Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος, Εξομολογήσεις

«Εξομολογείσθε τω Κυρίω, ότι αγαθός,
Ότι είς τον αιώνα το έλεος αυτού»

Οι εξομολογήσεις, καθώς και το αυτοβιογραφικό γράψιμο, μπορεί να είναι από μια άποψη ατομικιστικά καμώματα, που δεν ενδιαφέρουν κανένα εκτός από αυτόν που τα γράφει ή τον στενό κύκλο των φίλων του και των οικείων του. Πράγματι έχω αυτό το αίσθημα όταν βγάζω φωτογραφίες. Νιώθω ότι είναι μάταιο, αφού κανείς δεν θα θελήσει να τις δει. Από αυτήν την άποψη οι εξομολογήσεις και οι φωτογραφήσεις έχουν αξία, αν είσαι κάποιος σπουδαίος άνθρωπος. Αν είσαι ασήμαντος δεν έχουν έννοια.
Αυτή είναι η ρεαλιστική άποψη, που κρίνει τα πράγματα ανάλογα με τη χρησιμότητα. Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη, η οποία μάλιστα αναγνωρίζεται από το δίκαιο κάθε πολιτισμένου λαού, ότι τα πράγματα , εκτός από την αντικειμενική αξία τους, μπορεί να έχουν και υποκειμενική αξία. Το δίκαιο των πολιτισμένων χωρών του κόσμου αναγνωρίζει την συναισθηματική αξία των πραγμάτων, τη λεγόμενη «από διαθέσεως αξία», κατά τους όρους της νομικής επιστήμης.
Συναισθηματική αξία έχει ένα πράγμα ανεξαρτήτως, αν είναι κανείς σπουδαίος ή όχι. Η συναισθηματική αξία αναγνωρίζεται από όλους, αν και είναι εντελώς υποκειμενική. Αυτός που την προσβάλλει υποχρεώνεται σε αποζημίωση. Δεν θα πεις, δεν σου οφείλω τίποτα , γιατί εσύ δεν είσαι κανένας σπουδαίος, για να έχει αξία η μορφή σου ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να έχει συναισθηματική αξία για κάποιον.
Με αυτόν τον μεγάλο πρόλογο, θα μπούμε στο κύριο θέμα, που είναι οι εξομολογήσεις. Η εξομολόγηση είναι αναγκαία ως μέσο θεραπείας της ψυχής και του σώματος. Ως προς την αναγκαιότητα της εξομολόγησης, ιδίως αν είσαι, όπως εγώ, εξομολογητικός άνθρωπος, έχεις προσωπική πείρα. Κανένας δεν μπορεί να αντέξει όλο το βάρος της συνειδήσεώς του. Ακόμα και εκείνοι, τους οποίος θεωρούμε ότι έχουν καταπνίξει τη φωνή της συνειδήσεώς τους, ακόμα και οι πιο πωρωμένοι ψυχικά εγκληματίες, διατηρούν μέσα στην ψυχή τους ψήγματα ελευθερίας.
Δεν νομίζω ότι βρίσκεται κανείς σήμερα που αγνοεί ότι οι αρρώστιες έχουν ψυχικά αίτια, είναι όπως λέμε «ψυχοσωματικές». Όλοι οι γιατροί χωρίς εξαίρεση συμβουλεύουν τους ασθενείς τους, να αποφεύγουν τη στενοχώρια και όλοι γνωρίζουμε ότι η στενοχώρια προκαλεί αρρώστιες ή επιβαρύνει τις ήδη υπάρχουσες.
Θα θεωρούσαμε μεγάλη χάρη σ΄ αυτόν που θα μας έδειχνε τον τρόπο να αποφεύγουμε τη στενοχώρια. Οι φιλάσθενοι , οι φιλόσοφοι, οι υποχόνδριοι, σε όλη τους τη ζωή αναζητούν στα βιβλία ή στις συναντήσεις με αξιοσημείωτους ανθρώπους, να βρουν το μυστικό, να είναι ήρεμοι, πράοι, ειρηνικοί, μα δεν το βρίσκουν στη σοφία των βιβλίων ή στους αξιοσημείωτους ανθρώπους του κόσμου τούτου.
«Έλθετε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς… εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η ζωή», λέγει ο Κύριος ημών Ιησού Χριστός.
Έχοντας υπόψη όλα αυτά , γιατί γράφω μερικές φορές επιθετικά ; Δεν διαβάζω το Ευαγγέλιο που λέει «μη κρίνετε ίνα μη κριθήτε»;
Δεν ξέρω ότι η κατάκριση είναι απώθηση της ενοχής και η απώθηση της ενοχής προκαλεί αρρώστιες; «Να είσαι ειλικρινής. Να μην απωθείς την ενοχή σου (δηλαδή να εξομολογείσαι) και τίποτα δεν θα σου συμβεί». Με αυτά τα λόγια τελειώνει το σύγγραμμά του ο διάσημος γιατρός Γκρόντεγκ. Η απώθηση της ενοχής εμφανίζεται στο σώμα με τη μορφή μιας μικρότερης ή μεγαλύτερης αρρώστιας.
Στη ζωή όπως και στα όνειρα οι άλλοι έχουν τη μορφή συμβόλων. Συμβολίζουν τις δικές μας εσωτερικές τάσεις, που χωρίς τα σύμβολα αυτά δεν θα μπορούσαμε να τις συνειδητοποιήσουμε. Π.χ. αν έχω την τάση να κλέβω, ολοένα με κλέφτες θα ασχολούμαι και θα τους κατακρίνω. Κατακρίνουμε αυτό που έχουμε μέσα μας και που μόνο, αν κάποιο μας αγαπήσει όπως είμαστε, θα λάβουμε κι εμείς το θάρρος να το δούμε. Ο Κύριος μας αγαπάει όπως είμαστε κι εμείς εξομολογούμαστε τα αμαρτήματά μας και θεραπευόμαστε από την ενοχή τους.
Το γράψιμο είναι εξομολόγηση είτε φανερή είτε κρυφή. Ακόμα κι εκείνος που γράφει εντελώς αντικειμενικά περιγράφοντας π.χ. την πολιτική κατάσταση, ακόμα κι αυτός εξομολογείται. Η ίδια η γλώσσα που χρησιμοποιούμε στο γραπτό ή στον προφορικό μας λόγο είναι μια εξομολόγηση, η εξομολόγηση του ελληνικού λαού, στην ιστορική του πορεία τριών χιλιάδων χρόνων.

"Ρεθεμνιώτικα Νέα"