Μορφές του πνεύματος, Τζωρτζ Πιχτ

Του Μόσχου Εμμ.Λαγκουβάρδου


«Λόγος ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει»
Ηράκλειτος

Η σκέψη ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να συμβάλλουμε στη λύση των μεγάλων προβλημάτων που απειλούν την ανθρωπότητά μας καταδικάζει στην αδράνεια. Υπάρχουν όμως άνθρωποι, που δεν σκέφτονται έτσι, που δεν απελπίζονται ούτε εφησυχάζουν. Ένας τέτοιος άνθρωπος υπήρξε ο Τζωρτζ Πιχτ. Ο Τζωρτζ Πιχτ πίστευε ότι καθένας συμβάλλει στο να κατανοήσει η ανθρωπότητα τον εαυτό της ως υποκείμενο της μελλοντικής ιστορίας μας, όταν είναι συνειδητός κι υπεύθυνος πολίτης. (Η ανθρωπότητα μόνο ως ολότητα μπορεί να κατανοήσει τον εαυτό της.) Καθένας συμβάλλει στο να κατανοήσει η ανθρωπότητα τον εαυτό της ως υποκείμενο της μελλοντικής ιστορίας μας.
Ο Τζωρτζ Πιχτ, παλαιός μαθητής του Χάιντεγκερ και καθηγητής της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα επείγοντα προβλήματα του 20ού αιώνος και ως σύμβουλος της κυβερνήσεως Βίλλυ Μπραντ επί ζητημάτων τον περιβάλλοντος έκρουσε τον κώδωνα κινδύνου. Τεραστία απήχηση είχαν οι σχετικές εκπομπές του στην Νοτιογερμανική Ραδιοφωνία, οι οποίες εξεδόθησαν σε βιβλίου με τίτλο: «Το θάρρος για ουτοπία» (1969) και γαλλιστί με τίτλο: «Σκέψεις στο χείλος της αβύσσου» (1970). Σκοπός του είναι, γράφει στο βιβλίο του «Παγωνιά του σύγχρονου ανθρώπου » ο Ηλίας Μαστρογιαννόπουλος, να συνειδητοποιήσει ο σύγχρονος άνθρωπος τα πλανητικά προβλήματα, που καθορίζουν το μέλλον, να κινητοποιήσει βαθύτερα τη λογική, όταν αυτή είναι υπεύθυνη. Δεν χρειάζεται η σκέτη επιστήμη, χρειάζεται μια υπερεπιστήμη, που θα κινήσει το βαθύτερο είναι μας για μια υπεύθυνη πνευματική αντιμετώπιση των απειλών.
Κατά τον Τζωρτζ Πιχτ μόνη η ανθρωπότης σαν ολότης μπορεί να κατανοήσει τον εαυτό της ως υποκείμενο της μελλοντικής ιστορίας μας. Το ζήτημα είναι λοιπόν να προκαλέσουμε μια συνειδητοποίηση, η οποία θα επιτρέψει σε όλους τους ενήλικες πολίτες του νέου κόσμου να ενωθούν σ' αυτήν την ενωτική προσπάθεια, από την οποία θα προέλθει η αυριανή μας ιστορία. Ο καθένας μετέχει ήδη σ' αυτήν, είτε το θέλει είτε όχι με τις ενέργειές του. Είναι καθήκον του να μετάσχη και με τη σκέψη του. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από την υποχρέωση να συμβάλει στη λύση ενός αινίγματος που μας αφορά όλους.
Τα λόγια αυτά σημαίνουν ότι πρέπει καθένας από εμάς να αποκτήσει την ανάλογη αυτογνωσία, ώστε η συνειδητοποίηση μας να είναι και ένα βήμα στην πορεία της ανθρωπότητας προς τη δική της αυτογνωσία. Ο κάθε άνθρωπος συμβάλλει στην αυτογνωσία της ανθρωπότητας. Ο καθένας μπορεί να συμβάλλει, στην ενωτική προσπάθεια, αλλάζοντας τον τρόπο που σκέφτεται σαν άτομο και αναγνωρίζοντας ελεύθερα την ισχύ των όρων που έχουν αξία για όλους τους ανθρώπους. Δεν προσφέρει τίποτε στη συνειδητοποίηση οτιδήποτε επιβάλλεται με τη βία και με τον εξαναγκασμό, έστω κι αν επιβληθεί σε όλο τον κόσμο, όπως γίνεται με την «παγκοσμιοποίηση», η οποία αγνοεί τη θέληση και την ελευθερία εθνών, λαών, ανθρώπων, πολιτισμών και παραδόσεων.
Η συνειδητοποίηση είναι το απαύγασμα της ορθόδοξης πνευματικότητας. Είναι η λεγόμενη «νηπτική θεωρία», η διαρκής επίγνωση του εαυτού, η στοχαστική ζωή. Αιώνες πριν από σήμερα ένας μεγάλος άγιος της Ορθοδοξίας, ο Γρηγόριος ο Σιναΐτης, για να τονίσει την αξία της συνειδητοποίησης έλεγε ότι όποιος δεν βλέπει και δεν ακούει και δεν αισθάνεται πνευματικά δεν είναι ζωντανός άνθρωπος και απλά φυτοζωεί.

Απ΄ το βιβλίο Ο ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΘΕΡΙΣΜΟΥ, Βιβλιοπωλεία ΠΑΙΔΕΙΑ Λάρισας