Του Μόσχου Λαγκουβάρδου
Ιδού αφίεται υμίν ο οίκος υμών έρημος
Ματθ.23:38
Όταν έγραφα τον τίτλο στο άρθρο αυτό, σκεφτόμουν πως μερικοί φίλοι, θα πουν, «μπα, ο Μόσχος κατέχει και τα ιατρικά θέματα;» Αλλά δεν είναι «ο βλέπων», αυτός που βλέπει τα πράγματα που είναι μπροστά στα μάτια του.
Αξίζει να ξέρεις, ποιος είναι «ο βλέπων», και τί είναι αυτό που βλέπει. Ποια είναι η πνευματική όραση με την οποία βλέπουμε τον εαυτό μας. Στην πνευματική όραση αναφέρεται το Ευαγγέλιο όταν λέει «το πνεύμα του Θεού εξετάζει καρδίας και νεφρούς», βλέπει δηλαδή αυτά που ο άνθρωπος κρύβει στην καρδιά του απ΄ τους άλλους κι απ΄ τον ίδιο τον εαυτό του
Η ορθόδοξη Παράδοση, στην πράξη , είναι ακριβώς αυτό: η δυνατότητα να βλέπουμε συνεχώς την αμαρτία μας. Δεν προβάλουμε την σκιερή εικόνα της αμαρτίας μας στους άλλους για να τους κατακρίνουμε. Πράγματι απαιτεί να έχουμε θάρρος για να βλέπουμε συνεχώς την αμαρτία. Ως προς αυτό έχουμε ανάγκη από κάποιον να μας ενθαρρύνει με την αγάπη του και με την αποδοχή του όπως είμαστε. Δυστυχώς, δεν βρίσκεται εύκολα αυτός που θα μας αγαπήσει με αυτόν τον τρόπο. Ο χριστιανός όμως έχει το Χριστό και σ΄ αυτόν βλέπει το πρόσωπο που τον αγαπάει και τον δέχεται όπως είναι. Ακόμα και στο πιο αδυσώπητο πεπρωμένο, ο Χριστός βρίσκεται εκεί για μας, και μας δίνει θάρρος και έγκυρες ελπίδες.
Όταν ,νεαρός φοιτητής, νοσηλευόμουν στο ΑΧΕΠΑ και ανησυχούσα υπερβολικά , λόγω της υπερευαισθησίας μου, ένας στίχος του Δαβίδ με παρηγορούσε και μου αποκάλυπτε το νόημα να ζεις. Ο στίχος λέει, «οι φίλοι μου και οι πλησίον μακρόθεν έστησαν». Όταν ο άρρωστος νιώθει ότι κανείς , ούτε οι δικοί του, δεν μπορούν να τον βοηθήσουν, τότε νιώθει την παρουσία του Ιησού, να τον ενθαρρύνει. Δεν είναι μόνος κι αβοήθητος, αν έχει πίστη.
Η πνευματική όραση είναι η ουσία του Ορθόδοξου δρόμου. Μαθαίνουμε να προσέχουμε κάθε στιγμή να μην γεννιούνται στην καρδιά μας μάταιες επιθυμίες. Η αυτογνωσία είναι η προϋπόθεση για να διακρίνουμε το αληθινό νόημα των πραγμάτων . Γνωρίζουμε ποιος είναι ο σκοπός που ζούμε και ποια είναι τα μέσα για να πραγματοποιήσουμε το σκοπό μας. Αυτή είναι η νηπτική Παράδοση του ελληνικού λαού. Και ενώ ακόμα κι ο αγράμματος γνωρίζει τα μύχια της καρδιάς, η επιστήμη αγνοεί την καρδιά, ως ψυχο-πνευματικό κέντρο του ανθρώπου!
Η νηπτική παράδοση διεκόπη βίαια υπό την επίδραση του δυτικού Διαφωτισμού και αξίζει να δούμε για ποιο σκοπό διεκόπη. Ο κόσμος παραδόθηκε στον στείρο ωφελιμισμό και την χρησιμοθηρία. Πρέπει να πούμε όμως εδώ, ότι στο δυτικό κόσμο, φωτεινά πνεύματα , εξακολουθούν να τηρούν την ορθόδοξη Παράδοση. Όλος αυτός ο κόσμος, πριν το σχίσμα ήταν ορθόδοξος. Παραθέτουμε μια σκέψη από το βιβλίο του Γάλλου Ζ.Π.Βουαγιέ με τίτλο «Αναφορά για την κατάσταση των ψευδαισθήσεων σχετικά με την αρχή του κόσμου». (Βουαγιέ στα γαλλικά θα πει αυτός που βλέπει συνέχεια ή κάτι τέτοιο):
«Σε κάθε κοινωνία, η κύρια ασχολία των ανθρώπων είναι να επικοινωνούν (...) Η συγκεκριμένη βάση που πάνω της υψώνονται όλα όσα υπάρχουν στην κοινωνία είναι η επικοινωνία....» Ως επικοινωνία ο Βουαγιέ εννοεί την σύμπνοια των ανθρώπων, η οποία υπάρχει όταν τα πράγματα δεν έχουν αποξενωθεί από το αληθινό τους νόημα. Ο εχθρός της επικοινωνίας είναι η αλλοτρίωση και την αλλοτρίωση χρησιμοποιούν αυτοί που επιδιώκουν να διαιρούν τον κόσμο, σύμφωνα με την αρχή του «διαίρει και βασίλευε».
«Οι άνθρωποι για να είναι ικανοί να ζήσουν ως άνθρωποι και όχι απλά σαν ζώα, πρέπει ακριβώς να είναι ικανοί – και αυτή η ικανότητα αμφισβητείται στους μισθωτούς σκλάβους, στους υποταγμένους, στους φτωχούς όλων των εποχών – να χρησιμοποιήσουν τις ζωτικές ανάγκες τους, την ικανοποίηση των αναγκών τροφής, δίψας, κατοικίας, ενδυμασίας για σκοπούς επικοινωνίας, σαν υλικό για επικοινωνία.»
Οι κυβερνήσεις ,τώρα, αμφισβητούν την ικανότητα να ζούμε ως άνθρωποι και όχι απλά σαν ζώα . Αυτό κάνουν στην πραγματικότητα όταν βάζουν εμπόδια στην παράδοση του ελληνικού λαού , με αποτέλεσμα ο σημερινός άνθρωπος να μένει αβοήθητος , στις αναπόφευκτες συγκρούσεις του με τη συνείδησή του που τον αρρωσταίνουν. Οι κυβερνήσεις όταν αγνοούν ή περιφρονούν ή και εμποδίζουν την ορθόδοξη παράδοση , αγνοούν , περιφρονούν και παραβιάζουν το ανθρώπινο δικαίωμα της ελευθερίας. Δεν είναι βέβαια η καθαρή καρδιά ή η προσευχή ή οι σχέσεις μεταξύ μας ,ο σκοπός της ζωής. Όλα αυτά είναι μέσα για την πραγματοποίηση του σκοπού , που είναι η ελευθερία την οποία μας χαρίζει η κοινωνία με το Θεό, το μόνο Ον που είναι ελεύθερο από την καταπίεση των αναγκών. Ενωμένος με το Θεό βιώνει και ο άνθρωπος την ελευθερία από την καταπίεση. Αυτός που έχει σύμπνοια με το Θεό, γίνεται ένα πνεύμα με το πνεύμα του Θεού. Αντιθέτως αυτός που δεν αναζητεί την ελευθερία του στην ένωσή του με το Θεό, θα πει, ότι ελευθερία, υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν υπάρχει.
Πράγματι κανείς δεν είναι ελεύθερος με τις δικές του δυνάμεις. Ελεύθερος είναι μόνον αυτός που έχει κοινωνία με το Θεό, που είναι ενωμένος με το Θεό, ως μέλος της Εκκλησίας Του. Ο σκοπός που ζούμε είναι η κοινωνία του Θεού, δηλαδή το να είμαστε ένα πνεύμα με το πνεύμα του Θεού. Η θεία κοινωνία είναι πράγματι η αρχή του κόσμου.
Η εποχή μας έχει ανάγκη από ανθρώπους που έχουν το θάρρος να βλέπουν συνεχώς την αμαρτία και την ανομία τους. Βλέποντας τον εαυτό μας όπως είναι , δεν προβάλλουμε την αμαρτία και την ανομία μας στους άλλους και δεν τους κατακρίνουμε. Αν όμως απωθούμε και κατακρίνουμε , δεν θα αποφύγουμε την ασθένεια.
Ο Δαβίδ, στον 50ό ψαλμό, τον λεγόμενο ψαλμό της μετανοίας, περιγράφει τον τύπο του ανθρώπου ο οποίος βλέπει την αμαρτία του και πιστεύει ότι ο Θεός τον αγαπάει όπως είναι. Ελέησόν με, ικετεύει ο Δαβίδ, διότι γνωρίζω την ανομία μου και η αμαρτία μου είναι μπροστά μου και την βλέπω διαρκώς.
