Ελευθερία και δουλεία

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

     Πολλοί έχουν την εντύπωση ότι ελευθερία είναι η απουσία υποχρεωτικών κανόνων. Γι' αυτό μισούν τους υποχρεωτικούς κανόνες και αναζητούν τον τρόπο να τους αποφεύγουν, για να είναι δήθεν ελεύθεροι.

    Αλλά, δεν είναι ευτυχισμένοι με αυτού του είδους την "ελευθερία" και ελευθερία χωρίς ευτυχία δεν είναι ελευθερία. Ο πραγματικά ελεύθερος είναι ευτυχισμένος. "Το δε ευδαίμον, το ελεύθερον". Ο Περικλής θεωρούσε ευτυχία, το να είσαι ελεύθερος.

    Βέβαια με τα παιδιά τους που τους μιμούνται κι αποφεύγουν να τηρούν τους υποχρεωτικούς κανόνες, μπερδεύονται. Θέλουν τα παιδιά τους να κάνουν υπακοή. Αλλά ποιον θα μοιάσουν τα παιδιά τους στην υπακοή; Δεν θα μοιάσουν τους ίδιους;

    Γι΄ αυτό πολλοί ως γονείς γίνονται καταπιεστικοί. Γιατί έχουν εσφαλμένη ιδέα για την ελευθερία. Ο ελεύθερος δεν είναι ελεύθερος επειδή δεν υπακούει στους υποχρεωτικούς κανόνες και γιατί ζει σαν να μην υπάρχει καταναγκασμός.

    Δεν ζητάμε απ΄ το Θεό να πάρει τον καταναγκασμό για να μην υποφέρουμε από την καταπίεση. Ζητάμε απ΄ το Θεό να μας δίνει δύναμη να υπερβαίνουμε τον καταναγκασμό.

    Πώς τον υπερβαίνουμε τον καταναγκασμό; Παραφράζοντας τα λόγια του Σωκράτη για τη Δημοκρατία θα μπορούσαμε να πούμε το ίδιο για την Ελευθερία: "Όταν οι άνθρωποι δεν αυτοπεριορίζονται δεν είναι ελεύθεροι."

    Δεν δίνουμε στα παιδιά μας το καλό παράδειγμα του αυτοπεριορισμού και κατόπιν προσπαθούμε να τα αναγκάσουμε να υπακούσουν στους περιορισμούς στους οποίους του υποβάλλουμε εμείς.

    Γιατί είμαστε κι εμείς μαθημένοι να μην αυτοπεριοριζόμαστε, αλλά να υπακούουμε από "κακό ζόρι", επειδή δεν μπορούμε να ξεφύγουμε. Αλλά αυτός ο τρόπος δεν έχει να κάνει με την Ελευθερία.

    Αυτή είναι η στάση όχι του ελευθέρου ανθρώπου. Είναι η στάση του δούλου ή του μισθωτού. Ο ελεύθερος δεν ζει με το φόβο ή με την προσδοκία της αμοιβής.

    Γι΄ αυτόν που ζει με το φόβο (και με την απαντοχή της απολαβής) είπε ο Σαίξπηρ: "Ξέρω τί θηρίο θα ήσουν, αν δεν φοβόσουν ένα θηρίο.