Του Μόσχου Εμμ.Λαγκουβάρδου
Θριαμβεύουσα εκκλησία είναι η εκκλησία των αγίων και των πιστών που βρίσκονται στον ουρανό σε διάκριση με την εκκλησία των πιστών στη γη, που ονομάζεται στρατευομένη. Η θριαμβεύουσα εκκλησία είναι η εκκλησία των πολλών γι αυτό όταν πεθαίνει κανείς λέμε πήγε με τους πολλούς και στην εκκλησιαστική γλώσσα ότι προστέθηκε στους πατέρες του. Στην εκκλησία των πατέρων δεν ισχύουν νεωτερισμοί, ούτε αλλαγές, ούτε τροπή καμιά, γιατί εκεί είναι όλα αιώνια. Αυτό εννοούν τα λόγια, ότι πύλες άδου δεν θα κατισχύσουν στην Εκκλησία. Καμιά ανθρώπινη δύναμη και καμιά επινόηση δεν ισχύει στην εκκλησία των πατέρων.
Οι νεωτερισμοί στην στρατευομένη εκκλησία επινοούνται από εκείνους που έχουν απομακρυνθεί από την αιωνιότητα της εκκλησίας γιατί σκέφτονται με τα κριτήρια αυτού του κόσμου, που όπως λέει το Ευαγγέλιο παράγει, δηλαδή φεύγει και χάνεται κι αυτός και η επιθυμία γι΄ αυτόν.
"Πνεύμα πορευόμενον και ουκ επιστρέφον". "Ότι πνεύμα διήλθεν εν αυτώ και ουχ υπάρξει και ουκ επιγνώσεται έτι τον τόπον αυτού."
(Συνεχίζεται)
Αυτός που πιστεύει ότι είναι αληθινά τα λόγια του Αποστόλου Παύλου , εμοί ο κόσμος εσταύρωται καγώ τω κόσμω, ενδιαφέρεται πιο πολύ για την Θριαμβεύουσα Εκκλησία παρά για την Στρατευομένη. Στη Θριαμβεύουσα Εκκλησία υπάρχουν μόνον όσα είναι αιώνια.Τίποτα σ’ αυτήν δεν αλλάζει από τότε που την ίδρυσε ο Κύριος, ούτε ιώτα έν, καθώς είπε ο Ίδιος.
Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε.
Ζω δε μηκέτι εγώ ζη εν εμοί Χριστός.
Τέλος
20.7.10
Γράμμα στον αρχισυντάκτη μου
Του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου
Χρήστο,
Το ξαναστέλνω για να είναι φρέσκο.
Το χθεσινό αγνόησέ το.
Σ' ευχαριστώ για όλα.
Εννοώ και για την ηθική ενίσχυση
Στο θέμα της υγείας..
Με ενίσχυσες περισσότερο από πέντε
Νόμπελ της ιατρικής.
Ακούω τα λόγια σου και παίρνω επάνω μου.
Ξέρεις, γεννήθηκα μαζί με το φόβο.
Η καλύβα μας πήρε φωτιά.
Ο πόλεμος είχε αρχίσει πριν δυο μήνες.
Ο Κύριος να σου το ανταποδίδει.
Θα προσεύχομαι για σένα.
Όλα θα πάνε καλά.
Λένε πως γινόμαστε αυτό που
Σκεφτόμαστε.
Γιατί να μη σκεφτόμαστε το καλύτερο;
Ο Ιαβής είναι ένας από τους προπάτορες
Του Ισραήλ. Ξέρεις, αυτούς που αναφέρει
Η Γραφή, Αβράμ δε εγέννησε. εκατοντάδες
Βαρετά ονόματα. Μόνο στον Ιαβή σταματάει
Και λέει λίγα λόγια. Ότι ο Ιαβής ζήτησε από
Το Θεό αιτήματα πέρα απ΄ τα όρια.
Ξέρω Θεέ, ότι έχεις απεριόριστα πράγματα
Για μένα και θέλω να μου τα δώσεις.
Κάπως έτσι προσευχήθηκε ο Ιαβής.
Ένας βασιλιάς ρώτησε το σύμβουλό του
Που μπορούσε να βλέπει την καταγωγή
Του καθενός .
Εγώ από ποιον κατάγομαι;
Εσύ κατάγεσαι από φούρναρη, είπε ο σοφός
Σύμβουλος.
Που το κατάλαβες, είπε ο βασιλιάς.
Γιατί ό,τι εκδούλευση και να σου κάνουν
Δίνεις για ανταμοιβή ένα κουλούρι!
Ενώ ο γενναίος Φίλιππος, ο πατέρας του
Μεγάλου Αλεξάνδρου λένε πως κάποτε έστειλε
Ένα δούλο του να του κάνει μια δουλειά και
Του έδωσε ένα πουγγί φλουριά.
Μα εγώ δεν σου έκανα παρά μια απλή εξυπηρέτηση σαν δούλος σου.
Εσύ με εξυπηρέτησες σαν δούλος, είπε ο Φίλιππος κι εγώ σε ανταμείβω
Σαν βασιλιάς.
Μόσχος
Χρήστο,
Το ξαναστέλνω για να είναι φρέσκο.
Το χθεσινό αγνόησέ το.
Σ' ευχαριστώ για όλα.
Εννοώ και για την ηθική ενίσχυση
Στο θέμα της υγείας..
Με ενίσχυσες περισσότερο από πέντε
Νόμπελ της ιατρικής.
Ακούω τα λόγια σου και παίρνω επάνω μου.
Ξέρεις, γεννήθηκα μαζί με το φόβο.
Η καλύβα μας πήρε φωτιά.
Ο πόλεμος είχε αρχίσει πριν δυο μήνες.
Ο Κύριος να σου το ανταποδίδει.
Θα προσεύχομαι για σένα.
Όλα θα πάνε καλά.
Λένε πως γινόμαστε αυτό που
Σκεφτόμαστε.
Γιατί να μη σκεφτόμαστε το καλύτερο;
Ο Ιαβής είναι ένας από τους προπάτορες
Του Ισραήλ. Ξέρεις, αυτούς που αναφέρει
Η Γραφή, Αβράμ δε εγέννησε. εκατοντάδες
Βαρετά ονόματα. Μόνο στον Ιαβή σταματάει
Και λέει λίγα λόγια. Ότι ο Ιαβής ζήτησε από
Το Θεό αιτήματα πέρα απ΄ τα όρια.
Ξέρω Θεέ, ότι έχεις απεριόριστα πράγματα
Για μένα και θέλω να μου τα δώσεις.
Κάπως έτσι προσευχήθηκε ο Ιαβής.
Ένας βασιλιάς ρώτησε το σύμβουλό του
Που μπορούσε να βλέπει την καταγωγή
Του καθενός .
Εγώ από ποιον κατάγομαι;
Εσύ κατάγεσαι από φούρναρη, είπε ο σοφός
Σύμβουλος.
Που το κατάλαβες, είπε ο βασιλιάς.
Γιατί ό,τι εκδούλευση και να σου κάνουν
Δίνεις για ανταμοιβή ένα κουλούρι!
Ενώ ο γενναίος Φίλιππος, ο πατέρας του
Μεγάλου Αλεξάνδρου λένε πως κάποτε έστειλε
Ένα δούλο του να του κάνει μια δουλειά και
Του έδωσε ένα πουγγί φλουριά.
Μα εγώ δεν σου έκανα παρά μια απλή εξυπηρέτηση σαν δούλος σου.
Εσύ με εξυπηρέτησες σαν δούλος, είπε ο Φίλιππος κι εγώ σε ανταμείβω
Σαν βασιλιάς.
Μόσχος
19.7.10
Το χρώμα και το άρωμα (Διορθωμένο)
Του Μόσχου Εμμ.Λαγκουβάρδου
Στη μνήμη της μητέρας μου
Τα λόγια τα Σα εκ των Σων, που εκφωνεί ο ιερέας στην Εκκλησία σημαίνουν ότι η ζωή του ανθρώπου και κάθε έμβιου όντος δεν ανήκει στο ίδιο αλλά στο Θεό. Το ίδιο σημαίνουν τα λόγια του Ψαλμού , του Κυρίου η Γη και το πλήρωμα αυτής.
Υπήρχε ένας αμαξάς στη Βέροια που βασάνιζε τα άλογα. Τα άφηνε νηστικά και γρήγορα πέθαιναν το ένα μετά το άλλο. Ήταν γνωστός ως ο άνθρωπος που πεθαίνει τα άλογα. Συχνά θα τον έβλεπες με το κάρο του στον ανηφορικό δρόμο προς την αγορά. Το θέαμα του πεινασμένου αλόγου που αγκομαχάει να σύρει το κάρο στον ανηφορικό δρόμο σου προκαλούσε τη συμπάθεια για το ευγενικό αυτό και περήφανο ζώο και τη μοίρα του. Ο αμαξάς όμως δεν έδινε σημασία στις διαμαρτυρίες αυτών που αγανακτούσαν με την κακομεταχείριση του ζώου. Ήταν μανιακός με τη δουλειά του.
Ο αμαξάς ήταν εργατικός πράγματι, αλλά δεν ήταν μάστορας. Ο κόσμος δεν τον αγαπούσε. Ο μάστορας διακρίνεται όχι μόνο για την εργατικότητά του, αλλά και για τον τρόπο που δουλεύει, με ευγένεια, με καλοσύνη και με αγάπη.
Η προσφορά στη δική μας Ελληνο-ορθόδοξη Παράδοση δεν έχει αξία μόνο ως χρησιμότητα. Το άρωμα και το χρώμα της προσφοράς είναι το πνεύμα με το οποίο γίνεται. Η Εκκλησία μας λέει, άφησε το δώρο σου στην πόρτα και πήγαινε να συμφιλιωθείς πρώτα με τον εχθρό σου κι ύστερα έλα να το προσφέρεις.
Οι Έλληνες είχαν πάντοτε μεγάλο σεβασμό στους μάστορες, στους μέγιστους, στους δασκάλους. Κάθε οικογένεια ανέθετε τη μόρφωση των παιδιών της στον οικογενειακό παιδαγωγό. Παιδί μου μάθε γράμματα παιδί μου μάθε γνώμη. Τα γράμματα είναι στο χαρτί μα ο νους σου πέρα-πέρα. Ο νους είναι δίχως αρχή και τέλος, όταν ενώνεται με το πνεύμα του Θεού. Γι΄ αυτό τα γράμματα κι ο νους είναι του Θεού που ζωοποιεί, τελειοποιεί και ολοκληρώνει τα πάντα. Η μαστορική τέχνη είναι τελειοποίηση και ολοκλήρωση. Η σημερινή Εκπαίδευση έχει ως πρότυπο για τη μόρφωση και την εργασία τον ανάλγητο αμαξά της Βέροιας. Ζωντανό παράδειγμα τα μέτρα της σοσιαλιστικής κυβέρνησης στην Παιδεία και στην Εργασία!
Εκείνο που θυμάμαι απ΄ τους παλιούς μάστορες ήταν τα χέρια τους κι ο τρόπος που άγγιζαν τα πράγματα, με ησυχία, απαλότητα, ευγένεια, αγάπη… Η μαστορική δεν στοχεύει μόνο στο αποτέλεσμα. Δεν είναι μόνο τέχνη, αλλά και ήθος. Μάστορας είναι Ελληνική λέξη και προέρχεται από το επίθετο μέγιστος, μαϊστορας, μάστορας. Για να είσαι μάστορας δεν έφτανε απλώς να είσαι ο καλύτερος σε κάτι, αλλά και ο καλύτερος στον τρόπο που φτιάχνεις κάτι.
Θυμάμαι τη μακαρίτισσα τη μητέρα μου, ο Θεός να αναπαύει την ψυχή της, πόσο πρόσεχε το άρωμα και το χρώμα του γλυκού που έφτιαχνε για τη γιορτή. Το γλυκό ήταν η ψυχή της γιορτής. Δίχως άρωμα και δίχως χρώμα η γιορτή ήταν ανούσια. Για την επιτυχία του γλυκού η μητέρα μου δεν έβαζε μόνο τις γνώσεις της για τη συνταγή και την τεχνική, αλλά σαν ένας μάστορας έβαζε όλη της την αγάπη και την πίστη στο έργο της. Η αγάπη και η πίστη έδινε το χρώμα και το άρωμα στο γλυκό της. Το ίδιο όπως η πίστη στην Ανάσταση του Ιησού Χριστού δίνει το χρώμα και το άρωμα της ζωής των πιστών!
Μα πώς μπορείς να πιστεύεις στην Ανάσταση; Πώς μπορεί να υπάρχει ζωή μετά το θάνατο του σώματος, ρώτησαν τον φιλόσοφο Κάντ, αφού ο εγκέφαλος που δημιουργεί τις σκέψεις καταστρέφεται; Ο Καντ είπε, ότι ο εγκέφαλος είναι ένα αισθητήριο όργανο και δε δημιουργεί αυτός σκέψεις, αλλά πιάνει (δεσμεύει) σκέψεις. Ο Καντ εννοεί πως κολυμπάμε στις σκέψεις όπως τα ψάρια στο νερό. Όταν ο εγκέφαλος καταστρέφεται τότε αρχίζει η αληθινή ζωή. Ο θάνατος του σώματος είναι μια μεταβατική περίοδος, όπως ο χειμώνας είναι μια μεταβατική περίοδος για την άνοιξη. Με αυτήν την έννοια προσβλέπουμε στην Ανάσταση του Χριστού και στη δική μας ανάσταση. Η ιδέα ότι η ζωή μας ανήκει δεν έχει νόημα για τους πιστούς. Είτε ζούμε είτε πεθαίνουμε είμαστε του Κυρίου Ιησού.
Τα είχα χαμένα στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο, όταν ο γιατρός μου είπε ότι η ζωή είναι δική μου. Δεν πίστευα ότι εξαρτάται από μένα αν θα ζήσω ή όχι. Θα ήθελα η ζωή να έχει αξία για όλους, και έχει αξία για όλους. Οι γιατροί κάνουν το παν για να διατηρήσουν τη ζωή. Οι γιατροί δεν είναι απλώς εργαζόμενοι. Δίνουν όλο τον εαυτό τους και νιώθεις θαυμασμό να τους βλέπεις πώς αγωνίζονται να σώσουν μια ζωή. Οι γιατροί για μένα είναι οι άγγελοι του Θεού. Έτσι τους βλέπω και έτσι τους αγαπώ.
Ο Θεός θέλει όλοι οι άνθρωποι να σωθούν. Οι γιατροί βοηθούν το έργο του Θεού.
Κατέχουν περισσότερο από τον καθένα το χρώμα και το άρωμα της ζωής.
Σχόλιο του Ζορό:
πολύ όμορφο το κείμενο. έχει αυτό το χρώμα και το άρωμα ζωής!
αναρωτιέμαι αν η "σωτηρια" έχει να κάνει με την εδώ -ζωή ή γενικότερα με την μετά -ζωή
Στη μνήμη της μητέρας μου
Τα λόγια τα Σα εκ των Σων, που εκφωνεί ο ιερέας στην Εκκλησία σημαίνουν ότι η ζωή του ανθρώπου και κάθε έμβιου όντος δεν ανήκει στο ίδιο αλλά στο Θεό. Το ίδιο σημαίνουν τα λόγια του Ψαλμού , του Κυρίου η Γη και το πλήρωμα αυτής.
Υπήρχε ένας αμαξάς στη Βέροια που βασάνιζε τα άλογα. Τα άφηνε νηστικά και γρήγορα πέθαιναν το ένα μετά το άλλο. Ήταν γνωστός ως ο άνθρωπος που πεθαίνει τα άλογα. Συχνά θα τον έβλεπες με το κάρο του στον ανηφορικό δρόμο προς την αγορά. Το θέαμα του πεινασμένου αλόγου που αγκομαχάει να σύρει το κάρο στον ανηφορικό δρόμο σου προκαλούσε τη συμπάθεια για το ευγενικό αυτό και περήφανο ζώο και τη μοίρα του. Ο αμαξάς όμως δεν έδινε σημασία στις διαμαρτυρίες αυτών που αγανακτούσαν με την κακομεταχείριση του ζώου. Ήταν μανιακός με τη δουλειά του.
Ο αμαξάς ήταν εργατικός πράγματι, αλλά δεν ήταν μάστορας. Ο κόσμος δεν τον αγαπούσε. Ο μάστορας διακρίνεται όχι μόνο για την εργατικότητά του, αλλά και για τον τρόπο που δουλεύει, με ευγένεια, με καλοσύνη και με αγάπη.
Η προσφορά στη δική μας Ελληνο-ορθόδοξη Παράδοση δεν έχει αξία μόνο ως χρησιμότητα. Το άρωμα και το χρώμα της προσφοράς είναι το πνεύμα με το οποίο γίνεται. Η Εκκλησία μας λέει, άφησε το δώρο σου στην πόρτα και πήγαινε να συμφιλιωθείς πρώτα με τον εχθρό σου κι ύστερα έλα να το προσφέρεις.
Οι Έλληνες είχαν πάντοτε μεγάλο σεβασμό στους μάστορες, στους μέγιστους, στους δασκάλους. Κάθε οικογένεια ανέθετε τη μόρφωση των παιδιών της στον οικογενειακό παιδαγωγό. Παιδί μου μάθε γράμματα παιδί μου μάθε γνώμη. Τα γράμματα είναι στο χαρτί μα ο νους σου πέρα-πέρα. Ο νους είναι δίχως αρχή και τέλος, όταν ενώνεται με το πνεύμα του Θεού. Γι΄ αυτό τα γράμματα κι ο νους είναι του Θεού που ζωοποιεί, τελειοποιεί και ολοκληρώνει τα πάντα. Η μαστορική τέχνη είναι τελειοποίηση και ολοκλήρωση. Η σημερινή Εκπαίδευση έχει ως πρότυπο για τη μόρφωση και την εργασία τον ανάλγητο αμαξά της Βέροιας. Ζωντανό παράδειγμα τα μέτρα της σοσιαλιστικής κυβέρνησης στην Παιδεία και στην Εργασία!
Εκείνο που θυμάμαι απ΄ τους παλιούς μάστορες ήταν τα χέρια τους κι ο τρόπος που άγγιζαν τα πράγματα, με ησυχία, απαλότητα, ευγένεια, αγάπη… Η μαστορική δεν στοχεύει μόνο στο αποτέλεσμα. Δεν είναι μόνο τέχνη, αλλά και ήθος. Μάστορας είναι Ελληνική λέξη και προέρχεται από το επίθετο μέγιστος, μαϊστορας, μάστορας. Για να είσαι μάστορας δεν έφτανε απλώς να είσαι ο καλύτερος σε κάτι, αλλά και ο καλύτερος στον τρόπο που φτιάχνεις κάτι.
Θυμάμαι τη μακαρίτισσα τη μητέρα μου, ο Θεός να αναπαύει την ψυχή της, πόσο πρόσεχε το άρωμα και το χρώμα του γλυκού που έφτιαχνε για τη γιορτή. Το γλυκό ήταν η ψυχή της γιορτής. Δίχως άρωμα και δίχως χρώμα η γιορτή ήταν ανούσια. Για την επιτυχία του γλυκού η μητέρα μου δεν έβαζε μόνο τις γνώσεις της για τη συνταγή και την τεχνική, αλλά σαν ένας μάστορας έβαζε όλη της την αγάπη και την πίστη στο έργο της. Η αγάπη και η πίστη έδινε το χρώμα και το άρωμα στο γλυκό της. Το ίδιο όπως η πίστη στην Ανάσταση του Ιησού Χριστού δίνει το χρώμα και το άρωμα της ζωής των πιστών!
Μα πώς μπορείς να πιστεύεις στην Ανάσταση; Πώς μπορεί να υπάρχει ζωή μετά το θάνατο του σώματος, ρώτησαν τον φιλόσοφο Κάντ, αφού ο εγκέφαλος που δημιουργεί τις σκέψεις καταστρέφεται; Ο Καντ είπε, ότι ο εγκέφαλος είναι ένα αισθητήριο όργανο και δε δημιουργεί αυτός σκέψεις, αλλά πιάνει (δεσμεύει) σκέψεις. Ο Καντ εννοεί πως κολυμπάμε στις σκέψεις όπως τα ψάρια στο νερό. Όταν ο εγκέφαλος καταστρέφεται τότε αρχίζει η αληθινή ζωή. Ο θάνατος του σώματος είναι μια μεταβατική περίοδος, όπως ο χειμώνας είναι μια μεταβατική περίοδος για την άνοιξη. Με αυτήν την έννοια προσβλέπουμε στην Ανάσταση του Χριστού και στη δική μας ανάσταση. Η ιδέα ότι η ζωή μας ανήκει δεν έχει νόημα για τους πιστούς. Είτε ζούμε είτε πεθαίνουμε είμαστε του Κυρίου Ιησού.
Τα είχα χαμένα στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο, όταν ο γιατρός μου είπε ότι η ζωή είναι δική μου. Δεν πίστευα ότι εξαρτάται από μένα αν θα ζήσω ή όχι. Θα ήθελα η ζωή να έχει αξία για όλους, και έχει αξία για όλους. Οι γιατροί κάνουν το παν για να διατηρήσουν τη ζωή. Οι γιατροί δεν είναι απλώς εργαζόμενοι. Δίνουν όλο τον εαυτό τους και νιώθεις θαυμασμό να τους βλέπεις πώς αγωνίζονται να σώσουν μια ζωή. Οι γιατροί για μένα είναι οι άγγελοι του Θεού. Έτσι τους βλέπω και έτσι τους αγαπώ.
Ο Θεός θέλει όλοι οι άνθρωποι να σωθούν. Οι γιατροί βοηθούν το έργο του Θεού.
Κατέχουν περισσότερο από τον καθένα το χρώμα και το άρωμα της ζωής.
Σχόλιο του Ζορό:
πολύ όμορφο το κείμενο. έχει αυτό το χρώμα και το άρωμα ζωής!
αναρωτιέμαι αν η "σωτηρια" έχει να κάνει με την εδώ -ζωή ή γενικότερα με την μετά -ζωή
10.7.10
Επιστρέφοντας στο Παλιό
Του Μόσχου Εμμ.Λαγκουβάρδου
Θριαμβεύουσα εκκλησία είναι η εκκλησία των αγίων και των πιστών που βρίσκονται στον ουρανό σε διάκριση με την εκκλησία των πιστών στη γη, που ονομάζεται στρατευομένη. Η θριαμβεύουσα εκκλησία είναι η εκκλησία των πολλών γι αυτό όταν πεθαίνει κανείς λέμε πήγε με τους πολλούς και στην εκκλησιαστική γλώσσα ότι προστέθηκε στους πατέρες του. Στην εκκλησία των πατέρων δεν ισχύουν νεωτερισμοί, ούτε αλλαγές, ούτε τροπή καμιά, γιατί εκεί είναι όλα αιώνια. Αυτό εννοούν τα λόγια, ότι πύλες άδου δεν θα κατισχύσουν στην Εκκλησία. Καμιά ανθρώπινη δύναμη και καμιά επινόηση δεν ισχύει στην εκκλησία των πατέρων.
Οι νεωτερισμοί στην στρατευομένη εκκλησία επινοούνται από εκείνους που έχουν απομακρυνθεί από την αιωνιότητα της εκκλησίας γιατί σκέφτονται με τα κριτήρια αυτού του κόσμου, που όπως λέει το Ευαγγέλιο παράγει, δηλαδή φεύγει και χάνεται κι αυτός και η επιθυμία γι΄ αυτόν.
"Πνεύμα πορευόμενον και ουκ επιστρέφον". "Ότι πνεύμα διήλθεν εν αυτώ και ουχ υπάρξει και ουκ επιγνώσεται έτι τον τόπον αυτού."
(Συνεχίζεται)
Θριαμβεύουσα εκκλησία είναι η εκκλησία των αγίων και των πιστών που βρίσκονται στον ουρανό σε διάκριση με την εκκλησία των πιστών στη γη, που ονομάζεται στρατευομένη. Η θριαμβεύουσα εκκλησία είναι η εκκλησία των πολλών γι αυτό όταν πεθαίνει κανείς λέμε πήγε με τους πολλούς και στην εκκλησιαστική γλώσσα ότι προστέθηκε στους πατέρες του. Στην εκκλησία των πατέρων δεν ισχύουν νεωτερισμοί, ούτε αλλαγές, ούτε τροπή καμιά, γιατί εκεί είναι όλα αιώνια. Αυτό εννοούν τα λόγια, ότι πύλες άδου δεν θα κατισχύσουν στην Εκκλησία. Καμιά ανθρώπινη δύναμη και καμιά επινόηση δεν ισχύει στην εκκλησία των πατέρων.
Οι νεωτερισμοί στην στρατευομένη εκκλησία επινοούνται από εκείνους που έχουν απομακρυνθεί από την αιωνιότητα της εκκλησίας γιατί σκέφτονται με τα κριτήρια αυτού του κόσμου, που όπως λέει το Ευαγγέλιο παράγει, δηλαδή φεύγει και χάνεται κι αυτός και η επιθυμία γι΄ αυτόν.
"Πνεύμα πορευόμενον και ουκ επιστρέφον". "Ότι πνεύμα διήλθεν εν αυτώ και ουχ υπάρξει και ουκ επιγνώσεται έτι τον τόπον αυτού."
(Συνεχίζεται)
3.7.10
Μορφές του πνεύματος, Τζωρτζ Πιχτ
Του Μόσχου Εμμ.Λαγκουβάρδου
«Λόγος ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει»
Ηράκλειτος
Η σκέψη ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να συμβάλλουμε στη λύση των μεγάλων προβλημάτων που απειλούν την ανθρωπότητά μας καταδικάζει στην αδράνεια. Υπάρχουν όμως άνθρωποι, που δεν σκέφτονται έτσι, που δεν απελπίζονται ούτε εφησυχάζουν. Ένας τέτοιος άνθρωπος υπήρξε ο Τζωρτζ Πιχτ. Ο Τζωρτζ Πιχτ πίστευε ότι καθένας συμβάλλει στο να κατανοήσει η ανθρωπότητα τον εαυτό της ως υποκείμενο της μελλοντικής ιστορίας μας, όταν είναι συνειδητός κι υπεύθυνος πολίτης. (Η ανθρωπότητα μόνο ως ολότητα μπορεί να κατανοήσει τον εαυτό της.) Καθένας συμβάλλει στο να κατανοήσει η ανθρωπότητα τον εαυτό της ως υποκείμενο της μελλοντικής ιστορίας μας.
Ο Τζωρτζ Πιχτ, παλαιός μαθητής του Χάιντεγκερ και καθηγητής της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα επείγοντα προβλήματα του 20ού αιώνος και ως σύμβουλος της κυβερνήσεως Βίλλυ Μπραντ επί ζητημάτων τον περιβάλλοντος έκρουσε τον κώδωνα κινδύνου. Τεραστία απήχηση είχαν οι σχετικές εκπομπές του στην Νοτιογερμανική Ραδιοφωνία, οι οποίες εξεδόθησαν σε βιβλίου με τίτλο: «Το θάρρος για ουτοπία» (1969) και γαλλιστί με τίτλο: «Σκέψεις στο χείλος της αβύσσου» (1970). Σκοπός του είναι, γράφει στο βιβλίο του «Παγωνιά του σύγχρονου ανθρώπου » ο Ηλίας Μαστρογιαννόπουλος, να συνειδητοποιήσει ο σύγχρονος άνθρωπος τα πλανητικά προβλήματα, που καθορίζουν το μέλλον, να κινητοποιήσει βαθύτερα τη λογική, όταν αυτή είναι υπεύθυνη. Δεν χρειάζεται η σκέτη επιστήμη, χρειάζεται μια υπερεπιστήμη, που θα κινήσει το βαθύτερο είναι μας για μια υπεύθυνη πνευματική αντιμετώπιση των απειλών.
Κατά τον Τζωρτζ Πιχτ μόνη η ανθρωπότης σαν ολότης μπορεί να κατανοήσει τον εαυτό της ως υποκείμενο της μελλοντικής ιστορίας μας. Το ζήτημα είναι λοιπόν να προκαλέσουμε μια συνειδητοποίηση, η οποία θα επιτρέψει σε όλους τους ενήλικες πολίτες του νέου κόσμου να ενωθούν σ' αυτήν την ενωτική προσπάθεια, από την οποία θα προέλθει η αυριανή μας ιστορία. Ο καθένας μετέχει ήδη σ' αυτήν, είτε το θέλει είτε όχι με τις ενέργειές του. Είναι καθήκον του να μετάσχη και με τη σκέψη του. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από την υποχρέωση να συμβάλει στη λύση ενός αινίγματος που μας αφορά όλους.
Τα λόγια αυτά σημαίνουν ότι πρέπει καθένας από εμάς να αποκτήσει την ανάλογη αυτογνωσία, ώστε η συνειδητοποίηση μας να είναι και ένα βήμα στην πορεία της ανθρωπότητας προς τη δική της αυτογνωσία. Ο κάθε άνθρωπος συμβάλλει στην αυτογνωσία της ανθρωπότητας. Ο καθένας μπορεί να συμβάλλει, στην ενωτική προσπάθεια, αλλάζοντας τον τρόπο που σκέφτεται σαν άτομο και αναγνωρίζοντας ελεύθερα την ισχύ των όρων που έχουν αξία για όλους τους ανθρώπους. Δεν προσφέρει τίποτε στη συνειδητοποίηση οτιδήποτε επιβάλλεται με τη βία και με τον εξαναγκασμό, έστω κι αν επιβληθεί σε όλο τον κόσμο, όπως γίνεται με την «παγκοσμιοποίηση», η οποία αγνοεί τη θέληση και την ελευθερία εθνών, λαών, ανθρώπων, πολιτισμών και παραδόσεων.
Η συνειδητοποίηση είναι το απαύγασμα της ορθόδοξης πνευματικότητας. Είναι η λεγόμενη «νηπτική θεωρία», η διαρκής επίγνωση του εαυτού, η στοχαστική ζωή. Αιώνες πριν από σήμερα ένας μεγάλος άγιος της Ορθοδοξίας, ο Γρηγόριος ο Σιναΐτης, για να τονίσει την αξία της συνειδητοποίησης έλεγε ότι όποιος δεν βλέπει και δεν ακούει και δεν αισθάνεται πνευματικά δεν είναι ζωντανός άνθρωπος και απλά φυτοζωεί.
Απ΄ το βιβλίο Ο ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΘΕΡΙΣΜΟΥ, Βιβλιοπωλεία ΠΑΙΔΕΙΑ Λάρισας
«Λόγος ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει»
Ηράκλειτος
Η σκέψη ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να συμβάλλουμε στη λύση των μεγάλων προβλημάτων που απειλούν την ανθρωπότητά μας καταδικάζει στην αδράνεια. Υπάρχουν όμως άνθρωποι, που δεν σκέφτονται έτσι, που δεν απελπίζονται ούτε εφησυχάζουν. Ένας τέτοιος άνθρωπος υπήρξε ο Τζωρτζ Πιχτ. Ο Τζωρτζ Πιχτ πίστευε ότι καθένας συμβάλλει στο να κατανοήσει η ανθρωπότητα τον εαυτό της ως υποκείμενο της μελλοντικής ιστορίας μας, όταν είναι συνειδητός κι υπεύθυνος πολίτης. (Η ανθρωπότητα μόνο ως ολότητα μπορεί να κατανοήσει τον εαυτό της.) Καθένας συμβάλλει στο να κατανοήσει η ανθρωπότητα τον εαυτό της ως υποκείμενο της μελλοντικής ιστορίας μας.
Ο Τζωρτζ Πιχτ, παλαιός μαθητής του Χάιντεγκερ και καθηγητής της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα επείγοντα προβλήματα του 20ού αιώνος και ως σύμβουλος της κυβερνήσεως Βίλλυ Μπραντ επί ζητημάτων τον περιβάλλοντος έκρουσε τον κώδωνα κινδύνου. Τεραστία απήχηση είχαν οι σχετικές εκπομπές του στην Νοτιογερμανική Ραδιοφωνία, οι οποίες εξεδόθησαν σε βιβλίου με τίτλο: «Το θάρρος για ουτοπία» (1969) και γαλλιστί με τίτλο: «Σκέψεις στο χείλος της αβύσσου» (1970). Σκοπός του είναι, γράφει στο βιβλίο του «Παγωνιά του σύγχρονου ανθρώπου » ο Ηλίας Μαστρογιαννόπουλος, να συνειδητοποιήσει ο σύγχρονος άνθρωπος τα πλανητικά προβλήματα, που καθορίζουν το μέλλον, να κινητοποιήσει βαθύτερα τη λογική, όταν αυτή είναι υπεύθυνη. Δεν χρειάζεται η σκέτη επιστήμη, χρειάζεται μια υπερεπιστήμη, που θα κινήσει το βαθύτερο είναι μας για μια υπεύθυνη πνευματική αντιμετώπιση των απειλών.
Κατά τον Τζωρτζ Πιχτ μόνη η ανθρωπότης σαν ολότης μπορεί να κατανοήσει τον εαυτό της ως υποκείμενο της μελλοντικής ιστορίας μας. Το ζήτημα είναι λοιπόν να προκαλέσουμε μια συνειδητοποίηση, η οποία θα επιτρέψει σε όλους τους ενήλικες πολίτες του νέου κόσμου να ενωθούν σ' αυτήν την ενωτική προσπάθεια, από την οποία θα προέλθει η αυριανή μας ιστορία. Ο καθένας μετέχει ήδη σ' αυτήν, είτε το θέλει είτε όχι με τις ενέργειές του. Είναι καθήκον του να μετάσχη και με τη σκέψη του. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από την υποχρέωση να συμβάλει στη λύση ενός αινίγματος που μας αφορά όλους.
Τα λόγια αυτά σημαίνουν ότι πρέπει καθένας από εμάς να αποκτήσει την ανάλογη αυτογνωσία, ώστε η συνειδητοποίηση μας να είναι και ένα βήμα στην πορεία της ανθρωπότητας προς τη δική της αυτογνωσία. Ο κάθε άνθρωπος συμβάλλει στην αυτογνωσία της ανθρωπότητας. Ο καθένας μπορεί να συμβάλλει, στην ενωτική προσπάθεια, αλλάζοντας τον τρόπο που σκέφτεται σαν άτομο και αναγνωρίζοντας ελεύθερα την ισχύ των όρων που έχουν αξία για όλους τους ανθρώπους. Δεν προσφέρει τίποτε στη συνειδητοποίηση οτιδήποτε επιβάλλεται με τη βία και με τον εξαναγκασμό, έστω κι αν επιβληθεί σε όλο τον κόσμο, όπως γίνεται με την «παγκοσμιοποίηση», η οποία αγνοεί τη θέληση και την ελευθερία εθνών, λαών, ανθρώπων, πολιτισμών και παραδόσεων.
Η συνειδητοποίηση είναι το απαύγασμα της ορθόδοξης πνευματικότητας. Είναι η λεγόμενη «νηπτική θεωρία», η διαρκής επίγνωση του εαυτού, η στοχαστική ζωή. Αιώνες πριν από σήμερα ένας μεγάλος άγιος της Ορθοδοξίας, ο Γρηγόριος ο Σιναΐτης, για να τονίσει την αξία της συνειδητοποίησης έλεγε ότι όποιος δεν βλέπει και δεν ακούει και δεν αισθάνεται πνευματικά δεν είναι ζωντανός άνθρωπος και απλά φυτοζωεί.
Απ΄ το βιβλίο Ο ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΘΕΡΙΣΜΟΥ, Βιβλιοπωλεία ΠΑΙΔΕΙΑ Λάρισας
2.7.10
Περί προσώπου (Απάντηση σε σχόλιο του Αλέξανδρου)
Του Μόσχου Εμμ. Λαγκουβάρδου
"Η ψυχή του σώματος και η ψυχή της ψυχής" (Αλέξανδρος)
Για το απρόσωπο, δηλαδή για την ψυχή του σώματος, ο Δαβίδ γράφει σε κάποιο του ψαλμό: “ότι πνεύμα διήλθε εν αυτώ και ουχ υπάρξει και ουκ επιγνώσεται έτι τον τόπον αυτού”, δηλαδή πνεύμα πέρασε από το σώμα αυτό και δεν θα υπάρξει ούτε θα γνωρίζει τον τόπο του, δεν θα έχει επίγνωση του εαυτού του. Σαν να μην υπήρξε ποτέ. Η ψυχή του σώματος είναι πνεύμα διερχόμενον και ουκ επιστρέφον. Όλα τα ενδιαφέροντα και οι επιθυμίες παρέρχονται μαζί με το σώμα που πεθαίνει και δεν επιστρέφουν. Παρέρχεται ο κόσμος και επιθυμία για τον κόσμο και τίποτε δε μένει για όσους ταυτίζονται με αυτόν και με τα σώματά τους.
Τα ζώα που δεν έχουν παρά μόνον την ψυχή του σώματος , όταν πεθαίνει το σώμα τους σβήνει και η ανάμνησή του και το ενδιαφέρον του γι΄ αυτό. Δεν διατηρείται καμιά ανάμνηση και κανένα ενδιαφέρον. Στάχτη και σκόνη. Ούτε σχέσεις προσωπικές φιλίας ή σεβασμός προγόνων και προσφιλών. Τα ζώα αμέσως μετά το θάνατο του σώματος αδιαφορούν παντελώς για τα σώματα των νεκρών τους. Δεν έχουν ούτε ανάμνηση, ούτε τιμή και σεβασμό για τους προσφιλείς τους. Ενδιαφέρονται για τους δικούς τους και για τα άλλα ζώα του είδους τους μόνο όσο ζει το σώμα τους. Νιώθουν χαρά ή λύπη ή συμπόνια γι΄ αυτά. Όταν το σώμα πεθαίνει δεν νιώθουν τίποτε. Η ψυχή του σώματος είναι πνεύμα διερχόμενο που φεύγει και δεν γνωρίζει πια τον τόπο του. Δεν κρατάνε κειμήλια, δεν τιμούν τους τάφους τους, δεν νιώθουν σεβασμό για τους νεκρούς τους.
Φοβούνται όταν βλέπουν το άλλο ζώο τραυματισμένο. Μόλις όμως πεθάνει δεν νιώθουν τίποτα, ούτε φόβο, ούτε λύπη, ούτε συμπάθεια γι αυτό που υπήρξε, πατέρας ή μητέρα ή φίλος.
Το πνεύμα της ψυχής (η ψυχή της ψυχής), το πνεύμα που εμφύσησε ο Θεός στον άνθρωπο είναι πρόσωπο, όπως πρόσωπο είναι και το Άγιο Πνεύμα του Θεού. Ότι η ψυχή της ψυχής , το πνεύμα της ψυχής είναι πρόσωπο απόδειξη ( για όσους ζητούν αποδείξεις) είναι ότι με το πνεύμα δημιουργούμε προσωπικές σχέσεις αγάπης, φιλίας κλπ. που μένουν,που νικούν το χρόνο και το θάνατο, ενώ κανείς δεν μπορεί να δημιουργήσει προσωπική σχέση με το απρόσωπο. Μια προσωπική σχέση με το πρόσωπο του Αγίου Πνεύματος είναι αυτή που υποδηλώνουν τα λόγια, ο κολλώμενος με το πνεύμα του Θεού γίνεται ένα πνεύμα. Το ίδιο επίσης εννοούν τα λόγια, το πνεύμα προσεύχεται μέσα μας για μας με μυστικό τρόπο και μας διδάσκει πώς πρέπει να προσευχόμαστε.
Ένα παράδειγμα που δείχνει ότι είναι αδύνατο να έχουμε προσωπικές σχέσεις με το το απρόσωπο είναι αυτό. Μπορείς να δημιουργήσεις μια προσωπική σχέση με ένα μουσικό που ανταποκρίνεται στη φιλία σου, ενώ δεν μπορείς να δημιουργήσεις μια προσωπική σχέση με τη μουσικότητα, γιατί η μουσικότητα δεν ανταποκρίνεται στη φιλία σου, ως απρόσωπη. Ή μπορείς να αγαπήσεις μια νέα και να σ΄ αγαπήσει και κείνη ενώ είναι αδύνατο να αγαπήσεις τη νιότη και να σ΄ αγαπήσει και κείνη, γιατί η νιότη είναι απρόσωπη και γι΄ αυτό ανίκανη να ανταποκριθεί στην αγάπη σου.
Όταν έχεις ανάγκη να πάρεις μια γυναίκα για να την αγαπάς παίρνεις μια γυναίκα και δεν παίρνεις κάτι ζωντανό, π.χ. μια γάτα ή έναν παπαγάλο, γιατί η γάτα και ο παπαγάλος δεν μπορούν να σου ανταποδώσουν την αγάπη σου όπως μια γυναίκα.
Ο Αλέξανδρος γράφει:
"Ο Διάβολος απειλεί το Θεό με την ανυπαρξία".
Και με την απουσία προσώπου!
Στη Νέα Εποχή ο Θεός θεωρείται απρόσωπος και το πρόσωπο του ανθρώπου θεωρείται ψευδαίσθηση.
"ΜΛ : "Ο κόσμος συγχέει την ψυχική με την πνευματική κατάσταση. Ψυχή έχουν και τα ζώα, αλλά μόνον οι άνθρωποι έχουν πνεύμα".
Νομίζω ότι πρέπει να διευκρινιστεί ότι αυτό που λέμε "οι άνθρωποι έχουν πνεύμα" σημαίνει έχουν πρόσωπο. Και αυτό γιατί το πρόσωπο δεν είναι πνεύμα αλλά το αποτύπωμα του Αγίου Πνεύματος.
Ο κόσμος συγχέει τη ψυχή με το πρόσωπο. Ψυχή σημαίνει ζωή.
Όσο για το πρόσωπο, αυτό είναι μυστήριο. Είναι αυτό που μας κάνει μοναδικούς και ανεπανάληπτους.
Δείτε τη παρακάτω ανάλυση:
Το "εμφύσημα" στο "πρόσωπο" του Αδάμ
http://www.oodegr.com/oode/genesis/adam5.htm
Aλέξανδρος
Λέξεις – Κλειδιά:
Η ψυχή του σώματος, η ψυχή της ψυχής, το πρόσωπο, το πνεύμα, οι προσωπικές σχέσεις, το απρόσωπο
"Η ψυχή του σώματος και η ψυχή της ψυχής" (Αλέξανδρος)
Για το απρόσωπο, δηλαδή για την ψυχή του σώματος, ο Δαβίδ γράφει σε κάποιο του ψαλμό: “ότι πνεύμα διήλθε εν αυτώ και ουχ υπάρξει και ουκ επιγνώσεται έτι τον τόπον αυτού”, δηλαδή πνεύμα πέρασε από το σώμα αυτό και δεν θα υπάρξει ούτε θα γνωρίζει τον τόπο του, δεν θα έχει επίγνωση του εαυτού του. Σαν να μην υπήρξε ποτέ. Η ψυχή του σώματος είναι πνεύμα διερχόμενον και ουκ επιστρέφον. Όλα τα ενδιαφέροντα και οι επιθυμίες παρέρχονται μαζί με το σώμα που πεθαίνει και δεν επιστρέφουν. Παρέρχεται ο κόσμος και επιθυμία για τον κόσμο και τίποτε δε μένει για όσους ταυτίζονται με αυτόν και με τα σώματά τους.
Τα ζώα που δεν έχουν παρά μόνον την ψυχή του σώματος , όταν πεθαίνει το σώμα τους σβήνει και η ανάμνησή του και το ενδιαφέρον του γι΄ αυτό. Δεν διατηρείται καμιά ανάμνηση και κανένα ενδιαφέρον. Στάχτη και σκόνη. Ούτε σχέσεις προσωπικές φιλίας ή σεβασμός προγόνων και προσφιλών. Τα ζώα αμέσως μετά το θάνατο του σώματος αδιαφορούν παντελώς για τα σώματα των νεκρών τους. Δεν έχουν ούτε ανάμνηση, ούτε τιμή και σεβασμό για τους προσφιλείς τους. Ενδιαφέρονται για τους δικούς τους και για τα άλλα ζώα του είδους τους μόνο όσο ζει το σώμα τους. Νιώθουν χαρά ή λύπη ή συμπόνια γι΄ αυτά. Όταν το σώμα πεθαίνει δεν νιώθουν τίποτε. Η ψυχή του σώματος είναι πνεύμα διερχόμενο που φεύγει και δεν γνωρίζει πια τον τόπο του. Δεν κρατάνε κειμήλια, δεν τιμούν τους τάφους τους, δεν νιώθουν σεβασμό για τους νεκρούς τους.
Φοβούνται όταν βλέπουν το άλλο ζώο τραυματισμένο. Μόλις όμως πεθάνει δεν νιώθουν τίποτα, ούτε φόβο, ούτε λύπη, ούτε συμπάθεια γι αυτό που υπήρξε, πατέρας ή μητέρα ή φίλος.
Το πνεύμα της ψυχής (η ψυχή της ψυχής), το πνεύμα που εμφύσησε ο Θεός στον άνθρωπο είναι πρόσωπο, όπως πρόσωπο είναι και το Άγιο Πνεύμα του Θεού. Ότι η ψυχή της ψυχής , το πνεύμα της ψυχής είναι πρόσωπο απόδειξη ( για όσους ζητούν αποδείξεις) είναι ότι με το πνεύμα δημιουργούμε προσωπικές σχέσεις αγάπης, φιλίας κλπ. που μένουν,που νικούν το χρόνο και το θάνατο, ενώ κανείς δεν μπορεί να δημιουργήσει προσωπική σχέση με το απρόσωπο. Μια προσωπική σχέση με το πρόσωπο του Αγίου Πνεύματος είναι αυτή που υποδηλώνουν τα λόγια, ο κολλώμενος με το πνεύμα του Θεού γίνεται ένα πνεύμα. Το ίδιο επίσης εννοούν τα λόγια, το πνεύμα προσεύχεται μέσα μας για μας με μυστικό τρόπο και μας διδάσκει πώς πρέπει να προσευχόμαστε.
Ένα παράδειγμα που δείχνει ότι είναι αδύνατο να έχουμε προσωπικές σχέσεις με το το απρόσωπο είναι αυτό. Μπορείς να δημιουργήσεις μια προσωπική σχέση με ένα μουσικό που ανταποκρίνεται στη φιλία σου, ενώ δεν μπορείς να δημιουργήσεις μια προσωπική σχέση με τη μουσικότητα, γιατί η μουσικότητα δεν ανταποκρίνεται στη φιλία σου, ως απρόσωπη. Ή μπορείς να αγαπήσεις μια νέα και να σ΄ αγαπήσει και κείνη ενώ είναι αδύνατο να αγαπήσεις τη νιότη και να σ΄ αγαπήσει και κείνη, γιατί η νιότη είναι απρόσωπη και γι΄ αυτό ανίκανη να ανταποκριθεί στην αγάπη σου.
Όταν έχεις ανάγκη να πάρεις μια γυναίκα για να την αγαπάς παίρνεις μια γυναίκα και δεν παίρνεις κάτι ζωντανό, π.χ. μια γάτα ή έναν παπαγάλο, γιατί η γάτα και ο παπαγάλος δεν μπορούν να σου ανταποδώσουν την αγάπη σου όπως μια γυναίκα.
Ο Αλέξανδρος γράφει:
"Ο Διάβολος απειλεί το Θεό με την ανυπαρξία".
Και με την απουσία προσώπου!
Στη Νέα Εποχή ο Θεός θεωρείται απρόσωπος και το πρόσωπο του ανθρώπου θεωρείται ψευδαίσθηση.
"ΜΛ : "Ο κόσμος συγχέει την ψυχική με την πνευματική κατάσταση. Ψυχή έχουν και τα ζώα, αλλά μόνον οι άνθρωποι έχουν πνεύμα".
Νομίζω ότι πρέπει να διευκρινιστεί ότι αυτό που λέμε "οι άνθρωποι έχουν πνεύμα" σημαίνει έχουν πρόσωπο. Και αυτό γιατί το πρόσωπο δεν είναι πνεύμα αλλά το αποτύπωμα του Αγίου Πνεύματος.
Ο κόσμος συγχέει τη ψυχή με το πρόσωπο. Ψυχή σημαίνει ζωή.
Όσο για το πρόσωπο, αυτό είναι μυστήριο. Είναι αυτό που μας κάνει μοναδικούς και ανεπανάληπτους.
Δείτε τη παρακάτω ανάλυση:
Το "εμφύσημα" στο "πρόσωπο" του Αδάμ
http://www.oodegr.com/oode/genesis/adam5.htm
Aλέξανδρος
Λέξεις – Κλειδιά:
Η ψυχή του σώματος, η ψυχή της ψυχής, το πρόσωπο, το πνεύμα, οι προσωπικές σχέσεις, το απρόσωπο