"Μέσα στον πόνο θα ευλογήσεις τη ζωή" (Ντοστογιέφσκι, Αδελφοί Καραμαζώφ)

Του Μοσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

         Αυτό που θυμάμαι από τους Αδελφούς Καραμαζώφ του Ντοστογιέφσκι ,είναι αυτά τα λόγια του στάρετς Ζωσιμά προς τον Δημήτρη Καραμαζώφ, "μέσα στον πόνο θα ευλογήσεις τη ζωή". Τί είναι η ευλογία της ζωής μέσα στον πόνο;

        Τίποτα δεν μου έδωσε χαρά μέσα στον πόνο, ώσπου γεννήθηκε μέσα μου η επιθυμία να είναι η ζωή μου αποστολή εκ Θεού. Νά 'ναι ευλογημένο το όνομα του Θεού. Ό,τι και να μου συμβεί δεν θα νιώσω λύπη για τον εαυτό μου.

       
         Τίποτα δεν μπορεί να μας στερήσει από την επιθυμία να θεωρούμε τη ζωή μας, αποστολή εκ Θεού! 

Η τέχνη του "γράφειν"

Μόσχος Λαγκουβάρδος

Hace 20 minutos

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Θα κάνουμε μια βόλτα μαζί, ευγενικέ αναγνώστη, στις γειτονιές της λογοτεχνίας με το ερώτημα πώς να γράφεις. Η βαρύνουσα γνώμη επάνω στο θέμα αυτό είναι τα λόγια της Αγίας Γραφής. Στην Αγία Γραφή θα καταλήξω, αν και πρέπει να αρχίσω με αυτήν. Ο λόγος που την αφήνω στο τέλος, είναι ότι για μένα είναι το συμπέρασμα από όλη την αναζήτησή μου στο χώρο αυτό,
Κατ΄ αρχήν πιστεύω ότι η λογοτεχνία πρέπει να ελέγχει την εξουσία και όχι να την χαϊδεύει, ιδίως όταν η εξουσία παραφέρεται. Αλλά το θέμα δεν είναι τί πρέπει να κάνεις, αλλά πώς να το κάνεις.Η παροιμία λέει πως μπορείς να βρίσεις και με την "καλημέρα".
Ρώτησα τον φίλο μου , καθηγητή της λογοτεχνίας και ποιητή Ρόμπερτ Λαξ, γιατί δε γράφει πεζά και γράφει μόνο ποιήματα.
"Γιατί δεν θέλω να τρώω κλωτσιές", είπε. Ο Ρομπέρτος μιλούσε έτσι γιατί είχε μάθει την ελληνική από τους απλούς ανθρώπους που συναναστρεφόταν.
Ο ποιητής Έζρα Πάουντ, στο βιβλίο του, "Η τέχνη της ανάγνωσης" στο ερώτημα πώς να γράφεις απαντάει, να γράφεις σαν να πληρώνεις την κάθε λέξη ένα δολάριο! Ο Άντον Τσέχωβ πάλι, λέει πως το γράψιμο είναι σβύσιμο.
Ένας μοναχός στο Άγιον Όρος, όταν ρωτήθηκε τί κάνουν οι μοναχοί στην έρημο, απάντησε, απλά δεν κάνουν κατάχρηση του κόσμου. Το ερώτημα είναι γιατί δεν πάνε στον κόσμο να κηρύξουν τη διδασκαλία του Ιησού ή να κάνουν έργα σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία.
Αυτός που σκέφτεται έτσι δεν θεωρεί την προσευχή έργο και μάλιστα από τα δυσκολότερα.
Οι αρχαίοι πίστευαν ότι πρέπει να είναι κανείς έτοιμος για να δεχθεί κάτι. Δεν προσφέρεις ένα ποτήρι νερό σε κάποιον που δε διψάει. "Ουδείς αγεωμέτρητος εισίτω", κανένας ανέτοιμος να μην εισέλθει, έγραφε μια επιγραφή πάνω από την είσοδο της Ακαδημίας.
Η μικρή βόλτα μας στις γειτονιές της λογοτεχνίας θα τελειώσει με το να έρθουμε πάλι στην αρχή, στη μνεία των λόγων της Αγίας Γραφής.
    Αυτό που με παρεκίνησε να γράψω το σημείωμα αυτό για την τέχνη του γράφειν είναι η αγωνία μου για την φρίκη της ανεργίας των νέων. Έγραψα δυο άρθρα πάνω σ΄ αυτό κι οι αναγνώστες μου που δεν υπερέβαιναν τις μερικές εκατοντάδες έγιναν μερικές χιλιάδες!
Έσβησα τα άρθρα αυτά επειδή πιστεύω ότι για να έχουν τόσο μεγάλη αποδοχή, δεν περιέχουν σωστές σκέψεις. Έτρεξα στο Ευαγγέλιο με την πίστη ότι δεν ενδιαφέρεται για τις σκέψεις επάνω σε κάτι που μας πληγώνει, αλλά για τη θεραπειία της πληγής.
Παραθέτω το Ευαγγέλιο της Κυριακής των Αγίων Πατέρων:
"Είπεν ο Κύριος τοις εαυτού Μαθηταίς. Υμείς εστε το φως του κόσμου. ου δύναται πόλις κρυβήναι, επάνω όρους κειμένη. ουδέ καίουσι λύχνον, και τιθέασιν αυτόν υπό τον μόδιον, αλλ' επί την λυχνίαν, και λάμπει πάσι τοις εν τη οικία. Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν ύμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς. Μη νομίσητε ότι ήλθον καταλύσαι τον νόμον ή τους προφήτας. ουκ ήλθον καταλύσαι, αλλά πληρώσαι. Αμήν γαρ λέγω υμίν, έως αν παρέλθη ο ουρανός και η γη, ιώτα έν ή μία κεραία ου μη παρέλθη από του νόμου, έως αν πάντα γένηται. Ος εάν ουν λύση μία των εντολών τούτων των ελαχίστων και διδάξη όύτω τους ανθρώπους, ελάχιστος κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών. ος δ΄ αν ποιήση και διδάξει, ούτος μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών."

Ανοιχτή επιστολή σε έναν άνεργο νέο

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

       Σήμερα που σου γράφω είναι η γιορτή των Τριών Ιεραρχών. Δεν σε είδα στην εκκλησία!   Ίσως σε έμαθαν πως οι Τρεις Ιεράρχες δεν έχουν σχέση με την κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι.  Δεν θα ήσουν αδιάφορος για τους αγίους, αν ήξερες πως αυτό που έκαναν στους αγίους χθες, κάνουν σε σένα σήμερα. Οι ίδιοι άνθρωποι που συκοφάντησαν τους αγίους και σε απομάκρυναν από αυτούς.
       Αν γνώριζες την αλήθεια για τους αγίους δεν θα ήσουν μακριά από την εκκλησία. Θα σύγκρινες την ιδέα που έχουν για σένα η εκκλησία κι οι άγιοί της με αυτήν που έχουν  αυτοί που συκοφαντούν την εκκλησία και τους αγίους της.
       Η ιδέα της εκκλησίας για τον άνθρωπο και ειδικά για τους νέους είναι ότι κανείς άνθρωπος δεν είναι μέσον για οποιοδήποτε σκοπό. Κι εσύ τώρα είσαι μέσον για να διατηρούνται στην εξουσία αυτοί που την κατέλαβαν. Έτσι γινόταν πάντα από τα μυθικά χρόνια ακόμα. Ο μυθικός βασιλιάς των Αθηνών έστελνε στον Μινώταυρο τριάντα νέους και νέους (ο αριθμός είναι συμβολικός) για να διατηρήται στην εξουσία.
       Σε κρατούν αγαπητέ μακριά από την εξουσία, για να μην ακούσεις το μήνυμά της, ότι είσαι μέσον  για να διατηρούνται στην εξουσία οι πολιτικοί που κατέλαβαν την εξουσία καταδολιεύοντας τις μεθόδους εκλογής.
        Ποιο είναι το μήνυμα της εξουσίας σε σένα σήμερα; Ότι δεν είσαι άξιος όπως οι άλλοι νέοι να εργάζεσαι και να είσαι κύριος του εαυτού σου. Πώς το δέχθηκες αυτό; Πρώτα σου έμαθαν να μην πιστεύεις στον εαυτό σου. Ύστερα να μην πιστεύεις στους άλλους και στο Θεό. Τίποτα δεν μπορείς να κάνεις, αν δεν γίνεις μέσον για να διατηρούνται στην εξουσία αυτοί που έχουν την υποστήριξη του κατεστημένου. Σε έμαθαν να νιώθεις λύπη για τον εαυτό σου. Σε αχρηστεύουν. Δεν είσαι μέσα στη δομή της κοινωνίας. Σε σκοτώνουν ηθικά.Στη δομή της κοινωνίας είμαστε όταν συμβάλουμε σ΄ αυτήν. Είσαι έξω από τα προστατευτικά τείχη του κατεστημένου που φυλάει τον εαυτό του.
      Το ίδιο έκαναν στο Χριστό. .Τον έβγαλαν έξω από τα τείχη και εκεί τον σταύρωσαν. Το κατεστημένο την εποχή του Χριστού ονομαζόταν "παρεμβολή". Έξω της παρεμβολής σταύρωσαν το Χριστό. Το σταυρό του εμείς το κάνουμε σύμβολο δύναμης και νίκης των αδικημένων. Το ίδιο έκαναν τους αγίους, τους θανάτωναν έξω της παρεμβολής. Οι άγιοι με τη θέλησή τους έμεναν εκτός του κατεστημένου για να έχουν επάνω τους το όνειδος του Ιησού.
      Θα ήθελες να μοιάζεις με αυτούς που σε χρησιμοποιούν ως μέσον για τους παράνομους σκοπούς τους; Οπωσδήποτε όχι. Να είσαι περήφανος που είσαι έξω από το κατεστημένο. Το κατεστημένο, η αρχαία παρεμβολή ήθελε τους αγίους αποθαρρυμένους, το ίδιο θέλει να είσαι κι εσύ. Αυτό το σκοπό έχει η άθλια τρομοκρατία που ασκεί σε βάρος των φτωχών. Όσο θα δέχεσαι την τρομοκρατία τους θα εξυπηρετείς το σκοπό τους. Οπωσδήποτε δεν θέλεις να εξυπηρετείς το σκοπό τους. Αναζήτησε το Θεό που δίνει ενθάρρυνση, τον Ιησού που συμβαδίζει με την αποθάρρυνση και μετατρέπει τις ήττες σε νίκες.
     
   
       

Απίστευτο, κι` ομως , ΣΥΝΤΑΧΘΗΚΕ ΤΟ 1947...!!!

> του Βλάση Γωγούση
> 
> Αρχές του 1947 η ΑΓΓΛΙΚΗ κυβέρνηση έχει ανακοινώσει στις ΗΠΑ πως
> αδυνατούσε πλέον να συνεχίσει την ενίσχυση της ελληνικής κυβέρνησης
> στον αγώνα της κατά της κομμουνιστικής..
> επικράτησης στην Ελλάδα.
> 
> Ο Αμερικανός πρόεδρος Τρούμαν προκειμένου να έχει ιδία άποψη , στέλνει
> το 1947 τον Paul A. Porter ως επικεφαλής αμερικανικής αποστολής.
> 
> Μετά από έναν περίπου μήνα, ο Porter στέλνει επιστολή προς το
> Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, γράφοντας μεταξύ των άλλων:
> 
> « Εδώ δεν υπάρχει κράτος !
> Υπάρχει μόνο μία ιεραρχία πολιτικών, ο ένας χειρότερος από τον άλλον.
> Μοναδική τους έννοια , η κατάκτηση της εξουσίας.
> Σε ολόκληρη τη χώρα οι άνθρωποι έχουν παραλύσει από την αβεβαιότητα
> και τον φόβο, οι επιχειρηματίες δεν επενδύουν, οι καταστηματάρχες δεν
> αποθηκεύουν προμήθειες.
> 
> Και συνεχίζει:
> Η δημόσια διοίκηση είναι υπερβολικά εκτεταμένη!!!!.
> Οι χαμηλοί μισθοί προσαυξάνονται ΒΑΣΕΙ ΕΝΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ, (
> μερικοί δημόσιοι υπάλληλοι κερδίζουν μέχρι και τέσσερις φορές
> περισσότερο από τον βασικό μισθό τους!).
> 
> Η δημόσια διοίκηση δεν είναι σε θέση να προβεί ούτε στην είσπραξη
> φόρων, ή την επισκευή δρόμων.
> 
> Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει άλλη πολιτική εκτός από το να εκλιπαρεί
> για ξένη βοήθεια ,απαριθμώντας θορυβωδώς τις θυσίες της Ελλάδος...
> !!!!
> Στόχος της είναι να χρησιμοποιήσει την ξένη βοήθεια για τη διαιώνιση
> των προνομιών μιας μικρης κλικας που εχει την εδρα της στην πλατεία
> Κολωνακίου !.
> 
> Υπογραφή :Paul A. Porter 
>

Θα κριθούμε για κάθε μάταιη σκέψη!

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

      Θα κριθούμε για κάθε μάταιη σκέψη που αφήνουμε να μπει στην καρδιά μας. Η σκέψη από το νου κατεβαίνει στην καρδιά και από περιεχόμενο του νου γίνεται περιεχόμενο της καρδιάς. Τα περιεχόμενα της καρδιάς δεν είναι όπως αυτά του νου, τα οποία απασχολούν μόνο τη λειτουργία του νου και δεν συγκλονίζουν ολόκληρο τον άνθρωπο.
      Παραθέτουμε ένα παράδειγμα του Φώτη Κόντογλου που δείχνει τη διαφορά ανάμεσα στα περιεχόμενα του νου και στα περιεχόμενα της καρδιάς. Όταν σκεφτόμαστε ότι ο άνθρωπος είναι θνητός, αυτή η σκέψη είναι του νου. Όταν ο θάνατος μας πλησιάζει,η σκέψη του θανάτου, η οποία μας συγκλονίζει, δεν είναι πια μια σκέψη του νου και είναι μια σκέψη που μπήκε στην καρδιά μας.
Με αυτήν την έννοια η  Γραφή λέει πως ο άνθρωπος θα δώσει λόγο για κάθε "ρήμα αργόν", για κάθε μάταιη σκέψη που μπαίνει στην καρδιά.
      Ο Θεός δεν άφησε την καρδιά του ανθρώπου απροστάτευτη στις μάταιες σκέψεις. Μπορούμε να φυλάξουμε την καρδιά μας από τις μάταιες σκέψεις , αν ζητήσουμε το έλεος του Θεού. Αυτό σημαίνουν τα λόγια του Δαβίδ, ότι έβλεπε πάντα μπροστά του τον Κύριον να στέκεται από τα δεξιά του για να φυλάει τη συνείδησή του , για να μην σαλευθεί. "Προορώμην τον Κύριόν μου, ότι εκ δεξιών μου εστί, ίνα μη σαλευθώ".
     Με το σημερινό τρόπο ζωής, ιδίως με την τηλεόραση , μπορεί ο σύγχρονος άνθρωπος να προσέχει τη συνείδησή του και να φυλάει την καρδιά του από την ταραχή; Η τηλεόραση λειτουργεί με τέτοιο τρόπο, ώστε οι εικόνες της με την ταχύτητα που μεταδίδονται και με το συνδυασμό τους με τον ήχο, να παρακάμπτουν το νου κι να μπαίνουν στην καρδιά. Ο λόγος είναι ότι η τηλεόραση δεν θέλει απλώς να δημιουργήσει σκέψεις. Θέλει να δημιουργήσει αποφάσεις, που είναι της καρδιάς.
     Η αίσθηση ότι ως άνθρωποι δεν έχουμε ειρήνη μέσα μας και ότι μοιάζουμε με ξέφραγο αμπέλι και ότι ζούμε ταραγμένη ζωή δείχνει ότι δεν φυλάμε την καρδιά μας γι΄ Αυτόν στον οποίο ανήκει. Ότι αφήσαμε το ψυχικό και πνευματικό κέντρο του εαυτού μας , τον ναό του Θεού, να γίνει οίκος εμπορίου.
      Όταν δείτε, λέει η Γραφή,  το βδέλυγμα της ερημώσεως να στέκεται εκεί όπου δεν είναι ο χώρος του, να φύγετε στα βουνά. Τί σημαίνουν άραγε αυτά τα λόγια; Επίσης τί σημαίνουν τα λόγια ότι κάθε αμαρτία κατά του Ιησού θα συγχωρηθεί, αν μετανοήσουμε και ζητήσουμε ειλικρινά συγχώρηση;  Ενώ κάθε αμαρτία προς το Άγιο Πνεύμα, δεν θα συγχωρηθεί; Είναι η αμαρτία  στην καρδιά του ανθρώπου ως κέντρο ψυχικό και πνευματκό, αμαρτία προς το Άγιο Πνεύμα;

Η δύναμη της αγάπης

 Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου
                                                         
         
        Η δύναμη της αγάπης δεν χαρακτηρίζει τον κόσμο μας. Ο κόσμος ζητεί τη δύναμη για τη δύναμη. Δε ζητεί τη δύναμη για την αγάπη ή για τη σοφία. Όπως την εποχή πριν τον κατακλυσμό, που ο κόσμος κορόϊδευε τον Νώε που νοιαζόταν να φυλάξει ό,τι αγαπούσε κι έφτιαχνε την κιβωτό. Εκατό χρόνια διήρκησε η κατασκευή της. Ώσπου ήρθε ο κατακλυσμός και τους αφάνισε όλους.
         Ο κόσμος τώρα δε δίνει σημασία στο πιο μεγάλο πρόβλημα της εποχής μας, την ανεργία των νέων. Αγοράζουν , πουλούν, καλλωπίζονται, διασκεδάζουν και αδιαφορούν για τους νέους, που δεν έχουν δουλειά και που δεν θα μπορέσουν ποτέ να κάνουν δική τους οικογένεια. 'Ετσι το ηθικά μικρό, αυτό που δεν έχει αγάπη ούτε σοφία, καταπιέζει τους λαούς, που δέχονται την καταπίεση παθητικά. Παράδειγμα τα πολιτικά κόμματα κι οι κυβερνήσεις οι οποίες δεν εκπροσωπούν τους λαούς.
          Ο Απόστολος Παύλος γράφει στην επιστολή του προς τους Ρωμαίους, στο κεφάλαιο που μιλάει για την ενότητα των πιστών και για την άσκηση της αγάπης: "Η χάρη του Θεού μας έδωσε διάφορα πνευματικά χαρίσματα. Άλλος έχει το χάρισμα να κηρύττει , άλλος έχει το χάρισμα να προσφέρει υπηρεσίες.,.. Μην είστε οκνηροί σε ό,τι πρέπει να δείχνετε ζήλο, να έχετε πνευματικό ενθουσιασμό, να υπηρετείτε τον Κύριο".
            Δεν θα απελπιστείς, αν δεις τη ζωή σου ως αποστολή και όχι ως ευκαιρία για διασκέδαση και απολαύσεις. Θα αφήσεις τον Κύριο να σε φυλάξει και να σε διατηρήσει. Κάποιος νέος ζωγράφος χάρηκε στη σκέψη ότι μπορεί να δει τη ζωή του και την τέχνη του ως αποστολή και ως υπηρεσία στον Κύριο. Ο Ιησούς απέθανε υπέρ του λαού, του είπα φεύγοντας από το καφενείο, όπου τον συνάντησα. "Να ιδωθούμε πάλι και να μιλήσουμε", είπε.
           Μιλήσαμε για τον ρεαλισμό στη ζωγραφική. Χάρηκε που βρήκε κάποιον πρόθυμο να τον ακούσει. Ένιωθε αγωνία για την Τέχνη σε μια εποχή, που η μηχανή απογυμνώνει τον άνθρωπο από τα πιο ωραία αισθήματα.
            Αν θεωρούμε τη ζωή μας ως αποστολή δεν μας κυριεύει η απόγνωση και δεν χάνουμε το ηθικό μας. Το πνεύμα μας παίρνει δύναμη με τη σκέψη ότι εκτελούμε το θέλημα του Θεού.Όταν αφιερώνεις το χρόνο σου στο να εργάζεσαι για την αγάπη του Χριστού, θα βρεις στην αγάπη του Χριστού τη βοήθειά σου.
            "Η αγάπη είναι τέτοια δύναμη που κάνει όλα τα πράγματα προσιτά. Έτσι λοιπόν αγάπα το Χριστό κι όλα όσα έχει Αυτός θα γίνουν δικά σου .........Πλέξε λοιπόν τον εαυτό σου με Εκείνον, με την Παρθένο Μαρία, με τους αγγέλους του ουρανού, με όλους τους αγίους του ουρανού και της γης, που με τη χάρη του Ιησού και με της αγάπης τη δύναμη παρακολουθούν ορθά το χρόνο". (Ανωνύμου, Γνόφος αγνωσίας, Εκδ. Αστέρος).
       

Ο πνευματικός κόσμος!

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

      Ο πνευματικός κόσμος και το πνεύμα δεν είναι αποκλειστικότητα αυτών που ονομάζονται πνευματικοί άνθρωποι, επειδή έλαβαν ανώτατη μόρφωση και διάβασαν βιβλία, μιλούν γλώσσες και κατέχουν ανώτερα αξιώματα, έλαβαν βραβεία και διακρίσεις.

     Ο πνευματικός κόσμος είναι για όλους. Όλοι οι άνθρωποι μετέχουν στον πνευματικό κόσμο ανάλογα με τη χάρη ή την απουσία της χάρης από την ψυχή τους. Όσοι έχουν μέσα τους τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, γεύονται τους καρπούς του, που είναι δικαιοσύνη και ειρήνη και πνευματική χαρά . Όσοι στερούνται τη χάρη του Αγίου Πνεύματος μετέχουν στο πονηρό πνεύμα και γεύονται την πίκρα της απουσίας του Θεού από την ψυχή τους και την οδύνη της παρουσίας των πονηρών πνευμάτων.

      Οι άνθρωποι διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες , στους αγγελικούς που έχουν μέσα τους τη χάρη του Αγίου Πνεύματος  και στους δαιμονικούς που έχουν μέσα τους το πονηρό πνεύμα. Κι οι δυο αυτές κατηγορίες των ανθρώπων είναι μάρτυρες της ύπαρξης του πνευματικού κόσμου, όχι επειδή το διάβασαν στα βιβλία, αλλά από την άμεση, προσωπική τους εμπειρία.

     Θα μου πείτε, ποιος μας  βεβαιώνει για την ύπαρξη του πνευματικού κόσμου; Πως για την ύπαρξη του υλικού κόσμου μας βεβαιώνουν οι αισθήσεις μας. Ποιος μας βεβαιώνει για την ύπαρξη του πνευματικού κόσμου. Η υφή του πνευματικού κόσμου, αν υπάρχει, είναι τέτοια που δεν συλλαμβάνεται από τις  πέντε αισθήσεις του σώματος, από την όραση, την ακοή, την  όσφρηση, τη γεύση και την αφή.

       Πώς ξέρουμε ότι υπάρχει πνευματικός κόσμος; Το σώμα έχει τις αισθήσεις του για να προσαρμόζεται στον υλικό κόσμο, στον οποίο ανήκει. Έχει κι η ψυχή πνευματικές αισθήσεις για να μετέχει στον πνευματικό κόσμο, στον οποίο ανήκει;

       Η γλυκύτητα της ζάχαρης γίνεται αισθητή με το αισθητήριο όργανο της γεύσης. 'Εχουμε την αίσθηση της γεύσης και αισθανόμαστε τη γλυκύτητα της ζάχαρης. Υπάρχει αντίστοιχη πνευματική αίσθηση με την οποία η ψυχή αισθάνεται την πνευματική γλυκύτητα; Όσοι αγαπούν το Θεό, νιώθουν την απέραντη γλυκύτητα από την αίσθηση της παρουσίας του Ιησού. Νιώσαμε επίσης το κενό και την απελπισία από την απουσία του Θεού εξαιτίας των αμαρτιών μας.

       Την πνευματική αίσθηση που νιώθει η ψυχή για τον Θεό περιγράφει το πνευματό Άσμα Ασμάτων. Συνάμα καθένας από εμάς ένιωσε κάποτε τη γλυκύτητα που ακτινοβολούν τα πρόσωπα, που έχουν μέσα τους την καλοσύνη και τη χάρη του Θεού. 

      Η ύπαρξη του πνευματικού κόσμου δεν αμφισβητείται ούτε από τα πονηρά πνεύματα. Μάρτυρες για την ύπαρξη του πνευματικού κόσμου δεν είναι μόνο εκείνοι που πίστεψαν στο Θεό, που είδαν αγγέλους  και ένιωσαν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Μάρτυρες της ύπαρξης του πνευματικού κόσμου είναι και εκείνοι που έγιναν κατοικητήρια των πονηρών πνευμάτων και βίωσαν την οδυνηρή εμπειρία της απουσίας του Θεού. 

   

Κατά θετικιστών!

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

          Οι θετικιστές ή επιστημονιστές ή όπως θέλεις πές τους, ό,τι δεν επαληθεύεται στο επιστημονικό πείραμα, δηλαδή στην ανάλυση και στη στατιστική, το θεωρούν ότι δεν υπάρχει. Η ψυχή π.χ. και οι πνευματικές αξίες δεν υπάρχουν για τους θετικιστές.

         Αν δέχονται την ύπαρξή τους, το κάνουν όχι γιατί θεωρούν την ψυχή αληθινή και τις πνευματικές αξίες υπαρκτές. Απλώς τις δέχονται ως παράδοση, μια που δεν μπορούν να αρνηθούν τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα. Τα τελευταία είναι πάνω από τους νόμους και κανένας δεν ξέρει πότε φάνηκαν. (Ουδείς οίδεν εξ ότου φάνη).

        Άλλοι θεωρούν τα περί ψυχής μύθους με την έννοια ότι δεν είναι όσα γράφονται γι΄ αυτήν αληθινά, αλλά απλώς υπάρχουν, επειδή τους χρειάζονται οι κοινωνίες που δεν έχουν ακόμα ξεπεράσει την ανάγκη να χρησιμοποιούν τους μύθους.

       Θεωρούν πως ό,τι λέγεται με τη μορφή του μύθου δεν είναι αληθινό επειδή συγχέουν το   πράγμα με την περιγραφή του. Έτσι καταλήγουν στο συμπέρασμα πως, ό,τι δεν μπορεί να περιγραφεί, δεν υπάρχει!

       Ο Κούτσι π.χ. ισχυρίζεται στο βιβλίο του "Ημερολόγιο μιας κακής χρονιάς", πως η ζωή της ψυχής μετά το θάνατο του σώματος δεν υπάρχει, επειδή δεν υπάρχει ακριβής περιγραφή της ζωής της ψυχής μετά το θάνατο του σώματος.

      Η άθλια προπαγάνδα αυτών που έχουν στη διάθεσή τους το σύνολο των ΜΜΕ στον κόσμο, έχει παγιδεύσει πολλούς νέους σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε να μη μπορούν να αντιληφθούν τις κρυμμένες παγίδες της. Πολλοί νέοι διαβάζουν τους συγγραφείς, οι οποίοι διατυπώνουν τις απόψεις τους χωρίς να γνωρίζουν αυτό που κρίνουν π.χ. τη ζωή της ψυχής μετά το θάνατο του σώματος, ενώ δεν μετέχουν στη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας!

    Ο Κούτσι π.χ. στη θέση της ζωής της ψυχής μετά το θάνατο του σώματος, βάζει την περιγραφή της ζωής της ψυχής , μετά το θάνατο του σώματος. Ο συλλογισμός του είναι αυτός: Αφού δεν έχουμε ακριβή περιγραφή της ζωής της ψυχής μετά το θάνατο του σώματος, άρα δεν υπάρχει ζωή της ψυχής μετά το θάνατο του σώματος.

     Ο Κούτσι ξεχνάει πώς δεν υπάρχει ακριβής περιγραφή, ούτε ανάλυση, ούτε στατιστική της ζωής της ψυχής πριν το θάνατο του σώματος. Σύμφωνα με το συλλογισμό του , ούτε ζωή της ψυχής πριν το θάνατο του σώματος υπάρχει. Με τέτοιους συλλογισμούς απομακρύνθηκε η φιλοσοφία από την πραγματική ζωή και κανένας πλην των ίδιων των φιλοσόφων, δεν πιστεύει ότι μπορεί να μάθει τη ζωή από τις φιλοσοφικές θεωρίες.

     Το ίδιο κάνουν οι φιλόσοφοι που ενώ δεν βιώνουν την αλήθεια της Πίστης, κρίνουν την πίστη χωρίς να πιστεύουν. Έτσι κατάντησε ο κόσμος , να περιγράφουν την αγάπη οι ανέραστοι και να κυβερνούν τους λαούς, πολιτικοί σε νηπιώδη  κατάσταση , από την άποψη της πνευματικής ωριμότητας. Καλά λέει η κρητική μαντινάδα:

                               Ετσά μας εκατάντησαν οι βουρλισμένοι χρόνοι,
                               οι καπετάνιοι στο κουπί κι οι μούτσοι στο τιμόνι!

     

   

       

       

Η γενειάδα κι η ψυχή!

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου


    Η γενειάδα μου μεγάλωσε. Μ΄ αρέσει να μοιάζω με τους παραδοσιακούς ορθόδοξους ιερείς ή με τους Ρώσους παλαιόπιστους (russian old believers), όλοι έχουν γενειάδες (όχι μούσι). Αν δεις έναν ορθόδοξο ιερέα που έχει κόψει τη γενειάδα κι άφησε μούσι για να περνιέται νεωτεριστές, με όλα τα πλεονεκτήματα που περιμένει από αυτή την αμαρτία θά  ΄λεγα, μοιάζει με άρρωστο, τόση δύναμη έχει φύγει από πάνω του!

     Δεν ήξερα ότι η γενειάδα συνδέεται τόσο με την ψυχή! Όταν έχω "ψυχή" (πνεύμα, ηθικό), απολαμβάνω τη γενειάδα μου που με κάνει να μοιάζω στην εμφάνιση με αυτούς που αγαπώ, με τους πραγματικά ορθόδοξους ιερείς, με τους συγγραφείς όπως ο  Χέρμαν Μέλβιλ, ο συγγραφέας του Μόμπι Ντικ κ.α.

      Όταν όμως δειλιάζω δεν νιώθω καλά που δεν είμαι στην εμφάνιση όπως είναι οι πολλοί.

     Παρακαλώ το Θεό να μου δίνει ηθικό.

      Πόσα τράβηξαν στη Ρωσία οι ορθόδοξοι χριστιανοί με τους νεωτεριστές τσάρους όπως ο Πέτρος, που είχε κηρύξει διωγμό εναντίον τους!

Κατοικίες

  Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

       Το πρώτο πράγμα που έκανε βαθιά εντύπωση στον Λε Κορμπυζιέ, όταν επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα, ήταν η ζεστασιά των κατοικιών, η οποία αντικαθρέφτιζε την ζεστασιά των κατοίκων.  Ο διάσημος Γάλλος αρχιτέκτονας πίστευε ότι η παραδοσιακή κατοικία στην Ελλάδα,  ο τρόπος που είναι χτισμένη και ο τρόπος που λειτουργεί, είναι ο  καλύτερος καθρέφτης της ψυχής του Έλληνα.  Σε αυτές τις κατοικίες οι Έλληνες ανέπτυξαν το αίσθημα της φιλοξενίας, που τους χαρακτηρίζει ως λαό από τα αρχαία  χρόνια.
       "Υποστηρίζω" γράφει ο Λε Κορμπυζιέ " ότι, κάθε άνθρωπος που αγαπά τη ζωή και αγωνιά για το αργό ναυάγιο της συνείδησης μέσα στη θύελλα της πρώτης μηχανοκρατίας, πρέπει να επιβιβάζεται στο πλοίο από την Μασαλία και να βάζει πλώρη για την Ελλάδα. Εκεί βρίσκεται η αφετηρία της Δύσης μας. Μέσα σε μια απλότητα ασυνήθιστη (ανέπαφη ακόμα και σήμερα), πρόκειται για μια ολοκλήρωση του σχεδίου του τοπίου, της ποιότητας του φωτός, των επαρκών καταλοίπων ενός ανθρώπινου πολιτισμού, της γης, του ήλιου, και εμάς των ιδίων. Δεν πρόκειται μονάχα για μάθημα: αλλά και για μια μεγάλη συγκίνηση. Εύχομαι να πηγαίνω εκεί συχνά." (Le Corbusier,Κείμενα για την Ελλάδα, Εκδόσεις Άγρα, σελ.153).

       Μία μικρή μνεία που κάνει το Ευαγγέλιο ως προς την οικογενειακή ζωή των αποστόλων είναι  ενδεικτική του πόσον ο Κύριος ευλόγησε την οικογένεια και την κατοικία. Κάποτε ο Ιησούς πήγε στην οικία του Σίμωνος. Η σειρά και ο τρόπος που παρουσιάζει τα γεγονότα ο ευαγγελιστής Μάρκος, δείχνει την σπουδαιότητα που έδινε ο Κύριος, στη μορφή της παραδοσιακής κατοικίας, στην οποία δεν μένει μόνο το ζευγάρι , αλλά και οι γέροι γονείς του. Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα:usie

       "Τω καιρώ εκείνω, ήλθεν ο Ιησούς εις την οικίαν του Σίμωνος και Ανδρέου, μετά Ιακώβου και Ιωάννου. Η δε πενθερά Σίμωνος κατέκειτο πυρέσσουσα. και ευθέως λέγουσιν αυτώ περί αυτής. Και προσελθών ήγειρεν αυτήν ,κρατήσας της χειρός αυτής.και αφήκεν αυτήν ο πυρετός ευθέως. και διηκόνει αυτοίς."

        (Ήλθε ο Ιησούς  στην οικία του Σίμωνος και του Ανδρέα, με τον Ιάκωβο και Ιωάννη. Αμέσως λένε στον Ιησού για την πεθερά του Σίμωνα, που ήταν στο κρεβάτι με πυρετό. Ο Ιησούς την πλησίασε, την έπιασε από το χέρι και τη σήκωσε. Ο πυρετός τότε την άφησε αμέσως, κι αυτή τους υπηρετούσε).

        Αν ερχόταν στην οικία μας, σήμερα, ένας επισκέπτης, και βρισκόταν κατά τύχη κάποιος γέρος μας εκεί , θα πηγαίναμε τον επισκέπτη μας στο γέρο; Οπωσδήποτε όχι. Το πιο πιθανόν είναι να μην τον πάμε καθόλου στο γέρο. Κι όμως στο χωριό μας, στη Δεσκάτη,  σεβόμασταν τους γέρους. Ενδεικτικό είναι το ότι πάντοτε στις γιορτές, τους χορούς τους έσερναν οι γέροι. Δεν είχαν φτάσει ακόμα τα ήθη του εξευτελισμού των γέρων από τη Δύση.

       Η μητέρα μου, θυμάμαι,  όταν γυρίζαμε στο σπίτι και την χαιρετούσαμε, δεν δεχόταν τον χαιρετισμό μας. Να πάτε να χαιρετίσετε πρώτα τους παππούδες και μετά νάρθετε σε μας, έλεγε. Το ίδιο κι όταν φεύγαμε από το σπίτι. Ρωτούσε πάντα, αν είχαμε χαιρετήσει τους παππούδες. Στο σπίτι μας μέναμε με έναν παππού και δυο γιαγιάδες.Η μητέρα μου διατηρούσε την παραδοσιακή μορφή της οικίας. Έτσι το βρήκαμε, έλεγε, έτσι θα το αφήσουμε, για να μας μεταδώσει το σεβασμό στην Παράδοση.

       Στη Δεσκάτη Γρεβενών, το αλλοτινό χωριό μου, και τώρα πόλη, δημιουργήθηκαν  νέα ήθη και έθιμα. Τώρα και στη Δεσκάτη νιώθεις τη λύπη ενός κόσμου, που αποσπάστηκε από τις ρίζες του. Οι παλιότεροι βιώνουμε  τη λύπη της αποξένωσης, του να νιώθεις ξένος στην ίδια σου την πατρίδα.

      Η Δεσκάτη έτσι όπως ζει την μετάβαση από την κατάσταση του χωριού στην κατάσταση της πόλης προσφέρει πλούσιο υλικό  για την επιστήμη της λαογραφίας και της ανθρωπολογίας, διότι το παλιό συνυπάρχει με το καινούριο, παράδειγμα η κατοικία και αυτοί που κατοικούν σ΄ αυτήν. Πλάϊ στην παραδοσιακή κατοικία υπάρχει η νέα μορφή της κατοικίας-διαμέρισμα.

     Οι αλλαγές που υπάρχουν στον εξωτερικό κόσμο είναι αποτέλεσμα αλλαγών στον τρόπο σκέψης και γενικά στον πνευματικό κόσμο. Κάθε αντικείμενο είναι μια μικρογραφία ενός κόσμου που αλλάζει. Μπορούμε σ΄ αυτό να μελετήσουμε τις επιρροές που το οδήγησαν στο να αλλάξει μορφή και χρησιμότητα.

     Στην κατοικία φαίνονται οι επιρροές της φεουδαρχικής δύσης στον τόπο μας, που δεν γνώρισε τη φεουδαρχία. Ο φεουδάρχης κατασκεύαζε τον πύργο του για να τον φυλάει από το λαό. Το αντίθετο συνέβη με τους πύργους στην πατρίδα μας. Ο άρχοντας κατασκεύασε τον πύργο του όχι για να τον φυλάει απ΄ το λαό, αλλά για να φυλάει το λαό και τον ίδιο από τις επιδρομές αλλοφύλων. Ο άρχοντας στον τόπο μας ήταν σύμμαχος του λαού δεν ήταν  αντίπαλος του λαού, όπως είναι τώρα υπό την επίδραση της φεουδαρχικής Δύσης. Στην παράδοσή μας αναφέρεται, πως όταν βαπτίζουν τα παιδιά, η ευχή είναι "και βασιλιάς στην πόλη". Η ευχή αυτή δείχνει ότι στον τόπο μας δεν υπήρχε το έθιμο του κληρονομικού άρχοντα.

Ασφαλής με το Θεό!

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου


            Η μητέρα μου έλεγε, ο Θεός ορφανά κάνει, εγκαταλειμμένα δεν κάνει. Όταν δεν είχα πατέρα, όλοι οι πατέρες ήταν πατέρες μου. Κι όταν δεν είχα παιδιά, όλα τα παιδιά ήταν παιδιά μου. Κι όταν δεν αρκούσε η αγάπη των δικών μου για να νιώθω ασφαλής, ένιωθα ασφαλής με την παρουσία του Θεού.

          Με την αίσθηση της παρουσίας του παντοδυνάμου Θεού, εγκαταλείπουμε ο,τι δήποτε άλλο για την αγάπη του.

Πώς θεραπεύονται οι αναμνήσεις;

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

     Μαύρες σκέψεις, οδυνηρές αναμνήσεις..Πώς δεν θα έρχονται μαύρες σκέψεις στο μυαλό; Πώς θεραπεύονται οι οδυνηρές αναμνήσεις; 

     Αν δεν θέλουμε να έρχονται μαύρες σκέψεις στο μυαλό, να μην βάζουμε καρδιά σε όλα τα πράγματα. Η καρδιά είναι του Θεού. Το να βάζουμε στην καρδιά πράγματα στα οποία δεν είναι ο Θεός είναι η αιτία που έρχονται μαύρες σκέψεις στο μυαλό. Γιατί αντί να λατρεύουμε το Θεό, λατρεύουμε τα είδωλα. Η καρδιά είναι άγιος τόπος, προορισμένος για το Θεό.

      Να μην αφήνουμε  να γεννηθεί στην καρδιά σκέψη που δεν είναι του Θεού.  Διώχνουμε τις μαύρες σκέψεις, με το να εξετάζουμε , αν είναι ο Θεός εκεί. 

     Ακόμα καλύτερα, επικαλούμαστε το όνομα του Ιησού. 

      Με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή με την επίκληση του Ονόματος θεραπεύονται οι  αναμνήσεις. 'Οταν έρχονται στο μυαλό οδυνηρές αναμνήσεις, επικαλούμαστε το όνομα του Ιησού, 

      Οι Στωϊκοί φιλόσοφοι δεν σκοτίζονταν για πράγματα που δεν ήταν γι΄ αυτούς πολύτιμα, για λόγους αξιοπρεπειας. Μη δίνεις σημασία σ΄ αυτό, έλεγαν αν κάτι δεν είχε αξία. Οι χριστιανοί λέμε το ίδιο για τα πράγματα που δεν είναι του Θεού. Μη δίνεις σημασία σ΄ αυτό, δεν είναι ο Θεός εκεί. Οι Στωϊκοί αναζητούσαν την αξιοπρέπεια, ενώ εμείς αναζητούμε  το Θεό από αγάπη. Ο άγαπών τον Θεόν εν αυτώ εστί, λέγει ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος. 

Ένας τρόπος να μένουμε ξυπνητοί στην προσευχή

 Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου


       Ήξερα ότι η διακοπτόμενη εργασία κάνει καλό. Και το διακοπτόμενο φαγητό επίσης, γιατί περνάει η πείνα και τρώμε λιγότερο. Καλό είναι να βρίσκουμε διαφόρους προφάσεις για να διακόπτουμε το φαγητό.


       Δεν ήξερα ότι και ο διακοπτόμενος ύπνος κάνει καλό. Κάποιος αρχαίος φιλόσοφος κοιμόταν καθιστός έχοντας μπροστά του ένα αγγείο με νερό και κρατώντας στο χέρι του πετραδάκια. Μόλις τον έπαιρνε ο ύπνος, έπεφταν τα πετραδάκια στο νερό, τον πιτσίλιζαν και ξυπνούσε.


      Την ίδια τακτική μπορούμε να την εφαρμόσουμε και στην προσευχή: Κρατάμε στο χέρι ένα κουδουνάκι και προσευχόμαστε. Όταν μας παίρνει ο ύπνος το χέρι ανοίγει και το κουδουνάκι πέφτει και μας ξυπνάει.

"Ομορφιά είναι η ακτινοβολία της τάξης"

 Μ.Ε.Λαγκουβάρδου

          Η αγάπη της ομορφιάς σε κάνει εύπιστο. Πιστεύω ότι ήμουν εύπιστος (ίσως είμαι ακόμα) γιατί αγαπούσα πάνω από όλα την ομορφιά και την αλήθεια. Θυμάμαι μια φορά στο γυμνάσιο Λαρίσης, στην όγδοη τάξη ήρθε μια εγκύκλιος που για πρώτη φορά θα εξέλεγε η τάξη εκπροσώπους της. Μεταξύ αυτών που έβαλαν υποψηφιότητα ήμουν κι εγώ.Πίστευα ότι με συμπαθούσαν στην τάξη, όπως τους συμπαθούσα κι εγώ, εκτός από μερικούς που φοβόμουν γιατί πληγωνόμουν εύκολα. Κι όμως έπεσα έξω. Δεν με ψήφισε κανείς. Ούτε οι κολλητοί μου, αυτοί που είχαμε κοινά ενδιαφέροντα, που γράφαμε και δημοσιεύαμε ποιήματα. Στην κάλπη υπήρχε μόνο μία ψήφος, η δική μου! Αν είναι αμαρτία το να κάνεις λάθος στο να πιστεύεις ότι σ΄ αγαπούν, ενώ δεν σ' αγαπούν, η αμαρτία αυτή συγχωρείται, γιατί είναι λάθος στον τομέα της αγάπης. Άλλωστε τέτοιο λάθος έκανε κι ο Ιησούς με τον Ιούδα!
       Θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τους ανθρώπους αναλόγως με το στοιχείο που υπερτερεί στο χαρακτήρα τους:  το στοιχείο του ωραίου ή του αληθινού ή το στοιχείο του καλού (του ήθους).  Αναλόγως με αυτό που προέχει είμαστε αισθητικοί, γνωστικοί ή της ηθικής. Με το στοιχείο του ωραίου, του αληθινού και του ήθους,  διακρίνεται και η φιλοσοφία σε αισθητική, σε γνωσιολογία και σε ηθική. Σε μένα νομίζω ότι υπερτερεί το στοιχείο της ομορφιάς, με τον ορισμό που δίνει ο Θωμάς ο Ακινάτης στην ομορφιά, ως ακτινοβολία της τάξης. Εννοείται ότι το αληθινά ωραίο είναι και αληθινό και καλό, δηλαδή έχει ήθος. Αυτό σημαίνουν τα λόγια "το ύφος είναι ήθος"!
        Ο Ιησούς ως άνθρωπος είναι αισθητικός. Μιλάει ως ποιητής. Στο σπίτι των αδελφών του φίλου του Λαζάρου, επαινεί την Μαρία, που όλη την ώρα έμενε ήσυχη κοντά του, ενώ λέει στη Μάρθα που καταγινόταν με τις δουλειές, να μην αφήνει τον εαυτό της να διασκορπίζεται στην υπερβολική μέριμνα και φροντίδα.
        Κατάλαβα ότι αγαπώ την ομορφιά και την αλήθεια πάνω από όλα, από το γυμνάσιο ακόμα. Δεν μπορούσα να στρωθώ στο διάβασμα, αν δεν ήταν ολόκληρο το σπίτι σε τάξη. Έτσι βοηθούσαμε τα αδέρφια μου κι εγώ τη μητέρα μας να βάλει τάξη στα πράγματα κι ύστερα καθόμουν να διαβάσω.
       Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε, μια ολόκληρη ζωή κι ακόμα θεωρώ το μεγαλύτερο μάθημα, να μάθω να βάζω τάξη στα σκεπάσματα, στα ενδύματα, στο τραπέζι με τα βιβλία, παντού. Βάζω τάξη στα πράγματα αν και ξέρω ότι η αταξία που με βασανίζει είναι η αταξία στον εσωτερικό μου κόσμο. Τώρα όμως ξέρω πως δεν μπορώ να βάλω τάξη στον εσωτερικό μου κόσμο που δε βλέπω, ενώ δεν μπορώ να βάλω τάξη στα πράγματα που βλέπω.
      Σε κάποια επιστολή του ο Απόστολος Παύλος γράφει για μια μέθοδο που θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε υποθετική μέθοδο. Στηρίζεται στο γεγονός ότι μπορούμε να επηρεάσουμε την αιτία ενεργώντας  επάνω στο αποτέλεσμα. Αυτό ο Απόστολος Παύλος εννοεί με τα λόγια του "και οι έχοντες γυναίκες, ως μη έχοντες, και οι κλαίοντες ως μη κλαίοντες". Θέλει να πει πως αν εξωτερικά είμαστε εύθυμοι μπορούμε να επηρεάσουμε την αιτία που χαλάει την ευθυμία μας. Απλώς να έχουμε εύθυμο πρόσωπο και θα γίνουμε εύθυμοι. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την εξωτερική τάξη στα πράγματα. Βάζοντας τάξη στα εξωτερικά πράγματα, βάζουμε τάξη και στον εσωτερικό μας κόσμο. Αν κάπου υπάρχει εξωτερική αταξία, οπωσδήποτε υπάρχει και εσωτερική αταξία, στις σκέψεις, στους λογισμούς, στα αισθήματα...
      Όσο για μένα , αρχίζω τη μέρα μου  με ευχαρίστηση και με ευγνωμοσύνη στο Χριστό και στην Παναγιά γιατί ζω!
   
   
     
      

Πόσο μεγάλο λάθος είναι η ευπιστία;

Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

       Πόσο μεγάλο λάθος είναι η ευπιστία; Κι αν είναι έμφυτη πάλι είναι λάθος; Π.χ. αν προτιμάς να διαψευστείς παρά να είσαι δύσπιστος; 
Θα σου πω στο τέλος που εμπίπτει το αμάρτημα αυτό, αν είναι αμάρτημα η ευπιστία.

       Θυμάμαι μια φορά στο γυμνάσιο Λαρίσης, στην όγδοη τάξη ήρθε μια εγκύκλιος που για πρώτη φορά θα εξέλεγε η τάξη εκπροσώπους της . Μεταξύ αυτών που έβαλαν υποψηφιότητα ήμουν κι εγώ.

      Πίστευα ότι με συμπαθούσαν στην τάξη, όπως τους συμπαθούσα κι εγώ, εκτός από μερικούς που φοβόμουν γιατί πληγωνόμουν εύκολα. 

      Κι όμως έπεσα έξω. Δεν με ψήφισε κανείς. Ούτε οι κολλητοί μου, αυτοί που είχαμε κοινά ενδιαφέροντα, που γράφαμε και δημοσιεύαμε ποιήματα. Στην κάλπη υπήρχε μόνο μία ψήφος, η δική μου!
      Αν είναι αμαρτία το να κάνεις λάθος στο να πιστεύεις ότι σ΄ αγαπούν, ενώ δεν σ' αγαπούν, η αμαρτία αυτή συγχωρείται, γιατί είναι λάθος στον τομέα της αγάπης. Άλλωστε τέτοιο λάθος έκανε κι ο Ιησούς με τον Ιούδα.

"Οι άρχοντες καταδυναστεύουν τους λαούς "

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Μια φορά ένας επίσκοπος δέχθηκε μια πρόσκληση σε γεύμα. Παρακάλεσε τον οικοδεσπότη να μην είναι κανείς στο τραπέζι ανώτερος από αυτόν, διότι ο επίσκοπος βρίσκεται στο πνευματικό στάδιο της ένωσης με το Θεό. 

Ο οικοδεσπότης φρόντισε να μην είναι κανένας στο γεύμα ανώτερος πνευματικά από τον επίσκοπο. Αλλά ο επίσκοπος δεν είχε την ίδια γνώμη, όταν είδε ένα παιδί στο τραπέζι. Το ενδιαφέρον του οικοδεσπότη ήταν φυσικό να είναι πρώτα στο παιδί του και κατόπιν στον επίσκοπο.

Θα κατανοήσουμε τις επιφυλάξεις του, αν δούμε από πού προέρχονται οι δυνάμεις που επηρεάζουν τους ανθρώπους.

Θα επέβαινες σε ένα τραίνο αν ήξερες ότι ο μηχανοδηγός είναι ένα παιδί; Φυσικά όχι. Θα ήσουν ήσυχος και ασφαλής, αν στο τιμόνι της χώρας σου ήταν ένα παιδί; Οπωσδήποτε όχι. Άρα απορρίπτεις τις επιδράσεις που έρχονται από τις αρχέγονες δυνάμεις που καταναγκάζουν το παιδί. Εμπιστεύεσαι μόνο τον ενήλικο, επειδή γνωρίζεις ότι ο ενήλικος δεν υπακούει τυφλά σ΄ αυτούς που τον διατάζουν.

Οι δυνάμεις που επηρεάζουν τον Ενήλικο προέρχονται από την Εκκλησία. (Κεφαλή του ανδρός είναι η Εκκλησία και της γυναίκας επίσης, μέσω του ανδρός).

Οι δυνάμεις που επηρεάζουν τον μη ενήλικο, αυτόν που δεν κάνουν υπακοή με τη θέλησή τους στην Εκκλησία, είναι οι γονεϊκές επιδράσεις ή οι αρχέγονες επιδράσεις.

Η θεληματική υπακοή του άντρα και της γυναίκας λέγεται αυτοπεριορισμός Ο Σωκράτης πίστευε πως όταν οι πολίτες δεν αυτοπεριορίζονται, δεν λειτουργεί η δημοκρατία.
Ο αυτοπεριορισμός είναι γνώρισμα του ενηλίκου . Την εποχή που οι πολίτες δεν αυτοπεριορίζονται κυριαρχούν οι γονείς ή τα παιδιά ή αλλιώς οι γονεϊκές επιδράσεις ή οι αρχέγονες επιδράσεις.

Στο σημερινό κόσμο δεχόμαστε άκριιτα επιδράσεις από τις αρχέγονες δυνάμεις. Αυτό σημαίνει ότι σήμερα δεν υπάρχουν αληθινοί άρχοντες που αγαπούν τους λαούς. Οι λαοί δυστυχούν.

'Εχει μορφή η ψυχή; Τί είναι δοκίμιο;

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Έχει μορφή η ψυχή, (1) όταν εξέρχεται από το σώμα μετά το σωματικό θάνατο;

Η ψυχή έχει τη μορφή του σώματος" (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος).
Από την Αγία Γραφή γνωρίζουμε ότι και οι άγγελοι του Θεού επίσης
έχουν μορφή και μάλιστα ανθρώπινη μορφή. (Οι μυροφόρες είδαν αγγέλους και τους
θεώρησαν ότι είναι κηπουροί και τους ρώτησαν για το σώμα του Ιησού).

Τρεις μέρες μετά το σωματικό θάνατο, η ψυχή επισκέπτεται τα μέρη που επιθυμεί.
Αν υπήρχαν σήμερα άνθρωποι με τόσο καθαρή καρδιά που να βλέπουν χωρίς
τις αισθήσεις, αλλά με τα μάτια γης ψυχής θα μπορούσαν να βλέπουν ψυχές.

Το ερώτημα είναι αν οι ψυχές εκτός του σώματος είναι ορατές κι από τα ζώα, τους σκύλους π.χ. που κλαίνε όταν πεθαίνουν τα πρόσωπα που αγαπούν.

 ΣΧΟΛΙΑ:

• 

  Κλαούντια Κυριάζου Για τα σκυλιά είμαι σχεδόν βεβαία ότι μπορούν να δουν τις ψυχές των ανθρώπων που αγαπούν, γιατί έχουν ψυχή καθαρή. Ποιός άνθρωπος άραγε θα σου γλειφε τα δάκρυα από τα μάγουλα ή θα ξεχνούσε πως το χτύπησες, γιατί περισσότερο θυμάται πως το τάισες; Εκείνα ενεργούν με το ένστικτο ( με την καρδιά τους λέω εγώ ). Από την άλλη ο ανθρώπινος νους αυτονομήθηκε και αποφάσισε πως το αυτεξούσιο αφορά πιότερο στο σώμα. Ποια ψυχή σου λένε! Το σαρκίο είναι απτό. Ομφαλοσκόπηση, θεοπτία και κάτι άλλα, θεωρούμε μάλλον ότι είναι κάποιους από τους όρους που χρησιμοποιεί ο Ζουράρης

  
  
• 

  Μόσχος Λαγκουβάρδος Διάβασα μερικές φορές το μικρό σου δοκίμιο. Λένε ότι το δοκίμιο μπορεί να είναι τόσο μικρό όσο είναι ένα επίγραμμα. Τα πρώτα δοκίμια ήταν οι αγορεύσεις των αρχαίων ρητόρων στα δικαστήρια. Το κύριο μέλημα των αρχαίων ρητόρων ήταν να είναι πειστικοί για να υπερασπιστούν τους πελάτες τους, Θα μπορούσε να αγορεύσει κανείς και με ένα μόνο στίχο από τον Όμηρο. Ο ρήτορας που υπερασπίστηκε τη Λήδα(2) ήταν τόσο λιτός, που δε χρησιμοποίησε λόγια, παρά μόνο τράβηξε το ιμάτιο της Λήδας και έδειξε την ομορφιά της. Δεν χρειάστηκε να πει τίποτε. Με μόνη τη θέα του γυμνού σώματος ο ρήτορας αυτός, που ήταν και εραστής της Λήδας έπεισε έξι χιλιάδες Αθηναίους δικαστές, οι οποίοι αθώωσαν την πελάτισσά του παμψηφεί . Εσύ είσαι πειστική με λίγες προτάσεις που τις χαρακτηρίζει η συντομία,ι η σαφήνεια κι η ακρίβεια, δηλαδή όλες οι χάρες του λόγου!
  
  ________________________
  Υποσημείωση:
  1.Αφορμή για να γράψω τη μορφή της ψυχής μου έδωσε το κείμενο του φίλου Στέλιου Μπαφίτη για το ίδιο θέμα.
  2.Ευχαριστώ το φίλο Πάκη Αναστασίου, δικηγόρο, που με διόρθωσε ότι δεν πρόκειται για την Λήδα, αλλά για την Φρύνη και τον εραστή της Υπερείδη.

Ο λόγος και η σιωπή

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Νιώθω μεγαλύτερο σεβασμό για κείνους που σωπαίνουν παρά για κείνους, που όπως εγώ, μιλούν. Οι μοναχοί έχουν κανόνα να μην μιλούν , αν δεν ερωτηθούν. Ο πνευματικός φίλος μου που θαύμαζα, μιλούσε λίγο και μόνο, αν τον ρωτούσες. Ανάπνεε βαθιά κι ύστερα μιλούσε με γλυκύτητα.

Η σιωπή είναι των τελείων. Η μόνη φορά που δεν νιώθω άσχημα όταν μιλώ, είναι όταν μιλώ για το Θεό, Γι΄ αυτό λέει ο Ταρκόφσκι, ότι θέλει το έργο του να είναι προσευχή.

Μόνο όταν προσευχόμαστε ή μιλούμε για τον Ιησού, τον γλυκύτατο, δεν νιώθουμε υποβαθμισμένοι και ταπεινωμένοι,

Χαρά νιώθουμε κι όταν προσευχόμαστε για τους άλλους, ιδίως για κείνους που μας στενοχωρούν.

Θα λογοδοτήσουμε στον Δίκαιο Κριτή για τη χρήση που κάναμε του λόγου, λένε οι άγιοι πατέρες της Εκκλησίας. Και η Αγία Γραφή λέει επίσης να προσέχουμε πάντα να μην γεννηθεί μέσα στην καρδιά μας μάταιος λόγος, "ρήμα αργόν".

Και γυναίκες Σίσυφοι!

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Στην ταινία του Μπέργκμαν,Φθινοπωρινή Συμφωνία, η πρωταγωνίστρια (Ϊνγκριντ Μπέργκμαν), θεωρεί το επάγγελμα σπουδαιότερο από την μητρική στοργή! Το θέμα αυτό είναι η κεντρική ιδέα του αρχαίου μύθου του Σισύφου.

Στην εποχή μας, λόγω του επαγγελματισμού των γυναικών γίνονται Σίσυφοι και γυναίκες. Στην αρχαία μυθολογία το μαρτύριο του Σισύφου ήταν αντρικό μαρτύριο του ανικανοποιήτου. Το αντίστοιχο γυναικείο ήταν το μαρτύριο της Δαναϊδας.

Οι αρχαίοι είχαν σκεφτεί και είχαν περιγράψει καταστάσεις πριν ακόμα εμφανιστούν Γι΄ αυτό ονομάζουμε τους λογίους αυτούς χριστιανούς πριν το Χριστό.

Πνευματικό νόημα

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου


        Ο Ρόμπερτ Λαξ με ενεθάρρυνε να γράφω. Μου έλεγε, "για να γράψει κανείς καλά, πρέπει να γράψει άσχημα". Μήπως δεν είναι το ίδιο και στη ζωή; Αν διαβάσεις τις τρεις τελευταίες σελίδες από το ΥΠΟΓΕΙΟ του Ντοστογιέφσκι, θα καταλάβεις.

        Ο διάσημος σκηνοθέτης του κινηματογράφου Ίγκμαρ Μπέργκμαν έκανε μια ταινία με την κεντρική ιδέα που εκφράζουν αυτά τα λόγια της ηρωίδας της ταινίας: Αν μ΄  αγαπούσε κανείς όπως είναι , θα τολμούσα κι εγώ να δω τον εαυτό μου όπως είναι. Η ταινία έχει τίτλο Φθινοπωρινή συμφωνία.

       Αν απελπίζεσαι από τις δυσκολίες της ζωής σου, να διαβάσεις οπωσδήποτε την επιστολή του Αποστόλου Παύλου, που μιλάει για τους αγίους του Θεού: Θα σου γράψω ποια επιστολή είναι και ποιο κεφάλαιο, για να το βρεις εύκολα: Είναι η Επιστολή προς Εβραίους, κεφ. 11, στ.33 επ,

       Θα σου πω κι ένα σχετικό μύθο όπως μου τον διηγήθιηκε ο π. Ηλίας. 'Ενα μικρό λιοντάρι χάθηκε στο δάσος. Το βρήκε ένας βοσκός και το έβαλε να μεγαλώνει με τα πρόβατα. Το μικρό λιοντάρι έτρωγε χορτάρι και βέλαζε σαν πρόβατο.

      Μια μέρα πέρασε ένα λιοντάρι και το είδε: Τί κάνεις εσύ εδώ; το ρώτησε. Μεγαλώνω με τα πρόβατα. Έλα εδώ, ακολούθησέ με. Το πήγε σε μια λιμνούλα Το μικρό λιοντάρι έσκυψε και μόλις είδε το πρόσωπό του στο νερό σήκωσε ψηλά το κεφάλι και έβγαλε ένα βρυχηθμό λιονταριού κι ακολούθησε το λιοντάρι,

      Αν βρεις το αληθινό θεμέλιο της ζωής που είναι ο Ιησούς Χριστός, όλα αποκτούν πνευματικό νόημα,

"Θεός με ξέρει"

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

         Άκουσα μια φορά τον Θ.   να λέει, πως ο Θεός τον γνωρίζει και έχει μια θέση γι΄ αυτόν εκεί πάνω, και μου άρεσαν τα λόγια του. Θεώρησα ότι είναι ταπεινός άνθρωπος.


         Αν είναι ταπεινό, το να θέλουμε να μας ξέρουν, γιατί είναι ενοχλητικό, το να μιλάει κανείς για τον εαυτό του; Ο Θουκυδίδης λέει, πως κανείς δεν ακούει ευχαρίστως κάποιον που μιλάει για τον εαυτό του.

        Νομίζω ότι πρέπει να δούμε γιατί θέλει κανείς να τον ξέρουν οι άλλοι. Ποια είναι η πρόθεσή του.


        Ξενιτιά δεν είναι να μην ξέρεις τον ξένο τόπο και τους ανθρώπους του. Ξενιτιά είναι να μην σε ξέρει ο ξένος τόπος κι οι άνθρωποι που τον κατοικούν.

          Μαζοχιστής είμαι να θέλω να ζω την πίκρα της ξενιτιάς; Άρα καλά κάνω και θέλω να με ξέρουν οι άλλοι παρά να τους ξέρω εγώ.
Αυτή τη γνώμη έχουν όλοι όσοι αγαπούν την αυτοβιογραφική γραφή. Ο Καβάφης έλεγε, "το θέμα μου είναι ο εαυτός μου". Το ίδιο κι ο Χέρμαν Μέλβιλ, ο συγγραφέας του Μόμπι Ντικ και του ΄|Ασπροφόρη (το καλύτερό του) κ.α.

          Ο Τζεφιρέλι αρχίζει την αυτοβιογραφία του με αυτά τα λόγια: "Πιστεύω στο Θεό". Και στη συνέχεια απαριθμεί τις φορές που τον έσωσε ο Θεός από βέβαιο θάνατο. Μέχρι απ΄ το εκτελεστικό τον έσωσε την τελευταία στιγμή, όπως και το Ντοστογιέφσκι.

         Θα μου πείτε , άλλους δεν τους έσωσε. Στη θέση αυτού που σώζεται δεν σκέφτεσαι ετσι.
 

  

Μυστικές ευχές του ιερέως

Μόσχος Λαγκουβάρδος	9:51 π.μ. (Πριν από 0 λεπτά)
προς Απαντήστε

Αν δεν ξεφύγουμε από αυτό, το επόμενο βήμα θα είναι οι μεταφράσεις, οι οποίες συνιστούν μια νέα θεολογία, γραμμένη από μη θεολόγους ισάξιους των αληθινών θεολόγων τους οποίους μεταφράζουν. 

Το ενδεχόμενο αυτό είναι ίσως ο σπουδαιότερος λόγος, για τον οποίο δεν πρέπει να εκφωνούνται οι μυστικές ευχές του ιερέως. Διότι αργά ή γρήγορα το εκκλησίασμα θα απαιτήσει να λέγονται οι ευχές σε απλή, κατανοητή γλώσσα. Το ερώτημα είναι τί πιστεύουμε, στη διδαχή μέσω των ευχών ή στη δύναμη της προσευχής. 

Γιατί δεν παραιτούνται

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

       Η μόνη εξήγηση ότι παραμένουν στη θέση τους οι δειλοί, αντί να παραιτούνται όταν δεν έχουν το θάρρος να πράξουν αυτό που επιβάλλει το καθήκον τους και επιτάσσει η συνείδησή τους, είναι ότι δεσμεύονται από αυτούς που τους έβαλαν στις θέσεις που κατέχουν χωρίς να τις αξίζουν.   

Η έννοια της φιλοσοφίας

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

     Το Ευαγγέλιο λέει, εκεί όπου είναι το πτώμα, εκεί συγκεντρώνονται κι  οι αετοί ή εκεί όπου είναι ο θησαυρός σας είναι και η καρδιά σας. Πού είναι λοιπόν το πτώμα ή ο θησαυρός για έναν δυτικό ορθολογιστή και που είναι για έναν αληθινά ορθόδοξο;
    Ο δυτικός αν έχει να διαλέξει μεταξύ ενός ζωντανού αισθήματος   και  μιας διάλεξης για το συγκεκριμένο ζωντανό αίσθημα, θα προτιμήσει να ακούσει τη διάλεξη. Με αυτήν την έννοια η δυτική φιλοσοφία δεν έχει να προσφέρει τίποτε σε μας τους ορθοδόξους χριστιανούς.
    Δείτε τη δυτική  φιλοσοφία στην ιδέα του μουσείου. Οι δυτικοί χάριν του να "γνωρίζουν" τον πολιτισμό του παρελθόντος τον βγάζουν έξω απ΄ τη ζωή, του αφαιρούν το δεσμό του με τη ζωή, και τον θεωρούν σαν κάτι ξεχωριστό από αυτήν. Τον κάνουν μουσείο.  Το ίδιο κάνουν και με την επιστήμη.
   Η επιστήμη τους στηρίζεται στην ανάλυση και στη στατιστική.  Αλλά η ζωή ούτε αναλύεται, ούτε επαναλαμβάνεται. Με την αναλυτική μέθοδο και με την στατιστική δε μελετάς τη ζωή, αλλά το μουσείο. Παράδειγμα οι γιατροί που ονομάζουν τους ασθενείς με το όργανο που πάσχει, ο νεφρός, η καρδιά, το συκώτι κ.α.
    Δεν βλέπουμε τον κόσμο όπως μια μηχανή, όπως  η κάμερα π.χ. . Αυτή είναι η επιφανειακή όραση. Η κάμερα, αλλά και το μάτι του ανθρώπου βλέπουν τα πάντα, αλλά δε βλέπουν τον εαυτό τους. Η αληθινή όραση είναι να φωτίζεις αυτό που βλέπεις. Έτσι βλέπουμε όταν κοιτάζουμε με το φως του Χριστού.
   Οι χριστιανοί δεν έχουμε ανάγκη τη φιλοσοφία ως θεωρία και ως γενικές ιδέες. Κάθε γενική ιδέα είναι ψέμα. Η φιλοσοφία, για μας , πάσχει, επειδή επιδιώκει να υποκαταστήσει την πίστη με τη διάνοια (το συλλογισμό).
   Η φιλία της σοφίας , για τον χριστιανό, είναι φιλία του Χριστού, είναι ζωή για του Χριστού. Η φιλοσοφία είναι γνώση της ζωής. Η φιλοσοφία πλανάται ότι μπορεί να γνωρίσει π.χ. την αγάπη, χωρίς να αγαπάει. Θεωρεί προτιμότερη τη γνώση της αγάπης από την ίδια την αγάπη.
    Για τον χριστιανό σ΄ αυτό έγκειται η γνώση ότι μας γνωρίζει ο Θεός και μας απέστειλε τον Υιόν αυτού προς ιλασμόν των αρτιών μας. Η γνώση είναι έλεος για τις αμαρτίες μας. Προϋποθέττει γνώση των αμαρτι΄ν μας.
Ο λόγος μας είναι έκκληση βοήθειας. Αυτό σημαίνουν τα λόγια του Ταρκόφσκι ότι το έργο του είναι προσευχή.
    Μόνο να δεις ένα πράγμα ως μοναδικό, το αγαπάς και μόνο αν αγαπάς ένα πράγμα, θα το βλέπεις ως μοναδικό.
    Ο λαός μας ονομάζει τον αγαπημένο, ακριβό, γιατί είναι ανεξαγόραστος.
   Η Δύση πάει να κάνει τα πάντα εμπορεύματα. Τί[ποτε να μην είναι μοναδικό και ανεξαγόραστο. Ούτε ο χρόνος μας.

Η αυτοκτονία της ανθρωπότητας!

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

        Πριν χρόνια,  ο Γάλλος συγγραφέας Ρομαίν Ρολλάν,  υποστήριξε σε άρθρο του,  ότι η ανθρωπότητα εξωθείται στην αυτοκτονία. Ο συγγραφέας καλούσε όλους αυτούς που   συνειδητοποιούν τί συμβαίνει, να βγουν από την παθητικότητά τους και να δουλέψουν για να γίνει κοινή συνείδηση η απειλή που επικρέμαται πάνω από την ανθρωπότητα.
       Δεν θυμάμαι τί ακριβώς υποστήριζε ο Ρομαίν Ρολλάν.  Καθένας από εμάς κρίνοντας τα γεγονότα, αν δεν είναι παγιδευμένος στις προκαταλήψεις και στους μύθους, έχει γνώση του πως έχουν τα πράγματα. Γνωρίζει πως ο,τι κάνουν σ'  αυτόν σήμερα, θα κάνουν στην ανθρωπότητα αύριο και το αντίθετο. Καθένας από μας είναι μια μικρογραφία της ανθρωπότητας. Το ίδιο και η ανθρωπότητα είναι ένας άνθρωπος, ο Αδάμ. Αυτό μας βοηθάει να γνωρίζουμε τι συμβαίνει στον κόσμο, με το να γνωρίζουμε τί συμβαίνει σε μας τους ίδιους. Με τον τρόπο με τον οποίο εξωθείται ένας από εμάς στην αυτοκτονία, με τον ίδιο τρόπο εξωθείται η ανθρωπότητα στην αυτοκτονία.
    Αν διαπιστώσεις, ευγενικέ αναγνώστη, ότι μας φέρονται σαν να είμαστε ανόητοι, ηλίθιοι, ψεύτες, απατεώνες, να ξέρεις ότι αυτή η τακτική είναι ένα βήμα για την αυτοκτονία της γης. Το ερώτημα είναι , αν μπορούμε να χαλάσουμε τα καταχθόνια σχέδια ή πρέπει να αφεθούμε παθητικά στη μοίρα μας.
    Δες το μύθο αυτόν στον οποίο δυο χοίροι συζητούν μεταξύ τους: Λέει ο ένας: "Δε βλέπεις ότι μας ταϊζουν για το χασάπη"; "Τί να κάνουμε;" λέει ο άλλος , "να μην τρώμε;". Έτσι σκέφτεται όποιος  βλέπει τη ζωή ως απλή επιβίωση και δεν έχει απαίτηση για την ποιότητα της ζωής του.
      Ο Απόστολος Παύλος στην επιστολή του προς τους Εβραίους επισημαίνει τον κίνδυνο που διατρέχουν να σκληρυνθή η καρδιά τους πέφτοντας θύματα στην απάτη της αμαρτίας. Οι Πατέρες της Εκκλησίας διάλεξαν να διαβάζεται την ίδια μέρα, το Σάββατο της δευτέρας εβδομάδος των νηστειών, το Ευαγγέλιο που μιλάει για το θαύμα του καθαρισμού του λεπρού. Ο Ιησούς συνέστησε με τόνο αυστηρό στον θεραπευμένο να μην το πει σε κανένα: "Όρα μηδενί μηδέν είπης. αλλ΄ ύπαγε, σεαυτόν δείξον τω Ιερεί." Πράγμα που σημαίνει ότι ο μηχανισμός ήταν στημένος από εκείνα ακόμα τα χρόνια. Ας  δούμε το σχέδιο βάσει του οποίου ενεργεί τώρα στην εποχή μας, ο θυματοποιός μηχανισμός της αυτοκτονίας.
      Υπάρχει όντως συγκεκριμένο σχέδιο, αλλά και αν δεν υπήρχε, ο θυματοποιός μηχανισμός της αυτοκτονίας τόσο των ατόμων, όσο και της ανθρωπότητας ενεργοποιείται από το πνεύμα της πονηρίας και της απάτης της σημερινής εποχής.
      Μερικές πρακτικές του σχεδίου είναι οι παρακάτω, που παραθέτουμε από σχετική επιστολή αναγνώστου  στην εφημερίδα. Το σχέδιο προτείνει: " Στα Μέσα Ενημέρωσης να προβάλουν όχι τα πραγματικά κοινωνικά θέματα, αλλά αυτά που δεν έχουν πραγματική αξία. Στα σχολεία να κρατηθούν οι νέοι μακρυά από τα πραγματικά οικονομικά, τους πραγματικούς νόμους, και την πραγματική ιστορία. Στη διασκέδαση να βρίσκεται κάτω απ΄ το επίπεδο της έκτης του δημοτικού. Στην εργασία το άτομο να είναι διαρκώς απασχολημένο, ώστε να μη μπορεί να σκεφτεί."
     Ας μη νομίζει κανείς ότι  συνωμότησαν κάποιοι για να οδηγήσουν την ανθρωπότητα στην αυτοκτονία , για να διαπράξουν γενοκτονία σε βάρος της. Ο εχθρός δεν είναι συγκεκριμένοι άνθρωποι. Είναι το πνεύμα της πονηρίας, αυτό που πρέπει καθένας από μας να το πολεμήσει στον εαυτό του και στον περίγυρό του, αντί να κλείνει τα μάτια του για να μην το δει.
    Δεν βρήκα μέχρι τώρα καλύτερο αντίδοτο στα βήματα της αυτοκτονίας από το Ευαγγέλιο, όπως το ερμηνεύει η Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Παραθέτω τα λόγια του ορθόδοξου Ταρκόφσκι, ο οποίος βίωνε την αλήθεια του Ευαγγελίου, τόσο στην προσωπική του ζωή, όσο και στη δημιουργία των έργων του: Για να υπερβεί ο άνθρωπος τον πόνο του λέει ο Ταρκόφσκι, " ο άνθρωπος πρέπει να πιστέψει στις πηγές του, στις ρίζες του. Να ξέρει από που ερχόμαστε, πού πάμε, γιατί ζούμε. Δηλαδή να νιώσει βαθιά την εξάρτηση απέναντι στο Δημιουργό του. ...Αυτή η αίσθηση είναι ο δρόμος της πνευματικότητας. Η τύχη του ανθρώπου συνίσταται στο να αναπτύσσει ακούραστα αυτόν τον δρόμο προς την πνευματικότητα.










   
     

AUG

17

Πώς εκμαυλίζεται ένας κόσμος

Του Μόσχου Εμμ.Λαγκουβάρδου



«Μην ξαναμπαίνετε κάτω από ζυγό δουλείας»
(Γαλ. Ε,1)

Μια εικόνα εκμαυλισμού και παγίδευσης του σημερινού ανθρώπου σε ό,τι ανελεύθερο υπάρχει μέσα του, είναι το ωραίο ποίημα που ακολουθεί με τον τίτλο «Άκου τη μπάντα». Το έγραψε ο Άγγλος ποιητής Ντέϊβιντ Χέρμπερτ Λώρενς, και το παραθέτουμε εδώ σε μετάφραση απ΄ το βιβλίο “Imagist poetry, Penguin books,1972):
« Μια μπάντα παίζει πολύ πρωί/ Μα είναι μόνο δυστυχισμένοι άνθρωποι/ που κάνουν θόρυβο για να πνίξουν/ τη δική τους και τη δική μας εσωτερική κακοφωνία. /
Ένα μικρό φεγγάρι, αρκετά ήσυχο,/ γέρνει και τραγουδάει στον εαυτό του,/ μέσα στη νύχτα./ Κι η μουσική των ανθρώπων/ είναι σαν ένα ποντίκι που ροκανίζει,/ που ροκανίζει μέσα σε μια ξύλινη παγίδα/ παγιδευμένο.»
Συνάντησα τις προάλλες στο Ρέθυμνο ένα γέρο Κρητικό καπετάνιο. Πίστευε ότι χειρότερη κι απ’ την καταραμένη τη φτώχεια είναι η αποκοπή του λαού από τις ρίζες του και η αποστέρησή του από τη σοφία του, που καθηλώνει τους λαούς σε αιώνια χαμηλό πνευματικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Στο χωριό μου λέγαμε αυτήν την παροιμία: «Όποιος δεν έχτισε σπίτι και δεν πάντρεψε κόρη δεν είναι νοικοκύρης» εννοώντας ότι δεν είναι κύριος του εαυτού του, δηλαδή ελεύθερος, αλλά είναι δούλος.
Σε κάποια περιοχή, νομίζω στην Κρήτη, λένε πως ήταν παράδοση, όταν κάποιος δεν μπορεί να χτίσει το δικό του σπίτι, να του το χτίζουν οι άλλοι. Η κοινωνία τους δεν ανεχόταν την ανελευθερία στα μέλη της. Ο κόσμος ήθελε κοινωνία ελευθέρων και όχι δούλων και ανυπεράσπιστων ανθρώπων.
Δεν ξέρω αν υπήρξε άλλη εποχή που οι άνθρωποι νά ’ναι τόσο ευάλωτοι, τόσο ανυπεράσπιστοι σε ό,τι φθείρει το ηθικό τους, (εκμαυλιστικά δημοσιεύματα, διδάγματα, κηρύγματα, πρότυπα, εκμαυλιστική επίδραση).
Σε μια παρόμοια εποχή ηθικής κατάπτωσης και διαφθοράς ο Απόστολος Παύλος επικαλείται την πανοπλία του πνεύματος. Γράφει στην επιστολή του στους Ρωμαίους: « Είναι κοντά το τέλος. Ήρθε η ώρα να ξυπνήσουμε από τον ύπνο. Γιατί τώρα η σωτηρία βρίσκεται πιο κοντά μας παρά τότε που πιστέψαμε. Η νύχτα όπου νά ’ναι φεύγει, και η μέρα κοντεύει ναρθεί. Γι’ αυτό ας πετάξουμε από πάνω μας τα έργα του σκότους, κι ας φορέσουμε τα όπλα του φωτός. Η διαγωγή μας ας είναι κόσμια, τέτοια που ταιριάζει στο φως. Ας πάψουν τα φαγοπότια και τα μεθύσια, η ασύδοτη κι ακόλαστη ζωή, οι φιλονεικίες κι οι φθόνοι. Ντυθείτε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό και μην αφήνετε τον αμαρτωλό εαυτό σας να σας παρασύρει στην ικανοποίηση των επιθυμιών σας (…) Ο Χριστός μας απελευθέρωσε για να είμαστε ελεύθεροι. Παραμένετε, λοιπόν, σταθεροί στην ελευθερία και μην ξαναμπαίνετε κάτω από ζυγό δουλείας».
Στο τυπικό των αρχαίων ανθρωποθυσιών περιλαμβανόταν και ο εκμαυλισμός των θυμάτων , στα οποία επιτρέπονταν τα πάντα. Οι θύτες ωθούσαν τα θύματά τους στην ηθική κατάπτωση ικανοποιώντας τις επιθυμίες τους, για να τους εξοντώσουν όχι μόνο σωματικά, αλλά και ηθικά.
Αυτός που ακολουθεί το Χριστό εγκαταλείπει την μιμητική επιθυμία. Στον Προφήτη του Χαλίλ Χιμπράν υπάρχει μια ιστορία με ένα προφήτη και μια πόρνη. Μια όμορφη πόρνη, τόσο όμορφη που την ήθελαν όλοι, πλησίασε τον προφήτη, αλλά εκείνος την έδιωξε λέγοντάς της πως δεν ήρθε ακόμα η ώρα τους. Μετά από χρόνια μια λεπρή γυναίκα κρυβόταν στο σκοτάδι, γιατί όλοι την αποστρέφονταν. Ήταν η πανέμορφη πόρνη. Ο προφήτης την πλησίασε κι ακούμπησε τρυφερά το χέρι του στον ώμο της και της είπε: «έλα κόρη μου. Τώρα ήρθε η ώρα μας».
Η ελευθερία στη γλώσσα της Εκκλησίας είναι συνώνυμη με την καθαρότητα. Όταν ο Απόστολος γράφει «μείνετε ελεύθεροι» εννοεί να μείνουμε ελεύθεροι από τα πάθη, δηλαδή εσωτερικά καθαροί. Το αντίθετο της ελευθερίας με την έννοια αυτή είναι ο εκμαυλισμός στον οποίο ο άνθρωπος ωθείται να γίνεται δούλος των παθών του.

Δημοσιεύτηκε 17th August 2010 από τον χρήστη Μόσχος Λαγκουβάρδος