Η σημασία του ονόματος στην πνευματική ζωή

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Ποια είναι η σημασία του ονόματος στην πνευματική ζωή; Από την εμπειρία μπορείς να αντιληφθείς ποια είναι η σημασία του ονόματος στην πνευματική ζωή. Κατ΄ αρχήν πρέπει να αντιληφθείς γιατί τα ολοκληρωτικά καθεστώτα φοβούνται  τα ονόματα και τα αντικαθιστούν με αριθμούς. Γιατί δίχως ονόματα δεν υπάρχει πνευματική ζωή. Ο άνθρωπος δίχως ονόματα δεν έχει αντίληψη του εσωτερικού κόσμου, αυτού που ο Απόστολος Παύλος ονομάζει « τα μη βλεπόμενα,τα  ανώτερα, τα πνευματικά».

Στην εποχή μας δρέπουμε τους πικρούς καρπούς του διαφωτισμού. Ο διαφωτισμός συγχέοντας τις γνώσεις με τη Γνώση δεν κατανοεί τις πνευματικές αξίες, τις οποίες θεωρεί ως ανύπαρκτες, επειδή δεν αποδεικνύονται στο επιστημονικό πείραμα..

Η  Πίστη, η Ελπίδα, η Αγάπη είναι ο μυστικός κόσμος του ανθρώπου, όχι γιατί είναι κρυφός, αλλά γιατί μεταβιβάζεται με την εμπειρία. Αν δεν έχει κανείς εμπειρία του ονόματος δεν μπορεί να κατανοήσει τη διαφορά ανάμεσα στα αισθητά πράγματα και στα πνευματικά. Δεν μαθαίνει κανείς την Πίστη, την Ελπίδα, την Αγάπη ανοίγοντας κάποιο λεξικό. Ο άνθρωπος είναι ον που μαθαίνει με την μετοχή. Μετέχουμε στην Πίστη , στην Ελπίδα, στην Αγάπη και κατανοούμε τι είναι. Η Αγάπη είναι η υπέρτατη κατανόηση!

Ποια είναι, λοιπόν, η σημασία του ονόματος στην πνευματική ζωή; Το όνομα είναι σημαντικό στην πνευματική ζωή.Το όνομα δεν είναι απλά το νόημα, το οποίο συλλαμβάνει ο νους και η καρδιά με σταθερότητα, διάρκεια, καθαρότητα, σαφήνεια και ακρίβεια.Το νόημα είναι η παρουσία του ανθρώπου. Περισσότερο από ό,τι είναι η εικόνα. Στην προσευχή π.χ. για ένα αγαπημένο μας πρόσωπο, το όνομα είναι πιο ουσιαστικό από ό,τι είναι η μορφή του. Με τη μνημόνευση του ονόματος νιώθουμε ότι το πρόσωπό μας ζει μέσα στην καρδιά μας.Η εικόνα δεν μπορεί να δημιουργήσει την παρουσία.


  Ο Θεός χάρισε στον άνθρωπο το λόγο.Ο λόγος του ανθρώπου δεν είναι απλώς ένα εργαλείο για τις πρακτικές ανάγκες του, όπως είναι π.χ. η εικόνα για τα ζώα. Μια αγελάδα βαδίζει μέσα στην εικόνα που έχει σχηματίσει για το δρόμο από το λιβάδι μέχρι στο στάβλο. Το ίδιο βαδίζει μέσα στην ονειρική του εικόνα ένας υπνοβάτης ή κάποιος που δεν ξεχωρίζει την πραγματικότητα από την εικόνα που έχει σχηματίσει για την πραγματικότητα.


Γι΄ αυτό το είδος του ανθρώπου  μιλάει η Αγία Γραφή όταν λέγει, ότι ο άνθρωπος σχηματίζει μια εικόνα για τον κόσμο και μέσα σ΄ αυτήν πορεύεται.Με εικόνες μας χειραγωγούν επίσης τα ΜΜΕ. Στην πραγματικότητα μας οδηγούν κοιμισμένους όπου θέλουν. Συμπέρασμα: Για να μην μας πιάνουν στον ύπνο, λιγότερη τηλεόραση, αν δεν μπορείς να απαλλαγείς εντελώς από αυτήν και να την πετάξεις στα σκουπίδια. 

Ο λόγος διαφέρει από την εικόνα (αίσθηση, φαντασία) στην επίγνωση. Ο λόγος έχει επίγνωση, αυτό που λέγεται στην εκκλησιαστική γλώσσα "κυκλική κίνηση του νου", δηλαδή ο νους βλέπει τον εαυτό του, ενώ όταν σκέφτεται με εικόνες δεν έχει επίγνωση. Η εικόνα υποβάλλει, δηλαδή πάει κατ΄ ευθείαν στην ψυχή, παρακάμπτοντας το νου, όπως στο όνειρο. Ο νους είναι νυσταγμένος ή κοιμισμένος και δεν προσέχει τί κατεβαίνει στην καρδιά.

Δίχως επίγνωση δεν υπάρχει ούτε πνεύμα ούτε πνευματική ζωή. Δεν μπορείς να κατανοήσεις το Ευαγγέλιο δίχως την επίγνωση. Επίγνωση μπορεί να έχει μια αγράμματη γριά και να μην έχει ένας πτυχιούχος του πανεπιστημίου. Γι΄ αυτό οι αγράμματοι που αγρυπνούν και προσεύχονται στην εκκλησία κατανοούν το Ευαγγέλιο, ενώ πολλοί γραμματισμένοι δεν  μπορούν γιατί δεν κάνουν νηπτική ζωή.