Διάκρισις των επιθυμιών και θεϊκή παρρησία

Του Μόσχου Λαγκοκυβάρδου
Η Εκκλησία διακρίνει τις επιθυμίες, με κριτήριο την ελευθερία, σε αδιάβλητες επιθυμίες, οι οποίες δεν δεσμεύουν την ελευθερία του ανθρώπου και σε άτοπες επιθυμίες, οι οποίες δεσμεύουν την ελευθερία του ανθρώπου και στερούν από τον άνθρωπο την παρρησία προς το Θεό.
Χωρίς τη θεϊκή παρρησία, νιώθουμε ότι ο Θεός ,μας εγκατέλειψε και δεν ενδιαφέρεται για μας. Όπως πίστευε ο αρχαίος φιλόσοφος Επίκουρος, ότι ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο, αλλά δεν ενδιαφέρεται γι΄αυτόν!
Νιώθουμε ότι ο Θεός είναι μακριά μας, ενώ εμείς είμαστε μακριά απ΄ το Θεό. Ακόμα πιο χειρότερο από αυτό είναι να μην νιώθουμε την απουσία του Θεού, να μην νιώθουμε ότι ο Θεός μας λείπει. Ευτυχώς υπάρχει η προσευχή, που μας πηγαίνει κοντά στο Θεό. Οι καθολικοί στην πλάνη τους νομίζουν ότι με τις αγαθοεργίες τους θα φέρουν το Θεό κοντά τους! Το ίδιο δεν καταλαβαίνει ο άθεος , γιατί προσευχόμαστε, αφού ο Θεός γνωρίζει τι έχουμε ανάγκη. Προσευχόμαστε για να πάμε κοντά στο Θεό. Για να έχουμε την παρρησία προς το Θεό!
Τις άτοπες επιθυμίες εννοεί το στιχηρόν ιδιόμελον του Τριωδίου «Οίμοι, όφις και γυνή θεΪκής παρρησίας με έξωσαν».
Ο Ιησούς διά του μυστηρίου του Σταυρού και της αναστάσεως, μας επανεισάγει εις την θεϊκή παρρησία. Με τη θέλησή μας μιμούμενοι το εκούσιον πάθος του Κυρίου σταυρώνουμε τις άτοπες επιθυμίες μας και απελευθερωνόμαστε, με τη χάρη του Θεού, από αυτές.
Πρέπει να πούμε πως οι άτοπες επιθυμίες πέθαναν για μας και εμείς πεθάναμε γι’ αυτές, διαφορετικά δεν ελευθερωνόμαστε από αυτές. Θα τις υπηρετούμε σε όλη μας τη ζωή, όπως οι δούλοι υπηρετούν τους αφέντες τους.
Είναι σημαντικό το κριτήριο της ελευθερίας για την διάκριση των επιθυμιών διότι οι άτοπες επιθυμίες απαιτούν να τις υπηρετεί ο άνθρωπος με όλο του το είναι. Με άλλα λόγια απαιτούν αυτό που ανήκει μόνο στο Θεό , την υπέρτατη αγάπη.
Τέτοια δέσμευση στην άτοπη επιθυμία φθάνει μέχρι την απώλεια της ψυχής.

Ασκητισμός ή ασυνειδησία

του Μόσχου Λαγκουβάρδου

 «Λυτρώθηκα από τα πάθη μου. Απολαμβάνω τις χαρές της συνείδησης» (Ντοστογιέφσκι, Δαιμονισμένοι)

Όταν σκέφτομαι τον «ασκητισμό» και τους «ασκητικούς αγώνες» των Αγίων της Εκκλησίας μας, θλίβομαι γιατί τόσο λίγοι δείχνουν πια ενδιαφέρον γι΄αυτόν. Ακόμα πιο λίγοι ακολουθούν το δρόμο του, με εξαίρεση τους μοναχούς. Αν δεν υπήρχαν οι μοναχοί να αγωνίζονται στην πρώτη γραμμή της Εκκλησίας εναντίον των αιρέσεων και των εχθρών του Χριστού, ο ασκητισμός θα είχε εκλείψει παντελώς. Αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ, διότι ο Θεός δε θα αφήσει να χαθεί η ελπίδα σωτηρίας του πιστού λαού.

Σύμφωνα με την νηπτική παράδοση της Ορθοδοξίας, ό,τι σκεφτόμαστε, ό,τι λέμε και ό,τι κάνουμε, πρέπει να εξετάζουμε, αν συμβάλλει στην ένωση με το Θεό. Η προσευχή γι΄αυτό είναι τόσο σημαντική, γιατί μας πηγαίνει κοντά στο Θεό. Αντίθετα όταν ξεχνάμε το Θεό, απομακρυνόμαστε από Αυτόν και χάνουμε την παρρησία, δηλαδή το θάρρος να επικαλεστούμε τη βοήθειά του, όταν τη χρειαζόμαστε. Γι’ αυτό το θάρρος, επικαλούμαστε την Παναγία και τους Αγίους, να πρεσβεύουν για μας.

Θα μου πείτε, γιατί να πούμε στο Θεό, αυτό που έχουμε ανάγκη; Διότι όπως λέει το Ευαγγέλιο, αυτός που δεν προσεύχεται έχει μάτια να βλέπει, αλλά δεν βλέπει και έχει αυτιά ν’ ακούει, αλλά δεν ακούει. Για να μην πάει κοντά στο Θεό, για να τον θεραπεύσει.  

Ο ασκητισμός αποτελεί την ιερή παράδοση της Ορθοδοξίας. Ονομάζεται αλλιώς «νηπτική», από το ρήμα «νήφω», που σημαίνει «είμαι νηφάλιος, ήσυχος». Η λέξη ασκητισμός προέρχεται από το ρήμα ασκούμαι. Ασκούμαι σύμφωνα με την ιερή παράδοση της Ορθοδοξίας, σημαίνει αγωνίζομαι για να ελευθερωθώ από τα πάθη που δεσμεύουν την ελευθερία μου και καταργούν την εσωτερική μου ειρήνη. Η ασκητική αυτή, ονομάζεται νήψη, δηλαδή νηφαλιότητα που προέρχεται από την εξέταση και γνώση του εαυτού. Αν δεν γνωρίζουμε τον εαυτό μας, δεν γνωρίζουμε επίσης την στέρηση της ελευθερίας μας και την υποδούλωσή μας στα πάθη και δεν αγωνιζόμαστε για την απελευθέρωση από αυτά.  

  Παράδειγμα διαρκούς άσκησης είναι οι Σπαρτιάτες στους οποίους η άσκηση διαρκούσε σε όλη τους τη ζωή. Μέχρι τα 65 χρόνια τους ήταν όλοι στρατιώτες. Η διαφορά με τους Σπαρτιάτες είναι ότι δε θα ‘θελα η άσκηση να είναι επιβεβλημένη από έξω. Θα ήθελα να υπακούω στις Εντολές της φιλοτιμίας ή της χάρης και όχι στις εντολές του μίσους, της ιδιοτέλειας ή του φόβου. 

Κλασικό παράδειγμα εγκατάλειψης του ασκητικού δρόμου υπήρξε γνωστός  συγγραφέας  που από χριστιανός έγινε βουδιστής  Όπως έγραψε ο ίδιος σε κάποιο βιβλίο του, όταν τον ρώτησαν γιατί έγινε βουδιστής απήντησε: Για να ακολουθήσω το Χριστό πρέπει ν’ αφήσω το πιοτό, που του είχε γίνει πάθος. Με άλλα λόγια, για να ακολουθήσει το Χριστό έπρεπε να σηκώσει το σταυρό της αποκοπής από το πάθος του. Στενή και τεθλιμμένη η οδός η απάγουσα εις την ζωή. Θα γνώριζε έτσι την πρώτη ανάσταση, όπως ονομάζει η Εκκλησία μας την εκούσια σταύρωση. Έτσι παραδόθηκε  δέσμιος στο πάθος του πιοτού και πέθανε , στα 42 του χρόνια, αλκοολικός,

Αντίθετα, όταν ρώτησαν τον Αμερικανό ποιητή Ρόμπερτ Λαξ, εξ Εβραίων χριστιανό, γιατί δεν έγινε βουδιστής, απήντησε, δεν ήθελα να ζω σε όλη μου τη ζωή μισοκοιμισμένος!

Αφορισμοί

 Με συγκινεί που ο λαός μας προσκυνάει τις εικόνες, ως ευλάβεια και αγάπη προς τα εικονιζόμενα πρόσωπα. Θέλει προσωπική επαφή!

Καταγράφει ο Θεός τί κάνουμε; Όχι. Εμείς οι ίδιοι καταγράφουμε. Είμαστε ζωντανά βιβλία που θα ανοιχτούν τη μέρα του Κυρίου

Όταν ο Θεός μας ξέρει, τί μας νοιάζει τί σκέφτονται οι άλλοι για μας;

Προσπαθώντας να βοηθήσω την κατανόησή σας, βοηθώ τη δική μου.

Καθαρό μυαλό , είναι ο άνθρωπος που είναι ελεύθερος από τα πάθη που σκοτεινιάζουν το νου και τον κάνουν δούλο στις αισθήσεις.