Η λύπη για "λογαριασμό" των άλλων

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Πώς ονομάζεται αυτή η λύπη όταν αναφέρεται στους άλλους που πρέπει να λυπούνται αλλά δε νιώθουν λύπη; Πρόκειται για τη λύπη για «λογαριασμό» των άλλων. Δεν είναι ούτε ενσυναίσθηση ούτε συμπάθεια. Κατά τη θεωρία της ενσυναίσθησης είναι ενσυναίσθηση όταν αυτός που πάσχει για τον άλλον  χάνει την ταυτότητά του. Γίνεται ο «πάσχων».  «Το υποκείμενο μετατίθεται και εισέρχεται στο αντικείμενο για να ταυτιστεί μαζί του»  Εν αντιθέσει προς τη συμπάθεια, όπου το υποκείμενο, κατά τη σχέση του με το αντικείμενο στο οποίο αναφέρεται, διατηρεί την ταυτότητά του» (Λεξικό φιλοσοφίας Θ.Πελεγρίνη).

Πότε λυπούμαστε για λογαριασμό των άλλων;  Στη γιόγκα δε το νιώθεις αυτό. Λες στον εαυτό σου «αυτό είναι το κάρμα τους, το πεπρωμένο τους» και ησυχάζεις.. Δε λυπάσαι για λογαριασμό των άλλων. Η λύπη για λογαριασμό των άλλων ίσως απορρέει σ’ αυτούς που όπως οι Έλληνες, κατά τον Αριστοτέλη, είναι γεννημένοι εκ φύσεως κοινωνικοί. Είμαστε  από τη φύση μας  κοινωνικά όντα. Λυπούμαστε εμείς γιατί δε λυπούνται οι άλλοι. 

Είμαστε γεννημένοι για να ζούμε ως κοινωνία και να νιώθουμε ως κοινωνία. Να σκεφτόμαστε και να νιώθουμε  ως σύνολο. Αν ένα μέλος  του σώματος υποφέρει όλο το σώμα υποφέρει. Στην περίπτωση που κάποιος δικός μας π.χ. έπρεπε να λυπάται και δε νιώθει τίποτε, ίσως θεωρούμε την «αναισθησία» του ως αρρώστια και υποφέρουμε για την έλλειψη αυτή της ευαισθησίας.

Αυτό το βλέπουμε στον αγώνα της ελευθερίας. Νιώθουμε την ανάγκη να αγωνιστούμε όχι μόνο για την προσωπική μας ελευθερία , αλλά για την ελευθερία των άλλων. Κατά την  Ορθόδοξη Παράδοση η σωτηρία αφορά σε όλους. Δεν διδάσκονται οι πιστοί μεθόδους αυτοβελτίωσης και αυτοσωτηρίας.  

Η Εκκλησία μας εύχεται υπέρ της σωτηρίας του σύμπαντος κόσμου. Η λατρεία του Θεού  είναι κοινωνική. Η Θεία Λειτουργία είναι «έργο του λαού». Δεν δύναται να τελεσθεί χωρίς την παρουσία του λαού, τον οποίο εκπροσωπεί ο ψάλτης, ο οποίος λέει για λογαριασμό του λαού το «Αμήν».

Δεν γνωρίζουμε την ελευθερία ως ατομικό αγαθό αλλά ως κοινωνικό. Ο αγώνας μας για την ελευθερία αφορά και στους άλλους. Οι αγωνιστές του Εικοσιένα αγωνίζονται για την Πίστη την Αγία και για της Πατρίδος την Ελευθερία!

Παρόλα αυτά παραμένουμε πρόσωπα, δε χάνουμε την ταυτότητά μας. Η συνείδησή μας δεν μας τύπτει για τα αμαρτήματα των άλλων. Ούτε η αυτοπεποίθησή μας πέφτει με τις πτώσεις των άλλων. Διακρίνομε τον εαυτό μας από τους άλλους. Γνωρίζομε τον εαυτό μας. Η διάκριση στην Ορθόδοξη Παράδοση είναι μέγιστη αρετή.

moschoblog.blogspot.com