Αυτός που δεν έχει συμπόνια δεν είναι άνθρωπος

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η μακαρίτισσα η γιαγιά μου Βασιλική, από τη Δεσκάτη Γρεβενών, βλέποντάς με  κουρασμένο από το διάβασμα , με λυπόταν και με παρηγορούσε με αυτά τα λόγια: «Άειντε παιδί μου, να πάρεις το μπιλιτζίκι σου και να βρεις τον όμοιό σου».

Την ευχή να πάρω το πτυχίο μου, την καταλάβαινα τι σήμαινε. Την ευχή να βρω τον όμοιό μου, δεν την καταλάβαινα. Την κατάλαβα πολύ αργότερα, όταν ένιωσα την απορία γιατί ο Θεός ανέμιξε τους ανθρώπους και δεν τους έκανε κατά κατηγορίες, για να βρίσκουν αυτούς που τους μοιάζουν.

Ο Ντοστογιέφσκι, ένιωσε σίγουρα κι αυτός την ίδια απορία, αφού ξεχώρισε τους ανθρώπους σε δύο κατηγορίες: στους αγγελικούς και στους δαιμονικούς. Σαν να έλεγε, αν θέλεις να είσαι δαιμονικός βρες τους δαιμονικούς σου. Κι αν θέλεις να είσαι αγγελικός βρες τους αγγελικούς σου. Λογικό μου φαίνεται.

Αναρωτιέμαι πού ξεχωρίζουν οι μεν από τους δε. Νομίζω ότι το κριτήριο για να διακρίνουμε τις δύο αυτές κατηγορίες ανθρώπων είναι η συμπόνια. Ο αγγελικός τύπος, πονάει όταν πληγώνει κάποιον. Ο δαιμονικός δε νιώθει τον παραμικρό πόνο και την παραμικρή λύπη.

Με το κριτήριο αυτό μπορούμε να διακρίνουμε τον άνθρωπο που ζει και τον άνθρωπο που δε ζει, αφού άνθρωπος χωρίς αισθήματα, πνευματικά είναι νεκρός. Στην κινηματογραφική ταινία «Μιζογκούτσι», ο ήρωας της ταινίας, ο Μιζογκούτσι, άρχοντας της Κίνας, όταν τον διέταξε ο Αυτοκράτορας να δώσει το ρύζι, την μοναδική τροφή των χωρικών, στον στρατό, προτίμησε να πεθάνει παρά να πάρει το ρύζι των φτωχών και να τους καταδικάσει στο θάνατο από την πείνα. Όταν τον συλλαμβάνουν για να τον εκτελέσουν αφήνει στο γιο του αυτήν την πνευματική υποθήκη: «Να θυμάσαι, πως αυτός που δεν έχει συμπόνια, δεν είναι άνθρωπος