22.9.09

Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος, Περί διακρίσεως

«Ούτω πανταχού το ανώμαλον επιβλαβές εστιν.»
Αίσωπος

Ένας μύθος του Αισώπου λέει: μια θεονήστικη αλεπού, μόλις είδε σε μια κουφάλα βαλανιδιάς ψωμιά και κρέατα βαλμένα εκεί από κάποιους βοσκούς , μπήκε μέσα και τα καταβρόχθισε. Πρήστηκε όμως η κοιλιά της και επειδή δεν μπορούσε να βγει έξω, στέναζε και οδυρόταν . Μια άλλη αλεπού που περνούσε από κει, ρώτησε να μάθει τι συμβαίνει και όταν έμαθε της είπε: τώρα πρέπει να μείνεις εκεί μέσα ώσπου να γίνεις όση ήσουν όταν μπήκες. (Αίσωπος, μύθοι, Εκδ. Εξάντας, σελ.58).
Δεν ξέρω πόσο αυτός ο μύθος του Αισώπου ταιριάζει σε μας, που μάθαμε, σαν λαός ,να ζούμε με δανεικά. Μήπως σαν την αλεπού με την πρησμένη κοιλιά, αναγκαστούμε να κάνουμε υπομονή και να περιμένουμε να γίνουμε ξανά όπως είμαστε πριν, που ζούσαμε χωρίς δανεικά, δηλαδή φτωχά;
Οπωσδήποτε όμως ο μύθος μιλάει για την αρετή της διάκρισης, που είναι να ζεις με το μέτρο και να αποφεύγεις τις υπερβολές. Πρώτη προϋπόθεση για να ζεις με το μέτρο είναι να ξέρεις τι κάνεις.
Θυμάμαι τον εαυτό μου. Κάθε φορά που δεν ήξερα τι έκανα δεν μου έβγαινε σε καλό. Και κάθε φορά που δεν ήξερα τι έκανα αυτό που έκανα ήταν υπερβολικό. Αυτό σήμαινε ότι για να είμαι μέσα στα μέτρα, κάθε φορά, πρέπει να ξέρω τι κάνω.
Αυτός είναι ένας λόγος να γράφω δοκίμια. Τα δοκίμια είναι δοκιμές , για να ξέρεις αν αυτό που σκέφτεσαι ή που κάνεις είναι αληθινό. Είναι το γράψιμο που σε βοηθάει να ξέρεις τι σκέφτεσαι και τι κάνεις.
Δε χρειάζεται να θέλεις να γίνεις συγγραφέας για να γράφεις. Γράφεις κατ΄ αρχήν για να θυμάσαι ακόμα και τα πιο απλά πράγματα, όπως π.χ. τις καθημερινές δουλειές. Οτιδήποτε γράφεις δεν το ξεχνάς. Αν ξεχνάς να διαβάσεις τις σημειώσεις σου, όπως εγώ, να τις βάζεις κάπου όπου θα τις δεις αναγκαστικά π.χ. στο χερούλι της πόρτας.
Το να ξέρεις τι σκέφτεσαι και τι κάνεις δυστυχώς δεν το διδάσκουν πουθενά, ενώ έπρεπε να είναι το πρώτο και το τελευταίο μάθημα, γι΄ αυτούς που δεν θέλουν να ζουν μια ανόητη και δυστυχισμένη ζωή. Αν δεν μάθεις την αρετή της διάκρισης μια ολόκληρη ζωή μπορεί να πάει χαμένη. Μπορεί να αναζητάς σε ολόκληρη τη ζωή σου αυτό που είχες από την αρχή και δεν το ήξερες, γιατί δεν είχες τη διάκριση.
Ένα εκτενές δοκίμιο για την έλλειψη διάκρισης του σημερινού κόσμου είναι το βιβλίο του Ιβάν Ίλιτς «Για τις ανάγκες του ανθρώπου σήμερα», Εκδόσεις Νησίδες. «Θα θυμόμαστε», γράφει ο Ίλιτς , «την Εποχή των επαγγελμάτων σαν καιρό που η πολιτική μαράθηκε, που οι ψηφοφόροι, καθοδηγούμενοι από επαγγελματίες, εμπιστεύονταν σε τεχνοκράτες την εξουσία να θεσπίζουν νομοθετικά ανάγκες και την εξουσία ν’ αποφασίζουν ποιος έχει ανάγκη τι, καθώς και το μονοπώλιο στα μέσα, με τα οποία θα ικανοποιηθούν οι ανάγκες αυτές. Θα την θυμόμαστε την Εποχή της σχολικής φοίτησης, όταν οι άνθρωποι επί το ένα τρίτο της ζωής τους μάθαιναν πώς να συσσωρεύουν επιβεβλημένες ανάγκες και επί τα άλλα δύο τρίτα ήταν πελάτες έγκριτων προμηθευτών που διαχειρίζονταν τις ανάγκες τους»
Ποιος θα μας μάθει τη διάκριση σήμερα, όταν η κρατούσα ιδεολογία «ταυτίζει την πρόοδο με την αφθονία και ο καταναλωτής αντικαθιστά τις πραγματικές του ανάγκες με τις ανάγκες που του επιβάλλονται; Ο πολίτης που δεν έχει ανάγκες είναι ύποπτος».
"Ελευθερία"

5 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

ευτυχώς που υπάρχει και ένας άλλος τρόπος, ένας αντίλογος σε αυτές τις "ανάγκες".
τις οποιες τις κουβαλούμε παντού και
πάντα μαζί μας. ποιος έχει πάει διακοπές σε ένα νησάκι αφήνοντας πίσω το laptop, το κινητό του, το αμάξι του, τα φανταχτερά ρούχα και παπούτσια του, κλπ;
έχοντας μονο μαζί του την αγάπη του...

Μόσχος Λαγκουβάρδος είπε...

Καταλαβαίνεις τώρα γιατί γυρίζουμε κουρασμένοι. Μας κουράζει η φροντίδα, το καθημερινό, το συνηθισμένο... Αγαπάμε την Τέχνη για τις καινούριες μορφές που δημιουργεί. Εννοώ την Τέχνη που δεν καταστρέφει τη μορφή, όπως κάνει ο μοντερνισμός.
Τα μικρά αυτά σχόλιά σου έχουν μια φρεσκάδα που με ξεκουράζει έτσι ταλαιπωρημένος που είμαι απ΄ την θεωρητικολογία μου.
Ο Ρομπέρτος μου έλεγε: "Καλύτερα να γράψεις είδα μια γάτα στα κεραμίδια", παρά να θεωρητικολογείς. Τόσο κουραστικό είναι για τον αναγνώστη και για σένα τον ίδιο".
Είχα γράψει καμιά ογδονταριά τετράδια με σκέψεις, σκέψεις, σκέψεις.
Όταν μετά από χρόνια έψαξα να βρω έστω και μια φράση, να την υπογραμίσω, δεν βρήκα ούτε μία!
Έτσι τα πέταξα όλα. Τόσο δύσκολο είναι να γράψεις κάτι καινούριο, που να έχει τη φρεσκάδα του πηγαίου και του αυθεντικού.

Μόσχος Λαγκουβάρδος είπε...

As negro spirituals are Christian songs, most of them concern what the Bible says and how to live with the Spirit of God. For example, the “dark days of bondage” were enlightened by the hope and faith that God will not leave slaves alone.

By the way, African Americans used to sing outside of churches. During slavery and afterwards, slaves and workers who were working at fields or elsewhere outdoors, were allowed to sing “work songs”. This was the case, when they had to coordinate their efforts for hauling a fallen tree or any heavy load. Even prisoners used to sing “chain gang” songs when they worked on the road or on some construction project.

But some “drivers” also allowed slaves to sing “quiet” songs, if they were not apparently against slaveholders. Such songs could be sung either by only one soloist or by several slaves. They were used for expressing personal feeling and for cheering one another. So, even at work, slaves could sing “secret messages”. This was the case of negro spirituals, which were sung at church, in meetings, at work and at home.

The meaning of these songs was most often covert. Therefore, only Christian slaves understood them, and even when ordinary words were used, they reflected personal relationship between the slave singer and God.

The codes of the first negro spirituals are often related with an escape to a free country. For example, a “home” is a safe place where everyone can live free. So, a “home” can mean Heaven, but it covertly means a sweet and free country, a haven for slaves.

The ways used by fugitives running to a free country were riding a “chariot” or a “train”.

The negro spirituals “The Gospel Train” and “Swing low, sweet chariot” which directly refer to the Underground Railroad, an informal organization who helped many slaves to flee.

The words of “The Gospel train” are “She is coming… Get onboard… There’s room for many more”. This is a direct call to go way, by riding a “train” which stops at “stations”.

Then, “Swing low, sweet chariot” refers to Ripley, a “station” of the Underground Railroad, where fugitive slaves were welcome. This town is atop a hill, by Ohio River, which is not easy to cross. So, to reach this place, fugitives had to wait for help coming from the hill. The words of this spirituals say,“I looked over Jordan and what did I see/ Coming for to carry me home/ A band of angels coming after me”

Here is an example of a negro spiritual and its covert meaning

Μόσχος Λαγκουβάρδος είπε...

Είναι καλύτερα να γράφεις σχόλια, εννοώ σχόλια χάριν του εαυτού σου , παρά σχόλια χάριν των άλλων.
Όχι για να μην είσαι αλτρουΙστής, αλλά για να είσαι ελεύθερος. Οι άλλοι έτσι ή αλλιώς σε δεσμεύουν.
Μπορεί να γράφεις 50 χρόνια και να μην απαλλαγείς απ΄ την αμφιβολία για ποιο γράφεις και προς τί.
Ύστερα από τόσα χρόνια όμως
οπωσδήποτε είσαι ένας αλκοολικός με το γράψιμο. Το γράψιμο είναι το αλκολίκι σου.
Χώρια ότι το σχόλιο, όπως και η σημείωση (ακόμα και η υποσημείωση) είναι πάντα πιο δυνατό με τη συντομία του από κάθε χάλαρό γράψιμο.
Γράφοντας σχόλια δεν είσαι ο καλλιτέχνης, αλλά ο φιλότεχνος, δηλαδή ο ερασιτέχνης. Ένα έργο που έκανε είκοσι χρόνια να το δημιουργήσει ο καλλιτέχνης το δέχεσαι ή το διαγάφεις μέσα σε μια στιγμή.
Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος να αγαπάς το μικρό. Το μικρό από μόνο του είναι όμορφο.
Δε θυμάμαι τώρα το όνομα του αρχαίου λυρικού ποιητή που αγαπούσε και έγραφε τα πιο μικρά ανάμεσα στα μικρά επιγράμματα.
Φαντάσου! Μήπως είναι ο Καλλίμαχος;

Ανώνυμος είπε...

...όμως κάθε φορα που γράφω κάτι ή μιλάω για κάτι αναρωτιέμαι μήπως η πηγή του είναι ο εγωισμός και η υπερηφάνεια και όχι "εγώ". αναρωτιέμαι συχνά για την αιτια και αφορμή..
Ώ, ποσο θα ήθελα να ελευθερωθώ και από
τα δυο.