Όπου είναι ο θησαυρός σας είναι και η καρδιά σας (η τέλεια αγάπη του Ιησού)

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

1. "Οι βεβαιόπιστοι δια την του Χριστού αγάπην καθ΄ ημέραν αποθνήσκουσιν, τουτέστιν πάσαν έννοιαν της ενταύθα ζωής υπερβαίνουσιν και μηδέν έτερον εννοούσιν ή μόνον πότε καταντήσουσιν εις τελείαν αγάπην του Χριστού, ήτις εστίν ενδότερον άνοιγμα της καρδίας, όπου πρόδρομος εισήλθεν Ιησούς." (Άγιος Μάρκος ο ασκητής, PG,65)

2.Στην κινηματογραφική ταινία του Ρομπέρτο Μπενίνι «Ο τίγρης και το χιόνι» ένας άντρας είχε θεοποιήσει τη γυναίκα που αγαπούσε. Το αποτέλεσμα του ότι αγαπούσε τη γυναίκα του πάνω από όλα, αγάπη η οποία ταιριάζει μόνο στο Θεό, ήταν ότι ο άνθρωπος αυτός ζούσε σε ένα φανταστικό κόσμο. Έβλεπε μέσα στις ψευδαισθήσεις του ωραία ακόμα και πράγματα αποκρουστικά όπως η φρίκη του πολέμου.

3.Εκεί όπου είναι το ψοφίμι μαζεύονται κι οι αετοί. Η πρώτη θέση στην καρδιά μας ανήκει στο Θεό. Ο κόσμος δεν είναι πραγματικός, αν ο Θεός δεν έχει την πρώτη θέση στην καρδιά μας. Αν δεν αγαπάμε το Θεό πάνω από όλα το θεοποιημένο είδωλό μας θα μεταμορφώσει όλο τον κόσμο σε είδωλα και πρώτα από όλα τον εαυτό μας. Αυτό το νόημα έχουν τα λόγια του Ουναμούνο στο ποίημα η προσευχή ενός αθέου, Κύριε, αν δεν υπήρχες δεν θα ήμουν αληθινός.

4.Ο Θεός και η κατά Θεόν ζωή είναι η μόνη πραγματικότητα. Όλα τα πράγματα έχουν τον κατά Θεό σκοπό. Ο Ιησούς είναι η οδός και η αλήθεια και η ζωή. "Ει τις έρχεται προς με και ου μισεί τον πατέρα εαυτού και την μητέρα και την γυναίκα και τα τέκνα και τους αδελφού και τας αδελφάς, έτι και την εαυτού ψυχήν, ου δύναταί μου μαθητής είναι." (Λουκά ΙΔ΄)

5. Πολλοί εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην πολιτική ή στη φιλοσοφία αντί στον Θεάνθρωπο Ιησού, τον σωτήρα των ψυχών και των σωμάτων ημών γιατί δεν θέλουν να απαρνηθούν τον εαυτό τους και να σηκώσουν το σταυρό τους. Για να πιστέψω στο Χριστό πρέπει να κόψω το πιοτό, είπε ο διάσημος Αμερικανός συγγραφέας Τζακ Κέρουακ και έγινε βουδιστής. Πέθανε αλκοολικός στα 42 του χρόνια.

6. Τώρα η φτώχεια και η απειλή της φτώχειας είναι στη σκέψη όλων. Αν ο Θεός είναι παντού οι στερήσεις για χάρη του Χριστού δεν είναι ήττα αλλά νίκη. Αν στερούμαστε για την αγάπη του Χριστού δεν θα πέσουμε στην απόγνωση. Ο Ιησούς συμβαδίζει με την αποθάρρυνση και εγκαθιστά βέβαιες ελπίδες.

7.Στη φτώχεια θα στερηθούμε ίσως ακόμα και τα απαραίτητα, θα κινδυνέψει ίσως η ζωή μας, αλλά δεν θα χάσουμε την ψυχή μας ούτε ο φόβος θα κάμψει το ηθικό μας. Οι πιστοί γνωρίζουμε ποιος είναι στο τιμόνι της ζωής.

8. Ο Θεός ισχύν τω λαώ αυτού δώσει. Ζητείτε και δοθήσεται υμίν, κρούετε και ανοιγήσεται.

Ο οικουμενισμός είναι μηδενισμός, λατρεία της ανυπαρξίας (Κανείς δεν μπορεί να αγαπήσει μια γενική ιδέα )

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

1.Ο οικουμενισμός είναι η θρησκεία της γενίκευσης, δηλαδή της ανυπαρξίας και της εξουθένωσης. Ο οικουμενισμός υποκαθιστά την πίστη στο Χριστό με την «χριστότητα». Ο Χριστός του οικουμενισμού μπορεί να είναι ακόμα και γυναίκα ή κάποιος του τρίτου φύλου ή κάποιος που δεν πιστεύει στο Θεό, όπως π.χ. ένας βουδιστής. Είδα στο κελί ενός τραπιστή (καθολικού) μοναχού τον εσταυρωμένο με ένα πόδι. Ο άνθρωπος αγνόησε το Χριστό και τον υποκατέστησε με την ιδέα της σταύρωσης. Πιστεύει στην ιδέα της σταύρωσης, όχι στον Χριστό εσταυρωμένο.

2.Δεν απαντάει ο οικουμενισμός πώς γίνεται να αγαπάς μια κάποια γενική, αόριστη και απόμακρη ιδέα ή πως αγαπούν τη xριστότητα για την οποία δεν έχουν καμία μαρτυρία και δεν αγαπούν το Χριστό των Ευαγγελίων; Οι οικουμενιστές δεν είχαν ποτέ εμπειρία της αγάπης; Δεν αγάπησαν το παιδί τους, αλλά την παιδικότητα ούτε αγάπησαν τη γυναίκα τους, αλλά τη γυναικότητα; Προφανώς οι οικουμενιστές είναι ανέραστοι. «Μη φοβού το θηρίον, την αγαμίαν φοβού».

3.Όταν ένας άνθρωπος λέει πως αγαπάει κάτι γενικό ,απόμακρο και αόριστο π.χ. τη γυναικότητα ή την παιδικότητα λέει ψέματα. Κανείς δεν μπορεί να αγαπήσει κάτι γενικό, απόμακρο και αόριστο. Η αγάπη είναι για το μοναδικό και το συγκεκριμένο, τη μοναδική γυναίκα ή το μοναδικό παιδί.

4. Ό,τι αγαπάμε γίνεται μοναδικό. Η ίδια η αγάπη το μετατρέπει σε μοναδικό. Το ίδιο και για το Χριστό. Κανείς δεν μπορεί να αγαπήσει τη xριστότητα, έναν κάποιο xριστό, που υπήρξε ή δεν υπήρξε κάπου , κάποτε. . «Κάθε γενική ιδέα είναι ένα ψέμα» (Αλμπέρ Καμύ).

5.Η Εντολή του Χριστού είναι «Αγάπα τον πλησίον σου» δεν είναι «αγάπα τη γενική ιδέα της ανθρωπότητας». Όταν λέτε ότι αγαπάτε το Θεό, που δεν τον βλέπετε και δεν αγαπάτε τον αδελφό σας που τον βλέπετε είστε ψεύτες και υποκριτές. «Όταν λέω ότι αγαπώ την ανθρωπότητα δεν αγαπώ τον άνθρωπο» (Ντοστογιέφσκι).

6.Το παιδί σου δεν είναι ένα κάποιο παιδί , αλλά είναι το παιδί σου, ούτε η γυναίκα σου είναι μια κάποια γυναίκα , αλλά είναι η γυναίκα σου , ούτε ο πατέρας σου είναι ένας κάποιος πατέρας, αλλά είναι ο πατέρας σου. Τους αγαπάς και είναι μοναδικοί για σένα.

7.Ό,τι αγαπάμε είναι μοναδικό. Όταν κοιτάζουμε κάτι με αγάπη, ακόμα και το πιο ασήμαντο , ένα φυλλαράκι ή ένα βράχο, γίνεται μοναδικό για μας. Γενικεύοντας κλεινόμαστε στο εγώ μας, γιατί δεν βλέπουνε τον κόσμο, αλλά την ιδέα μας για τον κόσμο, δηλαδή τον εαυτό μας. Ο Όμηρος τους άγριους αυτούς ανθρώπους τους ονόμασε κύκλωπες, δηλαδή που δεν βλέπουν τίποτε πέρα απ’ το εγώ τους και που είναι επικίνδυνοι για τους άλλους. Ούτε τον άνθρωπο σέβονται ούτε το Θεό φοβούνται «Κανένα με λένε» είπε ο Οδυσσέας στον Κύκλωπα, γιατί εσύ δεν μπορείς να δεις κανέναν πέρα απ΄ τον εαυτό σου.

8. Η γενίκευση είναι εωσφορισμός. Το εγώ πάνω από όλους και από το Θεό. Αν δεν έχουμε μέσα στην καρδιά μας το Χριστό αλλά μια ιδέα Χριστού (χριστότητα) το κενό που αφήνει η ανυπαρξία του Θεανθρώπου δεν θα μείνει κενό, αλλά θα το καλύψει η παρουσία του υπανθρώπου. Ο οικουμενισμός είναι η θρησκεία του υποκριτικού ανθρώπου, του υπανθρώπου.

9. Όταν αντί ανθρώπους βλέπουμε ιδέες ανθρώπων αδειάζουμε κι εμείς από τον άνθρωπο. Όταν δεν είμαστε σπλαχνικοί, δίκαιοι, ειρηνικοί με τον πλησίον δεν είμαστε με κανέναν. Η ευσπλαχνία, η δικαιοσύνη, η ειρήνη υπάρχει με τον πλησίον , όχι με κάποια απόμακρη ιδέα, που βρίσκεται στα χαρτιά ή στο μυαλό κάποιων.

Πωλ Βαλερύ, Ο άνθρωπος και το κοχύλι

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Ο άνθρωπος και το κοχύλι είναι ένα δύσκολο αλλά ενδιαφέρον βιβλίο. Ο Βαλερύ ανήκει στους συμβολικούς ποιητές, που το έργο τους είναι σκοτεινό καθώς εκφράζονται με σύμβολα και με υπαινιγμούς, που κάνουν δύσκολη την κατανόηση του. Στον «Άνθρωπο και το κοχύλι» ο συγγραφέας ενώ ερευνά το κοχύλι με το διεισδυτικό του πνεύμα, στην πραγματικότητα δεν τον απασχολεί το ίδιο το κοχύλι ως αντικείμενο, αλλά ως παράδειγμα για τη διάσταση ανάμεσα στο ωραίο στη Φύση και στο ωραίο στην Τέχνη. Η προβολή μειζόνων αισθητικών προβλημάτων μέσω ενός παραδείγματος οικείου σε όλους είναι ένας τρόπος που προσιδιάζει στο έργο του Πωλ Βαλερύ. Άλλωστε ο τρόπος αυτός είναι και ο τρόπος του συμβολισμού. Στο συμβολισμό ο ποιητής εκφράζεται υπαινικτικά μέσω συμβόλων, μέσω πραγμάτων που αντιστοιχούν εξωτερικά σε σκέψεις και αισθήματα.

Στον άνθρωπο και το κοχύλι το μείζον αισθητικό ζήτημα είναι η διάσταση μεταξύ του καλλιτεχνικώς ωραίου και του φυσικώς ωραίου, όπως αντιστοιχεί στο παράδειγμα του κοχυλιού. Ο συγγραφέας διάλεξε το κοχύλι προφανώς για την επιμελημένη διευθέτηση του σχήματος του που καταλήγει σε μια φυσικώς ωραία μορφή. Η μορφή του υποβάλλει την ιδέα μιας κατασκευής, η οποία έγινε με βάση ένα καλά μελετημένο σχέδιο. Υπάρχει μια εκλέπτυνση και ένα γυάλισμα, που μοιάζει με πνευματική καλλιέργεια.

Αν τα ζώα μπορούν να καλλιεργούν τις μορφές, για να τις κάνουν τελειότερες , αυτό σημαίνει πως έχουν κάποιο πρότυπο; Ποιο άραγε είναι το πρότυπο του κοχυλιού; Στα έργα των ανθρώπων υπάρχει διαφορετική ποιότητα ανάλογα με την τέχνη του δημιουργού. Στα φυσικώς ωραία πράγματα, όπως π.χ. στα κοχύλια, δεν παρατηρείται αυτή η διαφορά στην ποιότητα, όταν ανήκουν βέβαια στην ίδια ποικιλία. Κι όμως τα μαλάκια μπορεί να διαφέρουν μεταξύ τους. Πώς μπορούν να βγάζουν την ίδια ποιότητα; Μήπως δεν είναι τα ίδια τα μαλάκια που κάνουν τα κοχύλια και τα μαλάκια απλώς τα δέχονται;

Το κοχύλι υπήρξε μια πρόκληση για τον Βαλερύ. Έβλεπε σ' αυτό ένα πράγμα που κατεύθυνε τη σκέψη του στις ίδιες τις δυνάμεις και τις κλίσεις του πνεύματος του. Ένιωθε έκπληκτος με τα πλάσματα της Φύσης, που ήταν σε θέση να συγκριθούν με τα έργα του πνεύματος, χωρίς όμως να μπορούν να θεωρηθούν δημιουργήματα. Αφού το κοχύλι δεν είναι δημιούργημα, ποιος το έφτιαξε, αναρωτιέται ο Βαλερύ. «Η ενότητα και η αρτιότητα της μορφής του» «μου υποβάλλουν την ύπαρξη μιας ιδέας που κατευθύνει την εκτέλεση. Ιδέας προϋφιστάμενης, ολωσδιόλου ξέχωρης από το ίδιο το έργο και η οποία διαφυλάσσεται, επαγρυπνεί και δεσπόζει καθ' όσον χρόνον εκτελείται το έργο».

Ο Βαλερύ βρίσκει πολλές ομοιότητες στη φυσική και στην καλλιτεχνική δημιουργία. Θα μπορούσε να καταλήξει σ' ένα συμπέρασμα στο δοκίμιο του αυτό, για το φυσικώς ωραίο, ότι είναι επίσης ένα δημιούργημα, που υποβάλλει την ιδέα ενός Δημιουργού, αν όπως ομολογεί δεν τον εμπόδιζε η απουσία ενός από τα βασικά στοιχεία των ανθρώπινων έργων: η χρησιμότητα. «Δεν βλέπω διόλου τη χρησιμότητα αυτού του πράγματος» γράφει στο τελευταίο μέρος του βιβλίο του. «Δεν μου δίνει λαβή να σκεφτώ την οποιαδήποτε ανάγκη που θα ικανοποιούσε».

Με τη διαπίστωση αυτή ο Βαλερύ εγκαταλείπει την προσπάθεια. «Υπό το ανθρώπινο βλέμμα» σημειώνει στην τελευταία παράγραφο «το μικρό τούτο ασβεστολιθικό σώμα, κούφιο και σπειρωτό, συνεγείρει γύρω του πλήθος σκέψεις που καμιά της δεν καταλήγει.»

Το αδιέξοδο της σκέψης του Βαλερύ απηχεί το αδιέξοδο του δυισμού του Δυτικού Κόσμου όσον αφορά το πνεύμα και το σώμα. Στους Έλληνες δεν υπήρξε ποτέ αυτός ο δυϊσμός. Η Τέχνη και η μόρφωση γενικά δεν είναι ξέχωρη απ' τη ζωή, ώστε να αναζητούμε τη χρησιμότητα τους παντού. Είναι συνυφασμένες με τη ζωή. Η ομορφιά είναι ανάγκη της Φύσης για τη διατήρηση της και για την προαγωγή της. Δεν είναι η χρησιμότητα η κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία τόσο στη Φύση όσο και στην Τέχνη.

("Ο ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΘΕΡΙΣΜΟΥ", Βιβλιοπωλεία Παιδεία, Λάρισα)

Οι κληρικοί με τον σκεπτικισμό τους θα χάσουν και τους πιστούς και τους μισθούς

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

1.Κλήρος και Λαός αντιμετωπίζουν τα εξής διλήμματα: Το δίλημμα του Κλήρου είναι τί να διαλέξει, την πίστη και τους πιστούς ή το άθεο κράτος και τους μισθούς. Να πάνε με την πίστη και τους πιστούς και να κινδυνέψει ο μισθός τους; Ή να εγκαταλείψουν την πίστη και τους πιστούς και να πάνε με το μέρος του άθεου κράτους, με την ελπίδα να σώσουν το μισθό τους .

2. Η δυσκολία έγκειται στο ότι το άθεο κράτος δεν είναι σίγουρο. Δεν είναι επίσης βέβαιη η ενότητα της διοικούσας εκκλησίας, όταν λείψει η ενοποιός δύναμη του μισθού. Μήπως δηλαδή γίνουν χίλια κομμάτια και τότε μόνο ο πιστός λαός είναι το στήριγμα. (Το στήριγμα είναι ο Θεός και η πίστη στο Θεό, αλλά δεν φαίνεται ότι στο στάδιο αυτό υπολογίζεται η παρουσία του Θεού. Διαφορετικά δεν θα υπήρχε ούτε ένας κληρικός που δεν θα έπαιρνε το μέρος των διωκομένων από το κράτος πιστών.)

3.Δεν είναι λοιπόν χωρίς κίνδυνο το να φύγουν και να εγκαταλείψουν τους πιστούς. Η Αποκάλυψη βέβαια γράφει ότι οι κληρικοί θα φύγουν. Είναι άραγε η εποχή μας εποχή της αποκαλύψεως; Πρέπει να διαβάζουμε την αποκάλυψη σαν εφημερίδα, όπως έλεγε ο Γέρων Παϊσιος;

4. Η ελπίδα της μεγάλης πλειονότητας των κληρικών - πλην ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων-είναι μάλλον με τους μισθούς. Χίλιες φορές με τους μισθούς χωρίς πιστούς παρά με τους πιστούς χωρίς μισθούς . Έτσι δείχνουν τα πράγματα. H πλειονότητα των κληρικών "μακρόθεν έστησεν". Είναι φευγάτη. Οι φίλοι μου και οι πλησίον μακρόθεν έστησαν. (Ψαλμός)

5.Το δίλημμα των πιστών είναι να εγκαταλείψουν την πίστη ή να εγκαταλείψουν τους κληρικούς που έφυγαν και να συσπειρωθούν γύρω από τους κληρικούς που μένουν σταθεροί ως όρη υψηλά στην αληθινή πίστη. Οι πιστοί χίλιες φορές θα προτιμήσουν να μείνουν με την πίστη παρά με τους κληρικούς που έφυγαν. Με τους κληρικούς που έφυγαν θα πάει ο κόσμος που έμεινε στην εξωτερική ευσέβεια. Πολύς κόσμος, που έμεινε δυστυχώς στους τύπους εξαιτίας της έλλειψης πιστών κληρικών.

6. Οι σκεπτικιστές κληρικοί καλά θα κάνουν να είναι σκεπτικιστές και με τον σκεπτικισμό τους, αν δεν θέλουν να χάσουν και τ΄ αυγά και τα καλάθια.

Τραγούδι για να μην κοιμηθεί ένα μωρό (Πώς το σύστημα κοιμίζει τα παιδιά μας )

Του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου

1.Τραγούδι για να μην κοιμηθεί ένα μωρό. Ποίημα του Ισπανού ποιητή Λούις Πιμεντέλ : «Μην κοιμάσαι/ μωρουδάκι μου./Σπάραξε, μούγκρισε, κλάψε./ Ο πατέρας σου είναι μακριά./Ξέσκισε με τα πόδια/Αυτό το σεντόνι του φόβου/ Μην κλείνεις τα μάτια./ Μωρουδάκι μου./ Ο αέρας ουρλιάζει./Μην κλείνεις τα μάτια./ Ο θάνατος,/γυρίζει έξω./ Βλέπω το σκοτεινό ποτάμι,/Κι ένα νεκρό φύλλο./ Σπάραξε, μούγκρισε, κλάψε./Ο πατέρας σου είναι μακριά.” (Poesia Gallega, Alianza Editorial).

2.Το μικρό αυτό ποίημα το αγαπώ πολύ. Αν και το μετέφρασα πριν πολλά χρόνια , δεν το άφησα στην άκρη όπως πολλά άλλα ποιήματα. Μένει πάντα στη μνήμη μου ζωντανό. Ίσως γιατί έμεινα κι εγώ ορφανός όταν ήμουν μωρό και εξιδανίκευσα κατόπιν τον πατέρα. Το ξαναδιαβάζω και νιώθω κάθε φορά να με συνταράσσει με την ίδια ένταση της συγκίνησης . Ώσπου μια μέρα κάθισα και έγραψα τις γραμμές που ακολουθούν, για ένα πρόβλημα που πιστεύω ότι είναι ο σταυρός του κάθε πατέρα και της κάθε μητέρας, που βλέπουν τα παιδιά τους να μεγαλώνουν με μόνο θεμέλιο της ζωή τους, την αναζήτηση της διασκέδασης και της ευχαρίστησης.

3.Έγραψα τις γραμμές που ακολουθούν ως μια καταγγελία του συστήματος για τις μεθόδους που εφαρμόζει για να αποκοιμίζει τα παιδιά μας. Το σύστημα μαθαίνει τα παιδιά μας να ζουν μισοκοιμισμένα για να μην αγωνίζονται ως ενήλικες για την ελευθερία , για τη δικαιοσύνη και γενικά για τα δικαιώματά τους. Αυτός είναι ο απώτερος σκοπός του συστήματος, να υποβάλει στους υπηκόους τη θέληση να ζουν σε κατάσταση ανελευθερίας.

4. Η Εκπαίδευση κοιμίζει τα παιδιά μας α)με την παιδεία της μη-κούρασης και β) με την απουσία του Χριστού ως θεμέλιου ζωής. Η παιδεία της μη-κούρασης και όλο το σύστημα που θέλει τους υπηκόους του κοιμισμένους, άβουλους, σκλάβους, κοιμίζει τους νέους για να μην αγωνίζονται ως ενήλικες για τα δικαιώματά τους. Ετοιμάζει τον κόσμο να αποδεχθεί να ζει σε κατάσταση ανελευθερίας.

5. Ακόμα χειρότερο από την παθητικότητα είναι η απουσία του Χριστού ως θεμέλιου ζωής. Η αποστέρηση αυτή οδηγεί τον άνθρωπο στην ανικανότητα να διακρίνει μεταξύ του πολύτιμου και του ευτελέστερου, με αποτέλεσμα την απουσία των αξιών της ζωής. Ετοιμάζει ανθρώπους χωρίς πίστη στις πνευματικές αξίες της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ειρήνης, της πνευματικής χαράς και γενικά κάθε αξίας, για την οποία η ζωή έχει νόημα. Οι άνθρωποι σπρώχνονται με τον τρόπο αυτό στην απελπισία και στην απόγνωση για να χειραγωγούνται εύκολα.

6.Ο σταυρός μας είναι να βλέπουμε τα παιδιά μας σε κατάσταση παθητικότητας και ανελευθερίας και να μην μπορούμε να τα βοηθήσουμε. Ούτε το σχολείο ούτε η κοινωνία βοηθάει τους νέους να στηρίζουν τη ζωή τους σε κάτι πολυτιμότερο από την αναζήτηση της διασκέδασης και της ευχαρίστησης. Το αντίθετο τους μαθαίνει να θεωρούν πως ό,τι τους ευχαριστεί υπάρχει, ό,τι δεν τους ευχαριστεί δεν υπάρχει.

7. Πώς να βγάλεις κάποιον από τις ψευδαισθήσεις με τις οποίες έμαθε να ζει με την παιδεία της μη-κούρασης; Αν το πραγματικό δεν είναι ευχάριστο, ενώ η ψευδαίσθηση είναι ευχάριστη, πως θα πείσεις το νέο να επιλέξει το δυσάρεστο, αν με την παιδεία της μη –κούρασης έμαθε να θεωρεί πραγματικό μόνο ό,τι του δίνει ευχαρίστηση;

8. Καθένας, γράφει ο Απόστολος Παύλος, ας προσέχει πως εποικοδομεί. Ουδείς δύναται να βάλει άλλο θεμέλιο από αυτό που υπάρχει και που είναι ο Ιησούς Χριστός. Όσο και αν το σύστημα ευτελίζει όλα αυτά για τα οποία αξίζει κανείς να ζει, όσο υπάρχουν άνθρωποι, έστω και λίγοι η αγάπη, η ελπίδα, η πίστη δεν χάνουν ποτέ την αξία τους. Μια εικόνα του Χριστού σ΄ ένα άθεο σχολείο μπορεί να φέρει πανικό στο σύστημα.

9. Η απάντηση στο αγωνιώδες ερώτημα, τι να κάνουμε, είναι αυτές οι δυο λέξεις, ο Θεός παντού. Με την τήρηση των Εντολών και με καθαρή καρδιά θα μπορούμε να έχουμε την αίσθηση της παρουσίας του Ιησού, η οποία μας δίνει ό,τι χρειαζόμαστε. “Ζητείτε τη βασιλεία του Θεού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν.” Οι νέοι αναζητούν ένα σταθερό θεμέλιο που να μην παρέρχεται όπως ο κόσμος και η επιθυμία αυτού.

Ποιο και τι είναι το βδέλυγμα της ερημώσεως

Του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου

1. Το βδέλυγμα της ερημώσεως είναι η υπερηφάνεια που καταλαμβάνει την καρδιά του ανθρώπου. Ο Θεός αντιτάσσεται στην υπερήφανη καρδιά όπως σε ένα βδέλυγμα.

2. Ο Θεός αντιτάσσεται στους υπερηφάνους και στους ταπεινούς δίνει χάρη.

3. Η καρδιά του ανθρώπου είναι άγιος τόπος προορισμένος για το Θεό. Όταν στον άγιο αυτό τόπο εγκαθίσταται η υπερηφάνεια ο Θεός απομακρύνεται από την καρδιά αυτή, όπως οι μέλισσες με τον καπνό.

4. Είναι φοβερή η υπερηφάνεια γιατί ο άνθρωπος βιώνει την απουσία του Θεού.

5. Η εσωτερική αυτή ερήμωση εκδηλώνεται και στον εξωτερικό κόσμο Αυτός που έδωσε την εντολή να πέσουν οι βόμβες στο Ναγκασάκι και στη Χιροσίμα είχε στην καρδιά του το βδέλυγμα της ερημώσεως, την υπερηφάνεια .

6.“Zητείτε πρώτον τη βασιλεία του Θεού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν.” Η αίσθηση της παρουσίας του Θεού μας δίδει ό,τι χρειαζόμαστε .

7.Αντιθέτως η απουσία του Θεού γίνεται αισθητή σαν τη μεγαλύτερη ερήμωση που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος. Είναι ασύλληπτη η αίσθηση της ερήμωσης την οποία εκφράζουν τα λόγια του Κυρίου, Θεέ μου, Θεέ μου, ινατί με εγκατέλειπες” .

8.Ο βλέπων την υπερηφάνεια στην καρδιά του και βιώνει την απουσία του Θεού ας επιλέξει το πολυτιμότερο .

9.Η ψυχή επισκοτείται τω του θανάτου της κακίας καλύμματι. Εξάπόστειλον το φως και την αλήθειάν σου. Αυτά με οδηγήσουσι και άξουσι εις όρος άγιόν σου και εις τα σκηνώματά σου. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)

10. Όταν δείτε το βδέλυγμα της ερημώσεως να στέκει σε άγιο τόπο, να διακρίνετε ποιο είναι το πολυτιμότερο και να φύγετε στα βουνά, δηλαδή στην ασάλευτη πίστη, ώστε με τη συμμετοχή σας στη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας να αποκτήσετε την αίσθηση της παρουσίας του Θεού και όλα όσα χρειάζεστε θα σας δοθούν.

Τζωρτζ Στάϊνερ: «Ερράτα, μια ανασκόπηση ζωής»

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Καμιά επαναδιατύπωση μέσω αναλυτικού «τεμαχισμού», παράφρασης ή συγκινησιακής περιγραφής δεν μπορεί να αντικαταστήσει το πρωτότυπο»

Στην Τέχνη η μορφή υπαγορεύει το ανάλογο περιεχόμενο και το περιεχόμενο υπαγορεύει την ανάλογη μορφή. Στο θέμα του βιβλίου του Τζωρτζ Στάϊνερ «Ερράτα, ανασκόπηση μιας ζωής» δεν προσφέρεται οποιοδήποτε είδος του λόγου. Ο λόγος πρέπει να είναι κοφτερός σαν το χειρουργικό νυστέρι. Η ανασκόπηση μιας ζωής είναι ένας τελειωτικός καυτηριασμός. Όποιος αναλαμβάνει ένα τέτοιο εγχείρημα, πρέπει να διαθέτει το θάρρος και την αντοχή να ξαναξύσει πληγές. Με ψυχολογικούς όρους θα λέγαμε ότι είναι ένα είδος θεραπείας των αναμνήσεων, μια τάξη που βάζει κανείς στο αρνητικό του ασυνείδητο ή ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τους δαίμονες. Με αυτόν τον τρόπο ο Δάντης έγραψε την «Κόλαση» ή ο Δημητρακόπουλος τη «Σιδηρά Διαθήκη» ή ο Μπωντλαίρ τα «Άνθη του Κακού»

Από τα έντεκα κεφάλαια, στα οποία χωρίζεται το βιβλίο θα αναφερθούμε σε τρία μόνο από αυτά, στο πρώτο, δεύτερο και ενδέκατο, για να δώσουμε στον αναγνώστη ένα δείγμα γραφής του συγγραφέα . Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στα παιδικά χρόνια του συγγραφέα, στα χρόνια που θα μπορούσε κανείς να τα αποκαλέσει χρόνια του θαυμασμού. Τι θαυμάζει ο μικρός Στάϊνερ; «Άρχισε να με κυριεύει» γράφει «η διαίσθηση του ιδιαίτερου, της τόσο απέραντης ποικιλίας, που ήταν αδύνατο να την εξαντλήσει οποιαδήποτε εργασία ταξινόμησης και καταλογογράφησης. Κάθε φύλλο διέφερε από όλα τα άλλα, κάθε δέντρο διέφερε απ' το άλλο. Κάθε χορταράκι, κάθε βότσαλο στην όχθη της λίμνης ήταν «απλώς αυτό» στους αιώνες. Όσες μετρήσεις κι αν γίνονταν, με όση επιμέλεια κι αν διαβαθμίζονταν, σε οποιοδήποτε ελεγχόμενο κενό κι αν διενεργούνταν,, δεν θα ήταν ποτέ απολύτως οι ίδιες. Η απόκλιση μπορεί να ήταν στο τρισεκατομμυριοστό του χιλιοστού, στη διάμετρο μιας τρίχας - ήδη πλήθουσας απεραντοσύνης αφεαυτής -από κάθε προηγούμενη μέτρηση. (...) Καταλάβαινα άραγε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ποτέ ακριβές αντίτυπο κανενός πράγματος, ότι μια λέξη που λέγεται δυο φορές , ακόμα και με ταχύτητα αστραπής, δεν θα ήταν και αποκλειόταν να είναι ποτέ η ίδια; (Πολύ αργότερα θα μάθαινα ότι αυτή η ανέφικτη επαναληπτικότητα απασχόλησε τόσο τον Ηράκλειτο όσο και τον Κίρκεγκωρ).

Το δεύτερο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στους συγγενείς και φίλους, στις σπουδές στα νομικά, και κυρίως στην εκμάθηση των αρχαίων Ελληνικών απ' το πρωτότυπο. Στο θέμα αυτό ο συγγραφέας αφιερώνει σχεδόν ολόκληρο το σημαντικό αυτό κεφάλαιο. «Το νόημα» γράφει« είναι τόσο στενά δεμένο με τις περιστάσεις, όσο και το σώμα μας.(...) Το κλασικό ξεφεύγει κάθε οριστική απόφανση. (..) Καμιά επαναδιατύπωση μέσω αναλυτικού «τεμαχισμού», παράφρασης ή συγκινησιακής περιγραφής δεν μπορεί να αντικαταστήσει το πρωτότυπο» (η έμφαση είναι δική μας). Σε εκείνους που επικαλούνται την ευκολία ως λόγο για να μη διδάσκονται τα αρχαία Ελληνικά στο πρωτότυπο, ο συγγραφέας θυμίζει τον Κάφκα: «Ο Κάφκα διακήρυσσε, με χαρακτηριστική ακρότητα, πως δεν χρειάζεται να σπαταλούμε το χρόνο μας με βιβλία που δεν πέφτουν πάνω μας όπως η αξίνα, να συντρίψουν ό,τι έχει παγώσει μες το κρανίο μας και μες στο πνεύμα μας».

Το τελευταίο κεφάλαιο αρχίζει απ' το σημείο που τελειώνει το τρίτο, δηλαδή την εκμάθηση των αρχαίων Ελληνικών στο πρωτότυπο. Το κεφάλαιο αρχίζει επισημαίνοντας την σπουδαιότητα της Γλώσσας. «Το κούφιο θαύμα», εννοεί του Γ΄ Ράϊχ, «πρόβαλε την πεποίθηση ότι τα ολοκληρωτικά ψεύδη και η ολοκληρωτική αγριότητα, ιδιαίτερα στο Τρίτο Ράιχ αλλά και σε άλλα καθεστώτα συνδέονται με τη φθορά της γλώσσας και με τη σειρά τους, τροφοδοτήθηκαν απ' αυτή τη φθορά.»

Αυτή η πρόταση υιοθετήθηκε και εξετάστηκε ευρύτατα (η ίδια οφείλεται, φυσικά, στον Καρλ Κράους και τον Όργουελ). Το ίδιο συνέβη και με την έκκληση που διαπερνά ολόκληρο το βιβλίο:ότι κάθε σοβαρή εξέταση της βαρβαρότητας του αιώνα μας, της ματαίωσης των ελπίδων και των υποσχέσεων του Διαφωτισμού, πρέπει να συνδεθεί στενά με τη «γλωσσική κρίση». Όσον αφορά στα δικά μας, με αυτό το σκεπτικό, μπορεί να εκτιμήσει κανείς με τι απίστευτη ελαφρότητα χειριζόμαστε τα προβλήματα της Γλώσσας

Το “βδέλυγμα της ερημώσεως”

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

1. Ποιο είναι το “βδέλυγμα της ερημώσεως”; Τι σημαίνουν τα λόγια αυτά του Κυρίου; Ο Κύριος μιλώντας για τα έσχατα του ανθρώπου αναφέρεται στο βδέλυγμα της ερημώσεως

2.“Όταν ουν ίδητε το βδέλυγμα της ερημώσεως το ρηθέν δια Δανιήλ του προφήτου, εστώς εν τόπω αγίω (ο αναγιγνώσκων νοείτω) τότε οι εν τη Ιουδαία φευγέτωσαν επί τα όρη. Ο επί του δώματος , μη καταβαινέτω άραι τι εκ της οικίας αυτού …” ( Ματθ. Κεφ.KΔ)

3. (Όταν λοιπόν θα δείτε να στήνεται στο ιερό το βδέλυγμα της ερημώσεως που προφήτεψε ο προφήτης Δανιήλ – ο αναγνώστης ας καταλάβει- τότε, όσοι βρεθούν στην Ιουδαία, να φύγουν στα βουνά. Όποιος βρεθεί στο λιακωτό, να φύγει χωρίς να κατεβεί να πάρει κάτι από το σπίτι του..)

4. Ο λόγος του Θεού όσο απλός είναι τόσο είναι πολυσήμαντος. Έχει το πραγματικό μέρος, το ιστορικό μέρος, το πνευματικό μέρος . Καθένα από αυτά τα μέρη επιδέχονται τη δική τους ερμηνεία. Δεν μπορούμε π.χ. να καταλάβουμε το πνευματικό μέρος του λόγου του Θεού χρησιμοποιώντας την γραμματική ή την ιστορική ερμηνεία .

5.Ο Θεός μιλάει σαν ιστορικός , σαν φυσιογνώστης αλλά το σπουδαιότερο ο Κύριος μιλάει ως καρδιογνώστης..

6.Ανάλογα με αυτό που μας ενδιαφέρει θα επιλέξουμε το πιο σημαντικό για μας. Είναι το πιο σημαντικό να μάθουμε από τα φύλλα της συκιάς να καταλαβαίνουμε πότε πλησιάζει το καλοκαίρι ή να μάθουμε πώς να σπέρνουμε, πώς να θερίζουμε ή είναι το πιο σημαντικό το πνευματικό μέρος των λόγων του Θεού;

7.Ο Κύριος μας υποδεικνύει πως να ενεργήσουμε όταν δούμε το βδέλυγμα της ερημώσεως . Με την κατά γράμμα ερμηνεία τα λόγια του Κυρίου σημαίνουν ότι πρέπει να ενεργήσουμε με βιασύνη, όπως σε κατάσταση πανικού. Κατά την πνευματική ερμηνεία τα λόγια του Κυρίου δεν σημαίνουν να πανικοβληθούμε όταν δούμε το βδέλυγμα της ερημώσεως, αλλά σημαίνει να ενεργήσουμε με διάκριση, να διαλέξουμε , δηλαδή, να διασώσουμε το πολυτιμότερο και να αφήσουμε το ευτελέστερο.

8. Ποιο είναι το βδέλυγμα της ερημώσεως; Παραθέτουμε μια ερμηνεία από γραμματική και ιστορική άποψη : “Βδέλυγμα της ερημώσεως νοείται η εικών του Τίτου, την οποία μετά την καταστροφήν της Ιερουσαλήμ και του ναού έστησαν επί του τόπου του αγίου. Όταν το βδέλυγμα της ερημώσεως τεθή εν τόπω αγίω, τότε οι όντες εν τη Ιουδαία, ας φεύγωσιν εις τα όρη, διότι ουδεμία ελπίς σωτηρίας πλέον υπολείπεται εις αυτόυς. Όστις ευρεθή επί του δώματος, ας μη καταβή δια να λάβη τι εκ της οικίας αυτού. Παν ό,τι ηδύνατο να εμποδίση την φυγήν των Ιουδαίων εκ της Ιερουσαλήμ, τούτο ήθελεν αυξήσει τον κίνδυνον της καταστροφής κλπ. “ ( Βαρθολομαίου Γεωργιάδου, Επισκόπου Κορίνθου, Ερμηνεία των Τεσσάρων Ευαγγελίων, Εκδ. Δημιουργία).

9.Τι σημαίνει, λοιπόν, βδέλυγμα της ερημώσεως από πνευματική άποψη;

10.Ο άνθρωπος είναι ναός του Θεού. Η καρδιά του είναι αφιερωμένη στο Θεό. Η Καρδιά του ανθρώπου είναι ο τόπος ο προορισμένος για την αίσθηση της παρουσίας του Θεού.

11.Όταν στην καρδιά του ανθρώπου , που είναι προορισμένη για το Θεό, βρίσκεται το βδέλυγμα της ερημώσεως, , αυτό που ο Θεός βδελύσσεται, η υπερηφάνεια, ο άνθρωπος βιώνει την απουσία του Θεού.

12 Ο Ιησούς είπε, ότι όλος ο κόσμος θα χαθεί και μόνον οι λόγοι Του θα μείνουν. Στον καιρό των έσχατων πραγμάτων το τελευταίο πράγμα που θα μείνει είναι ο λόγος του Θεού. Τα έσχατα πράγματα είναι οι λόγοι του Θεού. Αυτός λοιπόν που βιώνει την απουσία του Θεού , για να σωθεί , πρέπει να ενεργήσει με διάκριση ώστε να επιλέξει το πολυτιμότερο και να αφήσει το ευτελέστερο.

"Μία μόνο εικόνα του Χριστού σ΄ ένα άθεο σχολείο μπορεί να φέρει πανικό στο σύστημα"

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

1. “Μια μόνο εικόνα του Χριστού σ΄ ένα άθεο σχολείο μπορεί να φέρει πανικό στο σύστημα.”

2. Ρώτησαν κάποιον Πολωνό επίσκοπο με ποιο τρόπο η Εκκλησία θα αντιταχθεί στον κρατικό αθεϊσμό. Ο επίσκοπος απάντησε με μόνο δυο λέξεις, Ο Θεός παντού.

3. Αυτό είναι το πνευματικό όπλο κατά του κρατικού αθεϊσμού, ο Θεός παντού και ειδικότερα η καθαρή καρδιά που βλέπει το Θεό παντού.

4. Στον πεντηκοστό ψαλμό της Μετανοίας ζητούμε από το Θεό να μας χαρίσει καθαρή καρδιά, για να τον βλέπουμε παντού και πνεύμα ευθές, για να φερόμαστε στους άλλους με ειλικρίνεια και ευθύτητα.

5. “ Ο Θεός είναι η μόνη πραγματικότητα που πρέπει να αντιτίθεται στους αθέους. Από την αρχή της επικοινωνίας του με τους ανθρώπους, ο Θεός μία μόνο μάχη υποστήριξε: Τη μάχη της ύπαρξής Του, μές στην καρδιά των ανθρώπων, ενάντια στα είδωλα και τους ψεύτικους θεούς. Σ΄ αυτό πρέπει να αγρυπνάει κι η Εκκλησία. Μπορεί να δεχτεί να χάσει όλα τα αγαθά της, εκτός απ΄ το θησαυρό, το Θεό.” (Bernard Lampert, Οι Μαρισμοί και η σύγχρονη κουλτούρα, Εκδόσεις Τήνος).

6. Χωρίς πνευματικά όπλα δεν είναι μόνο εκείνοι που απομακρύνθηκαν από την Εκκλησία. Είναι ακόμα και κληρικοί οι οποίοι συμμαχούν με τον κρατικό αθεϊσμό και πολεμούν την Εκκλησία εκ των ένδον. Είναι οι λεγόμενοι εκσυχρονιστές, μεταφραστές , μεταπατερικοί, νεωτερικοί, συναφειακοί κ.ά. στα πλαίσια του οικουμενισμού, οι οποίοι απαιτούν από την Εκκλησία να προσαρμοστεί στις ιδιορρυθμίες τους, δήθεν χάριν του λαού.

7. Οι κληρικοί αυτοί χρησιμοποιούν την ίδια υποκρισία με την οποία οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι κατεδίκασαν τον Ιησού. “Συμφέρει να χαθεί, για να σωθεί ο λαός”. Έτσι κρύβουν την ιδιοτέλειά τους κάτω απ΄ το υποκριτικό ενδιαφέρον τους για το λαό.

8. Αυτούς τους υποκριτικούς “λαούς” και τα έθνη εννοεί ο Β΄Ψαλμός, ο Ψαλμός του θριάμβου του Χριστού που αρχίζει με αυτά τα λόγια: “Ίνατί εφρύαξαν έθνη και λαοί εμελέτησαν κενά.” και τελειώνει με την τρομερή προφητεία για την κατάληξη της κενοδοξίας των αρχόντων: “ Ποιμανείς αυτούς εν ράβδω σιδηρά, ως σκεύη κεραμέως συντρίψεις αυτούς. Και νυν, βασιλείς, σύνετε. Παιδεύθητε πάντες οι κρίνοντες την γην. Δουλεύσατε τω Κυρίω εν φόβω, και αγαλλιάσθε εν τρόμω. Δράξασθε παιδείας, μήποτε οργισθή Κύριος και απολείσθε εξ οδού δικαίας.”

Η Ελληνική γλώσσα

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Αναρωτηθήκατε ποτέ, γιατί άραγε η Ελληνική Γλώσσα διδάσκεται σε όλα τα έθνη; Η Ελληνική γλώσσα διδάσκεται σε όλα τα έθνη ,γιατί η γλώσσα αυτή έχει μέσα της ολόκληρο τον πλούτο της σοφίας της Ελληνικής Αρχαιότητας, που είναι ο μεγαλύτερος οδηγός στην έρευνα και στη γνώση της ψυχής του ανθρώπου. Είναι το τέλειο δημιούργημα μεγάλων σοφών, οι οποίοι την προίκισαν με την ακατάβλητη δύναμή της να αυτο-εξελίσσεται , πράγμα το οποίο την κάνει να είναι μοναδική και αναντικατάστατη, η «πρωτο-γλώσσα» ανάμεσα στις άλλες γλώσσες του κόσμου! «Κατ΄ουσίαν μιλιέται από όλους τους πολιτισμένους λαούς του πλανήτη, στους οποίους έχει περάσει αρχικά δια της ιαπετικής ομογλωσσίας, μετέπειτα της σανσκριτικής και αργότερα της λατινικής γλώσσας.» (Κώστα Δούκα, Ομήρου Ιλιάς, σελ.15).

Η Ελληνική γλώσσα δεν υπήρξε η εξέλιξη καμίας άλλης , ούτε καμία άλλη τη διαδέχθηκε ποτέ και χιλιάδες χρόνια (κανείς δεν ξέρει πότε άρχισε να μιλιέται) είναι ζωντανή κι αυτό-εξελίσσεται. Έχει δε τόσο βάθος σοφίας μέσα της που , όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Ταντέους Ζιελίνσκι, «ακόμα κι αν χανόταν ολόκληρη η Ελληνική Λογοτεχνία θα μπορούσαμε να αναπαραστήσουμε την ψυχή του ανθρώπου, με τη βοήθεια μόνο ενός Ελληνικού λεξικού» , γράφει στο βιβλίο του «Εμείς και οι Αρχαίοι», μετάφραση Ιωάννου Συκουτρή, εκδόσεις Βάνιας 1994.

Στο εκπληκτικό αυτό συμπέρασμα καταλήγει ο αναγνώστης του αξιόλογου αυτού βιβλίου! Η Ελληνική γλώσσα, γράφει ο Ζιελίνσκι , είναι η μόνη από όλες τις γλώσσες του κόσμου, η οποία εξελίχθηκε από μόνη της και ως αυτό-εξελιχθείσα είναι αναντικατάστατη! Δε σημαίνει αυτό , ότι δεν παρεισέφρυσε εις αυτήν καμία μη ελληνογενής λέξη. Οι μη ελληνογενείς λέξεις αναφέρονται στον εξωτερικό κόσμο και δεν έχουν κανένα σύνδεσμο με την ψυχή.

Η μόνη διαφωνία μας με τον Ζιελίνσκι, είναι ότι θεωρεί μεν την Ελληνική γλώσσα ως έκφραση και εξομολόγηση του Ελληνικού λαού, αλλά δεν αναφέρει το δημιουργό της, που είναι ,όπως και οι άλλοι δημιουργοί των κλασικών έργων της αρχαιότητας, οι Έλληνες λόγιοι. Η Ελληνική γλώσσα είναι δημιουργία των λογίων , γι΄ αυτό και είναι ρυθμισμένη με τρόπο νοηματικό. Οι λέξεις ,στην Ελληνική γλώσσα, δεν είναι αυθαίρετα φωνητικά και γραμματικά σημάδια για να χρησιμεύουν ως μέσον συνεννοήσεως.

Η γλώσσα είναι η αποτύπωση του πνεύματος και της κοσμοθεωρίας του λέγοντος. Δεν είναι απλώς και μόνο ήχοι ή γραπτά σύμβολα, που χρησιμεύουν ως μέσον συνεννοήσεως, όπως είναι π.χ. τα σήματα μορς , αλλά είναι έκφραση της ψυχής. Έξοχο παράδειγμα ότι η γλώσσα, δεν είναι απλό μέσον συνεννοήσεως, είναι η δημιουργία, η εξέλιξη και η ύπαρξη της Ελληνικής γλώσσας!

Η Ελληνική γλώσσα εξέφρασε όλο το βάθος της Χριστιανικής Διδασκαλίας σε όλα τα έθνη. Όταν Έλληνες της εποχής του Χριστού ζήτησαν να δουν τον Κύριο και εμφανίστηκαν μπροστά του ο Κύριος είπε: «Ήρθε η ώρα να δοξαστεί ο Υιός του Ανθρώπου», προλέγοντας τη θεϊκή μεταμόρφωση και ολοκλήρωση του ανθρώπου, η οποία συνδέεται με την πίστη στο Χριστό και την ορθή κατανόηση της Ελληνικής γλώσσας από όλα της Έθνη της Γης!

Είναι παρήγορο, ότι ακόμα και σε εποχές σαν τη δική μας, στην οποία οι πνευματικές αξίες υποτιμούνται , υπάρχουν ακόμα φωτισμένα πνεύματα σε όλη τη γη, που πιστεύουν στην μοναδική αξία της Ελληνικής γλώσσας κι αγωνίζονται για να εξακολουθήσει η διδαχή της στο πρωτότυπο (όχι σε μεταφράσεις) στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια και στις πιο έγκριτες σχολές όλου του κόσμου!

Απάντηση στον κ. Σταύρο Ζουμπουλάκη

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Κύριε Ζουμπουλάκη,

1.Έχετε την καλοσύνη να πείτε σε ποια γεγονότα στηρίζετε τις κρίσεις σας και τους χαρακτηρισμούς σας για τις δηλώσεις του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιώς;

2 Έτσι θα καταλάβουν οι αναγνώστες σας κατά πόσον οι κρίσεις σας και οι χαρακτηρισμοί σας είναι αληθείς και δεν είναι αποτέλεσμα προσωπικής εμπάθειας.

3.Αυτό επιβάλλει η στοιχειώδης ευγένεια ιδίως όταν πρόκειται για δυσμενείς κρίσεις και χαρακτηρισμούς. Άλλως οι κρίσεις σας και οι χαρακτηρισμοί σας είναι ανυπόστατοι.

4.Οι δυσμενείς κρίσεις και χαρακτηρισμοί πρέπει να είναι ητιολογημένοι και να έχουν ως βάσιν τα γεγονότα. Οι κρίσεις δεν είναι γεγονότα, όπως επιχειρείτε σεις να τις παρουσιάσετε, ούτε αληθή συμπεράσματα συνάγονται με συλλογισμούς στους οποίους η βάση είναι το ζητούμενον.

5. Η δημοσιοποίηση αυθαίρετων και αστήρικτων δυσμενών κρίσεων και βαρυτάτων χαρακτηρισμών εκτός του ότι δείχνει απουσία ευαισθησίας και καλών τρόπων φέρει και χαρακτήρα ποινικού αδικήματος.

6.Αναμένουμε την απάντησή σας

Η θέα του ωραίου

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

1. Η θέα του ωραίου επιβεβαιώνει μια σύνδεση ανάμεσα σε κάτι αόρατο, αλλά αληθινό - τα αισθήματά μας- με τον αξιοσημείωτο κόσμο γύρω μας. Είναι το πνεύμα του Θεού μέσα μας, η χάρη, που μας συνδέει με την αίσθηση ότι πίσω από τα ωραία πράγματα είναιη παρουσία του Δημιουργού. Αυτό το νόημα εκφράζει ο στίχος του Δαβίδ " ουκ ελάτρευσαν την κτίση οι θεόφρονες, αλλά τον Κτίσαντα."

2. Η αγάπη για το ωραίο μ’ έκανε να αγαπήσω τον Ιησού . Μέσα από τους στίχους των ψαλμών του Δαβίδ, του Άσματος, του Εκκλησιαστή και ιδίως μέσα από τα λόγια του Ευαγγελίου είναι αδύνατο να μην νιώσεις το θείο έρωτα για το άπειρο κάλλος του προσώπου του γλυκύτατου Ιησού.

3. Η επιλογή της αισθητικής απόλαυσης , της χαράς από τη θέα του ωραίου, είναι αυθόρμητη, επειδή είναι έμφυτη. Σπέρματα της αγάπης του ωραίου υπάρχουν μέσα σε κάθε άνθρωπο. Ο άνθρωπος γεννιέται προφήτης, καλλιτέχνης, ποιητής, εφευρέτης κ.α. εξαρτάται ποια από όλα τα χαρίσματα αυτά θα καλλιεργήσει.

4.Μια μεγάλη αλήθεια γι' αυτόν τον κόσμο, είναι τα λόγια του Κυρίου «ουκ επ' άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος». Που σημαίνει, ότι ο άνθρωπος έχει πνευματικές ανάγκες, και ότι χωρίς πνευματική τροφή και χωρίς ψυχική γαλήνη, δεν μπορεί να χαρεί ούτε τα υλικά αγαθά, όσο πολλά κι αν είναι αυτά κι όσο σπουδαία και μεγάλα. Δίχως πνευματική ηρεμία, με την καρδιά σφιγμένη απ' το εσώτατο, υπαρξιακό άγχος, ο άνθρωπος τίποτα δεν μπορεί να χαρεί. Οι ενοχές και οι θλίψεις υποσκάπτουν την υγεία του και τον οδηγούν πριν την ώρα του στο θάνατο.

5. Πολλοί δεν έχουν κάποιο όραμα ευρύτερο και υψηλότερο από τη μίζερη, συνηθισμένη, βαρετή καθημερινότητα. Δεν μπαίνουν στο νόημα της ποίησης και δεν καταλαβαίνουν τις εικόνες και τις μεταφορές της Σοφίας. Τα λόγια του Ευαγγελίου είναι τόσο απλά. Τα καταλαβαίνει με τη χάρη του Θεού κι ο πιο απλός από όλους τους ανθρώπους

6.«Ο Θεός με ξέρει», μου είπε κάποτε ο Θωμάς, κάποιος απλός λαχειοπώλης στη Λάρισα. Ο Γιώργος, ο ανάπηρος υπαίθριος στιλβωτής της Καλύμνου, με χαιρετούσε πάντα με την ίδια ευχή: «Χαίρετε κι αγαλλιάσθε, Μόσχο μου, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς».

7.«Να ζεις για την ψυχή σου», γράφει στο Ημερολόγιό του ο Τολστόι: «Να ζεις για την ψυχή σου, και χωρίς να προσπαθείς χωρίς καν να καταλαβαίνεις ότι το κάνεις, θα συνεισφέρεις στη βελτίωση της κοινωνίας». (Τολστόι, Ημερολόγιο της Σοφίας», εκδ. Πρίντα).

8. Στην Εκκλησία ζούμε με την ψυχή μας. Ακόμα κι ο πιο βίαιος από μας μοιάζει με αρνάκι. Η μητέρα μου, που ήταν της έκτης τάξης του δημοτικού έλεγε, "πηγαίνω στην Εκκλησία άρρωστη και γυρίζω υγιής".

Μικρά υπομνήματα κατά Μεταφραστών: Προς κ. Ιγνάτιον Δημητριάδος : Εκείνος που πορεύεται κλαίων ,όχι ο κηρύττων μεγάλα κηρύγματα

Του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου

Η Ορθοδοξία είναι πραγματική. Είναι πίστη σε ένα ιστορικό πρόσωπο τον Κύριον Ιησού Χριστό. Η πίστη του ορθοδόξου στηρίζεται στην πραγματικότητα και όχι στις ιδέες. Η σχολαστική θεολογία συλλαμβάνει διάφορες γενικές ιδέες στις οποίες προσαρμόζει την πραγματικότητα και καμιά φορά και με τη βία.

Να θυμίσουμε για πολλοστή φορά το σχετικό στίχο του Ισπανού ποιητή Λόρκα. "Έχουν μέσα στα κρανία τους μια μάταιη αστρονομία της βίας".

Παραθέτουμε ένα μικρό υπόμνημα από το βιβλίο του Ε.M/ Bounds Η δύναμις της προσευχής:

"Εκείνος που πορεύεται κλαίων όχι κηρύττων μεγάλα κηρύγματα ως φέρων σπέρματα πολύτιμα, αυτός θα επανέλθη εν αγαλλιάσει αίρων τα δράγματα αυτού. Η προσευχή δίδει έννοιαν, φέρει σοφίαν, ευρύνει και ενδυναμώνει την διάνοιαν. (....) Εις την προσευχήν όχι μόνον λαμπρύνεται και διασαφηνίζεται η σκέψις αλλά και γεννάται. (...) Αποκαλύψεις γίνονται εις το ταμείον, αι οποία πουθενά αλλού δεν γίνονται." Ο κ. Ιγνάτιος Δημητριάδος και οι λοιποί ας έρθουν με το σακκάκι τους στο ναό, αφού επιβάλλουν με το έτσι το θέλω την κοινή γλώσσα στις τελετές και στη λατρεία γενικά. Η γλώσσα η κοινή δεν είναι η γλώσσα των τελετών και της λατρείας, όπως το ένδυμα το κοινό δεν είναι ένδυμα γάμου, όπως ο ίδιος ο Κύριος είπε στην παραβολή Του των γάμων του βασιλέως. Σε κανένα έθνος δεν είναι η κοινή διάλεκτος ίδια με τη γραπτή γλώσσα, όπως έγινε για λόγους μικροπολιτικής στον ελλαδικό χώρο.

Γιατί θλίβουν το Άγιον Πνεύμα και γιατί μας δοκιμάζουν τους ελαχίστους; Δεν μας φτάνουν τα καθημερινά μας βάσανα, οι αρρώστιες, η αβεβαιότητα εξαιτίας των αναξίων πολιτικών και τα χρόνια που περνούν; Δεν φοβούνται να μην τους επιτιμήσει ο Κύριος;

Πρέπει να αρχίσει κανείς από την Άλφα Βήτα, για να εξηγήσει γιατί η κοινή γλώσσα δεν ταιριάζει στη θεία λατρεία και στις τελετές και για ποιους λόγους επιβάλλεται η ύπαρξη της εκκλησιαστικής γλώσσας ιδίως όταν πρόκειται για την Ελληνική γλώσσα. Τίς γνώσεις αυτές τις διδάσκεται κανείς στο νηπιαγωγείο. Eίναι δυνατόν να τις αγνοούν αρχιερείς; Δεν ενδιαφέρει τους αρχιερείς η θεία λατρεία;

Νικήτα Μιχάλκοβ, «Μια ατέλειωτη σύνθεση για μηχανικό πιάνο»

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Η κινηματογραφική ταινία «Μια ατέλειωτη σύνθεση για μηχανικό πιάνο» του Νικήτα Μιχάλκοβ επάνω σε έργα του Άντον Τσέχωβ, θα μπορούσε να ονομαστεί «οι τελευταίες μέρες ενός παρασιτικού κόσμου». Η ταινία περιγράφει το αδιέξοδο ενός κόσμου που χάρη στη μεγάλη ιδιοκτησία εγκατέλειψε την εργασία, για να ζει παρασιτικά σε βάρος αυτών, που δεν είχαν κανένα άλλο πόρο ζωής, εκτός από τη δύναμη των χεριών τους. Αυτή ήταν η κατάσταση της Ρωσικής αριστοκρατίας την εποχή του Τσέχωβ.

Το έργο για μηχανικό πιάνο είναι μια αλληγορία μιας εποχής και μιας κατηγορίας ανθρώπων, που βασανίζονταν από την πλήξη, γιατί δεν έβρισκαν κανένα νόημα στη ζωή και το μόνο μέλημα τους ήταν πώς θα αποφύγουν την ταλαιπωρία και τον πόνο και πώς θα διασκεδάσουν. Είναι όμως και μια μεταφορά γιατί το ίδιο ισχύει για κάθε εποχή, όπως είναι για παράδειγμα η σημερινή, στην οποία είναι πλέον διάχυτη η αίσθηση, ότι ο κόσμος οδηγείται στην αυτοκτονία, χωρίς να υπάρχει καμία δύναμη να τον σταματήσει.

Ο θεατής της ταινίας νιώθει την αγωνία αυτού του κόσμου γιατί τον παραλληλίζει με το σύγχρονο κόσμο, που επίσης αγωνιά για το μέλλον του και αγωνίζεται να νικήσει την πλήξη του έχοντας ανάγει την επιδίωξη της διασκέδασης σε τρόπο ζωής. Η ντροπή και ο φόβος των ηρώων της ταινίας δεν είναι άγνωστα αισθήματα στο σημερινό άνθρωπο.

Η υπόθεση του έργου αναφέρεται σε μια οικογενειακή συγκέντρωση σε κάποιο αγρόκτημα την εποχή της τσαρικής Ρωσίας, στα τελευταία χρόνια πριν από την επανάσταση των μπολσεβίκων. Ο σεναριογράφος που είναι και ο σκηνοθέτης του έργου έγραψε το σενάριο με βάση τα έργα του Άντον Τσέχωβ. Όλα τα πρόσωπα του έργου θυμίζουν ήρωες του Τσέχωβ, το ίδιο και η ατμόσφαιρα γενικά της ταινίας θυμίζει την ατμόσφαιρα των θεατρικών έργων του μεγάλου Ρώσου δραματουργού. Πρόκειται για μια οικογενειακή γιορτή, στη διάρκεια της οποίας αποκαλύπτεται ο χαρακτήρας του κάθε προσώπου, που μετέχει στην υπόθεση, οι σχέσεις του με τους άλλους και γενικά ο τρόπος της ζωής του.

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ιστορία. Απλώς μέσα από τις συζητήσεις τους στο σαλόνι του παλιού αρχοντικού, με τις αναφορές που κάνουν στο παρελθόν και με τον τρόπο που συμπεριφέρονται εικάζει ο θεατής πώς ζουν αυτοί οι άνθρωποι, ξεκομμένοι από την τραγική πραγματικότητα ενός ολόκληρου λαού που δυστυχεί.

Τα πρόσωπα του έργου, ένας γερο συνταγματάρχης που όταν δεν πίνει κοιμάται στην καρέκλα τον. Ένας δανδής γιατρός, που αποφεύγει να δει τους ασθενείς, γιατί φοβάται την ταλαιπωρία της μετακίνησης του με το άλογο ή με την άμαξα και προτιμάει να περνάει τον καιρό του κάνοντας τον γελωτοποιό, για να διασκεδάζει την παρέα του. Ένας δάσκαλος - γυναικάς, ένας τσιφλικάς δαρβινιστής, που θεωρεί την αριστοκρατία ως φυσική, ιστορική επιλογή. Ένας νομικός που επίσης δεν ασκεί κανένα επάγγελμα κ.ά.

«Αποφάσισα να δώσω στους αγρότες τα παλιά μου κοστούμια και τα παπούτσια», λέει ο νομικός την ώρα τον δείπνου. «Ωραίοι θα είναι στο θέρος με τα φράκα», απαντάει ο δάσκαλος κι οι συνδαιτυμόνες ξεκαρδίζονται στα γέλια. Μόνο η Σοφία, η γυναίκα του κοιτάζει λυπημένη τις σταγόνες της βροχής που πέφτουν επάνω στο νερό του ποταμού. Εκεί στην όχθη ένα παιδί κάτω από την ομπρέλα του κοιτάζει το ποτάμι χαμογελώντας θλιμμένα.

Μη θλίβεσαι ευγενικέ αναγνώστη. Δεν υπάρχει σήμερα αριστοκρατία. Υπάρχουν μόνο πλούσιοι λαοί που ζουν σαν τους αριστοκράτες, ενώ οι φτωχοί λαοί δυστυχούν.

"Ο Θεός του Θερισμού"

"Λόγοι ζωής"

Του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου

" Ο γαρ λαλών γλώσση ουκ ανθρώπω λαλεί αλλά τω Θεώ"(Κορινθ. Α, κεφ. ΙΔ΄)

1.Γράφω για το αίσθημα ανασφάλειας που κατέχει την ψυχή μου αυτόν τον καιρό. Το αίσθημα αυτό με κάνει να θυμάμαι τη ζωή στο χωριό. Οι γονείς μας προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν το ψωμί της χρονιάς, τα ξύλα για το χειμώνα... Είχαν τόσες φοβερές αναμνήσεις, που αν δεν στήριζαν τις ελπίδες τους στο Θεό δεν θα ζούσαν. Τα αρνητικά τους συναισθήματα θα τους κατέκλυζαν και θα τους σκότωναν. Η πίστη τους στο Θεό ήταν πιο αναγκαία κι απ΄το ψωμί τους. Θυμάμαι τους δικούς μου και τους ευγνωμονώ γιατί μου μετέδωσαν την πίστη τους.

2. Μια φορά εκεί που μιλούσε ο Ιησούς το πλήθος δεν ήθελε να τον ακούει και έφυγε. Ο Ιησούς στράφηκε προς τους μαθητές Του και τους είπε, "μήπως θέλετε να φύγετε και σεις;" "Πού να πάμε; Λόγους ζωής έχεις" είπε ο Πέτρος. Υπάρχει κανείς σήμερα που μην αναζητά λόγους ζωής;

3. Τα λόγια του Ιησού, δε ζει ο άνθρωπος μόνο με ψωμί, αλλά έχει ανάγκη από τους λόγους της ζωής, από το Λόγο του Θεού, , είναι σαν να ειπώθηκαν για τη σημερινή εποχή. Τα αρνητικά συναισθήματα κατακυριεύουν την ανυπεράσπιστη ψυχή μας. Σαν το σπουργίτι που ένα δυνατό χέρι τσάκισε την παγίδα του κυνηγού και το ελευθέρωσε έτσι γλιτώσαμε κι εμείς από την παγίδα του εχθρού. Αν δεν μας φύλαγε το χέρι του Θεού, θα γινόμαστε σαν σκόνη σε μια στιγμή, τόσο πολύ μισούν οι δαίμονες το τελειότερο δημιούργημα του Θεού, τον άνθρωπο.

4. Έχουμε το Λόγο του Θεού. Δεν έχουμε τίποτε άλλο να μας ενθαρρύνει, να μας στηρίζει, να μας παρηγορεί. Αν δεν ακούμε τα λόγια του Ιησού ΅Εγώ ειμί το φως του κόσμου η αλήθεια και η ζωή" σφυρηλατούμε για τον εαυτό μας ένα αδυσώπητο πεπρωμένο. Οι πιστοί νιώθουμε ότι προπορεύεται ο Ιησούς και στην πιο χειρότερη κατάσταση ο Ιησούς βρίσκεται εκεί πριν από μας. Όσο χαμηλά κι αν πέσουμε ο Ιησούς είναι εκεί μαζί μας, ενώ οι φίλοι μας και οι πλησίον στέκονται από μακρυά.

5. Την εποχή αυτή ο Εχθρός του ανθρώπου χρησιμοποιεί ό,τι έχει στη διάθεσή του για να απογυμνώσει τον άνθρωπο από κάθε πνευματικό στήριγμα και να τον βυθίσει στην αυτο-λύπη, στην αυτο-υποτίμηση και στην απελπισία. Ρίχνει στάχτη στα μάτια, ότι δήθεν η κρίση είναι οικονομική. Η κρίση είναι πνευματική και έχει στόχο την ηθική και την πνευματική απογύμνωση του ανθρώπου. Είναι φανερό ότι ο χειρότερος εχθρός της σκέψης είναι το ίδιο το υπουργείο Παιδείας. Η εγκατάλειψη της μόρφωσης των νέων , παρά την συνταγματική επιταγή, είναι ηθελημένη.

6. Άνοιξα το Ευαγγέλιο για να διαβάσω το μήνυμά του σε μένα για τη σημερινή μέρα. Ύστερα από έναν ανήσυχο ύπνο τη νύχτα, το πρωί ένιωθα σαν ξεθεμελιωμένος. Διάβασα τα λόγια αυτά, χαρά γίνεται στους αγγέλους του ουρανού όταν κάποιος αμαρτωλός μετανοεί. Έχουμε ανάγκη διαρκούς μετάνοιας, γιατί διαρκώς αμαρτάνουμε.

7. "Δεν προσηλώθηκα σε ένα σύστημα, γράφει ο Γέροντας Θεόφιλος Παραϊάν, αλλά έχω σχέση με μια προσωπική ύπαρξη, το Θεό, ο οποίος δεν μας εγκαταλείπει μόνους στις δικές μας δυνάμεις, αλλά έρχεται με το έλεός Του και μας ανορθώνει από τη δουλεία των λογισμών,μας δίνει ταπείνωση και καλούς λογισμούς και μας ενισχύει στο αγαθό. " ( Θεόφιλος Παραϊάν, Εκδόσεις Άθως).

8. Το σημαντικό είναι να γνωρίζει ο καθένας , συνεχίζει ο Παραϊάν, ότι το Θεό τον υπηρετούμε στον τόπο και την κατάσταση που μας έβαλε ο ίδιος. Πιστεύω ότι δε χρειάζεται να ψάχνουμε τίποτα άλλο. (....) Κάθε πράγμα που πρόκειται να κάνουμε να το κάνουμε προς δόξαν Θεού και τότε είναι βέβαιο ότι δοξάζουμε το Πανάγιο Όνομα του Θεού."

9. Τώρα ο λόγος παραγκωνίζεται από την εικόνα και ειδικά ο Λόγος του Θεού. Μέσα στην εικόνα που σχηματίζει κάθε άνθρωπος υπό την επήρεια των ΜΜΕ πορεύεται μέσα στ όνειρό του , σαν τον υπνοβάτη. Ο λόγος απαιτεί συμμετοχή. Πρέπει να βγούμε απ΄ την πνευματική αδράνεια και νωθρότητα για να προσεγγίσουμε το Λόγο του Θεού.

10. Κάποιος διερμηνεύοντας τα λόγια του Αποστόλου Παύλου είπε, ότι μόνο ο λόγος που ειπώθηκε με αγάπη θα ακουστεί. Αυτός που χρησιμοποιεί τη γλώσσα της αγάπης οικοδομεί τον εαυτό του. Αυτός που αναμεταδίδει το λόγο του Θεού οικοδομεί , ενθαρρύνει και παρηγορεί και τους άλλους.