Όλοι τρέχουν να σώσουν ένα παιδί που κινδυνεύει, χωρίς να ρωτούν τίνος είναι αυτό το παιδί. Ο κίνδυνος που απειλεί τη ζωή του παιδιού το κάνει να είναι το μοναδικό παιδί, αντί ένα κάποιο παιδί, ενός κάποιου πατέρα. Καθένας μπροστά στον κίνδυνο το νιώθει σαν να είναι το δικό του παιδί.
Ποια είναι λοιπόν η πραγματικότητα, όταν ο εχθρός επιτίθεται στα παιδιά; Είναι η ψυχρή λογική , κατά την οποία τα παιδιά που κινδυνεύουν είναι κάποια παιδιά ή είναι το ζωντανό αίσθημα ότι τα παιδιά που κινδυνεύουν δεν είναι κάποια παιδιά, αλλά είναι τα δικά μας μοναδικά και αναντικατάστατα παιδιά;
Ότι όλοι τρέχουν να σώσουν ένα παιδί που κινδυνεύει μαρτυρεί την ενότητα των ανθρώπων. Αντιθέτως ,η λογική σύμφωνα με την οποία, όταν το παιδί που κινδυνεύει δεν είναι δικό μας , είναι ένα κάποιο παιδί, δείχνει τη διαίρεση και την αποξένωση των ανθρώπων. Απ’ τη λογική λείπει η πίστη, ο φόβος κι η απλότητα που υπάρχει στο ζωντανό αίσθημα της ζωής.
Χθες στην εκκλησία, στα Δέντρα Τυρνάβου, δεν είχα προετοιμαστεί για το κήρυγμα. Δεν ήξερα ούτε ποιο ήταν το Ευαγγέλιο και ποιος ο Απόστολος. Το Ευαγγέλιο ήταν αυτό στο οποίο ο Κύριος ρώτησε τους μαθητές του, ποιος λέει ο κόσμος ότι είναι κι ο Απόστολος ήταν η επιστολή του Παύλου, που περιέγραφε τα μαρτύρια που τράβηξε κηρύττοντας το Ευαγγέλιο του Χριστού στα Έθνη.
Αγαπώ αυτήν την ευαγγελική περικοπή που περιέχει τα λόγια αυτά του Ιησού:
« Ποιος λέει ο κόσμος ότι είμαι;» Επάνω σ΄ αυτά τα λόγια είπα μερικά πράγματα στους απλούς ανθρώπους, οι οποίοι αποτελούσαν το εκκλησίασμα στον Άγιο Αθανάσιο Δένδρων, την προχθεσινή Κυριακή.
Γιατί ο Ιησούς ρώτησε τους μαθητές του, αφού γνώριζε τις σκέψεις τους; αναρωτήθηκα. Ύστερα τους ζήτησα να συσχετίσουν την ερώτηση αυτή με την παραπλήσια ερώτηση πολλών που αμφισβητούν την αξία της προσευχής. Γιατί προσεύχεστε, λένε πολλοί, αφού ο Θεός γνωρίζει τις ανάγκες των ανθρώπων;
Χωρίς το λόγο, θα είμαστε σαν τα νήπια που δεν γνωρίζουν τον εαυτό τους και τις ανάγκες τους , και δεν θα περιμέναμε φυσικά να ακούσει ο Θεός τις προσευχές μας. Ούτε τη σχέση μας με το Θεό θα γνωρίζαμε , ούτε θα μαθαίναμε να εκφράζουμε τον εαυτό μας με το Λόγο.
Προσευχόμαστε , λοιπόν, και με την προσευχή μας γνωρίζουμε τον εαυτό μας και γινόμαστε ταπεινοί, γιατί δεν ξεχνάμε την εξάρτησή μας απ΄ το Θεό. Με την προσευχή γνωρίζουμε ότι κι εμείς κι οι άλλοι είμαστε μοναδικοί, γιατί είμαστε παιδιά του Θεού, ότι ο Θεός μας αγαπάει κι η αγάπη Του μας κάνει να βλέπουμε τον εαυτό μας και τους άλλους ως μοναδικούς.
Όλοι τρέχουν να σώσουν ένα παιδί που κινδυνεύει. Καθένας μπροστά στον κίνδυνο το νιώθει ως μοναδικό, ως δικό του παιδί. Το μίσος κι ο φόβος είναι η αιτία που τα ολοκληρωτικά καθεστώτα καταδιώκουν τη μοναδικότητα και επιβάλλουν την ανωνυμία και την ομοιομορφία.
¨Όταν ο Κύκλωπας ρώτησε τον δέσμιο στη σπηλιά Οδυσσέα ποιο είναι το όνομά του ο Οδυσσέας απάντησε : «Κανένα με λένε». Ο Οδυσσέας δεν θα έλεγε το όνομά του ,όσο δεν είχε την ελευθερία του και δεν ήταν παρά η τροφή ενός ανθρωποφάγου.
Πήρα αφορμή από ένα παιδάκι που κινδύνευε να πνιγεί κι όλοι έτρεξαν να το σώσουν, στην παραλία, στα Πλατανίδια του Βόλου, χθες το απόγευμα, για να μιλήσω για το όνομα, που είναι συστατικό της ελευθερίας μας. Οι λαοί που χάνουν τη γλώσσα, χάνουν την ενότητά τους, την πατρίδα τους και το σπουδαιότερο, την ελευθερία τους.
(Ρεθεμνιώτικα Νέα)
29.6.08
Το "Μόσχος Λαγκουβάρδος" δεν είναι ψευδώνυμο
Το "Μόσχος Λαγκουβάρδος" δεν είναι ψευδώνυμο, ούτε ελληνοποιημένο όνομα του
Ρόμπερτ Λαξ, όπως δημοσιεύτηκε σε κάποιο φύλλο της εφημερίδας η "Ελευθεροτυπία". Είναι ελληνικό όνομα από την Κρήτη. Ο πατέρας μου Μανώλης Λαγκουβάρδος καταγόταν απ΄ το Άνω Τριπόδο Μυλοποτάμου Κρήτης. Τον σκότωσαν Βούλγαροι στρατιώτες,το 1944, στο Αρμενοχώρι Φλωρίνης, όπου υπηρετούσε ως αστυνομικός σταθμάρχης, όταν υπερασπίστηκε τη ζωή κάποιου χωροφύλακα του σταθμού,που κινδύνευε.
Ρόμπερτ Λαξ, όπως δημοσιεύτηκε σε κάποιο φύλλο της εφημερίδας η "Ελευθεροτυπία". Είναι ελληνικό όνομα από την Κρήτη. Ο πατέρας μου Μανώλης Λαγκουβάρδος καταγόταν απ΄ το Άνω Τριπόδο Μυλοποτάμου Κρήτης. Τον σκότωσαν Βούλγαροι στρατιώτες,το 1944, στο Αρμενοχώρι Φλωρίνης, όπου υπηρετούσε ως αστυνομικός σταθμάρχης, όταν υπερασπίστηκε τη ζωή κάποιου χωροφύλακα του σταθμού,που κινδύνευε.
27.6.08
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου, Φιλοσοφούμε με μάσκες
«Κρύψου και φώναξε»
(παιδικό παιχνίδι)
«Φιλοσοφούμε με απλό τρόπο» έλεγαν οι αρχαίοι.. « Κι αγαπούμε το ωραίο χωρίς να γινόμαστε θηλυπρεπείς.». Αλλά στη σύγχρονη εποχή εξέλιπε η φιλοσοφία. Ο κόσμος δεν κοπιάζει να σκεφτεί και να αναζητήσει την πνευματική του τροφή.
Χωρίς σκέψη και χωρίς κρίση αφήνει να του αρπάξουν την ψυχή με υλικά ανταλλάγματα!
Στην Ολλανδία επινοήθηκε ένα μηχάνημα για να τρέφονται οι χήνες. Η ίδια αυτή φιλοσοφία, με την οποία κατασκευάστηκε το μηχάνημα για την τροφή των ολλανδικών χηνών ισχύει και για τις ιδέες στον πνευματικό τομέα. Παρόμοια μεταδίδονται στους πολλούς κι οι διάφορες ιδέες, οι οποίες επιδιώκουν και επιτυγχάνουν τη χειραγώγησή τους.
Πρόκειται για ένα μηχάνημα , το οποίο προσαρμόζεται στο ρύγχος της χήνας
και εκσφενδονίζει την τροφή κατ΄ ευθείαν στο στομάχι του δύστυχου ζωντανού, ένα είδος καταπέλτη. Έτσι δεν κοπιάζουν πια να μασήσουν την τροφή τους οι χήνες αυτές στην Ολλανδία και φυσικά στερούνται και τη γεύση και το άρωμα της τροφής,
Τη γεύση και το άρωμα της ζωής τους στερούνται οι πολλοί , οι οποίοι
παραιτήθηκαν ή δεν διδάχτηκαν ποτέ να αναζητούν οι ίδιοι την πνευματική τους τροφή και δέχονται μηχανικά ,χωρίς σκέψη και χωρίς κρίση, τα πνευματικά σκύβαλα , που τους ρίχνουν διάφορα επιτήδεια κέντρα μαζικής εξαχρείωσης και εκμαυλισμού.
«Μάλλιασε η γλώσσα μου» να μιλώ για το δυτικό κόσμο, ότι είναι ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος από εμάς, παρόλο που ο κόσμος αυτός έχει ελληνικές καταβολές. Χίλια δυο παραδείγματα υπάρχουν που δείχνουν τη διαφορά ανάμεσα στον ελληνικό ορθόδοξο κόσμο και στον δυτικό παπικό ή προτεσταντικό δυτικό κόσμο.
Η διαφορά ανάμεσα στους δυο αυτούς κόσμους είναι διαφορά στην ίδια τη σκέψη. Η σκέψη διακρίνεται αναλόγως αν είναι συνδεδεμένη με το πρόσωπο , όπως είναι σε μας (η Ορθοδοξία είναι εμπειρική) ή είναι «ψιλή» σκέψη, αυτονομημένη, ανεξάρτητη απ΄ το πρόσωπο κι απ΄το ήθος.
Απορεί κανείς πως παραθεωρείται και δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη, όχι μόνο απ΄ τους θαυμαστές του δυτικού κόσμου, αλλά και από όλους το γεγονός
ότι ο δυτικός κόσμος μετά τη Γαλλική επανάσταση διακήρυξε ότι επιθυμεί ως κοινωνικό σύνολο να σκέφτεται χωρίς να είναι απαραίτητο στοιχείο της σκέψης του το ήθος. (Χωρίς ηθικά όρια προχωρεί η σκέψη του δυτικού κόσμου και η επιστημονική έρευνα, με αποτέλεσμα το βιασμό του ανθρώπου και της Φύσης).
Μια βλαβερή συνέπεια της νοοτροπίας αυτής της Δύσης, την οποία έχουμε υποστεί και μεις με το μιμητισμό μας είναι η μανία με τις μάσκες, ακόμα και στη φιλοσοφία. Ούτε ένας από αυτούς που ασχολούνται με τις φιλοσοφικές σκέψεις στον ηλεκτρικό κόμβο «Forums” π.χ. δε χρησιμοποιεί το όνομά του και χρησιμοποιεί ψευδώνυμο. Καμιά σκέψη δεν είναι σωστή αν αυτός που την κάνει κρύβεται. Ούτε πρόκειται μια τέτοια σκέψη να ακουστεί και να ευεργετήσει κανένα. Γιατί δεν είναι σωστή; Γιατί οι σκέψεις δεν είναι «ψιλές» απογυμνωμένες από αυτόν που τις κάνει.
Οι σκέψεις έχουν το ήθος, το ύφος και το ρυθμό του σκεπτομένου. Αυτό σημαίνουν τα λόγια «το ύφος είναι ο άνθρωπος».
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
(παιδικό παιχνίδι)
«Φιλοσοφούμε με απλό τρόπο» έλεγαν οι αρχαίοι.. « Κι αγαπούμε το ωραίο χωρίς να γινόμαστε θηλυπρεπείς.». Αλλά στη σύγχρονη εποχή εξέλιπε η φιλοσοφία. Ο κόσμος δεν κοπιάζει να σκεφτεί και να αναζητήσει την πνευματική του τροφή.
Χωρίς σκέψη και χωρίς κρίση αφήνει να του αρπάξουν την ψυχή με υλικά ανταλλάγματα!
Στην Ολλανδία επινοήθηκε ένα μηχάνημα για να τρέφονται οι χήνες. Η ίδια αυτή φιλοσοφία, με την οποία κατασκευάστηκε το μηχάνημα για την τροφή των ολλανδικών χηνών ισχύει και για τις ιδέες στον πνευματικό τομέα. Παρόμοια μεταδίδονται στους πολλούς κι οι διάφορες ιδέες, οι οποίες επιδιώκουν και επιτυγχάνουν τη χειραγώγησή τους.
Πρόκειται για ένα μηχάνημα , το οποίο προσαρμόζεται στο ρύγχος της χήνας
και εκσφενδονίζει την τροφή κατ΄ ευθείαν στο στομάχι του δύστυχου ζωντανού, ένα είδος καταπέλτη. Έτσι δεν κοπιάζουν πια να μασήσουν την τροφή τους οι χήνες αυτές στην Ολλανδία και φυσικά στερούνται και τη γεύση και το άρωμα της τροφής,
Τη γεύση και το άρωμα της ζωής τους στερούνται οι πολλοί , οι οποίοι
παραιτήθηκαν ή δεν διδάχτηκαν ποτέ να αναζητούν οι ίδιοι την πνευματική τους τροφή και δέχονται μηχανικά ,χωρίς σκέψη και χωρίς κρίση, τα πνευματικά σκύβαλα , που τους ρίχνουν διάφορα επιτήδεια κέντρα μαζικής εξαχρείωσης και εκμαυλισμού.
«Μάλλιασε η γλώσσα μου» να μιλώ για το δυτικό κόσμο, ότι είναι ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος από εμάς, παρόλο που ο κόσμος αυτός έχει ελληνικές καταβολές. Χίλια δυο παραδείγματα υπάρχουν που δείχνουν τη διαφορά ανάμεσα στον ελληνικό ορθόδοξο κόσμο και στον δυτικό παπικό ή προτεσταντικό δυτικό κόσμο.
Η διαφορά ανάμεσα στους δυο αυτούς κόσμους είναι διαφορά στην ίδια τη σκέψη. Η σκέψη διακρίνεται αναλόγως αν είναι συνδεδεμένη με το πρόσωπο , όπως είναι σε μας (η Ορθοδοξία είναι εμπειρική) ή είναι «ψιλή» σκέψη, αυτονομημένη, ανεξάρτητη απ΄ το πρόσωπο κι απ΄το ήθος.
Απορεί κανείς πως παραθεωρείται και δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη, όχι μόνο απ΄ τους θαυμαστές του δυτικού κόσμου, αλλά και από όλους το γεγονός
ότι ο δυτικός κόσμος μετά τη Γαλλική επανάσταση διακήρυξε ότι επιθυμεί ως κοινωνικό σύνολο να σκέφτεται χωρίς να είναι απαραίτητο στοιχείο της σκέψης του το ήθος. (Χωρίς ηθικά όρια προχωρεί η σκέψη του δυτικού κόσμου και η επιστημονική έρευνα, με αποτέλεσμα το βιασμό του ανθρώπου και της Φύσης).
Μια βλαβερή συνέπεια της νοοτροπίας αυτής της Δύσης, την οποία έχουμε υποστεί και μεις με το μιμητισμό μας είναι η μανία με τις μάσκες, ακόμα και στη φιλοσοφία. Ούτε ένας από αυτούς που ασχολούνται με τις φιλοσοφικές σκέψεις στον ηλεκτρικό κόμβο «Forums” π.χ. δε χρησιμοποιεί το όνομά του και χρησιμοποιεί ψευδώνυμο. Καμιά σκέψη δεν είναι σωστή αν αυτός που την κάνει κρύβεται. Ούτε πρόκειται μια τέτοια σκέψη να ακουστεί και να ευεργετήσει κανένα. Γιατί δεν είναι σωστή; Γιατί οι σκέψεις δεν είναι «ψιλές» απογυμνωμένες από αυτόν που τις κάνει.
Οι σκέψεις έχουν το ήθος, το ύφος και το ρυθμό του σκεπτομένου. Αυτό σημαίνουν τα λόγια «το ύφος είναι ο άνθρωπος».
"Ρεθεμνιώτικα Νέα"
25.6.08
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου Να προβληθείς ή να μην προβληθείς;
Χθες το μεσημέρι μου τηλεφώνησε μια φίλη μου, η οποία υπηρετεί στη Δημοτική Πινακοθήκη Λαρίσης. Μου είπε ότι θα έρθει στη Λάρισα ο Βασίλης Βασιλικός και θα μιλήσει με κάποιους συγγραφείς , τους οποίους θα προβάλει στην υπό τον τίτλον «Άξιον Εστί», τηλεοπτική του εκπομπή. Ότι δεν είμαι ανάμεσα σ΄ αυτούς και ότι γνωρίζει την αρχισυντάκτρια της εκπομπής και θα της ζητήσει να συμπεριλάβουν κι εμένα στην εκπομπή τους.
Δέχτηκα με χαρά την πρόταση της φίλης μου και προσφέρθηκα να της δώσω τα τελευταία βιβλία μου, που ήξερα ότι δεν τα έχει, για να τα δείξει στη φίλη της αρχισυντάκτρια. Υποσχέθηκα μάλιστα να τα πάω ο ίδιος ,σήμερα το πρωί στο γραφείο της, στην Πινακοθήκη, στη συνοικία «Το Λιβαδάκι»..
Όταν έκλεισα το τηλέφωνο σκέφτηκα τη βλακεία μου κι αναθεώρησα αμέσως την απόφασή μου. «Δεύτερες σκέψεις κρείττονες» ( Άλλωστε ποτέ δεν μιλώ με ηρεμία κι αυτοσυγκέντρωση στο τηλέφωνο).
Οι σκέψεις που έκανα εν ηρεμία ήταν οι εξής: «Αν τα βιβλία μου αξίζουν θα φτάσουν οπωσδήποτε στους αναγνώστες. Αν δεν αξίζουν γιατί να προβάλω κάτι που δεν αξίζει και που δεν ενδιαφέρει κανέναν;» Με αυτό το σκεπτικό αποφάσισα να μην πάω σήμερα το πρωί τα καινούρια βιβλία μου για να προβληθούν απ΄ την εκπομπή του Βασίλη Βασιλικού.
Τώρα που το σκέφτομαι ανακαλύπτω ότι είμαι εναντίον των εκπομπών που προβάλλουν βιβλία. Ο λόγος είναι ότι προβάλλουν εμπορικά βιβλία κι αγνοούν τα μη εμπορικά . Με αυτόν τον τρόπο μεταφέρουν στον κόσμο το μήνυμα ή ότι δεν υπάρχουν άλλα βιβλία εκτός απ΄ τα εμπορικά ή ότι αν υπάρχουν είναι βιβλία, για τα οποία δεν αξίζει να γίνεται λόγος.
Με την ευκαιρία αξίζει να τονίσουμε εδώ την ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στα εμπορικά και στα μη εμπορικά βιβλία. Η διαφορά στις δύο αυτές κατηγορίες βιβλίων βρίσκεται στο σκοπό για τον οποίο γράφονται και στο σκοπό για τον οποίο προβάλλονται. Τα εμπορικά βιβλία γράφονται για να πουληθούν και να αποφέρουν κέρδος στους εκδότες, στους πράκτορες, στους βιβλιοπώλες, στους συγγραφείς και σε όποιους άλλους μεσολαβούν στη διακίνησή τους. Τα βιβλία αυτά αποφεύγουν να κρίνουν την εξουσία και να γράψουν οτιδήποτε δεν είναι αρεστό στο εμπορικό κύκλωμα.
Τα μη εμπορικά βιβλία γράφονται για να διαβαστούν και δεν είναι αρεστά σε κανένα από αυτούς που διακινούν βιβλία , επειδή τα βιβλία αυτά κρίνουν την εξουσία κι όλους αυτούς που μεσολαβούν για το κέρδος, γι΄ αυτό και δεν τα προβάλλει κανείς ,ούτε αυτά ούτε τους συγγραφείς τους.
Με αυτή τη λογική είναι εύλογο να απορεί κανείς πως γράφονται μη εμπορικά βιβλία! Πώς δεν απελπίζονται οι συγγραφείς των μη εμπορικών βιβλίων ! Πώς δεν κουράζονται να τα γράφουν και πώς ξοδεύουν ένα σωρό χρήματα για να τα τυπώνουν, και να τα κυκλοφορούν , αφού το κοινό τα αγνοεί, και μόνο λίγοι τα αποκτούν κι ακόμα λιγότεροι τα διαβάζουν;
Δεν ξέρω πως σκέφτονται οι άλλοι συγγραφείς μη εμπορικών βιβλίων. Μια φορά που μίλησα για το θέμα αυτό, στη Δημοτική βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης, ενώπιον συγγραφέων, τη μέρα της γιορτής της παγκόσμιας ποίησης, δέχθηκα θερμό χειροκρότημα απ΄ τους συναδέλφους ακροατές. Που σημαίνει ότι επικροτούσαν την άποψή μου για το μη εμπορικό βιβλίο.
Στην ερώτηση πως δεν απελπίζομαι και γράφω ακόμα, η απάντησή μου είναι η εξής: Ότι γράφω για τον ιδανικό αναγνώστη και γι΄ αυτό δεν περιμένω τίποτα από κανέναν. Συμφωνώ δε απολύτως με την άποψη των απλών ανθρώπων, ότι «ο ποιητής μετά θάνατον δοξάζεται». Δεν αξίζει επίσης να προσπαθείς να προβάλλεις τα βιβλία σου και μέσω αυτών να προβληθείς ο ίδιος, για ένα ακόμα σπουδαιότερο λόγο, ότι σύμφωνα με τον Κομφούκιο, «την εποχή που δεν τηρείται η Οδός, οι τιμές κι οι διακρίσεις είναι ντροπή!»
Δέχτηκα με χαρά την πρόταση της φίλης μου και προσφέρθηκα να της δώσω τα τελευταία βιβλία μου, που ήξερα ότι δεν τα έχει, για να τα δείξει στη φίλη της αρχισυντάκτρια. Υποσχέθηκα μάλιστα να τα πάω ο ίδιος ,σήμερα το πρωί στο γραφείο της, στην Πινακοθήκη, στη συνοικία «Το Λιβαδάκι»..
Όταν έκλεισα το τηλέφωνο σκέφτηκα τη βλακεία μου κι αναθεώρησα αμέσως την απόφασή μου. «Δεύτερες σκέψεις κρείττονες» ( Άλλωστε ποτέ δεν μιλώ με ηρεμία κι αυτοσυγκέντρωση στο τηλέφωνο).
Οι σκέψεις που έκανα εν ηρεμία ήταν οι εξής: «Αν τα βιβλία μου αξίζουν θα φτάσουν οπωσδήποτε στους αναγνώστες. Αν δεν αξίζουν γιατί να προβάλω κάτι που δεν αξίζει και που δεν ενδιαφέρει κανέναν;» Με αυτό το σκεπτικό αποφάσισα να μην πάω σήμερα το πρωί τα καινούρια βιβλία μου για να προβληθούν απ΄ την εκπομπή του Βασίλη Βασιλικού.
Τώρα που το σκέφτομαι ανακαλύπτω ότι είμαι εναντίον των εκπομπών που προβάλλουν βιβλία. Ο λόγος είναι ότι προβάλλουν εμπορικά βιβλία κι αγνοούν τα μη εμπορικά . Με αυτόν τον τρόπο μεταφέρουν στον κόσμο το μήνυμα ή ότι δεν υπάρχουν άλλα βιβλία εκτός απ΄ τα εμπορικά ή ότι αν υπάρχουν είναι βιβλία, για τα οποία δεν αξίζει να γίνεται λόγος.
Με την ευκαιρία αξίζει να τονίσουμε εδώ την ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στα εμπορικά και στα μη εμπορικά βιβλία. Η διαφορά στις δύο αυτές κατηγορίες βιβλίων βρίσκεται στο σκοπό για τον οποίο γράφονται και στο σκοπό για τον οποίο προβάλλονται. Τα εμπορικά βιβλία γράφονται για να πουληθούν και να αποφέρουν κέρδος στους εκδότες, στους πράκτορες, στους βιβλιοπώλες, στους συγγραφείς και σε όποιους άλλους μεσολαβούν στη διακίνησή τους. Τα βιβλία αυτά αποφεύγουν να κρίνουν την εξουσία και να γράψουν οτιδήποτε δεν είναι αρεστό στο εμπορικό κύκλωμα.
Τα μη εμπορικά βιβλία γράφονται για να διαβαστούν και δεν είναι αρεστά σε κανένα από αυτούς που διακινούν βιβλία , επειδή τα βιβλία αυτά κρίνουν την εξουσία κι όλους αυτούς που μεσολαβούν για το κέρδος, γι΄ αυτό και δεν τα προβάλλει κανείς ,ούτε αυτά ούτε τους συγγραφείς τους.
Με αυτή τη λογική είναι εύλογο να απορεί κανείς πως γράφονται μη εμπορικά βιβλία! Πώς δεν απελπίζονται οι συγγραφείς των μη εμπορικών βιβλίων ! Πώς δεν κουράζονται να τα γράφουν και πώς ξοδεύουν ένα σωρό χρήματα για να τα τυπώνουν, και να τα κυκλοφορούν , αφού το κοινό τα αγνοεί, και μόνο λίγοι τα αποκτούν κι ακόμα λιγότεροι τα διαβάζουν;
Δεν ξέρω πως σκέφτονται οι άλλοι συγγραφείς μη εμπορικών βιβλίων. Μια φορά που μίλησα για το θέμα αυτό, στη Δημοτική βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης, ενώπιον συγγραφέων, τη μέρα της γιορτής της παγκόσμιας ποίησης, δέχθηκα θερμό χειροκρότημα απ΄ τους συναδέλφους ακροατές. Που σημαίνει ότι επικροτούσαν την άποψή μου για το μη εμπορικό βιβλίο.
Στην ερώτηση πως δεν απελπίζομαι και γράφω ακόμα, η απάντησή μου είναι η εξής: Ότι γράφω για τον ιδανικό αναγνώστη και γι΄ αυτό δεν περιμένω τίποτα από κανέναν. Συμφωνώ δε απολύτως με την άποψη των απλών ανθρώπων, ότι «ο ποιητής μετά θάνατον δοξάζεται». Δεν αξίζει επίσης να προσπαθείς να προβάλλεις τα βιβλία σου και μέσω αυτών να προβληθείς ο ίδιος, για ένα ακόμα σπουδαιότερο λόγο, ότι σύμφωνα με τον Κομφούκιο, «την εποχή που δεν τηρείται η Οδός, οι τιμές κι οι διακρίσεις είναι ντροπή!»
24.6.08
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου, Ποιος θα σε κοιτάξει
Άρχισα σήμερα την πρωινή άσκηση (περπάτημα στον δημοτικό κήπο) πολύ νωρίς. Δεν είχε φέξει ακόμη. Πρωί- πρωί περπάτημα και σκέψεις. Περπατούσα και σκεφτόμουν το βασικό πρόβλημα του ανθρώπου, το πρόβλημα της επιβίωσης. Πού πρέπει να στηρίζει ο άνθρωπος την επιβίωσή του; Στον εαυτό του, στην οικογένεια, στην κοινωνία, στο κράτος, στα χρήματα;
Ο Νίκος που ήρθε να παρκάρει το αυτοκίνητό του είδε πρωί πρωί τηλεόραση. «Όλο θλιβερά πράγματα βλέπεις στην τηλεόραση»,είπε. «Η πολιτική σάπια, οι φορείς είναι σάπιοι, η Εκκλησία το ίδιο…» . «Δεν υπάρχει τίποτε να στηριχτείς;» ρώτησα. «Ούτε η πίστη;». «Πιστεύω» είπε «αλλά είμαι αμαρτωλός».
Μετά την πρόσφατη ασθένεια (ημιπληγία) της μητέρας μου σκέφτομαι πιο πολύ την επιβίωση; Το «ποιος θα μας κοιτάξει». Η μητέρα μου ήταν πολύ δυνατή γυναίκα κι είχε αφιερώσει τη ζωή της στους άλλους. Εκτός απ΄ τους παππούδες που γηροκόμησε, ανέλαβε και τα εγγόνια της με πολύ αγάπη «των παιδιών μου τα παιδιά δυο φορές παιδιά» και με πολύ κόπο, για να μπορούν να εργάζονται τα παιδιά της. Παράλληλα προσέφερε επί δεκαοχτώ χρόνια τις υπηρεσίες της φροντίζοντας τους εγκαταλειμμένους γέρους της ενορίας της.
Τώρα τα παιδιά της (στη Θεσσαλονίκη ) είναι γύρω απ΄ το κρεβάτι της , εκτός από μένα που πηγαινοέρχομαι απ΄τη Λάρισα, σαν επισκέπτης και δεν προσφέρω τίποτα. «Άλλοι την κοιτάζουν κι άλλους έχει στο μυαλό της», λέει η μικρότερη αδερφή μου για να την πειράξει, μια που η μητέρα μας αντιμετωπίζει την κατάστασή της με χιούμορ. ( Έπρεπε να αρρωστήσει για να ανακαλύψει το χιούμορ της.)
Η περίπτωση της μητέρας μου είναι η περίπτωση που ο άνθρωπος στηρίζεται στην οικογένεια. Το ίδιο και η περίπτωση ενός φίλου μου γιατρού που όλα του τα χρόνια τα έζησε στη Γερμανία και στα τελευταία του ήρθε στην Ελλάδα κι όταν δεν μπορούσε, τον φρόντιζε η μητέρα του. Τι γίνεται στις άλλες περιπτώσεις, όταν δεν υπάρχει τέτοια οικογένεια;
Οι παλιοί έκαναν πολλά παιδιά και τα μάθαιναν ότι έχουν υποχρέωση να φροντίσουν τους γέρους τους. Πιο παλιά ακόμα , πριν τον πολιτισμό, η τύχη
των γέρων, που δεν μπορούσαν οι ίδιοι να φροντίσουν τον εαυτό τους ήταν αμφίβολη. Πολλά τοπωνύμια, όπως γεροπόταμος, γεροντόβραχος κ.α. είναι ενδεικτικά.
‘Ελπιζε στο ανέλπιστο ,λέει ο Ηράκλειτος. Είναι παράξενο που μιλάει έτσι ο Ηράκλειτος. Ο Ηράκλειτος πίστευε πως όλα αλλάζουν και τίποτε δεν μένει.
Είναι παράξενο που θεωρεί την ελπίδα σταθερή. Η ελπίδα για τον Ηράκλειτο
ποτέ δεν χάνει την αξία της; Να ελπίζεις και στο ανέλπιστο, σ΄ εκείνο που είναι απίθανο να συμβεί. Να που η βεβαιότητα για την πίστη έρχεται από εκείνον που αμφισβήτησε τα πάντα, που δεν θεωρούσε τίποτε σταθερό στη ζωή. Διαρκής αλλαγή. Τα πάντα ρέουν. Δυο φορές δεν θα μπορούσες ποτέ να μπεις στο ίδιο ποτάμι. Αυτό ήταν το πιστεύω του.
«Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον». Με τη σκέψη αυτή ,έψαξα να βρω τα βιβλία και τις κινηματογραφικές ταινίες εκείνες στις οποίες οι δημιουργοί τους πιστεύουν στην καλοσύνη, στο Θεό του Θερισμού, όπως ονομάζει την καλοσύνη ένας απ΄ τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες του κόσμου, ο Ακίρα Κουροσάβα. Με αυτό το κριτήριο έγραψα το τελευταίο μου βιβλίο , με τον ίδιο αυτό τίτλο «Ο Θεός του Θερισμού».
Το πρόβλημα της επιβίωσης είναι εντελώς διαφορετικό, αναλόγως από την άποψη που το σκέφτεται κανείς. Ως πρόβλημα δικό του ή των άλλων. Το δίκαιο, όταν κρίνει έναν άνθρωπο, τον κρίνει με βάση τη φροντίδα που επιδεικνύει για τα δικά του προβλήματα. Με αυτό το κριτήριο αποτιμά τις υποχρεώσεις του. Άρα και το πρόβλημα της επιβίωσης , για να είμαστε δίκαιοι πρέπει να το αντιμετωπίζουμε σαν να είναι δικό μας πρόβλημα., πράγμα που δεν συμβαίνει , ιδίως αν το πρόβλημα μελετάται από επιστημονικής πλευράς.
Ο Νίκος που ήρθε να παρκάρει το αυτοκίνητό του είδε πρωί πρωί τηλεόραση. «Όλο θλιβερά πράγματα βλέπεις στην τηλεόραση»,είπε. «Η πολιτική σάπια, οι φορείς είναι σάπιοι, η Εκκλησία το ίδιο…» . «Δεν υπάρχει τίποτε να στηριχτείς;» ρώτησα. «Ούτε η πίστη;». «Πιστεύω» είπε «αλλά είμαι αμαρτωλός».
Μετά την πρόσφατη ασθένεια (ημιπληγία) της μητέρας μου σκέφτομαι πιο πολύ την επιβίωση; Το «ποιος θα μας κοιτάξει». Η μητέρα μου ήταν πολύ δυνατή γυναίκα κι είχε αφιερώσει τη ζωή της στους άλλους. Εκτός απ΄ τους παππούδες που γηροκόμησε, ανέλαβε και τα εγγόνια της με πολύ αγάπη «των παιδιών μου τα παιδιά δυο φορές παιδιά» και με πολύ κόπο, για να μπορούν να εργάζονται τα παιδιά της. Παράλληλα προσέφερε επί δεκαοχτώ χρόνια τις υπηρεσίες της φροντίζοντας τους εγκαταλειμμένους γέρους της ενορίας της.
Τώρα τα παιδιά της (στη Θεσσαλονίκη ) είναι γύρω απ΄ το κρεβάτι της , εκτός από μένα που πηγαινοέρχομαι απ΄τη Λάρισα, σαν επισκέπτης και δεν προσφέρω τίποτα. «Άλλοι την κοιτάζουν κι άλλους έχει στο μυαλό της», λέει η μικρότερη αδερφή μου για να την πειράξει, μια που η μητέρα μας αντιμετωπίζει την κατάστασή της με χιούμορ. ( Έπρεπε να αρρωστήσει για να ανακαλύψει το χιούμορ της.)
Η περίπτωση της μητέρας μου είναι η περίπτωση που ο άνθρωπος στηρίζεται στην οικογένεια. Το ίδιο και η περίπτωση ενός φίλου μου γιατρού που όλα του τα χρόνια τα έζησε στη Γερμανία και στα τελευταία του ήρθε στην Ελλάδα κι όταν δεν μπορούσε, τον φρόντιζε η μητέρα του. Τι γίνεται στις άλλες περιπτώσεις, όταν δεν υπάρχει τέτοια οικογένεια;
Οι παλιοί έκαναν πολλά παιδιά και τα μάθαιναν ότι έχουν υποχρέωση να φροντίσουν τους γέρους τους. Πιο παλιά ακόμα , πριν τον πολιτισμό, η τύχη
των γέρων, που δεν μπορούσαν οι ίδιοι να φροντίσουν τον εαυτό τους ήταν αμφίβολη. Πολλά τοπωνύμια, όπως γεροπόταμος, γεροντόβραχος κ.α. είναι ενδεικτικά.
‘Ελπιζε στο ανέλπιστο ,λέει ο Ηράκλειτος. Είναι παράξενο που μιλάει έτσι ο Ηράκλειτος. Ο Ηράκλειτος πίστευε πως όλα αλλάζουν και τίποτε δεν μένει.
Είναι παράξενο που θεωρεί την ελπίδα σταθερή. Η ελπίδα για τον Ηράκλειτο
ποτέ δεν χάνει την αξία της; Να ελπίζεις και στο ανέλπιστο, σ΄ εκείνο που είναι απίθανο να συμβεί. Να που η βεβαιότητα για την πίστη έρχεται από εκείνον που αμφισβήτησε τα πάντα, που δεν θεωρούσε τίποτε σταθερό στη ζωή. Διαρκής αλλαγή. Τα πάντα ρέουν. Δυο φορές δεν θα μπορούσες ποτέ να μπεις στο ίδιο ποτάμι. Αυτό ήταν το πιστεύω του.
«Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον». Με τη σκέψη αυτή ,έψαξα να βρω τα βιβλία και τις κινηματογραφικές ταινίες εκείνες στις οποίες οι δημιουργοί τους πιστεύουν στην καλοσύνη, στο Θεό του Θερισμού, όπως ονομάζει την καλοσύνη ένας απ΄ τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες του κόσμου, ο Ακίρα Κουροσάβα. Με αυτό το κριτήριο έγραψα το τελευταίο μου βιβλίο , με τον ίδιο αυτό τίτλο «Ο Θεός του Θερισμού».
Το πρόβλημα της επιβίωσης είναι εντελώς διαφορετικό, αναλόγως από την άποψη που το σκέφτεται κανείς. Ως πρόβλημα δικό του ή των άλλων. Το δίκαιο, όταν κρίνει έναν άνθρωπο, τον κρίνει με βάση τη φροντίδα που επιδεικνύει για τα δικά του προβλήματα. Με αυτό το κριτήριο αποτιμά τις υποχρεώσεις του. Άρα και το πρόβλημα της επιβίωσης , για να είμαστε δίκαιοι πρέπει να το αντιμετωπίζουμε σαν να είναι δικό μας πρόβλημα., πράγμα που δεν συμβαίνει , ιδίως αν το πρόβλημα μελετάται από επιστημονικής πλευράς.
20.6.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος, Της αγάπης
Της αγάπης
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Ρώτησαν κάποτε ένα νέγρο τραγουδιστή ,πώς γίνονται τα μπλουζ, τα πονεμένα αυτά τραγούδια των μαύρων της Αμερικής: «Με βάσανα γίνονται», είπε. «βάσανα της αγάπης , της απιστίας, της ζήλιας, της μοναξιάς…» Τα τραγούδια αυτά είναι ένα αντίδοτο στον πόνο της ψυχής. Η κινητήρια δύναμη για να γράψεις τέτοια τραγούδια είναι η αγάπη. Η αγάπη βρίσκεται μέσα σε κάθε δημιουργική ενασχόληση.
Είναι μάταιο, λέει ο Δαβίδ, να περιμένεις κάτι αξιοθαύμαστο, αν απουσιάζει η αγάπη. Είναι σαν να περιμένεις απ’ τους νεκρούς να νιώσουν θαυμασμό ή σαν να περιμένεις οι γιατροί που δεν πιστεύουν στο Θεό να αποδώσουν τη θεραπεία τους στο Θεό. Ο θαυμασμός και η αλήθεια είναι πράγματα άγνωστα σ΄ αυτούς που ζουν στο σκοτάδι . Η ψυχή τους μοιάζει με χώρα απ’ όλους ξεχασμένη.
Αυτό το νόημα έχουν οι στίχοι του Δαβίδ, που διαβάζονται σε κάθε ακολουθία του όρθρου: « Μη τοις νεκροίς ποιήσεις θαυμάσια κλπ.».
Η αγάπη είναι η κινητήρια δύναμη σε κάθε δημιουργική ενασχόληση. Όταν λείπει η αγάπη οι άνθρωποι ματαιοπονούν, όπως οι γυναίκες αυτής της παράδοσης της περιοχής Ηλείας.
Λέει η παράδοση. (Την παραθέτω απ΄ το βιβλίο του Νικολάου Γ. Πολίτη, Παραδόσεις, Κεφ. ΛΘ΄, Αίτια) : « Όταν έπλασε ο Θεός τον κόσμο έπλασε και τ΄ αντρόγυνο. Ο άντρας ο κακομοίρης ρίχτηκε αμέσως ’ς τη δουλειά να βγάλη το καρβέλι. Η γυναίκα όμως δεν είχε το νου της να κάμη τίποτα. Μια ημέρα που καθόταν ο γεροθεός κάτω από ναν ίσκιο, δεν ξέρω πως κάνει και βλέπει τη γυναίκα ξαπλωμένη ’ς το χορτάρι να κοιμάται. «Μπρε! Λέει. Εγώ την έπλασα για να βοηθάη τον άντρα ’ς τη δουλειά, όχι να τ’ απλώνη ’ς τον ήλιο!Παίρνει αμέσως μια χούφτα χώμα, το φυσάει τρεις φοραίς και το ρήχνει αποπάνου της. Ξυπνάει εκείνη τρομασμένη κι’ αρχινάει να ψάχνεται και να ξυέται ολούθε. Το χώμα έγιναν ψύλλοι. Κι από τότε βρήκε δουλειά κ’ η γυναίκα.»
Τώρα βάλε με το νου σου, ευγενικέ αναγνώστη, τι θα συμβεί, αν αύριο η θυγατέρα σου βασανίζεται σαν από χρόνια φαγούρα ή το αγόρι σου λιώνει στο γάμο του ; Θα μου πείτε τι να κάνουμε σε μια τέτοια δύσκολη εποχή σαν τη δική μας, που η ανατροφή τω παιδιών μας ξέφυγε από τά χέρια της οικογένειας, του σχολείου και της Εκκλησίας; Ποιος ανατρέφει τα παιδιά μας από τότε που βάλαμε την τηλεόραση στις κατοικίες μας , για να μεταδίδει τρόπους ζωής, άχρηστους και σάπιους και στον ίδιο τον τόπο της προέλευσής τους;
Μου έστειλε μήνυμα με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή μια γυναίκα πενήντα χρονών , επιστήμων, απ΄ το Ιλινόϊς. Έχει τρία παιδιά απ΄ τον πρώτο γάμο της
και μια κόρη πέντε ετών απ΄το δεύτερο. Παραπονείται πως κι ο δεύτερος γάμος της δεν πηγαίνει καλά. Ο άντρας της την πήρε για να έχει ένα καθαρό και τακτοποιημένο σπιτικό, αλλά δεν νοιάζεται για την ίδια. Τον πιο πολύ καιρό ταξιδεύει κι όταν γυρίζει σπίτι δεν ενδιαφέρεται για τη γυναίκα του. Η γυναίκα ένιωσε χαρά που άνοιξε την καρδιά της σε έναν άγνωστο άνθρωπο, δεν έχει σημασία αν αυτός βρίσκεται στην άλλη άκρη της γης.
Δεν λαβαίνω συχνά γράμματα ή μηνύματα , όσα όμως έχω λάβει όλα μιλούν για θέματα της ψυχής. Κανένας δεν μπήκε στον κόπο να γράψει, για το διαμέρισμά του, για το αυτοκίνητό του ή για τη βάρκα του. Κι όμως οι Ευρωπαίοι κι οι Αμερικάνοι έχουν θεοποιήσει τα υλικά πράγματα κι ο τρόπος αυτός της ζωής τους έγινε το πρότυπο για όλο τον κόσμο. Παράδειγμα οι πολιτικοί στον τόπο μας, που μόνο για την υλική ευημερία και την οικονομική ανάπτυξη μιλούν και κανένας δεν ενδιαφέρεται για την πνευματική ευημερία.
Θα κλείσω το δοκίμιο αυτό με ένα ποίημα για τον πόνο της αγάπης, το «Χόμερ Κλαπ» του Αμερικανού ποιητή Έντγκαρ Λη Μάστερς , απ΄ την «Ανθολογία του Σπουν Ρίβερ», μετάφραση Σπύρου Αποστόλου, Εκδόσεις Γκύντεμπεργκ:
«Πολλές φορές στην εξώπορτα η Άνερ Κλιουτ/ Μ’ αρνήθηκε το φιλί τ’ αποχαιρετισμού/ Λέγοντας πως δεν έπρεπε πριν αρραβωνιαστούμε/ Και μοναχά μ’ ένα ντροπαλό σφίξιμο του χεριού/ Μου ευχόταν καληνύχτα, όταν τη συνόδευα σπίτι της/ Μετά την παγοδρομία ή την παράσταση/ Δε θα ‘χε σβήσει ακόμα ο ήχος των βημάτων μου καθώς έφευγα,/ Όταν ο Λούσιους Άθερτον/ (Έτσι έμαθα όταν η Άνερ πήγε στην Πιόρια)/ Έμπαινε κλεφτά απ΄ το παράθυρό της ή την έπαιρνε η ξοπίσω του καβάλα/ Με τα δυο πυρόχρωμά του άλογα/ βόλτα στην εξοχή./Το χτύπημα κείνο μ’ έκανε να συγκεντρωθώ/ ΚΙ έβαλα όλα τα λεφτά που απόχτησα απ την περιουσία του πατέρα μου/ Στην κονσερβοποιία, για να πιάσω τη θέση/ Του αρχιλογιστή, και τά ‘χασα όλα./ Και τότε κατάλαβα πως ήμουνα ένα από τα κορόιδα της Ζωής,/ Που μονάχα ο θάνατος μπορούσε να με μεταχειριστεί/ Σαν ίσο με τους άλλους, κάνοντάς με να αιστανθώ σαν άνθρωπος.»
"ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ"
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Ρώτησαν κάποτε ένα νέγρο τραγουδιστή ,πώς γίνονται τα μπλουζ, τα πονεμένα αυτά τραγούδια των μαύρων της Αμερικής: «Με βάσανα γίνονται», είπε. «βάσανα της αγάπης , της απιστίας, της ζήλιας, της μοναξιάς…» Τα τραγούδια αυτά είναι ένα αντίδοτο στον πόνο της ψυχής. Η κινητήρια δύναμη για να γράψεις τέτοια τραγούδια είναι η αγάπη. Η αγάπη βρίσκεται μέσα σε κάθε δημιουργική ενασχόληση.
Είναι μάταιο, λέει ο Δαβίδ, να περιμένεις κάτι αξιοθαύμαστο, αν απουσιάζει η αγάπη. Είναι σαν να περιμένεις απ’ τους νεκρούς να νιώσουν θαυμασμό ή σαν να περιμένεις οι γιατροί που δεν πιστεύουν στο Θεό να αποδώσουν τη θεραπεία τους στο Θεό. Ο θαυμασμός και η αλήθεια είναι πράγματα άγνωστα σ΄ αυτούς που ζουν στο σκοτάδι . Η ψυχή τους μοιάζει με χώρα απ’ όλους ξεχασμένη.
Αυτό το νόημα έχουν οι στίχοι του Δαβίδ, που διαβάζονται σε κάθε ακολουθία του όρθρου: « Μη τοις νεκροίς ποιήσεις θαυμάσια κλπ.».
Η αγάπη είναι η κινητήρια δύναμη σε κάθε δημιουργική ενασχόληση. Όταν λείπει η αγάπη οι άνθρωποι ματαιοπονούν, όπως οι γυναίκες αυτής της παράδοσης της περιοχής Ηλείας.
Λέει η παράδοση. (Την παραθέτω απ΄ το βιβλίο του Νικολάου Γ. Πολίτη, Παραδόσεις, Κεφ. ΛΘ΄, Αίτια) : « Όταν έπλασε ο Θεός τον κόσμο έπλασε και τ΄ αντρόγυνο. Ο άντρας ο κακομοίρης ρίχτηκε αμέσως ’ς τη δουλειά να βγάλη το καρβέλι. Η γυναίκα όμως δεν είχε το νου της να κάμη τίποτα. Μια ημέρα που καθόταν ο γεροθεός κάτω από ναν ίσκιο, δεν ξέρω πως κάνει και βλέπει τη γυναίκα ξαπλωμένη ’ς το χορτάρι να κοιμάται. «Μπρε! Λέει. Εγώ την έπλασα για να βοηθάη τον άντρα ’ς τη δουλειά, όχι να τ’ απλώνη ’ς τον ήλιο!Παίρνει αμέσως μια χούφτα χώμα, το φυσάει τρεις φοραίς και το ρήχνει αποπάνου της. Ξυπνάει εκείνη τρομασμένη κι’ αρχινάει να ψάχνεται και να ξυέται ολούθε. Το χώμα έγιναν ψύλλοι. Κι από τότε βρήκε δουλειά κ’ η γυναίκα.»
Τώρα βάλε με το νου σου, ευγενικέ αναγνώστη, τι θα συμβεί, αν αύριο η θυγατέρα σου βασανίζεται σαν από χρόνια φαγούρα ή το αγόρι σου λιώνει στο γάμο του ; Θα μου πείτε τι να κάνουμε σε μια τέτοια δύσκολη εποχή σαν τη δική μας, που η ανατροφή τω παιδιών μας ξέφυγε από τά χέρια της οικογένειας, του σχολείου και της Εκκλησίας; Ποιος ανατρέφει τα παιδιά μας από τότε που βάλαμε την τηλεόραση στις κατοικίες μας , για να μεταδίδει τρόπους ζωής, άχρηστους και σάπιους και στον ίδιο τον τόπο της προέλευσής τους;
Μου έστειλε μήνυμα με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή μια γυναίκα πενήντα χρονών , επιστήμων, απ΄ το Ιλινόϊς. Έχει τρία παιδιά απ΄ τον πρώτο γάμο της
και μια κόρη πέντε ετών απ΄το δεύτερο. Παραπονείται πως κι ο δεύτερος γάμος της δεν πηγαίνει καλά. Ο άντρας της την πήρε για να έχει ένα καθαρό και τακτοποιημένο σπιτικό, αλλά δεν νοιάζεται για την ίδια. Τον πιο πολύ καιρό ταξιδεύει κι όταν γυρίζει σπίτι δεν ενδιαφέρεται για τη γυναίκα του. Η γυναίκα ένιωσε χαρά που άνοιξε την καρδιά της σε έναν άγνωστο άνθρωπο, δεν έχει σημασία αν αυτός βρίσκεται στην άλλη άκρη της γης.
Δεν λαβαίνω συχνά γράμματα ή μηνύματα , όσα όμως έχω λάβει όλα μιλούν για θέματα της ψυχής. Κανένας δεν μπήκε στον κόπο να γράψει, για το διαμέρισμά του, για το αυτοκίνητό του ή για τη βάρκα του. Κι όμως οι Ευρωπαίοι κι οι Αμερικάνοι έχουν θεοποιήσει τα υλικά πράγματα κι ο τρόπος αυτός της ζωής τους έγινε το πρότυπο για όλο τον κόσμο. Παράδειγμα οι πολιτικοί στον τόπο μας, που μόνο για την υλική ευημερία και την οικονομική ανάπτυξη μιλούν και κανένας δεν ενδιαφέρεται για την πνευματική ευημερία.
Θα κλείσω το δοκίμιο αυτό με ένα ποίημα για τον πόνο της αγάπης, το «Χόμερ Κλαπ» του Αμερικανού ποιητή Έντγκαρ Λη Μάστερς , απ΄ την «Ανθολογία του Σπουν Ρίβερ», μετάφραση Σπύρου Αποστόλου, Εκδόσεις Γκύντεμπεργκ:
«Πολλές φορές στην εξώπορτα η Άνερ Κλιουτ/ Μ’ αρνήθηκε το φιλί τ’ αποχαιρετισμού/ Λέγοντας πως δεν έπρεπε πριν αρραβωνιαστούμε/ Και μοναχά μ’ ένα ντροπαλό σφίξιμο του χεριού/ Μου ευχόταν καληνύχτα, όταν τη συνόδευα σπίτι της/ Μετά την παγοδρομία ή την παράσταση/ Δε θα ‘χε σβήσει ακόμα ο ήχος των βημάτων μου καθώς έφευγα,/ Όταν ο Λούσιους Άθερτον/ (Έτσι έμαθα όταν η Άνερ πήγε στην Πιόρια)/ Έμπαινε κλεφτά απ΄ το παράθυρό της ή την έπαιρνε η ξοπίσω του καβάλα/ Με τα δυο πυρόχρωμά του άλογα/ βόλτα στην εξοχή./Το χτύπημα κείνο μ’ έκανε να συγκεντρωθώ/ ΚΙ έβαλα όλα τα λεφτά που απόχτησα απ την περιουσία του πατέρα μου/ Στην κονσερβοποιία, για να πιάσω τη θέση/ Του αρχιλογιστή, και τά ‘χασα όλα./ Και τότε κατάλαβα πως ήμουνα ένα από τα κορόιδα της Ζωής,/ Που μονάχα ο θάνατος μπορούσε να με μεταχειριστεί/ Σαν ίσο με τους άλλους, κάνοντάς με να αιστανθώ σαν άνθρωπος.»
"ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ"
19.6.08
Μόσχος Λαγκουβάρδος,Ο αγώνας με το βάρος
Στο χωριό μου , παλιά, τις κοιλιές που προεξείχαν τις λέγαμε «μπλοστούρες».
Εκείνη την εποχή, λίγο μετά τον πόλεμο, λίγοι μόνο διέθεταν «μπλοστούρα», γιατί μόνο λίγοι μπορούσαν να τρώνε πολύ, ενώ ο πολύς κόσμος ήταν ολιγοφάγος, λόγω της φτώχειας και της ανέχειας. Από ψυχολογική άποψη η «μπλοστούρα» χάριζε υπερηφάνεια στον κάτοχό της , ενώ σήμερα το αντίθετο συμβαίνει, όσοι έχουμε κοιλιές που προεξέχουν νιώθουμε ταπείνωση και λύπη.
Ο αγώνας με το υπερβολικό βάρος, είναι για τους περισσότερους από εμάς ένας απελπισμένος αγώνας, αν και δεν είναι ο μόνος απελπισμένος αγώνας, που κάνουν οι άνθρωποι σήμερα. Υπάρχουν πολλά εμπόδια που νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να τα υπερβούμε και μας ρίχνουν στην απελπισία. Τόσο πολύ απελπισμένος είναι ο σημερινός κόσμος, που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε την εποχή μας «εποχή της απελπισίας». Όλος ο κόσμος, άλλος λίγο κι άλλος πολύ, νιώθει κάποτε σαν να έχει πέσει μέσα σ΄ ένα πηγάδι, από όπου δεν ελπίζει να βγει ποτέ. Η πικρή γεύση της απελπισίας είναι η αίσθηση του πτωτικού ανθρώπου της σημερινής εποχής.
Απ΄ τον πάτο λοιπόν του πηγαδιού βλέποντας τα πράγματα, εννοώ τον απελπισμένο αγώνα με το υπερβολικό βάρος, δεν μας μένει άλλο τίποτα παρά να το ρίξουμε στη φιλοσοφία. «Εκείνοι που ασκούν τη φιλοσοφία ως τέχνη του βίου» γράφει στην εισαγωγή του βιβλίου του «Η τέχνη του βίου» ο Αλέξανδρος Νεχαμάς « οικοδομούν την προσωπικότητά τους μέσα απ΄ τη διερεύνηση, την κριτική και την παραγωγή φιλοσοφικών απόψεων (…) Όμως είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι μπορεί κάποιος να διαμορφώσει τη δική του τέχνη του βίου χωρίς να γράψει γι΄ αυτήν, επειδή είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι η περιπλοκότητα των απόψεων που απαιτεί μια τέτοια τέχνη μπορεί να εκφραστεί με άλλο τρόπο.»
Αυτός είναι ο λόγος που συνιστώ πάντοτε σε όποιον θέλει να τα βάλει με το υπερβολικό βάρος του, να αρχίσει να γράφει ημερολόγιο. Με το γράψιμο κι αν ακόμα δεν καταφέρει να μειώσει το βάρος του, μπορεί να κάνει κάτι ακόμα πιο σπουδαίο, μπορεί να μάθει την τέχνη της ζωής. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να γράφεις. Είναι ίσως η μόνη φορά, που μια κοινωνική δραστηριότητα δεν εξαρτάται από τίποτε. Δεν περιμένεις τίποτε από κανέναν. Γι’ αυτό ο κόσμος λέει πως «ο ποιητής δοξάζεται μετά θάνατον».
Στο χωριό μου έχουμε επίσης ένα παιχνίδι που κομίζει ένα μήνυμα σ΄ αυτόν που αγωνίζεται απελπισμένα με το βάρος του ή με οποιοδήποτε άλλο εμπόδιο. Στο παιχνίδι αυτό, ίσως είναι το πρώτο που μας μαθαίνουν, όταν είμαστε νήπια ακόμη είναι το παιχνίδι της αναζήτησης της φωτιάς. Ο αναζητητής βρίσκεται στο τελευταίο σκαλοπάτι, που παριστάνεται με τις παλάμες των χεριών ενωμένες. Ο μεγάλος που παίζει το παιχνίδι, βάζει το νήπιο να ακουμπήσει το δαχτυλάκι του στο πρώτο σκαλοπάτι, που σχηματίζουν τα δάχτυλά του και λέει για λογαριασμό του παιδιού:
«Δος μου φωτιά» Κι απαντάει «Ανέβα παραπάνω». Και στο επόμενο σκαλοπάτι το ίδιο: «Δος μου φωτιά. Ανέβα παραπάνω». Ο διάλογος αυτός συνεχίζεται μέχρι που το δαχτυλάκι του μωρού φτάσει στο πιο ψηλό σκαλοπάτι, όπου βρίσκεται το στόμιο της φωλιάς του θηρίου, που ορμάει και το φοβίζει ότι θα το φάει.
Τι θέλει να πει αυτό το παιχνίδι; ‘Ότι γεννηθήκαμε να ανεβαίνουμε διαρκώς ψηλότερα! Ότι η ανάβαση, δεν τελειώνει ποτέ, χωρίς να πέσουμε στο επίπεδο της γήινης φωτιάς (των παθών); Το παιδικό αυτό παιχνίδι της αναζήτησης της φωτιάς, ίσως να θέλει να πει, ότι δεν αποτελεί τίποτε εμπόδιο, σ’ αυτόν που βρίσκει τον εαυτό του και συγκεκριμένα στον υπέρβαρο, επειδή δεν συσσωρεύει από δω και πέρα περιττό λίπος στο σώμα και οργή κι απογοήτευση στην ψυχή.
"Ρεθεμενιώτικα Νέα"
Εκείνη την εποχή, λίγο μετά τον πόλεμο, λίγοι μόνο διέθεταν «μπλοστούρα», γιατί μόνο λίγοι μπορούσαν να τρώνε πολύ, ενώ ο πολύς κόσμος ήταν ολιγοφάγος, λόγω της φτώχειας και της ανέχειας. Από ψυχολογική άποψη η «μπλοστούρα» χάριζε υπερηφάνεια στον κάτοχό της , ενώ σήμερα το αντίθετο συμβαίνει, όσοι έχουμε κοιλιές που προεξέχουν νιώθουμε ταπείνωση και λύπη.
Ο αγώνας με το υπερβολικό βάρος, είναι για τους περισσότερους από εμάς ένας απελπισμένος αγώνας, αν και δεν είναι ο μόνος απελπισμένος αγώνας, που κάνουν οι άνθρωποι σήμερα. Υπάρχουν πολλά εμπόδια που νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να τα υπερβούμε και μας ρίχνουν στην απελπισία. Τόσο πολύ απελπισμένος είναι ο σημερινός κόσμος, που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε την εποχή μας «εποχή της απελπισίας». Όλος ο κόσμος, άλλος λίγο κι άλλος πολύ, νιώθει κάποτε σαν να έχει πέσει μέσα σ΄ ένα πηγάδι, από όπου δεν ελπίζει να βγει ποτέ. Η πικρή γεύση της απελπισίας είναι η αίσθηση του πτωτικού ανθρώπου της σημερινής εποχής.
Απ΄ τον πάτο λοιπόν του πηγαδιού βλέποντας τα πράγματα, εννοώ τον απελπισμένο αγώνα με το υπερβολικό βάρος, δεν μας μένει άλλο τίποτα παρά να το ρίξουμε στη φιλοσοφία. «Εκείνοι που ασκούν τη φιλοσοφία ως τέχνη του βίου» γράφει στην εισαγωγή του βιβλίου του «Η τέχνη του βίου» ο Αλέξανδρος Νεχαμάς « οικοδομούν την προσωπικότητά τους μέσα απ΄ τη διερεύνηση, την κριτική και την παραγωγή φιλοσοφικών απόψεων (…) Όμως είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι μπορεί κάποιος να διαμορφώσει τη δική του τέχνη του βίου χωρίς να γράψει γι΄ αυτήν, επειδή είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι η περιπλοκότητα των απόψεων που απαιτεί μια τέτοια τέχνη μπορεί να εκφραστεί με άλλο τρόπο.»
Αυτός είναι ο λόγος που συνιστώ πάντοτε σε όποιον θέλει να τα βάλει με το υπερβολικό βάρος του, να αρχίσει να γράφει ημερολόγιο. Με το γράψιμο κι αν ακόμα δεν καταφέρει να μειώσει το βάρος του, μπορεί να κάνει κάτι ακόμα πιο σπουδαίο, μπορεί να μάθει την τέχνη της ζωής. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να γράφεις. Είναι ίσως η μόνη φορά, που μια κοινωνική δραστηριότητα δεν εξαρτάται από τίποτε. Δεν περιμένεις τίποτε από κανέναν. Γι’ αυτό ο κόσμος λέει πως «ο ποιητής δοξάζεται μετά θάνατον».
Στο χωριό μου έχουμε επίσης ένα παιχνίδι που κομίζει ένα μήνυμα σ΄ αυτόν που αγωνίζεται απελπισμένα με το βάρος του ή με οποιοδήποτε άλλο εμπόδιο. Στο παιχνίδι αυτό, ίσως είναι το πρώτο που μας μαθαίνουν, όταν είμαστε νήπια ακόμη είναι το παιχνίδι της αναζήτησης της φωτιάς. Ο αναζητητής βρίσκεται στο τελευταίο σκαλοπάτι, που παριστάνεται με τις παλάμες των χεριών ενωμένες. Ο μεγάλος που παίζει το παιχνίδι, βάζει το νήπιο να ακουμπήσει το δαχτυλάκι του στο πρώτο σκαλοπάτι, που σχηματίζουν τα δάχτυλά του και λέει για λογαριασμό του παιδιού:
«Δος μου φωτιά» Κι απαντάει «Ανέβα παραπάνω». Και στο επόμενο σκαλοπάτι το ίδιο: «Δος μου φωτιά. Ανέβα παραπάνω». Ο διάλογος αυτός συνεχίζεται μέχρι που το δαχτυλάκι του μωρού φτάσει στο πιο ψηλό σκαλοπάτι, όπου βρίσκεται το στόμιο της φωλιάς του θηρίου, που ορμάει και το φοβίζει ότι θα το φάει.
Τι θέλει να πει αυτό το παιχνίδι; ‘Ότι γεννηθήκαμε να ανεβαίνουμε διαρκώς ψηλότερα! Ότι η ανάβαση, δεν τελειώνει ποτέ, χωρίς να πέσουμε στο επίπεδο της γήινης φωτιάς (των παθών); Το παιδικό αυτό παιχνίδι της αναζήτησης της φωτιάς, ίσως να θέλει να πει, ότι δεν αποτελεί τίποτε εμπόδιο, σ’ αυτόν που βρίσκει τον εαυτό του και συγκεκριμένα στον υπέρβαρο, επειδή δεν συσσωρεύει από δω και πέρα περιττό λίπος στο σώμα και οργή κι απογοήτευση στην ψυχή.
"Ρεθεμενιώτικα Νέα"
18.6.08
Μπόρις Παστερνάκ
Με ένα μικρό δοκίμιο για τον Μπόρις Παστερνάκ αρχίζει το καινούριο βιβλίο του Μόσχου Λαγκουβάρδου "Ο Θεός του Θερισμού" (διανέμεται απ΄ τα Βιβλιοπωλεία Παιδεία,Λάρισα).Ολόκληρο το βιβλίο αναφέρεται σε αξιόλογα βιβλία και σε κινηματογραφικές ταινίες που άρεσαν στον συγγραφέα.
Moschos Lagouvardos,The Anxiety of Alienation (Transl.F.Karatzou)
--------------------------------------------------------------------------------
The Αnxiety of Αlienation
The world is nothing but an unknown landscape where my heart can’t find any rest.
Alber Kami
As long as our mother is alive we don’t feel the anxiety of alienation. Man is in agony when he understands that he is superfluous. It isn’t by chance that the Stranger of Kami begins with the phrase “Today mother died”. In this novel, Alber Kami develops the theory of the illogical, that which he himself introduces. Kami considers it absurd that people should reach the point where they don’t believe in high moral and spiritual standards and, as a result, become strangers amongst themselves with the world, even with themselves. The hero of Alber Kami, Mershaw (the stranger), who was sentenced to death, reaches such extreme limits of desperation that he wishes that on the day of his execution they would identify him and the onlookers about to witness his execution to abuse him, so that he can be of some use. Man can’t stand the feeling that he is unwanted. The feeling that we are needed cures our need for recognition which seems to make up one of the most fundamental needs of man equally strong as the need for his survival. Science, through the study of dreams, myths, traditions and mental illness, has made great progress in the broadening of knowledge in the field of human psychological mental life. Saint’s went one step further through continuous internal prayer of the soul, mental prayer, by which they were able to penetrate the abysmal mystery of the human soul. The feeling of being wanted is essential to gain unity with others and the self. In Orthodoxy we don’t believe in individual salvation. We believe in unity with others. That’s the meaning of the mystery of the Holy Communion. No one can save himself. No one can worship God in his own way, by way of his own peculiarity. We can’t become whole beings on our own, something which we are obliged to be for the benefit of our mental health. The specialization and isolation of a person is the most significant cause of alienation. If only the work a teacher does could be continued at high school as well, said a Primary School Principal. I am acquainted with the greatest gift a teacher offers a student the feeling of fulfillment in his presence. There isn’t another teacher in Physics another in Maths, another in Physical Education. This is the greatest form of knowledge.
Education has failed as it has lost its meaning. The world should go back to the family tutor. People should hire a tutor for their child as in ancient times. However people don’t wish to have a complete individual. The public by use of mass media propaganda is striving to corrode the poles of resistance which the Greek family and the primary school still represent. They are already preparing to introduce specialization to this field. Thus, a part of you will be devoted to work, another to family, another to friends, another to yourself. No one wants you to be a whole persona. We don’t see the person but what we want of him: his money, his knowledge, his social status, his political power and whatever else. Everyone feels weary. They aren’t in the mood for anything, not even for humor. At the Hyper-stores we say good morning to no one, nor good-bye upon leaving. Fatigue, lack of individuality loneliness. You wake up in the morning and wonder. Where am I going? Who’s going to be happy to see me and who am I going to be happy to see? No one. The feeling of alienation is bitter.
3-4
The meaning the world has that which we give to it. There is a type of person who sees the world through his senses and savors the beautiful wherever it is. He finds the meaning of life in beauty. He doesn’t care about the useful things. He is carefree. The useful may become useless and real may become false but beauty, when one has founds its source never diminishes in value. Once, someone asked a hermit how is life on the Cold Mountain? There is no road that leads to the Cold Mountain replied the hermit. How can you get here, by imitating me. In that way, many laugh ironically at the one who writes that. The Chinese say that when you talk to the world about Tao and the world doesn’t laugh, that’s not Tao.
That’s the reason that makes me feel sorry for today’s alienation and the modern overwhelmed and internally split individual. Because I know how much it affects my as well as your mental unity and integrity my dear reader.
The Αnxiety of Αlienation
The world is nothing but an unknown landscape where my heart can’t find any rest.
Alber Kami
As long as our mother is alive we don’t feel the anxiety of alienation. Man is in agony when he understands that he is superfluous. It isn’t by chance that the Stranger of Kami begins with the phrase “Today mother died”. In this novel, Alber Kami develops the theory of the illogical, that which he himself introduces. Kami considers it absurd that people should reach the point where they don’t believe in high moral and spiritual standards and, as a result, become strangers amongst themselves with the world, even with themselves. The hero of Alber Kami, Mershaw (the stranger), who was sentenced to death, reaches such extreme limits of desperation that he wishes that on the day of his execution they would identify him and the onlookers about to witness his execution to abuse him, so that he can be of some use. Man can’t stand the feeling that he is unwanted. The feeling that we are needed cures our need for recognition which seems to make up one of the most fundamental needs of man equally strong as the need for his survival. Science, through the study of dreams, myths, traditions and mental illness, has made great progress in the broadening of knowledge in the field of human psychological mental life. Saint’s went one step further through continuous internal prayer of the soul, mental prayer, by which they were able to penetrate the abysmal mystery of the human soul. The feeling of being wanted is essential to gain unity with others and the self. In Orthodoxy we don’t believe in individual salvation. We believe in unity with others. That’s the meaning of the mystery of the Holy Communion. No one can save himself. No one can worship God in his own way, by way of his own peculiarity. We can’t become whole beings on our own, something which we are obliged to be for the benefit of our mental health. The specialization and isolation of a person is the most significant cause of alienation. If only the work a teacher does could be continued at high school as well, said a Primary School Principal. I am acquainted with the greatest gift a teacher offers a student the feeling of fulfillment in his presence. There isn’t another teacher in Physics another in Maths, another in Physical Education. This is the greatest form of knowledge.
Education has failed as it has lost its meaning. The world should go back to the family tutor. People should hire a tutor for their child as in ancient times. However people don’t wish to have a complete individual. The public by use of mass media propaganda is striving to corrode the poles of resistance which the Greek family and the primary school still represent. They are already preparing to introduce specialization to this field. Thus, a part of you will be devoted to work, another to family, another to friends, another to yourself. No one wants you to be a whole persona. We don’t see the person but what we want of him: his money, his knowledge, his social status, his political power and whatever else. Everyone feels weary. They aren’t in the mood for anything, not even for humor. At the Hyper-stores we say good morning to no one, nor good-bye upon leaving. Fatigue, lack of individuality loneliness. You wake up in the morning and wonder. Where am I going? Who’s going to be happy to see me and who am I going to be happy to see? No one. The feeling of alienation is bitter.
3-4
The meaning the world has that which we give to it. There is a type of person who sees the world through his senses and savors the beautiful wherever it is. He finds the meaning of life in beauty. He doesn’t care about the useful things. He is carefree. The useful may become useless and real may become false but beauty, when one has founds its source never diminishes in value. Once, someone asked a hermit how is life on the Cold Mountain? There is no road that leads to the Cold Mountain replied the hermit. How can you get here, by imitating me. In that way, many laugh ironically at the one who writes that. The Chinese say that when you talk to the world about Tao and the world doesn’t laugh, that’s not Tao.
That’s the reason that makes me feel sorry for today’s alienation and the modern overwhelmed and internally split individual. Because I know how much it affects my as well as your mental unity and integrity my dear reader.The Αnxiety of Αlienation
The world is nothing but an unknown landscape where my heart can’t find any rest.
Alber Kami
As long as our mother is alive we don’t feel the anxiety of alienation. Man is in agony when he understands that he is superfluous. It isn’t by chance that the Stranger of Kami begins with the phrase “Today mother died”. In this novel, Alber Kami develops the theory of the illogical, that which he himself introduces. Kami considers it absurd that people should reach the point where they don’t believe in high moral and spiritual standards and, as a result, become strangers amongst themselves with the world, even with themselves. The hero of Alber Kami, Mershaw (the stranger), who was sentenced to death, reaches such extreme limits of desperation that he wishes that on the day of his execution they would identify him and the onlookers about to witness his execution to abuse him, so that he can be of some use. Man can’t stand the feeling that he is unwanted. The feeling that we are needed cures our need for recognition which seems to make up one of the most fundamental needs of man equally strong as the need for his survival. Science, through the study of dreams, myths, traditions and mental illness, has made great progress in the broadening of knowledge in the field of human psychological mental life. Saint’s went one step further through continuous internal prayer of the soul, mental prayer, by which they were able to penetrate the abysmal mystery of the human soul. The feeling of being wanted is essential to gain unity with others and the self. In Orthodoxy we don’t believe in individual salvation. We believe in unity with others. That’s the meaning of the mystery of the Holy Communion. No one can save himself. No one can worship God in his own way, by way of his own peculiarity. We can’t become whole beings on our own, something which we are obliged to be for the benefit of our mental health. The specialization and isolation of a person is the most significant cause of alienation. If only the work a teacher does could be continued at high school as well, said a Primary School Principal. I am acquainted with the greatest gift a teacher offers a student the feeling of fulfillment in his presence. There isn’t another teacher in Physics another in Maths, another in Physical Education. This is the greatest form of knowledge.
Education has failed as it has lost its meaning. The world should go back to the family tutor. People should hire a tutor for their child as in ancient times. However people don’t wish to have a complete individual. The public by use of mass media propaganda is striving to corrode the poles of resistance which the Greek family and the primary school still represent. They are already preparing to introduce specialization to this field. Thus, a part of you will be devoted to work, another to family, another to friends, another to yourself. No one wants you to be a whole persona. We don’t see the person but what we want of him: his money, his knowledge, his social status, his political power and whatever else. Everyone feels weary. They aren’t in the mood for anything, not even for humor. At the Hyper-stores we say good morning to no one, nor good-bye upon leaving. Fatigue, lack of individuality loneliness. You wake up in the morning and wonder. Where am I going? Who’s going to be happy to see me and who am I going to be happy to see? No one. The feeling of alienation is bitter.
3-4
The meaning the world has that which we give to it. There is a type of person who sees the world through his senses and savors the beautiful wherever it is. He finds the meaning of life in beauty. He doesn’t care about the useful things. He is carefree. The useful may become useless and real may become false but beauty, when one has founds its source never diminishes in value. Once, someone asked a hermit how is life on the Cold Mountain? There is no road that leads to the Cold Mountain replied the hermit. How can you get here, by imitating me. In that way, many laugh ironically at the one who writes that. The Chinese say that when you talk to the world about Tao and the world doesn’t laugh, that’s not Tao.
That’s the reason that makes me feel sorry for today’s alienation and the modern overwhelmed and internally split individual. Because I know how much it affects my as well as your mental unity and integrity my dear reader.
Switch to full edit form
The Αnxiety of Αlienation
The world is nothing but an unknown landscape where my heart can’t find any rest.
Alber Kami
As long as our mother is alive we don’t feel the anxiety of alienation. Man is in agony when he understands that he is superfluous. It isn’t by chance that the Stranger of Kami begins with the phrase “Today mother died”. In this novel, Alber Kami develops the theory of the illogical, that which he himself introduces. Kami considers it absurd that people should reach the point where they don’t believe in high moral and spiritual standards and, as a result, become strangers amongst themselves with the world, even with themselves. The hero of Alber Kami, Mershaw (the stranger), who was sentenced to death, reaches such extreme limits of desperation that he wishes that on the day of his execution they would identify him and the onlookers about to witness his execution to abuse him, so that he can be of some use. Man can’t stand the feeling that he is unwanted. The feeling that we are needed cures our need for recognition which seems to make up one of the most fundamental needs of man equally strong as the need for his survival. Science, through the study of dreams, myths, traditions and mental illness, has made great progress in the broadening of knowledge in the field of human psychological mental life. Saint’s went one step further through continuous internal prayer of the soul, mental prayer, by which they were able to penetrate the abysmal mystery of the human soul. The feeling of being wanted is essential to gain unity with others and the self. In Orthodoxy we don’t believe in individual salvation. We believe in unity with others. That’s the meaning of the mystery of the Holy Communion. No one can save himself. No one can worship God in his own way, by way of his own peculiarity. We can’t become whole beings on our own, something which we are obliged to be for the benefit of our mental health. The specialization and isolation of a person is the most significant cause of alienation. If only the work a teacher does could be continued at high school as well, said a Primary School Principal. I am acquainted with the greatest gift a teacher offers a student the feeling of fulfillment in his presence. There isn’t another teacher in Physics another in Maths, another in Physical Education. This is the greatest form of knowledge.
Education has failed as it has lost its meaning. The world should go back to the family tutor. People should hire a tutor for their child as in ancient times. However people don’t wish to have a complete individual. The public by use of mass media propaganda is striving to corrode the poles of resistance which the Greek family and the primary school still represent. They are already preparing to introduce specialization to this field. Thus, a part of you will be devoted to work, another to family, another to friends, another to yourself. No one wants you to be a whole persona. We don’t see the person but what we want of him: his money, his knowledge, his social status, his political power and whatever else. Everyone feels weary. They aren’t in the mood for anything, not even for humor. At the Hyper-stores we say good morning to no one, nor good-bye upon leaving. Fatigue, lack of individuality loneliness. You wake up in the morning and wonder. Where am I going? Who’s going to be happy to see me and who am I going to be happy to see? No one. The feeling of alienation is bitter.
3-4
The meaning the world has that which we give to it. There is a type of person who sees the world through his senses and savors the beautiful wherever it is. He finds the meaning of life in beauty. He doesn’t care about the useful things. He is carefree. The useful may become useless and real may become false but beauty, when one has founds its source never diminishes in value. Once, someone asked a hermit how is life on the Cold Mountain? There is no road that leads to the Cold Mountain replied the hermit. How can you get here, by imitating me. In that way, many laugh ironically at the one who writes that. The Chinese say that when you talk to the world about Tao and the world doesn’t laugh, that’s not Tao.
That’s the reason that makes me feel sorry for today’s alienation and the modern overwhelmed and internally split individual. Because I know how much it affects my as well as your mental unity and integrity my dear reader.
The Αnxiety of Αlienation
The world is nothing but an unknown landscape where my heart can’t find any rest.
Alber Kami
As long as our mother is alive we don’t feel the anxiety of alienation. Man is in agony when he understands that he is superfluous. It isn’t by chance that the Stranger of Kami begins with the phrase “Today mother died”. In this novel, Alber Kami develops the theory of the illogical, that which he himself introduces. Kami considers it absurd that people should reach the point where they don’t believe in high moral and spiritual standards and, as a result, become strangers amongst themselves with the world, even with themselves. The hero of Alber Kami, Mershaw (the stranger), who was sentenced to death, reaches such extreme limits of desperation that he wishes that on the day of his execution they would identify him and the onlookers about to witness his execution to abuse him, so that he can be of some use. Man can’t stand the feeling that he is unwanted. The feeling that we are needed cures our need for recognition which seems to make up one of the most fundamental needs of man equally strong as the need for his survival. Science, through the study of dreams, myths, traditions and mental illness, has made great progress in the broadening of knowledge in the field of human psychological mental life. Saint’s went one step further through continuous internal prayer of the soul, mental prayer, by which they were able to penetrate the abysmal mystery of the human soul. The feeling of being wanted is essential to gain unity with others and the self. In Orthodoxy we don’t believe in individual salvation. We believe in unity with others. That’s the meaning of the mystery of the Holy Communion. No one can save himself. No one can worship God in his own way, by way of his own peculiarity. We can’t become whole beings on our own, something which we are obliged to be for the benefit of our mental health. The specialization and isolation of a person is the most significant cause of alienation. If only the work a teacher does could be continued at high school as well, said a Primary School Principal. I am acquainted with the greatest gift a teacher offers a student the feeling of fulfillment in his presence. There isn’t another teacher in Physics another in Maths, another in Physical Education. This is the greatest form of knowledge.
Education has failed as it has lost its meaning. The world should go back to the family tutor. People should hire a tutor for their child as in ancient times. However people don’t wish to have a complete individual. The public by use of mass media propaganda is striving to corrode the poles of resistance which the Greek family and the primary school still represent. They are already preparing to introduce specialization to this field. Thus, a part of you will be devoted to work, another to family, another to friends, another to yourself. No one wants you to be a whole persona. We don’t see the person but what we want of him: his money, his knowledge, his social status, his political power and whatever else. Everyone feels weary. They aren’t in the mood for anything, not even for humor. At the Hyper-stores we say good morning to no one, nor good-bye upon leaving. Fatigue, lack of individuality loneliness. You wake up in the morning and wonder. Where am I going? Who’s going to be happy to see me and who am I going to be happy to see? No one. The feeling of alienation is bitter.
3-4
The meaning the world has that which we give to it. There is a type of person who sees the world through his senses and savors the beautiful wherever it is. He finds the meaning of life in beauty. He doesn’t care about the useful things. He is carefree. The useful may become useless and real may become false but beauty, when one has founds its source never diminishes in value. Once, someone asked a hermit how is life on the Cold Mountain? There is no road that leads to the Cold Mountain replied the hermit. How can you get here, by imitating me. In that way, many laugh ironically at the one who writes that. The Chinese say that when you talk to the world about Tao and the world doesn’t laugh, that’s not Tao.
That’s the reason that makes me feel sorry for today’s alienation and the modern overwhelmed and internally split individual. Because I know how much it affects my as well as your mental unity and integrity my dear reader.The Αnxiety of Αlienation
The world is nothing but an unknown landscape where my heart can’t find any rest.
Alber Kami
As long as our mother is alive we don’t feel the anxiety of alienation. Man is in agony when he understands that he is superfluous. It isn’t by chance that the Stranger of Kami begins with the phrase “Today mother died”. In this novel, Alber Kami develops the theory of the illogical, that which he himself introduces. Kami considers it absurd that people should reach the point where they don’t believe in high moral and spiritual standards and, as a result, become strangers amongst themselves with the world, even with themselves. The hero of Alber Kami, Mershaw (the stranger), who was sentenced to death, reaches such extreme limits of desperation that he wishes that on the day of his execution they would identify him and the onlookers about to witness his execution to abuse him, so that he can be of some use. Man can’t stand the feeling that he is unwanted. The feeling that we are needed cures our need for recognition which seems to make up one of the most fundamental needs of man equally strong as the need for his survival. Science, through the study of dreams, myths, traditions and mental illness, has made great progress in the broadening of knowledge in the field of human psychological mental life. Saint’s went one step further through continuous internal prayer of the soul, mental prayer, by which they were able to penetrate the abysmal mystery of the human soul. The feeling of being wanted is essential to gain unity with others and the self. In Orthodoxy we don’t believe in individual salvation. We believe in unity with others. That’s the meaning of the mystery of the Holy Communion. No one can save himself. No one can worship God in his own way, by way of his own peculiarity. We can’t become whole beings on our own, something which we are obliged to be for the benefit of our mental health. The specialization and isolation of a person is the most significant cause of alienation. If only the work a teacher does could be continued at high school as well, said a Primary School Principal. I am acquainted with the greatest gift a teacher offers a student the feeling of fulfillment in his presence. There isn’t another teacher in Physics another in Maths, another in Physical Education. This is the greatest form of knowledge.
Education has failed as it has lost its meaning. The world should go back to the family tutor. People should hire a tutor for their child as in ancient times. However people don’t wish to have a complete individual. The public by use of mass media propaganda is striving to corrode the poles of resistance which the Greek family and the primary school still represent. They are already preparing to introduce specialization to this field. Thus, a part of you will be devoted to work, another to family, another to friends, another to yourself. No one wants you to be a whole persona. We don’t see the person but what we want of him: his money, his knowledge, his social status, his political power and whatever else. Everyone feels weary. They aren’t in the mood for anything, not even for humor. At the Hyper-stores we say good morning to no one, nor good-bye upon leaving. Fatigue, lack of individuality loneliness. You wake up in the morning and wonder. Where am I going? Who’s going to be happy to see me and who am I going to be happy to see? No one. The feeling of alienation is bitter.
3-4
The meaning the world has that which we give to it. There is a type of person who sees the world through his senses and savors the beautiful wherever it is. He finds the meaning of life in beauty. He doesn’t care about the useful things. He is carefree. The useful may become useless and real may become false but beauty, when one has founds its source never diminishes in value. Once, someone asked a hermit how is life on the Cold Mountain? There is no road that leads to the Cold Mountain replied the hermit. How can you get here, by imitating me. In that way, many laugh ironically at the one who writes that. The Chinese say that when you talk to the world about Tao and the world doesn’t laugh, that’s not Tao.
That’s the reason that makes me feel sorry for today’s alienation and the modern overwhelmed and internally split individual. Because I know how much it affects my as well as your mental unity and integrity my dear reader.
Switch to full edit form
Περί Θεού
Περί Θεού
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
«Αν αληθινά προσεύχεσαι, θεολόγος είσαι»
Άγιος Νείλος
Προχθές ήταν του Αγίου Πνεύματος. Αν και ήμουν ο μοναδικός ψάλτης στον Άγιο Αθανάσιο στα Δέντρα Τυρνάβου, ο παπα-Νικόλας μου ζήτησε να πω δυο λόγια στο εκκλησίασμα μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου. Το εκκλησίασμα αποτελούνταν από απλούς αγρότες και αγρότισσες. Ανάμεσά τους υπήρχαν λίγοι νέοι και μερικά μικρά παιδιά.
Ό,τι πρέπει για να καταλάβεις ότι δεν μπορείς να τους μιλάς γενικά και αόριστα, γιατί ευτυχώς διατηρούν μέσα στην ψυχή τους την αγάπη τους για το μοναδικό και το συγκεκριμένο. Αυτό που διαφεύγει από όλους εκείνους που έλαβαν ανώτατη μόρφωση, με εξαίρεση τους καλλιτέχνες κι αυτούς που έχουν καλλιτεχνική ψυχή.
Τους μίλησα για το Άγιο Πνεύμα. Ότι δεν μπορούμε να το περιγράψουμε.
(Μήπως μπορούμε να περιγράψουμε τι είναι ο άνθρωπος ή τι είναι η ζωή;) Κι αφού δεν μπορούμε να περιγράψουμε την θεϊκή φύση, ούτε και την ανθρώπινη, περιοριζόμαστε στις ενέργειες του Θεού. Ξέρουμε ποιες είναι οι ενέργειες του Θεού. Τις νιώθουμε μέσα στην ψυχή μας, ως δικαιοσύνη και ειρήνη και χαρά.
Όταν έχουμε μέσα στην ψυχή μας τη χάρη του Αγίου Πνεύματος είμαστε ήσυχοι και ειρηνικοί κι όλοι οι άνθρωποι γύρω μας το νιώθουν και μετέχουν κι εκείνοι στη δική μας ειρήνη και ησυχία. Είναι καλά να βρίσκεσαι κοντά σε ειρηνικούς ανθρώπους και ειρηνικά πλάσματα.
Δεν καταλαβαίνει κανείς τίποτε αν προσπαθεί να πλησιάσει το Θεό με λογικά επιχειρήματα και λογικούς συλλογισμούς, όπως δεν καταλαβαίνει κανείς τίποτα αν προσπαθεί να βάλει στη ζυγαριά και να μετρήσει την αγάπη, την καλοσύνη, την ευγένεια, όλες τις αρετές και όλο τον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου. Πολλοί επειδή αυτά τα πράγματα δεν μετριούνται και δεν ζυγίζονται ούτε μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο για επιστημονικά πειράματα, πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν.
Αντί λοιπόν να παρακολουθεί κανείς ομιλίες ή να σπουδάζει φιλοσοφικές θεωρίες περί Θεού, ας επιδιώκει να βρίσκεται κοντά σε ανθρώπους ήσυχους και ειρηνικούς και θα νιώσει μέσα του να αναγεννιέται και να γίνεται ένας καινούριος άνθρωπος, ένας πιστός χριστιανός. Αυτό σημαίνουν τα λόγια του Ιησού: «Πράος είναι και ταπεινός. Έλθετε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς».
Έλαβα αυτό το γράμμα:«Αγαπητέ κ.Λαγκουβάρδε. Καταρχήν να ζητήσω
συγνώμη για την ενόχληση. Θα μπορούσα να πω ότι είμαι και εγώ ένας αναγνώστης των δοκιμίων που γράφετε. Έχει περάσει καιρός από την στιγμή που έπαψα να ασχολούμαι με τα προβλήματα της κοινωνίας και άρχισα να βλέπω τα δικά μου, και φυσικά των κοντινών προς εμένα ανθρώπων, εν αντιθέσει με εσάς που στην εμβέλεια του ενδιαφέροντος αγγίζετε τον κάθε έναν άνθρωπο, που ζει μέσα στην μικρή πόλη που λέγετε ανθρωπότητα.
Στα κείμενά σας βλέπω 3 κακούς οιωνούς που με σκιάζουν σαν αλήθειες πάνω από το κεφάλι μου. Πρώτη και σημαντικότερη αλήθεια είναι η έλλειψη θεού, που ίσως είναι η κατάρα για έναν άθρησκο σαν εμένα. Αυτό μάλιστα όφειλα να το αναφέρω εξαρχής... για να γνωρίζετε ότι αυτή την στιγμή σας μιλάει ένας άθρησκος. Αυτή η έλλειψη πίστης μου μοιάζει σαν κενό στο μυαλό μου... σαν άβυσσος που καταπίνει ένα- ένα τα κομμάτια του μυαλού μου, μέρα με την μέρα.
Δεύτερη αλήθεια είναι το γεγονός ότι δυσκολεύομαι να διαβάσω τα γραπτά σας που μου φαντάζουν ως πράγματα υψηλότερης κατανόησης από της δικής μου, και μου καίνε το μυαλό στην ανάγνωση.
Τρίτη αλήθεια είναι η ικανότητα σας να ξεψαχνίζετε τις αλήθειες, τα δεδομένα, και τα γεγονότα με μια αξιοπρόσεκτη ευκολία... ο τρόπος που χωρίς κούραση σέβεστε την παραμικρή λεπτομέρεια, ασχέτως το πόσο κοντά ή μακριά σας βρίσκεται. Αυτή την παραδοχή σκέφτηκα να την κάνω αρχή του διαλόγου μαζί σας, μαζί με την επιθυμία να σας ζητήσω την βοήθεια, για να αντιμετωπίσω τους δαίμονές μου στην μάχη του λευκού χαρτιού.»
Αγαπητέ φίλε, σ' ευχαριστώ που μου γράφεις. Θέτεις πράγματι ουσιώδη θέματα! Πέρασα απ΄ τη δύσκολη θέση που περιγράφεις και δεν μπορώ να πω ότι δεν ξαναγυρνώ πάλι σ' αυτήν κάποιες φορές.
Αυτό που με βοήθησε, που υπήρξε σταθμός στη ζωή μου, ήταν η συνάντησή μου μ' έναν αξιόλογο άνθρωπο και πάνω από όλα έναν αληθινά πιστό χριστιανό. Η πίστη στο Θεό και το πνεύμα της αποδοχής είναι δώρο του Θεού δοσμένο εκ των προτέρων σε όλους μας.
Φτάνει να προχωρήσεις προς την ίδια κατεύθυνση κι όχι προς διαφορετική ή αντίθετη κατεύθυνση. Η αναζήτηση του Θεού είναι ίδια με την εύρεση του Θεού και η πίστη στο Θεό είναι θέληση να πιστέψεις. "Θέλω να πιστέψω, Κύριε, βοήθησέ με στην απιστία μου".
Για το γράψιμο, (και η ανάγνωση το ίδιο είναι) όσο πιο προσωπικός είσαι τόσο πιο πολύ καταλαβαίνεις όλο τον κόσμο και σε καταλαβαίνει όλος ο κόσμος.
"Απόκτησε την εσωτερική σου ειρήνη, και χίλιοι άνθρωποι θα σωθούν γύρω σου"( Ρώσσος Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ).
Μα από τί θα σωθούν; Θα σωθούν απ΄ την απελπισία για το ανέλπιστο. Θα νιώσουν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, που είναι ειρήνη και δικαιοσύνη και χαρά. "Μη τοις νεκροίς ποιήσεις θαυμάσιa;" Θα νιώσουν θαυμασμό για πολλά πράγματα, που τώρα δε μπορούν να νιώσουν.
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
«Αν αληθινά προσεύχεσαι, θεολόγος είσαι»
Άγιος Νείλος
Προχθές ήταν του Αγίου Πνεύματος. Αν και ήμουν ο μοναδικός ψάλτης στον Άγιο Αθανάσιο στα Δέντρα Τυρνάβου, ο παπα-Νικόλας μου ζήτησε να πω δυο λόγια στο εκκλησίασμα μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου. Το εκκλησίασμα αποτελούνταν από απλούς αγρότες και αγρότισσες. Ανάμεσά τους υπήρχαν λίγοι νέοι και μερικά μικρά παιδιά.
Ό,τι πρέπει για να καταλάβεις ότι δεν μπορείς να τους μιλάς γενικά και αόριστα, γιατί ευτυχώς διατηρούν μέσα στην ψυχή τους την αγάπη τους για το μοναδικό και το συγκεκριμένο. Αυτό που διαφεύγει από όλους εκείνους που έλαβαν ανώτατη μόρφωση, με εξαίρεση τους καλλιτέχνες κι αυτούς που έχουν καλλιτεχνική ψυχή.
Τους μίλησα για το Άγιο Πνεύμα. Ότι δεν μπορούμε να το περιγράψουμε.
(Μήπως μπορούμε να περιγράψουμε τι είναι ο άνθρωπος ή τι είναι η ζωή;) Κι αφού δεν μπορούμε να περιγράψουμε την θεϊκή φύση, ούτε και την ανθρώπινη, περιοριζόμαστε στις ενέργειες του Θεού. Ξέρουμε ποιες είναι οι ενέργειες του Θεού. Τις νιώθουμε μέσα στην ψυχή μας, ως δικαιοσύνη και ειρήνη και χαρά.
Όταν έχουμε μέσα στην ψυχή μας τη χάρη του Αγίου Πνεύματος είμαστε ήσυχοι και ειρηνικοί κι όλοι οι άνθρωποι γύρω μας το νιώθουν και μετέχουν κι εκείνοι στη δική μας ειρήνη και ησυχία. Είναι καλά να βρίσκεσαι κοντά σε ειρηνικούς ανθρώπους και ειρηνικά πλάσματα.
Δεν καταλαβαίνει κανείς τίποτε αν προσπαθεί να πλησιάσει το Θεό με λογικά επιχειρήματα και λογικούς συλλογισμούς, όπως δεν καταλαβαίνει κανείς τίποτα αν προσπαθεί να βάλει στη ζυγαριά και να μετρήσει την αγάπη, την καλοσύνη, την ευγένεια, όλες τις αρετές και όλο τον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου. Πολλοί επειδή αυτά τα πράγματα δεν μετριούνται και δεν ζυγίζονται ούτε μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο για επιστημονικά πειράματα, πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν.
Αντί λοιπόν να παρακολουθεί κανείς ομιλίες ή να σπουδάζει φιλοσοφικές θεωρίες περί Θεού, ας επιδιώκει να βρίσκεται κοντά σε ανθρώπους ήσυχους και ειρηνικούς και θα νιώσει μέσα του να αναγεννιέται και να γίνεται ένας καινούριος άνθρωπος, ένας πιστός χριστιανός. Αυτό σημαίνουν τα λόγια του Ιησού: «Πράος είναι και ταπεινός. Έλθετε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς».
Έλαβα αυτό το γράμμα:«Αγαπητέ κ.Λαγκουβάρδε. Καταρχήν να ζητήσω
συγνώμη για την ενόχληση. Θα μπορούσα να πω ότι είμαι και εγώ ένας αναγνώστης των δοκιμίων που γράφετε. Έχει περάσει καιρός από την στιγμή που έπαψα να ασχολούμαι με τα προβλήματα της κοινωνίας και άρχισα να βλέπω τα δικά μου, και φυσικά των κοντινών προς εμένα ανθρώπων, εν αντιθέσει με εσάς που στην εμβέλεια του ενδιαφέροντος αγγίζετε τον κάθε έναν άνθρωπο, που ζει μέσα στην μικρή πόλη που λέγετε ανθρωπότητα.
Στα κείμενά σας βλέπω 3 κακούς οιωνούς που με σκιάζουν σαν αλήθειες πάνω από το κεφάλι μου. Πρώτη και σημαντικότερη αλήθεια είναι η έλλειψη θεού, που ίσως είναι η κατάρα για έναν άθρησκο σαν εμένα. Αυτό μάλιστα όφειλα να το αναφέρω εξαρχής... για να γνωρίζετε ότι αυτή την στιγμή σας μιλάει ένας άθρησκος. Αυτή η έλλειψη πίστης μου μοιάζει σαν κενό στο μυαλό μου... σαν άβυσσος που καταπίνει ένα- ένα τα κομμάτια του μυαλού μου, μέρα με την μέρα.
Δεύτερη αλήθεια είναι το γεγονός ότι δυσκολεύομαι να διαβάσω τα γραπτά σας που μου φαντάζουν ως πράγματα υψηλότερης κατανόησης από της δικής μου, και μου καίνε το μυαλό στην ανάγνωση.
Τρίτη αλήθεια είναι η ικανότητα σας να ξεψαχνίζετε τις αλήθειες, τα δεδομένα, και τα γεγονότα με μια αξιοπρόσεκτη ευκολία... ο τρόπος που χωρίς κούραση σέβεστε την παραμικρή λεπτομέρεια, ασχέτως το πόσο κοντά ή μακριά σας βρίσκεται. Αυτή την παραδοχή σκέφτηκα να την κάνω αρχή του διαλόγου μαζί σας, μαζί με την επιθυμία να σας ζητήσω την βοήθεια, για να αντιμετωπίσω τους δαίμονές μου στην μάχη του λευκού χαρτιού.»
Αγαπητέ φίλε, σ' ευχαριστώ που μου γράφεις. Θέτεις πράγματι ουσιώδη θέματα! Πέρασα απ΄ τη δύσκολη θέση που περιγράφεις και δεν μπορώ να πω ότι δεν ξαναγυρνώ πάλι σ' αυτήν κάποιες φορές.
Αυτό που με βοήθησε, που υπήρξε σταθμός στη ζωή μου, ήταν η συνάντησή μου μ' έναν αξιόλογο άνθρωπο και πάνω από όλα έναν αληθινά πιστό χριστιανό. Η πίστη στο Θεό και το πνεύμα της αποδοχής είναι δώρο του Θεού δοσμένο εκ των προτέρων σε όλους μας.
Φτάνει να προχωρήσεις προς την ίδια κατεύθυνση κι όχι προς διαφορετική ή αντίθετη κατεύθυνση. Η αναζήτηση του Θεού είναι ίδια με την εύρεση του Θεού και η πίστη στο Θεό είναι θέληση να πιστέψεις. "Θέλω να πιστέψω, Κύριε, βοήθησέ με στην απιστία μου".
Για το γράψιμο, (και η ανάγνωση το ίδιο είναι) όσο πιο προσωπικός είσαι τόσο πιο πολύ καταλαβαίνεις όλο τον κόσμο και σε καταλαβαίνει όλος ο κόσμος.
"Απόκτησε την εσωτερική σου ειρήνη, και χίλιοι άνθρωποι θα σωθούν γύρω σου"( Ρώσσος Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ).
Μα από τί θα σωθούν; Θα σωθούν απ΄ την απελπισία για το ανέλπιστο. Θα νιώσουν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, που είναι ειρήνη και δικαιοσύνη και χαρά. "Μη τοις νεκροίς ποιήσεις θαυμάσιa;" Θα νιώσουν θαυμασμό για πολλά πράγματα, που τώρα δε μπορούν να νιώσουν.
2.6.08
Μ.Ε.Λαγκουβάρδου, Τα πικρά δάκρια του πάθους
Τα πικρά δάκρια του πάθους
Τα πικρά δάκρια είναι συνδεδεμένα με τα πάθη. Πάντοτε κάποιο πάθος κατέλαβε τον άνθρωπο, που ύστερα έκλαψε πικρά. Δεν υπάρχει κανείς που δεν θα συγκινηθεί απ’ τα δάκρια του ανθρώπου, που κλαίει πικρά , όταν συνέρχεται από κάποιο πάθος που τον είχε κάνει θύμα του. Ίσως γιατί δεν υπάρχει κανείς που να είναι άμοιρος παθών.
Ο Ιούδας, ένας απ΄ τους δώδεκα μαθητές του Ιησού, καταλήφθηκε τόσο πολύ απ΄ το δαίμονα της φιλοχρηματίας , ώστε έφτασε να προδώσει εξαιτίας του το διδάσκαλό του. Ύστερα όμως έκλαψε πικρά γι’ αυτό που έκανε κι έβαλε ο ίδιος τέρμα στη ζωή του.
Ούτε ο Ιούδας ούτε κανένας από αυτούς που παραδίδονται στα δαιμονικά πάθη τους σκέφτονται τα πικρά δάκρια που τα ακολουθούν. Γεννιέται όμως το ερώτημα , είναι όλα τα πάθη δαιμονικά, οφείλονται δηλαδή όλα τα πάθη σε ενέργειες των δαιμόνων κι αν δεν είναι όλα δαιμονικά, πώς μπορούμε να διακρίνουμε αυτά που είναι δαιμονικά από αυτά που δεν είναι;
Κατ΄ αρχήν πριν αναφερθούμε στο θέμα της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας των δαιμόνων και δώσουμε οποιοδήποτε ορισμό για τους δαίμονες, πρέπει να πούμε ότι σύμφωνα με την χριστιανική πίστη, όλα τα διαβλητά πάθη οφείλονται μεν σε δαιμονικές ενέργειες, διαφέρει όμως η ένταση και το μέγεθος της επιρροής τους. Σε άλλους η δαιμονική ενέργεια είναι μια παροδική επιρροή και σε άλλους συνίσταται στην πλήρη κατάληψη του ανθρώπου από έναν ή πολλούς δαίμονες.
Όλα τα διαβλητά πάθη οφείλονται σε δαιμονικές ενέργειες , αφού κατά τη χριστιανική διδασκαλία ο Θεός δημιούργησε τα πάντα καλά. Ακόμα και οι δαίμονες είναι άγγελοι, δηλαδή πνεύματα που δημιουργήθηκαν να είναι καλά. Ο δαίμων είναι εκπεσών άγγελος, δηλαδή νους που διαστράφηκε.
Ο στόχος των δαιμόνων είναι πάντοτε ο ίδιος, να εξοντώσουν τον άνθρωπο, που θα τους βάλει στην καρδιά του. (Δεν μπορούν να κάνουν τίποτα εναντίον του ανθρώπου, αν ο ίδιος δεν «συνεργαστεί» μαζί τους.) Οι δαίμονες διακατέχονται απ΄ το φοβερό μίσος για όλα τα δημιουργήματα του Θεού, ιδιαιτέρως
για το τελειότερο από αυτά, τον άνθρωπο.
Οι δαίμονες, τα πονηρά πνεύματα ή οι πονηροί νόες , στη λαϊκή φαντασία παριστάνονται με σκοτεινόμορφα ανθρωποειδή με κέρατα και ουρά. Πολλοί δεν πιστεύουν πια την ποιητική φαντασία του λαού ή δεν μπορούν να μπουν στο νόημά της, όπως δεν μπορούν να μπουν στο νόημα των έργων τέχνης, γιατί αφέθηκαν απαίδευτοι αισθητικά. Νομίζουν πως αν καταργήσεις ένα μύθο, καταργείται και η κρυμμένη αλήθεια του. Π.χ. σύμφωνα με το μύθο οι θρασείς και οι άρπαγες είναι «κοράκια». .Ας υποθέσουμε πως εξακριβώθηκε επιστημονικώς πως είναι λάθος να πιστεύουμε ότι οι κόρακες είναι θρασείς και άρπαγες. Αυτό δεν
σημαίνει ότι ούτε άνθρωποι τέτοιοι υπάρχουν.
Ο κόσμος που δεν πιστεύει πια στους δαίμονες κι ακούει μόνο την Επιστήμη, δεν ξέρει πως η Επιστήμη δεν είπε ποτέ πως δεν υπάρχουν δαίμονες. Η Επιστήμη άλλαξε απλώς την ονομασία τους κι ο κόσμος πίστεψε πως αλλάζοντας το όνομα των δαιμόνων έπαψαν κι αυτοί να υπάρχουν, μια που δεν τους ονομάζει κανείς εκτός απ΄ την Εκκλησία.
Η Επιστήμη άλλαξε το όνομα των δαιμόνων και αντί «δαίμονες» τους ονομάζει «ψυχικές και πνευματικές καταστάσεις, που δεσμεύουν την προσωπική ελευθερία του ανθρώπου». Κανείς επιστήμων δεν ισχυρίστηκε ποτέ ότι δεν υπάρχουν τέτοιες καταστάσεις κι ότι όλα σχεδόν τα κακά στον κόσμο δεν έχουν σχέση με τις καταστάσεις αυτές.
Τώρα ο κόσμος νοιάζεται για το πολύ μυαλό κι όχι για το καλό μυαλό. Κι
η Επιστήμη δεν θέλει να υπάρχουν ηθικά όρια στην επιστημονική έρευνα. Τίποτε διαφορετικό απ΄ τους επιστήμονες των Ναζί, που έκαναν πειράματα σε ανθρώπους.
(Βλ. Ίγκμαρ Μπέργκμαν, Το αυγό του φιδιού). Ο Πλάτων φωνάζει απ΄ την εποχή του, σαν μια άλλη φωνή βοώντος εν τη ερήμω: «Επιστήμη χωρίς αρετή είναι πανουργία»! Τα πικρά δάκρια είναι συνδεδεμένα με τα πάθη!
"ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ"
Τα πικρά δάκρια είναι συνδεδεμένα με τα πάθη. Πάντοτε κάποιο πάθος κατέλαβε τον άνθρωπο, που ύστερα έκλαψε πικρά. Δεν υπάρχει κανείς που δεν θα συγκινηθεί απ’ τα δάκρια του ανθρώπου, που κλαίει πικρά , όταν συνέρχεται από κάποιο πάθος που τον είχε κάνει θύμα του. Ίσως γιατί δεν υπάρχει κανείς που να είναι άμοιρος παθών.
Ο Ιούδας, ένας απ΄ τους δώδεκα μαθητές του Ιησού, καταλήφθηκε τόσο πολύ απ΄ το δαίμονα της φιλοχρηματίας , ώστε έφτασε να προδώσει εξαιτίας του το διδάσκαλό του. Ύστερα όμως έκλαψε πικρά γι’ αυτό που έκανε κι έβαλε ο ίδιος τέρμα στη ζωή του.
Ούτε ο Ιούδας ούτε κανένας από αυτούς που παραδίδονται στα δαιμονικά πάθη τους σκέφτονται τα πικρά δάκρια που τα ακολουθούν. Γεννιέται όμως το ερώτημα , είναι όλα τα πάθη δαιμονικά, οφείλονται δηλαδή όλα τα πάθη σε ενέργειες των δαιμόνων κι αν δεν είναι όλα δαιμονικά, πώς μπορούμε να διακρίνουμε αυτά που είναι δαιμονικά από αυτά που δεν είναι;
Κατ΄ αρχήν πριν αναφερθούμε στο θέμα της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας των δαιμόνων και δώσουμε οποιοδήποτε ορισμό για τους δαίμονες, πρέπει να πούμε ότι σύμφωνα με την χριστιανική πίστη, όλα τα διαβλητά πάθη οφείλονται μεν σε δαιμονικές ενέργειες, διαφέρει όμως η ένταση και το μέγεθος της επιρροής τους. Σε άλλους η δαιμονική ενέργεια είναι μια παροδική επιρροή και σε άλλους συνίσταται στην πλήρη κατάληψη του ανθρώπου από έναν ή πολλούς δαίμονες.
Όλα τα διαβλητά πάθη οφείλονται σε δαιμονικές ενέργειες , αφού κατά τη χριστιανική διδασκαλία ο Θεός δημιούργησε τα πάντα καλά. Ακόμα και οι δαίμονες είναι άγγελοι, δηλαδή πνεύματα που δημιουργήθηκαν να είναι καλά. Ο δαίμων είναι εκπεσών άγγελος, δηλαδή νους που διαστράφηκε.
Ο στόχος των δαιμόνων είναι πάντοτε ο ίδιος, να εξοντώσουν τον άνθρωπο, που θα τους βάλει στην καρδιά του. (Δεν μπορούν να κάνουν τίποτα εναντίον του ανθρώπου, αν ο ίδιος δεν «συνεργαστεί» μαζί τους.) Οι δαίμονες διακατέχονται απ΄ το φοβερό μίσος για όλα τα δημιουργήματα του Θεού, ιδιαιτέρως
για το τελειότερο από αυτά, τον άνθρωπο.
Οι δαίμονες, τα πονηρά πνεύματα ή οι πονηροί νόες , στη λαϊκή φαντασία παριστάνονται με σκοτεινόμορφα ανθρωποειδή με κέρατα και ουρά. Πολλοί δεν πιστεύουν πια την ποιητική φαντασία του λαού ή δεν μπορούν να μπουν στο νόημά της, όπως δεν μπορούν να μπουν στο νόημα των έργων τέχνης, γιατί αφέθηκαν απαίδευτοι αισθητικά. Νομίζουν πως αν καταργήσεις ένα μύθο, καταργείται και η κρυμμένη αλήθεια του. Π.χ. σύμφωνα με το μύθο οι θρασείς και οι άρπαγες είναι «κοράκια». .Ας υποθέσουμε πως εξακριβώθηκε επιστημονικώς πως είναι λάθος να πιστεύουμε ότι οι κόρακες είναι θρασείς και άρπαγες. Αυτό δεν
σημαίνει ότι ούτε άνθρωποι τέτοιοι υπάρχουν.
Ο κόσμος που δεν πιστεύει πια στους δαίμονες κι ακούει μόνο την Επιστήμη, δεν ξέρει πως η Επιστήμη δεν είπε ποτέ πως δεν υπάρχουν δαίμονες. Η Επιστήμη άλλαξε απλώς την ονομασία τους κι ο κόσμος πίστεψε πως αλλάζοντας το όνομα των δαιμόνων έπαψαν κι αυτοί να υπάρχουν, μια που δεν τους ονομάζει κανείς εκτός απ΄ την Εκκλησία.
Η Επιστήμη άλλαξε το όνομα των δαιμόνων και αντί «δαίμονες» τους ονομάζει «ψυχικές και πνευματικές καταστάσεις, που δεσμεύουν την προσωπική ελευθερία του ανθρώπου». Κανείς επιστήμων δεν ισχυρίστηκε ποτέ ότι δεν υπάρχουν τέτοιες καταστάσεις κι ότι όλα σχεδόν τα κακά στον κόσμο δεν έχουν σχέση με τις καταστάσεις αυτές.
Τώρα ο κόσμος νοιάζεται για το πολύ μυαλό κι όχι για το καλό μυαλό. Κι
η Επιστήμη δεν θέλει να υπάρχουν ηθικά όρια στην επιστημονική έρευνα. Τίποτε διαφορετικό απ΄ τους επιστήμονες των Ναζί, που έκαναν πειράματα σε ανθρώπους.
(Βλ. Ίγκμαρ Μπέργκμαν, Το αυγό του φιδιού). Ο Πλάτων φωνάζει απ΄ την εποχή του, σαν μια άλλη φωνή βοώντος εν τη ερήμω: «Επιστήμη χωρίς αρετή είναι πανουργία»! Τα πικρά δάκρια είναι συνδεδεμένα με τα πάθη!
"ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ"