Μιγκέλ Ερνάντεθ

ΜΙΓΚΕΛ ΕΡΝΑΝΤΕΘ (ΙΣΠΑΝΙΑ)


‘Όπως η νέα συκιά
Μες στις χαράδρες ήσουνα
Κι όταν εγώ περνούσα
Ηχούσες στο βουνό.

‘Όπως η νέα συκιά
Αστραφτερή και τυφλή.

‘Όπως η συκιά είσαι.
Όπως η παλιά συκιά.
Περνώ και με χαιρετούν
Σιωπή και ξερά φύλλα.

‘Όπως η συκιά είσαι
Που η αχτίνα σε γεράζει.


Μετάφραση: Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος

«ΓΡΑΦΗ»

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Τα τρία θανάσιμα δηλητήρια

Τα τρία θανάσιμα δηλητήρια
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου

Τρία δηλητήρια σκοτώνουν τον άνθρωπο, η λύπη, το αλάτι και το ζωικό λίπος.
Δεν είναι τα μόνα δηλητήρια που σκοτώνουν τον άνθρωπο, αλλά τα τρία αυτά είναι τα πιο συχνά. Όπως ο Διάβολος που θέλει το θάνατο του ανθρώπου κατάφερε να πείσει τον κόσμο, ότι δεν υπάρχει, έτσι και τα τρία αυτά δηλητήρια κατόρθωσαν να πείσουν τον κόσμο ότι είναι ακίνδυνα. Χρησιμοποίησαν την ίδια σατανική μέθοδο, να κάνεις τον ανύπαρκτο.
Δυστυχώς ακόμα και οι γονείς που θυσιάζονται για τα παιδιά τους εφησυχάζουν με τη σκέψη ότι τα τρία αυτά δηλητήρια δεν κάνουν τόσο μεγάλο κακό στον άνθρωπο. Το αποτέλεσμα είναι να μη νοιάζονται ούτε για την αληθινή χαρά των παιδιών τους ούτε για την καθαρή από αλάτι και λίπη υγιεινή τροφή τους.
Ωστόσο είναι πράγματι ένα πρόβλημα ακόμα και ο περιορισμός του αλατιού, γιατί το αλάτι δίνει νοστιμιά στο φαγητό, άρα είναι λογικό να σκεφτείς πώς περισσότερο αλάτι δίνει περισσότερη νοστιμιά. Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι το αλμυρό φαγητό (όπως και το ανάλατο) το συνηθίζεις και είναι δύσκολο να το στερηθείς ή να το περιορίσεις απλώς.
Ο νομοθέτης για να φυλάξει τον κόσμο απ΄ τη βλάβη που προκαλεί το αλάτι, ορίζει την αναλογία που πρέπει να περιέχει το ψωμί. Δεν είναι όμως βέβαιο ότι η αναλογία αυτή τηρείται πιστά απ΄ τους κατασκευαστές του άρτου, όταν το αλάτι είναι φθηνότερο απ το αλεύρι. Δεν πρόκειται για μικροποσότητες, ώστε να μην μπεις στον πειρασμό να παραβείς την αναλογία, αλλά για μεγάλες ποσότητες με το ανάλογο κέρδος,
Όσο για το λίπος, που κι αυτό συνδέεται με τη νοστιμιά στα φαγητά και στα αρτοσκευάσματα, για το λόγο αυτό μπαίνει παντού, ακόμα και στο σουσαμένιο κουλούρι. Φυλάγεσαι απ΄ το ζωικό λίπος περιορίζοντας τις ζωϊκές τροφές, αλλά δεν μπορείς να φυλαχτείς από άλλες τροφές που δεν φαντάζεσαι ποτέ ότι περιέχουν ζωικό λίπος.
Τί ζημιά κάνουν τα τρία αυτά δηλητήρια στον ανθρώπινο οργανισμό; Η ζημιά είναι τόσο αργή που δεν την παίρνεις είδηση, όσο ο οργανισμός σου είναι νέος και υγιής. Όταν όμως περνούν τα χρόνια τότε μετράς την υγεία σου και τη ζωή σου απ΄ την κατάσταση των αρτηριών σου. Τα τρία αυτά δηλητήρια βλάφτουν τις αρτηρίες σου με διάφορους τρόπους, είτε γιατί τις σκληραίνουν και τις σπάζουν, γιατί χάνουν την ελαστικότητά τους είτε γιατί τις φράζουν και εμποδίζουν την καλή κυκλοφορία του αίματος. Αυτά τα ξέρουν οι γιατροί τους οποίους συνήθως συμβουλεύεσαι όταν έχεις πάθει τη μικρή ή μεγάλη ζημιά.
Θα μου πείτε, καλά το αλάτι και το ζωικό λίπος να το περιορίσουμε και να λιγοστέψουμε τη βλάβη στο σώμα μας, τη λύπη πώς να την ελέγξουμε; Υπάρχει τρόπος να ελέγξεις τη στενοχώρια, που τόσο πολύ οι γιατροί συμβουλεύουν να την αποφεύγουμε; «Να μη στενοχωριέσαι», συμβουλεύουν όλοι, μα κανένας δε λέει πώς να μη στενοχωριέσαι.
Το Ευαγγέλιο λέει «στον κόσμο θα έχετε θλίψη». Ο απλός κόσμος σε ενθαρρύνει με την πίστη, ότι «ο Θεός δίνει δύναμη». Πράγματι πολλοί έχουμε προσωπική εμπειρία της δύναμης με την οποία ενισχύει ο Θεός τον άνθρωπο που έχει ανάγκη. Ο Απόστολος Παύλος λέει πως ο Θεός δε σ’ αφήνει να σηκώσεις φορτίο μεγαλύτερο απ΄ την αντοχή σου.
Όταν ήμουν νέος στο χωριό της μητέρας μου, τη Δεσκάτη Γρεβενών, ακούγαμε ότι στην Αμερική ο κόσμος υποφέρει από το άγχος και δεν ξέραμε τι είναι άγχος. Την εποχή εκείνη με όλη τη φτώχεια και την ανέχεια ο κόσμος χόρευε και τραγουδούσε, αν και δεν είχε βέβαιο το ψωμί, το λάδι, τα ξύλα η τα φάρμακα όταν αρρωστούσε. Αλλά ο κόσμος δεν είχε απομακρυνθεί απ΄ το Θεό, όπως σήμερα.
Ο Νϊτσε είπε την περίφημη φράση «Ο Θεός είναι νεκρός» και η ψεύτικη διανόηση ερμήνευσε τις λέξεις χωρίς να καταλάβει το νόημα. Γιατί το Θεό κανένας δεν τον είδε , για να ξέρει, αν ζει ή αν πέθανε. Ο Νίτσε ένα πράγμα μπορούσε να ξέρει, ότι ο άνθρωπος μακριά από το Θεό είναι νεκρός. Γι’ αυτό οι Ρώσσοι λένε την παροιμία «Νε μπόγα, νε πιρόγα», που σημαίνει «δίχως το Θεό, ούτε βήμα έξω απ΄ το κατώφλι».
Αυτά για τη λύπη που μαζί με τα άλλα δηλητήρια μας στέλνει γρήγορα στον τάφο. Για όλα όμως τα δηλητήρια υπάρχει ένα σωτήριο αντίδοτο, το βάδισμα. Σκέφτομαι να προμηθευτώ ένα χρονόμετρο να με ειδοποιεί κάθε ώρα, να σηκώνομαι απ΄ την καρέκλα και να βαδίζω.

"Ρεθεμνιώτικα Νέα"

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Οδηγός επικίνδυνης ζωής

Οδηγός επικίνδυνης ζωής (Βίβερε περικολοζαμέντε)
Μόσχου Εμμ.Λαγκουβάρδου


«Υπάρχουν πολλοί τρόποι να σκοτώσεις έναν άνθρωπο.
Ο πιο σίγουρος κι ο πιο αποτελεσματικός από όλους
είναι να τον αφήσεις να ζει σε μια σύγχρονη πόλη»
Έρικ Μπλοκ

Η πόλη μας σκοτώνει με σιγουριά κι αποτελεσματικότητα. Δεν είναι ανάγκη να ασκείς κάποιο επικίνδυνο επάγγελμα για να ζεις επικίνδυνα. Ζήσε όσο πιο ήσυχα μπορείς, αρκεί να ζεις σε μια σύγχρονη πόλη. Αυτό αρκεί για να σε σκοτώσει
αργά αλλά σίγουρα. Πρέπει να μη θέλεις να δεις τη μεγάλη αυτή αλήθεια, για να μην
τη βλέπεις και να εφησυχάζεις, όσο τα αδέσποτα σκυλιά δεν ήρθαν ακόμα στην αυλή σου, αλλά στην αυλή του γείτονά σου.
Τι να κάνουμε; Αν ήθελες να ανεβείς στην κορυφή του Ολύμπου για πρώτη φορά, θα ανέβαινες μόνος σου; Δεν θα έπαιρνες κάποιον οδηγό; Το ίδιο επικίνδυνο είναι να ζεις σε μια σύγχρονη πόλη δίχως οδηγό, αγνοώντας το θανάσιμο κίνδυνο που απειλεί όλους όσους ζουν στις σύγχρονες πόλεις. Ποιος είναι ο οδηγός για την επικίνδυνη ζωή στην πόλη; Αυτό είναι το ζητούμενο. Όλοι είμαστε πρόθυμοι να τον ακολουθήσουμε, αρκεί να τον βρούμε. Ίσως ο καθένας πρέπει να τον βρει μόνος του.Ήξερα κάποιον που είχε ως οδηγό τις συνετές συμβουλές του πατέρα του. Ο άνθρωπος αυτός έζησε 100 χρόνια.
Είναι οπωσδήποτε απαραίτητος ο οδηγός της επικίνδυνης ζωής, γιατί αυτός που επινόησε τις σύγχρονες πόλεις και δημιούργησε την αστυφιλία για να αποσπάσει απ΄ τις ρίζες του τον κόσμο και να τον κάνει δούλο δεν είναι άνθρωπος. Είναι δαίμονας. Μόνο ο δαίμονας έχει αποκλειστικό σκοπό να εξοντώσει τον άνθρωπο, το τελειότερο δημιούργημα του Θεού. Το θέλημα του Θεού να ζεί ο άνθρωπος και να χαίρεται , ο διάβολος το αντικρούει με τον πόθο να μην υπάρχει..
Έναν μάταιο πόθο γιατί δεν υπάρχει ανυπαρξία. Υπάρχει μόνο ευτυχισμένη ή κολασμένη ύπαρξη.
Με αυτό το σκεπτικό δαιμονική είναι η φιλοσοφία που μας έρχεται απ΄ τη Δύση, αυτή που στην πραγματικότητα καταφρονεί το σώμα και μας υπόσχεται μια ζωή με το μυαλό. Να σκεφτόμαστε τη ζωή , αντί να τη ζούμε. Ο Καρλ Γιουγκ υποστηρίζει ότι αυτού του είδους οι θεωρίες είναι γέννημα του φόβου του υπερπληθυσμού. Με άλλα λόγια, αν μπορούσαν οι πλούσιες χώρες να ξεκάνουν τους φτωχούς λαούς, αντί να τους βοηθήσουν να ελευθερωθούν απ΄ τη φτώχεια και την αμάθεια , ευχαρίστως θα το έκαναν. Ίσως όμως αυτό να κοστίζει περισσότερο από ότι να συντηρούν τη φτώχεια και την αμάθεια κι αντί για σιτάρι, φάρμακα και βιβλία εφοδιάζουν τις φτωχές χώρες με όπλα για να σκοτώνονται μεταξύ τους.
Πριν μερικά χρόνια συνάντησα στο Ρέθυμνο, έξω από ένα φουρνάδικο ή ζαχαροπλαστείο, κοντά στην κεντρική πύλη, έναν αιωνόβιο Κρητικό, που ήξερε αμέτρητες μαντινάδες απέξω. Μου είπε ότι οι άνθρωποι σήμερα «ουκ οίδασι τι ποιούσι» και ότι το μεγαλύτερο κακό στην ανθρωπότητα είναι ότι ξερίζωσαν τους ανθρώπους από τις ρίζες τους. Ο γέρο Κρητικός ήθελε να πει ότι σήμερα οι άνθρωποι δεν αγαπούν τη ζωή. Θα προτιμούσαν να μην υπάρχουν. Αυτήν την εποχή οι Ινδιάνοι την ονομάζουν «Ίχνη του Ανέμου». Για μένα οδηγός της επικίνδυνης ζωής είναι ο Λόγος, το θρησκευτικό και το αισθητικό βίωμα. Η ελπίδα μου είναι να αγαπήσω τον Ιησού πάνω από όλα. «Εγώ είμαι η οδός και η Αλήθεια και η ζωή.»
Όσο για τη σωματική άσκηση σκέφτομαι να προμηθευτώ ένα χρονόμετρο, που να χτυπάει κάθε ώρα , για να μου θυμίζει να σηκωθώ απ΄ την καρέκλα και να περπατήσω. Τα πόδια μας είναι το φάρμακο για την καρδιά, είπε κάποιος διάσημος καρδιολόγος της εποχής μας.

"Ρεθεμνιώτικα Νέα"

ΣΥΛΒΙΝΑ ΟΚΑΜΠΟ (ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

ΣΥΛΒΙΝΑ ΟΚΑΜΠΟ (ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ)

Άϋπνε Παλίνουρε

«Nudus in ignota,Palinure, jacebis harena»
(Γυμνός θα κείτεσαι, Παλίνουρε, πάνω σ’ άγνωστη ακτή)

Τα κύματα, τα φύκια και τα φτερά,
τα σπασμένα ηχηρά κοχύλια,
το αλάτι και το ιώδιο, οι κακές οδύνες,
τ΄ αβέβαια δελφίνια κι οι χορωδίες

σειρήνων που κουράστηκαν να τραγουδούν,
δεν θα σου ξαναφέρουν τα ειρηνικά χώματα,
όπου περιπλανιόσουν με το ήσυχο βάδισμα,
που απομακρύνει πάντα τα βαθιά καράβια.

Παλίνουρε: η κλειστή, θαλασσινή σου όψη
κρατάει άγρυπνη την ειρηνική νύχτα.
Γυμνός και πλαγιασμένος

Αιώνια θα πεθαίνεις πάνω στην άμμο,
και με την αμεριμνησία μιας πέτρας θα μεγαλώνουν
τα νύχια σου και τα μαλλιά σου ανάμεσα στον κισσό.

Μετάφραση: Μόσχος Λαγκουβάρδος

(Περιοδικό "ΕΥΘΥΝΗ")

Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος, Η αβάσταχτη δυσκολία των Σκοπιανών

Η αβάσταχτη δυσκολία των Σκοπιανών

Η δυσκολία των Σκοπιανών είναι ότι μόνον οι Έλληνες μπορούν να τους νομιμοποιήσουν στο όνομα της Μακεδονίας , που αυθαίρετα χρησιμοποιούν και κανείς άλλος, ούτε οι Αμερικανοί, ούτε τα Ενωμένα Έθνη. Οι Σκοπιανοί δικαίως δεν είναι ικανοποιημένοι, έστω κι αν όλoς ο κόσμος τους αναγνωρίσει με το όνομα αυτό, γιατί μόνο η αναγνώριση των άλλων δεν εξυπηρετεί τους σκοπούς τους.
Αυτό που ζητούν οι Σκοπιανοί στην πραγματικότητα είναι να τους παραχωρήσουν οι Έλληνες την ιστορία τους και να τους δώσουν την νομική βάση, που δεν έχουν ως τώρα, για να διεκδικήσουν την κατάλληλη στιγμή Ελληνικά εδάφη.
Θα μπορούσαν ίσως κάποιοι να προθυμοποιηθούν να τους δώσουν εκείνοι την ιστορία τους. «Να σας δώσουμε εμείς την ιστορία μας, αν λυπάστε τόσο πολύ που οι Ελληνικές κυβερνήσεις δυσκολεύονται, να σας την παραχωρήσουν,γιατί φοβουνται την αντίδραση του λαού». Αλλά θα ήταν δώρο άδωρο για τους Σκοπιανούς , γιατί μόνο η Ελλάδα τους ενδιαφέρει.
Η ιστορία των Σκοπιανών με το όνομα της Μακεδονίας, που άρπαξαν πριν κάμποσα χρόνια, χωρίς να φανερώσουν τον απώτερο σκοπό τους, να το χρησιμοποιήσουν ως εθνικό τους όνομα , θυμίζει το μύθο με το λύκο που ήθελε να αρπάξει τα πρόβατα, αλλά με την συγκατάθεση του βοσκού, ώστε να μη φαίνεται αρπαγή αλλά παραχώρηση. Η αρπαγή στο δίκαιο λέγεται «νόσφιση» και είναι όπως και η παραχώρηση ένα είδος αιτίας απόκτησης κυριότητας. Αυτός που αρπάζει κάτι, γίνεται κύριος, υπό κάποιες προϋποθέσεις, όπως και αυτός που λαμβάνει κατά παραχώρηση κάποιο πράγμα.
Ο βοσκός όμως του μύθου δεν δεχόταν να διαπραγματευθεί τα πρόβατά του με το λύκο και άφηνε τους σκύλους του να κάνουν τη δουλειά τους. «Δώσε μου τα σκυλιά, του έλεγε ο λύκος, και δε θα μαλώνουμε». Οι σημερινοί όμως Έλληνες πολιτικοί κάθονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους Σκοπιανούς,
με την εποπτεία και τον έλεγχο δήθεν των Ενωμένων Εθνών, για να διαπραγματευθούν τα αδιαπραγμάτευτα, δηλαδή την τιμή τους, την εθνική τους υπερηφάνεια και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας τους (σε δεύτερη φάση).
Αν οι Ελληνικές κυβερνήσεις είχαν στο νου τους τις έννοιες της «νόσφισης»(αρπαγής) και της «παραχώρησης» δεν θα δέχονταν με κανένα τρόπο να συρθούν σε «διαπραγματεύσεις» σαν αυτές του μύθου του λύκου με το βοσκό των προβάτων.
Αν μας ζητούσαν να διαπραγματευθούμε ην τιμή και την αξιοπρέπειά μας θα δεχόμασταν και θα ακούγαμε τις φλυαρίες των διαφόρων κακόπιστων ή και καλόπιστων μεσολαβητών; Έλεος!
« Μα θα τους αναγνωρίσει όλος ο κόσμος ως Μακεδόνες;» Οι Σκοπιανοί ξέρουν καλύτερα από μας το συμφέρον τους από όσο ξέρουμε εμείς το δικό μας. Δεν τους αρκεί για τα απώτερα σχέδιά τους η αναγνώριση έστω και όλου του κόσμου. Γι’ αυτό θέλουν την υπογραφή της Ελληνικής κυβέρνησης. Γιατί η αναγνώριση- παραχώρηση της Ελλάδας αποτελεί τη νομική βάση για τις διεκδικήσεις τους εναντίον της.
Οι Ελληνικές κυβερνήσεις πρέπει να έχουν πάντοτε στο νου, ότι απεμπόληση της Ελληνικής ιστορίας και ενδεχόμενη παραχώρηση του ονόματος της Μακεδονίας στους Σκοπιανούς, εκτός του ότι αναγκάζει τους Έλληνες να πιουν το πικρό ποτήρι της ταπείνωσης ,είναι και μια μόνιμη, σοβαρή απειλή για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας και για την ειρήνη.
Μα αυτό έπρεπε να το κάνουν πρίν πενήντα χρόνια. Και επειδή πριν πενήντα χρόνια δεν είδαν τον πέλεκυ πάνω απ΄ τα κεφάλια τους , πρέπει τώρα που τον βλέπουν ,να τον αφήσουν να πέσει επάνω τους; «Δεύτερες σκέψεις κρείσσονες»!

"Ρεθεμνιώτικα Νέα"

ΕΡΝΕΣΤΟ ΚΑΡΝΤΕΝΑΛ (ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ), Παράκληση για την Μαίριλυν Μονρόε

ΕΡΝΕΣΤΟ ΚΑΡΝΤΕΝΑΛ (ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΙΡΙΛΥΝ ΜΟΝΡΟΕ

Κύριε,/
Δέξου την κοπέλα αυτή, γνωστή σε όλη τη γη,/
με το όνομα Μαίριλυν Μονρόε./
Αν και δεν είναι αυτό το αληθινό της όνομα /
(αλλά Εσύ ξέρεις το αληθινό της/,
αυτό της μικρής ορφανής που βιάστηκε στα εννια της χρόνια /
και της μικρής εργάτριας που στα δεκάξι της ήθελε να αυτοκτονήσει),/
που παρουσιάζεται τώρα μπροστά Σου/
χωρίς κανένα μακιγιάζ, χωρίς τον ατζέντη της,/
χωρίς φωτογράφους και χωρίς να υπογράφει αυτόγραφα,\
μόνη σαν ένας αστροναύτης στη διαστημική νύχτα. /
Όταν ήταν παιδί ονειρεύτηκε, ότι στεκόταν γυμνή σε μια εκκλησιά/
Σύμφωνα με τη διήγηση του ΤΙΜΕ)/
μπροστά σ΄ ένα πλήθος που γονάτιζε με τα πρόσωπα στο έδαφος/
κι έπρεπε να περπατήσει στις μύτες των ποδιών της, για να μην πατήσει τα κεφάλια./
Εσύ ξέρεις τα όνειρά μας καλύτερα παρά οι ψυχίατροι./
Εκκλησία, σπίτι, υπόγειο, είναι η σιγουριά της μητρικής αγκαλιάς/
Αλλά και κάτι περισσότερο από αυτό επίσης… /
Τα κεφάλια είναι φανερό ότι είναι οι θαυμαστές /
(η μάζα των κεφαλιών στο σκοτάδι κάτω από μια φωτοπλημμύρα). /
Όμως το τέμπλο δεν είναι στούντιο της 20TH CENTURY –FOX/
Που έκαναν το ναό σπηλιά ληστών.

Κύριε,
Σ’ αυτόν τον κόσμο, το μολυσμένο από αμαρτίες και ραδιενέργεια /
Εσύ δεν θα ενοχοποιήσεις τόσο πολύ μια μικρή εργάτρια,/
Που όπως κάθε μικρή εργάτρια ονειρεύτηκε να γίνει σταρ του σινεμά./
Το όνειρο βγήκε αληθινό (αλλά σαν την αλήθεια του τεχνικολόρ)./
Εκείνη αυτό που έκανε ήταν να παίξει αυτό που της είπαμε /
-το έργο της ίδιας μας της ζωής- κι ήταν ένα έργο παράλογο./

Συγχώρα την ,Κύριε, και συγχώρα μας για την 20TH CENTURY-FOXμας /
γι’ αυτήν την τεράστια Υπέρ-Παραγωγή, όπου όλοι μας έχουμε δουλέψει./
Πεινούσε γι΄ αγάπη και της προσφέραμε ηρεμιστικά.\
Για τη θλίψη που δεν είμαστε άγιοι της συστήσαμε την ψυχανάλυση./
Θυμήσου, Κύριε, τον αυξανόμενο φόβο στο δωμάτιο
Και το μίσος για το μακιγιάζ –επιμένοντας να την μακιγιάρουν σε κάθε σκηνή-\
Και πόσο μεγάλωνε η φρίκη κι η σύγχυση στο στούντιο./
Σαν κάθε μικρή εργάτρια ονειρεύτηκε να γίνει σταρ του σινεμά\
κι η ζωή της υπήρξε τόσο μη πραγματική/
σαν ένα όνειρο που ένας ψυχίατρος το αναλύει και το αρχειοθετεί./
Τα ειδύλιά της ήταν ένα φιλί με κλεισμένα μάτια, που όταν τα άνοιγε/
ανακάλυπτε ότι βρισκόταν κάτω από προβολείς/
κι οι προβολείς έσβηναν κι αποσυναρμολογούνταν οι δυο τοίχοι (ήταν ένα σετ/
κινηματογραφικό), ενώ ο σκηνοθέτης απομακρύνονταν με το λιμπρέτο του/
γιατί η σκηνή είχε γυριστεί./
Ή σαν ένα ταξίδι με γιωτ, ένα φιλί στη Σιγκαπούρη, ένας χορός στο Ρίο,\
η υποδοχή στην κατοικία του Δούκα και της Δούκισσας του Ουίνδσορ\
ειδωμένους στη μικρή σάλα του θλιβερού διαμερίσματος.\
Το φιλμ τελείωσε χωρίς το φιλί στο τέλος./
Τη βρήκαν νεκρή στην κάμαρή της με το χέρι στο τηλέφωνο./
Κι οι αστυνομικοί δεν έμαθαν ποιον καλούσε./


‘Εφυγε
σαν κάποιον που σχημάτισε τον αριθμό της μοναδικής φιλικής φωνής/
κι ακούει από ένα δίσκο να του λένε: ΡΟΝΓΚ ΝΑΜΠΕΡ (Λάθος Αριθμός)/

ή σαν κάποιον πληγωμένο απ΄ τους γκάγκστερς/
που τεντώνει το χέρι του σ΄ ένα τηλέφωνο αποσυνδεμένο./

Κύριε,\
Όποιον κι αν ήθελε να καλέσει και δεν τον κάλεσε (κι ίσως να μην ήταν κανείς/
Ή ήταν κάποιος που ο αριθμός του στον τηλεφωνικό κατάλογο του Λος Άτζελες/
δεν υπάρχει)/
απάντησε Εσύ στο τηλέφωνο./

Μετάφραση απ΄ τα Ισπανικά: Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος/

(Περιοδικό «ΣΤΙΓΜΕΣ» Λαρίσης)

Μόσχος Ε. .Λαγκουβάρδος, Σβησμένα μάτια

Σβησμένα μάτια

«Βασίλεψες αστέρι μου/ βασίλεψε όλ’ η πλάση/
Ο ήλιος κουβάρι ολόμαυρο/ το φέγγος του έχει μάσει».
Γιάννης Ρίτσος

Μήπως θα γίνουμε όλοι ζωντανοί νεκροί; Γιατί κρύβεσαι πίσω απ΄ τα σκούρα ματογυάλια σου, σαν τον τυφλό που δεν έχει το φως του, σαν τους μυστικούς πράκτορες της Λατινικής Αμερικής και σαν τους φονιάδες και τους εγκληματίες; Τα μάτια σου δεν βλέπουν μόνο, όπως πίσω από κουρτίνες και γυναικωνίτες; Τα μάτια σου φωτίζουν αυτό που κοιτάζουν. Τα μάτια σου αντανακλούν το φως του πνεύματος.
«Όταν έρθει η ώρα μου θα χωθώ σαν τον τυφλοπόντικα στη γη.» Αυτή ήταν η ιδέα που είχε ο Νίκος Καζαντζάκη για το θάνατο, όταν έγραφε την «Ασκητική» του. Μήπως ο σημερινός άνθρωπος πεθαίνει πριν να έρθει η ώρα του; Μήπως χώνεται γρήγορα γρήγορα στο λαγούμι του, για να μην ξέρει κανείς αν υπάρχει ή αν υπήρξε ποτέ; Το ίδιο νόημα δεν έχει και η επιθυμία αυτών που δεν θέλουν τον ταφή για το σώμα τους και τον τάφο, αλλά τη φωτιά, για να γίνει το σώμα τους στάχτη και σκόνη και να σκορπιστεί, για να μην ξαναυπάρξει. Αχ, εποχή δίχως το θάρρος του υπάρχειν! Οι άνθρωποι κι η ζωή τους ίχνη του ανέμου. Εποχή του φόβου για τη ζωή. Να ξυπνάς το πρωί και να λες με απελπισία: «Αχ, ακόμα μια μέρα ζωής»!
Γιατί σβήνεις το φως των ματιών σου; Βασίλεψες σαν το νεκρό του «τάφου» του Γιάννη Ρίτσου και σαν τον πεθαμένο ταυρομάχο του Λόρκα. «Κανείς δε θα θελήσει να κοιτάξει στα μάτια σου, γιατί έχεις πεθάνει για πάντα, σαν τους νεκρούς που λησμονιούνται σε ένα σωρό από σκυλιά σβησμένα». Η ψυχή σου είναι απούσα!
Δε βγαίνεις πια στο δρόμο να χαρείς. «Ποιος θα με δει να χαρεί και ποιον θα κοιτάξω στα μάτια για να χαρώ;» Παλιά μόνο αυτοί που σήκωναν το βάρος κάποιας μεγάλης ενοχής, οι κατάδικοι κι οι θανατοποινίτες ,χαμήλωναν τα μάτια τους και δεν ήθελαν να τους δει κανείς, ούτε να δούνε κανένα.
Ποια ενοχή σε βαραίνει φίλε και σβήνεις το φως των ματιών σου; Τα μάτια σου είναι η έκφραση της ψυχής σου; Δε νιώθεις την ανάγκη να έρθεις σε επαφή με μια άλλη ψυχή; Μόνο η σωματική επαφή απομένει για σένα; Τόσο είσαι απελπισμένος, ώστε πιστεύεις ότι μόνο η διατροφή και η αναπαραγωγή αξίζει;

«Ρεθεμνιώτικα Νέα»

Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Κράτος και ιδιώτης

Κράτος και ιδιώτης


«Δε θα γράφετε αυτά που βλέπετε,
αλλά αυτά που σας λέμε»
(Υποδείξεις προς δημοσιογράφους)

Ο Ομπάμα και ο Κέιν έγιναν υποψήφιοι πρόεδροι των ΗΠΑ.
Μόνοι τους έγιναν; Χωρίς την υποστήριξη ιδιωτών που πλήρωσαν και πληρώνουν τα έξοδα για την προεκλογική τους εκστρατεία; Πιστεύεις ότι τα κίνητρα αυτών που χρηματοδοτούν τους πολιτικούς και τα κόμματα είναι η αγάπη, η καλοσύνη, ή φιλοπατρία και όχι το συμφέρον ; Πιστεύεις ότι οι πολιτικοί και τα κόμματα στα οποία ανήκουν δε δεσμεύονται καθόλου απέναντί σ΄ αυτούς που τους χρηματοδοτούν;
Αν έτσι έχουν τα πράγματα ,πως μπορούν να κυβερνηθούν οι χώρες με ισονομία και δικαιοσύνη από αυτούς που πριν ακόμα καταλάβουν την κυβέρνηση; είναι οικονομικώς δεμένοι χέρια και πόδια; Αν οι κυβερνώντες είναι δεσμευμένοι εκ των προτέρων το κράτος είναι άξιο του ονόματός του ή είναι κράτος ιδιωτικό, αυτών που διαθέτουν τα χρήματα; Τέτοιας μορφής κράτη δεν είναι παρά ιδιώτες που γίνονται κράτος ,για να επιβάλλουν τη θέλησή τους στη μάζα των ασθενεστέρων. Εκτός αν δεχθείς ότι στην πολιτική δεν ισχύει αυτό που ισχύει παντού, δηλαδή αυτός που σε πληρώνει σου υποδεικνύει και τι να κάνεις.
Κάποιος ποιητής, αν και ήταν πολύ φτωχός, αρνήθηκε σε όλη του τη ζωή
να γίνει υπάλληλος. Πίστευε ότι όποιος σε πληρώνει σου λέει και τι να κάνεις, σου επιβάλλει τη θέλησή του έτσι κι αλλιώς. Κανένας δε σου δίνει τα χρήματά του, για να κάνεις ό,τι θέλεις. Προτίμησε να ζει φτωχά με τη δουλειά του διορθωτή κειμένων, παρά να λάβει δημόσια θέση. Λέγεται ότι αρνήθηκε ακόμα και τη θέση ενός υψηλόβαθμου κρατικού λειτουργού, πράγμα που είναι πολύ πιθανόν, γιατί αγαπούσε πάνω από όλα την προσωπική του ελευθερία. Τελικά δεν άντεξε και δέχτηκε κάποια θέση, την τελευταία θέση που γινόταν, ίσα που να βγάζει τον επιούσιο, κι αυτή εντελώς προσωρινή για να μπορεί να φύγει αμέσως, αν κινδύνευε να χάσει την ανεξαρτησία του.
Το κράτος και ο ιδιώτης από οικονομική άποψη φαίνονται να είναι δυο μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα, (πολύ κράτος λίγο ιδιώτης, πολύ ιδιώτης λίγο κράτος), ενώ δεν είναι. Η διαφορά μεταξύ κράτους και ιδιώτη είναι φαινομενική:«Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε την κάπα αλλιώς». Οι λίγοι που κατέχουν τη δύναμη είναι πάντοτε πλούσιοι ( η δύναμη είναι χρήμα) και οι πολλοί, η μάζα, είναι πάντα φτωχοί, σε όλα τα οικονομικά συστήματα (σοσιαλισμός, καπιταλισμός, κομμουνισμός, φασισμός κ.α.)
Το κράτος και ο ιδιώτης ( εταιρία, κόμμα, ή οτιδήποτε άλλο) είναι δυο οντότητες που μετασχηματίζονται παίρνοντας η μία τη μορφή της άλλης. Δανείζονται μεταξύ τους τις μορφές τους και μετασχηματίζονται η μία στην άλλη, αναλόγως ποια μορφή τους εξυπηρετεί καλύτερα , η κρατική ή η ιδιωτική. Τα κράτος γίνεται ιδιώτης κι ο ιδιώτης γίνεται κράτος. Το κράτος γίνεται ιδιώτης, σε λιγότερες ή περισσότερες χρησιμότητες π.χ. στις εταιρίες κοινής ωφελείας κι ο ιδιώτης γίνεται κράτος , π.χ. όταν οι ισχυροί γίνονται «κράτος εν κράτει».

"Ρεθεμνιώτικα Νέα"

Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Η έννοια της ευλογίας

Η έννοια της ευλογίας

Να κάνεις όλα τα πράγματα στην καθημερινή σου ζωή με τρόπο που να μπορείς να τα υπερβείς (Κομφούκιος). Τι είναι άραγε υπέρβαση; Με ποιο τρόπο μπορείς να υπερβείς τα εμπόδια, που κάνουν δύσκολη τη ζωή σου;
Ξέρεις πώς ξεπερνάς τη μικρή ή μεγάλη λύπη, που σου προκάλεσε κάποιος με οποιοδήποτε τρόπο, με τη θέλησή του ή χωρίς να το θέλει; Ξεπερνάς τη λύπη με την τήρηση της Εντολής του Κυρίου «ευλογείτε αυτούς που σας κακολογούν, σας κατακρίνουν, σας δυσφημούν ή λένε ψέματα εις βάρος σας ». Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, για να μην μένει η λύπη μέσα στην καρδιά σου και σε πονάει κάνε αυτήν την προσευχή: «Κύριε, εσύ που συγχώρησες αυτούς που σε σταύρωσαν, σε παρακαλώ, όση λύπη προκάλεσε σε μένα αυτός ο άνθρωπος, τόση χαρά να του δώσεις, Αμήν». Ύστερα από αυτήν την προσευχή, αν είναι ειλικρινής, δεν μένει ίχνος λύπης μέσα σου. Ξεχνάς αμέσως όχι μόνον αυτόν που σε λύπησε , αλλά και το ίδιο το λυπηρό γεγονός.
Μπορείς να γράφεις ημερολόγιο συγχωρήσεως , στο οποίο να καταγράφεις το ιστορικό της κάθε περίπτωσης.. Θα καταλάβεις ότι δε γίνεται αλλιώς, αν νιώσεις στο πετσί σου αυτό που λέει η δημώδης παροιμία «χωρίς αγάπη δε γίνεται». Χωρίς τη συγχώρηση αυτού που σε λύπησε δεν μπορείς ούτε να φάς, ούτε να κοιμηθείς. Σκέφτεσαι αυτόν που σε αδίκησε και φαντάζεσαι διάφορους τρόπους, που θα μπορούσες να του ανταποδώσεις το κακό. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι ικανοί να ανταποδώσουν το κακό. Όταν κάνουν κακό σε κάποιον υποφέρουν οι ίδιοι περισσότερο από εκείνον. Είναι ανίκανοι να βλάψουν κάποιον χωρίς να βλάψουν πολύ περισσότερο τον εαυτό τους.
Η «οδός» της συγχώρησης σου αποκαλύπτεται μετά τα πενήντα σου χρόνια. Μετά τα πενήντα , γράφει στο μυθιστόρημά του «Ένας αλήτης παίζει με σουρντίνα» ο Νορβηγός συγγραφέας Κνουτ Χάμσουν, ο άνθρωπος σκύβει το κεφάλι του μπροστά σε κείνο που δε γίνεται αλλιώς. Πονάει το αίμα σου, αλλά αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος.
Ο Βούδας λέει πως κάθε φορά που πιάνει τον εαυτό του να λέει «με έκλεψαν, με αδίκησαν, με συκοφάντησαν» ξέρει πως είναι σε λάθος δρόμο. Για τον ίδιο λόγο, όταν εκμυστηρεύτηκα στον ποιητή Ρόμπερτ Λαξ την πρόθεσή μου να γράψω για όλα τα δεινά που τράβηξα στη ζωή μου εκείνος με απέτρεψε. «Να μην κάνεις συλλογή απ΄ τις δυστυχίες σου, αλλά απ΄ τις τις ευτυχίες σου», είπε.
Η ευλογία ως συγχώρηση δεν είναι κάτι που γίνεται με τη διάνοια, χωρίς να γίνεται απ΄ την καρδιά. Όταν δίνεις κάτι χάρισμα, πρέπει να το δίνεις με την καρδιά σου. Ό,τι δε δίνεται με την καρδιά,, δεν έχει καλό αποτέλεσμα. «Δεν το ‘δωσες με την καρδιά σου» λέμε όταν κάτι δεν πάει καλά . Φαίνεται σαν τυχαίο, ενώ έχει βαθύτερα αίτια., όπως τουλάχιστον διατείνονται οι ψυχολόγοι.
Αυτό είναι το θέμα που διαπραγματεύεται στο ογκώδες βιβλίο του «Ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής» ο Φρόϊντ. Ένας άλλος επίσης διάσημος γιατρός έγραψε ένα βιβλίο με το ίδιο θέμα, και με τον τίτλο «Εκείνο». Δεν θυμάμαι τώρα το όνομά του παρόλο που γράφω γι΄ αυτόν στο τελευταίο βιβλίο μου δοκιμίων «Ο Θεός του Θερισμού».

"Ρεθεμνιώτικα Νέα"

Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος, Εργένικη ζωή

Εργένικη ζωή

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, ένας εκ πεποιθήσεως εργένης, έγραψε κάποτε ένα ποίημα για την εργένικη ζωή. Δεν θυμάμαι ακριβώς τα λόγια. Ήταν για τις τρύπες στις κάλτσες. Τις φόραγε κι έβγαινε έξω το μεγάλο δάχτυλο. Άλλαζε πόδι, το ίδιο. «Δεν φταίνε οι κάλτσες που τρυπούν», είπε , «φταίω εγώ που δεν παντρεύομαι».
Ο Χριστιανόπουλος που κοντεύει τα 80 εκφράζει το πνεύμα μιας άλλης εποχής, όταν οι γυναίκες νοιάζονταν για τις κάλτσες των αντρών, τις εξέταζαν αν έχουν τρύπες, τις μπάλωναν και τις περιποιούνταν.
Ένας άλλος ποιητής, ξένος αυτός, Αμερικανός, ο Ρόμπερτ Λαξ, εκ πεποιθήσεως εργένης κι αυτός, είχε διαφορετικούς λόγους που έμενε εργένης. Δεν είχε ενοχές που έμενε ελεύθερος. Ο Λαξ αγαπούσε πάνω από όλα την ελευθερία και τη μοναξιά. Απέφευγε τον κόσμο, γι΄ αυτό έζησε όλη του τη ζωή ως ένας ερημίτης, ένας κοσμοκαλόγερος. Ποτέ δεν θα τον έβλεπες παρέα με άλλους. «Στην παρέα» έλεγε, «δεν πρέπει να είναι πάνω από δυο. Αλλιώς θα νιώθεις μόνος.»
Με το Ρόμπερτ Λαξ, τον αγαπημένο μου Ρομπέρτο, όπως έχω γράψει κι άλλοτε, μας συνέδεε μακρά φιλία και συχνά μιλούσαμε για την εργένικη ζωή που σ’ εμένα δεν άρεσε καθόλου. Είχα μια παράξενη αντίληψη για τη μοναξιά. Ήθελα να είμαι μόνος, αλλά μέσα σε οικογένεια. Να νιώθω ανθρώπους που μ’ αγαπούν γύρω μου, γιατί από μικρό παιδί ζούσα μόνος, μακριά απ΄ την οικογένειά μου. Εκείνος πάλι δεν ήθελε κανέναν κοντά του. «Ρομπέρτο,» του είπα κάποτε, «ξυπνώ το βράδυ και τρομάζω που δεν είναι κανένας στο δωμάτιό μου» «Κι εγώ ξυπνώ» είπε « και τρομάζω μήπως είναι κανένας στο δωμάτιό μου».
«Βρε Ρομπέρτο, καλά τώρα που μπορείς και φροντίζεις τον εαυτό σου. Αύριο θα γεράσεις, ποιος θα σε κοιτάξει; Ποιος θα σηκωθεί τη νύχτα, να σου κάνει ένα τσάϊ, για το βήχα;» «Ποιος θα με μαλώνει, γιατί βήχω;», είπε ο Ρομπέρτος, και γελάσαμε, όπως κάθε φορά που κάναμε τέτοιες συζητήσεις.
Ο Καζαντζάκης, πάλι, έλεγε , αν δεν κάνω λάθος, «παντρέψου για να ζής σαν σκύλος και για να πεθάνεις σαν άνθρωπος». Τι σημαίνουν άραγε αυτά τα λόγια; Ο Καζαντζάκης ήταν υπέρ της οικογένειας ή υπέρ της εργένικης ζωής; Εξαρτάται τι προτιμάει κανείς, τη σκυλίσια ζωή και τον ανθρώπινο θάνατο ή το αντίθετο; Ένα τέτοιο ερώτημα δεν απασχολεί κανέναν , γιατί κανείς δεν σκέφτεται πώς θα πεθάνει, εκτός αν είναι φιλόσοφος, που όλη του η ζωή δεν είναι παρά μια μελέτη για το θάνατο.
Ζήτησα από δυο φίλους μου, παλαίμαχους εργένηδες, να περιγράψουν με μια λέξη την εργένικη ζωή: «Κατάντια», είπε ο ένας . «Νεανικότητα» είπε ο άλλος « ή μάλλον, εγωπάθεια» διόρθωσε μετά από δεύτερη σκέψη.
Φυσικά η απάντηση θα ήταν εντελώς διαφορετική, αν ρωτούσα δυο νέους. Οι κυβερνήσεις με τους μισθούς των νέων δεν τους επιτρέπουν την πολυτέλεια να κάνουν δική τους οικογένεια, αν οι γονείς δεν δύνανται να τους βοηθήσουν.

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Η ουσία του ονόματος

Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος

Η ουσία του ονόματος
( Θα γίνει η Μακεδονία αποδιοπομπαίος τράγος;)

Τί είναι το όνομα; Είναι ένα απλό ηχητικό σημάδι; Ο Αριστοτέλης λέει, πως τα ονόματα είναι μιμήματα. Το ίδιο όπως λέει για την τραγωδία ότι είναι μίμηση πράξεως. Η γλωσσική θεωρία που επικρατεί στη Δύση υπό την επίδραση της παγκοσμιοποίησης, υποστηρίζει ότι τα ονόματα είναι ηχομιμήματα, παρερμηνεύοντας τον Αριστοτέλη, θαρρείς και δεν είχε άλλο στο νου του ο μεγάλος φιλόσοφος , παρά μόνο ένα μέρος ονομάτων για φυσικά πράγματα (ηχογενείς λέξεις), όπως π.χ. το όνομα του κόκορα που βγαίνει απ΄ το «κοκορίκου» κ.α.
Τι είναι το όνομα σε σχέση με το πράγμα; Το όνομα είναι συστατικό στοιχείο του πράγματος. Είναι ενέργεια που απορρέει απ΄ την ουσία του πράγματος και συνεπώς είναι συστατικό στοιχείο του; Απόδειξη ότι όταν μνημονεύουμε π.χ. το όνομα ενός αγαπημένου προσώπου έχουμε μαζί με το όνομά του και την αίσθηση της παρουσίας του. Όσον αφορά τα θεία ονόματα, η Αγία Γραφή λέει πως το Άγιο Πνεύμα προσεύχεται για μας εντός μας, την ώρα της προσευχής. «Το Άγιον Πνεύμα υπερεντυγχάνει εντός υμών στεναγμοίς αλλαλήτοις.»
Όταν μνημονεύουμε το όνομα ενός πράγματος αναφερόμαστε στην εικόνα του πράγματος, όπως σχηματίζεται με τις αισθήσεις μας. Αναφέροντας το όνομα μετέχουμε στην εικόνα του. Αν το όνομα είναι όνομα προσώπου η παρουσία του δε γίνεται αισθητή μέσω των αισθήσεων π.χ. της ακοής, αλλά μέσω του νου. Το ίδιο όπως η καλοσύνη π.χ. ενός ανθρώπου δεν είναι ορατή με τη φυσική όραση, αλλά με την πνευματική όραση του νου.
Γίνεται φανερό λοιπόν ότι και το όνομα ενός πράγματος δεν είναι απλώς αντικείμενο μας αίσθησης π.χ. της ακοής ή της όρασης, αλλά είναι αντικείμενο της αίσθησης του νου. Συνεπώς βγαίνει το συμπέρασμα ότι τα ονόματα έχουν πνευματικό περιεχόμενο και γι΄ αυτό προσφέρονται στη διαδικασία του πνεύματος.
Η υποτίμηση του ονόματος κάποιου προσώπου αποτελεί μείωση της προσωπικότητάς του (capitis deminutio) και δίδει το δικαίωμα στο πρόσωπο που υπέστη την προσβολή , να ζητήσει την δικαστική προστασία για την επανόρθωση της ηθικής ζημίας. Το ίδιο και η κατάργηση του ονόματος ενός προσώπου και η αντικατάστασή του από ένα ηχητικό σημάδι ή από κάποιον αριθμό. Η κατάργηση του ονόματος χρησιμοποιήθηκε σαν μέσο ηθικής εξόντωσης των αντιπάλων από τα ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Παρόμοια προσβολή της υπόστασης της Ελλάδος αποτελεί η νόσφιση (αρπαγή) του ονόματος της Μακεδονίας από τους Σκοπιανούς. Δεν αρπάζουν ένα ηχητικό σημάδι, αλλά ένα όνομα πλούσιο σε νόημα, σε σημασία, σε ενέργεια, την οποία επιφυλάσσονται να επωφεληθούν μελλοντικώς με την διεκδίκηση εδαφών της Ελλάδος.
Τα πολιτικά κόμματα δεν αγνοούν την ουσία του ονόματος της Μακεδονίας και γι΄ αυτό κανείς δεν μπορεί να επικαλεσθεί άγνοια ή απερισκεψία σε περίπτωση απεμπόλησης του ονόματος. Δεν είναι το όνομα της Μακεδονίας ένα απλό ηχητικό σημάδι, που δεν έχει άλλη σημασία πέρα απ΄ την συναισθηματική αξία για τους Έλληνες. Αυτό το ξέρουν οι Σκοπιανοί και πρέπει να το ξέρουν και οι Έλληνες πολιτικοί.
Τώρα κανείς δεν μιλάει για το όνομα «Μακεδονία» σε σχέση με τις προσεχείς εκλογές, για τις οποίες όλοι μιλούν. Μήπως οι εκλογές αυτές πρόκειται να γίνουν για να περάσουν κάποιο συμφωνημένο από τα κόμματα όνομα , εν αγνοία των Ελλήνων πολιτών; Μήπως με την ψήφο στο κόμμα ψηφίζουμε και για το συμφωνημένο όνομα εν αγνοία μας; Αποφάσισαν άραγε τα πολιτικά κόμματα να γίνει η Μακεδονία ο αποδιοπομπαίος τράγος;