28.11.13

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΤΥΠΙΚΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΟΘΥΣΙΩΝ


Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Στις γραμμές αυτές κάνουμε μια νύξη για το αρχαίο τυπικό των ανθρωποθυσιών , στο οποίο θα επανέλθουμε για να πούμε περισσότερα.

Τώρα θα πούμε μόνο πως το θύμα, που επιλέγεται για να γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος, παρακινείται από τους ίδιους τους διώκτες του, να διαπράξει αυτά για τα οποία θα το καταδικάσουν και θα το σφαγιάσουν.

Οι διώκτες επιλέγουν το θύμα τους γι΄ αυτόν ακριβώς το σκοπό: για να τραβήξει από αυτούς την εχθρότητα όλων και να τη συγκεντρώσει επάνω του. Έτσι και οι διώκτες ηρεμούν και η κοινότητα ησυχάζει.

Ο Γάλλος φιλόσοφος Ρενέ Ζιράρ στο βιβλίο του "Η αρχαία οδός των ασεβών" αναλύει το τυπικό του "αποδιοπομπαίου τράγου" με τέτοιο τρόπο, ώστε να βλέπει κανείς, όπως μέσα σε καθρέφτη, πώς εφαρμόζεται το αρχαίο αυτό τυπικό και από σύγχρονους λαούς, που δεν είναι ανάγκη βέβαια, να τους κατονομάσει. Το ότι όμως το τυπικό αντισταθμίζει την ενοχή κάποιων λαών δείχνει τους λαούς, που τους βαρύνει η ενοχή απέναντι στους άλλους λαούς.

Ο Ζιράρ φέρνει ένα παράδειγμα από τα χρόνια του κανιβαλισμού στα βορειοανατολικά της Βραζιλίας: " Αν και προοριζόμενοι για θυσία και για ανθρωποφαγικό τσιμπούσι οι αιχμάλωτοι των τελετουργικών πολέμων απολάμβαναν στην αρχή μεγάλου σεβασμού από τους απαγωγείς τους. (Απέβλεπαν στο να αποσπάσουν τη συναίνεσή τους* ) Τους έδιναν γυναίκες και γενικά τους παραχωρούσαν ορισμένα προνόμια. Η κατάσταση αυτή διαρκούσε μερικές φορές χρόνια ολόκληρα, έως την καθορισμένη μέρα που σφαγιάζονταν και καταβροχθίζονταν. Πρόκειται πάντα για το σχήμα της αρχαίας οδού, τέλεια προγραμματισμένο, με την προσθήκη του κανιβσλισμού, που δεν αλλάζει τίποτε ουσιαστικό στην υπόθεση" (ενέ Ζιράρ, Η Οδός των Ασεβών, Εκδόσεις Εξάντας, σελ.134)
____________________
*Σημείωση δική μου

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Χαίρετε!τι σύμπτωση ,μόλις το διάβασα το βιβλίο και το σκέφτομαι συνέχεια....

Μόσχος Λαγκουβάρδος είπε...

Χαίρετε! Πράγματι είναι βιβλίο που δεν σ΄ αφήνει να το βάλεις στην άκρη. Κι εγώ το σκέφτομαι. Ποια είναι η οδός των ασεβών; Ασεβείς είναι αυτοί που θεωρούνται ασεβείς για να χρησιμεύσουν ως αποδιοπομπαίοι τράγοι; Ο Ιώβ είναι ασεβής; Ο Οιδίπους επίσης; Και η οδός των ασεβών , είναι το μαρτύριό τους; 'Ετσι νομίζω. Όπως η χώρα μας είναι η ασεβής ανάμεσα στις ευσεβείς χώρες της Δύσης! Αν θέλετε γράψτε μου τις σκέψεις σας. στο ΦέΪς μπουκ, η διεύθυνσή μου είναι Μόσχος Λαγκουβάρδος. Το ίδιο μπορείτε να γράψετε και εδώ.

Ανώνυμος είπε...

Τί πλούσια σκέψη! μπορεί ναναι ασεβείς και οι ίδιες οι κοινότητες τών ανθρώπων πού προκειμένου να βρούν την χαμένη ενότητα συγκεκριμενοποιούν και εκτονώνουν την απωθημένη συλλογική βία σ ενα μοναδικο πρόσωπο..Ομως εχετε καί δίκιο..Τό θύμα ειναι συνήθως κάποιος πού κατέχει αρχικά υψηλή θέση στήν ιεραρχία ,θεωρείται ιερό πρόσωπο, και ακολούθως παραβιάζει θεμελιώδεις κανόνες τής κοινότητος π.χ τής αιμομιξίας..Διαβάζω τώρα την "βία και τό ιερο".Πάντως ο μηχανισμός τής ανεύρεσης ενός αποδιοπομπαίου τράγου, πού φαίνεται πανίσχυρος καί στίς μοντέρνες μέρες μας,αποσκοπεί στήν ενοποίηση τών ανθρώπων.Δεν σάς θυμίζει το δημοτικο τραγούδι και τον μύθο γιά το γεφύρι τής Αρτας;.

Μόσχος Λαγκουβάρδος είπε...

Το γεφύρι της Άρτας που στεριώνει με τη θυσία του αθώου. Θα χαρείτε όταν δείτε την γεωργιανή ταινία Ο Θρύλος του Πύργου του Σουράμ. Να βρω ένα μικρό δοκίμιο επάνω σ΄ αυτήν για να το αναρτήσω για σας. Είναι μια απ΄ τις αγαπημένες μου ταινίες του κινηματογράφου. Βιάζομαι να απαντήσω, αν και δεν είμαι έτοιμος. Γι' αυτό θα επανέλθω στο βαθύ σχόλιό σας. Ελπίζω να μη χάσουμε τον ειρμό των σκέψεων επάνω στα βιβλία του Ρενέ Ζιράρ. Να διαβάσετε και το βιβλίο του "Κεκρυμμένα από καταβολής", Έκδοση Μαρή Α.Ε. Πρέπει να πάω πρωί στη μικροβιολόγο. Εν τω μεταξύ να στείλω και το άρθρο για την τακτική εβδομαδιαία στήλη μου στην Ελευθερία Λαρίσης "Λαρισινά δοκίμια", όπως λέμε "Λαρισινά πεπόνια".

Ανώνυμος είπε...

"Παραιτούμενος από την παραπλανητική θεότητα τής αλαζονείας,ο ήρωας ελευθερώνεται απο την σκλαβιά καί κατέχει επιτέλους τήν αλήθεια τής δυστυχίας του.Αυτή η παραίτηση δέν ξεχωρίζει από την δημιουργική παραίτηση.Ειναι μιά νίκη κατά της μεταφυσικής επιθυμίας πού μετατρέπει ένα ρομαντικό μυθιστοριογράφο σ εναν πραγματικό μυθιστοριογράφο."(Ρομαντικο ψεύδος και μυθιστορηματική αλήθεια").Σκεφτείτε πώς "μεταφυσική επιθυμία"ονομάζει τίς φαντασιώσεις πού σήμερα ονομάζουμε ¨΄ερωτα΄" καί ¨πάθος"κλπ..Αφού πράγματι ο όρος μεταφυσικός σημαίνει κατι μη πραγματικο!
Γραψτε κάτι γιά τον Παραντζάνωφ,ένας αποδιοπομπαίος υπήρξε κι αυτός.

Μόσχος Λαγκουβάρδος είπε...

Δεν το ήξερα. Με ενδιαφέρει πολύ. Θα διαβάσω ό,τι μπορέσω να βρω και ελπίζω να γράψω γι' αυτόν. Έκανα πολύ καιρό για να βρω το νόημα της ταινίας. Θέλει εμβάθυνση, Δεν είναι αυτό που φαίνεται με την πρώτη ματιά και τη δεύτερη. Ακόμα δεν ξέρω αν μπήκα στο νόημα της ταινίας. Θα ήθελα να το συζητήσω μαζί σας, μάλλον να το κουβεντιάσω, (CUM VENTUM, σύμπνοια). Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ. "Η παραπλανητική θεότητα της αλαζονείας είναι σκλαβιά. Η παραίτηση από αυτόν το δαίμονα, είναι ελευθερία. Το δαιμονικό δεσμεύει την ελευθερία μας. Αν δεν δίνουμε τροφή στο δαίμονα, (παραίτηση, νηστεία), ο δαίμονας φεύγει και δεν δεσμεύει πια την ελευθερία μας. Δημιουργική παραίτηση, Το καινούριο είναι η ελευθερία από την πλάνη. Το μυθιστόρημα που γράφει ο ελεύθερος από την πλάνη είναι το πραγματικό μυθιστόρημα που τώρα είναι η αυτοβιογραφική γραφή. Το ήθος που αντικατέστησε ο διαφωτισμός με το συναίσθημα (ρομαντισμός) αποκαθίσταται ως θεμέλιο της ζωής. Όσο το θεμέλιο της ζωής είναι το συναίσθημα ( η βούληση του φεουδάρχη ) η μεταφυσική συγχέει το πνεύμα με τις ιδέες για το πνεύμα. Σωτηρία είναι ένας είδος εκστατικής θεωρίας, χωρίς την κάθαρση, το φωτισμό και τη θέωση,

Ανώνυμος είπε...

Περιμένω να γράψετε γιά την ταινία..Ο Παραντζάνωφ διώχτηκε και φυλακίστηκε από το σταλινικό καθεστώς πληρώνοντας έτσι τό τίμημα τή υψηλής τέχνης του.Θά ξαναδώ κι εγώ την ταινία πού απ ότι θυμάμαι μού είχε φέρει στό μυαλό τον μύθο γιά το γεφύρι τής Αρτας.Και εκέινο τό διήγημα του Παπαδιαμάντη "η στοιχειωμένη καμάρα".Τί είναι αυτό άραγε πού υπαγορεύει την θυσία;Ποιός διανοούμενος σήμερα θά μπορούσε ν απαντήσει
;Καί εγώ σάς ευχαριστώ πολύ..Τό πιό δύσκολο πράγμα στόν κόσμο είναι βρείς ανθρώπους πού ναχουν κάτι αληθινό να πούν.Δέν ξέρω όμως, άν θά βρώ χρόνο ξανά γιά να γράψω.Μέχρι τότε νάστε καλά και όποτε μπορώ θα σάς διαβάζω.