ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΘΗΡΙΟ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

«Νους σκεδανύμενος επί τα έξω δαιμονιώδης ή θηριώδης»

Ο κόσμος εκπαιδεύεται για αντιπαράθεση. Για να καταλάβουμε τι είναι η αντιπαράθεση, στο σκοτεινό κομμάτι της προσωπικότητάς μας ,ας υποθέσουμε ότι το εσώτερο σκότος είναι άνθρωποι έγκλειστοι ,σε κάποιο σκοτεινό υπόγειο , που πιέζουν για να βγούν απ΄ το υπόγειο στο φως. Εκεί στην καταπακτή που βγάζει στο φως , αντί για διάθεση αποδοχής, συναντούν την κριτική μας σκέψη. Αντί να πούμε, δηλαδή,στις δυσκολίες και στα εμπόδια, καλώς ήρθατε, σας περιμέναμε, «Καλημέρα θλίψη», τους «υποδεχόμαστε» με την ψυχρή κριτική μας σκέψη.

Η ψυχολογία ανακαλύπτει αυτό που εφαρμόζει η Εκκλησία σύμφωνα με τη Διδασκαλία του Χριστού, δηλαδή την Εντολή «αγαπάτε τους εχθρούς υμών. Καλώς ποιείτε τους καταρωμένους υμάς.» Τα περιεχόμενα του Ασυνειδήτου, όταν συναντούν, αντί αποδοχής, κριτική σκέψη αυτο- εκριζώνονται. Ακόμη και η επιστήμη διαπιστώνει ότι η αντιπαράθεση δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος για την εξανθρώπιση των σχέσεων. Στις σχέσεις οι δυσκολίες και τα εμπόδια δεν είναι ατυχίες. Είναι το υλικό της ζωής. Είναι αντικείμενα για πνευματική επεξεργασία.

Μου τηλεφώνησε κάποτε ο Ρόμπερτ Λαξ και μου είπε ότι το βράδυ της πρωτοχρονιάς θα μετέδιδαν από το κρατικό ραδιόφωνο τις μεταφράσεις μου από το βιβλίο του «Μύθοι». Ειδοποίησα τους φίλους μου και το βράδυ της πρωτοχρονιάς είμαστε όλοι με το αυτί κολλημένο στο ραδιόφωνο. Ακόμα κι η γιαγιά μου που δεν άκουγε καλά περίμενε με ανυπομονησία ν’ ακούσει τα ποιήματα.

Πράγματι τα ποιήματα μεταδόθηκαν την καθορισμένη ώρα και μάλιστα με τη συνοδεία μουσικής , αλλά ο δημοσιογράφος δεν ανέφερε λέξη για τον μεταφραστή του βιβλίου του Λαξ. Δε είπε τίποτε για μένα, παρόλο που το βιβλίο που διάβαζε ανέγραφε το όνομά μου στο εσώφυλλο.
Την άλλη μέρα, τηλεφωνώ γεμάτος θυμό του Λαξ , στην Κάλυμνο , σαν να έφταιγε αυτός.
- Έγινα θηρίο, του λέω.
-Δεν είσαι θηρίο, απαντάει ο Λαξ, με όλη την ησυχία του κόσμου. Είσαι άνθρωπος!

ΟΙ ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΕΣ ΓΡΑΦΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ

Τού Μόσχου Λαγκουβάρδου

Όλες οι θεωρίες ΄έχουν αντιφάσεις Π.χ. ο νόμος του "πόθεν έσχες" ερμηνεύεται "πόσα έχεις".

Το ίδιο κι η θεωρία της εξέλιξης, αποσιωπά τη δημιουργία εκ του μηδενός, γιατί πρέπει να δεχθεί και τον Δημιουργό, πράγμα το οποίο προσκρούει στον υλισμό της.

Οι Γραφές και τα συγγράμματα των Πατέρων της Εκκλησίας, οι οποίες γράφτηκαν σε χρονικό διάστημα χιλιάδων ετών, δεν έχουν καμία αντίφαση, διότι οι θεόπνευστες Γραφές δεν είναι θεωρίες.

ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η λαϊκή παροιμία λέει, ο χορτάτος δεν νιώθει τον πεινασμένο. Το ίδιο κι ο δυνατός δε νιώθει τον αδύνατο ούτε φαντάζεται τον εαυτό του αδύνατο. Νομίζει ότι θα είναι πάντα δυνατός . Το ίδιο αυτοί που κατέχουν την εξουσία, έχουν την ψευδαίσθηση ότι θα είναι πάντα στην εξουσία. Αυτό είναι ένα παράδειγμα ανθρώπων που δεν διακρίνουν το ουσιώδες απ΄ το επουσιώδες, τα δυνατά στοιχεία από τα αδύνατα, το αιώνιο από το προσωρινό. Μιλώντας με όρους της φιλοσοφίας θα λέγαμε ότι αυτοί δε διακρίνουν το Είναι από το Υπάρχειν, την ουσία από την ύπαρξη.

Ο Κύριος είπε, να ζούμε σ’ αυτόν τον κόσμο, με τα δυνατά στοιχεία, που δεν είναι εκ του κόσμου τούτου, όχι με τα ασθενή στοιχεία αυτού του κόσμου. Οι πιστοί στο Χριστό κατανοούμε τη σημασία των λόγων Του. Διαφορετικά δεν θα μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε τα δυνατά στοιχεία από τα ασθενή. Δεν θα διακρίναμε το ουσιώδες απ το επουσιώδες.

Ο Κύριος είπε ότι ο κόσμος αυτός θα καταστραφεί και μόνο το πνεύμα, η αιώνια διδασκαλία θα μείνει. Αν δεν πιστεύαμε στο Χριστό, θα μπορούσαμε άραγε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας;
Η απάντηση είναι αρνητική. Πρέπει να διακρίνουμε το ουσιώδες απ΄ το επουσιώδες, για να γνωρίσουμε τον εαυτό μας. Μόνο χάρις στο Πνεύμα γνωρίζουμε ποιοι είμαστε. Όσο θεωρούμε ως μόνη πραγματικότητα ό,τι υποπίπτει στις αισθήσεις μας, δεν μπορούμε να δούμε τον εαυτό μας.

Η ουσία του ανθρώπου είναι το πνεύμα. Το πνεύμα είναι σ’ αυτόν τον κόσμο, αλλά δεν είναι από τα στοιχεία αυτού του κόσμου. Δεν είναι υποταγμένο στα ορμέμφυτα ούτε είναι προσκολλημένο στο περιβάλλον. Το πνεύμα ανοίγει κόσμους απέραντους πέρα από τα όρια αυτού του κόσμου, κόσμους αγάπης, ,καλοσύνης, ελπίδας…

«Ο άνθρωπος είναι το Χ που μπορεί, χωρίς κανένα όριο, να συμπεριφέρεται ως ένα ον «ανοικτό στον κόσμο». Η εξανθρώπιση , λοιπόν, είναι η εξύψωση στην «κοσμο-ανοικτική» δύναμη του πνεύματος. « (Max Scheler, Η θέση του ανθρώπου στον κόσμο, Εκδ. Ροές).

Οι οχλούμενοι υπό πνευμάτων ακαθάρτων εθεραπεύοντο

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Την εποχή του Ιησού, πήγαινε σ' αυτόν πλήθος για να τον ακούσει και για να θεραπευτεί από τις νόσους από τις οποίες έπασχε. Μαζί με αυτούς ήταν και οι οχλούμενοι υπό πνευμάτων ακάθάρτων και εθεραπεύοντο. Και πας ο όχλος, γράφει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, "εζήτει άπτεσθαι αυτού. ότι δύναμις παρ' αυτού εξήρχετο και ιάτο πάντας."

Αξίζει να σημειωθεί ότι μαζί με τους αρρώστους ήταν κι αυτοί που τους ενοχλούσαν πνεύματα ακάθαρτα. Ζητούσαν κι αυτοί να θεραπευτούν. Τις ενοχλήσεις των ακαθάρτων πνευμάτων τις θεωρούσαν ασθένεια. Σε μας τώρα, υπό την επιρροήν της Δύσης, δεν μας ενοχλούν τα ακάθαρτα πνεύματα!

Το πρώτο πράγμα που μαθαίνεις στην εσωτερική ζωή

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Στο πατρικό μας σπίτι η μητέρα μου μας έμαθε να βάζουμε τάξη στα πράγματά μας, να διπλώνουμε τις κουβέρτες μας και τα κορίτσια τα έμαθε επί πλέον να βοηθούν στην καθαριότητα και γενικά στη νοικοκυροσύνη, για να μπορούν να έχουν και τά δικά τους σπίτια καθαρά και νοικοκυρεμένα.

Όταν λέω μας έμαθε, εννοώ ότι αν δεν κάναμε τις δουλειές αυτές κάθε μέρα, δε γινόταν. Η μητέρα μας ήταν καλή, μας αγαπούσε, γινόταν θυσία για μας , άλλο ήταν και αυστηρή. Εγώ την έτρεμα, όταν άκουγα τη φωνή της να με καλεί από τα παιχνίδια. Της έκανα παράπονα. Όταν σ’ ακούω να με φωνάζεις, της είπα μια φορά, νιώθω έναν πόνο να διαπερνάει το στομάχι μου.

Τώρα φοβάμαι, πως άλλαξαν τα πράγματα. Τώρα προέχει η ευκολία, το να μην κουράζονται τα παιδιά. Γιατί να βάλουν οι νέοι τάξη στο δωμάτιό τους, γιατί να διπλώσουν τις κουβέρτες τους, γιατί να βάλουν το κάθε πράγμα στη θέση του; Το μυαλό τους είναι έξω στο δρόμο. Το δωμάτιο είναι μόνο για να κοιμούνται. Καμιά αίσθηση ομορφιάς.

Σκέφτομαι, καλά είναι τώρα, που τους τραβάει έξω ο δρόμος και γυρίζουν το βράδυ στο δωμάτιο μόνο για τον ύπνο. Όταν ο δρόμος έξω θα τους κουράσει και δε θα βρίσκουν χαρά, να είναι όλη την ώρα έξω, πώς θα μείνουν μέσα στο δωμάτιό τους;

Κάποτε ήρθε ένας Αμερικάνος συγγραφέας στο νησί όπου υπηρετούσα και γνωριστήκαμε. Κουβεντιάζοντας για τη ζωή στο νησί, του είπα ότι έπληττα ιδίως τους χειμερινούς μήνες, που δεν είχε καθόλου κίνηση και οι νησιώτες κοιμούνταν με τις κότες. Να βάζεις τάξη, στο δωμάτιό σου, με συμβούλεψε, για να μην πλήττεις. Το πρώτο πράγμα που μαθαίνεις για την εσωτερική ζωή, είπε, είναι να διπλώνεις τις κουβέρτες και να στρώνεις το κρεβάτι σου.
moschoblog.blogspot.com

Ζωή είναι το "οράν"

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Κατά την χριστιανική ορθόδοξη παράδοση, οι νεκροί ζουν και έχουν πλήρη διαύγεια. Οι γέροι δεν εννοούν το θάνατο εξαφάνιση. Αυτό φαίνεται από τον τρόπο που μιλούν για το θάνατό τους. Μιλούν ενεργητικά. Δεν παραδίνονται στο θάνατο. Εξακολουθούν να διατηρούν τη θέλησή τους και την ενέργεια της ζωής. Η ζωή είναι χάρισμα του Θεού. Κι αυτό που ο Θεός δίνει δεν το παίρνει πίσω.

 Οι γέροι πιστεύουν στην χριστιανική ορθόδοξη παράδοση. Η γιαγιά μας η Βασιλική π.χ. θεωρούσε το θάνατο μετάβαση σε κάποιον τόπο διαφορετικό από αυτόν εδώ που ζούμε. Οι τελευταίες της λέξεις ήταν "πού θα πάω"; Η γιαγιά Βασιλική είχε φιλοσοφική ψυχή.

Η γιαγιά Κωνσταντίνα ,επίσης, δεν ανέφερε ποτέ το θάνατο ή το ρήμα "πεθαίνω". Όταν έλεγε ότι θα πεθάνει χρησιμοποιούσε την έκφραση: "όταν κλείσω τα μάτια μου". Εννοούσε ότι θα κλείσει η ίδια τα μάτια της. Δεν θα της τα κλείσουν.

Οι γιαγιές μας ήταν κι οι δυο πάνω από ενενήντα ετών. Δεν τους ακούσαμε ποτέ να αναφέρουν τη λέξη "θάνατος". Η γιαγιά Βασιλική πίστευε ότι οι  νεκροί πηγαίνουν κάπου ζωντανοί . Η γιαγιά Κωνσταντίνα θεωρούσε ζωή το να έχει ανοιχτά τα μάτια της. Έλεγε ότι θα κλείσει κάποτε τα μάτια της και θα τα ανοίξει κάπου αλλού. Δεν θεωρούσαν το θάνατο εξαφάνιση. Οι νεκροί  κατά την Ορθόδοξη Παράδοση , ζουν και έχουν πλήρη διαύγεια.

Πώς θα βγούμε από την κρίση;

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Να μην ασχολούμαστε μόνο με τα υλικά, για να βγούμε από την κρίση. Να ασχολούμαστε και με τα πνευματικά: Να προσέχουμε την ψυχή μας.

Θέλουμε να βγούμε από την κρίση, όχι ν' αλλάξουμε αρρώστια. Πρέπει να βγούμε όλοι μαζί. Να είμαστε ενωμένοι. Τί θα μας κρατήσει ενωμένους; Μόνο η ομορφιά μπορεί να κρατήσει τις μάζες ενωμένες.

Στην παράδοσή μας, την ελληνο-ορθόδοξη παράδοση η ηθική είναι ενωμένη με την αισθητική. Με την επίδραση της Δύσης χωρίστηκε η ηθική από την αισθητική. Τί θα κρατήσει ενωμένες τις μάζες; Μόνο η αισθητική μπορεί. Δεν είναι ωραίο αυτό που γίνεται!

Γνωρίζουμε ποιός είναι ο προορισμός μας

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Από τα παιδικά μας χρόνια άλλοι ξέρουμε τι θέλουμε, όσον αφορά το πώς να ζούμε και άλλοι δεν ξέρουμε και το μαθαίνουμε αργότερα ή δεν το μαθαίνουμε ποτέ. Αν δεν ξέρουμε τι θέλουμε, όταν είμαστε παιδιά κλαίμε και γκρινιάζουμε κι όταν είμαστε μεγάλοι ,είμαστε απογοητευμένοι γιατί νιώθουμε ότι η ζωή μας δεν έχει νόημα . Αυτό σημαίνει ότι είμαστε προορισμένοι να ξέρουμε ποιοι είμαστε, ποιος είναι ο προορισμός μας.

«Γνώσεσθε την αλήθεια και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (θα γνωρίσετε την αλήθεια και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει) λέει η Γραφή. Ποια είναι η αλήθεια που θα μας ελευθερώσει; Ο Κύριος λέει, εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η ζωή. Ο Χριστός μας χαρίζει την άφεση των αμαρτιών μας και μας ελευθερώνει από το φόβο του θανάτου και το άγχος της επιβίωσης. Γνωρίζουμε ποιος είναι ο προορισμός μας , η ένωση με το Θεό.

Αν ο εαυτός μου μπορούσε να γίνει αυτό που θά 'θελα

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Ίσως δεν είναι εύκολο να γνωρίζουμε τον εαυτό μας. Μπορεί και να είναι αδύνατο να τον γνωρίζουμε. Μπορούμε να θεωρούμε ότι ο εαυτός μας είναι το σώμα μας. Αυτό είναι εύκολο, γιατί μας βεβαιώνουν οι αισθήσεις ποιό είναι το σώμα μας και δεν έχουμε αμφιβολία γι' αυτό.

Ας κάνουμε, λοιπόν, μια υπόθεση: Ας υποθέσουμε ότι μπορεί ο εαυτός μας να γίνει αυτό που θέλουμε να γίνει. Αρκεί να θέλουμε να είναι ο εαυτός μας κάτι και να γίνει. Ποιός θα θέλαμε να γίνει ο εαυτός μας; Αν και αυτό μπορεί να μην είναι μια απλή υπόθεση, και να συμβαίνει στην πραγματικότητα: να είμαστε αυτό που θέλουμε να είμαστε.

Ο αρχαίος φιλόσοφος Ιουστίνος έγραψε πώς μπορούμε να γίνουμε ναός του Θεού.

Ο Αμερικανός ποιητής Ρόμπερτ Λαξ, μιλώντας για το θάνατο ,είπε κάτι ωραίο για τον εαυτό:"Αν ήσουν ένας σκοπός στο φλάουτο, θα λυπόσουν αν έφτανες στο τέλος του;"

Αν ο εαυτός μας μπορούσε να γίνει αυτό που θέλουμε, θα ήθελα να γίνει μια ωραία μουσική, που να μη φτάνει ποτέ στο τέλος της.

Στις πηγές της αυτοβιογραφίας

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

«Το μόνο που ήθελε από την ζωή ήταν αγάπη
Αυτή είναι η ιστορία της ζωής του»
Όρσον Ουέλλες, Πολίτης Καίην

Οι παλιοί μάθαιναν να γράφουν και με τα λίγα αυτά γράμματα, έγραφαν την ζωή τους ακόμη και σε ένα μικρό κομμάτι χαρτί, ως μια ζωντανή μαρτυρία. Η ζωή γι΄ αυτούς είναι μια συνεχής διαδικασία συμφιλίωσης με το παρελθόν. Μια διαρκής μετάνοια και μια διαρκής συγχώρηση. Ένιωθαν ότι ήταν χρέος τους, να δώσουν την δική τους μαρτυρία για την ζωή τους και δεν θα ησύχαζε η συνείδησή τους, αν δεν το έκαναν. Από το καθήκον αυτό ξεκινάει η παράδοση της αυτοβιογραφίας.
Έπεσε μια φορά στα χέρια μου μια τέτοια αυτοβιογραφία γραμμένη επάνω σε ένα κομμάτι χαρτί. Αυτός που την είχε γράψει ήταν ένας πάμπτωχος γέρος, που ζούσε μόνος ,σε μια καλύβα, που βρισκόταν έξω στα χωράφια, μακριά απ΄ το χωριό. Ένιωθε την ανάγκη να καταγράψει το πιο σημαντικό από όλα τα γεγονότα. Ήταν νήπιο ακόμη όταν έχασε τους γονείς του στην Μικρασιατική Καταστροφή. Την περιπέτειά του, ώσπου να φτάσει να ζει σε μια απομακρυσμένη καλύβα, αποτύπωσε στο χαρτί, ως ένα ίχνος που ήθελε να μείνει από το πέρασμά του από την ζωή.
Η Ορθοδοξία είναι εμπειρική. Οι Έλληνες μαθαίνουμε για την πίστη στο Χριστό, από την προσωπική εμπειρία. Ρώτησαν κάποτε έναν γέρο, γιατί προσεύχεται για τους νεκρούς του, πώς αποδεικνύεται ότι οι νεκροί ζουν κι ο γέρος απάντησε: Αφού το νιώθω καθήκον να προσεύχομαι, πάει να πει πως ζούνε. Στο Βόλο, ζούσε πριν χρόνια , κάποιος διακριτικός ζητιάνος, ντυμένος με την ίδια καμπαρντίνα, χειμώνα-καλοκαίρι, που ό,τι μάζευε ως βοήθεια , το έδινε σ΄ αυτούς που είχαν ανάγκη. Στους άλλους που δεν είχαν ανάγκη, τους έδινε ένα λουλούδι. Με ποιά λογικά επιχειρήματα ό καλός αυτός άνθρωπος ένιωθε την ανάγκη να ζητιανεύει για να βοηθάει αυτούς που είχαν ανάγκη;
Στη δική μας παράδοση της Ορθοδοξίας , μας διδάσκει η ίδια η ζωή. Όσο πιο πρoσωπικά γράφουμε , τόσο πιο πολύ εκφράζουμε το κοινό στοιχείο της ζωής των ανθρώπων. Στους βίους των Προφητών και των Αγίων η ζωή γράφει την ζωή της. Τα πράγματα κάνουν ένα ποίημα για τον εαυτό τους. Τα πράγματα είναι λέξεις με τις οποίες η ζωή μας μιλάει. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης λέει, πως τα πράγματα είναι οι καλύτεροι οιωνοί. Τα απομνημονεύματα του Στρατηγού Μακρυγιάννη είναι μια ζωντανή μαρτυρία και ένα αριστούργημα του λαϊκού λόγου. Ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος, προτιμά να υποστεί την χλεύη παρά να ψευτίσει τον εαυτό του.
Σε κάποιο μοναστήρι μερικοί προσκυνητές περίμεναν από τον γέροντα να τους πει κάποιους λόγους ζωής. Ο γέροντας έμενε σιωπηλός. Οι προσκυνητές έφυγαν στενοχωρημένοι, που δεν άκουσαν τον γέροντα να τους μιλάει, όπως περίμεναν. Όταν ρώτησαν τον γέροντα γιατί δεν τους είπε κάποιον λόγο να τους ωφελήσει την ψυχή τους, ο γέροντας απάντησε: «Αν δεν άκουσαν την σιωπή μου ούτε τα λόγια μου θα τα άκουγαν.»
Με την πίστη στο Χριστό αρχίζει η αυτοβιογραφία. Ο πιστός μιλάει για την ζωή του. Οι πρώτοι χριστιανοί εξομολογούνται δημοσίως. Οι πιστοί ομολογούν την πίστη τους στο Χριστό και γίνονται μάρτυρες. Με τον Χριστό αρχίζει η προσωπική μαρτυρία.
«Υπό την επίδραση του χριστιανισμού για πρώτη φορά η καθημερινή ζωή του ανθρώπου θεωρείται ως πεδίο, όπου διαδραματίζονται σοβαρά, προβληματικά και τραγικά γεγονότα. Η ανάλυση της τυχαίας στιγμής αποκαλύπτει κάτι ολότελα καινούριο, την πληρότητα και το βάθος της ζωής, που εμπεριέχεται σε κάθε στιγμή, τα οποία άθελά του θυσιάζει κανείς. Αυτό που συμβαίνει κάθε στιγμή, είτε πρόκειται για εξωτερικά είτε για εσωτερικά περιστατικά, αφορά εντελώς προσωπικά τους ανθρώπους που ζουν εντός τους, αλλά μέσα από αυτά ζει ακόμη ολοκληρωτικά το κοινό στοιχείο των ανθρώπων.» (R.Bultmann,Ιστορία και Εσχατολογία, Η Αιωνιότητα ως Παρόν, Εκδ. Ίνδικτος).
Υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που το πέρασμά τους είναι βαθιά χαραγμένο. Από τον πολιτισμό και την ιστορία, θα έρθει μια νέα άνθιση της Ρωμιοσύνης.
¨Λαρισινά δοκίμια"

Ελευθερία Λαρίσης 10.5.2016

Ο κόσμος δε γνωρίζει την ελευθερία

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου


"Σε γνωρίζω από την κόψη
του σπαθιού την τρομερή"
Ύμνος εις την Ελευθερία

Ο κόσμος δε γνωρίζει την ελευθερία. Δεν  γνωρίζει και δεν θαυμάζει την ελευθερία ούτε αγωνίζεται γι' αυτήν. Η ελευθερία είναι πνευματικό αγαθό. Δεν ενδιαφέρουν τον κόσμο τα πνευματικά αγαθά.  "Οι όντες σάρκες τα της σαρκός φρονούσι". Αν γνώριζαν ότι το πνεύμα φυλάει το σώμα τους, ότι  είναι το ανοσοποιητικό τους σύστημα - οι ασθένειες είναι ψυχοσωματικές-  θα 'θελαν να μετέχουν του πνεύματος. 

Ο λόγος των πολιτικών χαϊδεύει τ' αυτιά των πολιτών. Μην ακούσουν τίποτε τρομερό και τους κάνει να σκεφτούν. Οι ομιλίες τους είναι για την οικονομία. Λες και το πρόβλημα είναι λογιστικό.
Όλοι έχουν μανία με τα όνειρα και με το μέλλον. Κάνουν όνειρα για το μέλλον. "Το τάξιμο δε χαλάει σπίτι", λέει ο λαός. Και "αν δεν έχτισες σπίτι και δεν πάντρεψες κόρη", δεν είσαι νοικοκύρης.
Αλλά η γενιά τούτη θέτει υπό διωγμόν αυτούς που δούλεψαν και δουλεύουν στη ζωή τους για να φτιάξουν σπίτι με θεμέλια γερά.

Δεν γνωρίζουν την ελευθερία γιατί δεν γνωρίζουν το Χριστό. Κανένας δεν μπορεί να βάλει θεμέλιο άλλο από αυτό που υπάρχει και που είναι ο Ιησούς Χριστός.

Ο κόσμος δε γνωρίζει την ελευθερία. Και δεν την γνωρίζει γιατί απωθεί το Τρομερό. Στην Αμερική μακιγιάρουν τους νεκρούς και βάφουν ροζ τα γραφεία κηδειών.

Στην  ίδια παρακμή είχαν πέσει κι οι Αρχαίοι Αθηναίοι. Είχαν θεσπίσει νόμον, που τιμωρούσε με θάνατον εκείνον που θύμιζε στους Αθηναίους το θάνατο! Ήταν η εποχή που οι αρχαίες Αθηναίες αντί παιδιά κρατούσαν σκυλιά στην αγκαλιά τους. Όταν τις είδες ο Λουκιανός είπε με το νου του: "Μπα, οι Αθηναίες γεννούν σκυλιά!"

Οι Αγωνιστές του '21 γνώριζαν την ελευθερία. Αγωνίζονταν για την Πίστη την αγία και για της Ελλάδος την ελευθερία. Γνώριζαν ότι δίχως την ελευθερία η ζωή είναι θάνατος. Αυτό σημαίνει το "Ελευθερία ή θάνατος".

Η δουλεία μέσα μας

Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η δουλεία μέσα μας είναι σαν την πτώση σ' ένα τέλμα. Δεν μπορούμε να βγούμε από εκεί, μόνο με τις δικές μας προσπάθειες.

Ο Αρχιμήδης έλεγε, δός μου ένα σταθερό τόπο να πατήσω και θα κινήσω τη Γη.
Για να βγούμε από το τέλμα, ο Χριστός είναι έξω από το τέλμα, και θα μας τραβήξει, αν το ζητήσουμε.

Έλθετε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς. Ο γαρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρύ" (τοις προαιρουμένοις).
Μ.Λ.

moschoblog.blogspot.com

Πολιτική και πνευματική εξουσία

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Λέει η Γραφή, αρχή σοφίας φόβος Θεού. Κι ο λαός λέει το ίδιο με το πνεύμα της Εκκλησίας: "Ποιός είδε το Θεό και δε φοβήθηκε". Που σημαίνει ότι εκείνος που δεν είδε το Θεό, δεν γνωρίζει το Τρομερό ούτε την ελευθερία.

Δεν γνωρίζει την ελευθερία από την κόψη του σπαθιού την τρομερή, γιατί δεν αγωνίστηκε για την ελευθερία. Οι αγωνιστές του '21 γνώρισαν με αίμα το Τρομερό. Πίστευαν ότι η εξουσία πρέπει να αναφέρεται στο Θεό. Πολέμησαν για την Πίστη στο Θεό.

ΟΙ τωρινοί στην εξουσία, σε κάθε εξουσία, πολιτική, θρησκευτική, του πλούτου ή οποιαδήποτε άλλη, δεν βλέπουν το Τρομερό. Δεν το έζησαν ποτέ.

Παραθέτω την αρχή από την πρώτη ελεγεία του Ντουίνο του Ρίλκε, σε μετάφραση του Άρη Δικταίου (αν δεν κάνω λάθος)
Στη μνήμη μου την ονόμαζα "ελεγεία του Τρομερού":

Ποιος, εάν κραύγαζα, θα μ’ άκουγε λοιπόν απ’ των Αγγέλων
τα Τάγματα; Και μόνο να υπέθετα πώς ένας τους
μ’ έπαιρνε ξάφνου πάνω στην καρδιά του, θα χανόμουν
απ’ τη δυνατότερή του Ύπαρξη. Γιατί το Ωραίο δεν είναι τίποτε άλλο,
παρά ή μόλις πού αντέχουμε Αρχή του Τρομερού
και το θαυμάζουμε τόσο, γιατί αυτό, ανέμελο, μήτε πού νοιάζεται
να μας συντρίψει. Ο κάθε Αγγελος είναι τρομερός.
Κι έτσι συγκρατιέμαι και με σκοτεινό λυγμό καταπίνω
του καλέσματος μου τη φωνή. «Αχ και σε ποιόν μπορούμε πια
να προσφύγουμε; Μήτε στους Αγγέλους, μήτε στους ανθρώπους."

ΤΟ ΕΥΑΓΓΈΛΙΟ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Όταν διαβάζω ένα κομμάτι του Ευαγγελίου, λέω, αυτό το κομμάτι πρέπει να το διαβάζω κάθε πρωί. Με αυτό να αρχίζω τη μέρα μου. Κι όταν διαβάζω ένα άλλο κομμάτι, λέω πάλι το ίδιο. Κι αυτό γίνεται μέχρι το τέλος. Που σημαίνει ότι θέλω να το διαβάζω ολόκληρο κάθε μέρα. Τώρα καταλαβαίνω πώς μερικοί το ξέρουν όλο απ’ έξω. Λένε πως κι αν χαθεί το Ευαγγέλιο, ένας μοναχός μπορεί να το ξαναγράψει.

Σήμερα το πρωί, ενώ ακόμα βρισκόμουν στη μέθη του ύπνου, ήρθαν στο νου μου τα λόγια του Αποστόλου Παύλου στην Δευτέρα επιστολή, κεφάλαιο Γ΄, στίχος 3, «εστέ επιστολή Χριστού (,,,) εγγεγραμμένη ου μέλανι, αλλά Πνεύματι Θεού ζώντος, ουκ εν πλαξί λιθίναις, αλλά εν πλαξί καρδίαις σαρκίναις».

Και δεν ξέρω πώς συνδυάστηκαν τα λόγια αυτά με τις σκέψεις ότι το Πνεύμα του Θεού του ζώντος είναι θαυμασμός και χαρά για το Ωραίο και για το Υπέροχο και για το Χαριτωμένο και πως μπορούμε χωρίς θαυμασμό και χαρά να ελπίζουμε και να πιστεύουμε και να αγαπάμε;

Σηκώθηκα από το κρεβάτι, ήταν ακόμα πολύ νωρίς, 5 η ώρα το πρωί και άνοιξα την Καινή Διαθήκη στο κεφάλαιο Γ΄της δευτέρας επιστολής του Αποστόλου προς τους Κορινθίους! Θεέ μου τι θαυμαστά πράγματα γράφει; Το κεφάλαιο κλείνει με αυτά τα λόγια: «Ο δε Κύριος το Πνεύμα εστιν. Ου δε το Πνεύμα Κυρίου εκεί ελευθερία. Ημείς δε πάντες ανακεκαλυμμένω προσώπω την δόξαν Κυρίου κατοπτριζόμενοι την αυτήν εικόνα, μεταμορφούμεθα από δόξης εις δόξαν, καθάπερ από Κυρίου Πνεύματος.»

(Ο δε Κύριος είναι το Πνεύμα. όπου δε είναι το Πνεύμα του Κυρίου εκεί ελευθερία. Όλοι εμείς λοιπόν, χωρίς κάλυμμα στο πρόσωπο, δηλαδή ελεύθερα κοιτάζουμε, σαν σε καθρέφτη τη λαμπρότητα του Κυρίου και μεταμορφωνόμαστε σε αυτήν τη λαμπρή εικόνα του. Με την ενέργεια του Κυρίου, που είναι το Πνεύμα, βαδίζουμε από δόξα στ δόξα.)

Μια από τις σημασίες της λέξης «δόξα» μπορεί να είναι η επίγνωση. Τη λέξη αυτή την πρόσεξα, όταν ο ιερέας που κοινώνησε για τελευταία φορά, τη μακαρίτισσα γιαγιά μου Βασιλική, είπε ότι η γιαγιά μου κοινώνησε με επίγνωση

Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΗΘΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Ο κόσμος είναι λίγο ή πολύ βουλησιαρχικός. Επιδιώκει τη δύναμη κάθε είδους.
Ο Ελληνικός Πολιτισμός συνδυάζει την ηθική με την αισθητική.
Δηλαδή το θαυμασμό του Κάλλους (αισθητική) και την αγάπη του Καλού (ηθική).
Το Άσχημο το θεωρεί άδικο και επιδιώκει τη θεραπεία του. Αν κάτι είναι άσχημο (άδικο), δεν το δέχεται. Δεν είναι ωραίο, θα σου πει. Όλα μπορεί να τα δεχθεί. Αυτό που δεν είναι ωραίο, δεν έπρεπε να το κάνεις.

Την εποχή του Χριστού, το άσχημο το Ευαγγέλιο το ονομάζει "ακάθαρτο πνεύμα" και ενοχλούσε αυτόν που το είχε. Τον βασάνιζε και ζητούσε τη θεραπεία του: "Και καταβάς μετ' αυτών, έστη επί τόπου πεδινού. και όχλος μαθητών αυτού και πλήθος πολύ του λαού από πάσης της Ιουδαίας και Ιερουσαλήμ, και της παραλίου Τύρου και Σιδώνος, οι ήλθον ακούσαι αυτού, και ιαθήναι από των νόσων αυτών. και οι οχλούμενοι υπό πνευμάτων ακαθάρτων, και εθεραπεύοντο. Και πας όχλος εζήτει άπτεσθαι αυτού. ότι δύναμις παρ' αυτού εξήρχετο, και ιάτο πάντας. " (Λουκ, στ' 12-19)
moschoblog.blogspot.com

Οι νεκροί ζουν στην αιωνιότητα

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Το απόγευμα επισκέφθηκα την εξαδέρφη μου Ευαγγελία για τη γιορτή της. Κουβεντιάζοντας για διάφορα πράγματα, τη ρώτησα, αν πιστεύει ότι θα συναντήσουμε ξανά τους δικούς μας που πέθαναν.
Μου περιέγραψε ότι παρευρέθηκε στην εκταφή του αδερφού της και είδε τα οστά του.

-Πώς θα ξαναδούμε τη μορφή των νεκρών, αφού διαλύθηκαν τα σώματά τους; είπε.
-Θα τα ξαναδούμε με τα σώματά τους με άλλη υφή.

Όταν ζούσε ο αδερφός σου δεν έβλεπες μόνο το σώμα του, την υλική μορφή του. Έβλεπες και το πνεύμα του, την πνευματική του μορφή, Αυτήν δεν την έβλεπες με τα μάτια, αλλά με το νου. Και τώρα μπορείς να τη δεις με το νου, την έκτη αίσθηση της ψυχής, αν και έχει πεθάνει. Αν ξεχνάμε μια μορφή, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Η επιστήμη λέει πως τίποτε δε χάνεται στο σύμπαν. Για να χαθεί κάτι, πρέπει να βγει έξω από το σύμπαν, πράγμα αδύνατο, γιατί ό,τι είναι έξω από το σύμπαν είναι το σύμπαν διευρυμένο.

Όταν βλέπουμε σε μια φωτογραφία ένα πρόσωπο, το βλέπουμε στις δύο διαστάσεις του, στο μήκος και στο πλάτος. Την τρίτη διάσταση του προσώπου, το ύψος, δεν την βλέπουμε με την όρασή μας, αλλά με το νου. Στην πραγματικότητα, το πρόσωπο της φωτογραφίας, το βλέπουμε στις τρεις διαστάσεις του, ενώ είναι στις δύο. Την τρίτη, τη βλέπουμε με το νου.

Η καλοσύνη ενός ανθρώπου γίνεται αντιληπτή, αν και δεν είναι ορατή με τα μάτια μας. Είναι έξω και από τον κόσμο των τριών διαστάσεων, αλλά υπάρχει στον κόσμο μας και τη βλέπουμε με το νου. Λέμε ότι είναι εκτός τόπου και χρόνου. Οι αρετές είναι στην αιωνιότητα. Ο Αριστοτέλης ονομάζει την αιωνιότητα "ειδητική περιοχή", δηλαδή περιοχή των "ειδών" και ο Πλάτων την ονομάζει κόσμο των ιδεών.