Η εξέταση των παλιών γιατρών

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η εξέταση των παλιών γιατρών δεν στηριζόταν στα μηχανήματα και στην εργαστηριακή ανάλυση. Στηριζόταν στην εμπειρία του γιατρού. Η εξέταση περιλάμβανε τρεις επί μέρους εξετάσεις:

Πρώτη: Ο γιατρός έκανε στην αρχή μια μακροσκοπική εξέταση: Σε κοίταζε στο πρόσωπο: Όψις, θρέψις, καλή, έλεγε.

Δεύτερη:Μετά σε ρωτούσε: Έχεις όρεξη; Έχω, απαντούσες. Σωματικά είσαι καλά.

Κι η τρίτη και τελευταία εξέταση: Σε ρωτούσε: Κοιμάσαι καλά; Κοιμάμαι, γιατρέ. Και ψυχικά είσαι καλά. Πήγαινε δεν έχεις τίποτα.

Όταν θυμάμαι την ιστορία του "θεραπευτικού μαξιλαριού", γελάω , αν και πέρασε πολύς καιρός: Ένας φίλος ένιωθε ζαλάδες, όταν σηκωνόταν απότομα απ' το κρεβάτι, Το ίδιο ένιωθα κι εγώ.

-Μήπως κοιμάσαι στην καρέκλα, με ρώτησε.

Πράγματι έχω αυτήν την συνήθεια. Την κληρονόμησα από τον παππού μου εκ μητρός, τον μακαρίτη Αγγελάκη, που κοιμόταν στην καρέκλα.

-Κι εγώ κοιμόμουν και πήγα στο γιατρό, συνεχίζει ο φίλος μου, για τις ζαλάδες. Έκανα όλες τις εξετάσεις που μου κόστισαν εξακόσια ευρώ. .Μετά τις εξετάσεις ο γιατρός μου είπε να μην κοιμάμαι σε κοινό μαξιλάρι, αλλά να πάρω ειδικό μαξιλάρι, να κοιμάμαι και το πήρα. Κοστίζει τριάντα ευρώ. Από τότε οι ζαλάδες μου πέρασαν.

-Λες να πάω κι εγώ στο γιατρό; ρώτησα το φίλο μου.

-Να πας, είπε. Να κάνεις όλες τις εξετάσεις.

Στην αρχή θέλησα να πάω. Αλλά δεύτερες σκέψεις κρείσσονες. Αγόρασα το θεραπευτικό μαξιλάρι κι οι ζαλάδες εξαφανίστηκαν.

Η ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ, ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ!

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Μ' αρέσει να προσέχω την αρχή και το τέλος των πραγμάτων. Στα βιβλία π.χ. υπογραμμίζω την πρώτη και την τελευταία φράση. Η πρώτη και η τελευταία φράση στα βιβλία που διαβάζω έχει σημασία για μένα. Οι ύμνοι της όλης ημερονυκτίου ακολουθίας , για παράδειγμα, αρχίζουν με τον στίχο "Εξεγερθέντες του ύπνου..." Το Άγιο Πνεύμα μέσα από τους Ύμνους της ημερονύκτιας ακολουθίας, μας φωνάζει:¨"ξυπνάτε, υπερασπισθείτε την εσωτερική ελευθερίας σας"

Το πονηρό πνεύμα, αντιθέτως, αποκοιμίζει τους νέους. "κοιμηθείτε", τους λέει. " Ζείτε το παρόν. Ο κόσμος τραβάει το δρόμο του και το χορτάρι φυτρώνει μοναχό του" . Τους λέει να ζούνε το "παρόν". Να αδιαφορούν για όλα, που δεν είναι το "παρόν" Και ποιό είναι αυτό το παρόν; Είναι ο ύπνος. Η "αυτούπνωση" ή αλλιώς "διαλογισμός". 

Σαν να μην είναι στον παρόντα χρόνο όλος ο χρόνος, το παρελθόν και το παρόν και το μέλλον. Ο χρόνος, λέει το πονηρό πνεύμα, είναι μόνο όταν ξεχνάς, δηλαδή όταν αδιαφορείς. Ο ύπνος αυτός είναι αδιαφορία.

Η Εγρήγορση του πνεύματος είναι το τελευταίο, το Μέγιστο Μάθημα του Ιησού στους Μαθητές Του. " Μείνετε άγρυπνοι μαζί μου", τους λέει στον Κήπο της Γεσθημανή.

Ο τελευταίος στίχος της ημερονυκτίου ακολουθίας είναι "ευλογημένος ο καρπός της κοιλίας σου, ότι σωτήρα έτεκες των ψυχών ημών" , που είναι από τον ύμνο στην Θεοτόκο και ψάλλεται τρεις φορές.

moschoblog.blogspot.com

ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η σύγχρονη ιατρική επιστήμη στην πραγματικότητα δέχεται , ως αιτία πολλών ασθενειών την ψυχή (ψυχοσωματικές ασθένειες), αυτό δηλαδή που οι Προφήτες του Χριστού προφήτεψαν χιλιάδες χρόνια πριν κι αυτό που διαβάζουμε στο Ευαγγέλιο για τις θεραπείες που έκανε ο Χριστός στους πάσχοντες. Ολόκληρος ο πληθυσμός της πόλης , γράφει ο Ευαγγελιστής Μάρκος συγκεντρώθηκε ζητώντας από τον Ιησού την θεραπεία του. «Ότε έδυ ο ήλιος, έφερον προς αυτόν πάντας τους κακώς έχοντας, και τους δαιμονιζομένους. Και εθεράπευσε πολλούς κακώς έχοντας ποικίλαις νόσοις. Και δαιμόνια πολλά εξέβαλε, και ουκ ήφιε λαλείν τα δαιμόνια, ότι ήδεισαν αυτόν Χριστόν είναι.» (Μαρκ.α΄32-34).

(Κατά το δειλινό, όταν έδυσε ο ήλιος, του έφεραν όλους τους αρρώστους και τους δαιμονισμένους, κι όλοι οι κάτοικοι της πόλης είχαν μαζευτεί μπροστά στη θύρα. Ο Ιησούς θεράπευσε πολλούς που υπέφεραν από διάφορες ασθένειες, κι έβγαλε πολλά δαιμόνια. Δεν τα άφηνε όμως να μιλούν, γιατί τον αναγνώριζαν ότι είναι ο Μεσσίας. )

Στην Αγία Γραφή, στο Βιβλίο Παροιμιών, διαβάζουμε για τον Λόγο του Θεού ότι είναι οι πηγές της ζωής του ανθρώπου: «ζωή γαρ εστιν τοις ευρίσκουσιν αυτάς/ και πάση σαρκί ίασις/ πάση φυλακή τήρει σην καρδίαν/ εκ γαρ τούτων έξοδοι ζωής.» (Παρ.4:22-24)

(διότι αι ζωογόνοι πηγαί της θείας αληθείας και σοφίας γίνονται αιτία ευτυχισμένης ζωής εις εκείνους, που τους ευρίσκουν και αποβαίνουν διά πάντα άνθρωπον ριζική και αποτελεσματική θεραπεία από κάθε κακόν. Με κάθε προσοχήν και επαγρύπνησιν φύλαττε την καρδίαν σου, διότι από το περιεχόμενόν της αναβλύζουν τρόποι ζωής) (Ι.Θ.Κολιτσάρα).

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΤΥΠΟΙ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Συχνά παραπονούμαστε ότι δεν βρίσκουμε παρέα που να μας ευχαριστεί πραγματικά. Μήπως φταίει που δεν ξέρουμε τον τύπο μας, ώστε να βρούμε τον τύπο που μας ταιριάζει;

Δυο τύποι πολύ διαφορετικοί είναι ο τύπος του πρακτικού ανθρώπου, ο πιο συνηθισμένος, και ο τύπος του ¨θεωρητικού", ο πιο σπάνιος. Ο θεωρητικός τύπος, δεν έχει καμία σχέση με αυτό που εννοεί ο δυτικός κόσμος.

Για να δεις τη διαφορά ανάμεσα στους δύο αυτούς τύπους, να διαβάσεις το Ευαγγέλιο του Λουκά (το Ευαγγέλιο της ευσπλαχνίας), στο δέκατο κεφάλαιο, στίχοι 38-42.

Σε όλη μου τη ζωή ήμουν μόνος. Δεν ήξερα τί φταίει, αφού δεν είμαι μοναχικός τύπος και λατρεύω την κοινωνικότητα και γενικά την επικοινωνία, σε σημείο, που καμιά φορά κάνω λάθος, λόγω της υπερβολής.

Αν είσαι θεωρητικός τύπος κι οι παρέες σου είναι πρακτικοί τύποι, θα νιώθεις ανάμεσά τους, σαν την μύγα μες στο γάλα. Θα ισχύουν για σένα τα λογια: Ποτέ δεν είμαι λιγότερο μόνος από όταν είμαι μόνος.

Γνώρισε λοιπόν τον εαυτό σου όσο πιο καλά μπορείς και δες σε ποιον τύπο ανήκεις, ώστε να αναζητάς την παρέα σου εκεί όπου υπάρχει. Αλλιώς θα ταιριάζει σε σένα, στην καλύτερη περίπτωση, η παροιμία: "Αυτός κάνει και με τις γουστέρες".

Η ΑΝΕΦΙΚΤΗ ΗΣΥΧΙΑ ΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΥ , Η ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η τραγωδία της ανθρωπότητας σύμφωνα με τον Γάλλο φιλόσοφο Βλάσιο Πασκάλ, συγγραφέα του περίφημου βιβλίου ΣΚΕΨΕΙΣ, είναι το ότι δεν μπορεί κανείς να καθίσει πέντε λεπτά μόνος στο δωμάτιό του, χωρίς να κάνει τίποτε.

Να κάθεσαι στην ησυχία, χωρίς να κάνεις τίποτε είναι η Ορθόδοξη Ησυχαστική Παράδοση και δεν νοείται Ορθοδοξία χωρίς την Ησυχαστική Παράδοση.

Αυτό, λοιπόν, που για τον ορθόδοξο είναι η Παράδοσή του, για τον δυτικό κόσμο, σύμφωνα με τον Γάλλο φιλόσοφο, είναι αδύνατο, και αυτή ακριβώς η αδυναμία είναι η αιτία της τραγωδίας της ανθρωπότητας!

Γι' αυτούς που δεν μπορούν να καθίσουν ούτε πέντε λεπτά της ώρας μόνοι στο δωμάτιό τους, χωρίς να κάνουν τίποτε, ο λαός μας έχει αυτήν την παροιμία, που λόγω του πρωτόγονου (γκροτέσκο) της έκφρασης , θα την αποδώσουμε εδώ με κάποια παραλλαγή. Η παραλλαγμένη αυτή παροιμία λέει; Ο διάολος δεν είχε τί να κάνει και κακοποιούσε τα παιδιά του.

Ένα αρχαίο ρητό, το γνωστό "αργία μήτηρ πάσης κακίας" δεν έχει καμία σχέση με τη σκέψη του Πασκάλ και με τα δικά μας σχόλια. Να μην κάνεις τίποτε, στην Κινέζικη Παράδοση είναι η πιο δύσκολη άσκηση πνευματικότητας.

Η σιωπή κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας είναι το ανώτερο στάδιο του πνεύματος. Λέγεται πως η σιωπή είναι η γλώσσα των τελείων. Η σιωπή αυτή λέγεται και "κατάπαυση", όταν ο άνθρωπος παύει τους περισπασμούς του νου.

"Νους σκεδανύμενος επί τα έξω", λέει κάποιος Άγιος Πατέρας, νομίζω ο Άγιος Γρηγόριος, " θηριώδης ή δαιμονιώδης". Δηλαδή ο νους που διασκορπίζεται με τους εξωτερικούς περισπασμούς γίνεται θηριώδης ή δαιμονικός.

Τέλος μια παρατήρηση του γράφοντος, με την επιφύλαξη ότι μπορεί να αληθεύει και μπορεί όχι, είναι ότι το χάρισμα να είναι κανείς ειρηνικός μέσα του, (μόνο τότε μπορεί να καθίσει στο δωμάτιό του μόνος, χωρίς να κάνεις τίποτε, είναι και η ένδειξη ότι αυτός δεν ανήκει στην κατηγορία των πρακτικών ανθρώπων, αλλά ανήκει στους θεωρητικούς, στους βλέποντες τα ανώτερα, τα μη βλεπόμενα, τα πνευματικά, όπως λέει χαρακτηριστικά ο Απόστολος Παύλος.

"ΟΦΕΙΛΕΤΕ ΑΡΑ ΕΚ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΞΕΛΘΕΙΝ"

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

"Μη συναναμίγνεσθαι... πλεονέκταις ή άρπαξιν ή ειδωλολάτραις, επεί οφείλετε άρα εκ του κόσμου εξελθείν" (1 Κορ.ε' 9-13)

"Εξέρχομαι εκ του κόσμου", σημαίνει δεν κάνω  κάτι επειδή το κάνουν όλοι. Είμαι ελεύθερος και υπεύθυνος πολίτης, που σημαίνει ότι αυτοπεριορίζομαι. Δεν είμαι πρόβατο στο κοπάδι. Όταν ο πολίτης δεν αυτοπεριορίζεται δεν υπερασπίζεται τα δικαιώματά του. Το φρούριο που χτίζεται για να φυλάξει τα παιδιά από την επιδρομή των αλλοφύλων, γκρεμίζεται. Αυτό είναι το νόημα του γεωργιανού θρύλου του Πύργου του Σουράμ, που όλο χτιζόταν κι όλο γκρεμιζόταν.

Ο κόσμος δεν βλέπει το πνεύμα της αληθείας. Κάνει ό,τι κάνουν όλοι.Παράδειγμα: Κάποιος ανεύθυνος αφήνει μια πέτρα στη μέση του δρόμου. Ο επόμενος που περνάει απ’ το δρόμο σκοντάφτει στην πέτρα, αλλά δεν την σηκώνει να την βάλει στην άκρη. Δεν την άφησα εγώ, λέει. Έτσι κάνουν όλοι κι η πέτρα μένει στη μέση του δρόμου, για να σκοντάφτουν όλοι αυτοί που περνούν από εκεί. Έτσι κάνει το κοπάδι και πέφτει στο γκρεμό.

Μόνο αν βγει κανείς έξω απ΄ το κοπάδι και πει, δεν είναι δικό μου το λάθος, αλλά θα το υποστώ σαν δικό μου . Δεν θα αφήσω τους επόμενους να σκοντάψουν. Έτσι σηκώνει την πέτρα και την βάζει στην άκρη του δρόμου, για να μην σκοντάφτουν όσοι περνούν από εκεί. Η θυσία αυτή είναι η θυσία του αθώου, η θυσία του Ιησού, που ανέλαβε τις αμαρτίες των ανθρώπων, σαν να είναι δικές Του. Στον Γεωργιανό μύθο του Σουράμ, η μητέρα του αθώου που ανέλαβε τις αμαρτίες των άλλων , σαν να είναι δικές του και χτίστηκε στο τείχος του Πύργου του Σουράμ, στο θρήνο της για τον γιο της , ρωτάει τους συμπολίτες της, "γιατί δεν μιμείστε την ειρήνη του γιου μου, για να μην χρειαστεί να πεθάνει ο γιος μου;" Ο Πύργος του Σουράμ χτιζόταν για τη φύλαξη των παιδιών από τους αλλοφύλους  αλλά γκρεμιζόταν και δεν στέριωνε, ώσπου θυσιάστηκε θεληματικά ο αθώος γιος της.

_____________________
Σημείωση: Η φωτογραφία είναι από την γεωργιανή κινηματογραφική ταινία του Σεργκέϊ Παρατζάνωφ "Ο Πύργος του Σουράμ".

Η χαρά της αίσθησης της παρουσίας του Ιησού

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Τί είναι αυτή η χαρά, όταν νιώθεις την αγαπημένη παρουσία; Η ευτυχία για μένα είναι να χαίρομαι που θα δω αγαπημένα πρόσωπα και που θα με δούνε. Τί άλλο; Δεν μπορώ να φάω τους αγαπημένους μου σαν να είναι γλυκό. ούτε να φαγωθώ από αυτούς. Άρα η χαρά το να βλέπω και να με βλέπουν είναι όλη η πληρότητα της ζωής μου.

Ενώ οι καϋμένοι οι δυο δαιμονισμένοι του Ευαγγελίου, μόλις βλέπουν τον γλυκύτατο Ιησού, του λένε: Τί κοινό έχουμε εμείς με σένα; Ήρθες πριν την ώρα της καταδίκης μας, να μας βασανίσεις; Κι οι δαίμονες ωστόσο δεν ήθελαν να επιστρέψουν στην άβυσσο της ανυπαρξίας. Ήθελαν να υπάρχουν έστω κι αν ζουν μια γουρουνίσια ζωή. Δηλαδή κι ας τρώνε ό,τι βρίσκεται μπροστά τους, ακόμα και τις ίδιες τις ακαθαρσίες τους. Σε παρακαλούμε, επίτρεψέ μας να μπούμε μέσα στους χοίρους αυτής της αγέλης.

Ω, αν χαίρονταν νιώθοντας την παρουσία του Ιησού; Θα ήταν γεμάτοι από την γλυκύτατη αίσθηση της παρουσίας Του. Όπως ήταν η Μαρία, η αδελφή του Λαζάρου, του φίλου του Ιησού, που τον ανέστησε απ' τους νεκρούς. Η Μαρία χαιρόταν να νιώθει την παρουσία του Ιησού και ν' ακούει τα λόγια του απ΄ το ολόγλυκο στόμα Του.

Θεέ μου , χάρισέ μας , τη χαρά να βλέπουμε την Ομορφιά στην αίσθηση της παρουσίας Σου μέσα στον κάθε άνθρωπο.

Απελευθέρωση

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

-Πώς θα απελευθερωθούμε απ΄ την αποικιοκρατία;
Ο Κύριος είπε , να ζείτε σ' αυτόν τον κόσμο, χωρίς να είστε από τα στοιχεία αυτού του κόσμου.

       Ο Γκάντι έπεισε τους Ινδούς να μην ζούνε όπως οι Εγγλέζοι κι οι Εγγλέζοι δεν μπόρεσαν να το αντέξουν και μάζεψαν τα μπογαλάκια τους και επέστρεψαν στο νησί τους. Ήταν μακριά απ΄ την Ινδία. Εμείς τώρα πώς θα πείσουμε τους Γερμανούς, να πάψουν να μας θεωρούν αποικία τους και να μας εκμεταλλεύονται άγρια με την τοκογλυφία και τα δάνεια που τα δίνουν για να ξεχρεωθούμε αυξάνοντας το άδικο, άνομο, παράνομο, επονείδιστο χρέος,

      Πολλοί νεοέλληνες ζηλεύουν τον τρόπο των Γερμανών και θέλουν να τους μοιάσουν, γιατί είναι συνεχώς δουλειά και σπίτι και θυμώνουν με τους άλλους που δεν είναι μανιακοί με την εργασία. και δεν πεθαίνουν μόλις βγαίνουν στη σύνταξη.

      Εμείς έχουμε την ελπίδα μας στο Χριστό. Θα γνωρίσουμε τον εαυτό μας και θα αποβάλουμε τα ξενόφερτα στοιχεία. Αυτό θα μας ενώσει για να αγωνιστούμε για την απελευθέρωση από την ξενοκρατία.

    Το ίδιο συνέβη σε όλες τις χώρες, που στέναζαν κάτω απ΄ την αποικιοκρατία. Θα γνωρίσουμε τον εαυτό μας και θα αγωνιστούμε για την ελευθερία με την Τέχνη και με την Πίστη. Η Τέχνη νικάει τη δύναμη μου είπε χθες κάποιος γέρος αχθοφόρος στο καπηλειό της Κατερίνας.

ΤΟ ΡΗΝΙΩ Η ΜΑΝΑ ΤΩΝ ΨΑΡΑΔΩΝ ΤΗΣ ΚΑΛΥΜΝΟΥ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

  

                                                       Το Ρηνιώ, η μάνα των ψαράδων της Καλύμνου

Το Ρηνιώ, η μάνα των ψαράδων στην Κάλυμνο ήταν σοφό. Ο Ρομπέρτος, ο ερημίτης της Καλύμνου,, την θαύμαζε για την σοφία της. Όταν καθόταν στο σκαμνάκι δίπλα της, στο μικρό σπιτάκι για τον κηπουρό στην αυλή του αρχοντικού του Βουβάλη, έμοιαζε με μικρό παιδί. Καθόταν και άκουγε το Ρηνιώ όταν σπάνια μιλούσε. Συνήθως ατένιζε σιωπηλή τη θάλασσα. Ο Ρομπέρτος την ονόμαζε "Η Θάλασσα". Είχε και την κόρη της που την ειχαν βαφτίσει "Λίμνενα" και ταίριαζε. Θάλασσα η μάνα και Λίμνενα η κόρη.

    Τα λόγια του Ρηνιού ήταν απλά, λαϊκές κουβέντες που δεν τις καταλάβαινες χωρίς την ανάλογη εμπειρία. Όσο για μένα έπρεπε να περάσουν πάνω από μερικές δεκαετίες για να αντιληφθώ το νόημά τους. Π.χ. τα λόγια "και τα καλά και κακά δεχούμενα" ή "Καλά κακά, καλά θα τα λέμε", δεν τα καταλάβαινα τότε που τ' άκουγα από το στόμα της, όταν υπηρετούσα στην Κάλυμνο, ,την δεκαετία του εξήντα.

    Τώρα που ακούω το θλιβερό "Καλά μωρέ", καταλαβαίνω , τί εννοούσε το Ρηνιώ, που είχε τη σοφία που της παρέδωσε η Εκκλησία και οι πρόγονοί της. Ότι πρέπει να ζητάμε απ΄ το Θεό το καλό και να πιστεύουμε σ' αυτό , γι α να το δεχθούμε. Ζητάτε , λ.έει το Ευαγγέλιο και "πιστεύοντες λήψεσθε" . Ζητάτε με πίστη ότι θα σας δοθεί αυτό που ζητάτε, γιατί είναι σύμφωνο με το θέλημα του Θεού και θα το λάβετε.

     Όταν ακούω αυτό το "καλά μωρέ", ανακατεύομαι. Γιατί "καλά μωρέ"; Δεν θέλεις το καλό με την καρδιά σου. Και βέβαια πολλοί δεν το θέλουν με την καρδιά τους. Θέλουν με την καρδιά του το καλό της υγείας τους, εκείνοι που  ακολουθούν εν γνώσει τους, αυτοκαταστροφικούς δρόμους.

    "Καλά- κακά, καλά θα τα λέμε". Τα καλά δεχθήκαμε από το χέρι του Θεού, τα κακά δεν θα τα δεχθούμε; Τί ρίχνει ο ουρανός και τα βουνά δεν το δέχονται; Μην κάνεις συλλογή από δυστυχίες. Να κάνεις συλλογή από τις ευεργεσίες του Θεού. Αυτό το τελευταίο μου έλεγε ό μακαρίτης τώρα φίλος μου Ρομπέρτος ο ποιητής ερημίτης της Καλύμνου και της Πάτμου, κάθε φορά που του εκμυστηρευόμουνα την πρόθεσή μου,  να γράψω για τις δυστυχίες της ζωής μου. Κι αυτό μου έλεγε πάντα η μητέρα μου Ελένη, "να λες καλογιάννη, να μην λες κακογιάννη".

     Αχρηστεύουμε τη δύναμη της προσευχής όταν αμφισβητούμε ότι ο Θεός θα μας βοηθήσει. Ο αθλητής του άλματος απ΄ τη στιγμή που αρχίζει το τρέξιμο πιστεύει ότι θα κάνει το σωστό άλμα. Έτσι κι εμείς να πιστεύουμε ότι είμαστε στα χέρια του Θεού κι ο Θεός μας βοηθάει όταν καταφεύγουμε σ' Αυτόν και ζητάμε την βοήθειά Του. Αμήν

    Στη μνήμη του Ρηνιού, καθώς και της μητέρας μου Ελένης και του φίλου μου Ρομπέρτου αφιερώνω το μικρό αυτό δοκίμιο που θέλω να τελειώσει με κάτι χαρούμενο και ανέμελο, με τους στίχους ενός αρχαίου Κινέζου ποιητή, του Πο Τζου:

ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ" 

Δεν είναι άνθρωπος που να μην έχει τη δική του αποτυχία.
Η δική μου αποτυχία είναι πως γράφω ποιήματα. (...)
Κάθε φορά που κοιτάζω ένα ωραίο τοπίο
Κάθε φορά που συναντώ έναν αγαπημένο φίλο,
υψώνω τη φωνή μου 
και τραγουδάω μια στροφή ποιήματος.

ΠΕΡΙ ΝΟΕΡΑΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η σπουδαιότερη διδασκαλία του Ευαγγελίου, πιστεύω ότι είναι η διδασκαλία της προσευχής. Η Παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου είναι μια παραβολή για την προσευχή. Και το σπουδαιότερο που μας διδάσκει είναι η ανάγκη να προσευχόμαστε και να μην διακόπτουμε την προσευχή μας και όταν δεν έχουμε καθαρή συνείδηση, ιδίως τότε.

      Οι Πατέρες της Εκκλησίας για να μην διακόπτεται η προσευχή όταν νιώθουμε την αμαρτωλότητά μας, όταν επικαλούνται το όνομα του Ιησού κάνουν μνεία ότι είναι αμαρτωλοί.

Η προσευχή είναι δύναμη στην αγώνα της ζωής και δεν πρέπει να παύει ποτέ είτε όταν έχουμε καθαρή συνείδηση είτε όταν συνείδησή μας δεν είναι καθαρή. Νιώθουμε την ανάγκη να προσευχόμαστε για να επικοινωνούμε με το Θεό και μεταξύ μας και για να φτάσουμε κάποτε στην ελευθερία από την καταπίεση των αναγκών.

      Και κάτι άλλο για την νοερά προσευχή ή προσευχή της καρδιάς ή προσευχή του Ιησού, δηλαδή την προσευχή της επίκλησης του Ονόματος του Ιησού: Η Γραφή λέει, όποιος επικαλείται το Όνομα του Κυρίου και Θεού, θα σωθεί. Η νοερά προσευχή είναι αυτή ακριβώς η επίκληση, μέσα στην καρδιά μας. Πιστεύω ότι στη νοερά προσευχή όπως και σε κάθε άλλη προσευχή, το κίνητρο της προσευχής είναι η αγάπη. Όταν έχουμε στο νου και στην καρδιά μας κάποια πρόσωπα η νοερά προσευχή γίνεται και για τα πρόσωπα αυτά. Δηλαδή η δύναμη της νοεράς προσευχής μεταβιβάζεται και στα πρόσωπα αυτά.

Στη Γραφή θα βρούμε την επιβεβαίωση του γεγονότος αυτού, όταν μιλάει για την σωτηρία των προσευχομένων με τα λόγια "θα σωθείς εσύ και ο οίκος σου". Δηλαδή θα σωθεί ο προσευχόμενος και τα αγαπημένα του πρόσωπα. Με αυτό το σκεπτικό είναι καλό να έχουμε φίλους που προσεύχονται αδιαλείπτως, γιατί μαζί με τον εαυτό τους σώζουν και εμάς.

Γιατί η Ελληνική γλώσσα εγγυάται την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της πατρίδος μας;

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η απάντηση στο καίριο αυτό ερώτημα δίδεται από έναν μεγάλο σκηνοθέτη του παγκόσμιου κινηματογράφου, τον Γάλλο Ζακ Λυκ Γκοντάρ. Ο Γκοντάρ γύρισε ολόκληρη ταινία, με τίτλο Η ΕΛΕΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ και με θέμα την αγάπη του για την Ελλάδα και για τους Έλληνες. Ο Γκοντάρ απαντάει επιγραμματικά στο ερώτημα: "Ο ΤΟΠΟΣ ΑΝΗΚΕΙ ΣΕ ΚΕΙΝΟΥΣ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΑΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ".

     Η Ιστορία του τόπου μας, που είναι το μήλον της έριδος των λαών που κυβερνώνται από κυβερνήσεις που εφαρμόζουν κατά τον ένα ή τον άλλον τρόπο επεκτατική πολιτική, η Ιστορία του τόπου μας βρίσκεται αποθησαυρισμένη στην Ελληνική Γλώσσα. Οι Ρωμιοί είναι ο μόνος λαός και το μόνο Έθνος, που έχει μητρική του γλωσσα την Ελληνική, συνέχεια και χωρίς διακοπή, επί χιλιάδες χρόνια, από την αρχή του κόσμου.

AN ETYMOLOGY

By M.Lagouvardos

An etymology made by the Westerners about the name "Slavs" is at least unfortunate if it is true. I am not an expert and with any reservation I express my opinion: They think that the name "Slavs" comes out of the name "slave" (:)) While it comes out of the Russian name "Slav" meaning salvation and "Slavs" "saviors" or "saved." List the name "Pravda Slava" which means "True Salvation". Pravntaslava called the Slavs Orthodoxy. The name Sotirios the Westerns make it "slave". Blatant injustice.

The name "slaves" took it from the Greek "slave" and should normally be referred to as "skeleys", not "slaves". You will tell me there is a bad language. Do you say it does not exist? In us, the Greek language, who remained alone with Orthodoxy, who defends the right of Greeks in their place, is under persecution! If Greek and Orthodoxy are lost, this homeland will be lost to the Greeks as well as the others!

Newcomers, unfortunately, are not worthy of keeping our place. We are ashamed as if it is the duty of other nations to fight to keep it for the Greeks.

What simple truths escape our attention! Is not it a shame? We have to ask God to give us wakefulness. Our greatest sin perhaps now is ignorance and complacency! The last and perhaps the greatest Lesson Jesus taught to His disciples, in the garden of Gethsemane, is to remain vigilant. Do not sleep in the hours of His anguish. Is Jesus angry now for us? I believe it. Let us keep awake the hours of the anguish of Jesus and only to participate in His holy pain. Amen

ΜΙΑ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Μια ετυμολογία που κάνουν οι δυτικοί για την ονομασία "Σλάβοι", είναι τουλάχιστον ατυχής, αν είναι αληθινή. Δεν είμαι ειδικός και με κάθε επιφύλαξη εκφράζω την άποψή μου: Θεωρούν ότι το όνομα "Σλάβοι" βγαίνει από το όνομα "σκλάβος" (σλέιβς) (:) Ενώ βγαίνει από το ρωσικό όνομα "σλάβα" που σημαίνει σωτηρία και "Σλάβοι" σημαίνει οι "σωτήριοι" ή "οι σωσμένοι". Παράβαλε το όνομα "Πραβντα Σλάβα" που σημαίνει "Αληθινή Σωτηρία". Πραβντασλάβα ονομάζουν οι Σλάβοι την Ορθοδοξία. Το όνομα Σωτήριος οι δυτικοί το κάνουν "σκλάβος". Κατάφωρη αδικία.

     Το όνομα "σλέΪβς" το πήραν από το ελληνικό "σκλαβοι" και κανονικά πρέπει να το προφέρουν "σκλέϊβς" όχι "σλέΪβς". Θα μου πείτε υπάρχει και κακία στη γλώσσα. Λέτε να μην υπάρχει; Σε μας η Ελληνική γλώσσα, που απόμεινε η μόνη μαζί με την Ορθοδοξία, που υπερασπίζεται το δικαίωμα των Ρωμιών στον τόπο τους είναι υπό διωγμόν! Αν χαθεί η Ελληνική και η Ορθοδοξία, θα χαθεί και για τους Ρωμιούς αυτή η πατρίδα, όπως χάθηκαν κι οι άλλες!

     Οι νεοέλληνες, δυστυχώς, δεν είμαστε άξιοι να φυλάξουμε τον τόπο μας . Εφησυχάζουμε λες και είναι καθήκον των άλλων εθνών να αγωνιστούν να την φυλάξουν για τους Έλληνες.

Τί απλές αλήθειες διαφεύγουν της προσοχής μας! Δεν είναι κρίμα; Πρέπει να παρακαλούμε το Θεό να μας χαρίζει εγρήγορση. Η μεγαλύτερη ίσως αμαρτία μας τώρα είναι η άγνοια κι ο εφησυχασμός! Το τελευταίο κι ίσως το μέγιστο Μάθημα που δίδαξε ο Ιησούς στους Μαθητές Του , στον κήπο της Γεσθημανή, είναι να μένουν άγρυπνοι. Να μην κοιμούνται στις ώρες της αγωνίες Του. Ο Ιησούς αγωνιά τώρα για μας; Εγώ το πιστεύω. Ας μείνουμε άγρυπνοι τις ώρες της αγωνίας του Ιησού και μόνο για να συμμετέχουμε στην άγια οδύνη Του. Αμήν

ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Για τοο σύστημα ,είτε είσαι υπέρ είτε εναντίον του είναι το ίδιο γι΄ αυτό . Αρκεί να σε απασχολεί είτε ως εχθρό είτε ως φίλο.

Τα συστήματα κάνουν ό,τι μπορούν για να υπάρχουν. Συνεργάζονται ακόμα και με το διάβολο, αν αυτό βοηθάει να υπάρχουν. Μπορούν να στραφούν και εναντίον τους αν αυτό βοηθάει να υπάρχουν. ..

Παράδειγμα το κάπνισμα. Αν υποθέσουμε ότι το κάπνισμα εντάσσεται σε κάποιο σύστημα και το σύστημα αυτό κρίνει ότι βοηθάει τη διαιώνισή του η εκστρατεία εναντίον του καπνίσματος, μπορεί να αναλάβει το ίδιο την εκστρατεία αυτή.

Θα δούμε τότε το παράδοξο, οι καπνοβιομηχανίες να χρηματοδοτούν εκστρατεία εναντίον του καπνίσματος. Και το ίδιο το κάπνισμα συμπεριφέρεται ως σύστημα: δεν νοιάζεται αν είσαι υπέρ ή εναντίον, αυτό που νοιάζεται είναι να απασχολεί τη σκέψη σου.

Οι Πατέρες γνωρίζουν τις μεθοδείες του Εχθρού και μας αποτρέπουν ακόμα και να προφέρουμε ή να έχουμε στο νου μας το όνομά του.

"Βρίσε με , αλλά πες το όνομά μου σωστά."

Τζωρτζ Στάϊνερ: «Ερράτα, μια ανασκόπηση ζωής»

του Μόσχου Λαγκουβάρδου

         

               Στην Τέχνη η μορφή υπαγορεύει το ανάλογο περιεχόμενο και το περιεχόμενο υπαγορεύει την ανάλογη μορφή. Στο θέμα του βιβλίου του Τζωρτζ Στάϊνερ «Ερράτα, ανασκόπηση μιας ζωής» δεν προσφέρεται οποιοδήποτε είδος του λόγου. Ο λόγος πρέπει να είναι κοφτερός σαν το χειρουργικό νυστέρι. Η ανασκόπηση μιας ζωής είναι ένας τελειωτικός καυτηριασμός. Όποιος αναλαμβάνει ένα τέτοιο εγχείρημα, πρέπει να διαθέτει το θάρρος και την αντοχή να ξαναξύσει πληγές. Με ψυχολογικούς όρους θα λέγαμε ότι είναι ένα είδος θεραπείας των αναμνήσεων, μια τάξη που βάζει κανείς στο αρνητικό του ασυνείδητο ή ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τους δαίμονες. Με αυτόν τον τρόπο ο Δάντης έγραψε την «Κόλαση» ή ο Δημητρακόπουλος τη «Σιδηρά Διαθήκη» ή ο Μπωντλαίρ τα «Άνθη του Κακού» .

               Από τα έντεκα κεφάλαια, στα οποία χωρίζεται το βιβλίο θα αναφερθούμε σε τρία μόνο από αυτά, στο πρώτο, δεύτερο και ενδέκατο, για να δώσουμε στον αναγνώστη ένα δείγμα γραφής του συγγραφέα . Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στα παιδικά χρόνια του συγγραφέα, στα χρόνια που θα μπορούσε κανείς να τα αποκαλέσει χρόνια του θαυμασμού. Τι θαυμάζει ο μικρός Στάϊνερ; «Άρχισε να με κυριεύει» γράφει «η διαίσθηση του ιδιαίτερου, της τόσο απέραντης ποικιλίας, που ήταν αδύνατο να την εξαντλήσει οποιαδήποτε εργασία ταξινόμησης και καταλογογράφησης. Κάθε φύλλο διέφερε από όλα τα άλλα, κάθε δέντρο διέφερε απ' το άλλο. Κάθε χορταράκι, κάθε βότσαλο στην όχθη της λίμνης ήταν «απλώς αυτό» στους αιώνες. Όσες μετρήσεις κι αν γίνονταν, με όση επιμέλεια κι αν διαβαθμίζονταν, σε οποιοδήποτε ελεγχόμενο κενό κι αν διενεργούνταν,, δεν θα ήταν ποτέ απολύτως οι ίδιες. Η απόκλιση μπορεί να ήταν στο τρισεκατομμυριοστό του χιλιοστού, στη διάμετρο μιας τρίχας - ήδη πλήθουσας απεραντοσύνης αφεαυτής -από κάθε προηγούμενη μέτρηση. (...) Καταλάβαινα άραγε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ποτέ ακριβές αντίτυπο κανενός πράγματος, ότι μια λέξη που λέγεται δυο φορές , ακόμα και με ταχύτητα αστραπής, δεν θα ήταν και αποκλειόταν να είναι ποτέ η ίδια; (Πολύ αργότερα θα μάθαινα ότι αυτή η ανέφικτη επαναληπτικότητα απασχόλησε τόσο τον Ηράκλειτο όσο και τον Κίρκεγκωρ).

               Το δεύτερο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στους συγγενείς και φίλους, στις σπουδές στα νομικά, και κυρίως στην εκμάθηση των αρχαίων Ελληνικών απ' το πρωτότυπο. Στο θέμα αυτό ο συγγραφέας αφιερώνει σχεδόν ολόκληρο το σημαντικό αυτό κεφάλαιο. «Το νόημα» γράφει« είναι τόσο στενά δεμένο με τις περιστάσεις, όσο και το σώμα μας.(...) Το κλασικό ξεφεύγει κάθε οριστική απόφανση. (..) Καμιά επαναδιατύπωση μέσω αναλυτικού «τεμαχισμού», παράφρασης ή συγκινησιακής περιγραφής δεν μπορεί να αντικαταστήσει το πρωτότυπο» (η έμφαση είναι δική μας). Σε εκείνους που επικαλούνται την ευκολία ως λόγο για να μη διδάσκονται τα αρχαία Ελληνικά στο πρωτότυπο, ο συγγραφέας θυμίζει τον Κάφκα: «Ο Κάφκα διακήρυσσε, με χαρακτηριστική ακρότητα, πως δεν χρειάζεται να σπαταλούμε το χρόνο μας με βιβλία που δεν πέφτουν πάνω μας όπως η αξίνα, να συντρίψουν ό,τι έχει παγώσει μες το κρανίο μας και μες στο πνεύμα μας».

               Το τελευταίο κεφάλαιο αρχίζει απ' το σημείο που τελειώνει το τρίτο, δηλαδή την εκμάθηση των αρχαίων Ελληνικών στο πρωτότυπο. Το κεφάλαιο αρχίζει επισημαίνοντας την σπουδαιότητα της Γλώσσας. «Το κούφιο θαύμα», εννοεί του Γ΄ Ράϊχ, «πρόβαλε την πεποίθηση ότι τα ολοκληρωτικά ψεύδη και η ολοκληρωτική αγριότητα, ιδιαίτερα στο Τρίτο Ράιχ αλλά και σε άλλα καθεστώτα συνδέονται με τη φθορά της γλώσσας και με τη σειρά τους, τροφοδοτήθηκαν απ' αυτή τη φθορά.»

               Αυτή η πρόταση υιοθετήθηκε και εξετάστηκε ευρύτατα (η ίδια οφείλεται, φυσικά, στον Καρλ Κράους και τον Όργουελ). Το ίδιο συνέβη και με την έκκληση που διαπερνά ολόκληρο το βιβλίο: ότι κάθε σοβαρή εξέταση της βαρβαρότητας του αιώνα μας, της ματαίωσης των ελπίδων και των υποσχέσεων του Διαφωτισμού, πρέπει να συνδεθεί στενά με τη «γλωσσική κρίση».

               Όσον αφορά στα δικά μας, με αυτό το σκεπτικό, μπορεί να εκτιμήσει κανείς με τι απίστευτη ελαφρότητα χειριζόμαστε τα προβλήματα της Γλώσσας.

|Ο ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΘΕΡΙΣΜΟΥ 

Οι φιλόλογοι δεν πλήττουν

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Αν κάθε Έλληνας φιλόλογος, θεωρούσε ως αποστολή του να μελετάει ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΛΕΞΗ το χρόνο και να την αποδίδει καθαρή, ώστε να είχει το πράγμα την έννοιά του. Αν κάθε Έλληνας φιλόλογος το έκανε αυτό, το πρώτο ευεργετικό αποτέλεσμα , θα ήταν να απελευθερωθεί η πατρίδα μας απ΄ την αγράμματη εξουσία, αν αποκτήσουν οι φιλόλογοι συνείδηση της Μέγιστης αποστολής τους, να συνδέουν τον κόσμο με την σοφία του παρελθόντος.

Η εμβάθυνση αυτή στα νοήματα των λέξεων με τη σπουδή μιας λέξης το χρόνο, θα έχει και άλλο ευεργετικό αποτέλεσμα για τον φτωχό λαό μας. Θα τον θεραπεύσει από το βαθύτατο υπαρξιακό άγχος, που προκαλεί η άγνοια των αξιών και η χωρίς νόημα ζωή.

Σε μια συγκέντρωση νεοδιόριστων καθηγητών, στην οποία ο ομιλητής τόνισε την ανάγκη να συνειδητοποιήσουν οι φιλόλογοι

το μεγάλο κύρος που έχει η επιστήμη τους και ο κλάδος τους, τα λόγια αυτά μάλλον άφησαν αδιάφορους τους ακροατές, αν δεν τους εξόργισαν.

Κι όμως ο γράφων όταν ήταν μαθητής στο γυμνάσιο θυμάται καλά, πως την ευθύνη για την ενότητα της μόρφωσης είχε ο φιλόλογος της τάξης, αυτός που ήταν και ο καθηγητής της τάξης.

Από τους φιλολόγους εξαρτάται, να μην πλήττουν. Έχουν σπουδαία δουλειά να κάνουν. Αλλά να μην σκεφθούν να την κάνουν όλη τη δουλειά μαζί. Μια λέξη το χρόνο είναι μεγάλη συμβολή, αν λάβουμε υπόψη τον αριθμό τους . αν έτσι κάνουν όλοι.

Η απελευθέρωση από τον καταναγκασμό του σεξ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

 Είναι το σεξ στέρηση της ελευθερίας, ώστε να μιλάει κανείς για "απελευθέρωση από το σεξ"; Πώς γίνεται το σεξ που θεωρείται και είναι από τις μεγαλύτερες σωματικές απολαύσεις, να κατεξουσιάζει τον άνθρωπο, ώστε να πρέπει να αγωνιστεί όπως για κάθε άλλο πάθος, για να απελευθερωθεί από αυτό; Τί εννοούμε άραγε με τον όρο "καταναγκασμό του σεξ"; Εννοούμε τις περιπτώσεις π.χ. των ιερόδουλων, που η οικονομική ανάγκη ή η εκμετάλλευση τις εξαναγκάζει να εκδίδονται για να ζήσουν; 

      Απελευθέρωση από τον καταναγκασμό του σεξ, εννοούμε ακριβώς το "αλλοτριωμένο σεξ", δηλαδή αυτό που αποξενώθηκε από τον ίδιο τον εαυτό του. Τόσο έχει αποξενωθεί από τον εαυτό του, ώστε δεν έχει καμία σχέση με την ειρήνη και δικαιοσύνη και χαρά των δώρων του Θεού προς τον άνθρωπο. Αλλά είναι μια δυστυχισμένη καρικατούρα, η οποία δεσμεύει την εσωτερική ελευθερία του ανθρώπου, όπως κάθε πάθος και κάθε δαιμονική ενέργεια εις βάρος του.  Το σεξ είναι μια άλλη εικόνα των ψυχικών και πνευματικών καταστάσεων που δρουν αυτόνομα μέσα στον άνθρωπο και δεσμεύουν την εσωτερική του ελευθερία. 

      Ο έρωτας είναι ένα από τα δώρα του Θεού. Όταν τα δώρα αυτά αποκόπτονται από την ευλογία του Θεού, αλλοτριώνονται, δηλαδή αποξενώνονται από τον εαυτό τους. Ο έρωτας δεν είναι ακριβώς αυτό που αποκαλούμε «σεξ». Η λέξη «σεξ» προέρχεται από τη λέξη «σέξο», που θα πει «φύλο». Στο σεξ λοιπόν, αυτό που προέχει είναι η «αισθησιακή εκτόνωση» της πιέσεως του «φύλου». Είναι με άλλα λόγια, συνδεδεμένο με τον καταναγκασμό του «φύλου». Το «φύλο» ή όπως το έλεγαν στα χωριά μας, τον παλιό καιρό η «φύση», απαιτεί για ορισμένους λόγους να ικανοποιηθεί και ο σπουδαιότερος λόγος είναι η αναπαραγωγή. Η «φύση» υπακούει στην ανάγκη της αναπαραγωγής. Αν βέβαια αυτή η ανάγκη δεν είχε κάποιο «θέλγητρο», δεν θα ήθελε κανείς να την υπηρετεί. Όλες οι «υπηρεσίες» ακόμα και οι πιο δυσάρεστες συνδέονται με κάποιο διάφορο, με κάποια απολαβή.

        Η απολαβή στην εκτόνωση του «σεξ» αυτονομήθηκε από την αναπαραγωγή αλλά όχι και από τον άλλο «εταίρο», τον «καταναγκασμό», 

Η ΑΝΥΣΤΑΚΤΗ ΡΑΒΔΟΣ Η ΤΕΜΠΕΛΟΞΥΛΟ*

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Ένα απλό ραβδί 
μαρτυρεί για την
ουσία της ορθόδοξης
πίστης,το ραβδί
της Εγρήγορσης.

Την αρχαία εποχή χρησιμοποιούσαν τα "ανύστακτα βότσαλα". Όσοι φιλόσοφοι δεν ήθελαν να διακόπτει ο ύπνος τον στοχασμό τους , τοποθετούσαν μια λεκάνη γεμάτη νερό μπροστά τους και κρατούσαν στα χέρια τους βότσαλα. Μόλις τους έπαιρνε ο ύπνος , τα βότσαλα έπεφταν στο νερό, που πεταγόταν στο πρόσωπό τους και τους ξύπναγε.

Έτσι ίσως να ανακαλύφθηκε ότι ο διακοπτόμενος ύπνος είναι καλύτερος απ΄ τον συνεχή, μπορεί και ο διακοπτόμενος έρωτας.Θα μου πείτε, εσείς, ένας χριστιανός, μιλάτε για έρωτες. Ναι, γιατί αν ο έρωτας δεν υπάρχει πολλές οικογένειες διαλύονται, μπορεί και οι κοινωνίες το ίδιο. Γι΄ αυτό η αντικοινωνική νέα τάξη χρησιμοποιεί την προπαγάνδα για να κάνει άνοστο και ανούσιο τον έρωτα μεταξύ των δύο φύλων, για να διαλύσει την κοινωνία και να κάνει την δυστυχισμένη ανθρωπότητα ένα κοπάδι , όπου να κυριαρχεί η πλουτοκρατία

__________________
* Στηρίζει τους μοναχούς στην Νοερά Προσευχή, για να μην κοιμούνται. Το τεμπελόξυλο είναι το έμβλημα του πατριάρχη στους Ρώσους, που σημαίνει ότι οι Ρώσοι πατριάρχες προσεύχονται όρθιοι και δεν κοιμούνται την ώρα της προσευχής.

Η προσευχή και το αίσθημα

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Γυρίζοντας στο διαμέρισμα από την πρωϊνή βόλτα στο Αλκαζάρ προσευχόμουν στο δρόμο. Περνώντας μπροστά από την είσοδο μιας πολυκατοικίας όπου πριν από χρόνια έγινε ένα στυγερό έγκλημα θυμήθηκα το θύμα , μια νεαρή φοιτήτρια, Η συμπόνια γι' αυτήν με συνεπήρε. Ήταν περιττό να πω "Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ανάπαυσε την ψυχή της δούλης σου". Λέγοντας τα λόγια της Ευχής, με την καρδιά μου γεμάτη οίκτο για την αδικοχαμένη κοπέλα, δεν ήταν δυνατόν η προσευχή μου να μην είναι κι αυτή γεμάτη από το αίσθημα αυτό. Γι' αυτό που έχουμε στο νου και στην καρδιά, γι' αυτό προσευχόμαστε.

       Στην προσευχή το πνεύμα του ανθρώπου ενώνεται με το πνεύμα του Θεού. Διαφορετικά δεν υπάρχει επικοινωνία. Η νοερά προσευχή είναι επικοινωνία με το Θεό. Επικοινωνία όπως με τον παλιό ασύρματο και με το σύγχρονο ραντάρ. Ο π.Ηλίας που στο στρατό υπηρέτησε ως ασυρματιστής, ονόμαζε αυτούς που δεν προσεύχονται «σπασμένους ασύρματους». 

    Στο ραντάρ βλέπουμε αυτό που εμφανίζεται στην οθόνη του. Δεν βλέπουμε κάτι άλλο, εκτός αν υπάρχουν παράσιτα και πρέπει να τα διώξουμε για να έχουμε επικοινωνία. 

     Λένε και το πιστεύω, πως «αυτό που λέγεται με αγάπη, θα ακουστεί». Αυτό που λέγεται με αγάπη, είναι αυτό που έχουμε στην καρδιά μας. Αυτό που έχουμε στην καρδιά μας, την ώρα που προσευχόμαστε, αυτό θα εισακουστεί. Δεν γίνεται αλλιώς, αφού η καρδιά μας με ό,τι νιώθουμε τη στιγμή που προσευχόμαστε, γίνεται ένα πνεύμα με το Θεό

Δύο κόσμοι

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Γινώσκετε γαρ την χάριν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Β΄Κορ. 8:

          Φίλε αναγνώστη, με ρωτάς, αν είναι ο τρίτος αυτός παγκόσμιος πόλεμος θρησκευτικός. Μου δίνεις την ευκαιρία να γράψω όχι μόνο για την Πίστη, αλλά και για τους αγώνες των Ρωμιών για την ελευθερία. Ποτέ οι Ρωμιοί δεν ξεχώρισαν την Πίστη από τους αγώνες για την ελευθερία. Ναι, είναι θρησκευτικός κι ο πόλεμος αυτός, όπως όλοι οι πόλεμοι, μέσα και έξω από την ψυχή. Από την αρχή, από τότε που ο Κάϊν σκότωσε τον αδελφό του Άβελ, ο κόσμος διακρίνεται από την πίστη στον Υιό και Λόγο του Θεού  και στην απιστία που σκοτώνει τους Προφήτες και τον Χριστό.

        Η ορθόδοξη πίστη στην Αγία Τριάδα (Πατήρ, Υιός Λόγος και Άγιον Πνεύμα) διακρίνει την Ορθοδοξία από τον Μονοθεϊσμό και τον Πολυθεϊσμό, που αρνείται στο Θεό τον σωτήριο Λόγο Του και το ζωοποιό Του Άγιο Πνεύμα. Η πίστη στον Άγιο Τριαδικό Θεό, σημαίνει ότι έχεις αντιληφθεί ότι δεν γίνεται να ζεις ελεύθερος από την εκμετάλλευση, αν δεν αγωνίζεσαι για την ελευθερία. Δεν γίνεται να παρακάμψεις τον Υιό και Λόγο του Θεού, τον Ιησού Χριστό και το Άγιο Πνεύμα και την ζωοποιό Ενέργεια της χάρης Του. Η επιλογή ανάμεσα στην Πίστη ή στην απιστία στο Χριστό και στη Θεία Χάρη είναι επιλογή ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο, για το λόγο που εξηγούμε αμέσως παρακάτω. Η πίστη των αγωνιστών του 21 είναι ακριβώς η ίδια επιλογή. Πιστεύουν ότι δεν γίνεται να ζεις χωρίς να αγωνίζεσαι για την ελευθερία. Αυτό σημαίνουν τα λόγια «Ελευθερία ή Θάνατος».

        Η αντεπίθεση της Ορθοδοξίας στην «δυτικοποίηση» και στην απολυταρχία της, συνδέεται με την υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας των Ρωμιών. Δυτικοποίηση ήταν και την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας όταν Βόρειοι λαοί της Ευρώπης (Φράγκοι, Γερμανοί κ.ά.) κατακτούν την Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και επιβάλουν με τους Γερμανούς Πάπες την εξουσία τους στους κατακτημένους. 

         Χίλια χρόνια αργότερα, δυτικοποίηση είναι και η κατάκτηση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τους Τούρκους  (μυαλό Γερμανού, χέρι Τούρκου, ) η οποία  αποκαλείται με δόλο ,Βυζαντινή. Το πλαστό όνομα Βυζάντιο και Βυζαντινοί εφευρέθηκε από τους βόρειους κατακτητές για να εξυπηρετήσει τα σχέδιά τους, που είναι να διώξουν τους Ρωμιούς από τα εδάφη της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, για να τους διαδεχθούν  οι ίδιοι ως νόμιμοι διάδοχοι των δήθεν «Βυζαντινών», που γι' αυτούς και για τα όργανά τους  δεν είναι Ρωμιοί! Τα ίδια διδάσκονται ακόμα τα Ελληνόπουλα!

          Δυστυχώς  ο δόλος πετυχαίνει  και οι Ρωμιοί θρηνούν ακόμα τις χαμένες πατρίδες.  Οι Ρωμιοί είναι  Έλληνες που νιώθουν τον κίνδυνο της δυτικοποίησης και ονομάζουν τους εαυτούς τους με το όνομα του τόπου τους, που είναι το έδαφος της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αυτός είναι ο λόγος που ονομάζουν τον εαυτό τους Ρωμιούς για να προστατέψουν τον δεσμό τους με τον τόπο τους, που τον επιβουλεύονται οι ξένοι και οι ντόπιοι συνεργάτες των ξένων. Διαφορετικά έπρεπε να αρνηθούν την ιστορία τους που συνδέεται με τα εδάφη της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, για να αποδείξουν ότι  συνδέονται με τις διηρημένες αρχαίες ελληνικές πόλεις, ως εξ αίματος συγγενείς με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Μόνον αν έπασχαν από βαριάς μορφής αμέλεια , ηλιθιότητα ή ιδιοτέλεια, θα έπεφταν στην καλοστημένη παγίδα του Εχθρού. 

       Η Ορθοδοξία πότισε την γη των Ρωμιών με το αίμα των Αγίων Μαρτύρων της Ορθοδοξίας και των αγωνιστών της ελευθερίας. και η Ελληνική Γλώσσα είναι αμάχητες αποδείξεις του δεσμού των Ρωμιών με τον τόπο τους. Τις ίδιες αποδείξεις επικαλούμαστε και τώρα που αμφισβητείται η εθνική μας κυριαρχία στην ελληνική χερσόνησο. Ο Ρωμιοί ποτέ δεν πιστεύουν ότι μπορεί χωρίς την Ορθοδοξία να υπάρξει ελεύθερη Ρωμιοσύνη και εθνική κυριαρχία. Οι κατακτητές βέβαια και ο Κοραής ,δεν θέλουν τον δεσμό των Ρωμιών με τον τόπο τους.

      Οι Φράγκοι, Γερμανοί κ.ά. κατακτητές κυβερνούν την Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία με τον Παπισμό και την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, με τους Τούρκους. Μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και μέχρι σήμερα ποτέ δεν έπαψαν , μέσω των πρεσβειών τους, να αμφισβητούν κατ’ ουσίαν την εθνική μας κυριαρχία, με αποκορύφωμα την σημερινή εποχή, που η προπαγάνδα των ΜΜΕ στρέφει την προσοχή του λαού στην Οικονομία και κρύβει από τον λαό , τον πραγματικό κίνδυνο της ελευθερίας και της εθνικής κυριαρχίας.

        Η αντεπίθεση στην επιβολή της απολυταρχίας της «δυτικοποίησης δεν είναι να μιμηθούμε τις μεθόδους του κακού που χρησιμοποιεί ο επιτιθέμενος, την χλεύη, την απειλή, την διαστρέβλωση, την σύγχυση κ.ά. Αντεπίθεση στη «δυτικοποίηση» είναι η καθαρότητα στην Πίστη της Ορθοδοξίας. Η Ορθοδοξία δεν κινδυνεύει από τις μεθόδους του κακού που χρησιμοποιεί ο εχθρός εναντίον της, αλλά από τους ίδιους τους ορθοδόξους, που μένουν χλιαροί ή και αδιάφοροι στην Πίστη.

Αλλοτρίωση, η περιπέτεια του πνεύματος

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

"Θαρσείτε. Εγώ ειμί." (Ματθ.14:27)

Η δυσαρμονία ανάμεσα στο πνεύμα του ανθρώπου και στον υλικό κόσμο στον οποίο έχει ανάγκη να υπάρξει, είναι η αιτία για τα προβλήματα στη ζωή. Στην Τέχνη, ιδίως, αλλά και σε κάθε πνευματική δημιουργία, η δυσαρμονία αυτή είναι ακόμα πιο αισθητή. "Κάθε καλλιτέχνης έχει σκοπό να περιγράψει τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου, όσο πιο πιστά μπορεί. Πάντα με απασχολούν τα ίδια προβλήματα. Σε όλες μου τις ταινίες το αίτιο είναι πάντα το ίδιο: να αφηγηθούν τον εσωτερικό διχασμό του ανθρώπου, την αντίφαση ανάμεσα στο πνεύμα και την ύλη, ανάμεσα στα πνευματικά ιδεώδη και την ανάγκη να υπάρξεις στον υλικό κόσμο. Αυτός ο διχασμός είναι πολύ σημαντικός για μένα, γιατί αυτός δημιουργεί και όλα τα προβλήματα στη ζωή μας." Ποτέ ίσως άλλη γενιά δεν έζησε πιο έντονα το διχασμό για τον οποίο μιλάει ο Ταρκόφσκυ, όσο η δική μας τώρα. Δεν έχουμε αξίες. Όλες τις αξίες τις αντικατέστησε το χρήμα. Παρόλα αυτά βιώνουμε την παρουσία της χάρης του Θεού .Πιστεύουμε στο Θεό είτε έχοντας τα σημάδια της παρουσίας του είτε όταν νιώθουμε ότι λείπει απ΄ τη ζωή μας. Δεν υπάρχουν άθεοι παρά μόνον αντίθεοι.

Ο πρώτος άνθρωπος που ανέβηκε στην πιο ψηλή κορυφή των ΙμαλαΪων, ο Χίλαρυ, γράφει στο ημερολόγιό του, πως όσο πορευόταν μόνος , ένιωθε μια παρουσία δίπλα του. Είχε την αίσθηση ότι κάποιος συμβαδίζει δίπλα του και τον ενισχύει.

Ο αλλοτριωμένος άνθρωπος είναι ανυπεράσπιστος στον τρόμο. Η τρομοκρατία έρχεται να καλύψει το κενό της απουσίας του νοήματος της ζωής. Στίχοι, όπως αυτοί, «ανεπαισθήτως γύρω μου έκτισαν τείχη», «οξειδώθηκα μες στη νοτιά των ανθρώπων», «Πού να βρω την ψυχή μου;» εκφράζουν τον αγώνα του πνεύματος σ’ ένα εχθρικό κόσμο. Ο αγώνας αυτός αποτελεί επίσης το θέμα ταινιών , μεγάλων σκηνοθετών, οι οποίες αποτελούν αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, όπως είναι οι ταινίες «Πολίτης Κέϊν» του Όρσον Ουέλες, «Η κραυγή» του Αντονιόνι, «Η Σιωπή» του Ίγκμαρ Μπέργκμαν, «Η Θυσία» του Αντρέϊ Ταρκόφσκυ, «Ο μεθυσμένος Άγγελος» του Ακίρα Κουροσάβα κ.α΄.

Αγώνας με το δαίμονα της αλλοτρίωσης είναι να διατηρήσουμε την οντότητά μας την αυθυπαρξία μας , να μην γίνουμε έρμαια των καταστάσεων ή της διάθεσης των άλλων. Να αισθανόμαστε ότι ανήκουμε, ότι συμμετέχουμε στην κοινωνία που μας περιβάλλει και στον πολιτισμό της. Να μην αλλοτριωθούμε. «Η λέξη παράγεται από το επίθετο αλλότριος, που δηλώνει τον ξένο, τον ξένο από τον εαυτό του και τη φύση του, αυτόν που ανήκει σε άλλον, τον ετεροκαθοριζόμενο, τον μη έχοντα αυτονομία. «Σ΄ αυτήν την εξορία τη στερημένη από τις αναμνήσεις μιας χαμένης πατρίδας ή από την ελπίδα μιας γης της επαγγελίας δεν υπάρχει βοήθεια.»*

Ο Καμύ εκφράζει στο έργο του την απελπισία του σημερινού ανθρώπου, ο οποίος αδυνατεί να υπερασπιστεί την ελευθερία του. Εμείς πιστεύουμε ότι ο αγώνας είναι με τον εαυτό μας, με το δαίμονα της υπερηφάνειας. Η θεραπεία της αλλοτρίωσης βρίσκεται στην ταπεινοφροσύνη.

Στο Γεροντικό, το βιβλίο που περιέχει ιστορίες από το βίο των Αγίων Πατέρων της Ερήμου, διαβάζουμε τα εξής: «Έλεγε η αμμάς Θεοδώρα ότι ούτε η άσκηση σώζει ούτε η αγρυπνία ούτε οποιοσδήποτε κόπος, παρά μόνο η ταπεινοφροσύνη: Ήταν ένας αναχωρητής που έτρεπε σε φυγή τους δαίμονες και τους εξέταζε με ερωτήματα:

« Με τι βγαίνετε από τον άνθρωπο; Με νηστεία;» Και έλεγαν: «Εμείς ούτε τρώμε ούτε πίνουμε». «Με αγρυπνία;» Και απαντούσαν: «Εμείς δεν κοιμόμαστε.» «Με την ερημική ζωή;» Και έλεγαν: « Εμείς στις ερήμους ζούμε.» «Με τι, λοιπόν, φεύγετε;» Και είπαν: «Τίποτε δεν μας νικάει παρά μόνο η ταπεινοφροσύνη.» (Το Μέγα Γεροντικόν, Δ’ τόμος, Έκδοση Ι. Ησυχ. Το γενέσιον της Θεοτόκου, Πανόραμα Θεσσαλονίκης).

-

*Λεξικό Εννοιών του Αργύρη Ματακιά, εκδόσεις Πελεκάνος.

Δεν ξέρουμε το τέλος του κόσμου

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου 

Ουαί ημίν, ότι ου γνωρίζομεν τας ψυχάς ημών

Αββάς Ισαάκ ο Σύρος

         Δεν ξέρουμε το τέλος του κόσμου. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε, αν έρχεται ή αν είναι κοντά ή μακριά. Θα το ξέρουμε αφού συμβεί. Έχουμε περάσει χειρότερα από τα τωρινά μας βάσανα. Ως λαός είμαστε εκπαιδευμένοι στο χάος. Γνωρίζουμε πώς να αποκτάμε την εσωτερική μας ειρήνη, ακολουθώντας την ησυχαστική Παράδοση της Ορθοδοξίας. Ως ορθόδοξοι δεν χωρίζουμε τον κόσμο σε καλούς και σε κακούς.  Η Ορθοδοξία δεν είναι ηθική φιλοσοφία. Είναι ιατρική επιστήμη. Στην Εκκλησία πηγαίνουμε ,όχι γιατί είμαστε καλύτεροι από τους άλλους, αλλά γιατί είμαστε τραυματισμένοι και έχουμε ανάγκη θεραπείας.  Η ηθική διάκριση σε καλούς και σε κακούς ή σε δικούς μας και ξένους ή σε πλούσιους και φτωχούς ή  σε άντρες και σε γυναίκες, ισχύει ίσως αλλού, όχι όμως στην Ορθοδοξία.  .

         «Δεν μπορώ να κοιμηθώ», μου λέει ένας φίλος αναγνώστης, ο Παναγιώτης, στο καφενείο. «Ανησυχώ με τους λαθρομετανάστες.» Πολύς κόσμος ανησυχεί. Αλλά δεν είναι μόνον αυτός ο λόγος, οι λαθρομετανάστες, που ο φίλος αναγνώστης δεν μπορεί να κοιμηθεί από το άγχος που νιώθει. Στη Σουηδία και σε όλη τη Δύση ανησυχούν και χωρίς τους λαθρομετανάστες. «Αφού δεν υπάρχει τίποτα να πιστέψουμε» λένε οι νέοι του Παρισιού, « ας κάψουμε το καλύβι μας»

         Οι ταινίες του Σουηδού  Ίγκμαρ Μπέργκμαν περιγράφουν το άγχος και την ανησυχία των Σουηδών, αλλά δεν την αποδίδουν αποκλειστικά στα συγκεκριμένα αίτια του φόβου του τέλους του κόσμου, με τα πυρηνικά ή από άλλη αιτία. Το εσώτατο άγχος που βασανίζει τον δυτικό κόσμο, προέρχεται από βαθύτερα υπαρξιακά αίτια και το σπουδαιότερο  είναι η αλλοτρίωση, δηλαδή η αποξένωση από τον ίδιο τον εαυτό μας, όταν προσπαθούμε να ξεχάσουμε ότι η ζωή μας είναι μπροστά στο Θεό και κρυβόμαστε από Αυτόν, αλλά και από τον ίδιο τον εαυτό μας. Όταν κρυβόμαστε από τους άλλους αυτό είναι υποκρισία. Και στις δυο περιπτώσεις το τίμημα είναι βαρύ: δεν έχουμε άμεση επαφή με κανέναν ούτε με τον ίδιο τον εαυτό μας. Αυτό στην ψυχολογία του βάθους , λέγεται απώθηση η οποία μαζί με την κατάκριση, οδηγεί κατ’  ευθείαν στην αρρώστια.    

         Στην ορθόδοξη Παράδοση η  αϋπνία είναι καλή, όταν βλέπουμε τον εαυτό μας όπως είναι (Νήψη), χωρίς να απελπιζόμαστε. Ξέρω καλά την ενοχή μου και το σφάλμα μου είναι πάντοτε μπροστά στα μάτια μου, λέει ο Δαβίδ στον πεντηκοστό ψαλμό του της μετανοίας. Στην Ησυχαστική ή Νηπτική , όπως ονομάζεται η  Παράδοση της Ορθοδοξίας, ο πιστός αποκτά την εσωτερική του ειρήνη , αφαιρώντας οτιδήποτε εμποδίζει την χάρη του Θεού, να τον επισκεφθεί. Δυστυχώς υπό την επίδραση των ιδεών του διαφωτισμού της Δύσης διακόπτεται στον τόπο μας η  παράδοση αυτή και ο κόσμος που απομακρύνθηκε από την Παράδοση, ακολουθεί τον ορθολογισμό και την αθεϊα.  Στην Εκπαίδευση επικρατεί ο δυτικός διαφωτισμός και η αμφισβήτηση. Ο νους δεν ειρηνεύει με τίποτε. Εμείς όμως είμαστε αισιόδοξοι. Ο Θεός δεν εγκαταλείπει αυτούς που τον αναζητούν. Τα τελευταία χρόνια, με τις εκδόσεις πατερικών κειμένων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ιδίως της Φιλοκαλίας, αναβιώνει η Ησυχαστική και Νηπτική Παράδοση, ως θεραπευτική μέθοδος του πάσχοντος ανθρώπου, η οποία δεν έπαψε ποτέ να ασκείται στα  ορθόδοξα Μοναστήρια.  

          Η φεμινιστική επανάσταση έφερε την απελευθέρωση της γυναίκας, όπως την εννοούν οι φεμινίστριες. Τώρα είναι η εποχή της αντεπανάστασης των φαλοκρατικών θρησκειών που αναστατώνει όλο τον κόσμο. Αλλά και οι ίδιες οι απελευθερωμένες γυναίκες δεν είναι ευχαριστημένες. Η απελευθέρωση τις δημιούργησε ανησυχία και άγχος. Από πού προέρχεται το άγχος τους; Η ψυχολογία του βάθους αποδίδει το άγχος στην απώθηση, στην τάση να κρυβόμαστε από την συνείδησή μας , για να αποφεύγουμε τον έλεγχό της. Με την υποκρισία κρυβόμαστε από τους άλλους. Με την απώθηση κρυβόμαστε από τον εαυτό μας. Όσοι όμως ασκούμε την νοερά προσευχή, έχουμε επίγνωση και προσπαθούμε να μην ξεχνούμε , ούτε στιγμή, ότι το Πνεύμα προσεύχεται μέσα μας, για εμάς και για όλο τον κόσμο.

          Αυτός που ζει με επίγνωση βλέπει τον εαυτό του όπως είναι. Και όταν σφάλει βλέπει το σφάλμα του, δεν το κρύβει από τον ίδιο τον εαυτό του. Αυτό είναι η εγρήγορση, η γνώστη της ψυχής. Μέσα μας  γίνεται ένας ατέλειωτος εσωτερικός διάλογος με την συνείδησή μας, (ενοχικός διάλογος). Όταν σφάλλουμε η συνείδηση μας δείχνει το σφάλμα μας. Βλέπεις τι άσχημος είσαι να κλέβεις; Εμείς, αν δεν έχουμε αλλοτριωθεί εντελώς , θα λυπηθούμε ειλικρινά ή και θα φρίξουμε «Αμάν, εγώ είμαι αυτός;» Αν όμως είμαστε αλλοτριωμένοι, θα κατηγορήσουμε τους  κλέφτες όχι τον εαυτό μας.  Δεν θα δούμε τον εαυτό μας όπως είναι.

         Ακόμα και τα ζώα, τα πιο νοήμονα από αυτά,  όπως τα άλογα π.χ., προτιμούν να βλέπουν τους γκρεμνούς και να γνωρίζουν κάθε στιγμή πού βρίσκονται και τί κάνουν , παρά να τους ξεχνούν ,και να εφησυχάζουν. Τα ζώα αυτά ζουν με μεγαλύτερη επίγνωση, πιο «νηπτικά», από πολλούς αλλοτριωμένους ανθρώπους. Αυτή είναι και η ριζική διαφορά, ανάμεσα στους δύο κόσμους, που συγκρούονται από την αρχή του κόσμου μέχρι σήμερα. Η διαφορά του κόσμου της Εγρήγορσης (επίγνωση)  και του κόσμου του εφησυχασμού (Αποκρυφισμός, Θεοσοφία, Διαλογισμός , επικίνδυνες ανατολικές λατρείες κ.ά).

          Ο Κύριος διδάσκει με το παράδειγμά Του , στους Μαθητές Του, την ύψιστη Διδασκαλία Του, της Εγρήγορσης, λίγη ώρα πριν τον θάνατό Του. Τρεις φορές τους ζητεί να μείνουν άγρυπνοι μαζί Του και τρεις φορές τους βρίσκει να κοιμούνται. Όταν ρώτησα κάποιον εξ Εβραίων χριστιανό, που γνώριζε καλά τις ανατολικές λατρείες και την θεοσοφία, γιατί δεν έγινε βουδιστής, μου απάντησε: «Γιατί δεν θέλω να ζω μισοκοιμισμένος».

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΜΕ ΤΟ ΔΑΙΜΟΝΑ ΤΗΣ ΠΛΗΞΗΣ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Το αίσθημα της πλήξης εμποδίζει την πνευματική επαγρύπνηση και την διάθεση να σκεφτούμε οτιδήποτε δημιουργικό. "Αφού πλήττουμε, ας βρούμε κάτι να ξεχαστούμε," αυτό μας λέει ο λογισμός. Και μια και η πλήξη είναι σχεδόν μόνιμη, μόνιμη είναι και η αναζήτηση της διασκέδασης. Η πλήξη δείχνει ότι κλονίστηκε το θάρρος μας . Δεν αντέχουμε να βλέπουμε τη ζωή όπως είναι και αναζητάμε τρόπους, να μην σκεφτόμαστε. Η μηχανική "μουσική" π.χ. σε όσους την ακούν , αποκοιμίζει το μυαλό , για να τους εμποδίσει να σκέφτονται. Γενικά υπάρχουν τέτοιοι τρόποι πολλοί. Ο Άγιος Σιλουανός ο Αγιορείτης, εντόπισε τον κίνδυνο για την ανθρωπότητα από την εξουδετέρωση της σκέψης με τις διάφορες μορφές του ύπνου (ύπνωση, υπνωτισμός). Αρκεί να σκεφτούμε ότι το μόνο όπλο που έμεινε στους λαούς είναι η σκέψη. Ο Άγιος ως μοναχός του Αγίου Όρους αναδείχθηκε ο "μοναχός του εικοστού αιώνα" και ο βίος και το έργο του μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες του κόσμου. Όταν η αναζήτηση της διασκέδασης, γίνεται επιστήμη οι άνθρωποι δεν θέλουν να υπάρχουν., γράφει στο βιβλίο του "Το θάρρος της υπάρξεως" ο φιλόσοφος Πάουλ Τίλλιχ.

     Η πλήξη είναι μεγάλος δαίμονας. Δύσκολα τον νικάμε. Παραδινόμαστε σ΄ αυτόν χωρίς μάχη. Ο πόλεμος μαζί του είναι πνευματικός και απαιτεί πνευματικά εφόδια, τα οποία δεν έχουμε συνήθως. Στη γλώσσα των μοναχών ονομάζεται "δαίμων της ακηδίας" και είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της ησυχίας και της εσωτερικής ειρήνης. Οι μοναχοί βέβαια γνωρίζουν πώς να τον πολεμούν, γιατί ο αγώνας με τους δαίμονες ή αλλιώς με τα πάθη είναι συνεχής. Οι Άγιοι δεν διαφέρουν από εμάς τους συνηθισμένους ανθρώπους, εκτός του ότι πολεμούν χωρίς ανάπαυλα με τους δαίμονες των παθών.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να καταπολεμήσει ο άνθρωπος τα πάθη του, αν το θελήσει. Όπως είναι π.χ. η μέθοδος της νηστείας, να αφήνεις δηλαδή τους δαίμονες νηστικούς, για να μην έχουν τη δύναμη να σε νικήσουν. Αυτός είναι ένας από τους σκοπούς της νηστείας, εκτός από την οφειλόμενη υπακοή των πιστών στους κανόνες της Εκκλησίας.. Δεν δίνουμε τροφή στα πάθη, για να μην τα ενισχύουμε εναντίον μας. Ο πιο σημαντικός όμως τρόπος καταπολέμησης των παθών, σύμφωνα με τον Ορθόδοξο Δρόμο, είναι η προσευχή του Ιησού.

      Πλήξη νιώθουμε όταν δεν υπάρχει κάτι ενδιαφέρον για μας. Νιώθουμε τότε σαν να έχουν κλείσει όλες οι είσοδοι της χαράς. Δεν μας αρέσει τίποτα. Όταν υπάρχει κάτι να μας αρέσει, δεν πλήττουμε. Με την προσευχή υπάρχει κάτι που μας αρέσει είναι η ίδια η προσευχή, όταν είναι ανεμπόδιστη, από αλλότριους λογισμούς. Για να μας αρέσει η προσευχή με τον νου, πρέπει να έχουμε επιλέξει να έχουμε διαρκώς μνήμη του Θεού στο καθετί. Να μην γίνεται τίποτε χωρίς το Θεό. Από την άποψη αυτή ακόμα και τα εμπόδια είναι καλά, γιατί μας παρακινούν να προσευχηθούμε και να ελπίζουμε στη θεία βοήθεια. Οπότε δεν κολλάμε στα εμπόδια, και δεν νιώθουμε πλήξη. Η επιθυμία για προσευχή υπερβαίνει την δυσαρέσκεια που προκαλεί η πλήξη. Ο αγώνας που χρειάζεται να καταβάλουμε για να προσέχουμε τις λέξεις της προσευχής του Ιησού, διώχνει την δυσαρέσκεια της πλήξης.

     Οι Άγιοι Πατέρες λένε πως όταν η προσευχή είναι ανεμπόδιστη, σου δίνει μεγάλη χαρά και γλυκύτητα. Αλλά δεν ευλογούμε μόνο την άνεση στην προσευχή αλλά και τα εμπόδιά της, γιατί τα εμπόδια μας παρακινούν να προσευχόμαστε. Όταν οι Άγιοι φθάνουν στην απάθεια, προσεύχονται ο Θεός να τους πάρει την απάθεια για να υπάρχουν τα εμπόδια, τα οποία θα τους παρακινήσουν να προσεύχονται. Όταν δεν υπάρχουν εμπόδια, οι Άγιοι λένε ότι τους ξέχασε ο Θεός.

     Η πλήξη είναι ένα μεγάλο εμπόδιο, και ανάλογη είναι και η κινητήρια δύναμή της για την προσευχή, με την προϋπόθεση ότι δεν ξεχνάμε το Θεό είτε έχουμε την αίσθηση της παρουσίας Του είτε νιώθουμε ότι είναι απών και μας λείπει. Επικαλούμαστε στην πλήξη μας το Θεό με την βεβαιότητα ότι μας ακούει, πράγμα που μας δίνει την πρώτη γεύση της χαράς και την πρώτη νίκη κατά της πλήξης.


"Μόσχου Λαγκουβάρδου ΠΡΟΣΕΥΧΗ, Λάρισα 2017 "

ΤΙΣ ΕΣΤΙΝ Ο ΝΙΚΩΝ;

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

 Όπου πηγαίνει η Δύση προκαλεί πολέμους και βία. Η Ορθοδοξία διαφέρει ριζικά από την Δύση. Η Δύση είναι φαντασία, δεν έχει πραγματική βάση. Στην εποχή μας αναστατώθηκαν τα στοιχεία του κόσμου. Πάντα ήταν αναστατωμένα, λέει ο Απόστολος Παύλος, και γι΄ αυτό τα ονομάζει αδύνατα και ασθενή. Αφού γνωρίσατε το Θεό, γράφει στην επιστολή του στους Γαλάτες ή μάλλον αφού σας γνώρισε ο Θεός, γιατί επιστρέφετε πάλι στα αδύνατα και ασθενή στοιχεία. « Η πίστη δεν είναι κάποια προσωπική αντίληψη των πραγμάτων, δεν είναι κάτι ιδιωτικό και υποκειμενικό (φανταστικό,) αλλά η αντικειμενική και ιστορική πίστη στο Χριστό... Χωρίς το Χριστό, τον σαρκωμένο Θεό, δεν υπάρχει ανθρώπινη τελείωση, δεν υπάρχει πρόοδος στην ιστορία, ούτε καμιά ελίτ με σοφία που σώζει.» (Ντοστογιέφσκι)

        Όσοι ζούμε με την εργασία βλέπουμε ότι η αξία της εργασίας εξαφανίζεται και δεν μπορούμε πια να στηριζόμαστε σε αυτήν. Από δω και πέρα η ζωή μας εξαρτάται απ’ το κεφάλαιο, δηλαδή από αυτούς που διαθέτουν χρήματα ή έδαφος ώσπου να εξαφανιστεί και το έδαφος ως συντελεστής της παραγωγής , για να φοβούνται και οι ιδιοκτήτες του εδάφους. Η παγκοσμιοποίηση εξευτέλισε όλες τις ανθρώπινες αξίες και τις υποκατέστησε με τα χρήματα, τα οποία όμως βρίσκονται στα χέρια μιας ελίτ του πλούτου, δηλαδή μερικών οικογενειών, που ανησυχούν  από τον ενδόμυχο φόβο των πλουσίων, τον φόβο του υπερπληθυσμού.

            Είμαστε αισιόδοξοι γιατί η κατάσταση ανελευθερίας δεν έπληξε την πηγή από την οποία ο ελληνικός λαός αντλεί την δύναμή του, την πίστη στο Χριστό. Τις εστιν ο νικών; Ειμή αυτός που πιστεύει ότι ο Χριστός είναι ο υιός του Θεού; Ο Θεός μας χάρισε νίκη, που νικάει τον κόσμο. Ας ευχαριστήσουμε το Θεό κι ας μην χάνουμε την εμπιστοσύνη μας στην πρόνοια του Θεού. Είναι ανώτερη από κάθε εξωτερικό πεπρωμένο.

          Είμαστε αισιόδοξοι γιατί πιστεύουμε στην Ανάσταση του Χριστού. Η Ανάσταση του Χριστού είναι η μόνη πραγματικότητα που τίποτα δεν μπορεί να την αναιρέσει.

Είμαστε αισιόδοξοι γιατί η δύναμη της Ελλάδος δεν ήταν ποτέ και δεν είναι και τώρα οικονομική. Η δύναμη της Ελλάδος δεν είναι τα αδύνατα και ασθενή στοιχεία, αλλά τα αιώνια, τα πνευματικά. Ο εχθρός χτυπάει αυτό που βλέπει, την οικονομία. Δεν είναι σε θέση να δει την πραγματική δύναμη της Ελλάδος. Ακόμα κι αν την έβλεπε δεν θα μπορούσε να εκτιμήσει την αξία της. Το ότι είναι άγνωστη σ΄ αυτόν η πραγματική δύναμη της Ελλάδος, αυτό είναι μια δωρεά του Θεού και πρέπει να ευχαριστούμε το Θεό που φυλάει την δύναμη της Ελλάδος από την επιβουλή του εχθρού. Ας ευχαριστήσουμε το Θεό που μας έδωσε νίκην. (Α΄Ιωάννου Ε’, 4)

           Είμαστε αισιόδοξοι γιατί καμία αυτοκαταστροφική δύναμη δεν μένει. Οι δυνάμεις αυτές αυτοκαταστρέφονται γι΄ αυτό ακριβώς, γιατί είναι αποκομμένες από αυτό που διαρκεί, από το αιώνιο. Είναι καταστάσεις που έρχονται για να επιτελέσουν το έργο της καταστροφής όπως οι άνεμοι τους χειμώνες, για να προετοιμάσουν την γη, για την σπορά. Ο λαός μας ζει χιλιάδες χρόνια και έχει περάσει ακόμα χειρότερες καταστάσεις από την σημερινή. Οι δυνάμεις της καταστροφής έρχονται για να φύγουν. Κανείς δεν τις εμποδίζει , όπως κανείς δεν θα την εμποδίσει να φύγει και την παρούσα κατάσταση ανελευθερίας. Δεν θα χυθεί ούτε ένα δάκρυ την ημέρα που θα αφήσει αυτόν τον τόπο ελεύθερο, όπως κανείς δεν λυπάται όταν ο λυκάερας κοπάζει και βασιλεύει η ειρήνη και η αρμονία στη φύση.

Η διαφορά μεταξύ της Ορθοδοξίας και των θρησκειών

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η διαφορά μεταξύ της Ορθοδοξίας και των θρησκειών είναι απλή: Η Ορθοδοξία θεραπεύει την ιδιοτέλεια και μαζί με αυτήν θεραπεύει και τις σωματικές και ψυχικές ασθένειες του ανθρώπου και αποδίδει στην κοινωνία καλούς και αγαθούς πολίτες, ενώ οι θρησκείες θεωρούν την ανιδιοτέλεια ανέφικτη και αδυνατούν να θεραπεύσουν τον κόσμο, επειδή χρειάζονται κι οι ίδιες θεραπεία. 

    Η βάση της θεραπευτικής της Ορθοδοξίας είναι «ιατρέ θεράπευσε τον εαυτό σου για να θεραπεύσεις και τους άλλους». Στην Ορθοδοξία δεν υπάρχουν καλοί ή κακοί χριστιανοί. Υπάρχουν θεραπευμένοι και αθεράπευτοι. Ο θεραπευμένος γίνεται θεραπευτής των άλλων.

    Ορθοδοξία που δεν θεραπεύει τον κόσμο, δεν είναι Ορθοδοξία. Το ερώτημα είναι, υπάρχουν σήμερα θεραπευμένοι στην Ορθοδοξία; Η ύπαρξη των Αγίων μαρτυρεί κατ’ αρχήν ότι η Ορθοδοξία θεραπεύει τον κόσμο. Προϋπόθεση για την θεραπεία αυτού που θέλει να θεραπευτεί είναι να έχει καθαρή καρδιά. Γι’ αυτό όταν ο χριστιανός πηγαίνει το δώρο του στην Εκκλησία, πρέπει να έχει συμφιλιωθεί με τον εχθρό του και κατόπιν να προσφέρει το δώρο του.

   Ο Δυτικός Κόσμος επέλεξε να μην είναι ο Χριστός το θεμέλιο της κοινωνίας κι η κοινωνία του είναι σχεδόν διαλυμένη. Γιατί είναι διαλυμένη και γιατί η Ορθοδοξία κρατάει ακόμα την οικογένεια και την κοινωνία; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό περιέχεται στα λόγια του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, ότι τις ενώσεις τις δημιουργεί το ωραίο, και η ιδιοτέλεια δεν είναι ωραία.

    Δεν μπορεί κανείς να βάλει άλλο θεμέλιο εκτός από αυτό που υπάρχει. Αν εμβαθύνεις στην αιτία, η οποία αρρωσταίνει τους ανθρώπους, που είναι να θεωρείς εκ των προτέρων ανέφικτη την αγάπη και την ανιδιοτέλεια, θα αντιληφθείς γιατί οι κοινωνίες, που απομακρύνονται από το Θεό, διαλύονται.Η ορθή δογματική συνείδηση έχει πρακτικές συνέπειες στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου.

Ο Λόγος του Θεού

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η ιδέα που έχουμε για το λόγο δείχνει τη στάση μας απέναντι στο Λόγο του Θεού. Αν ο λόγος δεν είναι για μας παρά ένας κώδικας μεταφοράς πληροφοριών, όπως τον θεωρούν πολλοί , αυτό σημαίνει πρώτον ότι δεν διακρίνουμε την ανθρώπινη φύση απ΄ τη φύση των ζώων και δεύτερον είναι ακατανόητα για μας τα λόγια ότι ο Λόγος του Θεού είναι Θεός.

Ο λόγος πράγματι μεταφέρει πληροφορίες καθώς και αισθήματα και επιθυμίες, το ίδιο όπως με κάποιους ανάλογους τρόπους γίνεται και στα ζώα., αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Ο λόγος είναι η αληθινή μας φύση, αυτό που μας ξεχωρίζει απ΄ τα ζώα. Με το λόγο δεχόμαστε το πνεύμα του Θεού, που όπως λέει η Γραφή ερευνά τα βάθη του ανθρώπου και του Θεού.

Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί το λόγο για να μιλάει με τον εαυτό του. Αν ο λόγος μεταφέρει μόνο πληροφορίες, σε ποιόν μεταφέρει πληροφορίες, όταν μιλάει στον εαυτό του; Είναι φανερό ότι ο λόγος στην περίπτωση αυτή δεν μεταφέρει απλώς πληροφορίες ή σκέψεις ,αισθήματα και επιθυμίες, αλλά ΕΙΝΑΙ σκέψεις και αισθήματα και επιθυμίες, είναι η ίδια η ουσία του ανθρώπου, που σκέφτεται, νιώθει ή επιθυμεί. Ο λόγος του ανθρώπου είναι ο άνθρωπος, το ίδιο όπως ο Λόγος του Θεού είναι Θεός. (Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος ) (Ιω.1,1)

Ο λόγος στα μαθηματικά έχει την έννοια της σχέσης. Πράγματι αρχίζουμε να νιώθουμε ότι είμαστε πρόσωπα όταν συνειδητοποιούμε ότι βρισκόμαστε σε σχέση με τον κόσμο, με τους άλλους, ακόμα και με τον εαυτό μας και με το Θεό, ως τον εαυτό του εαυτού μας.! Αν δεν καταλαβαίνουμε τη σχέση μας με τον κόσμο ή αν η σχέση μας είναι από φόβο ή από ιδιοτέλεια νιώθουμε την απώλεια του λόγου. Βρισκόμαστε μπροστά στο κενό και η ζωή μας δεν έχει κανένα νόημα. Αναζητούμε τον λόγο, που είναι η Αγάπη.

Η αγάπη για τα πάντα, ακόμα και γι΄ αυτούς που μας στενοχωρούν είναι η Γνώση του αληθινού Θεού που είναι ο Λόγος του Θεού. Δίχως την αγάπη αυτή ούτε εμείς ξέρουμε το Λόγο του Θεού, ούτε Εκείνος μας ξέρει. Ουκ οίδα υμάς (δε σας ξέρω), είπε.

Ο λόγος δεν είναι απλώς ένας κώδικας μετάδοσης πληροφοριών. Αν ο λόγος είναι απλώς ένας κώδικας επικοινωνίας , (παρόμοιους κώδικες έχουν και τα ζώα), αν ο λόγος δεν είναι η αληθινή μας φύση, δεν έχουμε καμιά ελπίδα, δεν βρίσκουμε κανένα νόημα στη ζωή μας. Περπατούμε στο σκοτάδι ώσπου να συνειδητοποιήσουμε ότι ο λόγος είναι το φως της ζωής. Έχουμε την αίσθηση του κενού που μας οδηγεί στην απελπισία.