Έχουν οι σημερινοί νέοι ψυχή;

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου 

Ο Τομας Έλιοτ είπε κάποτε μιλώντας για την σημερινή εποχή: αρπάζουν την ψυχή με υλικά ανταλλάγματα. Αν πράγματι είναι δυνατή η αρπαγή της ψυχής, σημαίνει ότι υπάρχουν άνθρωποι που ζουν χωρίς ψυχή. Αυτό για τις παλιότερες γενιές ήταν ακατανόητο, πλην σε ορισμένες περιπτώσεις, επί φοβερών εγκληματιών, που η πωρωμένη ψυχή τους ισοδυναμεί με την ανυπαρξία της ψυχής. Πρόκειται για τις λεγόμενες «νεκρές ψυχές». 

Στη βιογραφία του Γάλλου σκηνοθέτη Φρανσουά Τρυφώ, αναφέρεται το εξής περιστατικό. Μια φορά ο Τρυφώ πήγε με την κόρη του στον κινηματογράφο. Στο δρόμο, ο Τρυφώ είπε στην κόρη του «σ΄ αγαπώ». Αλλά εκείνη δεν είπε τίποτα. Λίγον καιρό αργότερα ο Τρυφώ πέθανε. Η κόρη του  βέβαια ένιωθε τύψεις μετά, γιατί δεν είπε στον πατέρα της ότι και εκείνη τον αγαπούσε. Στην περίπτωση της αυτή δεν πρόκειται οπωσδήποτε για νεκρή ψυχή. Δείχνει όμως το πνεύμα της εποχής. Ότι οι νέοι δεν ανοίγουν την ψυχή τους στον πατέρα τους. Είναι το πνεύμα του εξευτελισμού του πατέρα και γενικά του ενηλίκου.  Ο πατέρας είναι απλώς ένας γεννήτωρ, χωρίς καμία σχέση πνευματική με τα παιδιά του. Αυτό το πνεύμα τείνει να επιβληθεί σε όλη τη γη. Σε μερικά κράτη κατήργησαν ακόμα και το όνομα του πατέρα και τον ονομάζουν απλώς «γονέα». Στη Σουηδία, έσβησαν το όνομα ακόμα και από τα λεξικά.

Τι σημαίνει όμως όταν οι νέοι δεν μιλούν ή μιλούν με το ζόρι, με τον πατέρα; Δεν είναι ο πατέρας που δημιουργεί την συνέχεια, δηλαδή την ψυχή του ανθρώπου; Αν ο άνθρωπος δεν πάρει το πνεύμα από τον πατέρα του, από ποιόν θα το πάρει, ώστε να συνδέεται με το παρελθόν του; Νέοι και ανανέωση των κοινωνιών σημαίνει εμβάθυνση στη σοφία του παρελθόντος. Εμβαθύνουν οι σημερινοί νέοι στο παρελθόν  όταν δεν έχουν επικοινωνία με τον πατέρα και ανανεώνονται οι κοινωνίες, όταν οι νέοι κόβουν τις γέφυρες που δημιουργούν την ψυχή τους;

Τί επιδιώκει η νέα εποχή με το πνεύμα του ανθρώπου χωρίς ρίζες; Είναι φανερό ότι θυσιάζονται τα πάντα χάριν του υλικού κέρδους, που όμως δεν υπάρχει κανείς να το χαρεί, με το εσώτατο, υπαρξιακό άγχος, που δημιουργεί η απουσία της ψυχής; Οι σημερινοί άνθρωποι είναι ανίκανοι να χαρούν τα όσα υλικά αγαθά διαθέτουν. Η εποχή αυτή μαθαίνει στους νέους και γενικά σε όλους τους ανθρώπους να κάνουν ανόητα πράγματα με έξυπνο τρόπο, αυτό που λαός μας λέει σκωπτικά, «μια τρύπα στο νερό».