18.12.08

Μόσχος Λαγκουβάρδος, Ένας άνθρωπος με ηθικό

Ένας άνθρωπος με ηθικό

Θέλω να γράψω για τον κυρ Γιώργο, το γέρο απ΄ το χωριό Βαθύλακος Θεσσαλονίκης. Τον γνώρισα χθες στη Θεσσαλονίκη. Καθόταν δίπλα μου στο αστικό λεωφορείο της γραμμής για το σταθμό των υπεραστικών λεωφορείων. Ανοίξαμε κουβέντα καθώς το λεωφορείο πήγαινε πολύ αργά, λόγω της βροχής και της μεγάλης κίνησης στους δρόμους, παραμονές Χριστουγέννων. Είχε χάσει το λεωφορείο και θα πήγαινε στο χωριό του με το επόμενο δρομολόγιο μια ώρα αργότερα.

Δε δυσκολεύτηκα να βρω τον τίτλο του δοκιμίου αυτού για τον κυρ Γιώργο. Απ΄ την αρχή, απ΄ τα πρώτα λόγια του φάνηκε καθαρά ότι είναι ένας άνθρωπος που όχι μόνο γνωρίζει την αξία του ακμαίου ηθικού, όπως λέμε σήμερα το πνεύμα, αλλά διαθέτει κιόλας ο ίδιος ηθικό και έχει βοηθήσει με αυτό και τους ανθρώπους γύρω του.

Άλλοι αγαπούν να «βόσκουν» στις βιβλιοθήκες και να εντρυφούν στα βιβλία για να κάνουν συλλογή από θεωρίες, μα εγώ αγαπώ να γνωρίζω ανθρώπους με πνεύμα. Αυτός είναι ο λόγος που δεν χάνω ευκαιρία να ανοίγω κουβέντα με αυτούς που κάτι μου λέει επάνω τους, πως δεν είναι συνηθισμένοι , αλλά ξεχωριστοί, όχι γιατί διάβασαν και ξέρουν φιλοσοφία, αλλά γιατί ζουν σαν φιλόσοφοι. Είναι οι άνθρωποι, που όπως λέει ένας από αυτούς, ο Ιάπων σκηνοθέτης Ακίρα Κουροσάβα, γι’ αυτούς « εκείνο που προέχει είναι το πνεύμα».

Ο κυρ Γιώργος είχε πάει απ΄ το πρωί στον εγγονό του που νοσηλευόταν πολλούς μήνες σε κέντρο αποκατάστασης , ύστερα απ΄ τον τραυματισμό του σε ατύχημα με τη μοτοσικλέτα. Συγχάρηκα το συμπαθητικό γέρο που αγαπούσε τόσο πολύ τον εγγονό του, ώστε να μη φείδεται του κόπου να βρίσκεται όλη μέρα στον πόδι, με ένα τέτοιο κρύο και υγρό καιρό. Τον ρώτησα τι οικογένεια έχει και μου είπε πως έχει πέντε παιδιά , δέκα εγγόνια και τρία δισέγγονα.

«Πηγαίνεις συχνά στον έγγονό σου:» τον ρώτησα. «Τώρα πηγαίνω μια φορά την εβδομάδα. Στην αρχή πήγαινα δυο φορές.» «Του κάνεις καλό. Χαίρεται που σε βλέπει.» «Ναι. Έχει και το όνομά μου, Γιώργος. ‘Όταν νοσηλευόταν η κόρη μου έξη μήνες στο ΑΧΕΠΑ και εν συνεχεία στο «Παπανικολάου», δεν έλειψα ούτε μια μέρα από κοντά της. Έπασχε από λευχαιμία. Τώρα είναι καλά. Δόξα σοι ο Θεός.»

Γύρισα και κοίταξα με θαυμασμό αυτόν τον μικρόσωμο φτωχό γέρο. «Τι δουλειά έκανες, κυρ Γιώργο;» «Φορτοεκφορτωτής, χαμάλης» είπε.
«Πώς τά ‘βγαζες πέρα με μια τόσο δύσκολη δουλειά, έτσι μικρόσωμος που είσαι;» τον ρώτησα με απορία. «Σήκωνα το τσουβάλι με τα χέρια και το έβαζα στον ώμο χωρίς να το ακουμπήσω στο στήθος», είπε. «Πόσων χρονών είσαι:» «Ογδόντα πέντε». « Η γυναίκα σου ζει;» «Ζει και με περιμένει να φάμε μαζί. Έχω απ΄ το πρωί να φάω. Θα πάρω ένα σάντουιτς. Της λέω να τρώει κι εκείνη. «Μόνη μου θα φάω; λέει» Έσφιξα το χέρι του γενναίου αυτού ανθρώπου γεμάτος θαυμασμό, γιατί γνώριζε ότι πάνω από όλα εκείνο που προέχει είναι το ηθικό, δηλαδή το πνεύμα του Θεού και ζούσε έτσι.

Θα κλείσω αυτό το μικρό δοκίμιο για τον κυρ Γιώργο με την αρχή ενός άλλου μικρού δοκιμίου με τίτλο «Η δυστυχία να είσαι γέρος στις αναπτυγμένες χώρες» απ΄ το βιβλίο μου «Στο Μέσον της Στιγμής», Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα 2003.
«Στη Γερμανία κλείνουν τους γέρους τους σε ιδρύματα. Εκεί τους επισκέπτονται μία φορά στους τέσσερις μήνες, εκτός αν ο γέρος βρίσκεται στα τελευταία του, οπότε οι επισκέψεις γίνονται μια φορά το μήνα. Τους πηγαίνουν κάθε φορά μια ανθοδέσμη. Τους δείχνουν και τα εγγόνια τους, που οι παππούδες τα βλέπουν στους διαδρόμους και στις αίθουσες αναμονής, σαν ξένοι. Ο Γκαίτε επισκέφθηκε τη μάνα του τέσσερις φορές σε ολόκληρη τη ζωή του. Και έζησε πολλά χρόνια. Πάνω από 80.

Ο Γκαίτε πίστευε ότι υπεραγαπούσε τη μητέρα του. Δεν είναι παράξενο. Η απομάκρυνση αυτή στη Γερμανία και στις άλλες αναπτυγμένες χώρες, τελευταία και σε μας, δεν συνδέεται με την αγάπη. Η ιδέα που έχει για την αγάπη ένας κόσμος, που απομακρύνθηκε απ΄ το Χριστό, είναι ότι η αγάπη είναι ένας επιπόλαιος συναισθηματισμός, που δεν μπορεί να συγκριθεί με αρετές, όπως είναι π.χ. η σοφία. Το ίδιο πίστευε για την αγάπη ο κόσμος πριν το Χριστό, όπως φαίνεται από όλες τις παγανιστικές θρησκείες , αρχαίες και νέες. Θεωρούν την αγάπη συναίσθημα και την συνδέουν με την αδυναμία, αν δεν την αγνοούν ολότελα, όπως στην ειδωλολατρία και στην πολυθεϊα.»

Σημείωση: Χάρις στο δαίμονα του τυπογραφείου αποδόθηκε σε μένα το άρθρο του κ Γιώργη Αγγελιδάκη «Πολυδιάστατη Κρίση»,στο φύλλο των «Ρεθεμνιώτικων Νέων» της 16/12/08. Αν και οι σκέψεις μας διαφέρουν επάνω στο θέμα που διαπραγματεύεται, για τις αρετές του κειμένου θα ήταν τιμητικό για μένα ,αν το εν λόγω κείμενο έφερε την υπογραφή μου.

΄"Ρεθεμνιώτικα Νέα"

5 σχόλια:

  1. Kάθε φορά που συνέβαινε κάτι τραγικό στη ζωή μου ένιωθα πως είμαι μόνος. Νομίζω πως σε στιγμές στεναχώριας, αποζητώ την δική μου μοναχική γωνιά λύπης, είτε επειδή ντρέπομαι και θέλω να κρυφτώ από τους άλλους, είτε επειδή αισθάνομαι αδικημένος και θεωρώ πως κανείς δεν μπορεί να με δικαιώσει όπως εγώ επιθυμώ. Τί δυστυχία!

    (Τώρα ένα δικό μου πρόσωπο, ένα πολύ αγαπημένο, πηγαίνει στον γιατρό να εξεταστεί. Έχω υπερβολική αγωνία για το αποτέλεσμα των εξετάσεων. Φοβάμαι μην συμβεί κάτι κακό, επειδή θα στιγματίσει την υπόλοιπη ζωή του. Και η δική μου. Είναι και το ίδιο φοβισμένο. Πηγαίνει σήμερα για εξετάσεις, μετά από δική μου παρότρυνση.)

    Μερικές φορές δεν μπορώ να ξεχωρίσω με βεβαιότητα το σωστό από το λάθος. Δεν ξέρω αν πρέπει πάντοτε να κρίνω μόνο την πράξη ή και τον τρόπο ή και το κίνητρο μάζι ή να συνυπολογίσω και τις συνέπειες μακροχρόνια και βραχυχρόνια. Είναι τόσο ευθραυστα όλα. Αν όλα πάνε καλά, τότε το αγαπημένο μου πρόσωπο θα μου ζητήσει να το συγχωρήσω, επειδή δεν με άκουσε πιο πριν και δεν πήγαινε νωρίτερα να εξεταστεί. Αν δεν πάει καλά, τότε θα με κατηγορεί και θα κατηγορεί και τον εαυτό του επειδή με άκουσε.

    Ας ελπίσουμε ότι όλα θα πάνε καλά. Τί μένει στον άνθρωπο που έχει χάσει την ελπίδα του; Μόνο η κόλαση έχει επιγραφή «εδώ που ήρθες, άφησε κάθε ελπίδα σου έξω από αυτή την πόρτα».

    Όσο ζούμε ελπίζουμε και πιστεύουμε.

    Δόξα τω Θεώ.

    (Το πρόσωπο έχει πάει στο γιατρό. Έγινε εισαγωγή. Είναι η γυναίκα μου. Τελικά τα πράγματα ήρθαν τελείως απρόσμενα. Όχι επιθυμητά αλλά και καλλίτερα που ήρθαν έτσι. Πάντως τον Ιούνιο δεν θα έχουμε τα βαφτίσια που περιμέναμε.)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Συγνώμη που γράφω εδώ, αλλά τα mail μου επιστρέφουν χωρίς να τα παραλάβετε.

    Συνέδεσα το θέμα με το ηθικό.
    Θαυμάζω τους ζωντανούς χαρακτήρες, όπως ο κύριος. Καλά το είπατε. Πνεύμα Θεού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. " Η ιδέα που έχει για την αγάπη ένας κόσμος, που απομακρύνθηκε απ΄ το Χριστό, είναι ότι η αγάπη είναι ένας επιπόλαιος συναισθηματισμός, που δεν μπορεί να συγκριθεί με αρετές, όπως είναι π.χ. η σοφία. "

    Ακριβώς έτσι.
    Η γνώση φέρνει την σοφία και έπειτα την δύναμη. Αν όμως, η δύναμη είναι χαρακτηριστικό των νιάτων, η σοφία είναι χαρακτηριστικό των ηλικιωμένων. Και ενώ θα περίμενε κανείς συνεργασία μεταξύ τους, δυστυχώς συναντά το φαινόμενο της αποξένωσης και της περιθωριοποίησης των σοφών αυτής της κοινωνίας.
    Εμείς πάντως τους γονείς μας τους θέλουμε κοντά μας, αν θέλει και ο Θεός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αγαπητέ Κ.
    Σ' ευχαριστώ που γράφεις στη στήλη των σχολίων.
    Προ καιρού είδα μια κινηματογραφική ταινία, με τίτλο "Αγαπημένο μου ημερολόγιο". Δεν θυμάμαι το όνομα του σκηνοθέτη.
    Μου άρεσε γιατί ο ήρωας της μιλούσε με όποιον βρισκόταν δίπλα του, σαν να ήταν φίλος του και ενδιαφερόταν ν' ακούσει τί έχει να του πει.
    Μια άλλη ταινία περιέγραφε έναν παρόμοιο τύπο, ο οποίος μιλούσε σε αγνώστους για τα πιο προσωπικά του θέματα. Άνοιγε την καρδιά του σε όλους.
    Οι σκηνοθέτες των ταινιών αυτών, εκτός του ότι είναι "εξομολογητικοί τύποι" , για να ξέρουν τόσο καλά το θέμα, πρέπει να έχουν και την εμπειρία της προσευχής, όπου μιλάμε στο Θεό,όπως σε άνθρωπο.
    Κάποιος άλλος είπε ότι την ίδια ανάγκη ικανοποιούνν και οι ιστορίες που διηγούμαστε ο ένας στον άλλον με τον προφορικό λόγο, και με τον γραπτό. Σημείωσε δε κάτι πολύ ενδιαφέρον. Είπε ότι καμιά λύπη δεν μένει, αν γράψεις μια ιστορία σχετική με αυτήν ή ακόμα καλύτερα αν κάνεις την ίδια τη λύπη σου ιστορία.
    Η αυτοβιογραφική γραφή έχει πολλούς και μεγάλους θαυμαστές, που είχαν ως θέμα τον εαυτό τους.
    Αυτά τα βιβλία τους είχα την ευλογία του Θεού να τα γνωρίσω από παιδί κι αυτά με έκαναν να αγαπήσω το διάβασμα και το βιβλίο.
    Το εκπληκτικό είναι ότι αυτή η διάθεση δεν άλλαξε αν και πέρασε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του μισού αιώνα! Οι αυτοβιογραφίες είναι τα αγαπημένα μου βιβλία.
    Φαντάσου πόσο μεγάλη χαρά ένιωσα, όταν πήρα την αυτοβιογραφία του Φράνκο Τζεφιρέλι και είδα να αρχίζει με αυτά τα λόγια: "Πιστεύω στο Θεό, ο οποίος με έσωσε τρεις φορές από το θάνατο".

    Νιώθω αυτά που γράφεις. Μέσα σε ένα παραπλήσιο κλίμα κινούμαι κι εγώ. ΈΡχονται στιγμές που χάνω το θάρρος μου, που οι φόβοι και οι φοβίες μου με βασανίζουν και στιγμές που παίρνω θάρρος κι ελπίδα.
    Και να σκεφθείς ότι αυτά που μου συμβαίνουν είναι τίποτε σε σύγκριση με το σταυρό που σηκώνουν άλλοι συνάνθρωποί μου.
    Προσπαθώ να εξηγήσω τα λόγια του Αποστόλου Παύλου "εν ασθενείαις ενδυναμούμαι". Είναι άραγε αυτό που λέει η λαΪκή παροιμία ¨Ο Θεός στέλνει δύναμη;".
    Ο Θεός στέλνει τον άγγελό του (τη δύναμη) και τα αντέχουμε όλα ακόμα κι εκείνα που φοβούμασταν ότι δεν θα μπορέσουμε να τα αντέξουμε αν συμβούν.
    Πιάνομαι απ΄ τη φράση σου "καλύτερα που ήρθαν έτσι", αλλά δεν καταλαβαίνω αν είναι για καλό το "καλύτερα" ή είναι κι αυτό μια ακόμα λύπη.
    Ελπίζω ότι είναι για καλό και ότι "αύριο όλα θα πάνε καλύτερα".
    Ο Χριστός μέσα μας είναι αυτή η ελπίδα στο ανέλπιστο, που λέει ο Ηράκλειτος. Αν δεν ελπίζουμε στο ανέλπιστο ούτε στο Χριστό πιστεύουμε αληθινά , ούτε το ανέλπιστο θα το δούμε ποτέ.

    Έχω την αυτοβιογραφία του Τζεφιρέλι ανοιχτή μπροστά μου. Να πως αρχίζει: " Τρεις φορές έχω βρεθεί κοντά στο θάνατο - δυο φορ΄ς από εκτελεστικό απόσπασμα και μια φορά σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα- γι΄ αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο το ότι έχω μια ακράδαντη πίστη στο Θεό και μια ιδιαίτερη αδυναμία στην ιδέα του πεπρωμένου".
    Πες λοιπόν τις ιστορίες σου εδώ στα σχόλια.Το ταχυδρομείο δεν μπορώ να το διορθώσω.Αυτός είναι ο λόγος, που σταμάτησε και μια καλή αλληλογραφία, που είχα με κάποια φίλη απ΄ την Αμερική. Πιθανόν να γυρίζουν κι αυτηνής τα μηνήματα πίσω.

    Σε χαιρετώ
    Μ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κοιτάξτε μήπως έχει γεμίσει από τα mails το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και θέλει άδειασμα.
    Αν δεν ξέρετε πώς γίνεται, καλλίτερα καλέστε έναν γνωστό ή κάποιο από τα παιδιά που εργάζονται σε κάποιο ίντερνετ καφέ να σας βοηθήσουν.
    Αν ο χώρος με τα «γράμματα» (mails) γεμίσει, τότε δεν μπορεί να δεχτεί άλλα τα γυρίζει πίσω στον αποστολέα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή