Διάκριση

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια μικρή ανάλυση στο ρητό του Αγίου Σιλουανού του Αγιορείτη, «να έχεις το νου σου στην κόλαση και να μην απελπίζεσαι.»

Σε κάθε εμπόδιο, πρόκληση, δοκιμασία, πειρασμό, διακρίνουμε τρία στάδια: Στο πρώτο στάδιο , το στάδιο της συλλογής, έχουμε το νου μας στο εμπόδιο (στην κόλαση).  Στο δεύτερο στάδιο, της αυτογνωσίας, έχουμε το νου μας στον εαυτό μας. Δεν ταυτίζουμε τον εαυτό μας με το εμπόδιο. Δεν είμαστε το εμπόδιο. Το εμπόδιο είναι το αντικείμενο, το υλικό, που πρέπει να επεξεργαστεί ο εαυτός μας. Και το τρίτο στάδιο, της εξαντικειμένισης ή εξιδανίκευσης, δηλαδή της ανύψωσης στο ανώτερο επίπεδο, το ειδητικό όπως λέγεται ή των καθολικών βιωμάτων. Το επίπεδο αυτό είναι σταθερά προσανατολισμένο προς το Χριστό.

Μια φορά θύμωσα πολύ με κάποιον φίλο και του είπα οργισμένος: «Έγινα θηρίο». «Δεν είσαι θηρίο. Είσαι άνθρωπος», απάντησε ο φίλος μου. Μετά κάκιζα τον εαυτό μου, που ξέχασα να διακρίνω τον εαυτό μου απ΄ το θυμό. Ο θυμός μου κι εγώ ταυτίστηκαν ώστε να μη μπορώ να τους ξεχωρίσω.
Αν ο θυμός μου ήταν διαρκής, διαρκής θα ήταν και η ταύτιση του εαυτού μου. Θα ήμουν συνεχώς ένα θηρίο, αντί άνθρωπος. Ο θυμός έσβησε, έκανε σκόνη την αίσθηση της παρουσίας του εαυτού μου, σαν να μην υπήρξε ποτέ και η αίσθηση παρουσίας που υπήρχε ήταν αυτή του θυμού.

 Ο φίλος μου έκανε τη διάκριση μεταξύ εμποδίου και εαυτού, που παρέλειψα να κάνω εγώ. Αν έκανα τη διάκριση αυτή και έβλεπα το εμπόδιο σαν αντικείμενο, σαν το υλικό για να το επεξεργαστώ υπό το πνεύμα του Χριστού (εξιδανίκευση), δεν θα έχανα την ηρεμία μου. Αν ζούσα το εμπόδιο με το πνεύμα του Χριστού, θα ένιωθα την ειρήνη του Χριστού και δεν θα γινόμουν «θηρίο» απ΄ το θυμό μου. Δεν θα με νικούσε ο πειρασμός μου.

Η λύση δεν είναι η απάλειψη των πειρασμών, αλλά η σωστή επεξεργασία των πειρασμών.
Ο Άγιος Αντώνιος είδε ανοιγμένες τις παγίδες των πειρασμών και αναφώνησε, ποιος θα σωθεί με τόσες παγίδες μπροστά του; Μια φωνή μέσα του, είπε, «Αντώνιε, αφαίρεσε τις παγίδες και κανένας δεν σώζεται».