"Πηγαίνοντας προς την Σινώπη"

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Δεν νομίζω ότι υπάρχει κανείς σήμερα που ξέρει πού πηγαίνουμε. Μια φορά στην Κίνα των μυθικών χρόνων συνέβη μια παρόμοια κρίση με τη δική μας . Είχαν μαζέψει όλα τα χρήματα οι λίγοι κι ο κόσμος υπέφερε απ΄ την ανεργία και τη φτώχεια. Ο αυτοκράτορας που διοικούσε τη χώρα έμεινε στην ιστορία ως ο πρώτος σοφός της Κίνας, με το όνομα ο Κίτρινος Αυτοκράτορας. Οι Κινέζοι θεωρούν την εποχή του , αρχή του πολιτισμού της Κίνας. Θα αναρωτηθείτε ίσως τι έκανε τόσο σπουδαίο, ώστε να αρχίζει από αυτόν ο πολιτισμός της Κίνας;
Ο Κίτρινος αυτοκράτορας παραιτήθηκε απλώς. Αλλά όχι μόνον αυτό. Έψαξε να βρει και τον πιο άξιο να κυβερνήσει τη χώρα, αυτόν που θα ήταν ο καλύτερος όχι μόνο στις διοικητικές του ικανότητες και στις γνώσεις, αλλά κυρίως στην αρετή. Έπρεπε να είναι ταπεινός και ολιγαρκής, για να είναι το παράδειγμα σε όλους τους πολίτες.
«Μόνο αυτός που θα μπορέσει να μάθει στους πλούσιους να είναι ολιγαρκείς και να αρκούνται σ΄ αυτά που έχουν, θα σώσει τον κόσμο απ΄ την παραφροσύνη». Αυτό πίστευε ο σοφός Κίτρινος Αυτοκράτορας της αρχαίας Κίνας, που σε μια παρόμοια κρίση σαν αυτήν της εποχής μας κάλεσε ένα σοφό να κυβερνήσει την Κίνα, τον ασκητή Χαν Σαν, που ασκήτευε στο Κρύο Βουνό.
Ταξιδεύοντας πλουτίζει κανείς τις γνώσεις του , - όταν μάλιστα κατέχει μεγάλο αξίωμα - και πρέπει, έτσι σοφός που έγινε, να βοηθήσει τη χώρα του. Πρέπει να τον ενδιαφέρει το σπουδαιότερο: η Παιδεία που δεν παρέχει μόνο γνώσεις και διοικητικές ικανότητες, αλλά και ήθος, εσωτερική καλλιέργεια, σεμνότητα , δικαιοσύνη, τιμιότητα, ολιγάρκεια , αρετές γενικά.
Ποιο εκπαιδευτικό σύστημα δίνει τέτοια μόρφωση στον πολίτη, ώστε αντί να κυνηγάει την εξουσία , να τον κυνηγάει η εξουσία; Ποιοι πολιτικοί που κατέχουν δημόσια αξιώματα , αγωνιούν να βρεθούν οι καλύτεροι γιατί πονούν τον τόπο τους περισσότερο κι απ΄ τον εαυτό τους;
Δεν νομίζω ότι υπάρχει κανείς σήμερα που ξέρει πού πηγαίνουμε. Κι όταν λέω κανείς δεν εννοώ τους φτωχούς ανθρώπους, που κανείς δεν νοιάζεται πως σκέφτονται και τι νιώθουν. Εννοώ τους πολιτικούς, ιδίως εκείνους που νιώθουν και φέρονται σαν τον αρχαίο Πέρση βασιλιά Μιθριδάτη που τον περιγράφει ο Καβάφης στο ποίημά του «Εν πορεία προς την Σινώπην». Παραθέτω ολόκληρο το ποίημα από το βιβλίο Κ.Π.Καβάφη, Τα Ποιήματα, έκδοση «Ίκαρος Εκδοτική Εταιρία»:
«Ο Μιθριδάτης, ένδοξος και κραταιός,/μεγάλων πόλεων ο κύριος,/ κάτοχος ισχυρών στρατών και στόλων,/ πηγαίνοντας προς την Σινώπην πέρασε από δρόμον/ εξοχικόν, πολύ απόκεντρον/ όπου ένας μάντις είχε κατοικίαν./ Έστειλεν αξιωματικό του ο Μιθριδάτης/ τον μάντι να ρωτήσει πόσα θ’ αποκτήσει ακόμη/ στο μέλλον αγαθά, πόσες δυνάμεις άλλες./ Έστειλεν αξιωματικό του, και μετά/ προς την Σινώπην την πορεία του ξακολούθησε./Ο μάντις αποσύρθηκε σ΄ένα δωμάτιο μυστικό./ Μετά περίπου μισήν ώρα βγήκε/ περίφροντις, κ’ είπε στον αξιωματικό: «Ικανοποιητικώς δεν μπόρεσα να διευκρινίσω./ Κατάλληλη δεν είν’ η μέρα σήμερα ./ Κάτι σκιώδη πράγματα είδα. Δεν κατάλαβα καλά.- Μα ν’ αρκεσθεί , φρονώ,/ με τόσα που έχει ο βασιλεύς./ Τα περισσότερα εις κινδύνους θα τον φέρουν./ Θυμήσου να τον πεις αυτό, αξιωματικέ:/ με τόσα που έχει, προς Θεού, ν’ αρκείται!/ Η τύχη ξαφνικές έχει μεταβολές./ Να πεις στον βασιλέα Μιθριδάτη: /λίαν σπανίως βρίσκεται ο εταίρος του προγόνου του/ ο ευγενής, που εγκαίρως με την λόγχην γράφει/ στο χώμα επάνω το σωτήριον Φεύγε Μιθριδάτα.»
Θα αναρωτιέσαι, ευγενικέ αναγνώστη : πού πηγαίνουμε με πολιτικούς σαν Πέρσες ηγεμόνες του Καβάφη;