Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος, Προετοιμασία

«Μη θησαυρίζετε υμιν θησαυρούς επί της γης
όπου σης και βρώσις αφανίζει.»
Ματθ. 6,19

Πολλοί ανησυχούν για το μέλλον και νιώθουν την ανάγκη να προετοιμάσουν τον εαυτό τους και τα παιδιά τους για να μη βρεθούν ανέτοιμοι στα εμπόδια που τυχόν θα συναντήσουν μπροστά τους . Πολύς κόσμος νιώθει την καλή αυτή ανησυχία. Η ανησυχία είναι καλή όταν δεν σε ακινητοποιεί, αλλά σε παρακινεί να προετοιμάζεσαι . Να προετοιμάζεσαι για να μη βρεθείς ανέτοιμος να ξεπεράσεις τα εμπόδια που θα βρεθούν στο δρόμο σου. Το αντίθετο είναι ο εφησυχασμός. Το ότι πολλοί δεν έχουν άλλη ανησυχία, απ΄ την διασκέδαση και την ευχαρίστηση, αυτό δεν είναι καλό σημάδι. Για ποιο σκοπό τους αποκοιμίζουν με την καλοπέραση, που μπορεί να εξαφανιστεί απ’ τη μια στιγμή στην άλλη;
Πολλοί ανησυχούν για το μέλλον και νιώθουν την ανάγκη να προετοιμάζονται. Το ερώτημα είναι τι είδους είναι αυτή η προετοιμασία και πως προετοιμάζεται κανείς. Είναι προετοιμασία που έχει σχέση με την πολιτική, την κοινωνική, την οικονομική κατάσταση; Είναι προετοιμασία καθαρά προσωπική και δεν αφορά παρά μόνον τον ίδιο που νιώθει την ανάγκη;
Η γενιά που πέρασε ήταν εκπαιδευμένη στο χάος. Έζησε δύσκολες καταστάσεις , που η νέα γενιά δεν μπορεί ούτε να τις φανταστεί. Δεν έχουν όλες οι γενιές τις ίδιες εμπειρίες. Ποιες εμπειρίες π.χ. επέβαλαν στους αρχαίους Σπαρτιάτες να παρατείνουν τη στρατιωτική θητεία εξήντα πέντε χρόνια;
Πριν εξετάσουμε το ζήτημα το ζήτημα της προετοιμασίας για το μέλλον καλόν είναι να έχουμε μια ιδέα για τα εμπόδια, που προβλέπουν, όσοι προβλέπουν, ότι αργά ή γρήγορα θα συμβούν. Σαν τι χειρότερο από αυτά που ξέρουμε ενδέχεται να συμβεί. Αρρώστιες, θάνατοι, ανεργία, δυσκολίες στις σχέσεις, στην οικογένεια, στα οικονομικά, στα εθνικά θέματα, παντού. Τι άλλο θα βρεθεί; Ο διάβολος έχει εξαντλήσει όλη του την επινοητικότητα εις βάρος του ανθρώπου. Μήπως είναι ένας αστήρικτος φόβος και οι χειρότερες μέρες ανήκουν στο παρελθόν; Μήπως πρέπει να λησμονήσουμε το παρελθόν και να δούμε το μέλλον με αισιοδοξία πλέον; Τι είδους χειρότερες μέρες από αυτές που ξέρουμε μας περιμένουν;
Όντως είναι καλύτερο για την ψυχική διάθεση να απαριθμεί κανείς τις ευτυχίες του παρά τις δυστυχίες. Το θέμα όμως που συζητάμε επιβάλλει να αναφερθούμε και σ΄ αυτές.
Επειδή είμαι ένας απ΄ τους πολλούς που ανησυχούν για το μέλλον , θα μιλήσω προσωπικά. Θα αναφέρω στην αρχή ενδεικτικώς μερικά γεγονότα, που για μένα δεν προμηνύουν ό,τι καλύτερο υπάρχει για το μέλλον, όπως είναι η υποτίμηση του ενηλίκου, η γελοιοποίηση του γέρου, η πνευματική γυμνότητα του νέου, η περιφρόνηση των ονομάτων, που τείνουν να αντικατασταθούν από αριθμούς, η αλλοίωση της γλώσσας, ο σύγχρονος αναλφαβητισμός με το γραμμικό σύστημα, που κανένας δεν μπορεί εύκολα ή και καθόλου να αναγνώσει, η κατάργηση της βασικής αρχής της αθωότητας που προστατεύει τον άνθρωπο και την ελευθερία του, (κανείς δεν θεωρείται εκ των προτέρων ένοχος, πριν η ενοχή του αποδειχθεί σε δίκαιη και αδιάβλητη δίκη από το φυσικό δικαστή) και πολλά άλλα, που δείχνουν ότι αυτοσκοπός δεν είναι ο άνθρωπος, αλλά το χρήμα και η εξουσία. Άφησα τελευταίο, αλλά για μένα είναι το σπουδαιότερο, την απομάκρυνση των νέων από την Εκκλησία.
Τα γεγονότα αυτά με κάνουν να αναρωτιέμαι μήπως πρέπει να προετοιμαστούμε για τις χαώδεις συνθήκες ζωής όπως είναι π.χ. οι συνθήκες ζωής σε στρατόπεδα συγκέντρωσης; Ήδη το ενδεχόμενο της επιβολής δελτίου στα τρόφιμα, έτσι που αφανίστηκε η γεωργία στον τόπο μας και κανείς δεν έχει τη στοιχειώδη αυτάρκεια ζωής ούτε στο πιο απομακρυσμένο χωριό της πατρίδας μας , είναι ορατή. Πολλοί λένε ότι στην Κατοχή αν υπήρχε ανεπτυγμένη αλιεία δεν θα χανόταν τόσος κόσμος.
Το πρόβλημα είναι ηθικό. Αυτό σημαίνει ότι και η πιο ανθηρή οικονομία και η πιο σταθερή ειρήνη δεν είναι βέβαιη ότι δεν θα αλλάξει απ΄ τη μια στιγμή στην άλλη.
Αυτό δεν είναι εύκολο να το συνειδητοποιήσουν οι πολλοί, επειδή έχουν εγκαταλειφθεί και είναι ξεγραμμένοι από αυτούς που διευθύνουν την Παιδεία.
Κι αφού το πρόβλημα είναι ηθικό και η προετοιμασία πρέπει να είναι ηθική.
Κανείς δε γίνεται δούλος, αν έχει το πνεύμα του ελεύθερο. "Τί αξία έχει ένας δρόμος αν δεν οδηγεί στην Εκκλησία;"
Ο αναγνώστης που ενδιαφέρεται περισσότερο ας ιδεί την κινηματογραφική ταινία του Τζων Φυρς «Τυφλή ελπίδα». Σχετικό είναι επίσης το ομώνυμο δοκίμιό μας στο βιβλίο «Ο Θεός του Θερισμού», (Διανομή βιβλιοπωλεία «Παιδεία», Λάρισα).