Ο αντίπαλoς κι εγώ

Του Μόσχου Εμμ.Λαγκουβάρδου



«Αίματι Θεού ο ιός του όφεως απεπλύνατο»
(Δοξαστικό Υψώσεως του τ. Σταυρού)


Ίσως δεν είναι υπερβολή να πω ότι όλη μου η ζωή είναι η περιπέτεια να μάθω ποιος είναι ο αντίπαλός μου και φυσικά ποιος είμαι εγώ. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξα ύστερα από περισσότερο από μισό αιώνα ζωής είναι ότι ο αντίπαλός μου είμαι εγώ. Εγώ ο ίδιος είμαι ο χειρότερος εχθρός του εαυτού μου.
Ένας φίλος συνόψισε όλη αυτή την ιστορία με μια εικόνα: Ο άνθρωπος όταν είναι παιδί μπαίνει σ΄ ένα λαβύρινθο. Σε όλη την υπόλοιπη ζωή του προσπαθεί να βγει από αυτόν. Σε μένα δεν ταιριάζει αυτή η εικόνα. Εγώ πιστεύω ότι τα παιδικά μου χρόνια , αν και ταραγμένα, είναι μια δεξαμενή απ΄ την οποία αντλώ λίγες στιγμές ευτυχίας. Τι κρίμα! Στιγμές μόνο ευτυχίας υπάρχουν. Κι όμως ο Κύριος Ιησούς υπόσχεται πως «ποταμοί ύδατος ζώντος θα τρέξουν απ΄ την κοιλιά αυτού που θα τον ακολουθήσει.»
Ο Κύριος είπε πως μόνον αυτός που κουβαλάει τον σταυρό του είναι άξιός του και πως αυτός που κουβαλάει το σταυρό του νικάει με τη δύναμη του Σταυρού. «Θα σας δώσω τη δύναμη να πατάτε επάνω σε σκορπιούς και σε φίδια και επάνω στη δύναμη του εχθρού χωρίς να σας βλάπτουν.» Τι σημαίνει νίκη με τη δύναμη του Σταυρού; Τι είναι σταυρός; Ο Κύριος είπε πως αυτός που αγαπά τον πατέρα του ή τη μητέρα του ή τα παιδιά του ή τα κτήματά του περισσότερο από τον Ιησού δεν είναι άξιός του. Ίσως σταυρός είναι να αγαπάς τον Ιησού πάνα από όλα.
Υπάρχουν νίκες και νίκες. Η νίκη με το σταυρό δεν είναι προσωπικό μας κατόρθωμα. Δεν οφείλεται στην δική μας προσπάθεια, αλλά στη δύναμη του σταυρού. Υπάρχουν όμως και νίκες που αποδυναμώνουν τη δύναμη του σταυρού. Σ’ αυτές δεν νιώθουμε ευγνωμοσύνη στο Θεό και ξεχνάμε να πούμε ακόμα και ένα «δόξα σοι ο Θεός».
Ο βασιλιάς Πύρρος κέρδισε μια μεγάλη νίκη κατά των Ρωμαίων, αλλά έχασε το μισό στράτευμα. «Ακόμα μια τέτοια νίκη» είπε « και θα χάσουμε τα πάντα.» Ένας αρχαίος ιστορικός γράφει για κάποιους που όταν ήταν έτοιμοι να πανηγυρίσουν είδαν ότι έπαθαν πανωλεθρία. Έτσι γίνεται με τα δαιμόνια, που όταν αποκτούν δύναμη ηττώνται. «Ισχυκότες ηττάσθαι» λέει ο στίχος κάποιου ύμνου για τους δαίμονες. Το ίδιο και εμείς όταν γινόμαστε παίγνια των δαιμόνων. Οι σκέψεις αυτές δεν είναι παρά το προοίμιο στο κύριο θέμα που είναι η απάντηση στο ερώτημα «ποια είναι η σωστή θέση απέναντι στον αντίπαλο.»
Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας έχουν πείρα από τον αόρατο πόλεμο που γίνεται μέσα μας, ανάμεσα σε μας και στον αντίπαλό μας. Ο πόλεμος αυτός δεν είναι με ορατούς αντιπάλους, αλλά με τις αρχές και τις εξουσίες του σκότους του αιώνος τούτου. Μια εικόνα του αοράτου πολέμου εντός μας παραθέτουμε σε ελεύθερη απόδοση από τον άγιο Συμεών το Θεολόγο: « Ο ατιμαζόμενος ή ο υβριζόμενος, αν νιώθει μεγάλο πόνο στην καρδιά του για την ατιμία και την ύβρη, πρέπει να ξέρει ότι νιώθει πόνο γιατί έχει στον κόρφο του τον παλαιό όφι. Αν λοιπόν υπομείνει σιωπηλά ή αποκριθεί με πολλή ταπείνωση θα εξασθενήσει τον όφι μέσα του και θα τον παραλύσει. Αν όμως με πικρία απαντήσει ή μιλήσει με θρασύτητα θα δώσει ισχύ στον όφι για να χύσει μέσα στην καρδιά του το δηλητήριό του που θα του καταφάει άγρια τα σπλάχνα του.»
Στην αυτοβιογραφία του ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ έχει ένα κεφάλαιο με αυτόν τον τίτλο: «Να μεταπείθουμε και όχι να ταπεινώνουμε τους αντιπάλους μας.» Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στο ενδιαφέρον βιβλίο της αυτοβιογραφίας του που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κοάν» απαντάει με χριστιανικό πνεύμα στο ερώτημα: « πώς είναι δυνατόν να αγαπάμε όλους εκείνους που ζητούν να μας καταστρέψουν, κι εκείνους που μας αντιμάχονται. Πώς είναι δυνατόν να αγαπάς τέτοιους ανθρώπους;»
«Έπρεπε πάντα να εξηγώ» γράφει ο Κίνγκ «ότι η αγάπη στην πιο υψηλή της έννοια, δεν είναι κάτι συναισθηματικό ή στοργικό.» Ο Κίνγκ αφιερώνει στην αγάπη ειδικό κεφάλαιο με τον τίτλο «ΑΓΑΠΗ». «Η αγάπη» γράφει « είναι του Θεού που εργάζεται στο πνεύμα των ανθρώπων. Είναι μια αγάπη πληθωρική, που δε ζητά τίποτα σε αντάλλαγμα. Αγαπάς τους ανθρώπους όχι γιατί είναι σημπαθητικοί, όχι γιατί κάνουν πράγματα που μας γοητεύουν, αλλά γιατί τους αγαπά ο Θεός. Κι εμείς αγαπούμε τον άνθρωπο που κάνει κάτι κακό ενώ αποστρεφόμαστε την πράξη του.»
Ποια είναι λοιπόν η σωστή θέση ανάμεσα σε μένα και στον αντίπαλό μου;
Την απάντηση δίνει η ευχή του βαπτίσματος: «Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε Χριστόν ενεδύσασθε».
«Αυτός που δεν ενδύεται την εικόνα του Κυρίου ημών με ευαισθησία και με επίγνωση είναι μόνον αίμα και σάρκα,» λέει ο Άγιος Συμεών. Η σωστή θέση ανάμεσα σε μένα και τον αντίπαλό μου είναι η αγάπη, όπως την αποκάλυψε στον κόσμο ο Ιησούς, στην πιο υψηλή της έννοια. Με αυτήν την έννοια ο Εβραίος εκείνος συγγραφέας έγραψε πως ο νέος αιώνας αν δεν είναι χριστιανικός δεν θα υπάρξει.