Μια προσέγγιση στο πνεύμα της Μεγάλης Εβδομάδος

 Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

          

    Η Μεγάλη Εβδομάδα των. παθών του Κυρίου αρχίζει ουσιαστικά από την Κυριακή των Βαΐων και ειδικότερα αρχίζει με τα λόγια του Κυρίου «Ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα» και με την προφητεία των όσων θα συμβούν εκεί τις μέρες που ακολουθούν.

              Τα σπουδαιότερα αναγνώσματα σε κάθε γιορτή, είναι το ευαγγελικό και το αποστολικό ανάγνωσμα και οι στίχοι του Ψαλτηρίου, για μια ποιητική προσέγγιση του βαθύτερου νοήματος της συγκεκριμένης ημέρας.

Σαν ένα παράδειγμα θα αναφερθούμε στον Απόστολο και στο Ευαγγέλιο της Κυριακής των Βαΐων. Είναι φανερό ότι τα αναγνώσματα αυτά αποτελούν ένα είδος εισαγωγής στο πνεύμα της Μεγάλης Εβδομάδας. Καταφεύγουμε στην Εκκλησία σαν θεραπευτήριο, σαν τραυματισμένοι που χρειάζονται θεραπεία και όχι σαν άξιοι να δεχθούμε ανώτερες σχολαστικές γνώσεις.

Είναι εκπληκτικό πώς η εισαγωγή, στη Μεγάλη Εβδομάδα των παθών του Κυρίου γίνεται με ένα τόσο χαρμόσυνο απόσπασμα από την Επιστολή του Αποστόλου Παύλου στους Φιλιππησίους. Η περικοπή αρχίζει με τα λόγια της χαράς. «Να χαίρεστε πάντοτε με τη χαρά που δίνει η κοινωνία με τον Κύριο. Θα το πω και πάλι να χαίρεστε. Σε όλους να δείχνετε την καλοσύνη σας. Ο Κύριος εγγύς. Για τίποτα να μην σας πιάνει άγχος (Μηδέν μεριμνάτε). Και η ειρήνη του Θεού που είναι ασύλληπτη στο ανθρώπινο μυαλό, θα διαφυλάξει τις καρδιές και τις σκέψεις σας κοντά στον Ιησού Χριστό».

Το Ευαγγέλιο αναφέρεται στη θριαμβευτική είσοδο του Ιησού στα Ιεροσόλυμα και στην υποδοχή των άδολων παιδιών με κλάδους δέντρων και βάια φοινίκων, που οι υμνογράφοι την χρησιμοποιούν ως ποιητική μεταφορά, που σημαίνει ότι μόνο με καθαρή καρδιά μπορούσαν να δουν τα ανθρώπινα μάτια Αυτόν που δεν τολμούσαν ούτε οι Άγγελοι να Τον κοιτάξουν κατάματα.

Πάσχα στα εβραϊκά σημαίνει «πέρασμα». Οι Εβραίοι την ημέρα του Πάσχα γιόρταζαν την ανάμνηση της διάβασης απ' τη δουλεία των Αιγυπτίων στην ελευθερία. Στην Εκκλησία μας η γιορτή του Πάσχα καθιερώθηκε σε ανάμνηση της Ανάστασης του Χριστού. Οι χριστιανοί γιορτάζουμε τη διάβαση του Ιησού Χριστού από το σταυρικό θάνατο στην Ανάσταση, που είναι και δική μας διάβαση από το θάνατο της αμαρτίας στην αναστημένη ζωή του Χριστού μέσω της ένωσής μας μαζί Του. Το πέρασμα απ' το θάνατο στην Ανάσταση συμβολίζει επίσης το πέρασμα απ' το υπερήφανο «εγώ» στο ταπεινό «εμείς» στο οποίο συμπεριλαμβάνονται όχι μόνο οι δικοί μας και οι όμοιοι μας αλλά κι αυτοί που δεν είναι δικοί μας και που διαφέρουν από εμάς.

Η μεγαλύτερη οδύνη του ανθρώπου τόσο στη ζωή όσο και στο θάνατο προέρχεται από την αίσθηση της μοναξιάς του. Σκληροτράχηλοι κατάδικοι που άντεχαν σε διάφορες κακουχίες στην πολύχρονη φυλάκιση τους δεν μπορούσαν να υποφέρουν την ολοκληρωτική αποξένωση και μοναξιά. Η σκέψη ότι δεν είναι μόνοι και ότι υπάρχουν άνθρωποι που τους σκέφτονται και που προσεύχονται γι' αυτούς τους ενδυνάμωνε και τους διατηρούσε στη ζωή για πολλά χρόνια. Τη μεγαλύτερη όμως υποστήριξη και ελπίδα την ένιωθαν όσοι πίστευαν στον Κύριο. Υπάρχουν παραδείγματα που μελλοθάνατοι που δεν είχαν ούτε τη δύναμη να στηριχτούν στα πόδια τους και να αντιμετωπίσουν το εκτελεστικό απόσπασμα ενδυναμώθηκαν την τελευταία στιγμή από την αίσθηση της παρουσίας του Κυρίου! Οι άνθρωποι αυτοί πέρασαν από το θάνατο στη ζωή στηριγμένοι στην πίστη και στην αγάπη του Χριστού.

Ο Χριστός σηκώνει το σταυρό για όλους τους ανθρώπους. Αλλά το νόημα της σταυρικής θυσίας του κατανοεί μόνο εκείνος που πιστεύει σ' Αυτόν και που τον αγαπάει πάνω από όλα. «Δεν ξέρουμε το μέλλον» λέει κάποιο νέγρικο θρησκευτικό τραγούδι (σπρίτσιουαλ). «Δεν ξέρουμε το κάθε εμπόδιο./Μα πρέπει να βαδίζουμε με πίστη./Να προοδεύουμε συνεχώς./Να 'χουμε οδηγό τον Ιησού./Αυτός θα κουβαλήσει το φορτίο μας».

Πάσχα σημαίνει πέρασμα, διάβαση, υπέρβαση. Κάθε στιγμή είμαστε έτοιμοι να περάσουμε στην αντίπερα όχθη, όπου θα δούμε το Θεό καθώς εστί, πρόσωπο με πρόσωπο, ενώ μέχρι τώρα κατανοούμε συμπερασματικά δηλαδή μέσα από σύμβολα την ύπαρξή Του. Αυτή τη χαρά γιορτάζουμε το Πάσχα, τη χαρά της διάβασης από το θάνατο στη ζωή.

  Η ζωτική σημασία του Πασχαλινού μυστηρίου είναι ότι ανασταινόμενος ο Χριστός ζει μέσα μας. Ζώντας μέσα μας φανερώνεται με την αγάπη που έχουμε ο ένας στον άλλον.