Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Μυστήριο τραίνο είναι ο τίτλος της κινηματογραφικής ταινίας που έγραψε και σκηνοθέτησε ο διάσημος σκηνοθέτης του κινηματογράφου Τζιμ Τζάρμους, ο δημιουργός μιας σειράς ταινιών που έγιναν αγαπητές στο Ελληνικό κοινό, όπως είναι οι ταινίες: «Καφέ και τσιγάρο», «Στην παγίδα του νόμου» κ.ά.
Ένα νεαρό ζευγάρι Ιαπώνων ταξιδεύει με το τραίνο και φτάνει στο Μέμφις, την ιδιαίτερη πατρίδα του Έλβις Πρίσλεϋ, του βασιλιά του ροκ. Ένας φτωχός γερο-νέγρος στο σιδηροδρομικό σταθμό τους ζητάει σπίρτα, ανάβει το τεράστιο πούρο του και τους χαιρετάει στην Ιαπωνική γλώσσα. Η περιδιάβαση στις ίδιες έρημες γειτονιές, που ο θεατής ξέρει από άλλες ταινίες του Τζάρμους. Μια αενάως επαναλαμβανόμενη υποτονική μουσική που ταιριάζει στη θέα της νεκρής πόλης.
Ένα νεανικό ζευγάρι με τόσο καλούς χαρακτήρες, που σε κερδίζουν αμέσως, καθώς όλα τα κάνουν σαν παιχνίδι, σαν να είναι ο σκοπός της ζωής η οικειότητα με τον κόσμο και η χαρά. Η σκέψη τους γεφυρώνει τα αντίθετα. Η ζωή δεν είναι αποσπασματική και δεν οδηγεί στην αποξένωση. «Πάμε στο στούντιο όπου ηχογραφούσε ο Έλβις τα τραγούδια του;» ρωτάει η κοπέλα. «Πάμε στο σπίτι του » απαντάει ο νεαρός. Τελικά πηγαίνουν στο στούντιο πιστεύοντας ότι πηγαίνουν στο σπίτι του Έλβις. Φαίνεται να διαφωνούν ενώ συμφωνούν. Η διαφωνία τους είναι ένα παιχνίδι που παίζουν για να δείξουν ότι δεν παίρνουν στα σοβαρά τις διαφωνίες, γιατί είναι καλοί άνθρωποι και αγαπιούνται μεταξύ τους.
Αυτή είναι η μια άποψη για τη ζωή, η συνειδητή ζωή όπου η διαφωνία είναι η ποικιλία που σπάει τη μονοτονία και κάνει όμορφη τη ζωή. Η άλλη άποψη είναι η ασυνείδητη πλευρά της ζωής, όπου οι άνθρωποι έχουν προσκολληθεί σε ό,τι τους περιβάλλει και ζουν μηχανικά χωρίς να ξέρουν πού βρίσκονται, τί κάνουν και γιατί.
Δυο άγνωστες γυναίκες μένουν μαζί στο δωμάτιο του ξενοδοχείου: Μια Ιταλίδα, που ταξιδεύει μόνη, γιατί ο άντρας της πέθανε στο ταξίδι και μια Αμερικανίδα, που επίσης ταξιδεύει μόνη και άφραγκη, γιατί εγκατέλειψε τον άνεργο άντρα της. Τρεις φίλοι γυρίζουν άσκοπα στους νυχτερινούς δρόμους του Μέμφις επειδή έχουν αυτοκίνητο. Πυροβολούν στην τύχη όποιον βρεθεί μπροστά τους επειδή έχουν περίστροφο. Πίνουν όλη τη νύχτα αλκοόλ επειδή υπάρχει αλκοόλ. Κάποιος μπαίνει σ' ένα κουρείο τη νύχτα για να κουρευτεί επειδή υπάρχει κουρείο. «Θέλω να με κουρέψεις» λέει στον κουρέα. «Δεν κουρεύομαι ποτέ τη νύχτα»! Ο Τζάρμους γελάει με τον αυτοματισμό μιας ζωής χωρίς νόημα.
Όταν βλέπεις μια ταινία του Τζάρμους νιώθεις ότι είναι φτιαγμένη με κέφι . Ο σκηνοθέτης απολαμβάνει τη δημιουργία της την ώρα που πλάθει τις ιστορίες του. Ο Τζάρμους πιστεύει ότι για να κάνεις κάτι που θα δώσει χαρά στους άλλους πρέπει να το κάνεις με χαρά. «Μόνο αυτό που λέγεται με αγάπη θα ακουστεί». «Ιλαρόν δότην αγαπά ο Θεός».
Ο Τζιμ Τζάρμους δημιουργεί το προσωπικό του στυλ με την σπονδυλωτή διάρθρωση των ταινιών του, την εμμονή του σε ορισμένα σταθερά μοτίβα που καθώς επαναλαμβάνονται προσδίδουν ενότητα στο έργο του. Η σταθερότητα άλλωστε στα εκφραστικά μέσα αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του ύφους ενός δημιουργού.
Το νόημα του συνολικού έργου του Τζάρμους είναι η αγάπη για τη ζωή και η αναζήτηση της αυθεντικότητας, της αποδοχής και της χαράς. Ένα τέτοιο ταξίδι αναζήτησης της αυθεντικής ζωής είναι και το θέμα της ταινίας «Μυστήριο τραίνο». Μυστήριο, γιατί είναι ένα σύμβολο του να φτάνει κανείς στον εαυτό του αντί να φεύγει μακριά από αυτόν. Σύμβολο για ένα εκστατικό ταξίδι προς την ύψιστη οικειότητα με τον εαυτό μας και με τη ζωή.
Ο Τζάρμους αφηγείται με το δικό του χαριτωμένο χιούμορ την ιστορία των ηρώων του που μοιάζουν να βγαίνουν μέσα από το τέλμα, στο οποίο επικρατεί η αγωνία της μοναξιάς, η άγνοια του εαυτού, η θλίψη από τις διαλυμένες σχέσεις και η πίκρα για μια ζωή δίχως υψηλότερο νόημα. Το «Μυστήριο τραίνο» του οδηγεί εκεί όπου ο άνθρωπος με ανοιχτή καρδιά και με χιούμορ απολαμβάνει την οικειότητα με τον εαυτό του και με τη ζωή.
"Πολιτισμός: Δοκίμια Κινηματογράφου"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου