Erik Skjoldbjerg «Η γενιά του προζάκ».

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

 

            Η νεανική κατάθλιψη στις ΗΠΑ είναι το θέμα της κινηματογραφικής ταινίας του Erik Skjoldbjerg «Η γενιά του προζάκ». Η ταινία θα μπορούσε να έχει υπότιτλο «πώς μπορείς να ξεφύγεις απ' τους δαίμονες του μυαλού σου». Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα ταινία. Δείχνει στο θεατή την οπτική του κόσμου κάποιου που αγνοεί ότι πάσχει από αρρώστια. Η ηρωίδα της ταινίας, μια νεαρή φοιτήτρια υποφέρει από πολύ σοβαρή κατάθλιψη, την οποία στην πορεία της ταινίας μαθαίνει να την αντιμετωπίζει και να επιβιώνει.

            Θα σε έχει απασχολήσει οπωσδήποτε, αγαπητέ αναγνώστη, η σημερινή κατάσταση όσον αφορά τα ψυχικά προβλήματα των νέων, οι αυτοκτονίες που μέρα τη μέρα αυξάνουν, τα διαζύγια, η ανεργία, τα ναρκωτικά, η εγκληματικότητα, ο ευτελισμός γενικά των αξιών της ζωής...

            «Δεν ξέρω, αν ως κοινωνία έχουμε φτάσει στο σημείο, που να τα βγάζουμε πέρα με τον πόνο, με την απώλεια. Αλλά είναι μέρος της ζωής και πρέπει να το αποδεχόμαστε και να το θεραπεύουμε. Οι έφηβοι πρέπει να πάψουν να αυτοκτονούν», παρατηρεί ο σκηνοθέτης της ταινίας σχολιάζοντας το περιεχόμενο της. Βρίσκεται πράγματι στο πνευματικό αυτό επίπεδο η σημερινή κοινωνία; Και τι σημαίνει αν δεν κατανοούμε αυτά που γνώριζαν οι άνθρωποι από τα αρχαία χρόνια ακόμη;

            «Ποτέ δεν υπήρξα παιδί » μονολογεί η νεαρή ηρωίδα της ταινίας. «Δυο χρονών ήμουν όταν χώρισαν οι γονείς μου. Από τότε ο πατέρας δεν ανακατευόταν καθόλου στη ζωή μου, η μητέρα μου ανακατευόταν υπερβολικά. Ήθελε να επανορθώσει για τα λάθη της μέσα από μένα. Οι γονείς μου είχαν πραγματικά αντικείμενο καυγά εμένα. Μετά, μια μέρα, ο πατέρας εξαφανίστηκε. Ούτε τηλέφωνο, ούτε γράμματα. Απλά έφυγε».

            Μιλώντας για τη ζωή της στο πανεπιστήμιο λέει: «Με έβρισκαν παράξενη και με έκαναν να νιώθω ξένη. Το πρόβλημα είναι ότι είμαι πολύ σοβαρή. Δεν μπορώ να τα βγάλω πέρα. Είναι ανυπόφορο. Θέλω να τους εξηγήσω πόσο εξουθενωμένη είμαι. Ακόμη και στα όνειρα μου. Πως ξυπνώ κουρασμένη. Πως με πνίγει κάτι σαν μαύρο κύμα. Αλλά δεν μπορώ. Και εκείνοι έτσι κι αλλιώς δεν θέλουν στ' αλήθεια να ξέρουν. Μερικές μέρες ξυπνώ και νιώθω εντελώς διαλυμένη... Και κάνω τα πάντα για να νιώσω αλλιώς. Είμαι πραγματικά διαταραγμένη. Είμαι ελαττωματικό μοντέλο Ιησού, άκουσε με. Βλέπω μόνο τη σκοτεινή πλευρά σε όλα.»

            «Είναι το πορτραίτο μιας κοπέλας ψυχικής αστάθειας» λέει ο σκηνοθέτης μιλώντας για την ταινία του. «Συμπιέζεται ανάμεσα στη μητέρα και στον πατέρα της, όπως στην παιδική της ηλικία και θυμάται όλα εκείνα...»

            Η ταινία βασίζεται στο μυθιστόρημα της Ουόρτσελ «Η γενιά του προζάκ» που απεικονίζει τη διάλυση του γάμου των γονιών της, τις προσπάθειες της μητέρας να την αναθρέψει μόνη της και την δεκαετή, χρόνια, εξασθενητική κατάθλιψη απ' την οποία έπασχε η ίδια η Ουόρτσελ.

            Η ηθοποιός που υποδύεται το ρόλο της ψυχιάτρου στην ταινία μιλάει γι' αυτήν. «Με ενθουσιάζει η ταινία», λέει « γιατί ίσως μπορέσουμε να εξηγήσουμε στον κόσμο τι είναι η κλινική κατάθλιψη. Θεωρώ συναρπαστικό που μια δεκαεννιάχρονη κοπέλα ζητεί βοήθεια. Κι αν κάνουμε όλους να αναζητήσουν βοήθεια θα ήταν θαυμάσιο. Να πούμε στα παιδιά να νιώθουν όπως νιώθουν. Να μην το θεωρούν αφύσικο. Κανείς δεν είναι φυσιολογικός. Είναι μια μπερδεμένη συναρπαστική διερεύνηση των διαφορετικών τρόπων που αντιμετωπίζεις την αρρώστια του παιδιού σου είτε αυτή είναι σωματική είτε ψυχική.

            Ο Χεμινγουαίη στο «ο ήλιος ανατέλλει ξανά» έχει μια στιγμή που μιλάει για τη χρεοκοπία:. «Έρχεται βαθμιαία και μετά ξαφνικά». Έτσι χτυπάει η κατάθλιψη. Ξυπνάς το πρωί και φοβάσαι μήπως ζήσεις.»

"Ο Θεός του Θερισμού",Βιβλιοπωλεία ΠΑΙΔΕΙΑ Λάρισας