδοτο στο ΠΑΣΟΚ είναι η ενημέρωση των πολιτών και η διάλυση των μύθων και των ψευδαισθήσεων.
3) Το ΚΚΕ και τα άλλα αριστερά κόμματα, δεν διαφέρουν στον υλισμό τους από τα λεγόμενα αστικά κόμματα. Δεν κρύβουν άλλωστε την άγνοιά τους ή την περιφρόνησή τους για την πνευματικότητα. Ως πολιτική καμπάνια σε μια προεκλογική του εκστρατεία , πριν από μερικά χρόνια, το ΚΚΕ είχε το εξής σύνθημα: «Τί είναι το πνεύμα, τρώγεται;» Το αντίδοτο στα κόμματα αυτά είναι η ίδια η πραγματικότητα που διαλύει τους μύθους της αέναης υλικής προόδου και των βιομηχανικών επαναστάσεων.
Οι πολίτες ζητούν από το κράτος τιμιότητα, ειρήνη και δικαιοσύνη. Να επανέλθει το ήθος ως βάση της πολιτικής και της κοινωνικής ζωής! Στην πραγματικότητα ζητούν το πνεύμα, που τα κόμματα έβαλαν στο περιθώριο με τις κοσμοθεωρίες τους για μια κοινωνία χωρίς Θεό, με τις επιπόλαιες κρίσεις, με τις αμαρτωλές αξίες ως πρότυπα και με τον αλαζονικό υλισμό τους.
Δεν ισχύουν πια οι διακρίσεις σε δεξιούς , αριστερούς, σοσιαλιστές, κομμουνιστές κ.α. που γίνονται χάριν του «διαίρει και βασίλευε». Το πρόβλημα είναι ηθικό. Η Γη μπορεί να θρέψει τους ανθρώπους και μάλιστα χωρίς τη χρήση της επιθετικής τεχνολογίας. Η μόνη διάκριση που έχει αξία, είναι σε χριστιανούς και μη χριστιανούς. Και η μόνη ορθή στάση είναι αυτή του τελώνη: Αλίμονο, είμαι αμαρτωλός. Η χάρη του Θεού ας είναι μαζί μου.
17.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Η έννοια της αλλαγής
Η έννοια της αλλαγής.
Πρέπει να εμβαθύνουμε στο όνομα "αλλαγή".
Αλλαγή δε σημαίνει΄, όπως πιστεύουν
στην Ανατολή, ότι δεν υπάρχει
τίποτα , παρά μόνο διαρκής αλλαγή.
Ο Ηράκλειτος λέει "τα πάντα ρει"
(όλα ρέουν) , όπως το νερό στο ποτάμι,
αλλά ποια είναι αυτά που ρέουν;
Το "Ευαγγέλιο γράφει, να ζουμε σ΄ αυτόν τον κόσμο,
αλλά να μην είμαστε καμωμένοι από τα στοιχεία
αυτού του κόσμου.
Ο Ηράκλειτος πιστεύει στο Θεό.
Λέει, να πιστεύεις στο ανέλπιστο.
Ο Ηράκλειτος λέει, επίσης, πως
δέκα χιλιάδες άνθρωποι δεν κάνουν
έναν αληθινό άνθρωπο.
Ο Μιγκέλ ντε Ουναμούνο, καθηγητής
των Ελληνικών στο πανεπιστήμιο της
Σαλαμάνκα, και ποιητής , στο τελευταίο
στίχο του στο ποίημά του
"Η προσευχή του αθέου", γράφει:
"Αν δεν υπήρχες Εσύ, δεν θα ήμουν
κι εγώ αληθινός".
Όλα αλλάζουν, αλλά εμείς δεν αναζητούμε
τη φθορά, αλλά το Θεό, όπως μας Τον
αποκάλυψε ο Υιός και Λόγος του Θεού
του ζώντος Κύριος ημών Ιησούς Χριστός,
Αμην
Πρέπει να εμβαθύνουμε στο όνομα "αλλαγή".
Αλλαγή δε σημαίνει΄, όπως πιστεύουν
στην Ανατολή, ότι δεν υπάρχει
τίποτα , παρά μόνο διαρκής αλλαγή.
Ο Ηράκλειτος λέει "τα πάντα ρει"
(όλα ρέουν) , όπως το νερό στο ποτάμι,
αλλά ποια είναι αυτά που ρέουν;
Το "Ευαγγέλιο γράφει, να ζουμε σ΄ αυτόν τον κόσμο,
αλλά να μην είμαστε καμωμένοι από τα στοιχεία
αυτού του κόσμου.
Ο Ηράκλειτος πιστεύει στο Θεό.
Λέει, να πιστεύεις στο ανέλπιστο.
Ο Ηράκλειτος λέει, επίσης, πως
δέκα χιλιάδες άνθρωποι δεν κάνουν
έναν αληθινό άνθρωπο.
Ο Μιγκέλ ντε Ουναμούνο, καθηγητής
των Ελληνικών στο πανεπιστήμιο της
Σαλαμάνκα, και ποιητής , στο τελευταίο
στίχο του στο ποίημά του
"Η προσευχή του αθέου", γράφει:
"Αν δεν υπήρχες Εσύ, δεν θα ήμουν
κι εγώ αληθινός".
Όλα αλλάζουν, αλλά εμείς δεν αναζητούμε
τη φθορά, αλλά το Θεό, όπως μας Τον
αποκάλυψε ο Υιός και Λόγος του Θεού
του ζώντος Κύριος ημών Ιησούς Χριστός,
Αμην
16.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Ο Σταυρός του Χριστού
Παραβρέθηκα ένα βράδυ στον έρημο περίβολο ενός μοναστηριού, στην εξής τραγική σκηνή: Ένας πατέρας στέκει όρθιος και ακουμπάει στον πέτρινο τοίχο του μοναστηριού , για να μην πέσει. Μέσα στην παραζάλη του πόνου που του προκαλεί το θέαμα που βλέπει , νιώθει τα πόδια του να μην τον κρατάνε: Ο γιος του ένα παλικάρι είκοσι χρονών , καταματωμένος είναι πεσμένος καταγής . Χτυπάει με δύναμη το πρόσωπό του επάνω στις πλάκες του δαπέδου: «Σκότωσέ με», λέει με πνιχτή φωνή.
Ο δύστυχος πατέρας τον ακούει και στέκει βουβός . Η καρδιά του πονάει που βλέπει το παιδί του σ΄ αυτήν την κατάσταση. Εύχεται να ήταν αυτός στη θέση του παιδιού του, να υπέφερε αυτός, αντί το παιδί του.
Οι γονείς που αγαπούν τα παιδιά τους εύχονται να έρθει το κακό σ΄ αυτούς, αντί στα παιδιά τους. Το ίδιο προσεύχονται οι άγιοι για τον κόσμο: ο Θεός να δώσει σ΄ αυτούς τις αρρώστιες που βασανίζουν τον κόσμο.
Με τη λογική δεν μπορεί κανείς να καταλάβει πως ο πατέρας ή η μητέρα ή αυτός που αγαπάει κάποιον , γίνεται αυτός θεληματικά το αθώο θύμα, για να μην πληρώσει ο αγαπημένος του που έσφαλε..
Με τη λογική δεν μπορούμε να καταλάβουμε τη θεληματική θυσία για χάρη της αγάπης. Όταν λέμε ο Χριστός θα βαστάξει το φορτίο μας εννοούμε η αγάπη του Χριστού θα βαστάξει το φορτίο μας.
Έτσι ενώ με τη σοφία του νου φαίνεται παράξενο πως ο Θεός αφήνει να τον σταυρώσουν, με την σοφία της καρδιάς είναι παράξενο το αντίθετο, να αγαπάει κανείς και να μην θυσιάζεται γι΄ αυτόν που αγαπάει. Έτσι καταλαβαίνουμε τη θεληματική θυσία των γονιών χάριν των παιδιών τους ή τη θεληματική θυσία εκείνων που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας τους.
Μόνο με την πίστη ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Θεός καταλαβαίνουμε το νόημα του Σταυρού του Χριστού. Και μόνο αυτοί που στηρίζονται σταθερά στην πραγματικότητα, σ΄ αυτό που συμβαίνει και όχι στις επινοήσεις της λογικής, στους λογικούς συλλογισμούς, στα επιχειρήματα και στις θεωρίες.
Το νόημα του σταυρού του Χριστού και τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, ότι καυχώμαι στο Χριστό εσταυρωμένο, ενώ τα καταλαβαίνουν οι απλοί άνθρωποι, δυσκολεύονται ‘η αδυνατούν εντελώς να τα καταλάβουν οι μορφωμένοι και οι διανοούμενοι. Ο λόγος είναι ότι οι απλοί άνθρωποι στηρίζονται στην πραγματικότητα και προσεγγίζουν το σταυρό όχι με τη σοφία του νου , με τις νοητικές επινοήσεις και με τα λογικά επιχειρήματα, αλλά με τη σοφία της καρδιάς. Οι απλοί έχουν βιώματα, ενώ οι μορφωμένοι έχουν πεποιθήσεις και ιδεολογίες.
Από τα βιώματά τους γνωρίζουν ότι η πραγματικότητα είναι ότι ο Ιησούς Χριστός , Αυτός που σταύρωσαν οι Εβραίοι δυο χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα, είναι ο Θεός, ότι ο Θεός είναι αγάπη και ότι όλοι οι άνθρωποι που αγαπούν κουβαλούν το σταυρό τους. Οι απλοί άνθρωποι, όσοι πιστεύουν και όσοι αγαπούν βιώνουν την αγάπη σαν ένα μεγάλο σταυρό. Έτσι συλλαμβάνουν το νόημα του Σταυρού του Χριστού με την καρδιά τους, ενώ η λογική με τους συλλογισμούς και τα συμπεράσματα δεν μπορεί να το συλλάβει.
Καυχιέμαι στον Ιησού Χριστό, τον Κύριο και Θεό μου, εσταυρωμένο, λέει ο Απόστολος Παύλος, . Αν ο Χριστός δεν σταυρώθηκε είναι ψεύτικο το κήρυγμά μου.
Η χριστιανική πίστη στηρίζεται στην ιστορική πραγματικότητα, στο ιστορικό πρόσωπο του Ιησού Χριστού και σ΄αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα, ότι η αγάπη είναι βαρύς σταυρός.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Ο δύστυχος πατέρας τον ακούει και στέκει βουβός . Η καρδιά του πονάει που βλέπει το παιδί του σ΄ αυτήν την κατάσταση. Εύχεται να ήταν αυτός στη θέση του παιδιού του, να υπέφερε αυτός, αντί το παιδί του.
Οι γονείς που αγαπούν τα παιδιά τους εύχονται να έρθει το κακό σ΄ αυτούς, αντί στα παιδιά τους. Το ίδιο προσεύχονται οι άγιοι για τον κόσμο: ο Θεός να δώσει σ΄ αυτούς τις αρρώστιες που βασανίζουν τον κόσμο.
Με τη λογική δεν μπορεί κανείς να καταλάβει πως ο πατέρας ή η μητέρα ή αυτός που αγαπάει κάποιον , γίνεται αυτός θεληματικά το αθώο θύμα, για να μην πληρώσει ο αγαπημένος του που έσφαλε..
Με τη λογική δεν μπορούμε να καταλάβουμε τη θεληματική θυσία για χάρη της αγάπης. Όταν λέμε ο Χριστός θα βαστάξει το φορτίο μας εννοούμε η αγάπη του Χριστού θα βαστάξει το φορτίο μας.
Έτσι ενώ με τη σοφία του νου φαίνεται παράξενο πως ο Θεός αφήνει να τον σταυρώσουν, με την σοφία της καρδιάς είναι παράξενο το αντίθετο, να αγαπάει κανείς και να μην θυσιάζεται γι΄ αυτόν που αγαπάει. Έτσι καταλαβαίνουμε τη θεληματική θυσία των γονιών χάριν των παιδιών τους ή τη θεληματική θυσία εκείνων που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας τους.
Μόνο με την πίστη ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Θεός καταλαβαίνουμε το νόημα του Σταυρού του Χριστού. Και μόνο αυτοί που στηρίζονται σταθερά στην πραγματικότητα, σ΄ αυτό που συμβαίνει και όχι στις επινοήσεις της λογικής, στους λογικούς συλλογισμούς, στα επιχειρήματα και στις θεωρίες.
Το νόημα του σταυρού του Χριστού και τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, ότι καυχώμαι στο Χριστό εσταυρωμένο, ενώ τα καταλαβαίνουν οι απλοί άνθρωποι, δυσκολεύονται ‘η αδυνατούν εντελώς να τα καταλάβουν οι μορφωμένοι και οι διανοούμενοι. Ο λόγος είναι ότι οι απλοί άνθρωποι στηρίζονται στην πραγματικότητα και προσεγγίζουν το σταυρό όχι με τη σοφία του νου , με τις νοητικές επινοήσεις και με τα λογικά επιχειρήματα, αλλά με τη σοφία της καρδιάς. Οι απλοί έχουν βιώματα, ενώ οι μορφωμένοι έχουν πεποιθήσεις και ιδεολογίες.
Από τα βιώματά τους γνωρίζουν ότι η πραγματικότητα είναι ότι ο Ιησούς Χριστός , Αυτός που σταύρωσαν οι Εβραίοι δυο χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα, είναι ο Θεός, ότι ο Θεός είναι αγάπη και ότι όλοι οι άνθρωποι που αγαπούν κουβαλούν το σταυρό τους. Οι απλοί άνθρωποι, όσοι πιστεύουν και όσοι αγαπούν βιώνουν την αγάπη σαν ένα μεγάλο σταυρό. Έτσι συλλαμβάνουν το νόημα του Σταυρού του Χριστού με την καρδιά τους, ενώ η λογική με τους συλλογισμούς και τα συμπεράσματα δεν μπορεί να το συλλάβει.
Καυχιέμαι στον Ιησού Χριστό, τον Κύριο και Θεό μου, εσταυρωμένο, λέει ο Απόστολος Παύλος, . Αν ο Χριστός δεν σταυρώθηκε είναι ψεύτικο το κήρυγμά μου.
Η χριστιανική πίστη στηρίζεται στην ιστορική πραγματικότητα, στο ιστορικό πρόσωπο του Ιησού Χριστού και σ΄αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα, ότι η αγάπη είναι βαρύς σταυρός.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
15.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Το αιώνιο παρόν
Ο Ιησούς βρίσκεται με τους μαθητές Του στο σπίτι του Λαζάρου, ανάμεσα σε λίγους φίλους του, μεταξύ των οποίων είναι ο Λάζαρος και οι αδελφές του Μάρθα και Μαρία. Η Μαρία για να εκφράσει την αγάπη της προς τον Ιησού και την ευγνωμοσύνη της , που ανέστησε τον αδερφό της, αλείφει με ένα λίτρο πολύτιμο μύρο τα πόδια του Ιησού . Το σπίτι γεμίζει με την ευωδιά του μύρου. Ο Ιούδας δυσανασχετεί για την σπατάλη. «Θα μπορούσε να πουληθεί και τα χρήματα να μοιραστούν στους φτωχούς.» λέει.
Τι σημασία έχει αυτό το απλό περιστατικό; Γιατί το θεωρεί άξιο να καταγραφεί ο Ευαγγελιστής Ιωάννης; Μήπως για να δείξει την αντίδραση του Ιούδα, που διερωτάται, γιατί γίνεται αυτή η σπατάλη, ενώ θα μπορούσε ένα πουληθεί το μύρο και να διατεθεί στους φτωχούς;
Ο Ευαγγελιστής σχολιάζοντας τη στάση του Ιούδα εξηγεί, ότι ο Ιούδας δεν νοιαζόταν για τους φτωχούς, αλλά γιατί ήθελε τα χρήματα για τον εαυτό του. Γιατί καταγράφει το απλό αυτό περιστατικό ο Ευαγγελιστής Ιωάννης; Μήπως γιατί θέλει να μείνουν τα λόγια αυτά του Ιησού; (Ο Ιησούς δικαιολογεί το χυμένο μύρο, ότι γίνεται για την ημέρα του ενταφιασμού του. Ήταν συνήθεια των Εβραίων να αλείφουν με αρώματα τους νεκρούς τους, την ημέρα του ενταφιασμού τους): «Αφησέ την», λέει στον Ιούδα, « έχει φυλαγμένο το μύρο αυτό , για την ημέρα του ενταφιασμού μου ».
Τα λόγια αυτά του Ιησού δείχνουν τη θεϊκή παντογνωσία Του. Για τον Θεάνθρωπο Ιησού όλα έχουν συμβεί. Όλος ο χρόνος, παρελθών , παρών , μέλλων είναι αιωνίως παρών. Με την ίδια αιώνια προοπτική τελούνται οι ακολουθίες στους ιερούς ναούς, στους οποίους συμμετέχουν οι πιστοί με την αίσθηση της παρουσίας του Θεού.
Θυμάμαι τώρα τα λόγια ενός διάσημου ποιητή, του φίλου μου Ρόμπερτ Λαξ, ενός εξ Εβραίων χριστιανού, όταν έτυχε να συζητήσουμε γι΄ αυτό το θέμα: « Όταν ο ιερεύς στην εκκλησία, στην ακολουθία της Σταυρώσεως, εκφωνεί τα λόγια : «σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο την γην εν ύδασι κρεμάσας», αυτό είναι κάτι που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή μπροστά στα μάτια μας».
Η πίστη στο Χριστό στηρίζεται στο ιστορικό πρόσωπο ενός ανθρώπου που ζει. Η πίστη στο Χριστό στηρίζεται στην πραγματικότητα και όχι σε κάποια θεωρία.
Τα λόγια «σήμερον κρεμάται επί ξύλου», που εκφωνεί ο ιερέας, στην ακολουθία της σταυρώσεως , εκφωνούνται όχι προς απλούς θεατές , αλλά προς τους πιστούς για τους οποίους η σταύρωση του Χριστού συμβαίνει εκείνη τη στιγμή μπροστά τους. Εκείνη τι στιγμή ο χρόνος βιώνεται ως αιώνια παρών. Το γεγονός της σταύρωσης του Θεανθρώπου υπερβαίνει τη συμβατική διαίρεση του χρόνου της καθημερινής ζωής και βιώνεται όπως πραγματικά είναι, αιώνια παρόν.
Το περιστατικό με το μύρο δείχνει ότι η κάθε μέρα του Ιησού περιλαμβάνει όλο το χρόνο της ζωής Του στη γη. Το ίδιο και τα γεγονότα που συνδέονται με τη ζωή Του στη γη , όλα είναι παρόντα, η ζωή Του , ο θάνατός Του η ανάστασή Του. Μήπως δεν συμβαίνει το ίδιο και στον κάθε άνθρωπο με τη μνήμη; Έχει καμιά σημασία για το ζωντανό αίσθημα, η λογική διάκριση του χρόνου; Μήπως δεν είναι όλα αιωνίως παρόντα, ό,τι βιώνει ο κάθε άνθρωπος στη ζωή του, όσο η μνήμη τα συντηρεί μέσα στην καρδιά του;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Τι σημασία έχει αυτό το απλό περιστατικό; Γιατί το θεωρεί άξιο να καταγραφεί ο Ευαγγελιστής Ιωάννης; Μήπως για να δείξει την αντίδραση του Ιούδα, που διερωτάται, γιατί γίνεται αυτή η σπατάλη, ενώ θα μπορούσε ένα πουληθεί το μύρο και να διατεθεί στους φτωχούς;
Ο Ευαγγελιστής σχολιάζοντας τη στάση του Ιούδα εξηγεί, ότι ο Ιούδας δεν νοιαζόταν για τους φτωχούς, αλλά γιατί ήθελε τα χρήματα για τον εαυτό του. Γιατί καταγράφει το απλό αυτό περιστατικό ο Ευαγγελιστής Ιωάννης; Μήπως γιατί θέλει να μείνουν τα λόγια αυτά του Ιησού; (Ο Ιησούς δικαιολογεί το χυμένο μύρο, ότι γίνεται για την ημέρα του ενταφιασμού του. Ήταν συνήθεια των Εβραίων να αλείφουν με αρώματα τους νεκρούς τους, την ημέρα του ενταφιασμού τους): «Αφησέ την», λέει στον Ιούδα, « έχει φυλαγμένο το μύρο αυτό , για την ημέρα του ενταφιασμού μου ».
Τα λόγια αυτά του Ιησού δείχνουν τη θεϊκή παντογνωσία Του. Για τον Θεάνθρωπο Ιησού όλα έχουν συμβεί. Όλος ο χρόνος, παρελθών , παρών , μέλλων είναι αιωνίως παρών. Με την ίδια αιώνια προοπτική τελούνται οι ακολουθίες στους ιερούς ναούς, στους οποίους συμμετέχουν οι πιστοί με την αίσθηση της παρουσίας του Θεού.
Θυμάμαι τώρα τα λόγια ενός διάσημου ποιητή, του φίλου μου Ρόμπερτ Λαξ, ενός εξ Εβραίων χριστιανού, όταν έτυχε να συζητήσουμε γι΄ αυτό το θέμα: « Όταν ο ιερεύς στην εκκλησία, στην ακολουθία της Σταυρώσεως, εκφωνεί τα λόγια : «σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο την γην εν ύδασι κρεμάσας», αυτό είναι κάτι που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή μπροστά στα μάτια μας».
Η πίστη στο Χριστό στηρίζεται στο ιστορικό πρόσωπο ενός ανθρώπου που ζει. Η πίστη στο Χριστό στηρίζεται στην πραγματικότητα και όχι σε κάποια θεωρία.
Τα λόγια «σήμερον κρεμάται επί ξύλου», που εκφωνεί ο ιερέας, στην ακολουθία της σταυρώσεως , εκφωνούνται όχι προς απλούς θεατές , αλλά προς τους πιστούς για τους οποίους η σταύρωση του Χριστού συμβαίνει εκείνη τη στιγμή μπροστά τους. Εκείνη τι στιγμή ο χρόνος βιώνεται ως αιώνια παρών. Το γεγονός της σταύρωσης του Θεανθρώπου υπερβαίνει τη συμβατική διαίρεση του χρόνου της καθημερινής ζωής και βιώνεται όπως πραγματικά είναι, αιώνια παρόν.
Το περιστατικό με το μύρο δείχνει ότι η κάθε μέρα του Ιησού περιλαμβάνει όλο το χρόνο της ζωής Του στη γη. Το ίδιο και τα γεγονότα που συνδέονται με τη ζωή Του στη γη , όλα είναι παρόντα, η ζωή Του , ο θάνατός Του η ανάστασή Του. Μήπως δεν συμβαίνει το ίδιο και στον κάθε άνθρωπο με τη μνήμη; Έχει καμιά σημασία για το ζωντανό αίσθημα, η λογική διάκριση του χρόνου; Μήπως δεν είναι όλα αιωνίως παρόντα, ό,τι βιώνει ο κάθε άνθρωπος στη ζωή του, όσο η μνήμη τα συντηρεί μέσα στην καρδιά του;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
10.4.09
Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος, «Ελληνικές Πατρίδες»
«Ελληνικές Πατρίδες»
(Το αφιέρωμα των Εκπαιδευτηρίων Μαίρης Ράπτου, έτους 2008)
Αισθάνομαι χαρά γράφοντας για το Αφιέρωμα των Εκπαιδευτηρίων Μαίρης Ράπτου στις Ελληνικές Πατρίδες. Συμμετέχω στη χαρά των καλών αυτών εκπαιδευτικών που με τη δύναμη και τη χάρη του Θεού, δημιούργησαν ένα άρτιο στη μορφή και στο περιεχόμενο έργο. Άξιζε ο κόπος τους να συγκεντρώσουν το υλικό, (δεκάδες κείμενα, ιστορικά έγγραφα, φωτογραφίες κ.α.) , να το μελετήσουν , να γράψουν επάνω σ΄ αυτό τα δικά τους κείμενα, και να το παρουσιάσουν με τη μορφή ενός αξιόλογου βιβλίου.
Προσπάθειες όπως αυτή, δεν γίνονται χωρίς έμπνευση και χωρίς θυσία. Οφείλουμε χάριτες σε όλους τους συντελεστές του έργου και τους ευχόμαστε ο Θεός να τους χαρίζει τη δύναμη και την έμπνευση να δημιουργήσουν και άλλα τέτοια έργα και να συνεχίσουν και στο μέλλον τις προσπάθειές τους. Ήδη το αφιέρωμα αυτό είναι το δέκατο τέταρτο ετήσιο αφιέρωμα των Εκπαιδευτηρίων Μαίρης Ράπτου . Φυσικά εκείνο που προέχει είναι το πνεύμα, που διέπει τη μάθηση και τη μόρφωση του σχολείου και του οποίου ο ευαίσθητος δέκτης, ο ακούραστος αναμεταδότης και ο αδιάλειπτος εμψυχωτής είναι η ιδιοκτήτρια των Εκπαιδευτηρίων δ. Μαίρη Ράπτου.
Οι Ελληνικές Πατρίδες δεν είναι χαμένες, ούτε νεκρές. Υπάρχουν όσο υπάρχουν άνθρωποι . Η ιστορία τους και ο πολιτισμός τους δεν ανήκουν μόνο στους Έλληνες, ούτε μόνο στη γενιά αυτή. Ανήκουν και στις γενιές που έφυγαν και στις γενιές που θάρθουν. Ανήκουν στην ανθρωπότητα, ως ένας μεγάλος σταθμός, στην πορεία της απ΄ το σκοτάδι στο φως του Θεού. «Κρατάω αυτά τα
κείμενα», μου είπε κάποτε ένας γέρος αγρότης στο χωριό Δέντρα Λαρίσης. «Η γυναίκα μου με μαλώνει. «Είσαι γέρος, γιατί τα κρατάς», μου λέει. «Τα κρατάω για τα εγγόνια μου» της λέω.» Ο γέρος αυτός αγρότης, αν και ολιγογράμματος, κατέχει περισσότερη γνώση από πολλούς επιστήμονες, γιατί αναγνωρίζει την ουσιαστική συμβολή της ιστορίας στην ανθρώπινη ζωή.
Είναι ενδεικτικό ότι την προσπάθεια των εκπαιδευτικών να αφυπνίσουν το ενδιαφέρον των μαθητών για τις Ελληνικές Πατρίδες , όχι ως μια γνώση, όπως οι άλλες οι γνώσεις, που είναι χρήσιμες στις πρακτικές και θεωρητικές ανάγκες της Επιστήμης και της Ζωής. Το ενδιαφέρον για τις Ελληνικές Πατρίδες, για τα πρόσωπα και τους τόπους και γενικά για την ιστορία και τον πολιτισμό έχει πρωταρχική αξία, γιατί διατηρεί την εσωτερική ενότητα του ανθρώπου ως προσώπου. Ο άνθρωπος χωρίς ιστορία δεν έχει ενότητα με τον εαυτό του. Χάνει, όπως θα έλεγε ένας ψυχίατρος την λειτουργικότητά του. Είναι ένας χαμένος άνθρωπος. Δεν είναι πρόσωπο, αλλά προσωπείο , περσόνα, όπως λένε στη Δύση, και εννοούν το Εγώ.
Δεν μπορούμε να καταλάβουμε ούτε να εκτιμήσουμε την ανάγκη των νεωτέρων λαών , για τους λαούς με αρχαία ιστορία , σαν τον Ελληνικό. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα λόγια ενός συγχρόνου Γάλλου φιλοσόφου, του Αμπέρ Καμύ, όταν ήρθε στην Αθήνα, το 1957. «Οι Έλληνες πρέπει να μάθουν πάλι στους λαούς της Ευρώπης, τον τρόπο να ζουν.»
Φυσικά δεν μπορούμε να αντιληφθούμε το νόημα των λόγων αυτών ενός από τους πιο μεγάλους και συγχρόνους φιλοσόφους, όσο είμαστε παγιδευμένοι σε ιδεολογίες και κοσμοθεωρίες, κι όσο αγνοούμε την ουσιαστική αξία της ιστορίας, όχι ως γνώσης, όπως οι άλλες γνώσεις και πληροφορίες, αλλά ως εμπειρία αυτοκατανόησης.
Χαιρόμαστε γιατί σώζεται ακόμα στα σχολεία μας το πνεύμα της ορθής μάθησης. Υπάρχουν αληθινά σχολεία στην Ελλάδα. Οπωσδήποτε δεν είναι το μοναδικό σχολείο τα προαναφερόμενα Εκπαιδευτήρια , με το σωστό πνεύμα της μάθησης. Η πλειονότητα όμως , όπως είναι γνωστό στους πάντες , αρκείται στις γνώσεις και πληροφορίες και θεωρεί πάρεργο, αν δεν αγνοεί παντελώς τη μόρφωση, το ήθος και την πνευματική καλλιέργεια, σύμφωνα με τις αρχές του πολιτισμού.
Το Αφιέρωμα των Εκπαιδευτηρίων Μαίρης Ράπτου, έτους 2008, στις Ελληνικές Πατρίδες είναι ένας καλαίσθητος τόμος, τετρακοσίων περίπου σελίδων , μεγάλου σχήματος, που περιλαμβάνει εργασίες του Εκπαιδευτικού προσωπικού για τις Ελληνικές Πατρίδες, για τους τόπους, τα πρόσωπα τον πολιτισμό, που η ιστορία τους δεν χάνεται ποτέ, όσο υπάρχουν άνθρωποι.
Τους χρωστούμε ευγνωμοσύνη για τους κόπους και τις θυσίες, που απαιτεί ένα τόσο σημαντικό έργο, σαν το Αφιέρωμά τους. Είναι τιμή, χαρά και ικανοποίηση στο σχολείο που το δημιούργησε
Τι περιμένουμε οι Έλληνες απ΄ την Παιδεία σ’ ένα κόσμο που μοιάζει με σπίτι στο σεισμό ; Περιμένουμε τα πάντα . Η Παιδεία διαμορφώνει όχι μόνο τον άνθρωπο, αλλά και τον κόσμο και τη ζωή στον κόσμο. Η αθεϊα ισχυρίζεται ότι ο Θεός απέθανε, αλλά αυτό που γίνεται αισθητό στον καθένα από εμάς , δεν είναι η απουσία του Θεού, αλλά η απουσία του ανθρώπου. Οι γνώσεις, οι πληροφορίες, οι ιδεολογίες, οι κοσμοθεωρίες πληθαίνουν, αλλά ο άνθρωπος λείπει. «Μπορεί κανείς να αποφύγει το ρίσκο της ανθρώπινης ζωής και να στηριχτεί σε μια γενική ιδέα ή σε μια κοσμοθεωρία; (…) Η ιδιαιτερότητα της χριστιανικής πίστης έγκειται στο γεγονός ότι κατανοεί το ανθρώπινο Είναι ως ιστορικό. (Ρούντολφ Μπούλτμαν, Ιστορία και Εσχατολογία, Η αιωνιότητα ως παρόν, Εκδ. Ίνδικτος).
(Το αφιέρωμα των Εκπαιδευτηρίων Μαίρης Ράπτου, έτους 2008)
Αισθάνομαι χαρά γράφοντας για το Αφιέρωμα των Εκπαιδευτηρίων Μαίρης Ράπτου στις Ελληνικές Πατρίδες. Συμμετέχω στη χαρά των καλών αυτών εκπαιδευτικών που με τη δύναμη και τη χάρη του Θεού, δημιούργησαν ένα άρτιο στη μορφή και στο περιεχόμενο έργο. Άξιζε ο κόπος τους να συγκεντρώσουν το υλικό, (δεκάδες κείμενα, ιστορικά έγγραφα, φωτογραφίες κ.α.) , να το μελετήσουν , να γράψουν επάνω σ΄ αυτό τα δικά τους κείμενα, και να το παρουσιάσουν με τη μορφή ενός αξιόλογου βιβλίου.
Προσπάθειες όπως αυτή, δεν γίνονται χωρίς έμπνευση και χωρίς θυσία. Οφείλουμε χάριτες σε όλους τους συντελεστές του έργου και τους ευχόμαστε ο Θεός να τους χαρίζει τη δύναμη και την έμπνευση να δημιουργήσουν και άλλα τέτοια έργα και να συνεχίσουν και στο μέλλον τις προσπάθειές τους. Ήδη το αφιέρωμα αυτό είναι το δέκατο τέταρτο ετήσιο αφιέρωμα των Εκπαιδευτηρίων Μαίρης Ράπτου . Φυσικά εκείνο που προέχει είναι το πνεύμα, που διέπει τη μάθηση και τη μόρφωση του σχολείου και του οποίου ο ευαίσθητος δέκτης, ο ακούραστος αναμεταδότης και ο αδιάλειπτος εμψυχωτής είναι η ιδιοκτήτρια των Εκπαιδευτηρίων δ. Μαίρη Ράπτου.
Οι Ελληνικές Πατρίδες δεν είναι χαμένες, ούτε νεκρές. Υπάρχουν όσο υπάρχουν άνθρωποι . Η ιστορία τους και ο πολιτισμός τους δεν ανήκουν μόνο στους Έλληνες, ούτε μόνο στη γενιά αυτή. Ανήκουν και στις γενιές που έφυγαν και στις γενιές που θάρθουν. Ανήκουν στην ανθρωπότητα, ως ένας μεγάλος σταθμός, στην πορεία της απ΄ το σκοτάδι στο φως του Θεού. «Κρατάω αυτά τα
κείμενα», μου είπε κάποτε ένας γέρος αγρότης στο χωριό Δέντρα Λαρίσης. «Η γυναίκα μου με μαλώνει. «Είσαι γέρος, γιατί τα κρατάς», μου λέει. «Τα κρατάω για τα εγγόνια μου» της λέω.» Ο γέρος αυτός αγρότης, αν και ολιγογράμματος, κατέχει περισσότερη γνώση από πολλούς επιστήμονες, γιατί αναγνωρίζει την ουσιαστική συμβολή της ιστορίας στην ανθρώπινη ζωή.
Είναι ενδεικτικό ότι την προσπάθεια των εκπαιδευτικών να αφυπνίσουν το ενδιαφέρον των μαθητών για τις Ελληνικές Πατρίδες , όχι ως μια γνώση, όπως οι άλλες οι γνώσεις, που είναι χρήσιμες στις πρακτικές και θεωρητικές ανάγκες της Επιστήμης και της Ζωής. Το ενδιαφέρον για τις Ελληνικές Πατρίδες, για τα πρόσωπα και τους τόπους και γενικά για την ιστορία και τον πολιτισμό έχει πρωταρχική αξία, γιατί διατηρεί την εσωτερική ενότητα του ανθρώπου ως προσώπου. Ο άνθρωπος χωρίς ιστορία δεν έχει ενότητα με τον εαυτό του. Χάνει, όπως θα έλεγε ένας ψυχίατρος την λειτουργικότητά του. Είναι ένας χαμένος άνθρωπος. Δεν είναι πρόσωπο, αλλά προσωπείο , περσόνα, όπως λένε στη Δύση, και εννοούν το Εγώ.
Δεν μπορούμε να καταλάβουμε ούτε να εκτιμήσουμε την ανάγκη των νεωτέρων λαών , για τους λαούς με αρχαία ιστορία , σαν τον Ελληνικό. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα λόγια ενός συγχρόνου Γάλλου φιλοσόφου, του Αμπέρ Καμύ, όταν ήρθε στην Αθήνα, το 1957. «Οι Έλληνες πρέπει να μάθουν πάλι στους λαούς της Ευρώπης, τον τρόπο να ζουν.»
Φυσικά δεν μπορούμε να αντιληφθούμε το νόημα των λόγων αυτών ενός από τους πιο μεγάλους και συγχρόνους φιλοσόφους, όσο είμαστε παγιδευμένοι σε ιδεολογίες και κοσμοθεωρίες, κι όσο αγνοούμε την ουσιαστική αξία της ιστορίας, όχι ως γνώσης, όπως οι άλλες γνώσεις και πληροφορίες, αλλά ως εμπειρία αυτοκατανόησης.
Χαιρόμαστε γιατί σώζεται ακόμα στα σχολεία μας το πνεύμα της ορθής μάθησης. Υπάρχουν αληθινά σχολεία στην Ελλάδα. Οπωσδήποτε δεν είναι το μοναδικό σχολείο τα προαναφερόμενα Εκπαιδευτήρια , με το σωστό πνεύμα της μάθησης. Η πλειονότητα όμως , όπως είναι γνωστό στους πάντες , αρκείται στις γνώσεις και πληροφορίες και θεωρεί πάρεργο, αν δεν αγνοεί παντελώς τη μόρφωση, το ήθος και την πνευματική καλλιέργεια, σύμφωνα με τις αρχές του πολιτισμού.
Το Αφιέρωμα των Εκπαιδευτηρίων Μαίρης Ράπτου, έτους 2008, στις Ελληνικές Πατρίδες είναι ένας καλαίσθητος τόμος, τετρακοσίων περίπου σελίδων , μεγάλου σχήματος, που περιλαμβάνει εργασίες του Εκπαιδευτικού προσωπικού για τις Ελληνικές Πατρίδες, για τους τόπους, τα πρόσωπα τον πολιτισμό, που η ιστορία τους δεν χάνεται ποτέ, όσο υπάρχουν άνθρωποι.
Τους χρωστούμε ευγνωμοσύνη για τους κόπους και τις θυσίες, που απαιτεί ένα τόσο σημαντικό έργο, σαν το Αφιέρωμά τους. Είναι τιμή, χαρά και ικανοποίηση στο σχολείο που το δημιούργησε
Τι περιμένουμε οι Έλληνες απ΄ την Παιδεία σ’ ένα κόσμο που μοιάζει με σπίτι στο σεισμό ; Περιμένουμε τα πάντα . Η Παιδεία διαμορφώνει όχι μόνο τον άνθρωπο, αλλά και τον κόσμο και τη ζωή στον κόσμο. Η αθεϊα ισχυρίζεται ότι ο Θεός απέθανε, αλλά αυτό που γίνεται αισθητό στον καθένα από εμάς , δεν είναι η απουσία του Θεού, αλλά η απουσία του ανθρώπου. Οι γνώσεις, οι πληροφορίες, οι ιδεολογίες, οι κοσμοθεωρίες πληθαίνουν, αλλά ο άνθρωπος λείπει. «Μπορεί κανείς να αποφύγει το ρίσκο της ανθρώπινης ζωής και να στηριχτεί σε μια γενική ιδέα ή σε μια κοσμοθεωρία; (…) Η ιδιαιτερότητα της χριστιανικής πίστης έγκειται στο γεγονός ότι κατανοεί το ανθρώπινο Είναι ως ιστορικό. (Ρούντολφ Μπούλτμαν, Ιστορία και Εσχατολογία, Η αιωνιότητα ως παρόν, Εκδ. Ίνδικτος).
9.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Γράμμα σε φίλο ποιητή
Περιμένω με χαρά τα βιβλία σας
Τα βιβλία είναι ακριβά δώρα στους
φίλους, έλεγε ο Ρομπέρτος.
Με την ευκαιρία σας ευχαριστώ
και πάλι που μπήκατε
στον κόπο να φιλοξενήσετε τα κείμενά
μου στην ιστοσελίδα σας.
Σας είμαι ευγνώμων για το
ευγενικό σας ενδιαφέρονκ
Δυστυχώς δεν έχω αυτή τη χαρά
να προσφέρω κάτι στους άλλους.
Μόνο το γράψιμο με απασχολεί
και η δημοσίευση. Ψοφάω για
δημοσίευση. Αυτό το αρκολίκι
το έχω από έφηβος ακόμα,
όταν δημοσίευα στις τοπικές
εφημερίδες ποιήματα και
διηγήματα.
Αν αυτό είναι σκέτος εγωισμός
αλίμονό μου.
Αλλά θαρρώ ότι γράφω από αγάπη
για τους άλλους. Είναι και το γράψιμο
δουλειά για τους άλλους.
Τυχαίνει να γράφω καμιά φορά
όλη τη μέρα δίχως διακοπή ούτε
για φαγητό.
Μια παράκληση:
Εδώ και πολύ καιρό είμαι σε αναζήτηση
εκδότη που θα του άρεσε
το γράψιμό μου;
Σε όσους έχω στείλει υλικό για βιβλίο
δεν το δέχτηκαν, ακόμα και το βιβλίο
με κείμενα επάνω σε ταινίες και βιβλία
που μου άρεσαν.
΄Το έστειλα σε καμιά δεκαριά. Εκείνοι
που δείχνουν κάποιο ενδιαφέρον με
παραπέμπουν σε άλλους.
Το ίδιο και στην Αμερική. "Το είδος
που γράφετε θα ταίριαζε σ΄ αυτόν
τον εκδότη.."
Ώσπου κάποιος συγγραφέας, ονόματι
Μϋλλερ, μου έγραψε αυτά τα λόγια:
"Τέτοια βιβλία σαν τα δικά σας γράφω
κι εγώ. Από το τελευταίο βιβλίο μου
ξέρεις πόσα αντίτυπα πουλήθηκαν;
Ένα!"
Δυο βιβλία που τα έβγαλα μόνος μου
παραμένουν στην αποθήκη αζήτητα, γιατί
δεν τα ξέρει κανείς.
Οι Εκδόσεις των Φίλων, μετά το θάνατο
του Τσακίρη σταμάτησαν να εκδίδουν
βιβλία.
Έχω προς έκδοση τρία βιβλία με δοκίμια
και δύο με μεταφράσεις.
Ευτυχώς ένα από αυτά βρίσκεται σε καλά
χέρια. Πιστεύω με τη βοήθεια του Θεού
να γίνει κάποτε ένα όμορφο βιβλίο.
Με φιλικά αισθήματα
Καλό Πάσχα
Μόσχος
Τα βιβλία είναι ακριβά δώρα στους
φίλους, έλεγε ο Ρομπέρτος.
Με την ευκαιρία σας ευχαριστώ
και πάλι που μπήκατε
στον κόπο να φιλοξενήσετε τα κείμενά
μου στην ιστοσελίδα σας.
Σας είμαι ευγνώμων για το
ευγενικό σας ενδιαφέρονκ
Δυστυχώς δεν έχω αυτή τη χαρά
να προσφέρω κάτι στους άλλους.
Μόνο το γράψιμο με απασχολεί
και η δημοσίευση. Ψοφάω για
δημοσίευση. Αυτό το αρκολίκι
το έχω από έφηβος ακόμα,
όταν δημοσίευα στις τοπικές
εφημερίδες ποιήματα και
διηγήματα.
Αν αυτό είναι σκέτος εγωισμός
αλίμονό μου.
Αλλά θαρρώ ότι γράφω από αγάπη
για τους άλλους. Είναι και το γράψιμο
δουλειά για τους άλλους.
Τυχαίνει να γράφω καμιά φορά
όλη τη μέρα δίχως διακοπή ούτε
για φαγητό.
Μια παράκληση:
Εδώ και πολύ καιρό είμαι σε αναζήτηση
εκδότη που θα του άρεσε
το γράψιμό μου;
Σε όσους έχω στείλει υλικό για βιβλίο
δεν το δέχτηκαν, ακόμα και το βιβλίο
με κείμενα επάνω σε ταινίες και βιβλία
που μου άρεσαν.
΄Το έστειλα σε καμιά δεκαριά. Εκείνοι
που δείχνουν κάποιο ενδιαφέρον με
παραπέμπουν σε άλλους.
Το ίδιο και στην Αμερική. "Το είδος
που γράφετε θα ταίριαζε σ΄ αυτόν
τον εκδότη.."
Ώσπου κάποιος συγγραφέας, ονόματι
Μϋλλερ, μου έγραψε αυτά τα λόγια:
"Τέτοια βιβλία σαν τα δικά σας γράφω
κι εγώ. Από το τελευταίο βιβλίο μου
ξέρεις πόσα αντίτυπα πουλήθηκαν;
Ένα!"
Δυο βιβλία που τα έβγαλα μόνος μου
παραμένουν στην αποθήκη αζήτητα, γιατί
δεν τα ξέρει κανείς.
Οι Εκδόσεις των Φίλων, μετά το θάνατο
του Τσακίρη σταμάτησαν να εκδίδουν
βιβλία.
Έχω προς έκδοση τρία βιβλία με δοκίμια
και δύο με μεταφράσεις.
Ευτυχώς ένα από αυτά βρίσκεται σε καλά
χέρια. Πιστεύω με τη βοήθεια του Θεού
να γίνει κάποτε ένα όμορφο βιβλίο.
Με φιλικά αισθήματα
Καλό Πάσχα
Μόσχος
8.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Αγόρασε άφοβα τα μη εμπορικά βιβλία
Αγόρασε άφοβα τα μη εμπορικά βιβλία, ευγενικέ αναγνώστη, όπου τα βρεις. Έτσι κι αλλιώς οι συγγραφείς τους δεν κερδίζουν τίποτα. Εκτός αυτού υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γράφτηκαν όχι για να πουληθούν, αλλά για να διαβαστούν. Αυτό σημαίνει ότι δεν γράφτηκαν με προσοχή μήπως δυσαρεστηθεί κανείς. Γιατί λένε πως αυτό που γράφεις προσέχοντας να μην δυσαρεστηθεί κανένας, κανένας δεν αξίζει και να το διαβάσει.
Βέβαια το σύγχρονο εμπορικό βιβλίο παρακάμπτει το σκόπελο αυτό, αφού εκείνο που προσφέρει στον αναγνώστη , δεν είναι τίποτε περισσότερο απ΄ τις αισθητικές επινοήσεις αυτού που το συνέγραψε. 'Ετσι κι αυτός είναι ασφαλής κι ο αναγνώστης ικανοποιημένος, αφού δεν περιμένει τίποτε περισσότερο. Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει και με τις άλλες μορφές τέχνης, τη μουσική, το τραγούδι κλπ και γενικά με οτιδήποτε προσφέρεται μέσω του τύπου και των ΜΜΕ γενικά.
Ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους που η κοινωνία μας έχει αποτελματωθεί και με τίποτε δεν ανανεώνεται, γιατί δεν περιμένει τίποτε και δεν έχει απαίτηση για την ποιότητα της ζωής, παρά μόνο δέχεται παθητικά ό,τι προσφέρεται και αγοράζει πειθήνια ό,τι της διατάξουν.
Την ευθύνη για την ανανέωση της κοινωνίας, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, την έχουν οι φιλόλογοι και οι θεολόγοι καθηγητές των γυμνασίων και των λυκείων της πατρίδας μας. Δυστυχώς δεν έχουν αντιληφθεί ακόμα και οι ίδιοι την υψηλή αποστολή τους, να συνδέσουν το παρόν με την κλασική παιδεία και με την παράδοση της Εκκλησίας. Δεν είναι στην τύχη, που ο φιλόλογος υποτιμήθηκε τόσο πολύ, και γενικά τα κλασικά γράμματα σε όλον τον κόσμο. Ούτε είναι τυχαίο ότι προβάλλεται η μοντέρνα τέχνη και η υποκουλτούρα της, γιατί στην πραγματικότητα είναι η άρνηση της τέχνης και των γραμμάτων. Ίσως δεν είμαστε ακόμα σε θέση να αντιληφθούμε τις βλαβερές συνέπειες του χωρισμού και της ανησυχίας που προκαλεί η σύγχυση που επικρατεί μεταξύ μας, ακόμα και ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας.
Πρέπει να δουλέψουν οι φιλόλογοι και οι θεολόγοι για να ανανεώσουν τα ονόματα , για να ξεπεραστεί η σύγχυση, που έσπειρε στον κόσμο το "διαίρει και βασίλευε", η μόνιμη πρακτική του Εχθρού. Μια νέα εποχή του πύργου της Βαβέλ είναι μπροστά μας, αυτή που δημιουργήθηκε με τον συνδικαλισμό και τον κομματισμό σε όλους τους τομείς.
Και να που οι πολιτικοί απευθύνονται πάλι στους συνδικαλιστές να επιλύσουν το πρόβλημα που οι ίδιοι δημιούργησαν, σαν να πρόκειται για τα σχολικά κτίρια και για τις υπηρεσιακές ανάγκες των εκπαιδευτικών και όχι για την ίδια την Παιδεία και τον άνθρωπο.
Βέβαια το σύγχρονο εμπορικό βιβλίο παρακάμπτει το σκόπελο αυτό, αφού εκείνο που προσφέρει στον αναγνώστη , δεν είναι τίποτε περισσότερο απ΄ τις αισθητικές επινοήσεις αυτού που το συνέγραψε. 'Ετσι κι αυτός είναι ασφαλής κι ο αναγνώστης ικανοποιημένος, αφού δεν περιμένει τίποτε περισσότερο. Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει και με τις άλλες μορφές τέχνης, τη μουσική, το τραγούδι κλπ και γενικά με οτιδήποτε προσφέρεται μέσω του τύπου και των ΜΜΕ γενικά.
Ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους που η κοινωνία μας έχει αποτελματωθεί και με τίποτε δεν ανανεώνεται, γιατί δεν περιμένει τίποτε και δεν έχει απαίτηση για την ποιότητα της ζωής, παρά μόνο δέχεται παθητικά ό,τι προσφέρεται και αγοράζει πειθήνια ό,τι της διατάξουν.
Την ευθύνη για την ανανέωση της κοινωνίας, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, την έχουν οι φιλόλογοι και οι θεολόγοι καθηγητές των γυμνασίων και των λυκείων της πατρίδας μας. Δυστυχώς δεν έχουν αντιληφθεί ακόμα και οι ίδιοι την υψηλή αποστολή τους, να συνδέσουν το παρόν με την κλασική παιδεία και με την παράδοση της Εκκλησίας. Δεν είναι στην τύχη, που ο φιλόλογος υποτιμήθηκε τόσο πολύ, και γενικά τα κλασικά γράμματα σε όλον τον κόσμο. Ούτε είναι τυχαίο ότι προβάλλεται η μοντέρνα τέχνη και η υποκουλτούρα της, γιατί στην πραγματικότητα είναι η άρνηση της τέχνης και των γραμμάτων. Ίσως δεν είμαστε ακόμα σε θέση να αντιληφθούμε τις βλαβερές συνέπειες του χωρισμού και της ανησυχίας που προκαλεί η σύγχυση που επικρατεί μεταξύ μας, ακόμα και ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας.
Πρέπει να δουλέψουν οι φιλόλογοι και οι θεολόγοι για να ανανεώσουν τα ονόματα , για να ξεπεραστεί η σύγχυση, που έσπειρε στον κόσμο το "διαίρει και βασίλευε", η μόνιμη πρακτική του Εχθρού. Μια νέα εποχή του πύργου της Βαβέλ είναι μπροστά μας, αυτή που δημιουργήθηκε με τον συνδικαλισμό και τον κομματισμό σε όλους τους τομείς.
Και να που οι πολιτικοί απευθύνονται πάλι στους συνδικαλιστές να επιλύσουν το πρόβλημα που οι ίδιοι δημιούργησαν, σαν να πρόκειται για τα σχολικά κτίρια και για τις υπηρεσιακές ανάγκες των εκπαιδευτικών και όχι για την ίδια την Παιδεία και τον άνθρωπο.
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Γράμμα σ΄ έναν σύγχρονο έφηβο
Δεν θέλω να σε συμβουλεύσω για τίποτα, γιατί δεν σ΄ αρέσει να σε συμβουλεύουν και γιατί ακόμα κι αν δεχόσουν να ακούσεις τις συμβουλές μου, δεν θα τις εφάρμοζες. Διάβασες το βιβλίο "Με λένε Άραμ"; Ένας παππούς συμβούλεψε τον εγγονό του, που για πρώτη φορά θα πήγαινε στην πόλη. Καμιά συμβουλή του παππού δεν χρησίμεψε σε τίποτε. Γιατί από όσα προέβλεψε ο παππούς άλλα δεν συνέβησαν καθόλου, κι αυτά που συνέβησαν ήταν εντελώς αντίθετα.
Η ενημέρωση όμως και η διαφώτιση δεν είναι συμβουλές. Σου δίνουν τα στοιχεία εκείνα που δεν έχεις στη διάθεσή σου, για να σχηματίσεις σωστή αυτοκατανόηση. Αν δεν θέλεις να έχεις ούτε αυτά τα στοιχεία σημαίνει ότι δεν σε ενδιαφέρει ο εαυτός σου, δηλαδή δεν σε ενδιαφέρει να ξέρεις ποιος είσαι, πούθε έρχεσαι και που πηγαίνεις.
Με άλλα λόγια θέλεις να αφήνεις τους άλλους να σκέφτονται για σένα και να σε οδηγούν εκεί όπου θέλουν εκείνοι. Τουλάχιστον πρέπει να ξέρεις ποιοι είναι αυτοί, στους οποίους εμπιστεύτηκες με τόση εμπιστοσύνη τον εαυτό σου και την τύχη σου. Ποιοι είναι άραγε; Είναι κάποιοι συνομήλικοί σου, τους οποίους θεωρείς πιο ικανούς απ΄πο σένα να σκέφτονται και να αποφασίζουν, αντί να σκέφτεσαι και να αποφασίζεις εσύ ο ίδιος για τον εαυτό σου;
Η ενημέρωση λοιπόν και η διαφώτιση, δεν είναι συμβουλές, ούτε σου αφαιρούν την δυνατότητα να κρίνεις μόνος σου. Το αντίθετο συμβαίνει. Η ενημέρωση και η διαφώτιση, όταν είναι σωστή σε βοηθάει να γνωρίσεις τον εαυτό σου και να βρεις ποιο είναι το καλύτερο για σένα, όσον αφορά όλα αυτά που σε ενδιαφέρουν αυτό τον καιρό.
Η αυτοκατανόηση είναι αναγκαία ιδίως για τον νέο, που έχει όλη τη ζωή μπροστά του, γιατί δεν είναι απλώς γνώση του εαυτού μας, αλλά και γνώση της προσωπικής ιστορίας μας, η οποία παίζει σπουδαίο ρόλο σ΄ αυτό που είμαστε. Πάρε παράδειγμα τους καρπούς των φυτών. Έχουν όλοι τις ιδιότητες του τόπου και του
που γίνονται. Έτσι και ο άνθρωπος έχει τις ιδιότητες του χρόνου και του τόπου, όπου μεγάλωσε, έστω κι αν δεν ξέρει. Κανένας δέν είναι ξεκομμένος απ΄ την ιστορία του. Με αυτήν την έννοια λένε στη φιλοσοφία ότι οι γενικές ιδέες είναι ψεύτικες. Ο άνθρωπος δεν παύει ποτέ να είναι ο συγκεκριμένος άνθρωπος κι όταν αρνείται την μοναδικότητά του δεν είναι ευτυχισμένος, όταν δηλαδή γίνεται ένας αριθμός ή ένα υλικό αντικείμενο,ένα δέμα, όπως λέγεται στην αργκό.
Ο άνθρωπος λοιπόν είναι μοναδικός, αφού και η προσωπική ιστορία του καθενός διαφέρει λίγο ή πολύ, και έχει και τη δυνατότητα να εκφράσει τη μοναδικότητά του.
Να δώσει έκφραση στις σκέψεις του και στα αισθήματά του, σ΄ αυτό που σκέφτεται και σ΄ αυτό που νιώθει.
Η έκφραση ικανοποιεί την ανάγκη για αναγανώριση, που ειναι μια πανανθρώπινη ανάγκη τόσο μεγάλη, που ίσως είναι η πιο μεγάλη από όλες, πιο μεγάλη κι από την ανάγκη της αυτοσυντήρησης και της αναπαραγωγής. Η έκφραση ή καλύτερα η δυνατότητα της έκφρασης ,ικανοποιεί την μεγαλύτερη ανάγκη του ανθρώπου και υπάρχει από τότε που υπάρχόυν οι άνθρωποι. Έτσι έχει πλούσια ιστορία και μπορούμε να ξέρουμε τις μορφές της από την πείρα της ανθρωπότητας. Όταν ένα πράγμα εκφράζει λύπη, όλα τα ανθρώπινα όντα νιώθουν ότι αυτή η έκφραση είναι της λύπης κι όταν εκφράζει χαρά ή άλλα συναισθήματα π.χ. μίσος, οργή, απελπισία , ξέρουμε όλοι ότι η έκφραση αυτή είναι έκφραση χαράς ή μίσους ή οργής ή απελπισίας ή ακόμα και σύγχυσης αισθημάτων.
Η Τέχνη περισσότερο από κάθε άλλη δραστηριότητα του ανθρώπου μπορεί να ικανοποιήσει την ανάγκη του ανθρώπου για εκφραση , π.χ. η μουσική, το τραγούδι, ο χορός, η ζωγραφική κ.α. Η Τέχνη ξέρει να κάνει ωραίες μορφές. Κάθε έκφραση σκέψης ή συναισθήματος δεν είναι οπωσδήποτε ωραίο, δεν έχει δηλαδή τα στοιχεία που συνθέτουν μια ωραία μορφή π.χ. την αρμονία, το ρυθμό κλπ.Τα στοιχεία αυτά είναι κοινά τόσο στα έργα της Τέχνης όσο και στη Φύση, όπου ο Καλλιτέχνης είναι ο Δημιουργός του κόσμου.
Από τα αρχαία ακόμα χρόνια είτε από πνεύμα αντιλογίας είτε από ραθυμία μερικοί δεν κοπίαζαν να μάθουν τους κανόνες της Τέχνης, για να παράγουν τα στοιχεία αυτά που συνθέτουν το ωραίο. Υπάρχει στην Ελληνική Μυθολογία ο μύθος ενός μαθητή του θεού της μουσικής Πάνα, που κατάργησε τους κανόνες που δίδασκε ο Θεός της μουσικής και οι θεοί θεώρησαν την πράξη του αυτή ως ύβρη και τον τιμώρησαν με το να τον μεταμορφώσουν από άνθρωπο σε σκαθάρι.
ΣΤην Τέχνη το αίσθημα που εκφράζεται χάνει την ωμότητά του και λαμβάνει πνευματική υφή. Έτσι μπορούμε να τα νιώθουμε χωρίς να μας βλάπτουν. Στην τέχνη οι μορφές είναι έτσι καμωμένες, ώστε η έκφραση χάνει την ωμότητά της, για να μη μας βλάψει. Δεν χρειάζεται για να νιώσουμε το αίσθημα αυτού που μαχαιρώνεται, να μαχαιρωθούμε κι εμείς, ούτε χρειάζεται για να νιώσουμε τη φρίκη ενός πτώματος, να
δούμε ένα πραγματικό πτώμα ή να μυρίσουμε τη δυσωδία του.
Η τέχνη λοιπόν ξέρει να κάνει ωραίες μορφές και μέσω των συνθέσεών της κομίζει στον φιλότεχνο αισθήματα και σκέψεις, με σκοπό να του χαρίσει την αισθητική συγκίνηση, ώστε να τον κάνει να αγαπήσει τον κόσμο. Αυτή είναι η ψυχική ανάταση που προσφέρει η Τέχνη, ότι μας κάνει να αγαπήσουμε τον κόσμο και πριν από όλα τον αυτό μας τον ίδιο, αφού προηγουμένως τον κατανοήσουμε σωστά, μέσα στη προσωπική του ιστορία.
Η δυνατότητα της έκφρασης καθώς και η ικανότητα να κάνουμε ωραίες μορφές για να εκφραζόμαστε είναι έμφυτα χαρίσματα και υπάρχουν εν δυνάμει μέσα σε όλους. Όλοι οι άνθρωποι γεννιούμαστε καλλιτέχνες, αρκεί να καλλιεργήσουμε τα έμφυτα αυτά χαρίσματα, για να είμαστε και εν ενεργεία καλλιτέχνες ή απλώς φιλότεχνοι, που είναι σχεδόν το ίδιο, η ίδια δημιουργική απασχόληση.
Αν τα χαρίσματα αυτά μένουν ακαλλιέργητα ο κόσμος δεν έχει τη δυνατότητα να αντισταθεί στην παρακμή και στην διαφθορά της λεγόμενης "μοντέρνας τέχνης". Η προπαγάνδα χάριν του κέδρους παρουσιάζει τα σκύβαλα για έργα τέχνης και εξαπατάει τους αδαείς. Ευτυχώς ο απλός κόσμος με το σοφό αισθητήριό του αντιλαμβάνεται τη συνωμοσία και αποστρέφεται τη σύγχρονη τέχνη, σαν κάτι ακατανόητο, ανούσιο και ανόητο πράγμα. Πολλοί όμως πέφτουν στην παγίδα, γιατί θέλουν να δείξουν ότι είναι μέσα στα πράγματα και φοβούνται μήπως φανούν απαίδευτοι και ακαλλιέργητοι, και αγοράζουν πράγματα χωρίς αξία, ως έργα τέχνης.
Η μεγαλύτερη όμως παγίδευση των νέων ιδίως, γίνεται στο χώρο της μουσικής και του χορού. Είναι δύσκολο να καταλάβεις την παγίδα μέσα στην οποία σε έχουν κλείσει, με το να σου παρουσιάζουν την απουσία της αισθητικής ως αισθητική, και το άσχημο ως ωραίο. Ο νέος έλκεται απ΄ την μιμητική επιθυμία, δηλαδή επιθυμεί αυτό που επιθυμούν και οι άλλοι, ώστε του είναι αδύνατο μόνος του, να έχει ορθή αυτοκατανόηση. Η δικαιολογία του είναι ότι "αυτό κάνουν και οι άλλοι". Ακόμα κι αν συνειδητοποιήσει ότι αυτές οι κινήσεις των ρομπότ δεν έχουν την αρμονία και το ρυθμό του χορού και δεν είναι χορός, δεν θα μπορέσει να αντισταθεί στο ότι το είδος αυτό των μηχανικών κινήσεων. Ας είναι επικίνδυνες και βλαβερές για τη σωματική του ακεραιότητα και για την υγεία του και τη ζωή του, αυτός τις θέλει, γιατί τις θέλουν και οι άλλοι.
Η παροιμία του λαού λέει πως το ψάρι βρωμάει απ το κεφάλι.Και το βρώμικο κεφάλι στην τέχνη είναι αυτοί που διαθέτουν το χρήμα και στον τομέα της τέχνης , όπως και παντού,και μπορούν με τη δύναμη που διαθέτουν να ελέγχουν τις κυβερνήσεις και να χειραγωγούν τους πολιτικούς.
Η ενημέρωση όμως και η διαφώτιση δεν είναι συμβουλές. Σου δίνουν τα στοιχεία εκείνα που δεν έχεις στη διάθεσή σου, για να σχηματίσεις σωστή αυτοκατανόηση. Αν δεν θέλεις να έχεις ούτε αυτά τα στοιχεία σημαίνει ότι δεν σε ενδιαφέρει ο εαυτός σου, δηλαδή δεν σε ενδιαφέρει να ξέρεις ποιος είσαι, πούθε έρχεσαι και που πηγαίνεις.
Με άλλα λόγια θέλεις να αφήνεις τους άλλους να σκέφτονται για σένα και να σε οδηγούν εκεί όπου θέλουν εκείνοι. Τουλάχιστον πρέπει να ξέρεις ποιοι είναι αυτοί, στους οποίους εμπιστεύτηκες με τόση εμπιστοσύνη τον εαυτό σου και την τύχη σου. Ποιοι είναι άραγε; Είναι κάποιοι συνομήλικοί σου, τους οποίους θεωρείς πιο ικανούς απ΄πο σένα να σκέφτονται και να αποφασίζουν, αντί να σκέφτεσαι και να αποφασίζεις εσύ ο ίδιος για τον εαυτό σου;
Η ενημέρωση λοιπόν και η διαφώτιση, δεν είναι συμβουλές, ούτε σου αφαιρούν την δυνατότητα να κρίνεις μόνος σου. Το αντίθετο συμβαίνει. Η ενημέρωση και η διαφώτιση, όταν είναι σωστή σε βοηθάει να γνωρίσεις τον εαυτό σου και να βρεις ποιο είναι το καλύτερο για σένα, όσον αφορά όλα αυτά που σε ενδιαφέρουν αυτό τον καιρό.
Η αυτοκατανόηση είναι αναγκαία ιδίως για τον νέο, που έχει όλη τη ζωή μπροστά του, γιατί δεν είναι απλώς γνώση του εαυτού μας, αλλά και γνώση της προσωπικής ιστορίας μας, η οποία παίζει σπουδαίο ρόλο σ΄ αυτό που είμαστε. Πάρε παράδειγμα τους καρπούς των φυτών. Έχουν όλοι τις ιδιότητες του τόπου και του
που γίνονται. Έτσι και ο άνθρωπος έχει τις ιδιότητες του χρόνου και του τόπου, όπου μεγάλωσε, έστω κι αν δεν ξέρει. Κανένας δέν είναι ξεκομμένος απ΄ την ιστορία του. Με αυτήν την έννοια λένε στη φιλοσοφία ότι οι γενικές ιδέες είναι ψεύτικες. Ο άνθρωπος δεν παύει ποτέ να είναι ο συγκεκριμένος άνθρωπος κι όταν αρνείται την μοναδικότητά του δεν είναι ευτυχισμένος, όταν δηλαδή γίνεται ένας αριθμός ή ένα υλικό αντικείμενο,ένα δέμα, όπως λέγεται στην αργκό.
Ο άνθρωπος λοιπόν είναι μοναδικός, αφού και η προσωπική ιστορία του καθενός διαφέρει λίγο ή πολύ, και έχει και τη δυνατότητα να εκφράσει τη μοναδικότητά του.
Να δώσει έκφραση στις σκέψεις του και στα αισθήματά του, σ΄ αυτό που σκέφτεται και σ΄ αυτό που νιώθει.
Η έκφραση ικανοποιεί την ανάγκη για αναγανώριση, που ειναι μια πανανθρώπινη ανάγκη τόσο μεγάλη, που ίσως είναι η πιο μεγάλη από όλες, πιο μεγάλη κι από την ανάγκη της αυτοσυντήρησης και της αναπαραγωγής. Η έκφραση ή καλύτερα η δυνατότητα της έκφρασης ,ικανοποιεί την μεγαλύτερη ανάγκη του ανθρώπου και υπάρχει από τότε που υπάρχόυν οι άνθρωποι. Έτσι έχει πλούσια ιστορία και μπορούμε να ξέρουμε τις μορφές της από την πείρα της ανθρωπότητας. Όταν ένα πράγμα εκφράζει λύπη, όλα τα ανθρώπινα όντα νιώθουν ότι αυτή η έκφραση είναι της λύπης κι όταν εκφράζει χαρά ή άλλα συναισθήματα π.χ. μίσος, οργή, απελπισία , ξέρουμε όλοι ότι η έκφραση αυτή είναι έκφραση χαράς ή μίσους ή οργής ή απελπισίας ή ακόμα και σύγχυσης αισθημάτων.
Η Τέχνη περισσότερο από κάθε άλλη δραστηριότητα του ανθρώπου μπορεί να ικανοποιήσει την ανάγκη του ανθρώπου για εκφραση , π.χ. η μουσική, το τραγούδι, ο χορός, η ζωγραφική κ.α. Η Τέχνη ξέρει να κάνει ωραίες μορφές. Κάθε έκφραση σκέψης ή συναισθήματος δεν είναι οπωσδήποτε ωραίο, δεν έχει δηλαδή τα στοιχεία που συνθέτουν μια ωραία μορφή π.χ. την αρμονία, το ρυθμό κλπ.Τα στοιχεία αυτά είναι κοινά τόσο στα έργα της Τέχνης όσο και στη Φύση, όπου ο Καλλιτέχνης είναι ο Δημιουργός του κόσμου.
Από τα αρχαία ακόμα χρόνια είτε από πνεύμα αντιλογίας είτε από ραθυμία μερικοί δεν κοπίαζαν να μάθουν τους κανόνες της Τέχνης, για να παράγουν τα στοιχεία αυτά που συνθέτουν το ωραίο. Υπάρχει στην Ελληνική Μυθολογία ο μύθος ενός μαθητή του θεού της μουσικής Πάνα, που κατάργησε τους κανόνες που δίδασκε ο Θεός της μουσικής και οι θεοί θεώρησαν την πράξη του αυτή ως ύβρη και τον τιμώρησαν με το να τον μεταμορφώσουν από άνθρωπο σε σκαθάρι.
ΣΤην Τέχνη το αίσθημα που εκφράζεται χάνει την ωμότητά του και λαμβάνει πνευματική υφή. Έτσι μπορούμε να τα νιώθουμε χωρίς να μας βλάπτουν. Στην τέχνη οι μορφές είναι έτσι καμωμένες, ώστε η έκφραση χάνει την ωμότητά της, για να μη μας βλάψει. Δεν χρειάζεται για να νιώσουμε το αίσθημα αυτού που μαχαιρώνεται, να μαχαιρωθούμε κι εμείς, ούτε χρειάζεται για να νιώσουμε τη φρίκη ενός πτώματος, να
δούμε ένα πραγματικό πτώμα ή να μυρίσουμε τη δυσωδία του.
Η τέχνη λοιπόν ξέρει να κάνει ωραίες μορφές και μέσω των συνθέσεών της κομίζει στον φιλότεχνο αισθήματα και σκέψεις, με σκοπό να του χαρίσει την αισθητική συγκίνηση, ώστε να τον κάνει να αγαπήσει τον κόσμο. Αυτή είναι η ψυχική ανάταση που προσφέρει η Τέχνη, ότι μας κάνει να αγαπήσουμε τον κόσμο και πριν από όλα τον αυτό μας τον ίδιο, αφού προηγουμένως τον κατανοήσουμε σωστά, μέσα στη προσωπική του ιστορία.
Η δυνατότητα της έκφρασης καθώς και η ικανότητα να κάνουμε ωραίες μορφές για να εκφραζόμαστε είναι έμφυτα χαρίσματα και υπάρχουν εν δυνάμει μέσα σε όλους. Όλοι οι άνθρωποι γεννιούμαστε καλλιτέχνες, αρκεί να καλλιεργήσουμε τα έμφυτα αυτά χαρίσματα, για να είμαστε και εν ενεργεία καλλιτέχνες ή απλώς φιλότεχνοι, που είναι σχεδόν το ίδιο, η ίδια δημιουργική απασχόληση.
Αν τα χαρίσματα αυτά μένουν ακαλλιέργητα ο κόσμος δεν έχει τη δυνατότητα να αντισταθεί στην παρακμή και στην διαφθορά της λεγόμενης "μοντέρνας τέχνης". Η προπαγάνδα χάριν του κέδρους παρουσιάζει τα σκύβαλα για έργα τέχνης και εξαπατάει τους αδαείς. Ευτυχώς ο απλός κόσμος με το σοφό αισθητήριό του αντιλαμβάνεται τη συνωμοσία και αποστρέφεται τη σύγχρονη τέχνη, σαν κάτι ακατανόητο, ανούσιο και ανόητο πράγμα. Πολλοί όμως πέφτουν στην παγίδα, γιατί θέλουν να δείξουν ότι είναι μέσα στα πράγματα και φοβούνται μήπως φανούν απαίδευτοι και ακαλλιέργητοι, και αγοράζουν πράγματα χωρίς αξία, ως έργα τέχνης.
Η μεγαλύτερη όμως παγίδευση των νέων ιδίως, γίνεται στο χώρο της μουσικής και του χορού. Είναι δύσκολο να καταλάβεις την παγίδα μέσα στην οποία σε έχουν κλείσει, με το να σου παρουσιάζουν την απουσία της αισθητικής ως αισθητική, και το άσχημο ως ωραίο. Ο νέος έλκεται απ΄ την μιμητική επιθυμία, δηλαδή επιθυμεί αυτό που επιθυμούν και οι άλλοι, ώστε του είναι αδύνατο μόνος του, να έχει ορθή αυτοκατανόηση. Η δικαιολογία του είναι ότι "αυτό κάνουν και οι άλλοι". Ακόμα κι αν συνειδητοποιήσει ότι αυτές οι κινήσεις των ρομπότ δεν έχουν την αρμονία και το ρυθμό του χορού και δεν είναι χορός, δεν θα μπορέσει να αντισταθεί στο ότι το είδος αυτό των μηχανικών κινήσεων. Ας είναι επικίνδυνες και βλαβερές για τη σωματική του ακεραιότητα και για την υγεία του και τη ζωή του, αυτός τις θέλει, γιατί τις θέλουν και οι άλλοι.
Η παροιμία του λαού λέει πως το ψάρι βρωμάει απ το κεφάλι.Και το βρώμικο κεφάλι στην τέχνη είναι αυτοί που διαθέτουν το χρήμα και στον τομέα της τέχνης , όπως και παντού,και μπορούν με τη δύναμη που διαθέτουν να ελέγχουν τις κυβερνήσεις και να χειραγωγούν τους πολιτικούς.
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Οι Έλληνες
Αν δεν αγαπάς την Ελληνική γλώσσα δεν είσαι Έλληνας.
Κι αν δεν αγαπάς το Χριστό, επίσης δεν είσαι Έλληνας.
Μετά το Βυζάντιο Έλληνες είναι οι Χριστιανοί.
Αυτοί ονομάζονται Ρωμηοί, για να διακρίνονται απ΄ τους
ειδωλολάτρες. Δεν χωρεί αμφισβήτηση ότι Έλληνες είναι οι Ρωμιοί.
Αν και κανείς πια δεν μιλάει για τη Ρωμιοσύνη και για τους Ρωμιούς.
Είδα , κάποτε, μια όμορφη, ψηλή, καλοντυμένη, νεαρή Αλβανή, και τη χάρηκα. Η όλη εμφάνισή της έδειχνε ότι διέθετε ανεπτυγμένη αισθητική καλλιέργεια, πράγμα που το επιβεβαίωνε και η άριστη γνώση της Ελληνικής γλώσσας. Μ’ αρέσει περισσότερο μια Αλβανή που μιλάει άριστα τα Ελληνικά, από μια Ελληνίδα που τα σκοτώνει. «Ελληνίδα θα είναι», μου λέει κάποιος φίλος μου. Από αυτήν την άποψη, όλοι Έλληνες είναι, όσοι διαθέτουν την Ελληνική μόρφωση.
Οι Έλληνες της Κάτω Ιταλίας δεν θέλουν να τους ονομάζουν
Ελληνόφωνους. "Είμαστε Έλληνες, δεν είμαστε Ελληνόφωνοι",λένε.
Ρώτησαν κάποτε ένα παιδί από την Καλημέρα: "Είσαστε Έλληνες;"
"Δεν είμαστε Έλληνες" , είπε. "Είμαστε οι Έλληνες".
Τώρα, εμείς στην Ελλάδα, δεν πονάμε τη
γλώσσα μας ούτε την πατρίδα μας.
Ντρεπόμαστε να πούμε ακόμα και τη λέξη"πατρίδα"
και ποτέ δεν τραγουδάμε τραγούδια της πατρίδας.
Κάποτε η Εκκλησία της Αγιάς Λαρίσης,φιλοξενούσε μερικά ορφανά παιδιά
από την Παλαιστίνη. Όλη τη μέρα τραγουδούσαν.
"Τί τραγουδατε;"τα ρώτησα.
"Τραγουδάμε τραγούδια της πατρίδας".
Δεν έχουν πατρίδα και την πονούν. Εμείς έχουμε και δεν
την πονάμε.
Ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους που η κοινωνία μας έχει αποτελματωθεί και με τίποτε δεν ανανεώνεται, γιατί δεν περιμένει τίποτε. Δεν έχει απαίτηση για την ποιότητα της ζωής. Δέχεται παθητικά ό,τι προσφέρεται και αγοράζει πειθήνια ό,τι της διατάξουν.
Την ευθύνη για την ανανέωση της κοινωνίας, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, την έχουν οι φιλόλογοι και οι θεολόγοι καθηγητές των γυμνασίων και των λυκείων της πατρίδας μας. Δυστυχώς δεν έχουν αντιληφθεί ακόμα και οι ίδιοι την υψηλή αποστολή τους, να συνδέσουν το παρόν με την κλασική παιδεία και με την παράδοση της Εκκλησίας. Αλλά ο φιλόλογος υποτιμήθηκε , και γενικά τα κλασικά γράμματα σε όλον τον κόσμο. Αντίθετα προβάλλεται η μοντέρνα τέχνη και η υποκουλτούρα της, η άρνηση δηλαδή της τέχνης και των γραμμάτων. Είναι καιρός να αντιληφθούμε τις βλαβερές συνέπειες του χωρισμού και της ανησυχίας που προκαλεί η παρακμή της κοινωνίας μας.
Η κλασική Παιδεία εμβαθύνοντας στη σοφία του παρλθόντος,ανανεώνει τα ονόματα. Με αυτόν τον τρόπο η κοινωνία μας θα ξεπεράσει τη σύγχυση, που έσπειρε στον κόσμο το "διαίρει και βασίλευε", η μόνιμη πρακτική του Εχθρού. Μια νέα εποχή του πύργου της Βαβέλ είναι μπροστά μας, αυτή που δημιουργήθηκε με τον συνδικαλισμό και τον κομματισμό σε όλους τους τομείς.
Και να που οι πολιτικοί απευθύνονται πάλι στους συνδικαλιστές, για να επιλύσουν το πρόβλημα που οι ίδιοι,παραγκωνίζοντας τους άξιους συναδέλφους τους που δεν διέθεταν κομματικές και συνδικαλιστικές περγαμηνές,δημιούργησαν. Η κυβέρνηση, δυστυχώς, θεωρεί ότι το πρόβλημα της Παιδείας είναι τα σχολικά κτίρια και οι υπηρεσιακές ανάγκες των εκπαιδευτικών και όχι η ίδια η Παιδεία και ο άνθρωπος.
Κι αν δεν αγαπάς το Χριστό, επίσης δεν είσαι Έλληνας.
Μετά το Βυζάντιο Έλληνες είναι οι Χριστιανοί.
Αυτοί ονομάζονται Ρωμηοί, για να διακρίνονται απ΄ τους
ειδωλολάτρες. Δεν χωρεί αμφισβήτηση ότι Έλληνες είναι οι Ρωμιοί.
Αν και κανείς πια δεν μιλάει για τη Ρωμιοσύνη και για τους Ρωμιούς.
Είδα , κάποτε, μια όμορφη, ψηλή, καλοντυμένη, νεαρή Αλβανή, και τη χάρηκα. Η όλη εμφάνισή της έδειχνε ότι διέθετε ανεπτυγμένη αισθητική καλλιέργεια, πράγμα που το επιβεβαίωνε και η άριστη γνώση της Ελληνικής γλώσσας. Μ’ αρέσει περισσότερο μια Αλβανή που μιλάει άριστα τα Ελληνικά, από μια Ελληνίδα που τα σκοτώνει. «Ελληνίδα θα είναι», μου λέει κάποιος φίλος μου. Από αυτήν την άποψη, όλοι Έλληνες είναι, όσοι διαθέτουν την Ελληνική μόρφωση.
Οι Έλληνες της Κάτω Ιταλίας δεν θέλουν να τους ονομάζουν
Ελληνόφωνους. "Είμαστε Έλληνες, δεν είμαστε Ελληνόφωνοι",λένε.
Ρώτησαν κάποτε ένα παιδί από την Καλημέρα: "Είσαστε Έλληνες;"
"Δεν είμαστε Έλληνες" , είπε. "Είμαστε οι Έλληνες".
Τώρα, εμείς στην Ελλάδα, δεν πονάμε τη
γλώσσα μας ούτε την πατρίδα μας.
Ντρεπόμαστε να πούμε ακόμα και τη λέξη"πατρίδα"
και ποτέ δεν τραγουδάμε τραγούδια της πατρίδας.
Κάποτε η Εκκλησία της Αγιάς Λαρίσης,φιλοξενούσε μερικά ορφανά παιδιά
από την Παλαιστίνη. Όλη τη μέρα τραγουδούσαν.
"Τί τραγουδατε;"τα ρώτησα.
"Τραγουδάμε τραγούδια της πατρίδας".
Δεν έχουν πατρίδα και την πονούν. Εμείς έχουμε και δεν
την πονάμε.
Ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους που η κοινωνία μας έχει αποτελματωθεί και με τίποτε δεν ανανεώνεται, γιατί δεν περιμένει τίποτε. Δεν έχει απαίτηση για την ποιότητα της ζωής. Δέχεται παθητικά ό,τι προσφέρεται και αγοράζει πειθήνια ό,τι της διατάξουν.
Την ευθύνη για την ανανέωση της κοινωνίας, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, την έχουν οι φιλόλογοι και οι θεολόγοι καθηγητές των γυμνασίων και των λυκείων της πατρίδας μας. Δυστυχώς δεν έχουν αντιληφθεί ακόμα και οι ίδιοι την υψηλή αποστολή τους, να συνδέσουν το παρόν με την κλασική παιδεία και με την παράδοση της Εκκλησίας. Αλλά ο φιλόλογος υποτιμήθηκε , και γενικά τα κλασικά γράμματα σε όλον τον κόσμο. Αντίθετα προβάλλεται η μοντέρνα τέχνη και η υποκουλτούρα της, η άρνηση δηλαδή της τέχνης και των γραμμάτων. Είναι καιρός να αντιληφθούμε τις βλαβερές συνέπειες του χωρισμού και της ανησυχίας που προκαλεί η παρακμή της κοινωνίας μας.
Η κλασική Παιδεία εμβαθύνοντας στη σοφία του παρλθόντος,ανανεώνει τα ονόματα. Με αυτόν τον τρόπο η κοινωνία μας θα ξεπεράσει τη σύγχυση, που έσπειρε στον κόσμο το "διαίρει και βασίλευε", η μόνιμη πρακτική του Εχθρού. Μια νέα εποχή του πύργου της Βαβέλ είναι μπροστά μας, αυτή που δημιουργήθηκε με τον συνδικαλισμό και τον κομματισμό σε όλους τους τομείς.
Και να που οι πολιτικοί απευθύνονται πάλι στους συνδικαλιστές, για να επιλύσουν το πρόβλημα που οι ίδιοι,παραγκωνίζοντας τους άξιους συναδέλφους τους που δεν διέθεταν κομματικές και συνδικαλιστικές περγαμηνές,δημιούργησαν. Η κυβέρνηση, δυστυχώς, θεωρεί ότι το πρόβλημα της Παιδείας είναι τα σχολικά κτίρια και οι υπηρεσιακές ανάγκες των εκπαιδευτικών και όχι η ίδια η Παιδεία και ο άνθρωπος.
Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος, Οι πολιτικοί
Ανάμεσα στους ανθρώπους του κόσμου, μεγάλοι είναι εκείνοι που κυβερνούν αυταρχικά, δεσποτικά, καταπιεστικά. Στη βασιλεία του Χριστού, όμως, μεγάλος είναι εκείνος που διακρίνεται από το πνεύμα της υπηρεσίας. «Όποιος από σας θέλει να είναι πρώτος, πρέπει να γίνει δούλος όλων».
Μεγάλοι είναι εκείνοι που κυβερνούν αυταρχικά, δεσποτικά, καταπιεστικά. Δείτε την κατανομή του προϊόντος του κόσμου. Οι χώρες με το 20% των πλουσιότερων ανθρώπων του πλανήτη μας , σε σχέση με τις χώρες όπου κατοικεί το 20 % των φτωχότερων ανθρώπων είχαν σχέση κατά κεφαλήν εισοδήματος, το 1820 τρία προς ένα, το 1913 έντεκα προς ένα, το 1960 τριάντα προς ένα και το 1977 εβδομήντα τέσσερα προς ένα, με βάση τα στοιχεία τα οποία ανακοίνωσε το 1999 ο Ο.Η.Ε. (Μελέτη της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου κ. Μερόπης Ν. Σπυροπούλου).
Η πρόκληση για τους πολιτικούς είναι ηθική. Το πρόβλημα που καλούνται να λύσουν οι πολιτικοί δεν είναι τεχνικό, αλλά ηθικό. Δεν λύνεται με καλύτερες μεθόδους , με καλύτερες τεχνικές, με συνταγές Ελληνοσύρων μάγων, όπως θά ’λεγε ο Καβάφης. Η μόνη έντιμη στάση του ανθρώπου είναι αυτή του τελώνη: «Η χάρη του Θεού, ας είναι μαζί μου». Που σημαίνει ότι η εξουσία πρέπει να ασκείται σύμφωνα με το λόγο του Θεού. «Δεν θα είχες καμία εξουσία, αν δεν σου είχε δοθεί άνωθεν».
Άρα, αυτό που γίνεται κατανοητό απ΄ τους πολίτες, ( οι πολίτες απαιτούν ειλικρίνεια και εντιμότητα ), πρέπει να γίνει κατανοητό κι απ’ τους πολιτικούς.
Οι πολιτικοί στην εποχή μας, με βάση τα κριτήρια που προαναφέραμε, διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, στους χριστιανούς και στους μη χριστιανούς. Είναι η μόνη διάκριση που έχει σημασία, αν πράγματι το πρόβλημα είναι ηθικό. Η πραγματικότητα σήμερα δείχνει ότι δεν είναι πια πρωταρχικής σημασίας άλλες διακρίσεις π.χ. η διάκριση σε δεξιούς και αριστερούς, αφού δεξιοί σκέφτονται και πράττουν σαν αριστεροί και αριστεροί σαν δεξιοί. Ο πολίτης έχει ξεπεράσει την τεχνητή αυτή διάκριση, η οποία διέλυσε την ενότητα των πολιτών και εξυπηρέτησε μόνο το «διαίρει και βασίλευε», προκαλώντας φοβερά δεινά σε όλον τον κόσμο και ιδιαίτερα στη χώρα μας.
Ο πολίτης είναι υπεύθυνος όχι μόνο στον εαυτό του και στους άλλους, είναι υπεύθυνος κυρίως στο Θεό. Κάθε μέρα μπορεί να είναι η τελευταία μέρα της ζωής του, που θα τα αφήσει όλα εδώ και θα παρουσιαστεί ενώπιον του Κριτή για να δώσει λόγο για τις πράξεις του. Με το δίκιο του αναρωτιέται τι σημασία έχει η διάκριση σε δεξιούς και αριστερούς, όταν «βλάπτουν όλοι το ίδιο την Ελλάδα»; Κανένας πια δεν βρίσκει επαρκή τον ισχυρισμό ότι η Δεξιά ή η Αριστερά είναι καλή ή κακή επειδή είναι Δεξιά ή η Αριστερά.
Αν οι πολιτικοί βλέπουν (οπωσδήποτε βλέπουν) όπως ο πολίτης , ότι το πρόβλημα είναι ηθικό, ότι οι μεγάλοι κυβερνούν τον κόσμο αυταρχικά, δεσποτικά, καταπιεστικά, ας πάρουν τη μόνη έντιμη στάση , τη στάση του τελώνη: «Η χάρη του Θεού να είναι μαζί μας», για να αφήσουν τη χάρη του Θεού να δώσει στη χώρα μας την ειρήνη , την ενότητα και γενικά την μεγάλη πνευματική δύναμη που είναι.
Στην εποχή μας υποβαθμίστηκε η κλασική παιδεία και η θεολογία , ακόμα και στην Ελλάδα. Αλλά η υποβάθμιση αυτή δεν θα είναι για πάντα. Είναι η αντίδραση των σκοτεινών δυνάμεων, γιατί απώλεσαν τον έλεγχο της πληροφόρησης. Ποτέ δεν χάνονται από τον κόσμο οι αληθινοί άνθρωποι, που επαγρυπνούν και αγωνίζονται για την ειρήνη.
Τέτοιους πολιτικούς θέλουμε. Να αγαπούν το Θεό και να μη βάζουν πάνω από όλα τον εαυτό τους. Οι πολίτες είναι ευτυχισμένοι , όταν οι άρχοντες αγαπούν τους πολίτες.
«Όποιος θέλει να είναι πρώτος, πρέπει να γίνει δούλος όλων».
Μεγάλοι είναι εκείνοι που κυβερνούν αυταρχικά, δεσποτικά, καταπιεστικά. Δείτε την κατανομή του προϊόντος του κόσμου. Οι χώρες με το 20% των πλουσιότερων ανθρώπων του πλανήτη μας , σε σχέση με τις χώρες όπου κατοικεί το 20 % των φτωχότερων ανθρώπων είχαν σχέση κατά κεφαλήν εισοδήματος, το 1820 τρία προς ένα, το 1913 έντεκα προς ένα, το 1960 τριάντα προς ένα και το 1977 εβδομήντα τέσσερα προς ένα, με βάση τα στοιχεία τα οποία ανακοίνωσε το 1999 ο Ο.Η.Ε. (Μελέτη της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου κ. Μερόπης Ν. Σπυροπούλου).
Η πρόκληση για τους πολιτικούς είναι ηθική. Το πρόβλημα που καλούνται να λύσουν οι πολιτικοί δεν είναι τεχνικό, αλλά ηθικό. Δεν λύνεται με καλύτερες μεθόδους , με καλύτερες τεχνικές, με συνταγές Ελληνοσύρων μάγων, όπως θά ’λεγε ο Καβάφης. Η μόνη έντιμη στάση του ανθρώπου είναι αυτή του τελώνη: «Η χάρη του Θεού, ας είναι μαζί μου». Που σημαίνει ότι η εξουσία πρέπει να ασκείται σύμφωνα με το λόγο του Θεού. «Δεν θα είχες καμία εξουσία, αν δεν σου είχε δοθεί άνωθεν».
Άρα, αυτό που γίνεται κατανοητό απ΄ τους πολίτες, ( οι πολίτες απαιτούν ειλικρίνεια και εντιμότητα ), πρέπει να γίνει κατανοητό κι απ’ τους πολιτικούς.
Οι πολιτικοί στην εποχή μας, με βάση τα κριτήρια που προαναφέραμε, διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, στους χριστιανούς και στους μη χριστιανούς. Είναι η μόνη διάκριση που έχει σημασία, αν πράγματι το πρόβλημα είναι ηθικό. Η πραγματικότητα σήμερα δείχνει ότι δεν είναι πια πρωταρχικής σημασίας άλλες διακρίσεις π.χ. η διάκριση σε δεξιούς και αριστερούς, αφού δεξιοί σκέφτονται και πράττουν σαν αριστεροί και αριστεροί σαν δεξιοί. Ο πολίτης έχει ξεπεράσει την τεχνητή αυτή διάκριση, η οποία διέλυσε την ενότητα των πολιτών και εξυπηρέτησε μόνο το «διαίρει και βασίλευε», προκαλώντας φοβερά δεινά σε όλον τον κόσμο και ιδιαίτερα στη χώρα μας.
Ο πολίτης είναι υπεύθυνος όχι μόνο στον εαυτό του και στους άλλους, είναι υπεύθυνος κυρίως στο Θεό. Κάθε μέρα μπορεί να είναι η τελευταία μέρα της ζωής του, που θα τα αφήσει όλα εδώ και θα παρουσιαστεί ενώπιον του Κριτή για να δώσει λόγο για τις πράξεις του. Με το δίκιο του αναρωτιέται τι σημασία έχει η διάκριση σε δεξιούς και αριστερούς, όταν «βλάπτουν όλοι το ίδιο την Ελλάδα»; Κανένας πια δεν βρίσκει επαρκή τον ισχυρισμό ότι η Δεξιά ή η Αριστερά είναι καλή ή κακή επειδή είναι Δεξιά ή η Αριστερά.
Αν οι πολιτικοί βλέπουν (οπωσδήποτε βλέπουν) όπως ο πολίτης , ότι το πρόβλημα είναι ηθικό, ότι οι μεγάλοι κυβερνούν τον κόσμο αυταρχικά, δεσποτικά, καταπιεστικά, ας πάρουν τη μόνη έντιμη στάση , τη στάση του τελώνη: «Η χάρη του Θεού να είναι μαζί μας», για να αφήσουν τη χάρη του Θεού να δώσει στη χώρα μας την ειρήνη , την ενότητα και γενικά την μεγάλη πνευματική δύναμη που είναι.
Στην εποχή μας υποβαθμίστηκε η κλασική παιδεία και η θεολογία , ακόμα και στην Ελλάδα. Αλλά η υποβάθμιση αυτή δεν θα είναι για πάντα. Είναι η αντίδραση των σκοτεινών δυνάμεων, γιατί απώλεσαν τον έλεγχο της πληροφόρησης. Ποτέ δεν χάνονται από τον κόσμο οι αληθινοί άνθρωποι, που επαγρυπνούν και αγωνίζονται για την ειρήνη.
Τέτοιους πολιτικούς θέλουμε. Να αγαπούν το Θεό και να μη βάζουν πάνω από όλα τον εαυτό τους. Οι πολίτες είναι ευτυχισμένοι , όταν οι άρχοντες αγαπούν τους πολίτες.
«Όποιος θέλει να είναι πρώτος, πρέπει να γίνει δούλος όλων».
7.4.09
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Το μεγαλείο της υπηρεσίας
Αυτή τη βδομάδα η Εκκλησία μας αναγιγνώσκει στους ιερούς ναούς το ευαγγελικό ανάγνωσμα από το κατά Μάρκον Ευαγγέλιον, για το μεγαλείο της υπηρεσίας. «Ήρθα να υπηρετήσω και όχι να υπηρετηθώ », λέγει ο Ιησούς στους μαθητές Του. Με τα ίδια αυτά λόγια του Ευαγγελίου τελειώνει επίσης κάποιο αριστούργημα του Ντοστογιέφσκι ή του Άντον Τσέχωβ, δεν θυμάμαι ακριβώς: «Θα ζήσουμε και θα εργαστούμε για τους άλλους», λένε οι ήρωές του, που σημαίνει ότι το νόημα της ζωής για τους ήρωες αυτούς της μεγάλης λογοτεχνίας , είναι η υπηρεσία στους άλλους.
Θέλοντας να γράψω σχετικά με το μεγαλείο της υπηρεσίας στους άλλους ,σκέφτηκα στην αρχή να εκθέσω γενικά την σχετική κοσμοθεωρία. Επειδή όμως η θεωρητικολογία κουράζει τον αναγνώστη και εγώ δεν είμαι καλός στις θεωρίες, προτίμησα να γράψω κάτι συγκεκριμένο από την προσωπική μου ζωή και συγκεκριμένα από τη ζωή του αγαπημένου μου παππού εκ μητρός, τον Αγγελάκη Κοτίτσα, εκ Δεσκάτης Γρεβενών. Οι φίλοι μου με παροτρύνουν να γράφω ημερολόγιο, γιατί, όπως λένε , είμαι εξομολογητικό άτομο και μάλλον έχουν δίκιο.
Ο παππούς μου Αγγελάκης δεν έκανε τίποτε διαφορετικό από αυτό που έκαναν όλοι οι καλοί άνθρωποι, που γνώρισα και αγάπησα στη ζωή μου. Αυτό που τους χαρακτηρίζει κυρίως είναι ότι είναι πράοι και ταπεινοί. Δεν περνάει ποτέ απ΄ το νου τους να βάλουν τον εαυτό τους πάνω απ΄ τους άλλους.
« Έλα να σου πω κάτι για τον παππού σου, για να χαρείς», μου είπε μια μέρα κάποιος συγχωριανός δάσκαλος. «Ξέρεις, πως ο παππούς σου, που ήταν επιστάτης στο δημοτικό σχολείο, παρά την απαγόρευση του διευθυντή, μας έμπαζε μέσα στην τάξη, για να ζεσταθούμε γιατί μας λυπόταν που μας έβλεπε γυμνά και ξυπόλυτα έξω στο κρύο;»
Χάρηκα με τα λόγια αυτά του καλού δασκάλου.. Ήταν πολύ ευγενικό εκ μέρους του, να μου πει μια ανάμνησή του από τα παιδικά του χρόνια, για τον παππού μου, για να με κάνει να χαρώ, γιατί ήξερε πόσο τον αγαπούσα, επειδή έμεινα ορφανός στα δυο μου χρόνια κι αυτόν γνώρισα ως πατέρα.
Ο παππούς μου Αγγελάκης ήταν πονετικός όχι μόνο για τους ανθρώπους, αλλά για όλα τα πλάσματα του Θεού. Μια φορά, κάποιος δάσκαλος φίλος του -ταίριαζαν γιατί κι οι δυο ήταν πράοι και ταπεινοί και είχαν το ίδιο χόμπυ, το κυνήγι των άγριων μελισσιών- μου διηγήθηκε αυτό το περιστατικό. Ο φίλος του αγαπούσε επίσης το ψάρεμα, αλλά ο παππούς μου δεν ήθελε ούτε να ψαρεύει, γιατί λυπόταν τα ψάρια.
Μια φορά ο φίλος του έπιασε ένα μεγάλο ψάρι, που δεν μπορούσε να το τραβήξει έξω απ΄ την όχθη και φώναξε τον παππού μου, να το χτυπήσει με το σκεπάρνι. Ο παππούς μου έσκυψε να χτυπήσει το ψάρι , αλλά αντί γι’ αυτό χτύπησε τη μισινέζα και το ψάρι έφυγε.
‘Όταν οι Γερμανοί επρόκειτο να περάσουν απ το χωριό, όλος ο κόσμος ανέβηκε στο βουνό, κουβαλώντας πράγματα και ζώα. Ο παππούς μου κουβαλούσε στις πλάτες τους μια γριά θεία της γυναίκας του. Όταν επέστρεψαν στο χωριό, η θεία που ένιωθε ότι βρίσκεται στο τέλος της ζωής της, είπε στον παππού μου, να του γράψει την περιουσία της κι όταν ερχόταν ο γιος της απ΄ την Αμερική, να του τη δώσει. Ο παππούς μου περπάτησε μερικές μέρες δρόμο, για να φέρει μια ορφανή ανεψιά του της γυναίκας του, να της γράψει την περιουσία, όπως και έγινε. Ο γιος δεν ήρθε ποτέ απ΄ την Αμερική και η εν λόγω ανεψιά έγινε κύρια της όχι ευκαταφρόνητης περιουσία της θείας .
Ο παππούς μου Αγγελάκης φερόταν έτσι γιατί του άρεσε περισσότερο να προσφέρει, παρά να λαμβάνει. Το ίδιο έκανε σε μια άλλη ορφανή ανεψιά του, την οποία προίκισε δίνοντάς της τα χρήματα του εφάπαξ. Δεν θα γινόταν αλλιώς ο γάμος, γιατί η υπηρεσία του γαμβρού (η Χωροφυλακή) απαιτούσε η νύφη να έχει μια ορισμένη προίκα, για να μπορεί να γίνει ο γάμος. Έτσι κινδύνευε να μη γίνει ο γάμος, αν δεν υπήρχαν τα χρήματα του εφάπαξ του παππού μου, που τότε έτυχε να πάρει τη σύνταξή του.
Ο παππούς μου έμεινε φτωχός, αν και πήγε τρεις φορές στην Αμερική, εκείνη την εποχή. Όταν όμως άφησε το χωριό του για να έρθει στη Λάρισα, άρρωστος από εγκεφαλικό, όλο το χωριό βγήκε στο μισοχώρι, να τον χαιρετήσει και μερικοί έκλαιγαν. Ήταν αγαπητός όχι τόσο για τις αγαθοεργίες του, όσο γιατί ήταν πονετικός πράος και ταπεινός και το σπουδαιότερο, γιατί του άρεσε να ζει και να εργάζεται για τους άλλους.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Θέλοντας να γράψω σχετικά με το μεγαλείο της υπηρεσίας στους άλλους ,σκέφτηκα στην αρχή να εκθέσω γενικά την σχετική κοσμοθεωρία. Επειδή όμως η θεωρητικολογία κουράζει τον αναγνώστη και εγώ δεν είμαι καλός στις θεωρίες, προτίμησα να γράψω κάτι συγκεκριμένο από την προσωπική μου ζωή και συγκεκριμένα από τη ζωή του αγαπημένου μου παππού εκ μητρός, τον Αγγελάκη Κοτίτσα, εκ Δεσκάτης Γρεβενών. Οι φίλοι μου με παροτρύνουν να γράφω ημερολόγιο, γιατί, όπως λένε , είμαι εξομολογητικό άτομο και μάλλον έχουν δίκιο.
Ο παππούς μου Αγγελάκης δεν έκανε τίποτε διαφορετικό από αυτό που έκαναν όλοι οι καλοί άνθρωποι, που γνώρισα και αγάπησα στη ζωή μου. Αυτό που τους χαρακτηρίζει κυρίως είναι ότι είναι πράοι και ταπεινοί. Δεν περνάει ποτέ απ΄ το νου τους να βάλουν τον εαυτό τους πάνω απ΄ τους άλλους.
« Έλα να σου πω κάτι για τον παππού σου, για να χαρείς», μου είπε μια μέρα κάποιος συγχωριανός δάσκαλος. «Ξέρεις, πως ο παππούς σου, που ήταν επιστάτης στο δημοτικό σχολείο, παρά την απαγόρευση του διευθυντή, μας έμπαζε μέσα στην τάξη, για να ζεσταθούμε γιατί μας λυπόταν που μας έβλεπε γυμνά και ξυπόλυτα έξω στο κρύο;»
Χάρηκα με τα λόγια αυτά του καλού δασκάλου.. Ήταν πολύ ευγενικό εκ μέρους του, να μου πει μια ανάμνησή του από τα παιδικά του χρόνια, για τον παππού μου, για να με κάνει να χαρώ, γιατί ήξερε πόσο τον αγαπούσα, επειδή έμεινα ορφανός στα δυο μου χρόνια κι αυτόν γνώρισα ως πατέρα.
Ο παππούς μου Αγγελάκης ήταν πονετικός όχι μόνο για τους ανθρώπους, αλλά για όλα τα πλάσματα του Θεού. Μια φορά, κάποιος δάσκαλος φίλος του -ταίριαζαν γιατί κι οι δυο ήταν πράοι και ταπεινοί και είχαν το ίδιο χόμπυ, το κυνήγι των άγριων μελισσιών- μου διηγήθηκε αυτό το περιστατικό. Ο φίλος του αγαπούσε επίσης το ψάρεμα, αλλά ο παππούς μου δεν ήθελε ούτε να ψαρεύει, γιατί λυπόταν τα ψάρια.
Μια φορά ο φίλος του έπιασε ένα μεγάλο ψάρι, που δεν μπορούσε να το τραβήξει έξω απ΄ την όχθη και φώναξε τον παππού μου, να το χτυπήσει με το σκεπάρνι. Ο παππούς μου έσκυψε να χτυπήσει το ψάρι , αλλά αντί γι’ αυτό χτύπησε τη μισινέζα και το ψάρι έφυγε.
‘Όταν οι Γερμανοί επρόκειτο να περάσουν απ το χωριό, όλος ο κόσμος ανέβηκε στο βουνό, κουβαλώντας πράγματα και ζώα. Ο παππούς μου κουβαλούσε στις πλάτες τους μια γριά θεία της γυναίκας του. Όταν επέστρεψαν στο χωριό, η θεία που ένιωθε ότι βρίσκεται στο τέλος της ζωής της, είπε στον παππού μου, να του γράψει την περιουσία της κι όταν ερχόταν ο γιος της απ΄ την Αμερική, να του τη δώσει. Ο παππούς μου περπάτησε μερικές μέρες δρόμο, για να φέρει μια ορφανή ανεψιά του της γυναίκας του, να της γράψει την περιουσία, όπως και έγινε. Ο γιος δεν ήρθε ποτέ απ΄ την Αμερική και η εν λόγω ανεψιά έγινε κύρια της όχι ευκαταφρόνητης περιουσία της θείας .
Ο παππούς μου Αγγελάκης φερόταν έτσι γιατί του άρεσε περισσότερο να προσφέρει, παρά να λαμβάνει. Το ίδιο έκανε σε μια άλλη ορφανή ανεψιά του, την οποία προίκισε δίνοντάς της τα χρήματα του εφάπαξ. Δεν θα γινόταν αλλιώς ο γάμος, γιατί η υπηρεσία του γαμβρού (η Χωροφυλακή) απαιτούσε η νύφη να έχει μια ορισμένη προίκα, για να μπορεί να γίνει ο γάμος. Έτσι κινδύνευε να μη γίνει ο γάμος, αν δεν υπήρχαν τα χρήματα του εφάπαξ του παππού μου, που τότε έτυχε να πάρει τη σύνταξή του.
Ο παππούς μου έμεινε φτωχός, αν και πήγε τρεις φορές στην Αμερική, εκείνη την εποχή. Όταν όμως άφησε το χωριό του για να έρθει στη Λάρισα, άρρωστος από εγκεφαλικό, όλο το χωριό βγήκε στο μισοχώρι, να τον χαιρετήσει και μερικοί έκλαιγαν. Ήταν αγαπητός όχι τόσο για τις αγαθοεργίες του, όσο γιατί ήταν πονετικός πράος και ταπεινός και το σπουδαιότερο, γιατί του άρεσε να ζει και να εργάζεται για τους άλλους.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
6.4.09
"Χαίρετε και αγαλλιάσθε"
"Χαίρετε και αγαλλιάσθε,Μόσχο μου, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς"!
Με αυτά τα λόγια με χαιρετούσε ο φίλος μου ο Γιώργος στην Κάλυμνο,κάθε φορά που περνούσα μπροστά απ΄ το κασελάκι του, στην παραλία της Πόθιας, μπροστά απ΄ το βιβλιοπωλείο του Μακαρούνα.
Ο Γιώργος μ' αγαπούσε, γιατί τον αγαπούσα κι εγώ, έτσι καθώς ήταν ένας απ΄ τους ελαχίστους, όπως τους αποκαλεί ο Κύριος. Νιώθαμε ο ένας τον άλλον. Σαν να είμαστε οι μόνοι χριστιανοί μέσα σε ένα ειδωλολατρικό κόσμο. Το αίσθημα αυτό νιώθαμε κι οι δυο, όχι μόνο γιατί ο Γιώργος ήταν ο μόνος που μνημόνευε τα λόγια του Ευαγγελίου, στη γεμάτη αγορά (αγορά πλήθουσα), κι εγώ ο μόνος που τον άκουγα, αλλά γιατί κι οι δυο είχαμε συναίσθηση ότι είμαστε ελάχιστοι, (υποφέραμε κι οι δυο στην ψυχή.)
Με αυτά τα λόγια χαιρετίζω την παρουσία του π. Παντελεήμωνα εδώ σ΄ αυτήν την ιστοσελίδα. Πάτερ χαίρετε και αγαλλιάσθε, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς".
"Διδασκάλους πολλούς έχετε" λέει ο Απόστολος Παύλος, "αλλ' ου πολλούς πατέρες".
Η Εκκλησία και οι ιερείς έχουν τη μεγάλη αποστολή να αγιάζουν τον κόσμο. Κανείς άλλος δεν έχει αυτό το χάρισμα!
Σας παρακαλώ να προσεύχεσθε για μας, Αμήν
Με αυτά τα λόγια με χαιρετούσε ο φίλος μου ο Γιώργος στην Κάλυμνο,κάθε φορά που περνούσα μπροστά απ΄ το κασελάκι του, στην παραλία της Πόθιας, μπροστά απ΄ το βιβλιοπωλείο του Μακαρούνα.
Ο Γιώργος μ' αγαπούσε, γιατί τον αγαπούσα κι εγώ, έτσι καθώς ήταν ένας απ΄ τους ελαχίστους, όπως τους αποκαλεί ο Κύριος. Νιώθαμε ο ένας τον άλλον. Σαν να είμαστε οι μόνοι χριστιανοί μέσα σε ένα ειδωλολατρικό κόσμο. Το αίσθημα αυτό νιώθαμε κι οι δυο, όχι μόνο γιατί ο Γιώργος ήταν ο μόνος που μνημόνευε τα λόγια του Ευαγγελίου, στη γεμάτη αγορά (αγορά πλήθουσα), κι εγώ ο μόνος που τον άκουγα, αλλά γιατί κι οι δυο είχαμε συναίσθηση ότι είμαστε ελάχιστοι, (υποφέραμε κι οι δυο στην ψυχή.)
Με αυτά τα λόγια χαιρετίζω την παρουσία του π. Παντελεήμωνα εδώ σ΄ αυτήν την ιστοσελίδα. Πάτερ χαίρετε και αγαλλιάσθε, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς".
"Διδασκάλους πολλούς έχετε" λέει ο Απόστολος Παύλος, "αλλ' ου πολλούς πατέρες".
Η Εκκλησία και οι ιερείς έχουν τη μεγάλη αποστολή να αγιάζουν τον κόσμο. Κανείς άλλος δεν έχει αυτό το χάρισμα!
Σας παρακαλώ να προσεύχεσθε για μας, Αμήν
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Πώς να ζεις ελεύθερος
Μια φορά ένας υποτακτικός ρώτησε το γέροντά του, στο μοναστήρι,
πώς είναι να ζεις σαν να έχεις πεθάνει. Ο γέροντας τον έστειλε στο νεκροταφείο για να προσβάλει τους νεκρούς. Ο υποτακτικός έκανε όπως τον διέταξε ο γέροντας . «Πώς αντέδρασαν οι νεκροί;» ρώτησε ο γέροντας τον υποτακτικό. «Δεν αντέδρασαν καθόλου», είπε ο υποτακτικός. «Το ίδιο να κάνεις και συ, όταν κάποιος σε προσβάλει, να μην αντιδράσεις καθόλου. Έτσι θα ζεις σαν να έχεις πεθάνει για τις προσβολές», είπε ο γέροντας. « Έτσι θα ζεις και για άλλα πολλά πράγματα, που μάταια είσαι τώρα εξαρτημένος από αυτά».
Να ζεις σαν να έχεις πεθάνει είναι επίσης το να ζεις σαν να είσαι ένας ξένος, ένας εντελώς άσχετος με σένα. Κάποιος είχε πληγωθεί πολύ γιατί τον εγκατέλειψε η γυναίκα που αγαπούσε. Πήγαινε συχνά έξω στον κάμπο και έκλαιγε. Κάποια στιγμή ήρθε στο μυαλό του μια ιδέα, σαν φώτιση: Έφερε με τη φαντασία στο νου του
κάποιον ξένον, κάποιον άγνωστο, που ζούσε σε μια ξένη, μακρινή χώρα, και τον ρώτησε : «Σε νοιάζει, που η γυναίκα μου με εγκατέλειψε;» «Γιατί να με νοιάζει», είπε ο ξένος. «Ε, ούτε εμένα με νοιάζει», είπε ο άνθρωπος.
Να ζεις σαν να έχεις πεθάνει δεν είναι μόνο να ζεις σαν ένας νεκρός ή σαν ένας ξένος. Είναι το ίδιο κι όταν ζεις σε επικοινωνία με τη Φύση ή με τον άψυχο ή ακόμα καλύτερα με τον άυλο και αόρατο πνευματικό κόσμο, που μας περιβάλλει με στοργή και με αγάπη. Κάποιος ένιωθε τον κόσμο των άψυχων πραγμάτων, σαν να ήταν ζωντανός. Μια φορά που τον είχε καταλάβει το πάθος της εκδίκησης ρώτησε το μπαστούνι του, αν έπρεπε να εκδικηθεί ή όχι και μη λαβαίνοντας απάντηση, ξέχασε το πάθος του.
Να ζεις σαν να έχεις πεθάνει είναι το ίδιο κι όταν ξέρεις τι είναι πολυτιμότερο και τι είναι ευτελέστερο. «Αν ήξερα τι είναι ειρηνοδίκης, μου είπε μια φορά ένας συνάδελφός μου, θα έμενα με τον πατέρα μου, στα πρόβατα.» Ο άνθρωπος δυσανασχετούσε γιατί το επάγγελμα του ειρηνοδίκη δημιουργούσε περισσότερες δεσμεύσεις από το επάγγελμα του βοσκού.
Γι’ αυτόν που υποφέρει από τις εξαρτήσεις δεν υπάρχει, νομίζω, καλύτερος τρόπος να απελευθερωθεί από αυτές, απ΄ το να μιμείται τους πεθαμένους. Οι γέροι είναι χαρούμενοι για πολλά πράγματα, για τα οποία έχουν πεθάνει πια. Φαντάζομαι ότι η χαρά τους θα ολοκληρωθεί όχι με τον φανταστικό , αλλά με τον πραγματικό θάνατο. Με αυτόν θα φανεί καθαρά η ματαιότητα της εξάρτησης με πράγματα ή με ανθρώπους.
Γνώρισα ανθρώπους εξαρτημένους από κάποιο πράγμα ή από κάποιον άνθρωπο, άλλος λιγότερο κι άλλος περισσότερο, αλλά δεν γνώρισα κανένα που να μην έχει καθόλου εξάρτηση από κάτι, που να είναι εντελώς ανεξάρτητος και να μην έχει καμία ανάγκη. Γιατί δεν υπάρχει τέτοιος άνθρωπος. Το μόνο Ον που δεν έχει καμιά ανάγκη είναι ο Θεός. Ο Θεός είναι ο μόνος ανενδεής .
Ο άνθρωπος απελευθερώνεται απ΄ τις ανάγκες μόνο όταν πεθάνει. Μπορεί όμως να μετριάσει την εξάρτησή του από τα πράγματα ,όπως είδαμε στα παραδείγματα που προαναφέραμε, αν ζει σαν να έχει πεθάνει. Συνήθως όταν απαλλάσσεται κανείς από κάποια ενοχλητική συνήθεια, λέει «αυτό έχει πεθάνει για μένα» ή «εγώ έχω πεθάνει γι΄ αυτό το πράγμα». Ο θάνατος μας ελευθερώνει από τις μάταιες προσκολλήσεις.
Πολλοί επιζητούν την ολοκλήρωση σαν άνθρωποι, αλλά δεν την συνδέουν με την απελευθέρωση από την εξάρτηση. Ολοκληρωμένος άνθρωπος δεν είναι αυτός που είναι δεσμευμένος με χίλιες δυο δεσμεύσεις. Το πρότυπο του ολοκληρωμένου ανθρώπου είναι το πρότυπο του ασκητή, του ανθρώπου ο οποίος γνωρίζει τις πραγματικές του ανάγκες και περιορίζεται σ΄ αυτές.
Η Εκπαίδευση πρέπει να βοηθήσει τα παιδιά να γνωρίσουν την απλή ζωή, να μάθουν να ζουν με τη Φύση, όχι εναντίον της.
«Ρεθεμνιώτικα Νέα»
πώς είναι να ζεις σαν να έχεις πεθάνει. Ο γέροντας τον έστειλε στο νεκροταφείο για να προσβάλει τους νεκρούς. Ο υποτακτικός έκανε όπως τον διέταξε ο γέροντας . «Πώς αντέδρασαν οι νεκροί;» ρώτησε ο γέροντας τον υποτακτικό. «Δεν αντέδρασαν καθόλου», είπε ο υποτακτικός. «Το ίδιο να κάνεις και συ, όταν κάποιος σε προσβάλει, να μην αντιδράσεις καθόλου. Έτσι θα ζεις σαν να έχεις πεθάνει για τις προσβολές», είπε ο γέροντας. « Έτσι θα ζεις και για άλλα πολλά πράγματα, που μάταια είσαι τώρα εξαρτημένος από αυτά».
Να ζεις σαν να έχεις πεθάνει είναι επίσης το να ζεις σαν να είσαι ένας ξένος, ένας εντελώς άσχετος με σένα. Κάποιος είχε πληγωθεί πολύ γιατί τον εγκατέλειψε η γυναίκα που αγαπούσε. Πήγαινε συχνά έξω στον κάμπο και έκλαιγε. Κάποια στιγμή ήρθε στο μυαλό του μια ιδέα, σαν φώτιση: Έφερε με τη φαντασία στο νου του
κάποιον ξένον, κάποιον άγνωστο, που ζούσε σε μια ξένη, μακρινή χώρα, και τον ρώτησε : «Σε νοιάζει, που η γυναίκα μου με εγκατέλειψε;» «Γιατί να με νοιάζει», είπε ο ξένος. «Ε, ούτε εμένα με νοιάζει», είπε ο άνθρωπος.
Να ζεις σαν να έχεις πεθάνει δεν είναι μόνο να ζεις σαν ένας νεκρός ή σαν ένας ξένος. Είναι το ίδιο κι όταν ζεις σε επικοινωνία με τη Φύση ή με τον άψυχο ή ακόμα καλύτερα με τον άυλο και αόρατο πνευματικό κόσμο, που μας περιβάλλει με στοργή και με αγάπη. Κάποιος ένιωθε τον κόσμο των άψυχων πραγμάτων, σαν να ήταν ζωντανός. Μια φορά που τον είχε καταλάβει το πάθος της εκδίκησης ρώτησε το μπαστούνι του, αν έπρεπε να εκδικηθεί ή όχι και μη λαβαίνοντας απάντηση, ξέχασε το πάθος του.
Να ζεις σαν να έχεις πεθάνει είναι το ίδιο κι όταν ξέρεις τι είναι πολυτιμότερο και τι είναι ευτελέστερο. «Αν ήξερα τι είναι ειρηνοδίκης, μου είπε μια φορά ένας συνάδελφός μου, θα έμενα με τον πατέρα μου, στα πρόβατα.» Ο άνθρωπος δυσανασχετούσε γιατί το επάγγελμα του ειρηνοδίκη δημιουργούσε περισσότερες δεσμεύσεις από το επάγγελμα του βοσκού.
Γι’ αυτόν που υποφέρει από τις εξαρτήσεις δεν υπάρχει, νομίζω, καλύτερος τρόπος να απελευθερωθεί από αυτές, απ΄ το να μιμείται τους πεθαμένους. Οι γέροι είναι χαρούμενοι για πολλά πράγματα, για τα οποία έχουν πεθάνει πια. Φαντάζομαι ότι η χαρά τους θα ολοκληρωθεί όχι με τον φανταστικό , αλλά με τον πραγματικό θάνατο. Με αυτόν θα φανεί καθαρά η ματαιότητα της εξάρτησης με πράγματα ή με ανθρώπους.
Γνώρισα ανθρώπους εξαρτημένους από κάποιο πράγμα ή από κάποιον άνθρωπο, άλλος λιγότερο κι άλλος περισσότερο, αλλά δεν γνώρισα κανένα που να μην έχει καθόλου εξάρτηση από κάτι, που να είναι εντελώς ανεξάρτητος και να μην έχει καμία ανάγκη. Γιατί δεν υπάρχει τέτοιος άνθρωπος. Το μόνο Ον που δεν έχει καμιά ανάγκη είναι ο Θεός. Ο Θεός είναι ο μόνος ανενδεής .
Ο άνθρωπος απελευθερώνεται απ΄ τις ανάγκες μόνο όταν πεθάνει. Μπορεί όμως να μετριάσει την εξάρτησή του από τα πράγματα ,όπως είδαμε στα παραδείγματα που προαναφέραμε, αν ζει σαν να έχει πεθάνει. Συνήθως όταν απαλλάσσεται κανείς από κάποια ενοχλητική συνήθεια, λέει «αυτό έχει πεθάνει για μένα» ή «εγώ έχω πεθάνει γι΄ αυτό το πράγμα». Ο θάνατος μας ελευθερώνει από τις μάταιες προσκολλήσεις.
Πολλοί επιζητούν την ολοκλήρωση σαν άνθρωποι, αλλά δεν την συνδέουν με την απελευθέρωση από την εξάρτηση. Ολοκληρωμένος άνθρωπος δεν είναι αυτός που είναι δεσμευμένος με χίλιες δυο δεσμεύσεις. Το πρότυπο του ολοκληρωμένου ανθρώπου είναι το πρότυπο του ασκητή, του ανθρώπου ο οποίος γνωρίζει τις πραγματικές του ανάγκες και περιορίζεται σ΄ αυτές.
Η Εκπαίδευση πρέπει να βοηθήσει τα παιδιά να γνωρίσουν την απλή ζωή, να μάθουν να ζουν με τη Φύση, όχι εναντίον της.
«Ρεθεμνιώτικα Νέα»
Μόσχος Λαγκουβάρδος,«Μια μπάντα παίζει πολύ πρωί»
«Μια μπάντα παίζει πολύ πρωί», έτσι αρχίζει το ποίημα του Λώρενς «Άκου τη μπάντα», που περιέχεται στην Ανθολογία της Εικονιστικής Ποίησης των εκδόσεων Πένγκουιν. Αλλά δεν είναι μια μπάντα της προκοπής, όπως φαίνεται απ΄ τους στίχους που ακολουθούν. Ας δούμε όμως το ενδιαφέρον αυτό ποίημα του Άγγλου ποιητή, του γνωστού απ΄ το μυθιστόρημα «Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλυ ΝτέΪβιντ Χέρμπερτ Λώρενς :
« Μια μπάντα παίζει πολύ πρωί, / μα είναι μόνο δυστυχισμένοι άνθρωποι,/ που θορυβούν για να σκεπάσουν την κακοφωνία που υπάρχει μέσα στην ψυχή ./ Ένα μικρό φεγγάρι, αρκετά ήσυχο,/ γέρνει και τραγουδάει στον εαυτό του,/ κι η μουσική των ανθρώπων/ είναι σαν ένα ποντίκι που ροκανίζει,/ που ροκανίζει μέσα σε μια ξύλινη παγίδα/ παγιδευμένο».
Σε ένα άλλο ποίημά του, στην ίδιο ανθολογία, ο Λώρενς γράφει: «Δεν υπάρχει τίποτα να σωθεί./ Εκτός από μια μικρή ησυχία μέσα στην ψυχή, τόσο μικρή σαν το μάτι μιας βιολέτας.»
Μην ανησυχείς όμως, ευγενικέ αναγνώστη. Η Φραγκιά, όπως αποκαλούσαν οι παλιοί το δυτικό κόσμο, αφού απαξίωσε όλα αυτά για τα οποία αξίζει να ζει κανείς και τα υποκατέστησε με το χρήμα, αναζητεί λίγη ησυχία, αλλά δεν μπορεί να τη βρει πουθενά, γιατί απομακρύνθηκε από τον άρχοντα της Ειρήνης, τον Ιησού Χριστό. «Δεν υπάρχει τίποτα να σώσεις». Η μουσική είναι αψευδής μάρτυρας. Άκου το ατέλειωτο κλάμα της μουσικής της Ανατολής, που εκφράζει τη μιζέρια και την απελπισία . Άκου την κακοφωνία της Δύσης , που εμποδίζει την εσωτερική γαλήνη της ψυχής.
Την ελεεινή αυτή μπάντα του Λώρενς μου θύμισε μια μεταμεσονύκτια φιλοσοφική συζήτηση, που άκουσα άθελά μου στην τηλεόραση. Οι καθηγητές αυτοί της φιλοσοφίας συζητούσαν για την ταυτότητα του ανθρώπου, για το αν υπάρχει αυτός ο ίδιος άνθρωπος, από υποκειμενική και από αντικειμενική άποψη, με όλες αυτές τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω του. Αμφισβητούσαν δηλαδή αν υπάρχει αυτός ο άνθρωπος ο ίδιος, η ουσία του δηλαδή, ή δεν υπάρχει , οπότε δεν υπάρχει ούτε ευθύνη, ούτε ελευθερία!
Στη φιλοσοφία αναζητάμε τις πηγές, πράγμα το οποίο είναι αδύνατο να γίνει στις τηλεοπτικές συζητήσεις. Αυτό που μένει στην ψυχή του δύστυχου ακροατή είναι το αίσθημα της απελπισίας, γιατί διαπιστώνει με θλίψη, ότι οι άνθρωποι χάνουν σιγά σιγά, ακόμα την ικανότητα να σκέφτονται με τον κοινό νου. Αυτό που βάλλεται πιο πολύ από όλα είναι η ικανότητα της σκέψης. Αυτός είναι ο στόχος κάθε εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, αν και δεν είναι φανερός. Π.χ. δεν αναγράφτηκε η πραγματική αιτία, για την οποία οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις κατήργησαν τα μαθήματα της Λογικής και της Ηθικής.
Στις εισηγητικές εκθέσεις αυτών που διοικούν την Εκπαίδευση δεν αναγράφεται η αλήθεια, γιατί να μην διδάσκονται οι μαθητές, τους κανόνες της Λογικής και της Ηθικής. Γιατί άραγε αυτό; Γιατί να μην ξέρουμε οι πολίτες τους κανόνες της Λογικής και της Ηθικής; Είναι καλύτερη η άγνοια από τη γνώση;
Ο Σωκράτης, γράφει ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια, δεν δεχόταν ότι υπάρχει κανείς που δεν πράττει το άριστον , εκτός από άγνοια,( εκτός από τον αδαή). Άριστον είναι επίσης και το να ελέγχεις αυτούς που κυβερνούν ή αν είσαι καταναλωτής, να ελέγχεις αυτό που αγοράζεις. Να τι λέει επί λέξει ο Αριστοτέλης για το θέμα αυτό: «Σωκράτης μεν γαρ όλως εμάχετο προς τον λόγον, ως ουκ ούσης ακρασίας». Ο Σωκράτης μαχόταν με όλες του τις δυνάμεις για την υπεράσπιση του λόγου, γιατί όπου υπάρχει λόγος δεν υπάρχει διαφθορά.
Η ίδια η Εκπαίδευση πολεμάει το λόγο, δηλαδή την ικανότητα του μαθητή να σκέφτεται; Είναι αυτή η γενική κούραση και η ηθική αποθάρρυνση, ιδίως των νέων, κατευθυνόμενη; Κάποιοι χρησιμοποιούν σκόπιμα την Επιστήμη και την Τεχνολογία για να φέρουν τον πολίτη στην απόγνωση, στο χάος, σαν να μην υπάρχει τίποτα κι όλα είναι μια διαρκής αλλαγή; Είναι μερικά ερωτήματα στα οποία πρέπει να απαντήσουν αυτοί που διοικούν την Εκπαίδευση.
Ο Δυτικός Κόσμος , αφού διέλυσε τις κοινωνίες του, επιδιώκει να διαλύσει και τις κοινωνίες των άλλων. Αλλά, όπως λέει το ποίημα του Λώρενς, δεν είναι παρά δυστυχισμένοι άνθρωποι, παγιδευμένοι, σαν ένα ποντίκι που ροκανίζει στην ξύλινη παγίδα του παγιδευμένο, γιατί απομακρύνθηκε απ΄ το Θεό.
Οι ορθόδοξοι Χριστιανοί δεν ακολουθούμε το δρόμο που οδηγεί στην έσχατη απόγνωση , στο «δεν υπάρχει τίποτε να σώσεις». Έχουμε οδηγό μας τον Ιησού, τον Υιό και Λόγο του Θεού του ζώντος, που θέλει όλοι οι άνθρωποι να σωθούν.
« Μια μπάντα παίζει πολύ πρωί, / μα είναι μόνο δυστυχισμένοι άνθρωποι,/ που θορυβούν για να σκεπάσουν την κακοφωνία που υπάρχει μέσα στην ψυχή ./ Ένα μικρό φεγγάρι, αρκετά ήσυχο,/ γέρνει και τραγουδάει στον εαυτό του,/ κι η μουσική των ανθρώπων/ είναι σαν ένα ποντίκι που ροκανίζει,/ που ροκανίζει μέσα σε μια ξύλινη παγίδα/ παγιδευμένο».
Σε ένα άλλο ποίημά του, στην ίδιο ανθολογία, ο Λώρενς γράφει: «Δεν υπάρχει τίποτα να σωθεί./ Εκτός από μια μικρή ησυχία μέσα στην ψυχή, τόσο μικρή σαν το μάτι μιας βιολέτας.»
Μην ανησυχείς όμως, ευγενικέ αναγνώστη. Η Φραγκιά, όπως αποκαλούσαν οι παλιοί το δυτικό κόσμο, αφού απαξίωσε όλα αυτά για τα οποία αξίζει να ζει κανείς και τα υποκατέστησε με το χρήμα, αναζητεί λίγη ησυχία, αλλά δεν μπορεί να τη βρει πουθενά, γιατί απομακρύνθηκε από τον άρχοντα της Ειρήνης, τον Ιησού Χριστό. «Δεν υπάρχει τίποτα να σώσεις». Η μουσική είναι αψευδής μάρτυρας. Άκου το ατέλειωτο κλάμα της μουσικής της Ανατολής, που εκφράζει τη μιζέρια και την απελπισία . Άκου την κακοφωνία της Δύσης , που εμποδίζει την εσωτερική γαλήνη της ψυχής.
Την ελεεινή αυτή μπάντα του Λώρενς μου θύμισε μια μεταμεσονύκτια φιλοσοφική συζήτηση, που άκουσα άθελά μου στην τηλεόραση. Οι καθηγητές αυτοί της φιλοσοφίας συζητούσαν για την ταυτότητα του ανθρώπου, για το αν υπάρχει αυτός ο ίδιος άνθρωπος, από υποκειμενική και από αντικειμενική άποψη, με όλες αυτές τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω του. Αμφισβητούσαν δηλαδή αν υπάρχει αυτός ο άνθρωπος ο ίδιος, η ουσία του δηλαδή, ή δεν υπάρχει , οπότε δεν υπάρχει ούτε ευθύνη, ούτε ελευθερία!
Στη φιλοσοφία αναζητάμε τις πηγές, πράγμα το οποίο είναι αδύνατο να γίνει στις τηλεοπτικές συζητήσεις. Αυτό που μένει στην ψυχή του δύστυχου ακροατή είναι το αίσθημα της απελπισίας, γιατί διαπιστώνει με θλίψη, ότι οι άνθρωποι χάνουν σιγά σιγά, ακόμα την ικανότητα να σκέφτονται με τον κοινό νου. Αυτό που βάλλεται πιο πολύ από όλα είναι η ικανότητα της σκέψης. Αυτός είναι ο στόχος κάθε εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, αν και δεν είναι φανερός. Π.χ. δεν αναγράφτηκε η πραγματική αιτία, για την οποία οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις κατήργησαν τα μαθήματα της Λογικής και της Ηθικής.
Στις εισηγητικές εκθέσεις αυτών που διοικούν την Εκπαίδευση δεν αναγράφεται η αλήθεια, γιατί να μην διδάσκονται οι μαθητές, τους κανόνες της Λογικής και της Ηθικής. Γιατί άραγε αυτό; Γιατί να μην ξέρουμε οι πολίτες τους κανόνες της Λογικής και της Ηθικής; Είναι καλύτερη η άγνοια από τη γνώση;
Ο Σωκράτης, γράφει ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια, δεν δεχόταν ότι υπάρχει κανείς που δεν πράττει το άριστον , εκτός από άγνοια,( εκτός από τον αδαή). Άριστον είναι επίσης και το να ελέγχεις αυτούς που κυβερνούν ή αν είσαι καταναλωτής, να ελέγχεις αυτό που αγοράζεις. Να τι λέει επί λέξει ο Αριστοτέλης για το θέμα αυτό: «Σωκράτης μεν γαρ όλως εμάχετο προς τον λόγον, ως ουκ ούσης ακρασίας». Ο Σωκράτης μαχόταν με όλες του τις δυνάμεις για την υπεράσπιση του λόγου, γιατί όπου υπάρχει λόγος δεν υπάρχει διαφθορά.
Η ίδια η Εκπαίδευση πολεμάει το λόγο, δηλαδή την ικανότητα του μαθητή να σκέφτεται; Είναι αυτή η γενική κούραση και η ηθική αποθάρρυνση, ιδίως των νέων, κατευθυνόμενη; Κάποιοι χρησιμοποιούν σκόπιμα την Επιστήμη και την Τεχνολογία για να φέρουν τον πολίτη στην απόγνωση, στο χάος, σαν να μην υπάρχει τίποτα κι όλα είναι μια διαρκής αλλαγή; Είναι μερικά ερωτήματα στα οποία πρέπει να απαντήσουν αυτοί που διοικούν την Εκπαίδευση.
Ο Δυτικός Κόσμος , αφού διέλυσε τις κοινωνίες του, επιδιώκει να διαλύσει και τις κοινωνίες των άλλων. Αλλά, όπως λέει το ποίημα του Λώρενς, δεν είναι παρά δυστυχισμένοι άνθρωποι, παγιδευμένοι, σαν ένα ποντίκι που ροκανίζει στην ξύλινη παγίδα του παγιδευμένο, γιατί απομακρύνθηκε απ΄ το Θεό.
Οι ορθόδοξοι Χριστιανοί δεν ακολουθούμε το δρόμο που οδηγεί στην έσχατη απόγνωση , στο «δεν υπάρχει τίποτε να σώσεις». Έχουμε οδηγό μας τον Ιησού, τον Υιό και Λόγο του Θεού του ζώντος, που θέλει όλοι οι άνθρωποι να σωθούν.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)