Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Ανέμελη ζωή
«Ρωτάς,
γιατί ζω σ’ αυτό το πράσινο βουνό.
Χαμογελώ σωπαίνοντας.
Η καρδιά μου είναι γαλήνια.»
Λι Πο: Ερώτηση κι απάντηση
Απορώ τι τον θέλει ο Δήμαρχος τον κήπο στο λόφο του Φρουρίου και δεν τον κάνει χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων! Πόσες ψήφους παίρνει από τους φίλους των κήπων; Αν κρίνω από αυτούς που πηγαίνουν στο Φρούριο για αναψυχή, καμία. Ποιος αγαπάει τους κήπους; Κανείς; Ούτε οι κηπουροί, αφού ό,τι σε πληρώνουν να το κάνεις, δεν έχει χάρη.
Ο Φάνης φορώντας την αμερικανική φόρμα της γυμναστικής και τα αθλητικά του υποδήματα, διέρχεται μέσα απ΄ τον κήπο του Φρουρίου γεμάτος φροντίδες. Κατευθύνεται προς την όχθη του Πηνειού για το ιατρικό βάδισμα. Δεν μπορεί να καταλάβει πώς κάποιοι έπεισαν τον κόσμο ότι είναι άξιοι, έντιμοι και αξιοπρεπείς, ενώ είναι κοινοί απατεώνες. Δεν ξέρω ποιους εννοεί. Υποθέτω ότι μεταφέρει τα νέα της τηλεόρασης.
Κάθε φορά που συναντώ κάποιον απελπισμένο από τη σύγχρονη πραγματικότητα, τον συμβουλεύω να περιορίσει το χρόνο της τηλεθέασης. Η τηλεόραση αφαιρεί την ικανότητα της σκέψης. Δεν το κάνει γιατί δεν σου αφήνει χρόνο να σκεφτείς.
Η τηλεόραση αφαιρεί την ικανότητα της σκέψης, δηλαδή νεκρώνει το όργανο τη σκέψης .Όχι απλώς γιατί σου τρώει το χρόνο. Για να συνειδητοποιήσεις τη βλάβη που προκαλεί στον τηλεθεατή, παράβαλε το όργανο της σκέψης με το όργανο της πέψης. Πώς θα ήταν το όργανο της πέψης, αν συνεχίζαμε να δίνουμε στα παιδιά τις κρέμες που δίνουμε στα νήπια, αντί την κανονική τροφή; Δέκα μέρες αν δε χρησιμοποιήσεις το πόδι σου, το πόδι σου γίνεται ατροφικό. Το όργανο της σκέψης κινδυνεύει από μαρασμό. Όσο κουράζεις τον εγκέφαλο τόσο αυτός ανανεώνεται. Και το αντίθετο όσο τον αναπαύεις, τόσο μαραίνεται και φθείρεται.
Θέλοντας να περιορίσω λιγάκι το χρόνο που η κόρη μου βλέπει τηλεόραση, τη ρώτησα: «Θέλεις να ζεις με φροντίδες ή χωρίς φροντίδες;» «Χωρίς φροντίδες», είπε. «Αν θέλεις να ζεις χωρίς φροντίδες περιόρισε την τηλεόραση. Η τηλεόραση σου δημιουργεί μιμητικές επιθυμίες κι αυτές με τη σειρά τους δημιουργούν φροντίδες για πράγματα που θέλεις να αποκτήσεις, αν και σου είναι άχρηστα. Λιγότερες μιμητικές επιθυμίες, λιγότερες φροντίδες. Με λιγότερες φροντίδες ζεις ανέμελα.»
Βέβαια το ιδανικό για την ανέμελη ζωή είναι να ζεις στο βουνό. Αν και με το κινητό τηλέφωνο και με την τηλεόραση ούτε στο βουνό, ούτε στην έρημο θα βρεις ησυχία. Μέσα μας κουβαλάμε αυτούς που μας πολεμούν. Αλλά ας μην απελπίζεται ο εραστής της ανέμελης ζωής. Μπορεί ακόμα και στο θόρυβο και την ταραχή της σύγχρονης μεγαλούπολης να ζει ανέμελα, αν ξέρει τι θέλει κι αν έχει οδηγό τον Ιησού. « Έλθετε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς . (…) Πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία.»
Πολλά χρόνια, χωρίς πνευματικό οδηγό, έτρεχα πίσω από ό,τι πίστευα, ότι θα με κάνει ευτυχισμένο. Επιδίωκα να αποκτήσω διάφορες γνώσεις, να μάθω τεχνικές και «συνταγές Ελληνο-Σύρων μάγων» ( Καβάφης), καθώς και να αποκτήσω διάφορα πράγματα που στην ανοησία μου θεωρούσα απαραίτητα. Όλα αυτά που γεμίζουν τους ανθρώπους φροντίδες.
Τώρα η καρδιολόγος μου λέει, ότι η πίεση του αίματός μου τρελάθηκε και προσπαθεί με φάρμακα και με συνδυασμούς φαρμάκων, να την ρυθμίσει.
Μα εγώ πιστεύω πως η πίεση ρυθμίζεται καλύτερα, αν ο άνθρωπος ηρεμήσει και ακολουθήσει λιτή και ήρεμη ζωή. Ξέρει πια το ρόλο της μιμητικής επιθυμίας. Τώρα είμαστε χαρούμενοι, αν στερούμαστε αυτά που οι άλλοι επιδιώκουν ν’ αποκτήσουν, ελπίζοντας ότι με αυτά θα γίνουν ευτυχισμένοι.
Ρεθεμνιώτικα Νέα"
22.9.08
Μόσχος Λαγκυβάρδος, Θεραπεία της θλίψης
Θεραπεία της θλίψης
«Να το δω δεν το θέλω το χυμένο
αίμα του Ιγνάτιου στην αρένα»
Λόρκα
«Πάρε με απάνου στα βουνά/ τι θα με φάει ο κάμπος». «Θα πεθάνω ένα πένθιμο του φθινόπωρου δείλι». «Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει / τώρα π΄ ανθίζουν τα κλαριά και βγάζει η γη χορτάρι.»
Διαφορετικοί ποιητές, διαφορετικοί στίχοι. Ο Κώστας Κρυστάλλης, βουκολικός ποιητής του βουνού, αποδίδει όλα τα δεινά του στον κάμπο. Ο Κώστας Ουράνης, ρομαντικός, πιστεύει ότι ο θάνατός του προκαλεί πένθος και στον καιρό! Ο Αθανάσιος Διάκος, το αντίθετο, πιστεύει ότι η γη είναι αδιάφορη για το θάνατό του.
Αναφέρθηκα στους ποιητές αυτούς και στους στίχους τους γιατί θέλω να ξέρω μερικά πράγματα για τη θλίψη και για το πένθος. Το ερώτημά μου είναι τι είναι αυτό που προκαλεί θλίψη και πώς μπορούμε να τη θεραπεύσουμε;
Πώς θεραπεύεις τη θλίψη; Με τη διασκέδαση; Με το να αποστρέφεις το πρόσωπό σου από τα γεγονότα που σου προκαλούν θλίψη; Με το να ξεχνάς αυτό που συμβαίνει και σε γεμίζει θλίψη; Τι είναι αυτό που γεμίζει θλίψη την ψυχή σου; Τι είναι πιο θλιβερό; Είναι το ίδιο το γεγονός ή οι σκέψεις που κάνουμε γι΄ αυτό;
Αν η θλίψη προέρχεται όχι από αυτά που συμβαίνουν , αλλά από τις σκέψεις και τα αισθήματα επάνω σ’ αυτά που συμβαίνουν , είναι φυσικό η θλίψη
να σταματήσει όταν σταματήσουν οι σκέψεις και τα αισθήματα που την προκαλούν.
Ο νους προσέχει στην περίπτωση αυτή όχι τις σκέψεις και τα αισθήματα για τα γεγονότα, αλλά τα ίδια τα γεγονότα.
Όσο ο νους δεν προσέχει αυτά που συμβαίνουν, αλλά τις σκέψεις και τα αισθήματα επάνω σ΄ αυτά που συμβαίνουν, ο άνθρωπος με τέτοιο νου δεν μπορεί να ανανεωθεί ποτέ. Θα φθείρεται και θα γερνάει εγκαταλειμμένος.
Αν η θλίψη δεν θεραπεύεται αλλιώς παρά μόνο με το να δείχνεις ενδιαφέρον, (να έχεις επίγνωση) σ΄ αυτό που συμβαίνει, πώς θα θεραπεύσεις τη θλίψη σου, αν αυτό που συμβαίνει δεν τραβάει το ενδιαφέρον σου;
Πώς θα δείξεις ενδιαφέρον σε κάτι που δεν έχει ενδιαφέρον για σένα, αν είναι ανάγκη να δείξεις ενδιαφέρον, γιατί αλλιώς θα είσαι γεμάτος θλίψη; Πώς δεν θα διασκορπιστεί ο νους σου σε άλλα πράγματα που τον ελκύουν;
Ο νους μοιάζει σαν τα όρνια που μαζεύονται πάνω απ΄ το ψοφίμι ή σαν το κοράκι που ορμάει επάνω στο τυρί ή σαν τον χρυσοθήρα που αρπάζει ό,τι γιαλίζει στο χώμα.
Πώς μπορείς να έχεις επίγνωση αυτού που συμβαίνει, όταν αυτό που συμβαίνει είτε δεν έχει για σένα κανένα ενδιαφέρον, είτε είναι τόσο δυσάρεστο που δεν μπορείς να το δεις κι αποστρέφεις το πρόσωπό σου από αυτό;
Πώς μπορείς να είσαι επάγρυπνος, για να μη γίνει ο νους σου νωθρός και σε καταλάβει η θλίψη; Πώς μπορείς να δώσεις την προσοχή σου σε τέτοια γεγονότα, που ο νους δε θέλει να τα σκέφτεται και τα μάτια σου να τα βλέπουν;
Στην εικόνα του αγίου Σιλουανού , στο ειλητάριο που βαστάζει στο χέρι του διαβάζουμε τα εξής: «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι». Με
άλλα λόγια για να ‘εχεις συγκεντρωμένο το νου σου σ’ αυτό που συμβαίνει , στο γεγονός και όχι σε σκέψεις και συναισθήματα που προκαλούν θλίψη πρέπει να ελπίζεις στο ανέλπιστο. Έτσι θεραπεύεις τη θλίψη σου.
"ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ"
«Να το δω δεν το θέλω το χυμένο
αίμα του Ιγνάτιου στην αρένα»
Λόρκα
«Πάρε με απάνου στα βουνά/ τι θα με φάει ο κάμπος». «Θα πεθάνω ένα πένθιμο του φθινόπωρου δείλι». «Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει / τώρα π΄ ανθίζουν τα κλαριά και βγάζει η γη χορτάρι.»
Διαφορετικοί ποιητές, διαφορετικοί στίχοι. Ο Κώστας Κρυστάλλης, βουκολικός ποιητής του βουνού, αποδίδει όλα τα δεινά του στον κάμπο. Ο Κώστας Ουράνης, ρομαντικός, πιστεύει ότι ο θάνατός του προκαλεί πένθος και στον καιρό! Ο Αθανάσιος Διάκος, το αντίθετο, πιστεύει ότι η γη είναι αδιάφορη για το θάνατό του.
Αναφέρθηκα στους ποιητές αυτούς και στους στίχους τους γιατί θέλω να ξέρω μερικά πράγματα για τη θλίψη και για το πένθος. Το ερώτημά μου είναι τι είναι αυτό που προκαλεί θλίψη και πώς μπορούμε να τη θεραπεύσουμε;
Πώς θεραπεύεις τη θλίψη; Με τη διασκέδαση; Με το να αποστρέφεις το πρόσωπό σου από τα γεγονότα που σου προκαλούν θλίψη; Με το να ξεχνάς αυτό που συμβαίνει και σε γεμίζει θλίψη; Τι είναι αυτό που γεμίζει θλίψη την ψυχή σου; Τι είναι πιο θλιβερό; Είναι το ίδιο το γεγονός ή οι σκέψεις που κάνουμε γι΄ αυτό;
Αν η θλίψη προέρχεται όχι από αυτά που συμβαίνουν , αλλά από τις σκέψεις και τα αισθήματα επάνω σ’ αυτά που συμβαίνουν , είναι φυσικό η θλίψη
να σταματήσει όταν σταματήσουν οι σκέψεις και τα αισθήματα που την προκαλούν.
Ο νους προσέχει στην περίπτωση αυτή όχι τις σκέψεις και τα αισθήματα για τα γεγονότα, αλλά τα ίδια τα γεγονότα.
Όσο ο νους δεν προσέχει αυτά που συμβαίνουν, αλλά τις σκέψεις και τα αισθήματα επάνω σ΄ αυτά που συμβαίνουν, ο άνθρωπος με τέτοιο νου δεν μπορεί να ανανεωθεί ποτέ. Θα φθείρεται και θα γερνάει εγκαταλειμμένος.
Αν η θλίψη δεν θεραπεύεται αλλιώς παρά μόνο με το να δείχνεις ενδιαφέρον, (να έχεις επίγνωση) σ΄ αυτό που συμβαίνει, πώς θα θεραπεύσεις τη θλίψη σου, αν αυτό που συμβαίνει δεν τραβάει το ενδιαφέρον σου;
Πώς θα δείξεις ενδιαφέρον σε κάτι που δεν έχει ενδιαφέρον για σένα, αν είναι ανάγκη να δείξεις ενδιαφέρον, γιατί αλλιώς θα είσαι γεμάτος θλίψη; Πώς δεν θα διασκορπιστεί ο νους σου σε άλλα πράγματα που τον ελκύουν;
Ο νους μοιάζει σαν τα όρνια που μαζεύονται πάνω απ΄ το ψοφίμι ή σαν το κοράκι που ορμάει επάνω στο τυρί ή σαν τον χρυσοθήρα που αρπάζει ό,τι γιαλίζει στο χώμα.
Πώς μπορείς να έχεις επίγνωση αυτού που συμβαίνει, όταν αυτό που συμβαίνει είτε δεν έχει για σένα κανένα ενδιαφέρον, είτε είναι τόσο δυσάρεστο που δεν μπορείς να το δεις κι αποστρέφεις το πρόσωπό σου από αυτό;
Πώς μπορείς να είσαι επάγρυπνος, για να μη γίνει ο νους σου νωθρός και σε καταλάβει η θλίψη; Πώς μπορείς να δώσεις την προσοχή σου σε τέτοια γεγονότα, που ο νους δε θέλει να τα σκέφτεται και τα μάτια σου να τα βλέπουν;
Στην εικόνα του αγίου Σιλουανού , στο ειλητάριο που βαστάζει στο χέρι του διαβάζουμε τα εξής: «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι». Με
άλλα λόγια για να ‘εχεις συγκεντρωμένο το νου σου σ’ αυτό που συμβαίνει , στο γεγονός και όχι σε σκέψεις και συναισθήματα που προκαλούν θλίψη πρέπει να ελπίζεις στο ανέλπιστο. Έτσι θεραπεύεις τη θλίψη σου.
"ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ"
20.9.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος
"Ο Λαγκουβάρδος παρουσιάζει έναν έντονο χειμαρρικό χαρακτήρα, με πλημμυρικά γεγονότα μικρής χρονικής διάρκειας και μεγάλης σχετικά έντασης. ..." (Απόσπασμα απ΄ την περιγραφή χειμάρρου της Μεσσηνίας με το όνομα "Λαγκουβάρδος").
Έργα του συνώνυμού του δοκιμιογράφου(πεζογραφία):
-Η ζωή είναι πνευματική,δοκίμια, εκδόσεις των φίλων
-Ένας ήσυχος άνθρωπος " " " "
-Η μοναξιά της νυχτερινής σκοπιάς " " "
-Στο μέσον της στιγμής " " "
-Το τραγούδι του κυνηγού " " "
-Desiderata , Έκδοση του συγγραφέα
-Ο Θεός του Θερισμού, " ¨" "
(Κάθε ομοιότητα, αν υπάρχει, είναι τυχαία)
Έργα του συνώνυμού του δοκιμιογράφου(πεζογραφία):
-Η ζωή είναι πνευματική,δοκίμια, εκδόσεις των φίλων
-Ένας ήσυχος άνθρωπος " " " "
-Η μοναξιά της νυχτερινής σκοπιάς " " "
-Στο μέσον της στιγμής " " "
-Το τραγούδι του κυνηγού " " "
-Desiderata , Έκδοση του συγγραφέα
-Ο Θεός του Θερισμού, " ¨" "
(Κάθε ομοιότητα, αν υπάρχει, είναι τυχαία)
13.9.08
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου: "Τα Κύματα" της Μαρίας Ζαβιανέλη- Διαμαντάκη
--------------------------------------------------------------------------------
‘Ένα βιβλίο ποιημάτων, σταλμένο από την Κρήτη, με το άρωμα της Κρήτης , το βιβλίο της κ. Ζαβιανέλη-Διαμαντάκη, «Τα Κύματα» , πως μπορεί να μην είναι ευπρόσδεκτο; Στην Κρήτη όλοι μιλούν σε δεκαπεντασύλλαβο. Είναι φυσικό τα λόγια τους «λόγια που δεν άλλαξαν στο πέρασμα των χρόνων» να μεταφέρουν ακούσματα από στίχους, αν δεν είναι στίχοι ή θραύσματα στίχων. Τι πιο απλό για έναν Κρητικό ή μια Κρητικοπούλα απ΄ το να γράφει στίχους και ποιήματα;
Η Εντολή «αινείτε τον Κύριον άσμα καινόν» (κάνετε ένα καινούριο τραγούδι στον Κύριο) , ίσως πουθενά αλλού δεν θα μπορούσε να ταιριάσει τόσο πολύ όσο στην Κρήτη. Αν και οι Κρητικοί όπως όλοι οι Έλληνες έχουν ενώπιόν τους δια παντός την αίσθηση του τραγικού.
«Γεννηθήκαμε για να τραγουδάμε τη χαρμολύπη./ Από τη Θράκη ως την Κρήτη πρόσωπα σμιλευμένα,/ γλυκά γέλια, λόγια που δεν άλλαξαν στο πέρασμα/των χρόνων./ Ανθίζει η ελιά, κάτω από το φεγγάρι λάμπουν ασημιά/τα χρόνια./ Εδώ πάνω από το καντήλι με το λάδι, ψιθυρίζουμε/προσευχές»/
Όμορφοι, ουσιαστικοί στίχοι, ωραία ποιήματα, αν και άνισα. Με μια πιο αυστηρή επιλογή των ποιημάτων κι ένα καλύτερο σχήμα, που να ανταποκρίνεται στην σύγχρονη αισθητική, το ποιητικό βιβλίο της κ. Ζαβιανέλη-Διαμαντάκη, θα ήταν πιο δυνατό και επαξίως θα έπαιρνε μια καλύτερη θέση ανάμεσα στα άλλα ποιητικά βιβλία, που εκδίδονται στις μέρες μας.
Δεν εννοώ τα βραβεία, τις τιμές και τις διακρίσεις που ολοφάνερα αδικούν το βιβλίο, έτσι όπως παρατίθενται και μάλιστα μπροστά απ΄ τα ποιήματα, σαν να είναι τα λόγια και τα βραβεία πιο σπουδαία από αυτά. Σε μια επόμενη έκδοση το βιβλίο θα κέρδιζε τον αναγνώστη χωρίς αυτά γιατί το αξίζει.
Αυτά παθαίνουμε όταν δεν έχουμε οδηγό, στην προκειμένη περίπτωση έναν έμπειρο και δοκιμασμένο για το αισθητικό κριτήριο επιμελητή της έκδοσης. Θυμάμαι το Χριστιανόπουλο, όταν διάλεγε ποιήματα για το περιοδικό του, τη «Διαγώνιο», πόσο προσεκτικός ήταν στην επιλογή . Με πόση αυστηρότητα μελετούσε τον κάθε στίχο. Ακόμα και ένας στίχος ελαττωματικός , αν βρίσκεται στην αρχή, στη μέση και ιδιαιτέρως στο τέλος, χαλάει όλο το ποίημα.
Με αυτό το πνεύμα επιλέγω αυτά που είναι τα ωραιότερα για μένα ποιήματα του βιβλίου, τα εξής, χωρίς να υποτιμώ κανένα: «Σε τούτη τη γη» από όπου είναι παρμένοι οι στίχοι που παραθέτουμε πιο πάνω, «Δίχως όρια» ( …κυκλάμινο άνθισε, ο Θεός σου χαμογελά,/ αμυγδαλιά, η ομορφιά σου θα σώσει τον / κόσμο) «Στη Μεσόγειο» (Πόσο μακριά το Αιάκειο από την Πάφο;/ Το Κάλιαρι από το Ρέθυμνο, αλήθεια;/ Ναι, σε είδα ένα τριαντάφυλλο κλεφτά/ να το μυρίζεις…/ Όμορφος και περήφανος όπως σου ταιριάζει,/ μέσα σε κήπους ξωτικούς, της Μεσογείου/ αγέρα…)
‘Ένα βιβλίο ποιημάτων, σταλμένο από την Κρήτη, με το άρωμα της Κρήτης , το βιβλίο της κ. Ζαβιανέλη-Διαμαντάκη, «Τα Κύματα» , πως μπορεί να μην είναι ευπρόσδεκτο; Στην Κρήτη όλοι μιλούν σε δεκαπεντασύλλαβο. Είναι φυσικό τα λόγια τους «λόγια που δεν άλλαξαν στο πέρασμα των χρόνων» να μεταφέρουν ακούσματα από στίχους, αν δεν είναι στίχοι ή θραύσματα στίχων. Τι πιο απλό για έναν Κρητικό ή μια Κρητικοπούλα απ΄ το να γράφει στίχους και ποιήματα;
Η Εντολή «αινείτε τον Κύριον άσμα καινόν» (κάνετε ένα καινούριο τραγούδι στον Κύριο) , ίσως πουθενά αλλού δεν θα μπορούσε να ταιριάσει τόσο πολύ όσο στην Κρήτη. Αν και οι Κρητικοί όπως όλοι οι Έλληνες έχουν ενώπιόν τους δια παντός την αίσθηση του τραγικού.
«Γεννηθήκαμε για να τραγουδάμε τη χαρμολύπη./ Από τη Θράκη ως την Κρήτη πρόσωπα σμιλευμένα,/ γλυκά γέλια, λόγια που δεν άλλαξαν στο πέρασμα/των χρόνων./ Ανθίζει η ελιά, κάτω από το φεγγάρι λάμπουν ασημιά/τα χρόνια./ Εδώ πάνω από το καντήλι με το λάδι, ψιθυρίζουμε/προσευχές»/
Όμορφοι, ουσιαστικοί στίχοι, ωραία ποιήματα, αν και άνισα. Με μια πιο αυστηρή επιλογή των ποιημάτων κι ένα καλύτερο σχήμα, που να ανταποκρίνεται στην σύγχρονη αισθητική, το ποιητικό βιβλίο της κ. Ζαβιανέλη-Διαμαντάκη, θα ήταν πιο δυνατό και επαξίως θα έπαιρνε μια καλύτερη θέση ανάμεσα στα άλλα ποιητικά βιβλία, που εκδίδονται στις μέρες μας.
Δεν εννοώ τα βραβεία, τις τιμές και τις διακρίσεις που ολοφάνερα αδικούν το βιβλίο, έτσι όπως παρατίθενται και μάλιστα μπροστά απ΄ τα ποιήματα, σαν να είναι τα λόγια και τα βραβεία πιο σπουδαία από αυτά. Σε μια επόμενη έκδοση το βιβλίο θα κέρδιζε τον αναγνώστη χωρίς αυτά γιατί το αξίζει.
Αυτά παθαίνουμε όταν δεν έχουμε οδηγό, στην προκειμένη περίπτωση έναν έμπειρο και δοκιμασμένο για το αισθητικό κριτήριο επιμελητή της έκδοσης. Θυμάμαι το Χριστιανόπουλο, όταν διάλεγε ποιήματα για το περιοδικό του, τη «Διαγώνιο», πόσο προσεκτικός ήταν στην επιλογή . Με πόση αυστηρότητα μελετούσε τον κάθε στίχο. Ακόμα και ένας στίχος ελαττωματικός , αν βρίσκεται στην αρχή, στη μέση και ιδιαιτέρως στο τέλος, χαλάει όλο το ποίημα.
Με αυτό το πνεύμα επιλέγω αυτά που είναι τα ωραιότερα για μένα ποιήματα του βιβλίου, τα εξής, χωρίς να υποτιμώ κανένα: «Σε τούτη τη γη» από όπου είναι παρμένοι οι στίχοι που παραθέτουμε πιο πάνω, «Δίχως όρια» ( …κυκλάμινο άνθισε, ο Θεός σου χαμογελά,/ αμυγδαλιά, η ομορφιά σου θα σώσει τον / κόσμο) «Στη Μεσόγειο» (Πόσο μακριά το Αιάκειο από την Πάφο;/ Το Κάλιαρι από το Ρέθυμνο, αλήθεια;/ Ναι, σε είδα ένα τριαντάφυλλο κλεφτά/ να το μυρίζεις…/ Όμορφος και περήφανος όπως σου ταιριάζει,/ μέσα σε κήπους ξωτικούς, της Μεσογείου/ αγέρα…)
12.9.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Η βάρκα της ήσυχης ζωής
Η βάρκα της ήσυχης ζωής
(Πέταξέ το ό,τι δεν έχει αξία στον ουρανό)
Στη Χαρούλα
Πήγα σήμερα το πρωί στη Νέα Πολιτεία σ΄ ένα από τα λίγα όμορφα μέρη στη Λάρισα, ήσυχο, καθαρό , με λίγο αλλά θαλερό πράσινο. Ωραίο περιβάλλον για να χαρείς τον καφέ σου εκεί, με την παρέα των καλών σου φίλων. Πρέπει να περπατήσεις σε κάποιους δρόμους, ώσπου να το βρεις. Βρίσκεται σχεδόν έξω απ΄ την πόλη.
Για να ρθείς εδώ πρέπει να ξεχάσεις την πόλη και την ταραχή της. Προσπάθησε να είσαι έτοιμος να φυλάξεις την ησυχία σου, γιατί η ζωή της πόλης θα σου βάλει εμπόδια, σαν να σε εκδικηθεί που προσπαθείς να της ξεφύγεις. Θα εκμεταλλευτεί τη στιγμή που δε θα προσέχεις και θα σου επιτεθεί για να σου αρπάξει την ησυχία σου και για να σου καταστρέψει τη διάθεσή σου. Να μη βιάζεσαι.
Εγώ βιάστηκα μπροστά στο βλοσυρό πρόσωπο μιας σερβιτόρας κι ένιωσα μέσα μου θυμό. Αλήθεια τι κάνεις με το βλοσυρό πρόσωπο, όταν δεν μπορείς να το αποφύγεις; Μπορείς να κρατήσεις την καλή σου διάθεση ή πρέπει να γίνεις βλοσυρός; Δεν μ’ αρέσει το βλοσυρό ύφος. Δεν έκανα ούτε το ένα ούτε το άλλο, απλώς καυγάδισα με τη σερβιτόρα, λόγω απροσεξίας.
Νομίζω ότι μπορείς να χαμογελάς παντού, αν έχεις κατανόηση για όλους. Χαμογελάς στην κατανόηση κι όχι στη βλοσυρότητα και την οργή . Με την προϋπόθεση ότι δε θα σε βρει απρόσεχτο ο πονηρός και δε σε παρασύρει με το θυμό του βλοσυρού ανθρώπου.
Οι αρχαίοι έχτιζαν τις πόλεις τους κοντά σε ποτάμια, λίμνες και θάλασσες. Οι κάτοικοι αυτών των πόλεων έχουν μεγαλύτερη ψυχική αντοχή από τους καμπίσιους.
Εκτός απ΄ τον αναζωογονητικό αέρα που αναπνέεις έχεις την ευκαιρία να βλέπεις πιο καθαρά μέσα στην καρδιά σου και να βάζεις τάξη μέσα της. Στη θάλασσα και στους ποταμούς και στις λίμνες εξαγνίζεις την καρδιά σου κάθε στιγμή. Γι’ αυτό οι αρχαίοι λάτρεψαν το νερό σαν τη θεότητα.
Εκείνοι που έζησαν στη θάλασσα δεν την ξεχνούν ποτέ. Δεν ξεχνώ ποτέ τον περίπατο στην προκυμαία δίπλα στις βάρκες. Θαύμαζα την τάξη που υπήρχε στο εσωτερικό τους. Κάθε βαρκάρης είναι ένας δάσκαλος του εσωτερικού εξαγνισμού της ψυχής. Αν θέλεις να εξαγνίζεις την ψυχή σου από τα περιττά, πρέπει να πάρεις μαθήματα απ΄ τους βαρκάρηδες. Να δεις με αυτό το πνεύμα τις βάρκες τους.
Η βάρκα είναι σύμβολο της ήσυχης ζωής. Είναι ένα παράδειγμα για το τι πρέπει να κάνεις αν θέλεις να ζεις ήσυχη ζωή. Η βάρκα δεν έχει τίποτε που δε χρειάζεται στη θάλασσα. Το ίδιο πρέπει να είναι και η καρδιά του ανθρώπου, δίχως τίποτε περιττό μέσα της. Δεν πρέπει να έχει τίποτα που δε χρειάζεται στον ουρανό. Η καρδιά είναι μια βάρκα τ’ ουρανού. Είναι η βάρκα της ήσυχης ζωής.
Τι είναι περιττό στην καρδιά αυτού που αγαπάει την ησυχία; Οτιδήποτε δεν έχει αξία στον ουρανό είναι περιττό στην καρδιά αυτού που αγαπάει πάνω από όλα την ησυχία και πρέπει να το βγάζει αμέσως από εκεί μέσα. Έτσι εξαγνίζεις την καρδιά σου.
Ο γιός μου ο Γρηγόρης κάθε φορά που με βλέπει να θυμώνω με πράγματα που δεν έχουν αξία στον ουρανό, με συμβουλεύει με αυτά τα λόγια: «Μη βάζεις καρδιά εκεί».
Αν είσαι κάποιος που ψάχνει με όλη του την καρδιά να βρει το Θεό πρέπει να προσέχεις κάθε φορά, αν ο Θεός βρίσκεται σ΄ αυτό που σε στενοχωρεί. Πρέπει να είσαι άγρυπνος για να μην ξεχνάς αυτό που είναι το πιο σημαντικό για σένα.
Όταν βλέπεις ότι ξέφυγες απ΄ το δρόμο σου να λες στον εαυτό σου: «Δεν είναι ο Θεός εκεί».
:"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
(Πέταξέ το ό,τι δεν έχει αξία στον ουρανό)
Στη Χαρούλα
Πήγα σήμερα το πρωί στη Νέα Πολιτεία σ΄ ένα από τα λίγα όμορφα μέρη στη Λάρισα, ήσυχο, καθαρό , με λίγο αλλά θαλερό πράσινο. Ωραίο περιβάλλον για να χαρείς τον καφέ σου εκεί, με την παρέα των καλών σου φίλων. Πρέπει να περπατήσεις σε κάποιους δρόμους, ώσπου να το βρεις. Βρίσκεται σχεδόν έξω απ΄ την πόλη.
Για να ρθείς εδώ πρέπει να ξεχάσεις την πόλη και την ταραχή της. Προσπάθησε να είσαι έτοιμος να φυλάξεις την ησυχία σου, γιατί η ζωή της πόλης θα σου βάλει εμπόδια, σαν να σε εκδικηθεί που προσπαθείς να της ξεφύγεις. Θα εκμεταλλευτεί τη στιγμή που δε θα προσέχεις και θα σου επιτεθεί για να σου αρπάξει την ησυχία σου και για να σου καταστρέψει τη διάθεσή σου. Να μη βιάζεσαι.
Εγώ βιάστηκα μπροστά στο βλοσυρό πρόσωπο μιας σερβιτόρας κι ένιωσα μέσα μου θυμό. Αλήθεια τι κάνεις με το βλοσυρό πρόσωπο, όταν δεν μπορείς να το αποφύγεις; Μπορείς να κρατήσεις την καλή σου διάθεση ή πρέπει να γίνεις βλοσυρός; Δεν μ’ αρέσει το βλοσυρό ύφος. Δεν έκανα ούτε το ένα ούτε το άλλο, απλώς καυγάδισα με τη σερβιτόρα, λόγω απροσεξίας.
Νομίζω ότι μπορείς να χαμογελάς παντού, αν έχεις κατανόηση για όλους. Χαμογελάς στην κατανόηση κι όχι στη βλοσυρότητα και την οργή . Με την προϋπόθεση ότι δε θα σε βρει απρόσεχτο ο πονηρός και δε σε παρασύρει με το θυμό του βλοσυρού ανθρώπου.
Οι αρχαίοι έχτιζαν τις πόλεις τους κοντά σε ποτάμια, λίμνες και θάλασσες. Οι κάτοικοι αυτών των πόλεων έχουν μεγαλύτερη ψυχική αντοχή από τους καμπίσιους.
Εκτός απ΄ τον αναζωογονητικό αέρα που αναπνέεις έχεις την ευκαιρία να βλέπεις πιο καθαρά μέσα στην καρδιά σου και να βάζεις τάξη μέσα της. Στη θάλασσα και στους ποταμούς και στις λίμνες εξαγνίζεις την καρδιά σου κάθε στιγμή. Γι’ αυτό οι αρχαίοι λάτρεψαν το νερό σαν τη θεότητα.
Εκείνοι που έζησαν στη θάλασσα δεν την ξεχνούν ποτέ. Δεν ξεχνώ ποτέ τον περίπατο στην προκυμαία δίπλα στις βάρκες. Θαύμαζα την τάξη που υπήρχε στο εσωτερικό τους. Κάθε βαρκάρης είναι ένας δάσκαλος του εσωτερικού εξαγνισμού της ψυχής. Αν θέλεις να εξαγνίζεις την ψυχή σου από τα περιττά, πρέπει να πάρεις μαθήματα απ΄ τους βαρκάρηδες. Να δεις με αυτό το πνεύμα τις βάρκες τους.
Η βάρκα είναι σύμβολο της ήσυχης ζωής. Είναι ένα παράδειγμα για το τι πρέπει να κάνεις αν θέλεις να ζεις ήσυχη ζωή. Η βάρκα δεν έχει τίποτε που δε χρειάζεται στη θάλασσα. Το ίδιο πρέπει να είναι και η καρδιά του ανθρώπου, δίχως τίποτε περιττό μέσα της. Δεν πρέπει να έχει τίποτα που δε χρειάζεται στον ουρανό. Η καρδιά είναι μια βάρκα τ’ ουρανού. Είναι η βάρκα της ήσυχης ζωής.
Τι είναι περιττό στην καρδιά αυτού που αγαπάει την ησυχία; Οτιδήποτε δεν έχει αξία στον ουρανό είναι περιττό στην καρδιά αυτού που αγαπάει πάνω από όλα την ησυχία και πρέπει να το βγάζει αμέσως από εκεί μέσα. Έτσι εξαγνίζεις την καρδιά σου.
Ο γιός μου ο Γρηγόρης κάθε φορά που με βλέπει να θυμώνω με πράγματα που δεν έχουν αξία στον ουρανό, με συμβουλεύει με αυτά τα λόγια: «Μη βάζεις καρδιά εκεί».
Αν είσαι κάποιος που ψάχνει με όλη του την καρδιά να βρει το Θεό πρέπει να προσέχεις κάθε φορά, αν ο Θεός βρίσκεται σ΄ αυτό που σε στενοχωρεί. Πρέπει να είσαι άγρυπνος για να μην ξεχνάς αυτό που είναι το πιο σημαντικό για σένα.
Όταν βλέπεις ότι ξέφυγες απ΄ το δρόμο σου να λες στον εαυτό σου: «Δεν είναι ο Θεός εκεί».
:"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Το μεγαλύτερο πείραμα για το τίποτα
Το Μεγαλύτερο Πείραμα για το τίποτα
(Ένα πείραμα από ρομπότ για ρομπότ)
«Έκλεξαι την ζωήν»
Δευτ. 30,19
Μικρά πειράματα για το τίποτα γίνονται κάθε μέρα. Το τίποτα πειραματίζεται με το τίποτα. Το «Μεγάλο Πείραμα» δεν είναι το ίδιο. Η δαπάνη του είναι τεράστια. Γι’ αυτό θεωρείται το πείραμα των πειραμάτων, η μάνα όλων των πειραμάτων, τόσο για το κόστος του όσο και για το μέγεθος του εργαστηρίου ( 27 χιλιομέτρων εργαστήριο)!
Σαστίζει ο άνθρωπος. Πού βρέθηκαν τόσα χρήματα; Κι αφού υπήρχαν τόσα χρήματα για πειράματα για το τίποτα, γιατί δεν διατέθηκαν για τη φτώχεια, την αμάθεια, την αρρώστια, που μαστίζει τον κόσμο; Είναι και το μεγάλο αυτό πείραμα σαν το πανάκριβο αμερικάνικο ρολόϊ των πλουσίων που δε δείχνει τίποτα;
Ξέραμε ως τώρα τις μεγάλες προκλήσεις σε βάρος των φτωχών ανθρώπων, όπως είναι οι προκλήσεις κάθε είδους τυραννίας της δύναμης (εξουσίας) και του πλούτου. Προστέθηκαν σ΄ αυτές και η Επιστήμη και η Τεχνολογία;
Προοδεύει η Επιστήμη και εξελίσσεται αλλά μάταια ελπίζουν οι φτωχοί κι αυτοί που βρίσκονται στην ανάγκη. Τα μεγαλύτερα πειράματα γίνονται χωρίς τελικό στόχο τον άνθρωπο. Το μεγαλύτερο από όλα τα πειράματα γίνεται για να μάθουν οι επιστήμονες, πώς ο Θεός δημιούργησε το Σύμπαν! Αυτό τους κόφτει.
Το Μεγάλο Πείραμα το κάνουν ο Μεγάλος Πλούτος, σε συνεργασία με την (Μεγάλη) Επιστήμη και την (Μεγάλη) Τεχνολογία. Είναι επιστήμη αυτή με ηθικά όρια, που συμμετέχει σε τόσο μεγάλη σπατάλη τον καιρό των ισχνών αγελάδων για τον κόσμο ή είναι "πανουργία" για τον πλούτο, τη φήμη, και για τη δύναμη (εξουσία); Ουδέποτε ξοδεύτηκαν τόσα χρήματα για πείραμα όσα χρήματα ξοδεύτηκαν για το Μεγάλο Πείραμα για το τίποτα!
Είναι το Μεγάλο Πείραμα μια μεγάλη , η μεγαλύτερη πρόκληση του πλούτου της Επιστήμης και της Τεχνολογίας σε βάρος των φτωχών ανθρώπων; Είναι η τελειότητα στην ατέλεια, σαν τα πειράματα των κλόουν, που τελικά καταλήγουν στο τίποτα;
Πού ελήφθη υπόψη του ο άνθρωπος ; Πώς δημιούργησε ο Θεός το Σύμπαν, αυτό απασχολεί σήμερα την ανθρωπότητα; Πανηγυρίζουν οι επιστήμονες. Αλλά δεν είδαμε κανένα απλό άνθρωπο στον κόσμο να πανηγυρίσει. Κανένας δε χάρηκε πουθενά στη γη; Γιατί πανηγυρίζουν οι επιστήμονες; Μήπως ευελπιστούν ότι ο πλούτος , η Επιστήμη και η Τεχνολογία πειραματίζονται για να κάνουν τη ζωή πιο ανθρώπινη και όχι ακόμα πιο έρμαιο των μηχανών από ό,τι ήδη είναι; Μήπως γιατί το Μεγάλο Πείραμα έχει τελικό στόχο τον άνθρωπο;
Δεν είναι το Μεγάλο Πείραμα ένα πείραμα από ρομπότ για ρομποτ; Πού ρωτήθηκε ο άνθρωπος; Πού ελήφθηκαν υπόψη ο πόνος και η δυστυχία του ανθρώπου;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
(Ένα πείραμα από ρομπότ για ρομπότ)
«Έκλεξαι την ζωήν»
Δευτ. 30,19
Μικρά πειράματα για το τίποτα γίνονται κάθε μέρα. Το τίποτα πειραματίζεται με το τίποτα. Το «Μεγάλο Πείραμα» δεν είναι το ίδιο. Η δαπάνη του είναι τεράστια. Γι’ αυτό θεωρείται το πείραμα των πειραμάτων, η μάνα όλων των πειραμάτων, τόσο για το κόστος του όσο και για το μέγεθος του εργαστηρίου ( 27 χιλιομέτρων εργαστήριο)!
Σαστίζει ο άνθρωπος. Πού βρέθηκαν τόσα χρήματα; Κι αφού υπήρχαν τόσα χρήματα για πειράματα για το τίποτα, γιατί δεν διατέθηκαν για τη φτώχεια, την αμάθεια, την αρρώστια, που μαστίζει τον κόσμο; Είναι και το μεγάλο αυτό πείραμα σαν το πανάκριβο αμερικάνικο ρολόϊ των πλουσίων που δε δείχνει τίποτα;
Ξέραμε ως τώρα τις μεγάλες προκλήσεις σε βάρος των φτωχών ανθρώπων, όπως είναι οι προκλήσεις κάθε είδους τυραννίας της δύναμης (εξουσίας) και του πλούτου. Προστέθηκαν σ΄ αυτές και η Επιστήμη και η Τεχνολογία;
Προοδεύει η Επιστήμη και εξελίσσεται αλλά μάταια ελπίζουν οι φτωχοί κι αυτοί που βρίσκονται στην ανάγκη. Τα μεγαλύτερα πειράματα γίνονται χωρίς τελικό στόχο τον άνθρωπο. Το μεγαλύτερο από όλα τα πειράματα γίνεται για να μάθουν οι επιστήμονες, πώς ο Θεός δημιούργησε το Σύμπαν! Αυτό τους κόφτει.
Το Μεγάλο Πείραμα το κάνουν ο Μεγάλος Πλούτος, σε συνεργασία με την (Μεγάλη) Επιστήμη και την (Μεγάλη) Τεχνολογία. Είναι επιστήμη αυτή με ηθικά όρια, που συμμετέχει σε τόσο μεγάλη σπατάλη τον καιρό των ισχνών αγελάδων για τον κόσμο ή είναι "πανουργία" για τον πλούτο, τη φήμη, και για τη δύναμη (εξουσία); Ουδέποτε ξοδεύτηκαν τόσα χρήματα για πείραμα όσα χρήματα ξοδεύτηκαν για το Μεγάλο Πείραμα για το τίποτα!
Είναι το Μεγάλο Πείραμα μια μεγάλη , η μεγαλύτερη πρόκληση του πλούτου της Επιστήμης και της Τεχνολογίας σε βάρος των φτωχών ανθρώπων; Είναι η τελειότητα στην ατέλεια, σαν τα πειράματα των κλόουν, που τελικά καταλήγουν στο τίποτα;
Πού ελήφθη υπόψη του ο άνθρωπος ; Πώς δημιούργησε ο Θεός το Σύμπαν, αυτό απασχολεί σήμερα την ανθρωπότητα; Πανηγυρίζουν οι επιστήμονες. Αλλά δεν είδαμε κανένα απλό άνθρωπο στον κόσμο να πανηγυρίσει. Κανένας δε χάρηκε πουθενά στη γη; Γιατί πανηγυρίζουν οι επιστήμονες; Μήπως ευελπιστούν ότι ο πλούτος , η Επιστήμη και η Τεχνολογία πειραματίζονται για να κάνουν τη ζωή πιο ανθρώπινη και όχι ακόμα πιο έρμαιο των μηχανών από ό,τι ήδη είναι; Μήπως γιατί το Μεγάλο Πείραμα έχει τελικό στόχο τον άνθρωπο;
Δεν είναι το Μεγάλο Πείραμα ένα πείραμα από ρομπότ για ρομποτ; Πού ρωτήθηκε ο άνθρωπος; Πού ελήφθηκαν υπόψη ο πόνος και η δυστυχία του ανθρώπου;
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
10.9.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος. Κάθε στιγμή
Κάθε στιγμή
«Κάθε στιγμή προσθέτουμε ζωή ή θάνατο!»* Σήμερα πρωί πρωί πήγα με τα πόδια στο λόφο του Φρουρίου. Μου αρέσει το περπάτημα στην πρωινή δροσιά. Οι δρόμοι είναι ήσυχοι και μπορείς να βλέπεις τον άνθρωπο που περπατάει δίπλα σου
ή τα λιγοστά δέντρα και τα λουλούδια που υπάρχουν γύρω σου, σε πείσμα της σκόνης και της μόλυνσης της πόλης. Μ’ αρέσει η ησυχία, αλλά όχι η ερημιά. Θέλω να νιώθω ανθρώπους δίπλα μου, αλλά μέσα σε ένα ήσυχο και καθαρό περιβάλλον.
Ο άνθρωπος σ΄ έναν άλλον άνθρωπο βρίσκει τον εαυτό του. Χωρίς τον άλλον υποφέρει από μοναξιά. Μοναξιά είναι η νύχτα που σε χωρίζει απ΄ τον άλλον. Μοναξιά είναι ο άλλος όταν είναι εντελώς ξένος από σένα. Όταν δεν έχει τίποτα απ΄ το δικό σου πνεύμα.
Όλη τη νύχτα άκουγα την κουβέντα δυο νέων στο απέναντι μπαλκόνι. Δεν άκουγες περισσότερες από δέκα λέξεις που χάνονταν μέσα στις σταθερά επαναλαμβανόμενες βλαστήμιες και χυδαιολογίες. Το ασυνείδητό τους βασάνιζε την ψυχή μου. Υπέφερα περισσότερο απ΄ τα λόγια που άκουγα και λιγότερο απ΄ την αποπνικτική ζέστη και τον μισητό θόρυβο του δρόμου με τα μηχανάκια, τα αυτοκίνητα, τις φωνές..
Χρόνια τώρα προσπαθώ να πείσω την οικογένεια να πάμε να ζήσουμε σε ένα μικρό μέρος, σ΄ ένα χωριό ή σε μια μικρή πόλη, αλλά μάταια. Αρνείται με πρόφαση τα φροντιστήρια και τα ωδεία . Τα φροντιστήρια και τα ωδεία είναι η αιτία της ελληνικής αστυφιλίας, η αιτία του κακού.
Στην πραγματικότητα καμιά γυναίκα δεν φεύγει απ΄ την πόλη , ούτε γυρίζει πια στο σπίτι, έστω κι αν το κράτος δώσει μισθό στις γυναίκες που δεν εργάζονται. Με εξαίρεση τις γυναίκες με ιδιαίτερη εσωτερική καλλιέργεια , που αγαπούν τη Φύση και την ησυχία, αλλά οι γυναίκες αυτές προτιμούν να μονάσουν παρά να παντρευτούν.
‘Όταν ήμουν παιδί φοβόμουν μη γίνω φαλακρός. Όταν μεγάλωσα απέκτησα πολύ γρήγορα φαλάκρα και την έκρυβα.. Ώσπου μια μέρα είπα στον εαυτό μου: κάλλιο φαλακρός και χωρίς αυτολύπη, παρά να λυπάσαι τον εαυτό σου και να κρύβεις τη φαλάκρα σου.
Από τότε δεν με ένοιαξε ξανά που ήμουν φαλακρός. Όλως παραδόξως η φαλάκρα μου έγινε το σπουδαιότερο στοιχείο της γοητείας μου! Εκείνη τη μέρα έκανα υπέρβαση της φαλάκρας ξυρίζοντας το κεφάλι μου σαν τους καπουτσίνους , τους βενεδικτίνους ( ή τους φραγκισκανούς;) μοναχούς.
Όσο να συμβεί αυτό εγώ ήξερα τι ψυχικό μαρτύριο είναι ο φόβος να στερηθείς από το πιο ωραίο στολίδι του ανθρώπου, με το οποίο ο Θεός προίκισε τον άνθρωπο, τα μαλλιά σου, ιδίως όταν είσαι νέος. Μόνο με το μαρτύριο του φόβου του θανάτου μπορεί ίσως να συγκριθεί.
Όταν σήμερα είδα έναν νέο με περούκα να διαβάζει πρωί πρωί τα αθλητικά στην εφημερίδα σκέφτηκα πόσο ματαιοπονεί με το να προσπαθεί να απαλύνει τη λύπη του προσθέτοντας θάνατο στη ζωή του. Όλοι μας έχουμε ανάγκη να ζούμε με τρόπο που να μπορούμε να κάνουμε υπέρβαση, πολύ περισσότερο όταν αντιμετωπίζουμε άλυτα προβλήματα που μας βασανίζουν και μας γεμίζουν πίκρα και φαρμάκι την ψυχή μας. Θα τον καταλάβαινα, αν τον έβλεπα πρωί πρωί, όπως εγώ, μ’ ένα βιβλίο στο χέρι.
Θυμάμαι στα φοιτητικά μου χρόνια έπασχα από μια άγνωστη ασθένεια, που μου προκαλούσε ένα μόνιμο αίσθημα ναυτίας. Μια φορά νοσηλευόμουνα στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ και φοβόμουν το θάνατο, γιατί οι γιατροί δεν εύρισκαν από τι πάσχω. Αλλά το μεγαλύτερο μαρτύριο που τραβούσα , πιο μεγάλο κι απ΄ το φόβο του θανάτου, ήταν οι μάταιες κουβέντες των νοσοκόμων με τους ασθενείς, αυτό που στην εκκλησιαστική γλώσσα λέγεται «αργολογία» και αποτελεί σοβαρό αμάρτημα. «Πρόσεχε» λέει η Εντολή «να μη γίνει μέσα στην καρδιά σου μάταιο ρήμα».
Αντί με κάποιο λόγο ενθαρρυντικό να στηρίξουν το ηθικό των ασθενών μιλούσαν για το ποδόσφαιρο. Αντί να δείξουν ενδιαφέρον γι΄ αυτό που αξίζει πραγματικά στη ζωή, ακόμα κι αν είσαι άρρωστος ή φτωχός ή ανήμπορος, άκουγες ατέλειωτες κουβέντες που κάνουν τον άρρωστο να λυπάται ακόμα περισσότερο τον εαυτό του και εξουθενώνουν τον φτωχό και τον ελάχιστο.
Πόσο πιο ουσιαστική και αξιαγάπητη ήταν η απλή «καλημέρα» των επισκεπτών των ασθενών, που σεβόμενοι τον πόνο των δικών τους δεν τους επιβάρυναν με τη θανατίλα της καθημερινής ανοησίας και με τη χυδαιότητά της.
«Η καλημέρα είναι του Θεού», λέει η λαϊκή παροιμία. Η καλημέρα είναι του Θεού γιατί συνδέεται με το Λόγο. Γιατί είναι ευλογία. Ευλογώντας δεχόμαστε τη χάρη του Θεού μέσα στην ψυχή μας. Γι’ αυτό η Εντολή λέγει, να ευλογούμε ακόμα κι αυτούς που μας στενοχωρούν και μας κάνουν κακό. Κάθε στιγμή προσθέτουμε ζωή ή θάνατο.
*
Τόμας Μέρτον, Ο καινούριος άνθρωπος.
«Κάθε στιγμή προσθέτουμε ζωή ή θάνατο!»* Σήμερα πρωί πρωί πήγα με τα πόδια στο λόφο του Φρουρίου. Μου αρέσει το περπάτημα στην πρωινή δροσιά. Οι δρόμοι είναι ήσυχοι και μπορείς να βλέπεις τον άνθρωπο που περπατάει δίπλα σου
ή τα λιγοστά δέντρα και τα λουλούδια που υπάρχουν γύρω σου, σε πείσμα της σκόνης και της μόλυνσης της πόλης. Μ’ αρέσει η ησυχία, αλλά όχι η ερημιά. Θέλω να νιώθω ανθρώπους δίπλα μου, αλλά μέσα σε ένα ήσυχο και καθαρό περιβάλλον.
Ο άνθρωπος σ΄ έναν άλλον άνθρωπο βρίσκει τον εαυτό του. Χωρίς τον άλλον υποφέρει από μοναξιά. Μοναξιά είναι η νύχτα που σε χωρίζει απ΄ τον άλλον. Μοναξιά είναι ο άλλος όταν είναι εντελώς ξένος από σένα. Όταν δεν έχει τίποτα απ΄ το δικό σου πνεύμα.
Όλη τη νύχτα άκουγα την κουβέντα δυο νέων στο απέναντι μπαλκόνι. Δεν άκουγες περισσότερες από δέκα λέξεις που χάνονταν μέσα στις σταθερά επαναλαμβανόμενες βλαστήμιες και χυδαιολογίες. Το ασυνείδητό τους βασάνιζε την ψυχή μου. Υπέφερα περισσότερο απ΄ τα λόγια που άκουγα και λιγότερο απ΄ την αποπνικτική ζέστη και τον μισητό θόρυβο του δρόμου με τα μηχανάκια, τα αυτοκίνητα, τις φωνές..
Χρόνια τώρα προσπαθώ να πείσω την οικογένεια να πάμε να ζήσουμε σε ένα μικρό μέρος, σ΄ ένα χωριό ή σε μια μικρή πόλη, αλλά μάταια. Αρνείται με πρόφαση τα φροντιστήρια και τα ωδεία . Τα φροντιστήρια και τα ωδεία είναι η αιτία της ελληνικής αστυφιλίας, η αιτία του κακού.
Στην πραγματικότητα καμιά γυναίκα δεν φεύγει απ΄ την πόλη , ούτε γυρίζει πια στο σπίτι, έστω κι αν το κράτος δώσει μισθό στις γυναίκες που δεν εργάζονται. Με εξαίρεση τις γυναίκες με ιδιαίτερη εσωτερική καλλιέργεια , που αγαπούν τη Φύση και την ησυχία, αλλά οι γυναίκες αυτές προτιμούν να μονάσουν παρά να παντρευτούν.
‘Όταν ήμουν παιδί φοβόμουν μη γίνω φαλακρός. Όταν μεγάλωσα απέκτησα πολύ γρήγορα φαλάκρα και την έκρυβα.. Ώσπου μια μέρα είπα στον εαυτό μου: κάλλιο φαλακρός και χωρίς αυτολύπη, παρά να λυπάσαι τον εαυτό σου και να κρύβεις τη φαλάκρα σου.
Από τότε δεν με ένοιαξε ξανά που ήμουν φαλακρός. Όλως παραδόξως η φαλάκρα μου έγινε το σπουδαιότερο στοιχείο της γοητείας μου! Εκείνη τη μέρα έκανα υπέρβαση της φαλάκρας ξυρίζοντας το κεφάλι μου σαν τους καπουτσίνους , τους βενεδικτίνους ( ή τους φραγκισκανούς;) μοναχούς.
Όσο να συμβεί αυτό εγώ ήξερα τι ψυχικό μαρτύριο είναι ο φόβος να στερηθείς από το πιο ωραίο στολίδι του ανθρώπου, με το οποίο ο Θεός προίκισε τον άνθρωπο, τα μαλλιά σου, ιδίως όταν είσαι νέος. Μόνο με το μαρτύριο του φόβου του θανάτου μπορεί ίσως να συγκριθεί.
Όταν σήμερα είδα έναν νέο με περούκα να διαβάζει πρωί πρωί τα αθλητικά στην εφημερίδα σκέφτηκα πόσο ματαιοπονεί με το να προσπαθεί να απαλύνει τη λύπη του προσθέτοντας θάνατο στη ζωή του. Όλοι μας έχουμε ανάγκη να ζούμε με τρόπο που να μπορούμε να κάνουμε υπέρβαση, πολύ περισσότερο όταν αντιμετωπίζουμε άλυτα προβλήματα που μας βασανίζουν και μας γεμίζουν πίκρα και φαρμάκι την ψυχή μας. Θα τον καταλάβαινα, αν τον έβλεπα πρωί πρωί, όπως εγώ, μ’ ένα βιβλίο στο χέρι.
Θυμάμαι στα φοιτητικά μου χρόνια έπασχα από μια άγνωστη ασθένεια, που μου προκαλούσε ένα μόνιμο αίσθημα ναυτίας. Μια φορά νοσηλευόμουνα στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ και φοβόμουν το θάνατο, γιατί οι γιατροί δεν εύρισκαν από τι πάσχω. Αλλά το μεγαλύτερο μαρτύριο που τραβούσα , πιο μεγάλο κι απ΄ το φόβο του θανάτου, ήταν οι μάταιες κουβέντες των νοσοκόμων με τους ασθενείς, αυτό που στην εκκλησιαστική γλώσσα λέγεται «αργολογία» και αποτελεί σοβαρό αμάρτημα. «Πρόσεχε» λέει η Εντολή «να μη γίνει μέσα στην καρδιά σου μάταιο ρήμα».
Αντί με κάποιο λόγο ενθαρρυντικό να στηρίξουν το ηθικό των ασθενών μιλούσαν για το ποδόσφαιρο. Αντί να δείξουν ενδιαφέρον γι΄ αυτό που αξίζει πραγματικά στη ζωή, ακόμα κι αν είσαι άρρωστος ή φτωχός ή ανήμπορος, άκουγες ατέλειωτες κουβέντες που κάνουν τον άρρωστο να λυπάται ακόμα περισσότερο τον εαυτό του και εξουθενώνουν τον φτωχό και τον ελάχιστο.
Πόσο πιο ουσιαστική και αξιαγάπητη ήταν η απλή «καλημέρα» των επισκεπτών των ασθενών, που σεβόμενοι τον πόνο των δικών τους δεν τους επιβάρυναν με τη θανατίλα της καθημερινής ανοησίας και με τη χυδαιότητά της.
«Η καλημέρα είναι του Θεού», λέει η λαϊκή παροιμία. Η καλημέρα είναι του Θεού γιατί συνδέεται με το Λόγο. Γιατί είναι ευλογία. Ευλογώντας δεχόμαστε τη χάρη του Θεού μέσα στην ψυχή μας. Γι’ αυτό η Εντολή λέγει, να ευλογούμε ακόμα κι αυτούς που μας στενοχωρούν και μας κάνουν κακό. Κάθε στιγμή προσθέτουμε ζωή ή θάνατο.
*
Τόμας Μέρτον, Ο καινούριος άνθρωπος.
9.9.08
Μόσχος Ε. Λαγκουβάρδος, Πολιτισμός ή νέα βαρβαρότητα
Πολιτισμός ή νέα βαρβαρότητα;
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
« Όταν οι άρχοντες δεν αγαπούν τον πολίτη,
ο πολίτης δυστυχεί.»
(Κομφούκιος)
Πολιτική για τους αρχαίους Έλληνες είναι πολιτισμός. Πολιτικός θα πει πολιτισμένος. Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας είναι η ηπιότητα.
Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν πολιτισμένος. Είχε στο προσκέφαλό του τα Ομηρικά Έπη. «Επέβαλε τάξαις καλαίς στους λαούς» γράφει ο Καλλισθένης στο Μυθιστόρημα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Αριστοτέλης, του δίδαξε ότι ο πολιτικός είναι ο πολιτισμένος κι ο πολιτισμός των Ελλήνων είναι η ηπιότητα και όχι η βαρβαρότητα και η καταστολή με την ωμή βία ή με την άγρια φορολογία..
Σ’ αυτήν την περίπτωση ο πολίτης , ιδίως αυτός που νιώθει μεγαλύτερο το βάρος της ψευδοπολιτικής μοιάζει στην παθητικότητά του με το πορτραίτο στην πέτρα του Χιλιανού ποιητή Πάμπολο Νερούντα.
Το «πορτραίτο στην πέτρα» είναι ένα ποίημα του Νερούντα για έναν πολίτη στη μακρινή Χιλή , που ταλαιπωρήθηκε τόσο που μεταμορφώθηκε σε ένα πορτραίτο από πέτρα. Στην μύτη του, σπάζει ο παγωμένος αέρας, το ουρλιαχτό ενός κυνηγημένου ανθρώπου.
Η πέτρα είναι ένα σύμβολο. Συμβολίζει το φόβο που μας ακινητοποιεί και μας παραλύει , ιδίως όταν είμαστε προσκολλημένοι σε συνθήκες ανελευθερίας, όπως ήταν επί δικτατορίας οι πατριώτες του Νερούντα.
Θυμήθηκα το ποίημα αυτό σήμερα το πρωί που πήγα στα γραφεία της ασφαλιστικής εταιρείας , να πληρώσω τα ασφάλιστρα του αυτοκινήτου, 270 ευρώ για το Νισσάν αλμέρα 1400, δέκα ετών.
«Σε ποιες δαπάνες θα έκανες περικοπή,» ρώτησα την ταμία, μια νεαρή όμορφη γυναίκα, « αν ήθελες να ζήσεις λιτά;» «Στις δαπάνες πολυτελείας, οπωσδήποτε» είπε. «Δηλαδή; Ποιες θεωρείς δαπάνες πολυτελείας; Θα μπορούσες να περικόψεις π.χ. τη δαπάνη του αυτοκινήτου;» «Και βέβαια θα μπορούσα. Ζήσαμε χωρίς αυτό και θα ζήσουμε και χωρίς αυτό. Επίσης στα δυο-τρία κινητά για το κάθε μέλος της οικογένειας. Κάποτε δεν είχαμε ούτε σταθερό τηλέφωνο. Δεν ήταν εύκολο να το αποκτήσεις.»
« Μπορούμε να περικόψουμε οι πολίτες (αλλά και το κράτος), τις δαπάνες πολυτελείας, ο,τιδήποτε είναι πολυτέλεια και γίνεται για επίδειξη π.χ. το ντύσιμο, η πολυτελής επίπλωση κ. α..Δεν είναι αυτές οι δαπάνες περιφρόνηση στους φτωχότερους;»
Έφυγα απ΄ το ασφαλιστικό γραφείο με τις σκέψεις και την εικόνα της νεαρής γυναίκας στο νου μου. Δεν είναι αυτές οι δαπάνες περιφρόνηση στους φτωχότερους; Να είναι άραγε η ζωή της λιτότητας μόνο μια ουτοπία, ένα είδος επιστροφής στη Φύση; αναρωτιόμουν βγαίνοντας στην πολυθόρυβη λεωφόρο Παπαναστασίου, πρώην βασιλίσσης Σοφίας. Μήπως μπερδεύουμε την ουτοπία με την απροθυμία των πολιτικών και των πλουσίων να ζήσουν λιτά, χωρίς πολυτέλειες και χωρίς επιδείξεις , διακρίσεις και τιμές;
Μια νέα επιστροφή στη βαρβαρότητα, είναι πιο πραγματική; Μια νέα βαρβαρότητα όπως την εισάγει στην εποχή μας η ψευδοπολιτική είναι κιόλας μια πραγματικότητα. Τα έθνη στενάζουν, οι πολίτες βογγούν. «Οι άρχοντες καταδυναστεύουν τους λαούς» (Αγία Γραφή).
(Ρεθεμνιώτικα Νέα)
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
« Όταν οι άρχοντες δεν αγαπούν τον πολίτη,
ο πολίτης δυστυχεί.»
(Κομφούκιος)
Πολιτική για τους αρχαίους Έλληνες είναι πολιτισμός. Πολιτικός θα πει πολιτισμένος. Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας είναι η ηπιότητα.
Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν πολιτισμένος. Είχε στο προσκέφαλό του τα Ομηρικά Έπη. «Επέβαλε τάξαις καλαίς στους λαούς» γράφει ο Καλλισθένης στο Μυθιστόρημα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Αριστοτέλης, του δίδαξε ότι ο πολιτικός είναι ο πολιτισμένος κι ο πολιτισμός των Ελλήνων είναι η ηπιότητα και όχι η βαρβαρότητα και η καταστολή με την ωμή βία ή με την άγρια φορολογία..
Σ’ αυτήν την περίπτωση ο πολίτης , ιδίως αυτός που νιώθει μεγαλύτερο το βάρος της ψευδοπολιτικής μοιάζει στην παθητικότητά του με το πορτραίτο στην πέτρα του Χιλιανού ποιητή Πάμπολο Νερούντα.
Το «πορτραίτο στην πέτρα» είναι ένα ποίημα του Νερούντα για έναν πολίτη στη μακρινή Χιλή , που ταλαιπωρήθηκε τόσο που μεταμορφώθηκε σε ένα πορτραίτο από πέτρα. Στην μύτη του, σπάζει ο παγωμένος αέρας, το ουρλιαχτό ενός κυνηγημένου ανθρώπου.
Η πέτρα είναι ένα σύμβολο. Συμβολίζει το φόβο που μας ακινητοποιεί και μας παραλύει , ιδίως όταν είμαστε προσκολλημένοι σε συνθήκες ανελευθερίας, όπως ήταν επί δικτατορίας οι πατριώτες του Νερούντα.
Θυμήθηκα το ποίημα αυτό σήμερα το πρωί που πήγα στα γραφεία της ασφαλιστικής εταιρείας , να πληρώσω τα ασφάλιστρα του αυτοκινήτου, 270 ευρώ για το Νισσάν αλμέρα 1400, δέκα ετών.
«Σε ποιες δαπάνες θα έκανες περικοπή,» ρώτησα την ταμία, μια νεαρή όμορφη γυναίκα, « αν ήθελες να ζήσεις λιτά;» «Στις δαπάνες πολυτελείας, οπωσδήποτε» είπε. «Δηλαδή; Ποιες θεωρείς δαπάνες πολυτελείας; Θα μπορούσες να περικόψεις π.χ. τη δαπάνη του αυτοκινήτου;» «Και βέβαια θα μπορούσα. Ζήσαμε χωρίς αυτό και θα ζήσουμε και χωρίς αυτό. Επίσης στα δυο-τρία κινητά για το κάθε μέλος της οικογένειας. Κάποτε δεν είχαμε ούτε σταθερό τηλέφωνο. Δεν ήταν εύκολο να το αποκτήσεις.»
« Μπορούμε να περικόψουμε οι πολίτες (αλλά και το κράτος), τις δαπάνες πολυτελείας, ο,τιδήποτε είναι πολυτέλεια και γίνεται για επίδειξη π.χ. το ντύσιμο, η πολυτελής επίπλωση κ. α..Δεν είναι αυτές οι δαπάνες περιφρόνηση στους φτωχότερους;»
Έφυγα απ΄ το ασφαλιστικό γραφείο με τις σκέψεις και την εικόνα της νεαρής γυναίκας στο νου μου. Δεν είναι αυτές οι δαπάνες περιφρόνηση στους φτωχότερους; Να είναι άραγε η ζωή της λιτότητας μόνο μια ουτοπία, ένα είδος επιστροφής στη Φύση; αναρωτιόμουν βγαίνοντας στην πολυθόρυβη λεωφόρο Παπαναστασίου, πρώην βασιλίσσης Σοφίας. Μήπως μπερδεύουμε την ουτοπία με την απροθυμία των πολιτικών και των πλουσίων να ζήσουν λιτά, χωρίς πολυτέλειες και χωρίς επιδείξεις , διακρίσεις και τιμές;
Μια νέα επιστροφή στη βαρβαρότητα, είναι πιο πραγματική; Μια νέα βαρβαρότητα όπως την εισάγει στην εποχή μας η ψευδοπολιτική είναι κιόλας μια πραγματικότητα. Τα έθνη στενάζουν, οι πολίτες βογγούν. «Οι άρχοντες καταδυναστεύουν τους λαούς» (Αγία Γραφή).
(Ρεθεμνιώτικα Νέα)
7.9.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Το νόημα της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού
Το νόημα της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Κατά την πορεία των Εβραίων στην Έρημο, πολλοί πέθαιναν από δαγκώματα φιδιών. Είχε ξεσπάσει, όπως λέει η Αγία Γραφή, «δεινός των θηρίων θυμός». Ο Μωυσής ύψωσε τότε ψηλά , σε περίβλεπτη θέση, ένα χάλκινο φίδι, που όσοι το κοίταζαν θεραπεύονταν. Η ιστορία αυτή μοιάζει με παραβολή που μας εισάγει στο νόημα του Σταυρού του Χριστού και της υψώσεως αυτού.
Αν δεν υψώσουμε πάνω από όλα τον Σταυρό μέσα μας, αν δεν βλέπουμε τα πάντα στη ζωή μας ,με το πνεύμα της θεληματικής θυσίας του μόνου αναμάρτητου Ιησού, δεν μπορούμε να σωθούμε απ΄ τα δαγκώματα των φιδιών της υπερηφάνειας, του φθόνου, της μνησικακίας, της φιληδονίας, της φιλοχρηματίας και γενικά της κακίας.
Ύψωση του τιμίου Σταυρού, σημαίνει ότι μέσα μας τοποθετούμε ψηλά το πνεύμα της θυσίας του μόνου αναμάρτητου Ιησού Χριστού, το πνεύμα της θυσίας του αθώου. Ότι βλέπουμε και το δικό μας σταυρό , τον οποίο δίκαια ή άδικα φέρουμε στη ζωή μας, σαν συμμετοχή στο Σταυρό του Ιησού Χριστού.
Όταν τα φίδια της κακίας μας δαγκώνουν και μας οδηγούν στην απελπισία και στο χωρισμό της ψυχής μας απ΄ το Θεό, υψώνουμε το βλέμμα μας και κοιτάζουμε το Σταυρό του Ιησού. Έτσι δεν απελπιζόμαστε, γιατί ο Χριστός σταυρώθηκε για τις δικές μας αμαρτίες. Με αυτήν την έννοια ύψωση του Σταυρού σημαίνει υπέρτατη κατανόηση μέσω της αγάπης του Σταυρού. Όπως η λάμπα που βάζουμε ψηλά φέγγει όλα τα πράγματα και όλους τους ανθρώπους στην οικία, έτσι και το νόημα του Σταυρού του Ιησού Χριστού υψώνεται ως η υπέρτατη αξία για μας και φωτίζει τα πάντα τη ζωή μας.
Κάθε άνθρωπος αναρωτιέται στον πόνο του γιατί υποφέρει είτε νιώθει ότι υποφέρει ως υπαίτιος είτε ως αθώος, όπως ο Ιώβ. Πολλές εξηγήσεις υπάρχουν όσον αφορά τον πόνο, από δικό μας φταίξιμο. Για τον πόνο του αθώου η εξήγηση που διαβάζουμε στον Ιώβ είναι η μοναδική.
Την εποχή των πρώτων χριστιανών δημιουργήθηκαν έριδες ανάμεσα στους εξ Εβραίων χριστιανούς, που υποστήριζαν την περιτομή και στους εξ Εθνικών χριστιανούς που δεν ήθελαν να περιτέμνονται. Οι χριστιανοί είναι νέα κτίση, τους είπε ο Απόστολος Παύλος, στην προς Γαλάτας επιστολή του. Στη νέα κτίση δεν έχει σημασία ούτε η περιτομή, ούτε η μη περιτομή. «Δεν καυχιέμαι για τίποτα, παρά μόνο στον Ιησού Χριστό κι ΄ αυτόν εσταυρωμένο».
Και τώρα, στην εποχή μας, πεθαίνουμε από τα δαγκώματα των φιδιών των παθών που σκοτώνουν την ψυχή μας. Η ύψωση του τιμίου Σταυρού σημαίνει ότι αποδίδουμε κάθε καλό στη δύναμη του Σταυρού και όχι στις δικές μας δυνάμεις.
Δεν ελπίζουμε στις δικές μας δυνάμεις, αλλά στη δύναμη του Σταυρού. Κάθε δική μας θυσία είναι για τη δική μας εξιλέωση απ΄ τις δικές μας αμαρτίες και κάθε ξεπληρωμή είναι για τα δικά μας χρέη, γιατί κανένας από μας δεν είναι αναμάρτητος. Μόνο η Σταύρωση του αθώου, του μόνου αναμάρτητου Ιησού λυτρώνει όλο τον κόσμο, γιατί έγινε για να σώσει τον κόσμο.
Σύμφωνα με τον Γεωργιανό μύθο του Φρουρίου του Σουράμ, το Φρούριο του Σουράμ, που το έχτιζαν για να προστατέψουν τα παιδιά της Γεωργίας απ΄ τους εχθρούς, το έχτιζαν και γκρεμιζόταν. Το Φρούριο του Σουράμ στερεώθηκε μόνον όταν θυσιάστηκε θεληματικά ένας αθώος νέος.
Η μητέρα του αθώου ζητούσε να θυμούνται τη θεληματική θυσία του γιού της. Δεν ζητούσε την απλή θύμηση, αλλά τη συμμετοχή στο πνεύμα της θεληματικής (με απόλυτη ηρεμία) θυσίας του αθώου. «Να θυμάστε την απόλυτη ηρεμία του γιου μου».
Η μητέρα ζητούσε την ύψωση της θυσίας του γιου της τόσο ψηλά, ώστε να φωτίζει με το φως της τη ζωή των Γεωργιανών που αγωνίζονταν να φυλάξουν την ψυχή των παιδιών τους απ΄ τη διαφθορά.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
m_lagouvardos@hotmail.com
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Κατά την πορεία των Εβραίων στην Έρημο, πολλοί πέθαιναν από δαγκώματα φιδιών. Είχε ξεσπάσει, όπως λέει η Αγία Γραφή, «δεινός των θηρίων θυμός». Ο Μωυσής ύψωσε τότε ψηλά , σε περίβλεπτη θέση, ένα χάλκινο φίδι, που όσοι το κοίταζαν θεραπεύονταν. Η ιστορία αυτή μοιάζει με παραβολή που μας εισάγει στο νόημα του Σταυρού του Χριστού και της υψώσεως αυτού.
Αν δεν υψώσουμε πάνω από όλα τον Σταυρό μέσα μας, αν δεν βλέπουμε τα πάντα στη ζωή μας ,με το πνεύμα της θεληματικής θυσίας του μόνου αναμάρτητου Ιησού, δεν μπορούμε να σωθούμε απ΄ τα δαγκώματα των φιδιών της υπερηφάνειας, του φθόνου, της μνησικακίας, της φιληδονίας, της φιλοχρηματίας και γενικά της κακίας.
Ύψωση του τιμίου Σταυρού, σημαίνει ότι μέσα μας τοποθετούμε ψηλά το πνεύμα της θυσίας του μόνου αναμάρτητου Ιησού Χριστού, το πνεύμα της θυσίας του αθώου. Ότι βλέπουμε και το δικό μας σταυρό , τον οποίο δίκαια ή άδικα φέρουμε στη ζωή μας, σαν συμμετοχή στο Σταυρό του Ιησού Χριστού.
Όταν τα φίδια της κακίας μας δαγκώνουν και μας οδηγούν στην απελπισία και στο χωρισμό της ψυχής μας απ΄ το Θεό, υψώνουμε το βλέμμα μας και κοιτάζουμε το Σταυρό του Ιησού. Έτσι δεν απελπιζόμαστε, γιατί ο Χριστός σταυρώθηκε για τις δικές μας αμαρτίες. Με αυτήν την έννοια ύψωση του Σταυρού σημαίνει υπέρτατη κατανόηση μέσω της αγάπης του Σταυρού. Όπως η λάμπα που βάζουμε ψηλά φέγγει όλα τα πράγματα και όλους τους ανθρώπους στην οικία, έτσι και το νόημα του Σταυρού του Ιησού Χριστού υψώνεται ως η υπέρτατη αξία για μας και φωτίζει τα πάντα τη ζωή μας.
Κάθε άνθρωπος αναρωτιέται στον πόνο του γιατί υποφέρει είτε νιώθει ότι υποφέρει ως υπαίτιος είτε ως αθώος, όπως ο Ιώβ. Πολλές εξηγήσεις υπάρχουν όσον αφορά τον πόνο, από δικό μας φταίξιμο. Για τον πόνο του αθώου η εξήγηση που διαβάζουμε στον Ιώβ είναι η μοναδική.
Την εποχή των πρώτων χριστιανών δημιουργήθηκαν έριδες ανάμεσα στους εξ Εβραίων χριστιανούς, που υποστήριζαν την περιτομή και στους εξ Εθνικών χριστιανούς που δεν ήθελαν να περιτέμνονται. Οι χριστιανοί είναι νέα κτίση, τους είπε ο Απόστολος Παύλος, στην προς Γαλάτας επιστολή του. Στη νέα κτίση δεν έχει σημασία ούτε η περιτομή, ούτε η μη περιτομή. «Δεν καυχιέμαι για τίποτα, παρά μόνο στον Ιησού Χριστό κι ΄ αυτόν εσταυρωμένο».
Και τώρα, στην εποχή μας, πεθαίνουμε από τα δαγκώματα των φιδιών των παθών που σκοτώνουν την ψυχή μας. Η ύψωση του τιμίου Σταυρού σημαίνει ότι αποδίδουμε κάθε καλό στη δύναμη του Σταυρού και όχι στις δικές μας δυνάμεις.
Δεν ελπίζουμε στις δικές μας δυνάμεις, αλλά στη δύναμη του Σταυρού. Κάθε δική μας θυσία είναι για τη δική μας εξιλέωση απ΄ τις δικές μας αμαρτίες και κάθε ξεπληρωμή είναι για τα δικά μας χρέη, γιατί κανένας από μας δεν είναι αναμάρτητος. Μόνο η Σταύρωση του αθώου, του μόνου αναμάρτητου Ιησού λυτρώνει όλο τον κόσμο, γιατί έγινε για να σώσει τον κόσμο.
Σύμφωνα με τον Γεωργιανό μύθο του Φρουρίου του Σουράμ, το Φρούριο του Σουράμ, που το έχτιζαν για να προστατέψουν τα παιδιά της Γεωργίας απ΄ τους εχθρούς, το έχτιζαν και γκρεμιζόταν. Το Φρούριο του Σουράμ στερεώθηκε μόνον όταν θυσιάστηκε θεληματικά ένας αθώος νέος.
Η μητέρα του αθώου ζητούσε να θυμούνται τη θεληματική θυσία του γιού της. Δεν ζητούσε την απλή θύμηση, αλλά τη συμμετοχή στο πνεύμα της θεληματικής (με απόλυτη ηρεμία) θυσίας του αθώου. «Να θυμάστε την απόλυτη ηρεμία του γιου μου».
Η μητέρα ζητούσε την ύψωση της θυσίας του γιου της τόσο ψηλά, ώστε να φωτίζει με το φως της τη ζωή των Γεωργιανών που αγωνίζονταν να φυλάξουν την ψυχή των παιδιών τους απ΄ τη διαφθορά.
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
m_lagouvardos@hotmail.com
5.9.08
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος, Η γυναίκα στα λαϊκά τραγούδια
Τα λαϊκά μας τραγούδια περιγράφουν με απλότητα και χάρη την εικόνα που είχε ένας κόσμος για τη γυναίκα , τη συγκεκριμένη εποχή που γράφτηκαν .Οι απλοί άνθρωποι ταυτίζουν το έργο με το δημιουργό του. Θυμάστε το τραγούδι του Νίκου Γούναρη, «Αυτός ο άλλος, αυτός ο άλλος, που σε πήρε από μένα». Όλοι πίστευαν ότι η γυναίκα του Γούναρη τον απάτησε. «Του πήρε τη γυναίκα ο άλλος», μου εξηγούσε ο πατέρας μου, ο Χρήστος. Σαν να είχε την πληροφορία από πρώτο χέρι.
Ωστόσο η ταύτιση αυτή των τραγουδιών με τους δημιουργούς τους, δεν απέχει απ΄ την αλήθεια. Ακόμα κι αν η γραφή τους δεν είναι πέρα για πέρα αυτοβιογραφική, εκφράζει τα αισθήματα των δημιουργών και τις εμπειρίες τους απ΄ την προσωπική τους ζωή. Με αυτές τις εμπειρίες, τις σκέψεις και τα αισθήματα έγραψαν τους στίχους των τραγουδιών τους. «Κάθε μας μεράκι/ γίνεται τραγούδι και το λέμε» (Τσιτσάνης).
Ένα άλλο επίσης ουσιώδες χαρακτηριστικό γνώρισμα των λαϊκών (και των δημοτικών τραγουδιών), είναι ότι στην αφέλειά τους (απλότητα, κατά τον Αριστοτέλη), εκφράζουν το πνεύμα που επικρατεί για τη γυναίκα ,την εποχή που γράφτηκαν. Είναι ένας καθρέφτης, στον οποίο αντικαθρεφτίζεται το πνεύμα της εποχής, εν αντιθέσει με το έντεχνο τραγούδι που εκφράζει μια προσωπική άποψη, την άποψη του δημιουργού.
Απ΄ τους πρώτους κιόλας στίχους λαϊκών τραγουδιών που θα διαβάσεις θα διαπιστώσεις ότι ένας ολόκληρος κόσμος δεν είδε ποτέ μια μέρα καλή με τις γυναίκες που αγάπησε. Αν και δε λείπουν εντελώς τα τραγούδια που περιγράφουν την καλή πλευρά του γυναικείου χαρακτήρα .Τα τραγούδια αυτά είναι ελάχιστα κι η ευτυχία που υπόσχονται προσωρινή κι αβέβαιη.
Χάριν συντομίας θα αρκεστούμε στους αρχικούς στίχους των λαϊκών τραγουδιών. Από τους πρώτους στίχους φαίνεται το νόημα του τραγουδιού , ώστε να μη χρειάζεται να το διαβάσει κανείς ως το τέλος:, π.χ.:
«Για πές μου τι σου έκανα», «Κουράστηκα για να σε αποκτήσω», «Δε ρώτησες τόσον καιρό για μένα», «Γιατί με ξύπνησες πρωί», «Πέφτεις σε λάθη, τι έχεις πάθη/ και κάθε μέρα βρίζεις και γελάς/ με πικραίνεις, σαν ξένο με κοιτάς/ (….) Έχεις αλλάξει και μ’ έχεις κάψει/ την προσβολή σου δε θα τη δεχθώ/ δεν σ΄ αντέχω, κυρά μου, δε βαστώ/ και το δρόμο μου τραβώ».
Παραθέτουμε τους στίχους αυτούς σαν αντιπροσωπευτικούς, γιατί στο ίδιο κλίμα είναι και τα άλλα λαϊκά τραγούδια, στα οποία μέσα από τα βάσανα του άντρα εμφανίζεται η εικόνα της κακής γυναίκας. Το κακό είναι γενικό και απειλεί κάθε άντρα που θα μπλέξει στην αγάπη για μια γυναίκα: «Όποιος θα πέσει στα δίχτυα τα δικά σου/ σαν το γαρίφαλο κι αυτός θα μαραθεί,/ σαν τριαντάφυλλο θα σβήσει δε θ’ αντέξει/ κατάκαρδα κι αυτός θα πληγωθεί.»
«Αλήτη μ’ είπες μια βραδιά». Στο τραγούδι αυτό μαζί με την περιγραφή της εικόνας που έχει ο (αντρικός) κόσμος για τη γυναίκα, προβάλλει και η εικόνα του άντρα με τη μεγαλοψυχία του και την ευγένειά του :«Αλήτη μ’ είπες μα κι εγώ/ χωρίς να σε μισήσω/ γελώ ακόμα κι αν πονώ/ για να μη σε λυπήσω».
Το ίδιο πνεύμα εκφράζει το σύνολο σχεδόν των λαϊκών τραγουδιών με λίγες μόνο εξαιρέσεις που μοιάζουν τεχνητές και που δεν υπόσχονται ότι η ευτυχία μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από μια βραδιά. «Το χάραμα είναι το οριακό σημείο που ο ρεμπέτης μετά από μια θαυμάσια νύχτα προσγειώνεται στην πραγματικότητα», γράφει ο Αθ. Τοπάλης, στο βιβλίο του Τα τραγούδια της παρέας, Εκδ. Άξιον Εστί.. «Πριν ακόμα σβήσουν τ΄ άστρα/ εξεπόρτισα,/ αχ, να ξανάβρω τα δυο σου χείλη/ που ποτέ δε χόρτασα.»
Στα λιγοστά αυτά τραγούδια η γυναίκα αλλάζει μορφή και εμφανίζεται με τον καλό της χαρακτήρα. Ο άντρας πια έχει δεχθεί ότι δεν μπορεί να ζήσει μόνος του. «Πόσες φορές δεν έχω πει/ να φύγω να σ΄ αφήσω,/ μα στη ζωή κουράζομαι/ μονάχος μου να ζήσω./ «Σα μεγεμένο το μυαλό μου φτερουγίζει», « Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη/ όλα γύρω μου ήταν σκοτεινά/ και θλιμμένος τις βραδιές γυρνούσα/ στ΄ άχαρου σπιτιού μου τη γωνιά./ Τώρα όλα γύρω μου γελούνε..»
Η εξήγηση που η καλή γυναίκα σπανίζει στα λαϊκά τραγούδια δεν είναι ότι δεν υπάρχουν καλές γυναίκες. Να λάβεις υπόψη ότι στην Τέχνη και στα έργα Τέχνης, το κανονικό και το καλό δεν κάνει την ίδια εντύπωση με το κακό , το στραβό και τ’ ανάποδο. Αυτός είναι ο λόγος που ακόμα και τα λαϊκά τραγούδια, παρόλη την απλότητα και την αφέλειά τους έχουν κι αυτά μια σταλιά επιτήδευση και θέλουν να εντυπωσιάσουν δραματοποιώντας την κατάσταση.
‘Όπως στα λαϊκά τραγούδια περισσεύει το κακό, αλλά υπάρχει επίσης και το καλό, έτσι και στις λαϊκές παραδόσεις πλεονάζουν βέβαια οι λάμιες, οι στρίγγλες, κι οι μάγισσες, αλλά υπάρχουν και οι καλές νεράϊδες, που βοηθούν τους ανθρώπους.
«Ρεθεμνιώτικα Νέα»
m_lagouvardos@hotmail.com
Ωστόσο η ταύτιση αυτή των τραγουδιών με τους δημιουργούς τους, δεν απέχει απ΄ την αλήθεια. Ακόμα κι αν η γραφή τους δεν είναι πέρα για πέρα αυτοβιογραφική, εκφράζει τα αισθήματα των δημιουργών και τις εμπειρίες τους απ΄ την προσωπική τους ζωή. Με αυτές τις εμπειρίες, τις σκέψεις και τα αισθήματα έγραψαν τους στίχους των τραγουδιών τους. «Κάθε μας μεράκι/ γίνεται τραγούδι και το λέμε» (Τσιτσάνης).
Ένα άλλο επίσης ουσιώδες χαρακτηριστικό γνώρισμα των λαϊκών (και των δημοτικών τραγουδιών), είναι ότι στην αφέλειά τους (απλότητα, κατά τον Αριστοτέλη), εκφράζουν το πνεύμα που επικρατεί για τη γυναίκα ,την εποχή που γράφτηκαν. Είναι ένας καθρέφτης, στον οποίο αντικαθρεφτίζεται το πνεύμα της εποχής, εν αντιθέσει με το έντεχνο τραγούδι που εκφράζει μια προσωπική άποψη, την άποψη του δημιουργού.
Απ΄ τους πρώτους κιόλας στίχους λαϊκών τραγουδιών που θα διαβάσεις θα διαπιστώσεις ότι ένας ολόκληρος κόσμος δεν είδε ποτέ μια μέρα καλή με τις γυναίκες που αγάπησε. Αν και δε λείπουν εντελώς τα τραγούδια που περιγράφουν την καλή πλευρά του γυναικείου χαρακτήρα .Τα τραγούδια αυτά είναι ελάχιστα κι η ευτυχία που υπόσχονται προσωρινή κι αβέβαιη.
Χάριν συντομίας θα αρκεστούμε στους αρχικούς στίχους των λαϊκών τραγουδιών. Από τους πρώτους στίχους φαίνεται το νόημα του τραγουδιού , ώστε να μη χρειάζεται να το διαβάσει κανείς ως το τέλος:, π.χ.:
«Για πές μου τι σου έκανα», «Κουράστηκα για να σε αποκτήσω», «Δε ρώτησες τόσον καιρό για μένα», «Γιατί με ξύπνησες πρωί», «Πέφτεις σε λάθη, τι έχεις πάθη/ και κάθε μέρα βρίζεις και γελάς/ με πικραίνεις, σαν ξένο με κοιτάς/ (….) Έχεις αλλάξει και μ’ έχεις κάψει/ την προσβολή σου δε θα τη δεχθώ/ δεν σ΄ αντέχω, κυρά μου, δε βαστώ/ και το δρόμο μου τραβώ».
Παραθέτουμε τους στίχους αυτούς σαν αντιπροσωπευτικούς, γιατί στο ίδιο κλίμα είναι και τα άλλα λαϊκά τραγούδια, στα οποία μέσα από τα βάσανα του άντρα εμφανίζεται η εικόνα της κακής γυναίκας. Το κακό είναι γενικό και απειλεί κάθε άντρα που θα μπλέξει στην αγάπη για μια γυναίκα: «Όποιος θα πέσει στα δίχτυα τα δικά σου/ σαν το γαρίφαλο κι αυτός θα μαραθεί,/ σαν τριαντάφυλλο θα σβήσει δε θ’ αντέξει/ κατάκαρδα κι αυτός θα πληγωθεί.»
«Αλήτη μ’ είπες μια βραδιά». Στο τραγούδι αυτό μαζί με την περιγραφή της εικόνας που έχει ο (αντρικός) κόσμος για τη γυναίκα, προβάλλει και η εικόνα του άντρα με τη μεγαλοψυχία του και την ευγένειά του :«Αλήτη μ’ είπες μα κι εγώ/ χωρίς να σε μισήσω/ γελώ ακόμα κι αν πονώ/ για να μη σε λυπήσω».
Το ίδιο πνεύμα εκφράζει το σύνολο σχεδόν των λαϊκών τραγουδιών με λίγες μόνο εξαιρέσεις που μοιάζουν τεχνητές και που δεν υπόσχονται ότι η ευτυχία μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από μια βραδιά. «Το χάραμα είναι το οριακό σημείο που ο ρεμπέτης μετά από μια θαυμάσια νύχτα προσγειώνεται στην πραγματικότητα», γράφει ο Αθ. Τοπάλης, στο βιβλίο του Τα τραγούδια της παρέας, Εκδ. Άξιον Εστί.. «Πριν ακόμα σβήσουν τ΄ άστρα/ εξεπόρτισα,/ αχ, να ξανάβρω τα δυο σου χείλη/ που ποτέ δε χόρτασα.»
Στα λιγοστά αυτά τραγούδια η γυναίκα αλλάζει μορφή και εμφανίζεται με τον καλό της χαρακτήρα. Ο άντρας πια έχει δεχθεί ότι δεν μπορεί να ζήσει μόνος του. «Πόσες φορές δεν έχω πει/ να φύγω να σ΄ αφήσω,/ μα στη ζωή κουράζομαι/ μονάχος μου να ζήσω./ «Σα μεγεμένο το μυαλό μου φτερουγίζει», « Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη/ όλα γύρω μου ήταν σκοτεινά/ και θλιμμένος τις βραδιές γυρνούσα/ στ΄ άχαρου σπιτιού μου τη γωνιά./ Τώρα όλα γύρω μου γελούνε..»
Η εξήγηση που η καλή γυναίκα σπανίζει στα λαϊκά τραγούδια δεν είναι ότι δεν υπάρχουν καλές γυναίκες. Να λάβεις υπόψη ότι στην Τέχνη και στα έργα Τέχνης, το κανονικό και το καλό δεν κάνει την ίδια εντύπωση με το κακό , το στραβό και τ’ ανάποδο. Αυτός είναι ο λόγος που ακόμα και τα λαϊκά τραγούδια, παρόλη την απλότητα και την αφέλειά τους έχουν κι αυτά μια σταλιά επιτήδευση και θέλουν να εντυπωσιάσουν δραματοποιώντας την κατάσταση.
‘Όπως στα λαϊκά τραγούδια περισσεύει το κακό, αλλά υπάρχει επίσης και το καλό, έτσι και στις λαϊκές παραδόσεις πλεονάζουν βέβαια οι λάμιες, οι στρίγγλες, κι οι μάγισσες, αλλά υπάρχουν και οι καλές νεράϊδες, που βοηθούν τους ανθρώπους.
«Ρεθεμνιώτικα Νέα»
m_lagouvardos@hotmail.com
2.9.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Ο μύθος της Σφίγγας
Αυτός που θα απαντούσε σωστά στην ερώτηση της Σφίγγας,που έκλεινε το δρόμο, σαν τους γεωργούς με τους ελκυστήρες τους, τις μέρες της απεργίας, θα περνούσε. Αυτός που δεν θα απαντούσε σωστά, θα έχανε τη ζωή του. Αυτός που δεν ήθελε καν να ερωτηθεί (πρόκειται για την κατηγορία των ανθρώπων στην Κόλαση, που ο Δάντης λέει γι΄ αυτούς "guarda e pasa"), αυτός δεν έχανε τη ζωή του (το σαρκίο του), αλλά έχανε κάθε τί για το οποίο αξίζει κανείς να ζη!
Θεέ μου, βοήθησέ με όχι να ξέρω όλες τις απαντήσεις, αλλά να έχω τη δύναμη να αμφιβάλω και να αναρωτιέμαι.
Θεέ μου, βοήθησέ με όχι να ξέρω όλες τις απαντήσεις, αλλά να έχω τη δύναμη να αμφιβάλω και να αναρωτιέμαι.
Μόσχος Ε.Λαγκουβάρδος,Θά 'θελα να σου στείλω ένα μήνυμα
Θά 'θελα να σου στείλω ένα μήνυμα που να ανανεώνετάι κάθε μέρα.
Ένα μήνυμα που να μην το συνηθίζεις ποτέ. Το συνηθισμένο είναι φθορά.
Για μας είναι τα ταξίδια!
Προτιμώ να με σβύσει κανείς παρά να με συνηθίσει.
Έτσι ερμηνεύεται η Εντολή της Εκκλησίας "η γυναίκα να φοβάται
τον άντρα". (Δεν εννοεί σεβασμό, αλλά αληθινό φόβο).
Καλύτερα γι΄ αυτήν να τον φοβάται, παρά να τον
συνηθίσει. Η συνήθεια και η οικειότητα είναι η αρρώστια του
σύγχρονου κόσμου.
Κανένας δεν θέλει σήμερα να φοβάται τίποτα.
Χωρίς φόβο δεν υπάρχει ούτε θαυμασμός.
Το Ευαγγέλιο λέει ,"η αγάπη διώχνει το φόβο".
Διώχνει το φόβο και χωρίς το φόβο γίνεται συνήθεια.
Εκτός αν ανανεώνεται συνεχώς.
"Ανακαινισθήσται ως αετού η νεότης σου".
Ο αετός συντρίβεται για ν ανανεωθεί.
από MLagouvardos στις 09:03, 02 Σεπτεμβρίου 2008
Ένα μήνυμα που να μην το συνηθίζεις ποτέ. Το συνηθισμένο είναι φθορά.
Για μας είναι τα ταξίδια!
Προτιμώ να με σβύσει κανείς παρά να με συνηθίσει.
Έτσι ερμηνεύεται η Εντολή της Εκκλησίας "η γυναίκα να φοβάται
τον άντρα". (Δεν εννοεί σεβασμό, αλλά αληθινό φόβο).
Καλύτερα γι΄ αυτήν να τον φοβάται, παρά να τον
συνηθίσει. Η συνήθεια και η οικειότητα είναι η αρρώστια του
σύγχρονου κόσμου.
Κανένας δεν θέλει σήμερα να φοβάται τίποτα.
Χωρίς φόβο δεν υπάρχει ούτε θαυμασμός.
Το Ευαγγέλιο λέει ,"η αγάπη διώχνει το φόβο".
Διώχνει το φόβο και χωρίς το φόβο γίνεται συνήθεια.
Εκτός αν ανανεώνεται συνεχώς.
"Ανακαινισθήσται ως αετού η νεότης σου".
Ο αετός συντρίβεται για ν ανανεωθεί.
από MLagouvardos στις 09:03, 02 Σεπτεμβρίου 2008
1.9.08
Το τρίπτυχο του τεχνοκράτη, ησυχία, τάξις και ασφάλεια του Μόσχου Λαγκουβάρδου
«Ο Θεός πέθανε»
(Νίτσε)
Το τρίπτυχο του τεχνοκράτη, το παλιό τρίπτυχο της Δεξιάς «Ησυχία, ,Τάξις και Ασφάλεια» ξαναζωντανεύει στην εποχή μας και μάλιστα με τη σύμφωνη γνώμη όλων των πολιτικών παρατάξεων. Ζωντανό παράδειγμα οι μεγάλοι σήραγγες που υπόσχονται να εξασφαλίσουν στους οδηγούς ησυχία, τάξη και ασφάλεια. Το όνειρο του τεχνοκράτη είναι να αφαιρέσει απ΄ τους πολίτες , χάρις στην τεχνική εξέλιξη, οποιοδήποτε εμπόδιο θα τους ανάγκαζε να αγωνιστούν για την περιπέτεια της ζωής τους.
Η ζωή του ανθρώπου του μέλλοντος χάρις στην εξέλιξη της τεχνικής θα είναι απολύτως εξασφαλισμένη, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα για καμιά διακινδύνευση. Ένα φέρετρο και μια οθόνη της μελλοντικής τηλεόρασης θα εξασφαλίζει τα πάντα στον πολίτη, ώστε να μη χρειάζεται ούτε να κουραστεί για τίποτα, ούτε να διακινδυνέψει.
Διαβάστε στον τύπο για το σινεμά που μπορεί να μετατρέψει το αληθοφανές σε πραγματικό! Έτσι τα ψέματα (το εικονικό, το φανταστικό, η λεγόμενη εικονική πραγματικότητα) θα είναι η μόνη αλήθεια . Η εικονική πραγματικότητα θα καταλάβει όλο το χώρο του αληθινού. Άλλωστε σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλήθεια. Διαστρεβλώνονται τα πάντα και το σπουδαιότερο ο Λόγος. Η πραγματικότητα είναι λιγότερο ή και καθόλου πειστική.
Οι τεχνοκράτες- πολιτικοί που κατέλαβαν με τεχνάσματα την εξουσία, ψηφίζουν νόμους στους οποίους δεν έχει ισχύ το πράγμα, αλλά η ερμηνεία που δίνουν αυτοί που έχουν τη δύναμη στο πράγμα. Παράδειγμα ή ιστορία.. Δεν ενδιαφέρουν κανέναν τα γεγονότα, αλλά η αυθαίρετη ερμηνεία αυτών που βρίσκονται κάθε φορά στην εξουσία. Οτιδήποτε δεν συμφωνεί με την ερμηνεία αυτή δεν υπάρχει!
Η Ησυχία , Τάξις και Ασφάλεια , (η ησυχία , τάξις και ασφάλεια νεκροταφείου) , αντικατέστησε την παρακμή των ιδεολογιών. Σαν μια σύγχρονη υπερ-ιδεολογία εκφράζει ακόμα και την Αριστερά , η οποία προς χάριν της ,εγκατέλειψε την πίστη της στην επανάσταση.
Τι σημαίνει για τους πολίτες η ανεπάντεχη αυτή σύμπνοια όλων των πολιτικών δυνάμεων ;. Για τη Δεξιά σημαίνει οπωσδήποτε μια μεγάλη αν και φαινομενική στροφή προς τις αριστερές ιδέες, χάρις τον αθεράπευτο υλισμό της. . Οι δεξιοί εκφράζουν τις αριστερές δυνάμεις περί κρατισμού της ελεεινής μορφής, στην προκειμένη περίπτωση, (το κράτος για το κράτος, αντί το κράτος για τους φτωχούς)!
Για τους αριστερούς πάλι , σημαίνει αληθινή στροφή προς τα δεξιά. Η Αριστερά πιστεύει πράγματι στις ικανότητές της και όχι στις ιδέες της. Οι αριστεροί εγκολπώνονται χωρίς δυσκολία το σύνθημα της δεξιάς, ησυχία , τάξις και ασφάλεια και εγκαταλείπουν την επανάσταση! Η ενίσχυση των φτωχών είναι μάλλον θεωρητική ,παρά την απέχθειά τους στη μεταφυσική. Η Αριστερά μετά το θάνατο των αστών; μεταμορφώθηκε σε θρησκεία με δόγματα και ιεραρχίες!
Τι απομένει για τους πολίτες; Το γεγονός ότι όλοι ορθώς εντοπίζουν την αρχική αιτία του κακού στην Παιδεία βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο Λόγος είναι πολύτιμος όπως το περιβάλλον και ακόμα περισσότερο. Οτιδήποτε αξίζει από όσα έγιναν, δια του Λόγου έγιναν! Η κάθαρση του Λόγου από την διαστρέβλωσή του και η ανανέωση τον ονομάτων θα βγάλει τον κόσμο από τη σύγχυση. Θα σηκώσει την πέτρα , κάτω απ΄ την οποία κρύβεται το φίδι.
Η ορθή σκέψη θα βοηθήσει στη θετική συνειδητοποίηση. Παράδειγμα: Χρόνια επίμονης προπαγάνδας διαστρέβλωσε την αληθινή έννοια της προόδου. Πρόοδος δεν είναι να φτιάχνεις ολοένα καινούρια ή φαινομενικά καινούρια πράγματα. Πρόοδος είναι και να εμβαθύνεις στη σοφία του παρελθόντος.
Δεν είναι τυχαίο ότι η παρακμή σε όλο τον κόσμο ξεκίνησε με την εγκατάλειψη των κλασικών γραμμάτων και την απομάκρυνση της δύναμης απ το ήθος. ( Ο Θεός πέθανε). Με φρίκη συνειδητοποίησε η ανθρωπότητα στο ναζισμό, τι είναι η δύναμη χωρίς ηθικά όρια!
(Νίτσε)
Το τρίπτυχο του τεχνοκράτη, το παλιό τρίπτυχο της Δεξιάς «Ησυχία, ,Τάξις και Ασφάλεια» ξαναζωντανεύει στην εποχή μας και μάλιστα με τη σύμφωνη γνώμη όλων των πολιτικών παρατάξεων. Ζωντανό παράδειγμα οι μεγάλοι σήραγγες που υπόσχονται να εξασφαλίσουν στους οδηγούς ησυχία, τάξη και ασφάλεια. Το όνειρο του τεχνοκράτη είναι να αφαιρέσει απ΄ τους πολίτες , χάρις στην τεχνική εξέλιξη, οποιοδήποτε εμπόδιο θα τους ανάγκαζε να αγωνιστούν για την περιπέτεια της ζωής τους.
Η ζωή του ανθρώπου του μέλλοντος χάρις στην εξέλιξη της τεχνικής θα είναι απολύτως εξασφαλισμένη, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα για καμιά διακινδύνευση. Ένα φέρετρο και μια οθόνη της μελλοντικής τηλεόρασης θα εξασφαλίζει τα πάντα στον πολίτη, ώστε να μη χρειάζεται ούτε να κουραστεί για τίποτα, ούτε να διακινδυνέψει.
Διαβάστε στον τύπο για το σινεμά που μπορεί να μετατρέψει το αληθοφανές σε πραγματικό! Έτσι τα ψέματα (το εικονικό, το φανταστικό, η λεγόμενη εικονική πραγματικότητα) θα είναι η μόνη αλήθεια . Η εικονική πραγματικότητα θα καταλάβει όλο το χώρο του αληθινού. Άλλωστε σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλήθεια. Διαστρεβλώνονται τα πάντα και το σπουδαιότερο ο Λόγος. Η πραγματικότητα είναι λιγότερο ή και καθόλου πειστική.
Οι τεχνοκράτες- πολιτικοί που κατέλαβαν με τεχνάσματα την εξουσία, ψηφίζουν νόμους στους οποίους δεν έχει ισχύ το πράγμα, αλλά η ερμηνεία που δίνουν αυτοί που έχουν τη δύναμη στο πράγμα. Παράδειγμα ή ιστορία.. Δεν ενδιαφέρουν κανέναν τα γεγονότα, αλλά η αυθαίρετη ερμηνεία αυτών που βρίσκονται κάθε φορά στην εξουσία. Οτιδήποτε δεν συμφωνεί με την ερμηνεία αυτή δεν υπάρχει!
Η Ησυχία , Τάξις και Ασφάλεια , (η ησυχία , τάξις και ασφάλεια νεκροταφείου) , αντικατέστησε την παρακμή των ιδεολογιών. Σαν μια σύγχρονη υπερ-ιδεολογία εκφράζει ακόμα και την Αριστερά , η οποία προς χάριν της ,εγκατέλειψε την πίστη της στην επανάσταση.
Τι σημαίνει για τους πολίτες η ανεπάντεχη αυτή σύμπνοια όλων των πολιτικών δυνάμεων ;. Για τη Δεξιά σημαίνει οπωσδήποτε μια μεγάλη αν και φαινομενική στροφή προς τις αριστερές ιδέες, χάρις τον αθεράπευτο υλισμό της. . Οι δεξιοί εκφράζουν τις αριστερές δυνάμεις περί κρατισμού της ελεεινής μορφής, στην προκειμένη περίπτωση, (το κράτος για το κράτος, αντί το κράτος για τους φτωχούς)!
Για τους αριστερούς πάλι , σημαίνει αληθινή στροφή προς τα δεξιά. Η Αριστερά πιστεύει πράγματι στις ικανότητές της και όχι στις ιδέες της. Οι αριστεροί εγκολπώνονται χωρίς δυσκολία το σύνθημα της δεξιάς, ησυχία , τάξις και ασφάλεια και εγκαταλείπουν την επανάσταση! Η ενίσχυση των φτωχών είναι μάλλον θεωρητική ,παρά την απέχθειά τους στη μεταφυσική. Η Αριστερά μετά το θάνατο των αστών; μεταμορφώθηκε σε θρησκεία με δόγματα και ιεραρχίες!
Τι απομένει για τους πολίτες; Το γεγονός ότι όλοι ορθώς εντοπίζουν την αρχική αιτία του κακού στην Παιδεία βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο Λόγος είναι πολύτιμος όπως το περιβάλλον και ακόμα περισσότερο. Οτιδήποτε αξίζει από όσα έγιναν, δια του Λόγου έγιναν! Η κάθαρση του Λόγου από την διαστρέβλωσή του και η ανανέωση τον ονομάτων θα βγάλει τον κόσμο από τη σύγχυση. Θα σηκώσει την πέτρα , κάτω απ΄ την οποία κρύβεται το φίδι.
Η ορθή σκέψη θα βοηθήσει στη θετική συνειδητοποίηση. Παράδειγμα: Χρόνια επίμονης προπαγάνδας διαστρέβλωσε την αληθινή έννοια της προόδου. Πρόοδος δεν είναι να φτιάχνεις ολοένα καινούρια ή φαινομενικά καινούρια πράγματα. Πρόοδος είναι και να εμβαθύνεις στη σοφία του παρελθόντος.
Δεν είναι τυχαίο ότι η παρακμή σε όλο τον κόσμο ξεκίνησε με την εγκατάλειψη των κλασικών γραμμάτων και την απομάκρυνση της δύναμης απ το ήθος. ( Ο Θεός πέθανε). Με φρίκη συνειδητοποίησε η ανθρωπότητα στο ναζισμό, τι είναι η δύναμη χωρίς ηθικά όρια!